Schriftelijke vraag en antwoord nr : 0001 - Zittingsperiode : 56

Ik bekom graag een stand van zaken met betrekking tot Belgische IS-strijders en aanverwanten die zich momenteel nog in Syrië bevinden en reeds eerder gerepatrieerde Syriëstrijders, IS-vrouwen en kinderen. In totaal bedroegen de twee repatriëringsacties van 2021 en 2022 meer dan 2 miljoen euro, dit bedrag zal ongetwijfeld veel hoger liggen. 1. Graag een overzicht van de totale kosten per gerepatrieerde van 2021 tot op heden uitgesplitst als volgt: - voorafgaande en lopende onderzoeken; - de repatriëring zelf en aanverwante kosten; - detentiekosten (dagprijs per gedetineerde); - gerechtskosten; - kosten voor psychologische begeleiding tijdens detentie; - kosten voor deradicaliseringstrajecten; - kosten voor opvang van de kinderen die niet onder toezicht van familie werden geplaatst. 2. In 2021 en 2022 zijn volgens u in totaal 12 IS-vrouwen teruggehaald, samen met 26 kinderen. Zijn er in 2023 en 2024 nog Syriëstrijders en IS-vrouwen met hun kinderen gerepatrieerd? Zo ja, hoeveel IS-strijders, hoeveel IS-vrouwen en hoeveel IS-kinderen? 3. a) Heeft u weet van Syriëstrijders die van 2021 tot op heden clandestien terugkeerden naar ons land? b) Zo ja, hebben zij de Belgische nationaliteit? c) Indien zij niet beschikken over de Belgische nationaliteit, heeft u dan weet of ze linken hebben met ons land? d) Hoe en wanneer keerden zij terug naar ons land? 4. Hoeveel van de reeds gerepatrieerden zitten momenteel nog in de gevangenis? 5. In januari 2023 waren hiervan zes IS-vrouwen in vrijheid. Hoeveel van deze IS-vrouwen zijn er vandaag in vrijheid? Hoeveel van hen wegens strafeinde? Hoeveel van hen werden vrijgelaten onder voorwaarden en onder welke voorwaarden? 6. Hoeveel andere rechtszaken met betrekking tot gerepatrieerde Syriëstrijders lopen nog waarbij al dan niet verzet werd aangetekend tegen de veroordeling bij verstek? Graag geüpdatete cijfers tot op heden sinds de respectievelijke repatriëringen in 2021 en 2022 opgesplitst per datum terugkeer en aard van de veroordeling, per arrondissement. 7. Hoeveel van de reeds gerepatrieerde IS-vrouwen pleegden na hun vrijlating opnieuw misdrijven? Graag aantallen vanaf 2021 tot op heden, per aard van het misdrijf, per arrondissement. 8. a) Hoeveel van de reeds gerepatrieerde IS-vrouwen werden intussen opnieuw veroordeeld? b) Voor welke feiten? c) Welke misdrijven werden hierbij bewezen verklaard? d) Welke straffen werden hiervoor uitgesproken? 9. Hoeveel van de gerepatrieerde IS-vrouwen staan momenteel nog op de OCAD-lijst? Onder welk statuut? 10. Hoeveel gerepatrieerde IS-vrouwen komen in 2025 nog vrij? Onder welke voorwaarden? 11. Hoeveel gerepatrieerde IS-vrouwen maken deel uit van het deradicaliseringsproject? Hoeveel worden psychologisch begeleid? Hoe worden zij begeleid? Worden zij in de gevangenis begeleid of buiten de gevangenis? 12. Wat is de stand van zaken omtrent de opvang van de in 2021 en 2022 gerepatrieerde kinderen? a) Hoeveel kinderen bevinden zich heden in gespecialiseerde opvangcentra? b) Hoeveel kinderen worden momenteel opgevangen bij familie? c) Hoeveel kinderen verblijven momenteel in een pleeggezin? d) Hoeveel kinderen werden ondertussen herenigd met hun moeders? e) Worden zij opgevolgd? Zo ja, hoe? Indien nee, waarom niet? 13. Zijn er momenteel contacten met de Koerdische autoriteiten? Lopen er momenteel onderhandelingen met de lokale Koerdische overheid? Hoe verloopt de samenwerking en de informatie-uitwisseling tussen hen en het Belgische Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse? 14. Worden de Koerden die de kampen in Syrië managen voldoende bijgestaan? Welke hulp biedt ons land hen? 15. Staan er nog repatriëringen op de planning? Zo ja, wanneer? Over hoeveel mannen, vrouwen en kinderen gaat het? 16. Op hoeveel worden de kosten van een eventuele repatriëring beraamd?

Wat de kosten betreft, hebben wij op heden enkel een overzicht van de detentiekosten. Rekening houdend met het aantal detentiedagen van 2021 tot en met 2024 en met de gemiddelde kosten per gedetineerde gedurende die jaren (volgens de jaarverslagen van het directoraat generaal penitentiaire inrichtingen (DG EPI): 149,1 euro/dag in 2021, 152,4 euro/dag in 2022, 170,5 euro/dag in 2023, voor 2024 werden de dagelijkse kosten nog niet berekend en werd het bedrag van 2023 gebruikt), komen we uit op een bedrag van 1.672.986 euro voor de periode. Er dient echter te worden onderstreept dat het gaat om de gemiddelde dagelijkse kosten voor alle gedetineerden in de penitentiaire inrichtingen samen, en niet specifiek voor de groep gedetineerden waarop deze vraag betrekking heeft. De werkelijke kosten voor elke individuele gedetineerde kunnen variëren afhankelijk van zijn categorie, zijn behoeften, de inrichting waar hij verblijft, enz. Er heeft geen grootschalige door België geleide operatie van repatriëring meer plaatsgevonden, sinds deze in 2021 en 2022. Er staan momenteel ook geen repatriëringen op de planning. Wat de personen die zonder assistentie terugkeerden betreft, wat niet hetzelfde is als "clandestien", aangezien de veiligheidsdiensten op de hoogte waren van hun terugkeer naar België geldt het volgende: - sinds 2021 keerden drie vrouwelijke en twee mannelijke individuen via Turkije terug naar België die eerder waren afgereisd naar jihadistisch strijdgebied. Eén beschikt niet langer over de Belgische nationaliteit; - twee minderjarigen werden in 2021 door hun grootouders teruggehaald uit Libanon naar België; - ook is er sinds 2021 sprake van een tiental personen die beschouwd worden als terugkeerders omdat, ondanks het feit ze niet vanuit België afreisden naar jihadistisch strijdgebied, er informatie bestaat dat ze in het verleden hebben deel uitgemaakt van een terroristische organisatie in jihadistisch strijdgebied. Deze personen zijn ofwel in illegaal verblijf, ofwel in een lopende asielprocedure, ofwel erkend als vluchteling of hebben in het verleden toch de Belgische nationaliteit bekomen. Momenteel zijn nog drie vrouwen Foreign Terrorist Fighter (FTF) returnees in strafuitvoering (twee in de gevangenis en een onder elektronisch toezicht). Tussen januari 2023 en januari 2025, waren er tien vrouwen FTF returnees in vrijheid. Drie van hen wegens strafeinde en zeven van hen werden vrijgelaten onder voorwaarden. Negen vrouwen zijn nog steeds opgenomen als FTF categorie 3 in de Gemeenschappelijke Gegevens Bank (GGB) T.E.R. Bij zeven vrouwen zijn er sterke signalen van disengagement en is een positieve evolutie vastgesteld. Een vrouw (van de drie nog gedetineerde personen) zal eind januari 2025 strafeinde bereiken. Bij het bereiken van strafeinde worden geen voorwaarden meer opgelegd. De gerepatrieerde vrouwen worden tijdens de detentie opgevolgd en omkaderd door de leden van de psychosociale dienst (PSD) van de penitentiaire instellingen en er zijn bijzondere instructies van toepassing waarbij er bijzondere aandacht wordt besteed aan informatie-uitwisseling. Er zijn platformen en afspraken rond informatiedoorstroming en -uitwisseling. Vanuit het DG EPI verwijst de PSD elke beklaagde, veroordeelde of geïnterneerde voor terroristische misdrijven en/of die tekenen van gewelddadig extremisme vertoont, door naar de bevoegde diensten van de gemeenschappen. Alle gerepatrieerde vrouwen zijn op dit aanbod ingegaan. Daarnaast kan op indicatie en/of eigen vraag worden doorverwezen voor psychologische opvolging. Het merendeel van de gerepatrieerde vrouwen is ook hierop ingegaan. Er is bij het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse geen problematische informatie rond de huidige evolutie van de kinderen die terugkeerden bij de repatriëringsacties van 2021 en 2022. Zij werden en worden van nabij opgevolgd door de bevoegde instanties die onder de bevoegdheid van de gemeenschappen vallen. Na vrijstelling wordt het desengagementstraject vanuit de gemeenschappen in de regel nog even voortgezet. In geval van vrijstelling onder voorwaarden en indien nodig geacht om de kans op recidive te beperken, wordt het volgen van een traject bij een dienst voor disengagement en/of verdere psychologische begeleiding extra muros opgenomen in de voorwaarden Het is belangrijk te vermelden dat er niet zoiets bestaat als "het deradicaliseringsproject". De Strategie T.E.R. gaat uit van het principe van een geval per geval benadering, waarbij er geen one size fits all programma wordt toegepast. Personen die in de GGB T.E.R. opgenomen zijn, worden standaard opgevolgd door de lokale taskforce (LTF), voor wat betreft de veiligheidsgerichte opvolging. De sociopreventieve opvolging, gericht op preventie en re-integratie gebeurt idealiter gecoördineerd vanuit de lokale integrale veiligheidscel inzake radicalisering (LIVC R). Doelstelling is om te komen tot een multidisciplinair begeleidingstraject gericht op disengagement en re-integratie van de betrokken persoon. Er is echter geen verplichting tot LIVC R-opvolging voor een GGB T.E.R.-entiteit. Eventuele contacten met de Koerden in Syrië, tenslotte, gebeuren via Buitenlandse Zaken. Ik verwijs dan ook graag naar mijn geachte collega, de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Europese Zaken en Ontwikkelingssamenwerking.