Schriftelijke vraag en antwoord nr : 0645 - Zittingsperiode : 53

Een reportage in MO* Magazine citeert een uitspraak van u, namelijk dat "België niet als een Don Quichote de Europese visumregels kan aanpassen." Nochtans heeft Zwitserland als lid van de Schengenzone dat net wel gedaan. Begin september 2013 besloten de Zwitsers om de voorwaarden voor een visum kort verblijf - bewijzen dat je zal terugkeren en dat je voldoende financiële middelen hebt - te laten vallen voor familieleden van Syriërs in Zwitserland. Het gaat bovendien niet alleen om mensen van de kernfamilie, maar ook om andere familieleden (ouders, grootouders, kleinkinderen en dergelijke). Zwitserland verwees naar het recht van individuele landen binnen de Schengenzone om, in het bijzonder vanwege humanitaire redenen, af te wijken van de gevestigde toegangsvereisten. Het land nam de beslissing na herhaalde oproepen van gereputeerde organisaties om soepelere voorwaarden voor Syriërs in te stellen opdat zij Europa kunnen bereiken. Onder meer de VN Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen António Guterres (UNCHR) roept daartoe al sinds meer dan een jaar op, net zoals het Red Cross Europe Office, International Crisis Group, de Raad van Europa en Amnesty International. UNHCR heeft Zwitserland gefeliciteerd, maar onlangs heeft het land de versoepelde criteria weer ingetrokken. Toch hebben ze getoond dat het mogelijk is en dat het waarschijnlijk beter zou werken moest het op Europees niveau worden afgesproken. Slechts twee landen buiten Zwitserland - Zweden en Duitsland - hebben bijzondere, positieve maatregelen genomen voor Syrische vluchtelingen. Niet toevallig vangen zij twee derde van de Syrische vluchtelingen op in Europa. Tegelijkertijd bouwen Griekenland en Bulgarije muren en hekken om Syrische vluchtelingen tegen te houden. Duitsland oefende druk uit op Griekenland om de grenzen te sluiten. Deze ontwikkelingen tonen overduidelijk het gebrek aan een eerlijke burden sharing in Europa aan. In dat opzicht betreur ik de verklaringen van minister Labille in de plenaire zitting van de Kamer van volksvertegenwoordigers op 7 november 2013, namelijk dat ons land geen extra humanitaire hulp zal voorzien bovenop de reeds toegezegde 6,5 miljoen euro, omdat dit volgens minister van Begroting Chastel geen verplichte en onvermijdelijke uitgave betreft. Nochtans schonk het VK begin oktober 2013 nog een extra 87 miljoen pond aan het World Food Programme, om 230.000 Syrische kinderen en hun families van voedsel te voorzien in de komende zes maanden. Dit toont aan dat het wel degelijk kan mits voldoende politieke wil. Naast de hoogst noodzakelijke solidariteit via financiële steun aan de getroffen landen in de regio om het hoofd te bieden aan de humanitaire crisis, moet solidariteit volgens UNHCR de vorm aannemen van humanitaire toelating en resettlement naar Europa, versoepelde visumprocedures en gezinshereniging. Met hun laatste rapport "Future of Syria" willen ze ook Europa wakker schudden: "Houd de grenzen open, voorzie meer hervestiging en geef meer humanitaire visa aan kinderen en hun gezinnen." Ons land kan en moet een extra inspanning leveren. Landen die economisch reeds het hardst zijn getroffen, horen niet de grootste lasten te dragen. Libanon, een piepklein land met 4,5 miljoen inwoners ontvangt 1 miljoen Syriërs. Turkije ontvangt 500.000 Syriërs, de hele Europese Unie slechts 50.000, zoals ook de Raad van Europa al opmerkte. Dit is onhoudbaar en bovendien zal dit zich bij ongewijzigd beleid op termijn wreken op de rest van Europa, inclusief België. 1. a) Waarom blijven België en Europa de herhaalde oproepen van de VN negeren? b) Is het geen tijd voor een gepast antwoord dat de grootte van de crisis weerspiegelt? 2. a) In het licht van het Zwitserse voorbeeld, houdt u vast aan de opvatting dat ons land geen versoepelde criteria voor visumaanvragen kan invoeren? b) Overweegt u - gezien de hoge nood, de kleine aantallen vluchtelingen die Europa opvangt en de grote aantallen in de buurlanden, en de oproepen van UNHCR die Europa voorlopig naast zich neerlegt - om op Europees niveau samen met welwillende landen te pleiten voor een versoepeling van de criteria voor visumaanvragen en gezinshereniging voor (groot)ouders en kinderen ouder dan 18 jaar? 3. In het parlement zei u dat Europa de Noord-Afrikaanse politiediensten meer moet ondersteunen, ondanks onderzoek van onder andere Amnesty International dat Egyptische politiediensten Syrische vluchtelingen vervolgen, opsluiten, mishandelen en zelfs beschieten. Uit een uitgelekt EU-document over de zogenaamde "Operation Plus", over samenwerking met Libië, blijkt dat de EU zelfs honderden miljoenen euro's investeert in het opleiden van paramilitaire groepen die vluchtelingen moeten tegenhouden. a) Bedoelt u dat de EU op deze manier de capaciteiten van deze landen moet versterken om migratiestromen tegen te houden? b) Wat zijn in dat verband de standpunten die u heeft ingenomen tijdens de recentste EU-ministerraden, en wat zijn de acties die u op Europees niveau heeft ondernomen sinds de zomer om humanitaire toegang tot Europa te vergroten voor Syrische vluchtelingen?

1. Het is zeker niet zo dat België de oproep van het HCR (United Nations High Commissioner for Refugees) negeert. Het erkenningspercentage voor de Syrische aanvragers is zeer hoog (bijna 95 %) en we hebben besloten om 75 plaatsen van ons hervestigingsquotum (in totaal 100 plaatsen) aan Syrische vluchtelingen toe te kennen. Meer dan tien lidstaten, waaronder België, reageren op deze manier op de oproep van het HCR. 2. België heeft ook versoepelde criteria ingevoerd, namelijk de mogelijkheid om een aanvraag via om het even welke diplomatieke post in te dienen. Wat de gezinshereniging betreft moeten we ons aan de wetgeving houden. Ik vestig uw aandacht echter op het feit dat de regels ook soepeler zijn geworden voor de personen die subsidiaire bescherming genieten. Voortaan gelden voor hen dezelfde voorwaarden om van hun recht op gezinshereniging te kunnen genieten als voor de vluchtelingen. 3. De migranten die vanuit Noord-Afrika, voornamelijk Tunesië, Marokko en Libië, de EU proberen te bereiken, zijn in nagenoeg alle gevallen slachtoffer van mensenhandel, mensensmokkel of vergelijkbare malafide praktijken. De politiediensten in deze landen hebben onvoldoende capaciteit om deze praktijken op te sporen of te bestrijden. In die zin heb ik op de Europese Raad voor Justitie en Binnenlandse Zaken gepleit voor een meer coherent Europees beleid. Verschillende filières van de Europese Commissie zoals Handel, Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Zaken moeten in hun onderhandelingen meer rekening houden met de migratieproblematiek. Een concreet voorbeeld is de EU-Border Assistance Management Missie in Libië waar de kustwacht wordt opgeleid om reddingen op zee te beheersen. Het pleiten voor de versterking en uitbreiding van dergelijke missies behoort evenwel niet tot mijn bevoegdheden. Hetzelfde geldt voor de mensenrechtenschendingen in Egypte en andere landen van de regio ten aanzien van migranten en vluchtelingen. Hiervoor verwijs ik u naar minister Reynders.