Bulletin nr : B082 - Schriftelijke vraag en antwoord nr : 1383 - Zittingsperiode : 54

Met 42 strijders per één miljoen inwoners is België veruit het West-Europese land met het meeste aantal Syriëstrijders. Het aantal bekende Syriëstrijders is ondertussen opgelopen tot 589. Het grootste deel van de Syriëstrijders is aangesloten bij ofwel Islamitische Staat (IS) ofwel het Al Nusra-front (gelinkt aan Al Qaida). 90 daarvan zijn naar alle waarschijnlijkheid gedood in Syrië. In totaal zijn 270 strafonderzoeken omtrent Belgische Syriëstrijders door het parket geopend. Volgens de inlichtingendiensten zijn ongeveer 140 strijders teruggekeerd naar ons land. Minder dan de helft van de teruggekeerde Syriëstrijders worden actief gevolgd door de inlichtings- en politiediensten. Een kleine minderheid is ondertussen vervolgd, veroordeeld en opgesloten in de gevangenis. Een flink deel loopt nog steeds vrij rond in ons land. 1. a) Kan u een gedetailleerd en volledig actueel overzicht geven van de vertrokken en teruggekeerde Syrië-strijders (identiteit, nationaliteit, leeftijd, profiel, enz.)? b) Waarom werden na het vertrek van deze jihadmilitanten naar Syrië of Irak om aan te sluiten bij IS geen passende maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat deze personen de nationaliteit van ons land werd afgenomen op basis van de bestaande wetgeving omtrent deelname van gewapende activiteiten aan een buitenlandse strijdmacht? c) Waarom werden geen maatregelen genomen om deze terugkerende Syrië strijders tot ons land te weigeren? d) Welke maatregelen werden getroffen om ervoor te zorgen dat de terugkerende Syriëstrijders vervolgd werden en strafrechtelijk werden veroordeeld? e) Waarom werden de terugkerende Syriëstrijders niet systematisch onderworpen aan een verhoor en een onderzoek om na te gaan aan welke strafrechtelijke feiten zij zich in Syrië of Irak hebben bezondigd? f) Werden en worden de terugkerende Syriëstrijders gemonitord tijdens hun verblijf in ons land? 2. a) Hoeveel van de 140 Syrië teruggekeerde jihadisten worden momenteel gevolgd door de politie- en inlichtingendienst? b) Wat houdt het "volgen" van terugkerende Syriëstrijders precies in? c) Dienen Syriëstrijders zich te gepasten tijde te melden bij de politiediensten? d) Worden de terugkerende Syriëstrijders onderworpen aan een deradicaliseringscursus? e) Wat houdt een deradicaliseringscursus precies in? 3. a) Op welke manier wordt informatie uitgewisseld en overleg gepleegd met de politie- en veiligheidsdiensten van andere landen betreffende de aanwezigheid van Belgische Syrië- strijders op hun grondgebied? b) Hoeveel meldingen zijn er geweest van de Turkse overheid betreffende de aanwezigheid van Belgische Syriëstrijders op Turks grondgebied? c) Hoeveel Belgische Syriëstrijders werden aan de grens tussen Turkije en Syrië/Irak gemeld? d) Hoeveel Belgische Syriëstrijders werden aan diezelfde grenzen door de Turkse overheid gearresteerd? e) Welk gevolg werd gegeven aan al deze informatie? f) Hoeveel gearresteerde Belgische Syriëstrijders werden door de Turkse overheid uitgeleverd aan België? g) Bestaat er een permanent overleg tussen de Turkse veiligheids- en inlichtingendiensten en de Belgische omtrent de problematiek van de Syriëstrijders?

1. a) De identiteiten staan vervat in de dynamische database foreign terrorist fighters (FTF), maar worden niet publiekelijk bekend gemaakt. In bijlage vindt u een tabel met enkele leeftijdsstatistieken. De bijlagen bij het antwoord op deze vraag zijn het geachte Kamerlid rechtstreeks toegestuurd. Gezien het louter documentaire karakter ervan worden zij niet in het Bulletin van Vragen en Antwoorden opgenomen maar liggen zij ter inzage bij de griffie van de Kamer van volksvertegenwoordigers (dienst Parlementaire Vragen). b) Het ontnemen van de nationaliteit is een bevoegdheid van Justitie. Ik verwijs voor een antwoord naar mijn collega, Koen Geens, minister van Justitie. c) Zolang de nationaliteit niet is ingetrokken, biedt de Belgische wetgeving niet de mogelijkheid om deze personen de toegang tot ons grondgebied te weigeren. Voor EU burgers uit de Schengenzone is het zeer moeilijk om hen de toegang tot het grondgebied te ontzeggen. Hiervoor verwijs ik naar mijn collega, de heer Francken Theo, staatssecretaris voor Asiel en Migratie, belast met Administratieve Vereenvoudiging, toegevoegd aan de minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken. Een aantal zit momenteel opgesloten in de gevangenis en kan na het uitzitten van hun straf, het land worden uitgezet indien hun verblijfsvergunning wordt ingetrokken. d) en e) Het antwoord op deze punten valt onder de bevoegdheid van mijn collega, Koen Geens, minister van Justitie. f) Teruggekeerde FTF worden op dit ogenblik opgevolgd in overstemming met de gemeenschappelijke omzendbrief FTF van 21 augustus 2015. Deze omzendbrief moet gelezen worden in combinatie met de vertrouwelijke omzendbrief van het College van Procureurs-generaal betreffende de FTF. 2. a) Alle gekende FTF die teruggekeerd zijn worden opgevolgd, gerechtelijk binnen de lopende dossiers en bestuurlijk in de schoot van de desbetreffende Local Task Force (LTF) en Lokale Integrale VeiligheidsCel (LIVC) waarbinnen de betrokken diensten informatie uitwisselen en hun activiteiten op elkaar afstemmen. b) In overeenstemming met de gemeenschappelijke omzendbrief FTF van 21 augustus 2015 wordt een teruggekeerde FTF in principe aanklampend opgevolgd, tenzij daarvoor tegenindicaties zijn. Dit betekent dat de betrokken FTF er zich van bewust moet zijn dat hij wordt opgevolgd. De wijze van opvolging en de genomen maatregelen zijn maatwerk die voor elke FTF afzonderlijk dienen bepaald in functie van zijn risicoprofiel. c) Een verplichte melding bij de politie kan enkel worden opgelegd door een rechterlijke instantie naar aanleiding van een voorwaardelijke invrijheidsstelling of een probatiemaatregel. d) Zoals hoger gesteld wordt de opvolging van de FTF telkens op maat bepaald. Eén van de maatregelen kan een deradicaliseringstraject zijn, maar het is aan de diensten binnen de LTF en het LIVC om te bepalen of dit een meerwaarde heeft. Ook de medewerking van de betrokken terugkeerder is hierbij nodig. In het raam van een voorwaardelijke invrijheidstelling of probatiemaatregel kan een rechter deze maatregel ook opleggen. e) Een deradicaliseringscursus is geen standaardpakket, maar een parcours op maat; het kan bijvoorbeeld bestaan in een aangepaste begeleiding om personen te weerhouden af te reizen; het identificeren van personen in de omgeving die kunnen bijdragen tot een proces van disengagement of deradicalisering; regelmatige contacten met de betrokkene en zijn sociale omgeving door de wijkinspecteur; een loopbaanbegeleidingstraject, ondersteuning door sociale diensten, contacten met preventie- en deradicaliseringsambtenaren etc. 3. a) Alle Belgische FTF worden internationaal geseind, zowel via het Schengensysteem (SIS II 36.2 en 36.3) als via Interpol. De gegevens worden ook gedeeld met EUROPOL, en de inlichtingendiensten hebben hun eigen kanalen om info uit te wisselen. In geval van een hit wordt automatisch een informatierapport gestuurd naar het land en de eenheid die aan de basis lagen van de signalering. Via het Schengensysteem worden ook de andere lidstaten geïnformeerd van hits met betrekking tot FTF. b) tot e) Deze punten maken het voorwerp uit van specifieke getuigenissen voor de parlementaire onderzoekscommissie. Daarom kunnen ze hier niet beantwoord worden. f) Turkije doet technisch gezien geen uitleveringen FTF aan België. Het betreft telkens een uitwijzing op basis van de Turkse immigratiewetgeving. g) Er bestaat hierover geen permanent overleg met Turkije.