Schriftelijke vraag en antwoord nr : 0279 - Zittingsperiode : 55

België neemt ook dit jaar deel aan de wereld tentoonstelling "Expo 2020" in Dubai, die loopt van 1 oktober 2021 tot 31 maart 2022. Doel van de expo is dat België haar technologische innovaties op vlak van mobiliteit in de kijker zet. Hiervoor werd een Belgisch paviljoen gebouwd op de site van de wereldtentoonstelling in Dubai dat de architecturale en bouwkundige kunde van ons land in de verf moet zetten. Het visuele en bouwkundige lijkt geslaagd te zijn. Maar op de inhoudelijke invulling kwam al veel kritiek. Zo kwam er eerder al kritiek vanuit de regering bij monde van vice-premier Dermagne dat ons land het op de wereldtentoonstelling inhoudelijk beter moet doen. "We hebben meer te bieden dan de clichés over chocola, wafels en friet", gaf hij aan. Nu blijkt dat de verantwoordelijke van het Belgisch paviljoen op de Wereldexpo in Dubai, commissaris-generaal Patrick Vercauteren Drubbel, intussen zelfs teruggeroepen werd naar België wegens zware professionele fouten. 1. Hoe beoordeelt u de invulling België op de wereldtentoonstelling Expo 2020? Komt er nog een algemene evaluatie? Zullen de deelstaten hierin betrokken worden? 2. Aangaande het project zelf. a) Wat is de totaalprijs van dit project? b) Wat was de kostprijs van de bouw van het paviljoen op zich? c) Wat waren de operationele kosten van de uitbating? d) Welke kosten zijn er eventueel verbonden aan de ontmanteling van het paviljoen? 3. Aangaande de Regie der Gebouwen. a) Hoeveel dienstreizen en bezoeken werden ondernomen naar expo Dubai door de Regie der Gebouwen? b) Wat is de totale kostprijs van deze bezoeken? 4. Aangaande invulling. a) Wat is de kostprijs van de inhoudelijke invulling van de tentoonstelling? b) Wie bepaalde de inhoudelijke vormgeving van het paviljoen? c) Wat was de inspraak van de deelstaten in dit proces? d) Werden deze plannen ooit ter goedkeuring aan vakministers of de regering voorgelegd? Zo niet, wat was het hoogste niveau dat instemming moest geven? 5. Kan u toelichting geven bij de terugroeping van de commissaris-generaal? Zal deze positie anders ingekleed worden tegen de wereldtentoonstelling in Osaka?

1. Deze vraag dient voorgelegd te worden aan de heer Pierre-Yves Dermagne, vice-eersteminister en minister van Economie en Werk. 2. a) Het totale budget voor BelExpo voor deze tentoonstelling bedraagt 13,5 miljoen euro. b) De bouw van het paviljoen maakt onderdeel uit van een grotere openbare aanbesteding voor het ontwerp, de bouw, de scenografie, het onderhoud en de ontmanteling van het Belgisch paviljoen. Deze openbare aanbesteding, toegewezen aan het consortium BEMOB 2020, werd uitgeschreven met een maximaal budget van 8 miljoen euro. In de loop van het project werd hieraan ongeveer 680.000 euro extra toegevoegd voor bijkomende vragen van de aanbestedende overheid: het dakterras met inrichting, aanpassingen aan de diensttrappenhal en last-minute verbeteringen aan de scenografie. De aanbestedende overheid heeft geen zicht op de werkelijke kost van elk onderdeel van de opdracht. Van zodra de opdracht is toegewezen, is het aan de opdrachtnemer om de gunningsleidraad in zijn geheel uit te voeren, op de manier zoals voorgesteld werd in zijn best and final offer (BAFO). Volgens de BAFO van BEMOB 2020 zou een bedrag van 7.219.808,78 euro worden besteed aan de bouw van het Belgisch paviljoen (inclusief ontwerp, maar zonder coördinatiekosten, scenografie, onderhoud en ontmanteling). Dit bedrag vertegenwoordigt de waarde die gefactureerd werd aan BelExpo, en omvat dus ook de sponsoring. De economische waarde werd geschat op 10.154.808,78 euro in de BAFO van BEMOB2020. Hierbij is geen rekening gehouden met de restwaarde van het paviljoen, die in totaal op 3.500.000 euro wordt geraamd. c) Het resterende bedrag van de 13,5 miljoen euro, verhoogd met 916.590 euro voor covid-gerelateerde meerkosten, wordt ingezet voor de operationele kosten van BelExpo en het Belgisch paviljoen voor Expo 2020 Dubai, met inbegrip van de personeelskosten in zowel Brussel als Dubai. Dit bedraagt dus ongeveer 5.736.590 euro, waarmee eveneens de werkingskosten van BelExpo sinds 2017 en de voorbereidingskosten voor Expo 2020 Dubai worden betaald. d) Deze zijn inbegrepen in de algemene openbare aanbesteding voor het ontwerp, de bouw, de scenografie, het onderhoud en de ontmanteling van het paviljoen. Ze werden door BEMOB 2020 evenwel begroot op 1.117.861,52 euro. 3. a) In totaal vonden er tussen 2019 en 2022 13 zendingen plaats, waarbij verschillende technische en administratieve medewerkers van de Regie der Gebouwen waren betrokken. b) Zie in de tabel hieronder een overzicht van de kosten per jaar. De definitieve cijfers voor 2022 zijn nog niet gekend. Er vond een missie plaats voor de voorbereiding en de deelname aan de Belgische dag op de Expo. 4. a) De kosten voor de scenografie (de inhoudelijke invulling) zijn inbegrepen in de algemene openbare aanbesteding voor het ontwerp, de bouw, de scenografie, het onderhoud en de ontmanteling van het paviljoen. Volgens de BAFO van BEMOB 2020 zou een bedrag van 1.187.075,00 euro worden besteed aan scenografie (inclusief ontwerp). Dit bedrag vertegenwoordigt de waarde die gefactureerd werd aan BelExpo, en omvat dus ook de sponsoring. De economische waarde werd geschat op 1.985.075,00 euro in de BAFO van BEMOB2020. Hierbij is geen rekening gehouden met de restwaarde van het paviljoen, die in totaal op 3.500.000 euro wordt geraamd. Bijkomend werd voor ongeveer 43.000 euro aan verbeteringen gevraagd door de aanbestedende overheid vlak voor de opening van Expo 2020 Dubai. b) De inhoudelijk vormgeving of scenografie werd op verschillende niveaus bepaald: enerzijds werd een gespecialiseerde scenograaf aangesteld door BEMOB2020 als onderdeel van de grotere openbare aanbesteding voor het ontwerp, de bouw, de scenografie, het onderhoud en de ontmanteling van het paviljoen, anderzijds werden de grote lijnen van de scenografie vastgelegd in het beheerscomité van BelExpo en verder uitgewerkt in het technisch comité van BelExpo voor Expo 2020 Dubai. Het beheerscomité is het hoogste orgaan van BelExpo en bestaat uit vertegenwoordigers van de verschillende regeringen en van de ministers bevoegd voor de deelname aan internationale tentoonstellingen. Het technisch comité bestaat uit vertegenwoordigers van de betrokken administraties van de deelstaten. Voor de grote lijnen van de scenografie werden richtlijnen vastgelegd in de gunningsleidraad van de openbare aanbesteding. Deze richtlijnen werden opgesteld door BelExpo na bespreking en advies van het technisch comité. Vervolgens werden deze goedgekeurd door het beheerscomité van BelExpo. De scenograaf van het Belgisch paviljoen, het Duitse gespecialiseerd bureau Krafthaus (ook gekend als Facts und Fictions), dat ook de scenografie van het Duitse en Monegaskische paviljoen voor Expo 2020 Dubai heeft uitgewerkt, heeft een eerste voorstel van scenografie voorgesteld in de BAFO van BEMOB 2020. Vervolgens werd dit voorstel gedurende bijna twee jaar verder uitgewerkt, verfijnd en aangepast door middel van co-creatie tussen de scenograaf en de verschillende leden van het technisch comité. De finale, door het technisch comité goedgekeurde versie werd uiteindelijk uitgevoerd door BEMOB 2020. c) Elke deelstaat is dus vertegenwoordigd in het beheerscomité van BelExpo door vertegenwoordigers van de respectieve ministers verantwoordelijk voor internationale tentoonstellingen. Vervolgens heeft elke deelstaat vertegenwoordigers van hun respectieve administratie in het technisch comité voor elke tentoonstelling waaraan het zelf ook deelneemt. Zo ook voor Expo 2020 Dubai: elke deelstaat had minstens één vertegenwoordiger, en meestal twee, in het technisch comité voor Expo 2020 Dubai. Deze vertegenwoordigers hadden een grote inspraak: er werd immers vooral naar hen gekeken voor de concrete invulling van de scenografie en voor antwoorden op verschillende vragen en voorstellen van de scenograaf. Er werd dan ook voornamelijk naar hun input geluisterd of op basis van hun input aanpassingen gedaan aan de oorspronkelijk voorgestelde scenografie. Er was ook verschillende keren rechtstreeks contact tussen de scenograaf en de vertegenwoordigers van de deelstaten, en ook later in het proces nog tussen de onderaannemer die de scenografie effectief installeerde en de deelstaten. d) BelExpo heeft nooit rechtstreeks plannen ter goedkeuring voorgelegd aan ministers of regeringen. Dat is ook niet zo voorzien in de werking van BelExpo zoals deze is vastgelegd in het samenwerkingsprotocol tussen de verschillende Belgische regeringen voor wat betreft deelname aan internationale tentoonstellingen. Daarentegen worden alle plannen door vertegenwoordigers van de bevoegde administraties besproken, aangepast en goedgekeurd in het technisch comité, waarbij op regelmatige wijze mogelijkheid was tot terugkoppeling naar de administraties intern of naar de respectieve vakministers of regeringen. Deze terugkoppeling vond ook effectief plaats en tussen twee vergaderingen van het technisch comité werd gevraagd aan de deelstaten om hun input te leveren, of bijkomende voorstellen te bestuderen en aanpassingen te suggereren. De grote lijnen van de scenografie werden vastgelegd door het beheerscomité van BelExpo, bestaande uit rechtstreekse vertegenwoordigers van de vakministers en regeringen. Deze grote lijnen werden vastgelegd bij het uitschrijven van de openbare aanbesteding en nadien was hier nog een zekere controle op bij het voorstellen van de scenografie of de bespreking van de vordering van de uitwerking daarvan. 5. Deze vraag dient voorgelegd te worden aan de heer Pierre-Yves Dermagne, vice-eersteminister en minister van Economie en Werk.