Schriftelijke vraag en antwoord nr : 0056 - Zittingsperiode : 55

Mali maakte sinds 2012 drie militaire staatsgrepen mee en wordt algemeen als uiterst instabiel beschouwd. Sinds de laatste staatsgreep in 2021 staat het land onder leiding van een militaire overgangsregering maar de politieke situatie blijft zeer instabiel, net zoals het contact met de internationale gemeenschap. Duitsland kreeg al meerdere keren geen toestemming om vluchten in het kader van hun deelname aan de VN-vredesmissie boven het land uit te voeren, het Franse leger trok zich daar onlangs terug, en begin 2022 nog werd de Franse ambassadeur het land uit gezet. Ook België besliste eerder al geen militairen meer naar Mali te sturen. 1. Hoe beoordeelt u de situatie in Mali vandaag, is er nog toekomst voor een verdere Belgische aanwezigheid/ondersteuning? 2. Hoe verlopen de diplomatieke contacten tussen België en Mali? Welke gesprekken hebben in de afgelopen maanden nog plaatsgevonden met de leidende junta? 3. Zijn er plannen om de ambassade in Mali (tijdelijk) te sluiten en het diplomatiek personeel terug te halen? Zo ja, wat is de tijdslijn hiervoor? Zo neen, ligt hiervoor al een draaiboek klaar in geval de situatie ter plekke instabieler zou worden? 4. Hoe zou de sluiting van de post de activiteiten van België in de Sahelregio, in bijzonder voor ontwikkelingssamenwerking, beïnvloeden? 5. Bent u hierover al in onderhandeling getreden met de andere aanwezige Europese partners? 6. Zijn er plannen voor een georganiseerde evacuatie van landgenoten en andere Europese burgers?

Ik verwijs naar het onderstaande antwoord dat u tijdens de commissie van 19 oktober 2022 in papieren versie heeft ontvangen (Integraal Verslag, Kamer,, 2022-2023, CRIV 55 COM 905): Ik ben het met u eens dat de situatie in Mali bijzonder precair blijft. De schendingen van de mensenrechten en het geweld gaan in stijgende lijn. De relaties blijven gespannen met de buurlanden en djihadisten verliezen geen terrein, integendeel. De tekst van een nieuwe grondwet werd onlangs voorgesteld en zou volgend jaar ter stemming voorgelegd worden. België beperkt zoveel mogelijk de samenwerking met de transitieregering. Uit coherentie en solidariteit met de regionale organisatie ECOWAS heeft de nieuwe Malinese ambassadeur in Brussel zijn geloofsbrieven eerder dit jaar niet meteen kunnen overhandigen. We blijven wel samenwerken op een lager niveau: de lokale besturen zijn efficiënter en hebben meer legitimiteit. We blijven ook samenwerken via Belgische ngo's en de Verenigde Naties. De Belgische ambassade in Bamako spreekt met de vakministers indien nodig maar heeft weinig direct contact met de leden van de junta. Momenteel is een sluiting van onze ambassade te Bamako niet aan de orde. Een recente veiligheidsanalyse, en lokaal overleg met andere EU-landen, wijzen aan dat dit op dit ogenblik niet noodzakelijk is om de veiligheid van ons personeel te vrijwaren. Er is nog geen enkele andere ambassade gesloten, al hebben de Amerikanen en Japanners hun personeelsbezetting beperkt na de aanslag in een voorstad van Bamako in juli. Mijn diensten en het ministerie van Defensie staan in nauw contact met onze ambassade te Bamako. Samen hebben zij evacuatieplannen uitgewerkt voor het aanwezige personeel. D Deze plannen kunnen te allen tijde worden uitgevoerd indien een wijziging van de plaatselijke situatie dit vereist. Begin oktober werden deze plannen getest tijdens een oefening die door een gespecialiseerd veiligheidsteam uit België werd georganiseerd. Verder kan ik u meedelen dat België in januari normaal gezien een nieuwe kanselarij zal betrekken in Bamako, die uiteraard eveneens zal beantwoorden aan alle veiligheidsvoorschriften. De sluiting van de ambassade zou beperkte gevolgen hebben op consulair vlak, aangezien onze ambassade te Bamako zeer beperkte bevoegdheden heeft; deze liggen grotendeels bij de ambassade van België in Ouagadougou. Op politiek vlak zou het de opvolging bemoeilijken van het meeste onstabiele land in een prioritaire regio voor België. Wat het effect op ontwikkelingssamenwerkingsprojecten betreft, verwijs ik u naar mijn collega, minister Kitir. De toekomst van de EU-samenwerking met Mali wordt vaak op Europees of bilateraal niveau besproken. Momenteel bestaat er echter een consensus over de noodzaak om betrokken te blijven bij het Malinese volk en de terugkeer naar een constitutionele orde in Mali te blijven steunen. Onlangs hebben zowel Italië als Tsjechië een ambassade in Bamako geopend. Evacuatieplannen bestaan inderdaad en ze worden constant geactualiseerd. Op dit moment is er echter geen aanwijzing dat het spoedig tot een evacuatie zou komen. Er wordt wel op lokaal vlak regelmatig overleg gepleegd, onder anderen met Frankrijk, Duitsland en Nederland. Niettegenstaande het bestaan van dergelijke evacuatieplannen voor onze landgenoten dient in de eerste plaats naar het actuele reisadvies van Buitenlandse Zaken verwezen te worden; dit stelt sedert augustus van dit jaar dat alle reizen naar Mali ten zeerste afgeraden zijn.