Schriftelijke vraag en antwoord nr : 0090 - Zittingsperiode : 56

In 2022 en 2023 werkte het interdepartementale platform voor hybride bedreigingen, onder voorzitterschap van het Nationaal Crisiscentrum (NCCN), samen met de betrokken partners op het gebied van cyber, information operations, economisch en wetenschappelijk potentieel en violent extremist organizations. Het was de bedoeling een nationale responsstrategie voor hybride dreigingen op te stellen. Die strategie zou interdepartementaal en multidisciplinair zijn. Het NCCN ging een synthese maken van de bijdragen en discussies binnen het platform. Het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse (OCAD) is ook betrokken bij de opvolging van het platform hybride dreigingen. Het zou inzetten op het positief bijdragen aan de ontwikkelingen die in dit domein plaatsvinden. Sinds de oorlog in Oekraïne maakt het OCAD regelmatig analyses van de dreiging all threats voortvloeiende uit de oorlog. Het OCAD was al bevoegd voor de dreigingsanalyses met betrekking tot de kritische infrastructuren en de opvolging van dreigingen uitgaande van politieke oppositie actief op het Belgisch grondgebied. Het OCAD ging analyseren hoe deze bevoegdheden tot een coherent geheel van interstatelijke dreigingsanalyses kunnen worden samengevoegd. 1. Hoe ver staat u met de nationale responsstrategie voor hybride dreigingen? 2. Kunt u een overzicht geven van de bijdragen en discussies uit het platform? 3. Welke bijdrage heeft het OCAD op dat vlak gedaan? 4. Welke dreigingen vloeien volgens het OCAD voort uit de oorlog in Oekraïne? 5. Welke dreigingen vloeien specifiek voort uit de oorlog betreffende de kritieke infrastuur en de hybride dreigingen? 6. Met welke maatregelen wenst u die dreigingen te bestrijden? 7. Hoe ziet het coherent geheel van interstatelijke dreigingsanalyses er voor ons land uit?

Ik nodig u uit om kennis te nemen van het antwoord op de mondelinge vraag zoals dat op 4 december 2024 in de commissie aan u werd voorgelegd (Integraal Verslag, Kamer, 2024-2025, CRIV 56 COM 050). 1. De inlichtingen- en veiligheidsdiensten binnen het platform Hybride dreigingen hebben een gezamenlijke aanpak tegen hybride dreigingen opgesteld, die werd goedgekeurd door het Coördinatiecomité voor Inlichting en Veiligheid in juli 2024. 2 tot 4. Het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse (OCAD) neemt sinds de start deel aan de vergaderingen van het Platform voor hybride dreigingen, onder de auspiciën van het Nationaal Crisiscentrum (NCCN). Het OCAD draagt in het bijzonder bij met zijn expertise als coördinator van de Strategie Extremisme en Terrorisme (Strategie T.E.R.). Bovendien neemt het OCAD actief deel aan de werkgroepen over desinformatie, cyberdreigingen en over buitenlandse directe investeringen, de zogenaamde Foreign Direct Investment. Daarnaast houdt het OCAD ook rekening met hybride dreigingen bij de punctuele evaluaties, evaluaties van kritieke infrastructuren of specifieke onderwerpen van zijn strategische analyses. De oorlog in Oekraïne heeft ook een impact op de veiligheid in België. De Nationale Veiligheidsraad heeft daarom besloten dat het OCAD de analyse van de zogenaamde statelijke dreiging coördineert. Het OCAD richt zich met betrekking tot de oorlog in Oekraïne op de volgende bedreigingen: sabotage van vitale doelen, zowel fysiek als via cybermiddelen; desinformatie die polarisatie creëert en doelgroepen aanzet tot radicale en antidemocratische standpunten; valse bommeldingen, spionage; schending van het maritieme gebied; cyberdreigingen; economische en politieke inmenging en dreigingen tegen onze diplomatieke missies ter plaatse. 5. Concreet voor kritieke infrastructuren stelt het OCAD de strategische analyses voor de lange termijn op: spionage, inmenging - inclusief (cyber)sabotage met het oog op beïnvloeding, terrorisme alsook extremisme en tot slot georganiseerde misdaad. Verder is er eveneens aandacht voor activisme. Wat betreft de beveiliging van de kritieke infrastructuren is het in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de exploitant om een beveiligingsplan van de exploitant (BPE) op te stellen waarin de te nemen permanente en graduele fysieke maatregelen worden beschreven. De graduele maatregelen kunnen door de exploitant worden genomen in geval van een verhoogde dreiging, op basis en in functie van een punctuele analyse van het OCAD. Naast deze interne beveiligingsmaatregelen kunnen er tevens externe beschermingsmaatregelen voor de kritieke infrastructuren worden beslist door het NCCN in functie van een concrete verhoogde dreiging, en dus op basis van de analyse van OCAD. 6 en 7. Het OCAD is voorstander om in het kader van een strategie statelijke dreiging te werken zoals de Strategie T.E.R. die aantoont dat rond terrorisme en extremisme een samenwerking en informatie-uitwisseling tussen diverse diensten heel wat voordelen biedt. Onder de hoede van de Nationale Veiligheidsraad zou in de toekomst kunnen worden gedacht, ook naar analogie met de Strategie T.E.R, aan een nationale taskforce statelijke dreiging die een algemeen dreigingsbeeld opstelt; voorstellen voor het Coördinatie Comité Inlichtingen en Veiligheid uitwerkt; de werking van de verschillende platformen opvolgt en gecoördineerde beleidsadviezen formuleert.