Schriftelijke vraag en antwoord nr : 1407 - Zittingsperiode : 55

Onlangs verscheen in de pers een bericht over een minderjarige die door een treinbegeleider van de trein was gezet nadat ze geen geldig vervoersbewijs kon voorleggen en niet in de mogelijkheid was om er aan boord één aan te kopen (HLN, 1 december 2022). De reactie van de NMBS op dit voorval was: "We onderzoeken het voorval: een treinbegeleider mag een minderjarige niet van de trein zetten". In de afgelopen jaren bleef het aantal "zwartrijders" stabiel. 1. Hoeveel gevallen van zwartrijden bij de NMBS werden in 2022 geregistreerd? Graag een volledig jaarlijks overzicht. 2. Welke initiatieven wenst u te nemen zodat treinbegeleiders strenger kunnen optreden tegen zwartrijden? 3. Hoeveel personen kregen in de voorbije vijf jaren een stationsverbod opgelegd? Wat was de aanleiding hiervoor?

1. 2. Wanneer een reiziger geen vervoerbewijs heeft, krijgt hij het voorstel om een ticket aan boord te kopen. Wenst de reiziger daar niet op in te gaan, wordt er naar een identiteitsbewijs gevraagd, op basis waarvan de treinbegeleider dan een vaststelling maakt. Wenst de reiziger daar ook niet op in te gaan, wordt het SOC (Security Operations Center) gebeld, voor tussenkomst van Securail of politie. De bevoegdheden van het begeleidend personeel zijn strikt omschreven in de wet op de politie der spoorwegen van 27 april 2018. De rol van de treinbegeleider is beperkt tot het vaststellen van overtredingen overeenkomstig deze wet. In dit verband kan hij in de trein vaststellen dat een reiziger geen geldig vervoerbewijs heeft. Hij mag ook de identiteit van een passagier controleren om de geldigheid van zijn vervoerbewijs te checken. Ten slotte kan hij het vervoerbewijs intrekken van elke persoon die deze wet overtreedt, in de gevallen voorzien in de vervoersvoorwaarden van NMBS. De treinbegeleider is echter louter een vaststellende beambte. In het kader van de vervoerbewijzen heeft de overtreder steeds de mogelijk om te kiezen voor de minnelijke fase. Indien deze hier niet op ingaat, wordt er een proces-verbaal opgesteld en kan de sanctionerende beambte of de rechter (bij recidive) een sanctie opleggen. 3. In het kader van deze sancties kan de rechter de overtreder ook een trein of stationsverbod opleggen voor een periode van maximaal een jaar. Het is aan de minister van Justitie om cijfers in dat verband te bezorgen.