 |
1818-2018
Tweehonderd jaar parlement in het Paleis der Natie
In oktober 2018 is het precies tweehonderd jaar geleden dat het Paleis der Natie als
parlementsgebouw in gebruik werd genomen. De eerste parlementszitting vond er plaats
op 19 oktober 1818, toen het huidige België een onderdeel vormde van het Koninkrijk
der Nederlanden. Op de agenda stond de troonrede van Willem I ter gelegenheid van
de opening van het parlementaire jaar 1818-1819 van de Staten-Generaal.
Het verslag van deze allereerste parlementaire zitting in het Paleis der Natie is
te lezen in de Nederlandsche Staats-Courant, waarin de officiële publicaties van het Koninkrijk der Nederlanden verschenen (een
voorloper van het Belgisch Staatsblad), bewaard in het archief van de Kamer van volksvertegenwoordigers.
Het gebouw zelf is evenwel een stuk ouder en dateert uit het ancien régime. Halverwege
de 18de eeuw, onder het Oostenrijkse bewind, kwam er een nieuwe wijk rond het huidige
park van Brussel. In 1779 startte men met de bouw van de nieuwe zetel van de Raad
van Brabant, het latere Paleis der Natie. Deze Raad van Brabant was het centrale overheidsorgaan
van het hertogdom Brabant. Raad en hertogdom werden met het einde van het ancien régime
opgedoekt onder de nieuwe Franse machthebbers (1795).
De bouw van de zetel van de Raad van Brabant kreeg, zoals wel vaker, af te rekenen
met een hogere kostprijs dan eerst begroot. De stad Brussel financierde het project
en zag zich in 1779 genoodzaakt een bijkomende lening af te sluiten. Uiteindelijk
zou het financiële plaatje op meer dan het viervoudige uitkomen van wat eerst was
geraamd.
Deze obligatie van de lening uit 1779 wordt bewaard in het archief van de Senaat.
Tijdens het Franse regime (1795-1814) diende het latere Paleis der Natie als gerechtshof.
De huidige functie als parlementsgebouw kwam er met de opname van het huidige België
in het koninkrijk der Nederlanden. Het parlement van de nieuwe staat zou zowel in
Brussel als Den Haag vergaderen. De eerste Brusselse zittingen van de Staten-Generaal
vonden plaats in het stadhuis op de Grote Markt. In 1818 waren de nodige verbouwingswerken
voor een parlementair halfrond klaar en kon men in het paleis de Tweede Kamer van
de Staten-Generaal installeren. Het halfrond werd vanaf 1830 de vergaderplek van het
Nationaal Congres en vervolgens de Kamer van volksvertegenwoordigers.
Plattegrond uit 1816 van het Paleis der Natie als zetel voor de Staten-Generaal (bron:
Willy Van den Steene, Het Paleis der Natie, Brussel, 1981).
