CRABV 51 PLEN 044
CRABV 51 PLEN 044
C
HAMBRE DES REPRÉSENTANTS
DE
B
ELGIQUE
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
V
OLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
OMPTE
R
ENDU
A
NALYTIQUE
B
EKNOPT
V
ERSLAG
S
ÉANCE PLÉNIÈRE
P
LENUMVERGADERING
mercredi woensdag
21-01-2004 21-01-2004
Après-midi Namiddag

CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
i


SOMMAIRE
INHOUD
Excusés
1
Berichten van verhindering
1
PROJETS ET PROPOSITIONS
1
ONTWERPEN EN VOORSTELLEN
1
Projet de loi spéciale portant diverses
modifications en matière de législation électorale
(584/1-6)
1
Ontwerp van bijzondere wet houdende
verschillende wijzigingen van de kieswetgeving
(584/1-6)
1
- Projet de loi portant diverses modifications en
matière de législation électorale (581/1-7)
1
- Wetsontwerp houdende verschillende wijzigingen
in de kieswetgeving (581/1-7)
1
- Projet de loi spéciale modifiant diverses lois
spéciales (583/1-2)
1
- Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van
diverse bijzondere wetten (583/1-2)
1
- Projet de loi modifiant la loi du 22 janvier 2002
visant à réduire de moitié l'effet dévolutif des votes
exprimés en case de tête et à supprimer la
distinction entre candidats titulaires et candidats
suppléants pour l'élection du Conseil flamand, du
Conseil régional wallon et du Conseil de la Région
de Bruxelles-Capitale et fixant le modèle du
bulletin de vote pour l'élection du Conseil de la
Région de Bruxelles-Capitale (580/1-2)
1
-
Wetsontwerp tot wijziging van de wet van
22 januari 2002 tot beperking met de helft van de
devolutieve kracht van de lijststemmen en tot
afschaffing van het onderscheid tussen de
kandidaat-titularissen en kandidaat-opvolgers voor
de verkiezing van de Vlaamse Raad, de Waalse
Gewestraad en de Brusselse Hoofdstedelijke
Raad en tot vaststelling van het stembiljet voor de
verkiezing van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad
(580/1-2)
1
Discussion générale
2
Algemene bespreking
2
Orateurs: André Frédéric, rapporteur, Paul
Tant, Dirk Van der Maelen
, président du
groupe sp.a-spirit, Dirk Claes, Greta D'hondt,
Pieter De Crem
, président du groupe CD&V,
Philippe De Coene, Stijn Bex, Patrick
Dewael
, vice-premier ministre et ministre de
l'Intérieur, Geert Lambert
Sprekers: André Frédéric, rapporteur, Paul
Tant, Dirk Van der Maelen
, voorzitter van de
sp.a-spirit-fractie, Dirk Claes, Greta D'hondt,
Pieter De Crem
, voorzitter van de CD&V-
fractie, Philippe De Coene, Stijn Bex, Patrick
Dewael
, vice-eerste minister en minister van
Binnenlandse Zaken, Geert Lambert
Motion d'ordre
13
Motie van orde
13
Orateurs: Filip De Man, Geert Lambert
Sprekers: Filip De Man, Geert Lambert
REPRISE DU DÉBAT
13
HERVATTING VAN DE BESPREKING
13
Orateurs: Filip De Man, Nancy Caslo, Marie
Nagy, Patrick Dewael
, vice-premier ministre
et ministre de l'Intérieur, Geert Bourgeois,
Willy Cortois, Paul Tant, Bart Laeremans,
Jacqueline Galant, Bart Tommelein
Sprekers: Filip De Man, Nancy Caslo, Marie
Nagy, Patrick Dewael
, vice-eerste minister en
minister van Binnenlandse Zaken, Geert
Bourgeois, Willy Cortois, Paul Tant, Bart
Laeremans, Jacqueline Galant, Bart
Tommelein
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
1


SEANCE PLENIERE
PLENUMVERGADERING
du
MERCREDI
21
JANVIER
2004
Après-midi
______
van
WOENSDAG
21
JANUARI
2004
Namiddag
______



La séance est ouverte à 14.30 heures par M.
Herman De Croo, président.
De vergadering wordt geopend om 14.30 uur door
de heer Herman De Croo, voorzitter.
Ministres du gouvernement fédéral présents lors de
l'ouverture de la séance: Patrick Dewael
Tegenwoordig bij de opening van de vergadering
zijn de ministers van de federale regering: Patrick
Dewael
La séance est ouverte.
De vergadering is geopend.
Une série de communications et de décisions
doivent être portées à la connaissance de la
Chambre. Elles seront reprises en annexe du
compte rendu intégral de cette séance.
Een reeks mededelingen en besluiten moeten ter
kennis gebracht worden van de Kamer. Zij zullen in
bijlage bij het integraal verslag van deze
vergadering opgenomen worden.
Excusés
Raisons de santé: Jean-Pol Henry
A l'étranger: Elio Di Rupo
Conseil de l'Europe: Geert Versnick

Gouvernement fédéral
Louis Michel, vice-premier ministre et Ministre des
Affaires étrangères: raisons de santé
André Flahaut, ministre de la Défense: Maroc
Marc Verwilghen, ministre de la Coopération au
développement: en mission à l'étranger
Berichten van verhindering
Gezondheidsredenen: Jean-Pol Henry
Buitenslands: Eli Di Rupo
Raad van Europa: Geert Versnick

Federale regering
Louis Michel, vice-eerste minister en minister van
Buitenlandse Zaken: gezondheidsredenen
André Flahaut, minister van Landsverdediging:
Marokko
Marc Verwilghen, minister van
Ontwikkelingssamenwerking: met zending
buitenslands
Projets et propositions
Ontwerpen en voorstellen
01 Projet de loi spéciale portant diverses
modifications en matière de législation électorale
(584/1-6)
- Projet de loi portant diverses modifications en
matière de législation électorale (581/1-7)
- Projet de loi spéciale modifiant diverses lois
spéciales (583/1-2)
- Projet de loi modifiant la loi du 22 janvier 2002
visant à réduire de moitié l'effet dévolutif des
votes exprimés en case de tête et à supprimer la
distinction entre candidats titulaires et candidats
01 Ontwerp van bijzondere wet houdende
verschillende wijzigingen van de kieswetgeving
(584/1-6)
-
Wetsontwerp houdende verschillende
wijzigingen in de kieswetgeving (581/1-7)
- Ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van
diverse bijzondere wetten (583/1-2)
- Wetsontwerp tot wijziging van de wet van
22 januari 2002 tot beperking met de helft van de
devolutieve kracht van de lijststemmen en tot
afschaffing van het onderscheid tussen de
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
2
suppléants pour l'élection du Conseil flamand,
du Conseil régional wallon et du Conseil de la
Région de Bruxelles-Capitale et fixant le modèle
du bulletin de vote pour l'élection du Conseil de
la Région de Bruxelles-Capitale (580/1-2)
kandidaat-titularissen en kandidaat-opvolgers
voor de verkiezing van de Vlaamse Raad, de
Waalse Gewestraad en de Brusselse
Hoofdstedelijke Raad en tot vaststelling van het
stembiljet voor de verkiezing van de Brusselse
Hoofdstedelijke Raad (580/1-2)
Je vous propose de consacrer une seule
discussion à ces projets.
Ik stel u voor één enkele bespreking aan deze
ontwerpen.
Je vous rappelle que le dernier projet de loi
ordinaire (n° 580/1) n'est requis que si les projets
de loi portant diverses modifications en matière
électorale (nos
584/1 et 581/7) ne sont pas
adoptés.
Ik herinner er u aan dat het laatste gewone
wetsontwerp (nr. 580/1) alleen vereist is indien de
wetsontwerpen houdende verschillende wijzigingen
in de kieswetgeving (nrs. 584/1 en 581/7) niet
aangenomen zijn.
En outre, l'article 4 du projet de loi spéciale dit de
réparation (n° 583/1) n'est également requis que si
les articles 11 à 18, 2° du projet de loi spéciale
portant diverses modifications en matière électorale
(n° 584/1) ne sont pas adoptés.
Bovendien is artikel 4 van het ontwerp van
bijzondere wet (nr. 583/1) alleen vereist indien de
artikelen 11 tot 18, 2° van het ontwerp van
bijzondere wet houdende verschillende wijzigingen
van de kieswetgeving (nr. 584/1) niet aangenomen
zijn.
Pas d'observation? (Non)
Il en sera ainsi.
Geen bezwaar? (Nee)
Aldus zal geschieden.
Discussion générale
Algemene bespreking
La discussion générale est ouverte.
De algemene bespreking is geopend.
01.01 André Frédéric, rapporteur: Je vais faire
rapport sur l'ensemble des quatre projets de loi en
matière électorale.

Le ministre de l'Intérieur a indiqué que les objectifs
étaient les suivants: rétablir les candidats
suppléants pour les élections aux Conseils de
Région, et des Bruxellois au Conseil flamand (leur
nombre sera égal à celui des candidats effectifs (4
à 16 pour les Conseils régionaux, et 4 à 6 pour les
Bruxellois du Conseil flamand); instaurer un seuil
électoral de 5 % pour ces élections, ainsi que pour
celle du Conseil de la Communauté
germanophone; abaisser à 18 ans l'âge d'éligibilité
à ces élections, et d'accès à un gouvernement
régional ou communautaire; intégrer les règles
relatives à l'équilibre hommes-femmes à ces
élections, aux lois spéciales de réformes
institutionnelles.








Dans le cadre de la discussion générale, le CD&V a
01.01 André Frédéric, rapporteur: Ik breng
verslag uit over de vier wetsontwerpen tot wijziging
van de kieswetgeving.

De minister van Binnenlandse Zaken heeft
aangegeven dat met de hervorming de volgende
doelstellingen worden nagestreefd: de herinvoering
van de kandidaat-opvolgers voor de verkiezingen
van de Gewestraden en de rechtstreekse
verkiezing van de zes Brusselse leden van de
Vlaamse Raad. Het aantal van deze kandidaten zal
gelijk zijn aan dat van de effectieve kandidaten (4
tot 16 voor de Gewestraden, en 4 tot 6 voor de
Brusselaars die in de Vlaamse Raad zitting
hebben); de invoering van een kiesdrempel van 5%
voor deze verkiezingen, evenals voor de verkiezing
van de Raad van de Duitstalige Gemeenschap; de
verlaging van de verkiesbaarheidleeftijd tot 18 jaar
voor deze verkiezingen en als voorwaarde om tot
een gewest- of een gemeenschapsregering toe te
kunnen treden; de bepalingen inzake een
evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en
vrouwen van toepassing maken op deze
verkiezingen en deze bepalingen opnemen in de
bijzondere wetten tot hervorming der instellingen.

Tijdens de algemene bespreking was de CD&V van
oordeel dat men overhaast te werk ging. Het
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
3
estimé qu'on travaillait dans la précipitation. Le
système des candidats suppléants avait été abrogé
en 2001, et rétabli en 2002. Il n'y a pas eu de
concertation avec l'opposition. Le gouvernement ne
poursuit que ses objectifs électoraux. Il veut en
outre rétablir les doubles candidatures, pourtant
déclarées inconstitutionnelles, pour le Fédéral, par
la Cour d'arbitrage. Les projets n'obligent pas non
plus les élus à exercer leur mandat. En ce qui
concerne Bruxelles, il y a trop de différence entre le
nombre de candidats francophones et
néerlandophones. Une autre violation du principe
d'égalité réside dans l'apparentement, possible en
Wallonie et non en Flandre.



Le NV-A acquiesce à ces arguments. Il souligne
aussi le problème des Belges à l'étranger, qui
peuvent choisir leur circonscription électorale, ce
qui augmente le nombre de francophones à
Bruxelles-Hal-Vilvorde. La réforme porte atteinte
aux droits de la Flandre. La simultanéité des
élections régionales et européennes pose aussi la
question des doubles candidatures. Le seuil
électoral vise à écarter Groen! et le NV-A, et il fera
appel de cette loi devant la Cour d`arbitrage.



Le Vlaams Blok estime que la scission de
l'arrondissement de Bruxelles-Hal-Vilvorde mettra
un frein aux pressions francophones. La situation
actuelle est inconstitutionnelle. Cette scission n'a
pas été réalisée par la réforme de 2002 car elle
permet toujours aux francophones d'être candidats
en pays flamand. Les Belges de l'étranger
électeurs devraient être liés à leur dernière
résidence dans le pays.
systeem van de kandidaat-opvolgers werd in 2001
afgeschaft en in 2002 heringevoerd. Er werd geen
overleg gepleegd met de oppositie. De regering
heeft enkel oog voor haar electorale doeleinden.
Bovendien wil ze terugkeren naar de dubbele
kandidaatstelling hoewel het Arbitragehof die voor
de federale verkiezingen ongrondwettig heeft
verklaard. De ontwerpen houden evenmin voor de
verkozenen de verplichting in hun mandaat
werkelijk uit te oefenen. Wat Brussel betreft ligt het
aantal Franstalige en Nederlandstalige kandidaten
te ver uit elkaar. De lijstenverbinding, die in
Wallonië wel en in Vlaanderen niet mogelijk is,
vormt een andere inbreuk op het
gelijkheidsbeginsel.

De NV-A onderschrijft de argumenten van de
CD&V en onderstreept bovendien het probleem van
de Belgen in het buitenland die vrij hun kieskring
kunnen bepalen. Daardoor stijgt het aantal
Franstaligen in de kieskring Brussel-Halle-
Vilvoorde. De hervorming tast de Vlaamse rechten
aan. Het feit dat de gewestelijke verkiezingen
samenvallen met de Europese zet tevens het
probleem van de dubbele kandidaatstelling op de
agenda. Met de kiesdrempel wil men Groen! en de
NV-A buiten spel zetten. De NV-A zal bij het
Arbitragehof beroep aantekenen tegen deze wet.

Het Vlaams Blok is van oordeel dat de splitsing van
het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde de
Franstalige druk een halt zal toeroepen. De huidige
toestand is ongrondwettig. De hervorming van 2002
heeft niet geleid tot de splitsing zodat de
Franstaligen zich nog steeds in Vlaanderen
kandidaat kunnen stellen. Voor de Belgen in het
buitenland die willen stemmen zou het criterium van
de laatste verblijfplaats in België moeten in
aanmerking genomen worden.
Ecolo estime que ces projets, si près des élections,
sont antidémocratiques. A l'exception du
rétablissement des suppléants, qu'il salue, il ne
soutient pas les autres aspects de la réforme. Cette
dernière ne vise qu'à éliminer Groen, ce qui
renforcera le Vlaams Blok. Outre le seuil électoral,
le quorum (66 % au niveau régional et 33 % au
fédéral) pénalise les petits partis.




Le ministre de l'Intérieur a répondu que l'argument
du manque de temps peut être évoqué pour
clôturer rapidement le débat. En ce qui concerne
les règles pour les suppléants, il y a certes du pour
et du contre, mais il importe que les élections
régionales et européennes soient organisées selon
Volgens Ecolo zijn die ontwerpen, nu de
verkiezingen naderen, ondemocratisch. Met
uitzondering van de herinvoering van het
opvolgerssysteem, dat die partij toejuicht, wijst zij
de overige aspecten van de hervorming af. De
hervorming heeft immers enkel tot doel Groen! van
het toneel te laten verdwijnen, wat de positie van
het Vlaams Blok enkel maar zal versterken.
Behalve de kiesdrempel is ook de quorumvereiste
(een regionaal quorum van 66% en een federaal
quorum van 33%) nadelig voor de kleine partijen.

De minister van Binnenlandse Zaken antwoordde
dat het argument dat het thans te laat is om
dergelijke ingrijpende wijzigingen door te voeren
evengoed kan worden aangevoerd om met spoed
het huidige debat af te sluiten. Wat de regels voor
de opvolgers betreft, moet erkend worden dat er
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
4
les mêmes règles fondamentales que les fédérales.
Il ne s'agit que d'une première phase ; d'autres
suivront.






On a jusqu'en 2007 pour tenir compte des
objections de la Cour d'arbitrage à l'égard de la
circonscription de Bruxelles-Hal-Vilvorde. Le
Conseil d'État n'a pas d'observation sur la double
candidature. Le seuil électoral est un principe à
prendre ou à laisser, mais il ne peut fluctuer en
fonction de la circonscription, au mépris du principe
de proportionnalité.
pro en contra is bij de voorgestelde regeling. Het
fundamentele is echter dat de verkiezingen voor de
gewestparlementen en het Europees Parlement
volgens dezelfde grondregels dienen te verlopen
als die voor de verkiezingen voor het federaal
Parlement. Dit is nog maar de eerste fase: er zullen
nog andere aanpassingen volgen.

De regering heeft tot in 2007 de tijd om rekening te
houden met de bezwaren van het Arbitragehof ten
aanzien van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde.
De Raad van State heeft geen opmerkingen
gemaakt in verband met de dubbele
kandidatuurstelling. Het bestaan van een
kiesdrempel is een principe waarvoor al dan niet
wordt gekozen, maar hij mag niet fluctueren in
functie van de omvang van de kiesomschrijving,
waardoor afbreuk zou worden gedaan aan het
principe van de proportionaliteit.
La discussion des articles et le vote a donné ce qui
suit :

En ce qui concerne le projet de loi spéciale portant
diverses modifications en matière de législation
électorale, ont été déposés les amendements
suivants.
Un amendement du NV-A pour étendre l'autonomie
constitutive des entités fédérées à l'élection, à la
composition et au fonctionnement de leur Conseil
respectif.
Un amendement du CD&V pour aligner la
réglementation relative au nombre de suppléants
sur celle des élections fédérales et européennes.
Un amendement d'Ecolo, du cdH et du NV-A pour
maintenir l'apparentement.
Un amendement d'Ecolo, du CD&V et du NVA pour
supprimer le seuil électoral.
Un amendement du CD&V pour rendre les
éléments essentiels du système électoral régional
intangibles douze mois avant les élections.
Un amendement du NV-A pour maintenir l'âge
d'éligibilité à vingt-et-un ans.



L'ensemble des amendements a été rejeté. Le
projet a été adopté par 11 voix contre 2 et 3
abstentions.

En ce qui concerne le projet de loi portant diverses
modifications en matière de législation électorale,
ont été déposés les amendements suivants.
Un amendement d'Ecolo pour supprimer le seuil
électoral au Conseil de la Communauté
germanophone
Un amendement du NV-A et du Vlaams Blok pour
De artikelsgewijze bespreking en de stemming
hebben het volgende opgeleverd:

Inzake het ontwerp van bijzondere wet houdende
verschillende wijzigingen van de kieswetgeving
werden de volgende amendementen ingediend.

Een amendement van de NV-A om de constitutieve
autonomie van de deelstaten uit te breiden tot de
verkiezing, de samenstelling en de werking van hun
respectievelijke Raad.
Een amendement van de CD&V om de
reglementering inzake het aantal opvolgers af te
stemmen op de reglementering die ter zake geldt
voor de federale en de Europese verkiezingen.
Een amendement van Ecolo, cdH en NV-A om de
lijstenverbinding te behouden.
Een amendement van Ecolo, CD&V en NV-A om
de kiesdrempel af te schaffen.
Een amendement van de CD&V om ervoor te
zorgen dat de essentie van het gewestelijk
kiessysteem twaalf maand vóór de verkiezingen
niet meer gewijzigd kan worden.
Een amendement van de NV-A om de
verkiesbaarheidleeftijd op 21 jaar te behouden.


Alle amendementen werden verworpen. Het
ontwerp werd aangenomen met 11 stemmen vóór,
2 tegen en 3 onthoudingen.

Inzake het wetsontwerp houdende verschillende
wijzigingen van de kieswetgeving werden de
volgende amendementen ingediend.
Een amendement van Ecolo om de kiesdrempel
voor de Raad van de Duitstalige Gemeenschap af
te schaffen.
Een amendement van de NV-A en van het Vlaams
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
5
scinder la circonscription électorale de Bruxelles-
Hal-Vilvorde
Un amendement du Vlaams Blok pour instaurer
une circonscription électorale néerlandaise et
française.


L'ensemble des amendements a été rejeté, à
l'exception d'un amendement technique de la
majorité. Le projet a été adopté par 10 voix contre 5
et 2 abstentions.

En ce qui concerne le projet de loi spéciale
modifiant diverses lois spéciales, le projet a été
adopté par 13 voix et 3 absentions.

En ce qui concerne le projet de loi modifiant la loi
du 22 mars 2002 visant à réduire de moitié l'effet
dévolutif des votes exprimés en case de tête et à
supprimer la distinction entre candidats titulaires et
candidats suppléants pour les élections du Conseil
flamand, du Conseil régional wallon et du Conseil
de la Région de Bruxelles-Capitale et fixant le
modèle du bulletin de vote pour l'élection du
Conseil de la Région de Bruxelles-Capitale, le
projet a été adopté par 11 voix et 5 absentions
(Applaudissements sur tous les bancs).
Blok om de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde te
splitsen.
Een amendement van het Vlaams Blok om een
Nederlandstalige en een Franstalige kieskring in te
voeren.

Alle amendementen werden verworpen, met
uitzondering van een technisch amendement van
de meerderheid. Het ontwerp werd aangenomen
met 10 stemmen vóór, 5 tegen en 2 onthoudingen.

Het ontwerp van bijzondere wet tot wijziging van
diverse bijzondere wetten werd aangenomen met
13 stemmen vóór en 3 onthoudingen.

Het wetsontwerp tot wijziging van de wet van
22 januari 2002 tot beperking met de helft van de
devolutieve kracht van de lijststemmen en tot
afschaffing van het onderscheid tussen de
kandidaat-titularissen en kandidaat-opvolgers voor
de verkiezing van de Vlaamse Raad, de Waalse
Gewestraad en de Brusselse Hoofdstedelijke Raad
en tot vaststelling van het stembiljet voor de
verkiezing van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad
werd aangenomen met 11 stemmen vóór en 5
onthoudingen (Applaus op alle banken).
J'interviens maintenant à titre personnel. Le parti
socialiste a toujours été favorable aux travaux de la
commission pour le renouveau politique, dont la
tâche poursuivait un double objectif : aboutir à une
plus grande transparence du processus décisionnel
et opérer un rapprochement entre le citoyen et les
politiques.
Ik wens de rest van mijn betoog te wijden aan het
standpunt van de Parti socialiste. De PS heeft altijd
achter de werkzaamheden van de commissie voor
de politieke vernieuwing gestaan. Deze commissie
had een dubbele opdracht: enerzijds het
beslissingsproces doorzichtiger maken en
anderzijds de kloof tussen de burger en de politiek
dichten.
Le système des candidats suppléants garantit une
meilleure représentativité des jeunes et des
candidats des arrondissements ruraux et assure un
plus juste équilibre entre le vedettariat et le
militantisme.

Le PS est favorable à ce système. Il soutient aussi
l'instauration d'un seuil électoral (rien n'empêchant
un parti de se présenter aux élections et de diffuser
son programme) et l'éligibilité à dix-huit ans au nom
de la concordance entre droits de vote et
d'éligibilité.
Le groupe socialiste soutiendra donc
ces projets de loi en rappelant sa principale
revendication : le droit de vote pour tous aux
élections communales de 2006 (Applaudissements
sur les bancs du PS).
Het stelsel van de opvolgers staat borg voor een
betere vertegenwoordiging van de jongeren en van
de kandidaten uit landelijke arrondissementen en
werkt een beter evenwicht tussen bekende koppen
en politieke militanten in de hand.

De PS staat achter dat systeem en schaart zich ook
achter de instelling van een kiesdrempel (er is niets
dat een partij verbiedt bij de verkiezingen op te
komen en zijn programma voor te stellen) en achter
de verkiesbaarheid vanaf de leeftijd van achttien
jaar, omdat er zo een gelijkschakeling komt tussen
de leeftijd waarop men mag kiezen en de leeftijd
waarop men verkozen kan worden. De PS-fractie
zal die wetsontwerpen dus steunen en herhaalt dat
de toekenning van het stemrecht aan eenieder
tegen de gemeenteraadsverkiezingen van 2006
haar belangrijkste eis is. (Applaus op de banken
van de PS)
01.02 Paul Tant (CD&V): Je m'insurge contre le 01.02 Paul Tant (CD&V): Ik heb kritiek op de
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
6
calendrier de ce projet de loi. Je trouve inouï que
l'on veuille adapter la loi électorale moins de cinq
mois avant les élections. L'adoption du projet par le
Sénat puis sa publication au Moniteur belge ne
seront possibles que juste avant le début de la
période réglementée et de la campagne électorale.


C'est une exemple édifiant de mauvaise
administration, dont l'objectif est d'empêcher que la
Cour d'arbitrage ait le temps de perturber les
projets du gouvernement. En reportant la
publication au Moniteur belge à la veille des
élections, la Cour d'arbitrage ne peut plus assumer
sa fonction constitutionnelle et, si besoin est,
annuler la loi en temps opportun. Manifestement, la
majorité a tiré les leçons de son expérience de
l'année passée concernant la réglementation des
élections fédérales.

Le Conseil de l'Europe a clairement précisé qu'une
modification de la loi électorale n'était pas tolérable
au cours de l'année qui précède les élections. Cette
règle était initialement prévue pour inculquer les
principes démocratiques aux pays issus de l'ancien
bloc de l'Est. La Belgique, qui est pourtant l'un des
pays fondateurs de l'Union européenne, fait
aujourd'hui fi d'une règle imposée aux pays
candidats. C'est proprement honteux, à l'heure où
certains responsables politiques belges nourrissent
des ambitions européennes.
timing van dit wetsontwerp. Ik vind het ongehoord
dat men minder dan vijf maanden voor de
verkiezingen de kieswet nog wil aanpassen. De
goedkeuring van het ontwerp door de Senaat en
daarna de publicatie ervan in het Belgisch
Staatsblad
zullen nog maar nét voor de sperperiode
en de start van de verkiezingscampagne mogelijk
zijn.

Dit is een vorm van onbehoorlijk bestuur, erop
gericht om te voorkomen dat het Arbitragehof
alsnog stokken in de wielen zou steken. Door de
publicatie van de wet in het Belgisch Staatsblad uit
te stellen tot vlak voor de verkiezingen kan het
Arbitragehof zijn constitutionele rol niet meer
vervullen en de wet zonodig niet meer tijdig
vernietigen. De meerderheid heeft blijkbaar geleerd
uit wat er verleden jaar met betrekking tot de
regeling van de federale verkiezingen gebeurd is.


De Raad van Europa heeft duidelijk gesteld dat een
wijziging van de kieswet niet duldbaar is in het jaar
dat voorafgaat aan verkiezingen. Deze regel was
voornamelijk bedoeld om de voormalige
Oostbloklanden de democratische principes
duidelijk te maken. België, nochtans een van de
stichters van de Europese Unie, negeert nu een eis
die wordt opgelegd aan kandidaat-lidstaten. Dit is
erg beschamend op een moment dat bepaalde
Belgische politici Europese ambities koesteren.
L'opposition n'est pas la seule à critiquer l'action
gouvernementale. Dans une interview qu'il a
accordée récemment à Knack, le Professeur
Dewachter a affirmé que cette manipulation des
élections avait pour but de renforcer la particratie.
D'autres experts constatent à juste titre que ces
techniques sapent la démocratie. Le présent projet
de loi ne vise pas à accroître l'influence des
électeurs mais à permettre la mise en place d'un
« self-service électoral » au profit des partis de la
majorité.

Le président du PS lui-même, M. Di Rupo, a émis
des observations analogues, se faisant à cette
occasion l'interprète d'une grande partie de la
majorité. Car nombreux sont les membres de la
majorité qui n'approuvent pas ce qui est en train de
se passer sans qu'ils souhaitent ou osent le dire
ouvertement. Personne, dans leurs rangs, n'ose
intervenir dans ce dossier en faisant entendre une
voix critique. En commission, M. De Coene a même
dit qu'il ne convenait pas de faire de longs discours
sur ce sujet.
De oppositie staat niet alleen in haar kritiek.
Professor Dewachter beweerde in een recent
interview in Knack dat deze manipulatie van de
verkiezingen tot doel heeft de particratie te
versterken. Andere deskundigen stellen ­ terecht -
vast dat de democratie door deze technieken wordt
ondergraven. Het doel van dit wetsontwerp is niet
het vergroten van de invloed van de kiezer, maar
wel de mogelijkheid scheppen van "electorale
zelfbediening" voor de meerderheidspartijen.


Zelfs PS-voorzitter Di Rupo maakte een
gelijkaardige bedenking en was hierbij de tolk van
een groot deel van de meerderheid. Veel leden van
de meerderheid zijn het immers oneens met de
gang van zaken, maar willen of durven dat niet
zeggen. Niemand uit de meerderheid durft een
kritische tussenkomst te houden. In de commissie
zei de heer De Coene zelfs dat het niet past lange
redevoeringen te houden over dit onderwerp.
01.03 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit): Ce
dernier point a été débattu ce midi lors de la
01.03 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit): Deze
middag werd op de Conferentie van Voorzitters
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
7
Conférence des présidents. Après les élections, il
est courant que des jeunes gens au sein du
Parlement pensent savoir comment mieux
organiser les travaux. Il me paraît toutefois que les
collègues plus expérimentés doivent également
faire un effort d'autocritique et écouter ce que les
jeunes parlementaires ont à dire.



La méthode de travail à l'honneur dans la maison
doit toujours être considérée avec discernement. A
mon estime, il est regrettable de devoir assister à
une discussion de douze heures entre seulement
trois parlementaires. Une telle situation nuit au
débat et au travail du Parlement. En pareil cas, les
collègues ont coutume d'invoquer des arguments
ou des articles de presse qui ne sont pas
pertinents. Ce n'est pas une manière de rendre
service au Parlement. Une chose est sûre : si
l'opposition commence à faire de l'obstruction, la
majorité se taira.
over dit laatste punt gesproken. Het is een bekend
fenomeen dat men na de verkiezingen enkele jonge
mensen in het Parlement aantreft die menen te
weten hoe de werkzaamheden beter moeten
georganiseerd worden. Ik denk echter dat de meer
ervaren collega's ook een inspanning moeten doen
om aan zelfkritiek te doen en te luisteren naar wat
de jongere parlementsleden te zeggen hebben.

De werkwijze die in dit huis gehanteerd wordt moet
permanent kritisch worden bekeken. Ik vind het
geen goede zaak dat een discussie tussen drie
parlementsleden twaalf uur lang kan duren. Een
dergelijk vertoon is niet goed voor het debat en
komt niet ten goede aan de werking van het
Parlement. Veelal halen collega's in dergelijke
gevallen argumenten of krantenartikelen aan die
niet ter zake doen. Daar bewijzen ze het Parlement
zeker geen dienst mee. Eén ding staat vast: als de
oppositie begint te filibusteren, zal de meerderheid
zwijgen.
01.04 Dirk Claes (CD&V): M. Van der Maelen tient
des propos honteux. Sur une question d'une
importance telle que la réforme électorale, à
laquelle, jusqu'à présent, nous n'étions pas
associés, nous aimerions avoir l'occasion de nous
exprimer !
01.04 Dirk Claes (CD&V): Ik vind de uitspraken
van de heer Van der Maelen schandelijk. Over een
zo belangrijke zaak als de kieshervorming, waar we
tot nu toe helemaal niet bij werden betrokken, willen
we wel eens onze mening geven!
01.05 Greta D'hondt (CD&V): Je m'irrite de plus
en plus du fait que d'aucuns cherchent à imposer
une certaine façon de travailler au Parlement. L'on
se plaint souvent de pratiques d'obstruction
parlementaire et du nombre important de questions
et d'interpellations à l'ordre du jour des
commissions, mais ceux qui veulent s'attaquer à
ces phénomènes doivent avoir l'honnêteté
d'analyser tous les aspects du fonctionnement du
Parlement.
01.05 Greta D'hondt (CD&V): Ik krijg het steeds
moeilijker met het feit dat sommigen het Parlement
een bepaalde manier van werken willen opdringen.
Er wordt veel geklaagd over het filibusteren en het
grote aantal vragen en interpellaties in de
commissies, maar wie die verschijnselen wil
aanpakken, moet zo eerlijk zijn de gehele werking
van het Parlement in zijn analyse te betrekken.
01.06 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit): Je faisais
seulement allusion aux débats qui sont prolongés
délibérément.
01.06 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit): Ik had het
enkel over debatten die opzettelijk worden gerekt.
01.07 Greta D'hondt (CD&V): Actuellement, les
travaux des commissions s'ouvrent sur la question
de savoir à quelle heure ils seront enfin terminés et
l'on soupire à l'annonce d'une prolongation au-delà
de 17.00 heures. (Tumulte)
01.07 Greta D'hondt (CD&V): De commissies
beginnen tegenwoordig met de vraag hoe lang het
nog zal duren en men zucht als het later wordt dan
17.00 uur. (Rumoer)
01.08 Pieter De Crem (CD&V): C'est la majorité
actuelle qui a elle-même mis au point le stratagème
consistant à faire traîner en longueur la discussion.
Je songe aux 2.500 amendements de M. Daems,
aux discussions sur la fusion des communes, qui
ont duré plusieurs mois et dont on retiendra les
01.08 Pieter De Crem (CD&V): Het is de huidige
meerderheid die de truc om de besprekingen te
rekken zelf heeft uitgevonden. Ik denk aan de 2.500
amendementen van de heer Daems, de
maandenlange besprekingen over de fusies van de
gemeenten, waarover de SP maar bleef palaveren,
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
8
palabres interminables du SP et, plus récemment,
les débats qui s'éternisent en commission pour le
Renouveau politique. Les exposés de M. Tant nous
ont permis d'améliorer un tant soit peu un travail
législatif déplorable.

Il est heureux que le bureau du parti du sp.a-spirit
n'ait toujours pas son mot à dire à propos du
Règlement de la Chambre, qui est déjà taillé sur
mesure pour la majorité. Durant les discussions
relatives à l'amnistie fiscale, le président a du reste
donné un très mauvais exemple en interprétant le
Règlement systématiquement à l'avantage de la
majorité. Le CD&V fera tout ce qui est en son
pouvoir pour examiner tous les arguments se
rapportant à la réforme électorale.

Le président: Nous ne débattons pas du
Règlement.
en ­ recenter - de alsmaar aanslepende discussies
in de commissie voor Politieke Vernieuwing.
Dankzij de uiteenzettingen van de heer Tant
hebben we nu barslecht wetgevend werk toch
enigszins kunnen verbeteren.

Gelukkig heeft het partijbureau van sp.a-spirit nog
altijd geen zeggenschap over het Reglement van
de Kamer, dat nu al op het lijf is geschreven van de
meerderheid. De voorzitter heeft tijdens de
besprekingen over de fiscale amnestie trouwens
een heel slecht voorbeeld gesteld door het
Reglement volstrekt ten voordele van de
meerderheid te interpreteren. CD&V zal er alles
aan doen om alle argumenten in verband met de
kieshervorming te bespreken.

De voorzitter: We houden hier nu geen debat over
het Reglement.
01.09 Philippe De Coene (sp.a-spirit): Le
Parlement a récemment été le théâtre de quelques
incidents dont la politique et les responsables
politiques ne sont pas sortis grandis, loin s'en faut.
C'est pour cette raison que plusieurs jeunes
parlementaires et moi-même souhaitons prendre
une initiative prudente. Nous avons étudié le
fonctionnement d'autres parlements nationaux.
Tous disposent de moyens qui permettent de
séparer l'essence d'un débat de ses éléments
secondaires. Il va sans dire que nous n'avons pas
l'intention de jeter par-dessus bord un Règlement
qui est le fruit de près de deux siècles d'expérience.
01.09 Philippe De Coene (sp.a-spirit): Het
Parlement heeft recent enkele incidenten beleefd
die de politiek en de politici allerminst ten goede
zijn gekomen. Vandaar dat een aantal andere jonge
parlementsleden en ikzelf voorzichtig iets willen
ondernemen. We hebben onderzocht hoe het
eraan toegaat in andere nationale parlementen.
Overal bestaan er middelen om de kern van een
debat te scheiden van bijzaken. Het spreekt voor
zich dat wij niet van plan zijn het Reglement, dat
gegroeid is uit de ervaringen van bijna twee
eeuwen, zomaar overboord te gooien.
01.10 Stijn Bex (sp.a-spirit): Je tiens à préciser
que le sp.a-spirit ne dispose pas d'un bureau de
parti. (Colloques)

En tant que jeunes parlementaires, nous voudrions
seulement examiner avec toute la prudence requise
la possibilité d'améliorer le déroulement des
travaux. J'espère que l'occasion sera également
offerte aux jeunes parlementaires du groupe CD&V
d'y participer.
01.10 Stijn Bex (sp.a-spirit): Voor de goede orde:
er bestaat geen sp.a-spirit-partijbureau.
(Samenspraken)

Als jonge parlementsleden willen we slechts
voorzichtig nagaan hoe de werkzaamheden beter
kunnen verlopen. Ik hoop dat ook de jonge leden
van de CD&V-fractie de kans zullen krijgen om
daaraan mee te werken.
01.11 Paul Tant (CD&V): Je n'ai jamais eu
l'intention de réduire qui que ce soit au silence.
Chacun doit pouvoir s'exprimer librement.
01.11 Paul Tant (CD&V): Ik heb nooit de intentie
gehad mensen monddood te maken. Iedereen
moet op zijn eigen manier zijn mening kunnen
geven.
Si l'on ne peut plus exprimer complètement son
point de vue en commission, on ne peut plus le
faire nulle part. Lorsqu'il y a un vrai dialogue en
commission, il est aussi moins fastidieux d'avoir à
écouter le même orateur.

Comme pour la réforme de la législation électorale,
Wanneer het niet meer mogelijk is om in commissie
zijn standpunt volledig uiteen te zetten, lukt het
nergens meer. Naarmate er een echte dialoog is in
de commissie, is het ook minder eentonig om naar
dezelfde spreker te moeten luisteren.

Zoals bij de federale kieswethervorming werd ook
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
9
nous avons ici aussi assisté à une comédie en de
nombreux actes destinée à tromper l'électeur.
D'après le Premier ministre, cette réforme ne
concerne que la transformation de certains acquis.
Mais pourquoi lui a-t-il fallu autant de temps pour
fournir les textes ? Chacun connaît la réponse, qui
est purement politique : les partis de la majorité
devaient pouvoir affaiblir l'adversaire.


Le seuil électoral est instauré pour nuire aux écolos
et les circonscriptions électorales pour déforcer le
CD&V. La majorité fausse ainsi les règles du jeu en
sa faveur à l'entame du match. A la mi-août 2003,
lorsque Steve Stevaert avait préconisé les
circonscriptions électorales provinciales lors des
élections flamandes, le président du VLD, M. De
Gucht, n'y était pas opposé, estimant toutefois que
tout dépendait des compromis éventuels. En
d'autres termes, de l'avantage qu'il pourrait en
retirer. Voilà ce qui s'appelle organiser son propre
bénéfice électoral.
hier een komedie opgevoerd in vele bedrijven om
de kiezer te misleiden. Volgens de premier gaat
deze hervorming alleen maar over de omzetting
van een aantal verworvenheden. Maar waarom
moest het dan zo lang duren vooraleer hij met de
teksten kwam? Iedereen kent het - louter politieke -
antwoord: de meerderheidspartijen moesten de
gelegenheid krijgen om de tegenstander te
verzwakken.

De kiesdrempel wordt ingevoerd om de groenen te
treffen en de provinciale kieskringen om CD&V te
raken. Dit is een vervalsing van de spelregels ten
eigen gerieve op het ogenblik dat de match moet
beginnen. Toen Steve Stevaert midden augustus
vorig jaar pleitte voor provinciale kieskringen bij de
Vlaamse verkiezingen, was VLD-voorzitter De
Gucht dat idee niet ongenegen, maar hij zei dat
alles afhing van de mogelijke compromissen. Het
hing met andere woorden af van het voordeel dat er
voor hem zou inzitten. Dat heet: de organisatie van
het eigen electorale gewin.
La semaine passée, le financement de la N-VA a
été accepté. En échange, la N-VA a toutefois dû
déposer au Parlement flamand un décret particulier
sur les circonscriptions électorales provinciales.
Elle avait pourtant encore voté contre en 2002. Il
n'y a plus aucune logique. Le fait que la
Commission de l'Intérieur ait dû se réunir
rapidement vendredi passé, à un moment et un jour
inhabituels, après le vote au Parlement flamand,
pour régler les "dettes" vis-à-vis de la N-VA, illustre
le marchandage entre ce parti et la coalition
violette. Geert Bourgeois s'est enchaîné à cette
coalition, à ces partis qui ont pourtant
continuellement subordonné les intérêts flamands
aux souhaits des partis francophones sous la
législature précédente.


Qu'a-t-il fait de sa dignité? A la suite de ces
réformes, son parti va probablement perdre un
siège au Parlement flamand. Mais il a opté pour les
recettes financières immédiates. Voilà qui ne sert
pas sa crédibilité ni celle de la majorité.


Le marchandage sur la répartition des sièges
européens était le moyen par excellence de faire
courber l'échine au cdH. Le ministre a nié qu'un
accord avait été conclu à cet égard, mais M. Arens
l'a avoué en toute sincérité. Que vaut encore la
parole du ministre? En commission, on a voté en
dernier lieu sur la répartition des sièges européens,
alors que c'était le premier point à l'ordre du jour.
Le projet a toutefois été brandi comme une carotte
devant le nez du cdH, qui devait d'abord également
Vorige week werd de financiering van de N-VA
toegezegd. In ruil daarvoor moest de N-VA wel een
bijzonder decreet op de provinciale kieskringen
indienen in het Vlaams Parlement. Nochtans
stemden ze in 2002 hier nog tegen. De logica is
volledig zoek. Dat de commissie Binnenlandse
Zaken vorige vrijdag, op een ongebruikelijke dag en
uur, snel moest bijeenkomen, na de stemming in
het Vlaams Parlement, om de "schulden" ten
aanzien van de N-VA in te lossen, illustreert de
koehandel tussen deze partij en paars. Geert
Bourgeois heeft zich aan paars geketend, aan die
partijen nochtans die tijdens de vorige
regeerperiode de Vlaamse belangen voortdurend
ondergeschikt hebben gemaakt aan de wensen van
de Franstalige partijen.

Waar is zijn eergevoel gebleven? Zijn partij zal er
door deze hervormingen wellicht een zetel in het
Vlaamse parlement bij inschieten. Hij koos echter
voor de onmiddellijke financiële opbrengst. Dat
dient zijn geloofwaardigheid niet, noch die van de
meerderheid.

Het gemarchandeer over de Europese
zetelverdeling was hét middel om cdH op de knieën
te krijgen. De minister ontkende dat daarover een
akkoord was gesloten, de heer Arens gaf het echter
ruiterlijk toe. Wat is het woord van de minister nog
waard? In de commissie werd als laatste gestemd
over de Europese zetelverdeling, terwijl het als
eerste punt op de agenda stond. Het ontwerp werd
echter gebruikt als een wortel voor de neus van
cdH, dat eerst de overige agendapunten mee
moest goedkeuren. Een beschamende vertoning,
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
10
approuver les autres points à l'ordre du jour. Ce fût
un spectacle honteux, particulièrement pour le cdH.
niet in het minst voor cdH.
01.12 Patrick Dewael, ministre (en néerlandais):
Cette modification de l'ordre des projets est
entièrement due à l'inversion de l'ordre en
commission, afin de pouvoir concentrer les
interventions.
01.12 Minister Patrick Dewael (Nederlands): Die
wijziging in de volgorde van de ontwerpen is
volledig toe te schrijven aan de omkering van de
volgorde in de commissie, teneinde de
tussenkomende parlementsleden te kunnen
bundelen.
01.13 Paul Tant (CD&V): Sur ce point, je ne suis
pas d'accord avec le ministre. Ma question invitant
à un débat général est restée sans réponse. Le
président servait fidèlement les intérêts de la
majorité, qui devait veiller à ce que personne ne
soit récompensé trop tôt.
01.13 Paul Tant (CD&V): Ik spreek de minister
tegen op dit punt. Men wilde niet ingaan op mijn
vraag om een algemeen debat te houden. De
voorzitter was de trouwe soldaat van de
meerderheid die erover moest waken dat niemand
te vroeg werd beloond.
01.14 Patrick Dewael, ministre (en néerlandais):
Si M. Tant avait pu être présent - il était à l'étranger
-, il saurait que la modification de l'ordre a été
approuvée à l'unanimité.
01.14 Minister Patrick Dewael (Nederlands):
Mocht de heer Tant aanwezig geweest zijn - hij was
in het buitenland - zou hij weten dat de wijziging
van de volgorde eenparig is goedgekeurd.
01.15 Paul Tant (CD&V): Nous ne voyions aucune
raison de demander autre chose. Un scénario a été
construit en fonction de marchandages, voilà le
problème.

Il importe également de s'intéresser à ce qui ne
figure pas dans les projets. Qu'harmonise-t-on en
somme ? L'année passée, le gouvernement a
supprimé les suppléants pour les rétablir
aujourd'hui. Les modalités de la liste de suppléants
diffèrent selon le niveau : flamand, fédéral ou
européen. L'apparentement est supprimé et un
seuil électoral est instauré. Pour le Conseil régional
wallon, les circonscriptions électorales
d'arrondissement sont toutefois maintenues.
01.15 Paul Tant (CD&V): Voor ons was er geen
reden om iets anders te vragen. Er is een scenario
gemaakt op basis van gemarchandeer, daar gaat
het om.

Belangrijk is ook wat er niet in de ontwerpen staat.
Wat harmoniseert men eigenlijk? Men heeft vorig
jaar de opvolgers afgeschaft en men voert ze nu
opnieuw in. De modaliteiten voor de afzonderlijke
opvolgerslijst zijn verschillend op Vlaams, federaal
en Europees niveau. De apparentering wordt
afgeschaft en een kiesdrempel wordt ingevoerd.
Voor de Waalse Gewestraad zal men echter wel in
arrondissementele kieskringen stemmen.
01.16 Geert Lambert (sp.a-spirit): L'exposé de M.
Tant est intéressant mais ses collègues du
Parlement flamand ont souligné à juste titre que
l'autonomie constitutive s'appliquait à cette matière.
01.16 Geert Lambert (sp.a-spirit): De
uiteenzetting van de heer Tant is interessant, maar
zijn collega's in het Vlaams Parlement hebben
terecht gezegd dat in deze kwestie de constitutieve
autonomie moet spelen.
01.17 Paul Tant (CD&V): Je veux simplement
démontrer que le gouvernement ne doit pas
prétexter l'harmonisation pour défendre son projet.

L'apparentement et sa combinaison avec un seuil
électoral ont fait beaucoup de bruit. Or, cela n'a
aucun sens de combiner un quorum électoral de 66
pour cent pour l'apparentement au niveau
provincial à un seuil électoral de 5 pour cent. Le
quorum est de facto supérieur à 5 pour cent.
01.17 Paul Tant (CD&V): Ik bedoel enkel dat de
regering de harmonisatie niet als argument moet
aanhalen.


Er is heel wat te doen geweest rond de
apparentering en de combinatie ervan met een
kiesdrempel. Welnu, het is volstrekt zinloos om een
kiesquorum van 66 procent voor apparentering op
provinciaal niveau te combineren met een
kiesdrempel van 5 procent. Het quorum ligt de facto
hoger dan 5 procent.
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
11
Ce sont des calculs bassement politiques qui ont
motivé cette réforme électorale. La coalition violette
ne veut pas toucher au système des doubles
candidatures. Or il découle de l'arrêt de la cour
d'arbitrage du 26 mai 2003 que ce système doit
pourtant être aboli dans la mesure où il laisse
entendre que quelqu'un qui pose sa candidature à
la fois au Parlement flamand et au Parlement
européen dispose d'un budget beaucoup plus
important que quelqu'un qui ne se porte candidat
qu'au seul Parlement flamand, par exemple.

La Cour d'arbitrage parle à cet égard d'inégalité.
L'électeur ne sait pas ce qu'il advient de sa voix
puisqu'à la limite, sa voix peut très bien revenir à
quelqu'un pour qui il ne voulait pas voter. La
coalition violette dédaigne complètement les
objections émises par le plus haut collège
juridictionnel du pays pour la bonne et simple
raison que, dans le but d'engranger des gains
électoraux, elle veut faire élire les mêmes
personnalités en vue, qu'elles soient libérales ou
socialistes. La loi est donc aménagée spécialement
pour les politiciens. Quand on l'examine, on ne peut
se défaire de l'impression qu'une caste politique
s'érige en pouvoir suprême.
Partijpolitieke berekening ligt aan de basis van de
kieshervorming. Paars wil niet raken aan de
dubbele kandidaatstelling. Het arrest van 26 mei
2003 van het Arbitragehof brengt mee dat die moet
worden afgeschaft. Het wijst erop dat iemand die
zowel kandideert voor het Vlaams als het Europees
Parlement over een veel groter budget beschikt dan
iemand die enkel kandideert voor bijvoorbeeld het
Vlaams Parlement.



Het Arbitragehof spreekt in dit verband over
ongelijkheid. Een kiezer weet niet wat er met zijn
stem gebeurt. Zijn stem kan terechtkomen bij
iemand waarvoor hij niet wilde stemmen. Paars legt
de bezwaren van het hoogste rechtscollege naast
zich neer, omdat men omwille van electoraal gewin
dezelfde paarse kopstukken wil opvoeren.
Voor politici wordt de wet aangepast. Het beeld dat
ontstaat is dat van een politieke kaste die boven
alles staat.
01.18 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit): M. Tant
brosse le tableau d'une réforme électorale appuyée
par des partis soucieux d'améliorer leur position de
départ lors des prochaines élections. Je rappellerai
donc la proposition du CD&V en Commission pour
le renouveau politique, qui visait à instaurer de très
petites circonscriptions électorales avec une
répartition des sièges comme en Grande-Bretagne.
D'après des simulations, le CD&V aurait ainsi
obtenu 62 sièges au lieu de 24 en 1999.
01.18 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit): De heer
Tant hangt het beeld op van een kieshervorming
die wordt gesteund door enkele partijen om hun
uitgangspositie voor de volgende verkiezingen te
verbeteren. Ik verwijs naar een voorstel van CD&V
in de commissie Politieke Vernieuwing, dat zeer
kleine kiesomschrijvingen wilde invoeren met een
op Britse leest geschoeide zetelverdeling. Volgens
simulaties zou de CD&V zo in 1999 62 zetels
hebben behaald in plaats van 24.
Les glissements opérés actuellement sont
minimaux. Nous n'avons de leçons à recevoir de
personne!
Nu krijgen we slechts minimale verschuivingen.
Men moet ons de les niet lezen!
01.19 Pieter De Crem (CD&V):
M. Van der Maelen
souffre
d'un
problème
psychique par rapport à la commission pour le
Renouveau politique, son oeuvre jetée aux
oubliettes. Il manipule les chiffres des experts.
Ceux-ci ont envisagé tous les scénarios possibles.
Notre proposition tendait à trouver un équilibre
entre le système majoritaire et le système
proportionnel
: 50 sièges à la représentation
proportionnelle et 100 en districts avec une
répartition des sièges « à la française ». Une telle
formule aboutira à des chiffres différents.
01.19 Pieter De Crem (CD&V): De heer Van der
Maelen heeft een psychisch probleem met de
commissie voor de Politieke Vernieuwing, zijn ten
grave gedragen geesteskind. Hij manipuleert de
cijfers van de experts. Die hadden alle scenario's
berekend. Ons voorstel was om een evenwicht te
vinden tussen het meerderheids- en het
evenredigheidsstelsel: 50 zetels evenredig en 100
in districten met een zeteltoekenning zoals in
Frankrijk. Dan krijgt men andere cijfers.
01.20 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit): M. Pascal
Delwit, politologue de renom de l'ULB, a réalisé la
01.20 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit): De
gerenommeerde ULB-politoloog Pascal Dewit heeft
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
12
simulation. Je défie M. De Crem d'en réfuter les
chiffres.
de simulatie gemaakt. Ik daag de heer De Crem uit
om de cijfers te weerleggen.
01.21 Pieter De Crem (CD&V): Je défie
M. Van der Maelen de trouver une proposition du
CD&V tendant à transformer le système électoral
en un système purement majoritaire, basé sur le
système anglais. C'est un non-sens total.
01.21 Pieter De Crem (CD&V): Ik daag de heer
Van der Maelen uit één CD&V-voorstel te vinden
dat het kiesstelsel wil hervormen tot een puur
meerderheidsstelsel, gebaseerd op het Engelse
systeem. Dat is pure nonsens.
01.22 Paul Tant (CD&V): En Commission du
renouveau politique, l'objectif était de procéder à un
échange de vues et de voir s'il était possible de
trouver un compromis.
01.22 Paul Tant (CD&V): In de commissie
Politieke Vernieuwing was het de bedoeling om van
gedachten te wisselen en te zien of men een
compromis kon vinden.
01.23 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit): En effet,
la concertation était possible en commission, mais
le CVP en a systématiquement bloqué le
fonctionnement.
01.23 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit): In de
commissie kon inderdaad worden overlegd, maar
de CVP heeft de werking systematisch
geblokkeerd.
01.24 Paul Tant (CD&V): Au sein de la
commission du renouveau politique, au moins,
l'intention était encore de se concerter. A présent,
la majorité veut imposer un texte à l'opposition sans
consultation. En outre, l'application d'un arrêt de la
plus haute juridiction est en cause. Si la majorité n'y
donne aucune suite, elle pourrait bien s'en mordre
les doigts. Si quelqu'un n'est pas d'accord avec
certains candidats, il pourra à l'approche des
élections s'adresser à la Cour d'appel et à la Cour
de cassation.


En commission, le ministre a avancé comme
argument que le Conseil d'Etat n'avait formulé
aucune observation. La raison en est que cela ne
figure pas dans le texte des projets. Dans ce cas,
comment le Conseil d'Etat pourrait-il rendre un avis
sur la question dans les cinq jours?

Le premier ministre Verhofstadt avait déclaré à
l'entame de son premier mandat que le succès de
sa politique se jugerait au recul du Vlaams Blok.
Lors des dernières élections, en tout cas, c'était un
échec flagrant. Par ailleurs, la majorité actuelle
prend le Vlaams Blok par le bras pour qu'il
approuve les circonscriptions électorales
provinciales au Parlement flamand, et ce, contre la
volonté d'un parti démocratique. En outre, service
est ainsi rendu au Vlaams Blok. La force de ce parti
réside en effet dans son message et dans des
prises de position manichéennes basées sur
l'intolérance, et non pas dans ses candidats.
01.24 Paul Tant (CD&V): In de commissie voor de
Politieke Vernieuwing was het tenminste nog de
bedoeling met elkaar te overleggen. Nu wil de
meerderheid zonder consultatie een tekst
opdringen aan de oppositie. Bovendien is de
toepassing van een uitspraak van het hoogste
rechtscollege in het geding. Als de meerderheid
daar geen gevolg aan geeft, zou dat haar zuur
kunnen opbreken. Als men niet akkoord gaat met
bepaalde kandidaten, kan in de aanloop naar de
verkiezingen een beroep worden gedaan op het hof
van beroep en het Hof van Cassatie.

In de commissie argumenteerde de minister dat de
Raad van State geen enkele opmerking had
gemaakt. Dat komt omdat dit niet in de tekst van de
ontwerpen staat. Hoe zou de Raad van State
daarover dan na vijf dagen een advies kunnen
uitbrengen?

Eerste minister Verhofstadt zei bij het begin van zijn
eerste ambtsperiode dat het succes van zijn beleid
af te leiden zou zijn uit het terugdringen van het
Vlaams Blok. Bij de voorbije verkiezingen is dat
alvast flagrant mislukt. Bovendien neemt de huidige
meerderheid het Vlaams Blok onder de arm om in
het Vlaams Parlement de provinciale kieskringen
goed te keuren, dit tegen de wil van een
democratische partij in. Het Vlaams Blok wordt
bovendien een goede dienst bewezen. De kracht
van die partij ligt immers bij haar boodschap en op
onverdraagzaamheid gebaseerde zwart-wit
standpunten, niet bij haar kandidaten.
Bientôt, le coq chantera pour la troisième fois pour
M. De Croo. Une semaine avant le vote sur la
modification de la loi électorale pour les élections
fédérales, il avait déclaré que la double candidature
Straks zal de haan voor de derde keer kraaien voor
de heer De Croo. Eén week voor de stemming over
de wijziging van de kieswet voor de federale
verkiezingen, zei hij dat de dubbele
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
13
n'était pas une bonne chose. La profusion de
suppléants ferait du Parlement une assemblée
d'esclaves. Deux jours plus tard, il adoptait pourtant
la modification. Après les élections du 18 mai, le
président s'est plaint du fait que sa Chambre, avec
ses 37 suppléants, s'était transformée en un
parlement de remplacement.

Il regrettait que la Cour d'arbitrage n'avait pas
annulé la double candidature. Quelques semaines
plus tard, il annonçait qu'il renforcerait tant la liste
pour le Parlement flamand que la liste pour le
Parlement européen. Je ne doute pas que le
président de la Chambre adoptera la réforme
électorale. Je ne doute également pas du fait qu'il
déclarera, au lendemain du 13 juin, que la double
candidature aux Parlements européen et flamand
n'était pas très correcte. Le coq chantera alors
certainement pour la troisième fois.
(Applaudissements sur les bancs du CD&V)
kandidaatstelling eigenlijk niet kon. Door het grote
aantal opvolgers zou het Parlement er een van
slaven worden. Twee dagen later keurde hij de
wijziging echter goed. Na de verkiezingen van 18
mei klaagde de voorzitter erover dat zijn Kamer
door de aanwezigheid van 37 opvolgers verworden
was tot een vervangingsparlement.

Hij vond het geen goede zaak dat het Arbitragehof
de dubbele kandidaatstelling niet had vernietigd.
Enkele weken later maakte hij bekend dat hij op 13
juni 2004 zowel de lijst voor het Vlaams Parlement
als voor het Europees Parlement zou versterken. Ik
twijfel er niet aan dat de Kamervoorzitter de
kieshervorming mee zal goedkeuren. Ik twijfel er
evenmin aan dat hij na 13 juni zal verklaren dat de
dubbele kandidaatstelling voor het Europees en het
Vlaams Parlement niet netjes was. De haan zal dan
voor de derde keer kraaien. (Applaus bij CD&V)
02 Motion d'ordre
02 Motie van orde
02.01 Filip De Man (VLAAMS BLOK): Ce matin,
Mme Nahima Lanjri s'est présentée en commission
des Affaires étrangères, parée d'un foulard. Le
président peut-il le permettre alors qu'il a
précédemment fait sortir M. Decroly parce qu'il
portait une casquette ?

Le président: J'en discuterai demain avec le
président de la commission, M. Giet. Si cela s'avère
nécessaire, je soumettrai une liste générale des
règles en commission du Règlement.
02.01 Filip De Man (VLAAMS BLOK): Deze
ochtend had mevrouw Nahima Lanjri zich in de
commissie voor de Binnenlandse Zaken getooid
met een hoofddoek. Kan de voorzitter dat toestaan,
als hij eerder wel de heer Decroly liet verwijderen
omdat die een petje droeg?

De voorzitter: Ik zal commissievoorzitter Giet daar
morgen over spreken. Indien nodig zal ik in de
commissie voor het Reglement van de Kamer een
algemene lijst met regels voorleggen.
02.02 Geert Lambert (sp.a-spirit): A nos yeux,
l'habillement doit être libre et les coutumes
vestimentaires ne constituent pas une condition
d'éligibilité.

Le président: Il existe toutefois des limites.
02.02 Geert Lambert (sp.a-spirit): Voor ons is de
kleding vrij en zijn gewoontes daarrond geen
verkiesbaarheidsvereiste.


De voorzitter: Er zijn toch grenzen.
02.03 Philip De Man VLAAMS BLOK): Si le
président refuse de prendre fermement position
maintenant, je l'interrogerai à nouveau à ce sujet
demain.
02.03 Philip De Man (VLAAMS BLOK): Als de
voorzitter weigert om nu krachtig zijn mening te
verkondigen, zal ik hem morgen opnieuw over deze
kwestie ondervragen.
Reprise du débat
Hervatting van de bespreking
02.04 Filip De Man (VLAAMS BLOK): La réforme
de la loi électorale a provoqué des remous au cours
de ces dernières semaines, à tout le moins dans
les milieux politiques. En Wallonie, cette question
n'a pratiquement suscité aucun débat. Une
discussion n'est cependant pas nécessaire dans
cette Région car le PS et le MR ont tout bonnement
acheté le cdH en le menaçant de faire disparaître le
02.04 Filip De Man (VLAAMS BLOK): De
kieswethervorming heeft de geesten beroerd de
voorbije weken, althans in politieke kringen. In
Wallonië was er nauwelijks een debat. Daar hoeft
men geen debat te voeren omdat de PS en de MR
de cdH eenvoudigweg hebben omgekocht met het
dreigement dat de Europese zetel voor de
Duitstalige gemeenschap zou verdwijnen. De heer
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
14
siège européen réservé à la Communauté
germanophone. M. Arens ne se donne même pas
la peine de démentir ces informations.
Arens doet niet eens moeite om het te ontkennen.
Le Vlaams Blok accorde volontiers un siège à la
Communauté germanophone mais n'accepte pas
que des figures de proue francophones fassent à
nouveau campagne à Hal-Vilvorde. A peu près tout
le monde en Flandre souhaite la scission de
l'arrondissement électoral de Bruxelles-Hal-Vilvorde
mais cette infamie continue d'exister. Nous avions
déposé une proposition mais elle a été balayée du
revers de la main, également par les régionalistes
pro-flamands de Spirit.

En instaurant un seuil électoral fédéral, le SP.a et le
VLD ont chacun déjà absorbé une partie de Spirit
l'année dernière. Bert Anciaux a habilement opté
pour le plus offrant. A présent, Groen! et la N-VA
doivent être chassés du Parlement flamand.
Certes, Geert Bourgeois est encore utilisé pour
agacer le Vlaams Blok et le CD&V. En échange,
son parti est à nouveau financé. Vendredi dernier,
la proposition de loi qu'il a déposée à cet effet a été
adoptée en commission de l'Intérieur qui s'est
exceptionnellement réunie un vendredi à cette fin.
Jamais proposition de loi d'un membre de
l'opposition fut adoptée aussi rapidement !


Le financement du N-VA reste évidemment
conditionné à la répression du Vlaams Blok. Quelle
honte pour Geert Bourgeois qui est d'ailleurs
absent aujourd'hui !
Het Vlaams Blok gunt de Duitse Gemeenschap
haar zetel, maar aanvaardt niet dat Franstalige
kopstukken weer campagne zullen voeren in Halle-
Vilvoorde. Zowat iedereen in Vlaanderen wil een
splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-
Vilvoorde, maar deze schande blijft bestaan. Wij
hadden een voorstel ingediend, maar het werd van
tafel geveegd, ook door de zogenaamd
Vlaamsgezinde regionalisten van Spirit.


Door het invoeren van de federale kiesdrempel
hebben sp.a en VLD vorig jaar elk een stukje van
Spirit kunnen opslokken. De gewiekste Anciaux
heeft voor de hoogste bieder gekozen. Nu moeten
Groen! en de N-VA uit het Vlaams Parlement
worden geweerd. Geert Bourgeois wordt wel nog
even gebruikt om het Vlaams Blok en CD&V te
sarren. In ruil krijgt hij opnieuw partijfinanciering.
Vorige vrijdag werd zijn wetsvoorstel daartoe
goedgekeurd in de commissie voor de
Binnenlandse Zaken die daarvoor uitzonderlijk op
een vrijdag samenkwam. Nog nooit is een
wetsvoorstel van een oppositielid zo snel
goedgekeurd!

De koppeling tussen de financiering van de N-VA
en de bestraffing van het Vlaams Blok blijft
natuurlijk bestaan. Wat een blamage voor Geert
Bourgeois, die hier overigens niet aanwezig is.
M. Bourgeois va encore récolter quelques dizaines
de milliers de voix lors des élections, ce qui signifie
qu'il ne représente pas un danger pour la coalition
violette, assurément pas pour le sp.a. Il sera
responsable si l'équipe violette n'est pas détrônée
en Flandre. La N-VA a refusé la main tendue du
Vlaams Blok et du CD&V et choisit à présent de
servir bêtement la coalition violette.

Les réformes ont pour résultat que trois petits
partis, Spirit, Groen! et N-VA, disparaissent du
forum, même si Spirit peut se donner l'illusion
d'avoir encore de l'importance. En tant que
démocrate, je déplore cette évolution parce que
leurs électeurs ont le droit d'être représentés.
Libéraux et socialistes se présentent comme des
démocrates, mais font fi dans leur législation du
principe de la représentation proportionnelle.
De heer Bourgeois zal bij de verkiezingen nog
enkele tienduizenden stemmen halen, wat betekent
dat hij geen gevaar vormt voor paars, zeker niet
voor de sp.a. Het is zijn verantwoordelijkheid als
paars op Vlaams niveau niet van de troon wordt
gestoten. De N-VA heeft de uitgestoken hand van
het Vlaams Blok en CD&V geweigerd en kiest er nu
voor als nuttige idioot paars te dienen.

Het resultaat van de hervormingen is dat drie kleine
partijen, Spirit, Groen! en N-VA, van het forum
verdwijnen, al mag Spirit nog wel doen alsof het
iets te betekenen heeft. Als democraat vind ik dit
een bedroevende evolutie, aangezien hun kiezers
recht hebben op vertegenwoordiging. De liberalen
en socialisten stellen zichzelf voor als democraten,
maar negeren in hun wetgeving wel het beginsel
van de evenredige vertegenwoordiging.
A l'heure actuelle, la répartition des sièges entre les
partis flamands et francophones connaît déjà un
déséquilibre. Le Vlaams Blok compte 770.000 voix
de plus que le MR mais obtient six sièges de
Nu reeds is er een onevenwicht in de zetelverdeling
tussen de Franstalige en de Vlaamse partijen. Het
Vlaams Blok heeft met 770.000 stemmen meer
kiezers dan de MR, maar krijgt zes zetels minder.
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
15
moins. Les partis de la coalition violette veulent
encore réduire au silence un quatrième parti. Etant
donné qu'elle n'est pas en mesure d'adapter la
législation électorale pour contrer le Vlaams Blok, la
majorité essaie de réformer la loi relative au
financement des partis. Elle veut instaurer une
procédure pénale auprès du Conseil d'Etat, contre
laquelle aucun recours en cassation n'est possible.
Si ce n'est pas suffisant, il reste le "procès
monstre", qui recommencera le 1
er
mars à Gand.
Dans le cadre de ce procès, le Centre pour l'égalité
des chances et la lutte contre le racisme requiert 50
millions de francs du Vlaams Blok et nos
mandataires peuvent être déchus de leurs droits
politiques. On a été jusqu'à modifier la Constitution
pour y parvenir.

Le CD&V a raison d'évoquer une technique de
libre-service au sujet de la double candidature et du
retour des suppléants. Le premier ministre peut
ainsi se faire élire au Parlement européen et M.
Dewael, malgré son mandat de ministre fédéral,
peut se présenter au Limbourg. Tout cela parce
que le clan violet contrôle les médias et souhaite
mettre en avant ses propres vedettes.


Le seul aspect positif de la réforme électorale est
que l'on votera différemment en Flandre et en
Wallonie. Il est néanmoins scandaleux que cette loi
entre en vigueur quatre mois à peine avant les
élections. Nous ne soutiendrons bien évidemment
pas ce projet. (Applaudissements sur les bancs du
Vlaams Blok)
De paarse partijen willen nog een vierde partij
monddood maken. Aangezien het niet mogelijk is
de kieswetgeving aan te passen om het Vlaams
Blok aan te pakken, probeert men de wet op de
partijfinanciering te veranderen. Men wil een
strafprocedure bij de Raad van State invoeren
waartegen geen beroep inCassatie mogelijk is. Als
dat niet helpt is er nog het monsterproces dat op 1
maart herbegint in Gent. Het Centrum voor Gelijke
Kansen en Racismebestrijding eist er 50 miljoen
frank van het Vlaams Blok en onze mandatarissen
kunnen hun politieke rechten verliezen.Men heeft er
zelfs de Grondwet voor gewijzigd.



CD&V spreekt terecht van een
zelfbedieningstechniek met een dubbele
kandidaatstelling en de herinvoering van de
opvolgers. Zo kan de eerste minister zich laten
verkiezen in het Europees Parlement en kan de
heer Dewael als federaal minister toch opkomen in
Limburg. Dit gebeurt omdat de paarse bende de
media beheerst en de eigen vedetten aan bod wil
laten komen.

Het enige positieve aspect van de kieshervorming
is dat er verschillend zal worden gestemd in
Vlaanderen en Wallonië. Het is echter schandalig
dat deze wet nog vier maanden voor de
verkiezingen wordt ingevoerd. Wij zullen dit
ontwerp uiteraard niet steunen. (Applaus bij het
Vlaams Blok)
02.05 Nancy Caslo (VLAAMS BLOK): Cinq mois
avant les élections, nous connaissons enfin les
règles du jeu. Le Conseil de l'Europe trouve
également cette situation incorrecte. Le
gouvernement violet, sous la direction d'un premier
ministre aux ambitions européennes, ne tient tout
simplement pas compte du Code de bonne
conduite.

La réforme de la législation électorale sert
exclusivement les intérêts du gouvernement violet.
Ce self-service électoral ne fera qu'accentuer la
méfiance envers les institutions politiques. Le
maintien de la double candidature et l'introduction
de circonscriptions électorales provinciales sont la
preuve par excellence que cette réglementation a
été taillée sur mesure pour les figures de proue du
sp.a-spirit et du VLD. La politique sera désormais
encore plus éloignée de la population et l'influence
du cirque médiatique s'en trouvera renforcée. Noël
Slangen, le tricheur, n'en sera pas fâché. Selon des
spécialistes de la Constitution, la double
candidature est trompeuse et discriminatoire.
02.05 Nancy Caslo (VLAAMS BLOK): Vijf
maanden voor de verkiezingen kennen we eindelijk
de spelregels. Dat dit onbetamelijk is, vindt ook de
Raad van Europa. Paars, onder leiding van een
premier met Europese ambities, legt de Code voor
Goede Praktijken gewoon naast zich neer.


De hervorming van de kieswetgeving dient
uitsluitend de belangen van paars. Die electorale
zelfbediening zal het wantrouwen tegenover de
politieke instellingen nog vergroten. Het behoud
van de dubbele kandidaatstelling en de invoering
van provinciale kieskringen zijn de bewijzen bij
uitstek dat deze regeling op maat is gemaakt van
de kopstukken van sp.a-spirit en VLD. De politiek
zal voortaan nog verder af staan van de bevolking
en de invloed van het mediacircus zal nog groter
worden. De sjoemelaar Noël Slangen zal daar niet
rouwig om zijn. Volgens grondwetspecialisten is de
dubbele kandidaatstelling misleidend en
discriminerend.
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
16

Tout le blabla concernant ces réformes, qui a duré
des mois, a détourné l'attention des véritables
problèmes : la violence grandissante, le nombre
croissant de faillites et le taux élevé de chômage.
Tout cela ne se résout pas avec un méga conseil
de ministres qui se contente de camoufler le
manque de vision et de cohésion.

Le Vlaams Blok a approuvé les circonscriptions
électorales provinciales afin d'éviter au Parlement
flamand la honte qu'une assemblée fédérale
définisse les règles de son élection.

Nous assistons à une répétition des événements
qui ont précédé les élections du 18 mai 2003,
lorsque la législation électorale a été adaptée,
d'une manière incorrecte et au dernier moment. En
conséquence, l'électeur a eu encore moins
d'influence qu'auparavant sur le choix des
personnes appelées à siéger au Parlement. Même
le président, M. De Croo, a exprimé son
mécontentement à ce sujet. A présent, la double
candidature et les suppléants vont à nouveau
semer la confusion la plus totale.
Het maandenlange geleuter over deze
hervormingen heeft de aandacht afgeleid van de
echte problemen: het toenemende geweld, het
stijgende aantal faillissementen en de grote
werkloosheid. Dat los je niet op met een
megaministerraad die gewoon het gebrek aan visie
en samenhang verhult.

Het Vlaams Blok heeft de provinciale kieskringen
goedgekeurd om het Vlaams Parlement de
schande te besparen dat een federale assemblee
de regels voor zijn verkiezing zou bepalen.

We beleven een herhaling van de gebeurtenissen
van voor de verkiezingen van 18 mei 2003, toen
ook op een onbehoorlijke manier en op het laatste
moment de kieswetgeving werd aangepast. Het
gevolg was dat de kiezer nog minder invloed had
dan daarvoor op wie er in het Parlement
terechtkwam. Zelfs voorzitter De Croo heeft
daarover zijn ongenoegen laten blijken. Dubbele
kandidaatstelling en opvolgers zullen nu weer voor
de grootste verwarring zorgen.
Tous les moyens étaient bons pour faire passer les
plans violets. La N-VA était certaine d'obtenir une
subvention de l'Etat si elle ne s'alliait pas avec le
CD&V et déposait une proposition visant à instaurer
des circonscriptions électorales provinciales. En
échange de son soutien, le cdH a obtenu un
collège électoral distinct pour les germanophones.
Le VLD a tenté d'amadouer Groen! avec une
atténuation du seuil électoral.

Malgré un appel unanime lancé par l'ensemble des
bourgmestres de la circonscription de Bruxelles-
Hal-Vilvorde et le Parlement flamand, la majorité ne
scindera pas cette circonscription électorale
inconstitutionnelle.

La législation électorale est modifiée pour servir
une majorité fortuite. Il est d'ailleurs inacceptable
de faire passer cette réforme si peu de temps avant
les élections. Les intérêts des partis de la majorité
et des hommes politiques de premier plan pèsent
plus lourd dans la balance que ceux de l'électeur. Il
s'agit d'une évolution extrêmement fâcheuse.

Le président : Je félicite Mme Caslo pour son
maiden speech. (Applaudissements)
Alle middelen waren goed om de paarse plannen
door te drukken. De N-VA werd een
overheidstoelage gegarandeerd als ze niet samen
ging met CD&V en een voorstel indiende om
provinciale kieskringen in te voeren. De cdH kreeg
in ruil voor haar stem een apart kiescollege voor de
Duitstaligen. De VLD probeerde Groen! te paaien
met een afzwakking van de kiesdrempel.


Ondanks een unanieme oproep van alle
burgemeesters uit de kiesomschrijving Brussel-
Halle-Vilvoorde en het Vlaams Parlement zal de
meerderheid deze ongrondwettelijke kieskring niet
splitsen.

De kieswetgeving wordt hervormd om een
toevallige meerderheid te dienen. Deze hervorming
gebeurt daarbij onaanvaardbaar kort voor de
verkiezingen. De belangen van de
meerderheidspartijen en de toppolitici wegen
zwaarder door dan die van de kiezer. Dat is een
zeer kwalijke evolutie.

De voorzitter: Ik feliciteer mevrouw Caslo met haar
maidenspeech. (Applaus)
02.06 Marie Nagy (ECOLO) : La modification de la
législation électorale suscite de vives réactions
parmi les députés néerlandophones. Dès lors, je
m'étonne de l'absence de réactions parmi les
députés francophones dans la mesure où ce débat
02.06 Marie Nagy (ECOLO): De wijziging van de
kieswetgeving lokt hevige reacties uit bij de
Nederlandstalige kamerleden. Ik ben dan ook
verbaasd dat de reacties van hun Franstalige
collega's uitblijven, vermits dit debat toch
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
17
concerne directement la montée de l'extrémisme
dans notre pays.

Je rappelle que le Conseil de l'Europe a pris une
décision-cadre recommandant aux nouveaux États
membres de ne pas modifier leurs lois électorales
au cours de l'année qui précède des élections.


La Belgique n'applique pas des mesures qu'elle
veille toutefois à imposer à d'autres sous couvert
de défense des principes démocratiques.

Il s'agit de modifications importantes et absolument
pas anodines au regard de la majorité qui les
propose.

Les débats qui ont eu lieu en commission de
l'Intérieur m'ont fait penser à ce qui s'est passé au
Vlaams Parlement, où la majorité des deux tiers a
été obtenue grâce au soutien du Vlaams Blok. Il
s'agit là d'un événement politique majeur,
inquiétant pour la démocratie en Belgique.
rechtstreeks verband houdt met de opgang van het
extremisme in ons land.

Ik herinner eraan dat de Raad van Europa een
kaderbesluit heeft genomen waarin hij de nieuwe
lidstaten aanraadt hun kieswetgeving niet aan te
passen tijdens het jaar dat aan verkiezingen
voorafgaat.

België past de maatregelen die het anderen oplegt
niet zelf toe, zogezegd omdat het de democratische
beginselen wil vrijwaren.

Het gaat hier om belangrijke wijzigingen die
helemaal niet onbeduidend zijn in de ogen van de
meerderheid die ze voorstelt.

De debatten in de commissie voor de Binnenlandse
Zaken deden mij denken aan wat er in het Vlaams
Parlement is gebeurd, waar de steun van het
Vlaams Blok vereist was om de tweederde
meerderheid te behalen. Dit is een belangrijk
politiek feit dat een bedreiging vormt voor de
Belgische democratie.
S'agissant de la loi spéciale, nous avons approuvé
la représentation de la Communauté
germanophone au Parlement européen.

La loi spéciale introduisant le seuil des 5 % sera
votée et aboutira grâce à l'abstention du cdH qui a
véritablement monnayé son vote.
S'agissant de la réintroduction des suppléants, je
vous rappelle que le gouvernement précédent dont
vous faisiez partie, Monsieur Dewael, avait décidé
de les supprimer .
Wat de bijzondere wet betreft, keurden we de
vertegenwoordiging van de Duitstalige
Gemeenschap in het Europees Parlement goed.

De bijzondere wet tot invoering van een
kiesdrempel van 5 % zal worden goedgekeurd,
dankzij de onthouding van de cdH, die daar haar
eisen tegenover stelde.
Ik wijs erop dat de vorige regering, waarvan uw
fractie, mijnheer Dewael, deel uitmaakte, besliste
de opvolgers af te schaffen.
02.07 Patrick Dewael, ministre (en français): Si
nous devions voter au sein du Vlaams Parlement,
les voix du Vlaams Blok n'auraient aucun impact.
En outre, vous avez soutenu la réforme électorale
lors de la législature précédente.
Je comprends vos motivations mais c'est bien vous
qui changez d'avis aujourd'hui.
02.07 Minister Patrick Dewael (Frans): Indien we
in het Vlaams Parlement zouden stemmen, zouden
de stemmen van het Vlaams Blok niets uitmaken. U
steunde trouwens de kieshervorming tijdens de
vorige regeerperiode. Ik begrijp wat hier achter zit,
maar u bent het die van koers verandert.
02.08 Marie Nagy (ECOLO): S'agissant des
suppléants, c'est vous qui changez d'avis.
Bien que vous soyez en concurrence avec le
groupe sp.a, vous savez que l'introduction du seuil
de 5 % a permis au Vlaams Blok de se renforcer.
L'introduction d'un seuil de 5% au niveau régional
risque d'avoir le même effet.


L'erreur est humaine mais persévérer dans cette
voie est diabolique.
02.08 Marie Nagy (ECOLO): Wat de opvolgers
betreft, bent u dat.
De achterliggende reden moet worden gezocht in
de concurrentie tussen uw partij en de sp.a, maar u
weet ook dat de invoering van de kiesdrempel van
5 % het Vlaams Blok de kans gaf om te groeien. De
invoering van een kiesdrempel van 5 % op het
niveau van de Gewesten zou hetzelfde gevolg
kunnen hebben.
Zich vergissen is menselijk, maar op die weg
voortgaan is des duivels.
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
18
02.09 Geert Bourgeois (N-VA): La sincérité est
une qualité majeure en politique : force est ainsi de
constater les conséquences néfastes des décisions
prises. Le renforcement du Vlaams Blok constitue
l'élément primordial dans l'évaluation du vote de
cette loi. La situation est insensée : d'une part, on
passe son temps à essayer de contrer ce parti et à
limiter les moyens financiers qui lui seront octroyés
et, d'autre part, on lui donne la possibilité de se
renforcer au niveau électoral.


Il convient donc de dénoncer cette logique
paradoxale qui donne la possibilité à un parti
extrémiste, qui représente déjà 38% de l'électorat
bruxellois néerlandophone, de bloquer les
institutions bruxelloises. Les conséquences
risquent de s'étendre au-delà de la Région
bruxelloise pour créer ce que certains appellent "la
bombe atomique institutionnelle". La majorité
actuelle et le cdH porteront une lourde
responsabilité lors de ces prochaines élections.
Je redéposerai donc mon amendement visant à
supprimer le seuil de 5 % qui constitue
objectivement une arme pour un parti que je veux
combattre.
02.09 Geert Bourgeois (N-VA): Oprechtheid is
een grote kwaliteit in de politiek : zo moet men
soms vaststellen dat bepaalde beslissingen nefaste
gevolgen hebben. De goedkeuring van die wet zal
in de eerste plaats tot een versterking van het
Vlaams Blok leiden. Dat is een onzinnige situatie :
enerzijds doet men er alles aan om te trachten die
partij te bekampen en de financiële middelen
waarover ze kan beschikken, terug te schroeven en
anderzijds biedt men haar de kans zich electoraal
te versterken.

Die paradoxale logica waarbij aan een
extremistische partij die nu al 38% van de
Nederlandstalige Brusselse kiezers
vertegenwoordigt de kans wordt geboden om de
Brusselse instellingen te blokkeren, moet aan de
kaak worden gesteld. De gevolgen dreigen uit te
dijen tot buiten de grenzen van het Brussels
Gewest en zouden kunnen leiden tot wat sommigen
een "institutionele atoombom" noemen. De huidige
meerderheid en de cdH zullen bij de volgende
verkiezingen een zware verantwoordelijkheid
dragen. Ik zal mijn amendement dat ertoe strekt de
drempel van 5%, die objectief gezien een wapen
vormt voor een partij die ik wil bestrijden, af te
kschaffen, dus opnieuw indienen.
02.10 Willy Cortois (VLD): J'adhère aux grands
principes de la réforme électorale : elle apporte une
uniformisation aux différents niveaux de notre pays.
Il est dans l'intérêt du citoyen de simplifier un tant
soit peu notre structure étatique complexe.

De nombreux pays démocratiques ont un seuil
électoral. C'est le cas de l'Allemagne, par exemple,
et de la Grande-Bretagne, que l'on connaît
d'ailleurs pour le dynamisme de ses débats
parlementaires.
02.10 Willy Cortois (VLD): ): Ik sta achter de grote
lijnen van de kieshervorming: ze brengt uniformiteit
op de verschillende niveaus in het land. De burger
is erbij gebaat dat er wat eenvoud wordt gebracht in
onze ingewikkelde staatsstructuur.

Heel wat democratische landen hebben een
kiesdrempel. Duitsland bijvoorbeeld, en Groot-
Brittannië, waar overigens levendige parlementaire
debatten worden gevoerd.
02.11 Geert Bourgeois (N-VA): Je suis d'accord
sur ce point. Je regarde souvent ces débats avec
jalousie mais la Grande-Bretagne a un système
majoritaire alors que nous fonctionnons avec un
système proportionnel. La réforme électorale ne
doit donc pas seulement être conforme à la
Constitution, elle doit aussi respecter la
proportionnalité, ce qui n'est pas le cas.
02.11 Geert Bourgeois (N-VA): Dat treed ik bij. Ik
kijk vaak jaloers naar die debatten, maar in Groot-
Brittannië is er een meerderheidssysteem, terwijl
wij een evenredigheidssysteem hebben. De
kieshervorming moet daarom niet alleen in
overeenstemming zijn met de Grondwet, maar ook
met de evenredigheid, en dat is niet het geval.
02.12 Willy Cortois (VLD): Une profusion de
partis politiques ne facilite pas la prise de décision
et ne sert pas la démocratie. Le corps électoral s'en
irrite.
02.12 Willy Cortois (VLD): Een overvloed aan
politieke partijen komt de besluitvorming en de
democratie niet ten goede. Het kiezerskorps
verzuurt erdoor.
02.13 Paul Tant (CD&V): Le système bipartite
d'application en Grande-Bretagne permet à
l'électeur de privilégier un programme bien plus que
02.13 Paul Tant (CD&V): Door het Britse
tweepartijenstelsel kiest de kiezer veel meer voor
een programma dan bij ons het geval is. Daardoor
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
19
dans notre pays. Il verra ainsi son vote se
rapprocher davantage de la voie dans laquelle il
souhaite réellement s'engager. En tout état de
cause, un renvoi au modèle britannique est quelque
peu hors de propos étant donné que nous
disposons d'un parlement représentatif.
reikt zijn stem ook verder in de richting die hij zelf
wil. In elk geval doet de verwijzing naar het Britse
systeem niet helemaal terzake omdat wij een
representatief parlement hebben.
02.14 Willy Cortois (VLD): Réintroduire les
suppléants ne constitue pas la priorité. Le système
en vigueur prévoit le remplacement des ministres.
A cet égard, je tiens à souligner qu'auparavant, les
ministres n'étaient pas toujours issus du Parlement,
ce qui ne constitue pas non plus un modèle de
démocratie.


L'éligibilité à dix-huit ans est le corollaire de
l'obligation de vote à dix-huit ans.

Les arrondissements électoraux relèvent de la
compétence des Régions. Nous ne pouvons qu'en
prendre acte au niveau fédéral.

Nous avons soutenu l'amendement de M.
Bourgeois, qui équivaut à une scission de fait de
l'arrondissement de Bruxelles-Hal-Vilvorde pour la
répartition des sièges à l'échelle européenne.
Demain, je voterai en faveur de l'amendement de
M. De Crem s'il suit une voie analogue et je
m'efforcerai autant que possible de convaincre mes
collègues de faire de même.
02.14 Willy Cortois (VLD): Het opnieuw invoeren
van opvolgers is een secundaire aangelegenheid.
We werken nu eenmaal met een systeem waarbij
ministers moeten worden vervangen. Ik merk
daarbij op dat ministers vroeger geregeld werden
geput uit extraparlementairen, wat ook geen
toonbeeld is van democratie.

De verkiesbaarheid op achttien jaar vloeit logisch
voort uit de stemplicht op achttien jaar.

De kiesomschrijvingen zijn een zaak van de
Gewesten. Daar kunnen wij op het federale niveau
slechts nota van nemen.

Het amendement van de heer Bourgeois dat
neerkomt op de feitelijke splitsing van Brussel-
Halle-Vilvoorde voor de Europese zetelverdeling,
hebben we gesteund. Ik zal het amendement-De
Crem morgen goedkeuren als het dezelfde richting
uitgaat en proberen zoveel mogelijk collega's te
overtuigen hetzelfde te doen.
02.15 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK): M.
Cortois affirme-t-il à présent s'exprimer au nom du
groupe VLD ? Cela créerait une situation nouvelle
et signifierait qu'il ne faudrait plus convaincre que le
sp.a et spirit, qui, nous l'espérons, défend encore la
cause flamande. Et alors l'arrondissement unitaire
de Bruxelles-Hal-Vilvorde pourrait au moins être
scindé pour les élections européennes, ce qui ne
coûterait d'ailleurs rien aux francophones.
02.15 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK): Zegt de
heer Cortois nu dat hij namens de VLD-fractie
spreekt? Dan zou er een nieuwe situatie ontstaan.
Dan moet enkel nog de sp.a en het hopelijk nog
altijd Vlaamsgezinde spirit overtuigd worden en dan
kan minstens voor de Europese verkiezingen de
unitaire kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde worden
gesplitst. Dat kost de Franstaligen overigens niets.
02.16 Geert Bourgeois (N-VA): Il est
effectivement important de savoir si M. Cortois
parle au nom de son groupe ou si son attitude doit
servir, selon le procédé devenu classique, d'alibi
flamand.
02.16 Geert Bourgeois (N-VA): Het is inderdaad
belangrijk om te weten of de heer Cortois namens
zijn fractie spreekt of dat hij gewoon voor het
klassieke Vlaamse schaamlapje zal zorgen.
02.17 Willy Cortois (VLD): Le pluriel était un
lapsus. Néanmoins, je tenterai de convaincre
également mon groupe d'opter en faveur de la
scission. Je n'ai toutefois ni la compétence ni le
pouvoir de m'exprimer au nom de tous les
membres de mon groupe. J'éprouve une grande
sympathie pour l'amendement, mais s'il n'a aucune
chance de passer, je m'abstiendrai au moment du
vote sur le projet.
02.17 Willy Cortois (VLD): Het pluralis was een
lapsus. Ik zal evenwel de mensen in mijn fractie
proberen te overtuigen om eindelijk die splitsing
door te voeren. Ik heb evenwel noch de
bevoegdheid noch de macht om namens alle leden
van mijn fractie te spreken. Ik heb grote sympathie
voor het amendement en wanneer het geen kans
maakt, zal ik me bij de stemming over dit ontwerp
onthouden.
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
20
02.18 Jacqueline Galant (MR): Nous abordons
l'examen de projets de loi modifiant les lois
électorales régionales. C'est un dossier complexe,
mais qui a pour but de faciliter la vie des citoyens et
de simplifier leurs rapports avec le politique.


En commission de l'Intérieur, j'ai entendu l'inverse :
que socialistes et libéraux brouillaient les cartes
électorales, que la réforme déroutait le citoyen ...
Or, ces aménagements s'inscrivent dans le fil de
ceux des législations électorales pour le fédéral.
L'électeur verra bien qu'il s'agit de la même
logique : des suppléants comme en mai dernier, un
seuil électoral de 5 % et davantage de femmes sur
les listes. Au-delà de cette uniformisation, on
propose un système plus simple et qui tient compte
des réalités actuelles.



Ces projets reproduisent au niveau régional les
grandes nouveautés apparues pour les législatives.
D'abord, le seuil électoral. C'est une importante
correction au système proportionnel.



Ce mécanisme, qui a donné satisfaction lors du
dernier scrutin, est un outil contre la fragmentation
du paysage politique et les idéologies extrémistes.
Certes, les principes démocratiques soutiennent la
logique proportionnelle, mais on peut y insérer des
doses de système majoritaire, pour permettre une
gestion politique plus efficace.
02.18 Jacqueline Galant (MR): We vatten de
bespreking van de wetsontwerpen tot wijziging van
de regionale kieswetgeving aan. Het gaat om een
complex dossier, maar de bedoeling is het leven
van de burger te vergemakkelijken en zijn
betrekkingen met de politiek te vereenvoudigen.

In de commissie Binnenlandse Zaken hoorde ik het
tegenovergestelde: dat socialisten en liberalen de
electorale kaarten dooreenschudden, dat de
hervorming de burger in verwarring brengt...Deze
aanpassingen liggen echter in het verlengde van de
wijziging van de kieswetgeving voor het federale
niveau. Voor de kiezer is het duidelijk dat die lijn
wordt doorgetrokken: met opvolgers, zoals in mei
vorig jaar, een kiesdrempel van 5 % en meer
vrouwen op de lijsten. Enerzijds worden de
systemen dus op elkaar afgestemd, anderzijds stelt
men een eenvoudiger stelsel voor, dat rekening
houdt met de bestaande toestand.

Deze ontwerpen nemen de belangrijke nieuwe
maatregelen die we kenden naar aanleiding van de
wetgevende verkiezingen over op het niveau van
de deelstaten.
Vooreerst dus de kiesdrempel, die een belangrijke
correctie doorvoert op het proportioneel stelsel.

Dat mechanisme, dat positief bleek tijdens de
laatste verkiezingen, is een instrument tegen de
verbrokkeling van het politieke landschap en tegen
extremistische ideologieën. De democratische
beginselen schragen weliswaar de proportionele
logica, maar door de invoering van bepaalde
aspecten van het meerderheidsstelsel, wordt een
efficiënter politiek beleid mogelijk.
Dans la même logique, il y a le nouveau mode de
dévolution de la case de tête. Le rôle de l'électeur
est renforcé : il peut faire changer l'ordre des listes.
Pour l'instant, cet effet dévolutif n'est réduit que de
moitié, mais nous souhaitons aller plus loin.


La suppression des suppléants, par contre, n'a pas
abouti. Même si elle était logique, il y a aussi des
avantages à leur maintien, comme l'ouverture aux
candidats plus jeunes, par exemple, qui n'est
possible qu'à travers ce mécanisme. Nous le
soutenons donc.

En ce qui concerne la parité hommes-femmes, elle
sera affirmée aux régionales, et l'on aura des listes
reflétant la proportion de femmes dans la société.
D'aucuns stigmatisent les quotas, mais les résultats
sont là : le Parlement s'est féminisé. Nous saluons
ce progrès.
In dezelfde logica is er de nieuwe methode om de
lijststem over te dragen. De rol van de kiezer wordt
versterkt: hij kan de volgorde op de lijsten doen
veranderen. Op dit ogenblik wordt deze devolutieve
kracht slechts gehalveerd. Wij wensen echter
verder te gaan.

De afschaffing van de opvolgers is dan weer niet
doorgevoerd. Al was dit een logisch stap geweest,
toch zijn er ook voordelen aan het behoud van de
opvolgers. Zo kunnen jongere kandidaten ­ alleen
via dit mechanisme - ook een plaatsje op de
kieslijsten veroveren. Wij steunen het dan ook.

Wat de gelijke vertegenwoordiging van mannen en
vrouwen betreft, deze zal bij de gewestverkiezingen
worden bevestigd, en de kieslijsten zullen het
aantal vrouwen in de samenleving weerspiegelen.
Sommigen hekelen de quota, maar de resultaten
zijn zichtbaar: er zetelen al meer vrouwen in het
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
21



Je suis plus sceptique quant à l'abaissement à 18
ans de l'âge d'éligibilité. Certes, on vote à cet âge,
mais on n'a encore aucune formation
professionnelle, et une expérience bien faible. Ces
questions se posent davantage encore pour l'âge
de nomination de ministre. Qui, à cet âge, possède
les compétences élevées nécessaires ? Cela étant,
cela peut contribuer à améliorer les relations entre
les jeunes et la politique. Notre groupe soutiendra
donc la mesure.
Parlement. Wij verheugen ons over deze
vooruitgang.

Ik sta sceptischer ten aanzien van het feit dat de
leeftijd waarop men kan worden verkozen, tot 18
jaar werd teruggebracht. Op die leeftijd mag men
inderdaad ook voor het eerst gaan stemmen, maar
men heeft nog geen enkele beroepsopleiding
genoten en men kan op weinig ervaring terugvallen.
Deze vragen zijn nog acuter wanneer het gaat om
de leeftijd waarop iemand tot Minister wordt
benoemd. Wie is op die leeftijd bekwaam genoeg?
Dit gezegd zijnde, kan deze maatregel de
verhoudingen tussen de jongeren en de politiek
wellicht verbeteren. Onze fractie zal dan ook voor
deze wijziging steunen.
Dans la même logique, on aurait pu abaisser aussi
l'âge d'éligibilité pour le Parlement européen voire
pour la Chambre et le Sénat.


En conclusion, je dirai que ces projets de loi
tendent à simplifier et à rendre plus
compréhensible le système électoral. Nous
souscrivons pleinement à cette uniformisation.

La solution préconisée pour les élections
européennes est logique mais je suis plus
sceptique concernant l'amendement déposé par
MM. Van der Maelen et consorts. Nous ne
comprendrions pas que la même logique de
souplesse ne soit pas de mise en ce qui concerne
les modalités de vote des Belges résidant à
l'étranger.

Le groupe MR soutiendra avec optimisme ces
différents projets de loi. (Applaudissements sur les
bancs du MR)
.
Volgens dezelfde redenering had men gelijk de
verkiesbaarheidleeftijd voor het Europees
Parlement en zelfs voor de Kamer en de Senaat
kunnen verlagen.

Ik besluit met te stellen dat deze wetsontwerpen het
kiesstelsel vereenvoudigen en begrijpelijker maken.
Deze stroomlijning van de regelgeving ter zake
draagt dan ook onze volledige steun weg.

De voor de Europese verkiezingen voorgestelde
oplossing is logisch, maar ik houd mijn hart vast
voor het amendement dat de heer Van der Maelen
c.s. hebben ingediend. We kunnen maar moeilijk
begrijpen waarom dezelfde soepelheid niet aan de
dag gelegd kan worden voor de wijze waarop de
Belgen die in het buitenland verblijven kunnen
stemmen.

De MR-fractie zal met de glimlach haar steun
verlenen aan deze verschillende wetsontwerpen
(Applaus bij de MR).
02.19 Geert Bourgeois (N-VA): Les rapporteurs
ont rédigé leur rapport tellement rapidement que je
n'ai même pas eu le temps de formuler mes
remarques.

L'examen de la réforme de la loi électorale a dû se
faire avec une rapidité telle que l'on peut parler de
mauvaise administration. Il s'agit en outre d'un texte
antidémocratique. Il s'agit d'une forme de self-
service de la part de la majorité. On tente d'exclure
les petits partis. De plus, la réforme est anti-
flamande.

Ceux qui affirment que mon opposition dénote une
politique politicienne ont tort. Les réformes
électorales touchent au coeur de la démocratie. Ce
n'est pas sans raison que ses règles essentielles
sont inscrites dans la CEDH, le Pacte international
02.19 Geert Bourgeois (N-VA): De verslaggevers
hebben zo snel hun verslag opgemaakt, dat ik zelfs
de tijd niet had om mijn opmerkingen te formuleren.

De hervorming van de kieswet is er zo haastig
doorgedrukt dat we van slecht bestuur mogen
spreken. Bovendien is ze ondemocratisch. Het gaat
om een vorm van zelfbediening van de
meerderheid. Kleine partijen poogt men uit te
sluiten. Komt daar nog bij dat de hervorming anti-
Vlaams is.

Wie beweert dat mijn verzet getuigt van politique
politicienne, heeft ongelijk. Kieshervormingen raken
de kern van de democratie. Niet voor niets zijn de
essentiële regels ervan opgenomen in het EVRM,
het BUPO en onze Grondwet. In de constructieve
autonomie voor de deelstaten is opgenomen dat zij
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
22
relatif aux droits civils et politiques et notre
Constitution. L'autonomie constitutive des entités
fédérées implique qu'elles l'exercent à la majorité
des deux tiers. Selon le Conseil de l'Europe, il est
préférable de ne pas toucher à la législation
électorale l'année qui précède les élections, en
particulier lorsque la réforme suscite un sentiment
de partialité.

Ceux qui affirment par contre que la réforme
n'intéresse pas la population ont raison. La
population ne descendra pas en masse dans la rue
en ces temps de médiatisation extrême. Une
réforme de la loi électorale est trop compliquée
pour le vocabulaire de VTM ou TV1; il n'en sera
donc pas question sur les écrans.
die uitoefenen met een tweederde meerderheid.
Volgens de Raad van Europa blijf je het jaar voor
de verkiezingen beter af van de kieswetgeving,
zeker wanneer door de hervorming een schijn van
partijdigheid wordt opgewekt.



Wie beweert dat de hervorming de bevolking niet
interesseert, heeft wel gelijk. De mensen zullen niet
massaal op de straat komen in deze tijden van
mediageweld. Een wijziging van de kieswet is te
moeilijk voor het VTM- of TV1-woordenboek en
haalt dus het scherm niet.
Les modifications de la loi électorale doivent se
faire avec tout le soin requis et en toute ouverture.
En outre, les réformes essentielles doivent être
soutenues par une large majorité, voire la majorité
des deux tiers en ce qui me concerne. Il faut
également exiger le respect des principes
fondamentaux de notre système électoral. Chez
nous, ce système doit être fondé sur la
proportionnalité, à tous les niveaux. Ce principe est
même inscrit dans la Constitution. A ma grande
satisfaction, le ministre a souligné que la réforme
ne pouvait être contraire au principe d'égalité et
qu'il devait s'agir d'un système proportionnel.

La réforme arrive beaucoup trop tard. Les partis
sont dans l'incertitude depuis longtemps. En outre,
le nouveau gouvernement crée une insécurité
juridique. Nous allons introduire devant la Cour
d'arbitrage un recours qui aura assurément pour
effet de faire annulera certaines dispositions,
comme lorsqu'elle s'est prononcée contre la double
candidature. Si une autorité s'obstine dans l'erreur,
le Conseil d'Etat prononce toujours une
suspension. J'espère que la Cour d'arbitrage
adoptera la même attitude.
Wijzigingen van de kieswet moeten zorgvuldig en in
volstrekte openheid gebeuren. Essentiële
hervormingen moeten bovendien worden gedragen
door een ruime meerderheid, wat mij betreft zelfs
een tweederde meerderheid. Bovendien is respect
vereist voor de basisbeginselen van ons
kiessysteem. Van het hoogste tot het laagste
niveau moet dat systeem bij ons gebaseerd zijn op
de evenredigheid. Het principe is zelfs opgenomen
in de Grondwet. Tot mijn grote vreugde
beklemtoonde de minister dat de hervorming niet
strijdig mag zijn met het gelijkheidsbeginsel en dat
het om een evenredig systeem moet gaan.

De hervorming komt veel te laat. De partijen
verkeerden lang in de grootste onzekerheid.
Bovendien creëert de nieuwe regeling
rechtsonzekerheid. Wij zullen naar het Arbitragehof
stappen en dat zal ongetwijfeld diverse bepalingen
vernietigen, zoals het zich tegen de dubbele
kandidaatstelling uitgesproken heeft. Als een
overheid volhardt in de boosheid, schorst de Raad
van State bovendien altijd. Ik hoop dat het
Arbitragehof dezelfde houding aanneemt.
Cette réforme a été concoctée dans une telle hâte
que l'exposé des motifs stipule qu'un des projets de
loi expirera lorsqu'un autre sera approuvé. Qu'en
sera-t-il ? Après le vote à la Chambre et au Sénat,
ce gouvernement se permettra de ne pas accorder
la sanction royale à l'un des projets parce qu'il est
devenu sans objet. Une situation constitutionnelle
unique sera ainsi créée.


La réforme constitue une forme de self-service.
L'accord de gouvernement stipulait que la
suppression des suppléants constituait le moyen
par excellence de tenir les « valets » à l'écart du
Parlement. Le résultat est toutefois bien différent.
De regeling is zo haastig in elkaar gestoken dat er
in de memorie van toelichting staat dat een van de
wetsontwerpen vervalt bij goedkeuring van een
ander. Wat zal nu gebeuren? Na de stemming in
Kamer en Senaat zal deze regering het zich
veroorloven de koninklijke bekrachtiging niet te
verlenen aan een van de ontwerpen omdat het
`doelloos' is geworden. Zo zal een unieke
constitutionele situatie ontstaan.

De hervorming is een vorm van zelfbediening. In
het regeerakkoord stond dat de afschaffing van de
opvolgers het nec plus ultra was om slaafjes uit het
Parlement te houden. Het resultaat is echter heel
anders. In de Kamer zijn de opvolgers weer
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
23
Les suppléants ont été réintroduits à la Chambre.
Conséquence : les commissions sont peuplées de
collègues dépourvus d'esprit critique qui ne
s'expriment pas et votent. La qualité du travail en
pâtit.

La fonction de ministre dans un gouvernement
fédéré est désormais également accessible dès
l'âge de 18 ans. L'âge minimum pour siéger à la
Chambre et au Sénat reste toutefois fixé à 21 ans,
ce qui témoigne d'un dédain à l'égard des
parlements fédérés. La nièce de Freya finira par
obtenir un poste ministériel !
ingevoerd. Gevolg: de commissies worden bevolkt
door kritiekloze collega's die zwijgen en stemmen.
De kwaliteit van het werk leidt onder dit alles.



Minister in een deelregering kan men voortaan ook
al worden vanaf 18. Om in Kamer en Senaat te
zetelen, moet men echter nog steeds 21 zijn. Dat
getuigt van dédain tegenover de deelparlementen.
Straks krijgt het nichtje van Freya een ministerpost.
02.20 Willy Cortois (VLD): Pourquoi cette
méfiance à l'égard des personnes de 18 ans ? Elles
ont un bagage général plus riche que vous ne le
pensez. Les ouvriers ne sont tout de même pas,
eux non plus, exclus de la fonction ministérielle ?
02.20 Willy Cortois (VLD): Vanwaar dat
wantrouwen tegenover 18-jarigen? Zij hebben een
grotere algemene ontwikkeling dan u denkt. Men
sluit toch ook geen arbeiders uit van het
ministerambt?
02.21 Geert Bourgeois (N-VA): Vous êtes le roi
du sophisme ! Vous me prêtez des propos que je
n'ai pas tenus. La seule chose que j'aie dite, c'est
qu'une fonction ministérielle requiert une certaine
maturité, aussi intelligent soit-on.

Les suppléants ne sont que des pions sur
l'échiquier des présidents de parti. Les exemples
sont légion.
02.21 Geert Bourgeois (N-VA): U bent de
perfecte sofist. U legt mij dingen in de mond die ik
niet heb gezegd. Ik heb enkel gezegd dat een
ministerfunctie een zekere maturiteit vereist, hoe
intelligent men ook mag zijn.

De opvolgers zijn slechts pionnetjes op het
schaakbord van de partijvoorzitters. Er zijn legio
voorbeelden.
02.22 Filip De Man (VLAAMS BLOK): C'est en
partie grâce à M. Bourgeois que la coalition violette
peut accroître son pouvoir au Parlement flamand !
M. Bourgeois lui-même n'est qu'un idiot utile à cette
coalition !
02.22 Filip De Man (VLAAMS BLOK): Het is wel
mede dank zij de heer Bourgeois dat paars haar
macht in het Vlaams Parlement kan vergroten! De
heer Bourgeois is zelf niet meer dan een nuttige
idioot in dienst van paars!
02.23 Geert Bourgeois (N-VA): M. De Man
retrouve son style d'extrémiste de droite en me
prenant personnellement à partie. Je n'ai rien dit au
sujet de la coalition violette, j'ai parlé des
présidents de parti. Alors que votre parti accroît son
pouvoir en invectivant directement les gens, je
m'efforce toujours de m'exprimer en termes
généraux, en me gardant bien d'insulter qui que ce
soit. Je ne fais que me référer, en disant cela, au
président du Vlaams Blok qui a jugé utile, au Sénat,
de qualifier les habitants de Borgerhout de «lémurs
volants». Voilà le style brutal du Vlaams Blok! (Cris
de M. De Man)

02.23 Geert Bourgeois (N-VA): De heer De Man
hanteert weer zijn typische extreemrechtse stijl
door mij persoonlijk aan te vallen. Ik heb niets
gezegd over paars, maar over partijvoorzitters.
Waar uw partij groot wordt door mensen persoonlijk
te schofferen, probeer ik toch nog altijd in algemene
termen te spreken, wars van elke belediging. Ik
verwijs alleen al maar naar de voorzitter van het
Vlaams Blok die het nodig vond in de Senaat de
inwoners van Borgerhout als "vliegende maki's" te
bestempelen. Dat is de ruige stijl van het Vlaams
Blok! (Geroep van de heer De Man)
02.24 Willy Cortois (VLD): Je peux comprendre
que la question de l'âge préoccupe M. Bourgeois.
Nous devons toutefois faire confiance aux jeunes. Il
m'arrive de rencontrer en ce lieu des collaborateurs
de cabinet extrêmement jeunes qui me surprennent
par leur maîtrise de certains dossiers. Nous devons
suivre cette évolution, qui s'explique notamment
02.24 Willy Cortois (VLD): Ik begrijp enigszins de
bezorgdheid van de heer Bourgeois over die
leeftijden. We moeten echter jonge mensen ons
vertrouwen geven. Soms zie ik hier zeer jonge
kabinetsmedewerkers rondlopen die mij verbazen
met hun grote kennis van zaken. We moeten deze
evolutie, die mede aan het goede Vlaamse
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
24
par la qualité de l'enseignement flamand.

Nous ne pouvons tout de même pas créer
l'impression que les jeunes sont incompétents par
définition !
onderwijs te danken is, volgen.

We mogen toch niet het signaal geven dat jonge
mensen per definitie niet bekwaam zijn!
02.25 Bart Tommelein (VLD): M. Bourgeois
adopte une attitude extrêmement conservatrice et
qui rejoint étrangement celle du cardinal Joos. Ce
dernier avait récemment déclaré que l'avis des
jeunes de dix-huit ans avait moins de valeur que
celui d'un père de famille âgé.
02.25 Bart Tommelein (VLD): De mening van de
heer Bourgeois is uitermate conservatief en lijkt
verdacht veel op die van kardinaal Joos, die
onlangs verklaarde dat de mening van
achttienjarigen minderwaardig is aan die van een
oudere vader van kinderen.
02.26 Geert Bourgeois (N-VA): Voilà que l'on me
prête même les propos d'un cardinal! Je n'ai jamais
traité les jeunes d'incapables. J'estime toutefois
qu'ils ne disposent que de peu d'expérience.
02.26 Geert Bourgeois (N-VA): Nu worden mij
zelfs woorden van een kardinaal in de mond
gelegd! Ik heb nooit gezegd dat jongeren
onbekwaam zouden zijn, wel dat ze weinig ervaring
hebben.
L'apparentement constitue un autre problème. Bien
que le premier ministre ait déclaré vouloir
harmoniser le système électoral à tous les niveaux
de pouvoir, l'apparentement est supprimé au
niveau flamand alors qu'il existe toujours au niveau
fédéral.

La double candidature fait également son retour, en
dépit du fait que l'on ne peut siéger dans deux
parlements et que la Cour d'arbitrage l'a
condamnée lorsqu'elle fut instaurée pour le Sénat
et la Chambre. Nous saisirons une nouvelle fois la
Cour d'arbitrage et nous avons bon espoir qu'elle
réduira à néant ce système trompeur.


Président : M. Paul Tant

Cette réforme est tout bonnement
antidémocratique. Le seuil électoral évince les
petits partis. J'avais pourtant prévenu les verts
avant l'instauration du seuil fédéral. Ils ont creusé
leur propre tombe. La N-VA refuse de connaître le
même sort! Nous ferons annuler le seuil électoral
par la Cour d'arbitrage et nous démontrerons par
notre chiffre électoral que nous représentons un
courant politique sain et viable.


Le seuil instauré pour les parlements des entités
fédérées diffère du seuil fédéral étant donné que le
seuil naturel pour le Parlement flamand est déjà
beaucoup plus élevé. L'incidence d'un seuil
électoral est dans ce cas beaucoup plus
importante. A Anvers, le seuil électoral doublera
presque le seuil naturel. J'estime dès lors que notre
recours fondé sur le principe de proportionnalité a
de grandes chances d'aboutir à la Cour d'arbitrage.
Een andere probleem is dat van de apparentering.
Terwijl de eerste minister toch verklaarde dat hij het
kiesstelsel op alle beleidsniveaus wil harmoniseren,
wordt op Vlaams niveau de apparentering
afgeschaft terwijl ze federaal nog blijft bestaan.

Ook de dubbele kandidaatstelling wordt weer
toegestaan, ondanks het feit dat men niet in twee
Parlementen mag zetelen en het Arbitragehof de
dubbele kandidaatstelling voor Kamer en Senaat
heeft afgekeurd. Wij zullen opnieuw naar het
Arbitragehof stappen en wij hebben goede hoop dat
men daar deze misleidende regeling zal
tenietdoen.

Voorzitter: de heer Paul Tant

Deze hervorming is ronduit ondemocratisch. Door
de kiesdrempel worden kleine partijen
uitgeschakeld. Ik heb de groenen nog
gewaarschuwd voor de invoering van de federale
drempel. Ze zijn nu gewurgd in eigen touw. Zo niet
de N-VA! Wij zullen de kiesdrempel door het
Arbitragehof laten vernietigen en met ons
stemmenaantal aantonen dat wij een gezonde en
levensvatbare politieke stroming
vertegenwoordigen.

De drempel voor de deelstaatparlementen is niet
dezelfde als de federale drempel, omdat de
natuurlijke drempel voor het Vlaams Parlement al
veel groter is. Een kiesdrempel heeft dus in dat
geval veel meer impact. In Antwerpen zal door de
kiesdrempel de natuurlijke drempel zelfs bijna
verdubbelen. Ik denk dan ook dat onze klacht op
basis van het proportionaliteitsbeginsel een goede
kans maken bij het Arbitragehof.

Door de afschaffing van de apparentering ontstaat
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
25
La suppression de l'apparentement génère une
inégalité entre la Flandre et la Wallonie. En
Flandre, nous risquons à présent qu'un grand
nombre de voix soient tout simplement perdues.

L'apparentement et le seuil électoral sont tous deux
contraires à la proportionnalité.
er een ongelijkheid tussen Vlaanderen en Wallonië.
In Vlaanderen lopen we nu het risico dat veel
stemmen gewoon verloren gaan.

De apparentering en de kiesdrempel zijn allebei in
strijd met de evenredigheid.
La majorité n'avance pas d'arguments qui plaident
pour cette réforme. Pourquoi le législateur fédéral
devrait-il intervenir au niveau régional et pourquoi
des divergences entre la Flandre et la Wallonie
persistent-elles ? L'opposition symbolique au sein
du VLD n'est menée que par quelques dissidents.
Je m'interroge dès lors sur la politique pro-
flamande que ce parti se targue de mener. Bien
que tous les bourgmestres concernés se soient
exprimés conjointement pour une scission de
l'arrondissement Bruxelles-Hal-Vilvorde, cette
question n'a pas pu être réglée, une fois de plus.
Actuellement, des francophones se portent toujours
candidats en région néerlandophone unilingue, ce
qui est inconstitutionnel.
De meerderheid geeft geen argumenten om de
hervorming te staven. Waarom moet de federale
wetgever optreden op gewestelijk niveau en
waarom blijven er verschillen bestaan tussen
Vlaanderen en Wallonië? Het symbolische verzet in
de VLD-rangen kan enkel waargenomen worden bij
enkele dissidenten. Ik stel me dan ook vragen bij de
zogenaamde Vlaamsgezinde politiek van deze
partij. Hoewel alle betrokken burgemeesters
gezamenlijk vroegen om een splitsing te bekomen
van het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde,
werd deze problematiek weer eens niet geregeld.
Op dit ogenblik bevindt men zich nog altijd in een
ongrondwettelijke situatie, waarbij Franstalige
kandidaten opkomen in een eentalig Nederlands
gebied.
Si le premier ministre M. Verhofstadt entend
réellement s'atteler à une harmonisation des
systèmes électoraux, il conviendra d'instaurer dans
les plus brefs délais au niveau fédéral la
circonscription électorale du Brabant flamand.
Selon la Cour d'arbitrage, il faut mettre un terme à
cette inégalité d'ici à 2007.

Le gouvernement violet mène également une
politique antiflamande car les Belges résidant à
l'étranger peuvent émettre leur vote dans un
arrondissement de leur choix, ce qui a pour
conséquence que l'arrondissement électoral de
Bruxelles-Hal-Vilvorde est confronté à une
concentration excessive d'électeurs francophones,
par exemple au sein du canton de Lennik. Par
ailleurs, le droit de vote des étrangers n'améliorera
pas la situation des flamands à Bruxelles.
Als eerste minister Verhofstadt bovendien werkelijk
werk wil maken van een harmonisering van de
kiesstelsels moet men dringend op federaal niveau
de kieskring Vlaams-Brabant invoeren. Volgens het
Arbitragehof moet deze ongelijkheid tegen 2007
opgelost zijn.


Het paarse beleid is ook anti-Vlaams omdat Belgen
in het buitenland kunnen stemmen in een
arrondissement naar keuze, wat betekent dat
Brussel-Halle-Vilvoorde te kampen heeft met een
overconcentratie aan Franstalige kiezers,
bijvoorbeeld in het kanton Lennik. Het stemrecht
voor vreemdelingen zal de situatie van de
Vlamingen in Brussel er bovendien niet op vooruit
helpen.
02.27 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK):
L'importante augmentation des votes dans une
autre langue émis à Lennik était due à une situation
occasionnelle. Pour un grand nombre de votes de
Belges résidant à l'étranger, on a dû procéder au
dépouillement manuel et pour cette raison ils ont
été attribués à Lennik. Cette technique sera-t-elle à
nouveau appliquée pour les élections
européennes? Comment les votes des Belges
résidant à l'étranger seront-ils groupés
conformément à la législation?
02.27 Bart Laeremans (VLAAMS BLOK): De
grote toename van anderstalige stemmen in Lennik
was te wijten aan een toevallige situatie. Veel
stemmen van Belgen die in het buitenland
verblijven, moesten manueel geteld worden en zijn
zodoende aan Lennik toegewezen. Zal men deze
techniek weer toepassen bij de Europese
verkiezingen? Hoe zal men de stemmen van de
Belgen in het buitenland conform de wetgeving
groeperen?
02.28 Geert Bourgeois (N-VA): L'occasion nous
est offerte aujourd'hui de faire passer la scission de
02.28 Geert Bourgeois (N-VA): Men heeft nu de
kans om de splitsing van het arrondissement
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21/01/2004
CRABV 51
PLEN 044
26
l'arrondissement de Bruxelles-Hal-Vilvorde. Au
moment de la confection de l'accord de
gouvernement, les francophones avaient déjà
obtenu beaucoup de concessions, par exemple la
régionalisation des exportations d'armes, la
publicité pour le tabac à Francorchamps et
l'extension du personnel d'encadrement juridique à
Charleroi. Tout cela a été possible alors que des
revendications justifiées et constitutionnelles des
Flamands sont ignorées.

Selon la N-VA, le Parlement flamand ne doit pas se
laisser materner par le pouvoir fédéral. La Flandre
doit avoir la possibilité d'instaurer ses propres
arrondissements électoraux. En supprimant la
« loterie » de l'apparentement, on en arrivera à plus
de proportionnalité dans la représentation. Le seuil
de 5 % pour les arrondissements électoraux
provinciaux n'est pas une bonne nouvelle pour la
N-VA mais le même seuil pour les circonscriptions
électorales d'arrondissement serait encore pire. Au
fond, nous agissons par légitime défense.

M. Stevaert a promis un jour aux écologistes qu'un
seuil de 5 % ne serait jamais introduit si on
n'instaurait pas des arrondissements électoraux
provinciaux. Cependant, cela est contredit par le
texte de la loi spéciale qui prévoit également
d'instaurer ce seuil si l'on opte pour des
circonscriptions électorales d'arrondissement. Voilà
donc ce que valent les promesses de M. Steve
Stevaert !
Brussel-Halle-Vilvoorde erdoor te drukken. De
Franstaligen hebben bij het opstellen van het
regeerakkoord al veel toegevingen gekregen,
bijvoorbeeld regionalisering van de wapenuitvoer,
de tabaksreclame in Francorchamps en de
uitbreiding van het juridisch kaderpersoneel in
Charleroi. Dit alles is probleemloos mogelijk terwijl
terechte en grondwettelijke eisen van de Vlamingen
worden genegeerd.


Volgens de N-VA moet het Vlaams Parlement zich
niet laten bemoederen door het federale niveau.
Vlaanderen moet de mogelijkheid hebben om eigen
kieskringen in te voeren. Door de "loterij" van de
apparentering af te schaffen zal men tot meer
evenredigheid in de vertegenwoordiging komen. De
drempel van 5 procent voor provinciale kieskringen
is voor de N-VA geen goed nieuws, maar dezelfde
drempel voor arrondissementele kieskringen zou
nog slechter zijn. Wij handelen dus eigenlijk uit
wettelijke zelfverdediging.

De heer Stevaert had ooit de groenen beloofd dat
er nooit een drempel van 5 procent zou komen als
er geen provinciale kieskringen werden ingevoerd.
Dit wordt echter tegengesproken door de tekst van
de bijzondere wet, die verklaart de drempel ook in
te stellen indien men zou kiezen voor
arrondissementele kieskringen. Zoveel zijn dus de
beloften van de heer Stevaert waard!
02.29 Willy Cortois (VLD): L'instauration d'un
seuil de 5 pour cent serait de nature à améliorer le
fonctionnement de la démocratie. Ce seuil n'est
nullement une atteinte à la démocratie, comme
l'affirme M. Bourgeois. La critique qu'il émet à
l'égard de cette loi lui est inspirée par son intérêt
personnel et par le doute.
02.29 Willy Cortois (VLD): De democratie kan
efficiënter werken bij de invoering van een drempel
van 5 procent. Die drempel is helemaal geen
aanslag op de democratie, zoals de heer Bourgeois
beweert. Zijn kritiek op deze wet is gebaseerd op
eigenbelang en ook op twijfel.
02.30 Geert Bourgeois (N-VA): A ce sujet, la N-
VA n'a jamais changé d'avis. M. Cortois traduit ici
son opinion mais il ne fournit aucun argument à
l'appui de la loi.


Un seuil de 5 pour cent serait, en réalité, plus élevé
au niveau flamand que fédéral. Ainsi, dans le cas
d'Anvers, cela signifierait un redoublement du seuil
naturel.

La réforme électorale dénote une mauvaise
gestion, de sorte que la responsabilité politique de
la majorité est compromise. Il s'agit d'une mauvaise
réforme, que la N-VA ne cessera de contester.
02.30 Geert Bourgeois (N-VA): De N-VA heeft
over dit onderwerp altijd al dezelfde onderbouwde
mening gehad. De heer Cortois vertolkt hier zijn
mening maar geeft geen argumenten ter
verdediging van de wet.

Een drempel van 5 procent zou op Vlaams niveau
in realiteit veel hoger liggen dan op federaal niveau.
Voor Antwerpen zou dit bijvoorbeeld een
verdubbeling van de natuurlijke drempel betekenen.

Deze kieshervorming getuigt van slecht bestuur,
zodat de politieke verantwoordelijkheid van de
meerderheid in het gedrang komt. Het is een
slechte hervorming die de N-VA zal blijven
bestrijden.
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
PLEN 044
21/01/2004
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
27
La séance est levée.
De vergadering is gesloten.
La séance est levée à 17 h. 59. Prochaine séance
à 18 h. 05.
De vergadering wordt gesloten om 17.59 uur.
Volgende vergadering woensdag 21 januari 2004
om 18.05 uur.

Document Outline