Schriftelijke vraag en antwoord nr : 2029 - Zittingsperiode : 55

Op uw website kunnen we lezen dat u van plan bent een aantal voorstellen te doen richting uw regeringspartners om het crisisbeheer in dit land te verbeteren. Zo stelt u onder meer voor om een herstelcoördinator aan te stellen, de samenwerkingsverbanden over de verschillende bevoegdheidsdomeinen te versterken, een interne crisiscel op te richten bij zo veel mogelijk diensten en aan de slag te gaan met de aanbevelingen uit onder andere het witboek crisisbeheer. 1. Welke voorstellen zal u formuleren in uw plan om het crisisbeheer te verbeteren en hoe ziet u deze precies uitgewerkt en ingevuld? Hoe reageren uw regeringspartners op deze voorstellen? 2. In uw plan wilt u extra aandacht besteden aan de herstelfase na een crisis. Welke analyse maakt u van de huidige organisatie en structuur van deze herstelfase? Wat moet er beter volgens u? 3. Verder beweerde u in een artikel in Het Laatste Nieuws op 15 juli 2023 dat voor iedere euro die we investeren in preventie we ten tijde van een ramp 7 euro terug winnen. Hoe maakt u deze inschatting?

1. Naar aanleiding van de ervaringen bij de verschillende noodsituaties en crisissen in België de afgelopen jaren (zoals COVID-19 en de overstromingen in juli 2021), alsook in het kader van de aanbevelingen van verschillende parlementaire (onderzoeks)commissies, is de vraag gerezen naar een geharmoniseerd juridisch kader voor de noodplanning en het crisisbeheer. De commissie van deskundigen inzake crisisbeheer, onder leiding van gouverneurs Schmitz en De Witte, heeft recent ook haar eindrapport in deze zin ingediend. Om een efficiënt en coherent antwoord te kunnen bieden op noodsituaties en crisissen wordt een unieke, coherente en globale regelgeving voorbereid. Zij integreert het geheel aan bestaande regelgevingen in een nieuwe wettelijke basis met de noodzakelijke uitvoeringsbesluiten. Concreet bestaat het codificatieproject uit een specifiek voorontwerp van de wet inzake noodplanning en crisisbeheer en twee koninklijke besluiten. Het eerste bevat een volledig nieuw nationaal noodplan en vervangt het koninklijk besluit van 31 januari 2003 tot vaststelling van het noodplan voor de crisisgebeurtenissen en -situaties die een coördinatie of een beheer op nationaal niveau vereisen. Het tweede actualiseert het koninklijk besluit van 22 mei 2019 betreffende de noodplanning en het beheer van noodsituaties op het gemeentelijk en provinciaal niveau en betreffende de rol van de burgemeesters en de provinciegouverneurs in geval van crisisgebeurtenissen en -situaties die een coördinatie of een beheer op nationaal niveau vereisen. Om een effectief crisisbeheer te garanderen is ook een multidisciplinair, interdepartementaal, interfederaal en internationaal crisiscentrum essentieel. Het Nationaal Crisiscentrum (NCCN) is de afgelopen jaren aanzienlijk gegroeid, heeft in het kader van de uitgevoerde opdrachten heel wat expertise verworven en kreeg nieuwe taken naargelang de behoeften en fenomenen die zich voordeden. Er is daarom een ontwerp opgesteld voor een nieuwe wettelijke basis voor het NCCN, in lijn met deze belangrijke ontwikkelingen en ontworpen om de uitdagingen van de huidige tijd aan te gaan. Op die manier zal worden getracht een antwoord te bieden op de hedendaagse realiteit voor wat betreft de noden met betrekking tot risicoanalyse, noodplanning en crisisbeheer. De teksten van het voorontwerp van wet tot oprichting van het NCCN en de codificatie werden reeds besproken binnen de schoot van de Regering. De gesprekken worden thans verdergezet. Van zodra hieromtrent een akkoord is binnen de Regering kan het verdere goedkeuringsproces worden opgestart. 2. Recente noodsituaties in België hebben de noodzaak aangetoond om enkele aspecten van herstel te verduidelijken. De eerste zeer duidelijke vaststelling betreft het feit dat het herstelbeleid moet worden voorbereid vóór de noodsituatie, tijdens de periode van crisisbeheer en voordat de fase wordt opgeheven. De oprichting van een functie die specifiek gewijd is aan herstel beantwoordt aan deze behoefte. Het voorontwerp van de wet inzake noodplanning en crisisbeheer voorziet in de aanstelling van een herstelcoördinator op ten minste provinciaal niveau. De rol van deze coördinator bestaat erin de overheden die verantwoordelijk zijn voor noodplanning en crisisbeheer te helpen om in alle fasen van de risicocyclus rekening te houden met het aspect herstel. Een andere bevinding is het belang van de overdracht/overname van acties die in de crisisfase zijn uitgevoerd en acties die genomen worden in het kader van de herstelperiode. Het Witboek van de Commissie van Deskundigen inzake crisisbeheer beveelt ook de systematische voorbereiding aan van een post-crisis overzicht. Het voorontwerp inzake noodplanning en crisisbeheer zal daarom de rol van de bevoegde overheid (burgemeester, gouverneur of minister van Binnenlandse Zaken) in deze scharnierperiode tussen het einde van de acute crisis en de opheffing van de fase ontwikkelen om de overgang tussen het einde van het crisisbeheer (en de opheffing van de fase) en de herstelperiode te verzekeren. Zowel de door het NCCN georganiseerde workshops als de Commissie van Deskundigen benadrukten de noodzaak om een interdepartementale en interfederale coördinatiestructuur op te zetten voor de acties die moeten worden uitgevoerd in het kader van de herstelperiode die na afloop van de fase wordt voortgezet. Het voorontwerp van de wet inzake noodplanning en crisisbeheer voorziet dan ook in de mogelijkheid om een dergelijke structuur op te zetten. Gezien de leidende rol die de gefedereerde entiteiten spelen in het herstel op basis van hun verschillende materiële bevoegdheden, moeten het mandaat en de werking van een dergelijke structuur echter worden overeengekomen met de gefedereerde entiteiten, indien nodig in het kader van een samenwerkingsakkoord. 3. Hier wordt verwezen naar de toespraak van de heer Janez Lenar?i?, Europees commissaris voor humanitaire hulp en crisisbestrijding, tijdens de Sendai-bijeenkomst op hoog niveau in New York op 18 en 19 mei.