Schriftelijke vraag en antwoord nr : 0451 - Zittingsperiode : 55

Deze week stelde minister Van Peteghem zijn zogenaamde "fraudeplan" voor. Daarin staan 29 acties opgelijst waarmee de federale overheid frauduleuze praktijken beter wil opsporen. Dit jaar zou het de overheid al 200 miljoen euro kunnen opleveren en vanaf 2024 zelfs 1 miljard euro. Een van de maatregelen die de minister wil nemen, is handelaars verplichten om vanaf 2022 minstens één manier van elektronisch betalen aan te bieden. In België betalen immers nog altijd zes op de tien mensen cash, terwijl dat in Nederland nog maar één op drie is. Dat zou vooral te maken hebben met het feit dat elektronisch betalen niet overal mogelijk is. Toch bereiken ons veel vragen van bezorgde zelfstandigen die moeite hebben met het elektronisch betalen. Ten eerste zijn er ook voor hen transactiekosten verbonden aan elektronische betalingen. Ten tweede moeten ze soms lang wachten voor het geld effectief op hun rekening staat. En ten derde zijn er natuurlijk de administratieve lasten: commissies afhouden, extra facturen, enz. 1. Begrijpt u de bezorgdheid van de zelfstandigen? Hoe meer klanten elektronisch betalen, hoe langer ze op hun geld moeten wachten en hoe meer ze betalen aan transactiekosten? 2. Uw collega was enkele maanden geleden van mening dat zelfstandigen vooral de voordelen van elektronisch betalen moeten inzien. Welke initiatieven zal u hiertoe nemen? 3. Blijkbaar zijn er aan het elektronisch betalen verschillende tariefformules verbonden, die weliswaar vrij ingewikkeld zijn om te ontwarren. Bent u bereid om een duidelijke communicatie te voeren naar de zelfstandigen, zodat zij een vlottere keuze kunnen maken? 4. Welke stappen wil u verder zetten om de negatieve gevolgen voor de ondernemers zo veel mogelijk te beperken? 5. Zijn er bijvoorbeeld manieren om de administratieve lasten te verlagen voor de zelfstandigen?

In de eerste plaats moet worden opgemerkt dat het aantal elektronische betalingen elk jaar toeneemt. De meeste aanbieders werken ook met tariefformules waarbij de kost per transactie daalt, naarmate er meer transacties gebeuren. Bovendien worden bij meer transacties ook de vaste kosten (zoals de terminal of onderhoudscontract, enz.) gespreid over meer betalingen. In de regel zal je als ondernemer dus minder betalen per transactie naarmate je meer transacties aanvaardt. Wat betreft uw bezorgdheid over de duur van de uitvoering van de betalingen, kan ik het volgende meedelen. De meeste kaartbetalingen worden doorgestort aan de handelaar binnen de 24 uur of 48 uur (afhankelijk van de acquirer). Enkel tijdens verlengde weekends merken we dat ondernemers tot vijf dagen moeten wachten voor ze het geld effectief doorgestort krijgen, omdat de doorstorting gebeurt op werkdagen. Voor nieuwe betaalmehodes zoals Payconicq, die werken volgend het systeem van een overschrijving, is de uitvoering vastgelegd op één werkdag (D+1). Ook verwijs ik in deze context naar de Retail Payment Strategy van de Europese Commissie, die een sterke nadruk legt op instant betalingen waarbij het geld onmiddellijk op de rekening van de ondernemer staat, en dus niet pas na 24u of 48u. Op dit moment volg ik aandachtig de ontwikkelingen op de betalingsmarkt. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de betalingssystemen voldoen aan de verwachtingen op het gebied van veiligheid, efficiëntie en toegankelijkheid, voor consumenten en voor handelaars. 2. Er is een groot scala aan tariefformules van de kaartbetalingen. Dat heeft in principe het voordeel dat de ondernemer een ruime keuze heeft, en een tarief kan kiezen dat het best is aangepast aan zijn of haar noden. De Europese zognemaamde interchange fee-Verordening verplicht de betalingsdienstaanbieder in elk geval een communicatie over de kosten na de uitvoering van de betalingstransactie via de bankkaart. De komst van de Fintechs en andere innovatieve betaalmethodes, zoals Payconiq [Engelse uitspraak], kan bovendien een positief effect hebben op de concurrentie, wat de kosten zou kunnen drukken. Fiscale stimuli, bijvoorbeeld voor de handelaar, kunnen overwogen worden, maar dat is in de eerste plaats de bevoegdheid van mijn collega, de minister van Financiën. In ieder geval kan ik erop wijzen dat er een breed debat aan de gang is over betalingen binnen de retail. Ik verwijs naar de National Retail Payment Committee bij de Nationale Bank, die is opgezet om met alle betrokken stakeholders (overheid, betalingsdienst-aanbieders, ondernemersorganisaties, consumenten-organisaties, banken, enz.). Het verlagen van de administratieve lasten, lijkt me echter niet gemakkelijk om op in te grijpen. De manier waarop transacties worden uitbetaald, bijvoorbeeld, kan soms veel administratief werk vragen voor de ondernemer. Betalingsdienstaanbieders verplichten om op een bepaalde manier te werken, kan ook niet, gezien dit een beperkend effect zou hebben op de vrijheid van handel.