SÉANCE PLÉNIÈRE

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

AGALEV-ECOLO

Anders gaan leven / Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales

CVP Christelijke

Volkspartij

FN Front

National

PRL FDF MCC

Parti Réformateur libéral Front démocratique francophone-Mouvement des Citoyens pour le Changement

PS Parti

socialiste

PSC Parti

social-chrétien

SP Socialistische

Partij

VLAAMS BLOK

Vlaams Blok

VLD

Vlaamse Liberalen en Democraten

VU&ID Volksunie&ID21

Afkortingen bij de nummering van de publicaties :

Abréviations dans la numérotation des publications :

DOC 50 0000/000 Parlementair document van de 50e zittingsperiode + nummer

en volgnummer

DOC 50 0000/000

Document parlementaire de la 50e législature, suivi du n° et du
n° consécutif

QRVA

Schriftelijke Vragen en Antwoorden

QRVA

Questions et Réponses écrites

CRIV

Integraal Verslag (op wit papier, bevat de bijlagen en het
beknopt verslag, met kruisverwijzingen tussen Integraal en
Beknopt Verslag)

CRIV

Compte Rendu Intégral (sur papier blanc, avec annexes et
CRA, avec renvois entre le CRI et le CRA)

CRIV

Voorlopige versie van het Integraal Verslag (op groen papier)

CRIV

Version Provisoire du Compte Rendu Intégral (sur papier vert)

CRABV Beknopt Verslag (op blauw papier)

CRABV Compte

Rendu Analytique (sur papier bleu)

PLEN

Plenum (witte kaft)

PLEN

Séance plénière (couverture blanche)

COM

Commissievergadering (beige kaft)

COM

Réunion de commission (couverture beige)

Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail : alg.zaken@deKamer.be

Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail : aff.generales@laChambre.be

CRIV 50

COM 454

24/04/2001

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

INHOUD

SOMMAIRE

Vraag van mevrouw Annemie Van de Casteele
aan de minister van Consumentenzaken,
Volksgezondheid en Leefmilieu over "het
jaarrapport van de Planningscommissie Artsen"
(nr. 4389)

Question de Mme Annemie Van de Casteele à la
ministre de la Protection de la consommation, de
la Santé publique et de l' Environnement sur "le
rapport annuel de la Commission de planification
de l'offre médicale" (n° 4389)

Sprekers: Annemie Van de Casteele, Magda
Aelvoet, minister van Consumentenzaken,
Volksgezondheid en Leefmilieu

Orateurs: Annemie Van de Casteele, Magda
Aelvoet, ministre de la Protection de la
consommation, de la Santé publique et de
l'Environnement

Samengevoegde vragen van

Questions orales jointes de

- mevrouw Greta D'Hondt aan de minister van
Consumentenzaken, Volksgezondheid en
Leefmilieu over "het onwettig substitueren van
generische geneesmiddelen" (nr. 4409)

- Mme Greta D'Hondt à la ministre de la
Protection de la consommation, de la Santé
publique et de l'Environnement sur "la substitution
illicite de médicaments génériques" (n° 4409)

- mevrouw Annemie Van de Casteele aan de
minister van Consumentenzaken,
Volksgezondheid en Leefmilieu over "de
beheersbaarheid van het aanbod aan generische
geneesmiddelen" (nr. 4420)

- Mme Annemie Van de Casteele à la ministre de
la Protection de la consommation, de la Santé
publique et de l'Environnement sur "la maîtrise de
l'offre de médicaments génériques" (n° 4420)

Sprekers: Greta D'Hondt, Annemie Van de
Casteele, Magda Aelvoet, minister van
Consumentenzaken, Volksgezondheid en
Leefmilieu

Orateurs: Greta D'Hondt, Annemie Van de
Casteele, Magda Aelvoet, ministre de la
Protection de la consommation, de la Santé
publique et de l'Environnement

Vraag van de heer Jef Valkeniers aan de minister
van Consumentenzaken, Volksgezondheid en
Leefmilieu over "het afleveren van de morning-
afterpil met of zonder voorschrift" (nr. 4498)

Question de M. Jef Valkeniers à la ministre de la
Protection de la consommation, de la Santé
publique et de l'Environnement sur "la délivrance
de la pilule du lendemain avec ou sans
prescription" (n° 4498)

Sprekers: Jef Valkeniers, Magda Aelvoet,
minister van Consumentenzaken,
Volksgezondheid en Leefmilieu, Annemie Van
de Casteele

Orateurs: Jef Valkeniers, Magda Aelvoet,
ministre de la Protection de la consommation,
de la Santé publique et de l'Environnement,
Annemie Van de Casteele

CRIV 50

COM 454

24/04/2001

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

COMMISSIE VOOR DE

VOLKSGEZONDHEID, HET

LEEFMILIEU EN DE

MAATSCHAPPELIJKE

HERNIEUWING

COMMISSION DE LA SANTE

PUBLIQUE, DE

L'ENVIRONNEMENT ET DU

RENOUVEAU DE LA SOCIETE

van

DINSDAG

APRIL

2001

10:30 uur

______

MARDI

AVRIL

2001

10:30 heures

______

De vergadering wordt geopend om 10.44 uur door
mevrouw Yolande Avontroodt, voorzitter.
La séance est ouverte à 10.44 heures par Mme
Yolande Avontroodt, présidente.

01 Vraag van mevrouw Annemie Van de

Casteele aan de minister van
Consumentenzaken, Volksgezondheid en
Leefmilieu over "het jaarrapport van de
Planningscommissie Artsen" (nr. 4389)

01 Question de Mme Annemie Van de Casteele

à la ministre de la Protection de la
consommation, de la Santé publique et de l'
Environnement sur "le rapport annuel de la
Commission de planification de l'offre
médicale" (n° 4389)

01.01 Annemie Van de Casteele (VU&ID):

Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister,
collega's, mijn vraag gaat over het onlangs
voorgestelde jaarrapport van de
Planningscommissie Artsen. Bij mijn weten
hebben wij daar nog geen exemplaar van
gekregen. Daarom vraag ik in de eerste plaats om
dit rapport ter beschikking van de commissieleden
te stellen. Wij hebben immers al verschillende
debatten gehouden over het vastleggen van de
quota van geneesheren die in de volgende jaren
door het RIZIV zullen worden erkend. In heb
geregeld opgemerkt dat de globale cijfers op een
bepaald ogenblik toch enige differentiatie zullen
vragen, omdat men vaststelt dat de plethora, die
nu nog bij de artsen bestaat, niet in alle
specialisaties even groot is, integendeel. Voor
bepaalde specialisaties dreigt op termijn zelfs een

tekort.

Onder leiding van de heer Derck heeft de
commissie nieuwe cijfers in het jaarrapport
bekomen die inderdaad meer in de richting van
differentiatie gaan en waarbij rekening wordt
gehouden met de feminisering van het beroep en
met de onthaasting. Ook in deze sector blijkt men
immers die richting uit te gaan. Ik verwijs naar de
onlangs verschenen artikels over de werkdruk bij
de artsen en het feit dat velen uitgeblust zouden
zijn. Niet alle artsen zijn, zoals de heer Valkeniers
indertijd, bereid om zeventig uren per week te
werken. Dat zal hoe dan ook in de cijfers
meespelen, mevrouw de minister.

Ook, mevrouw de minister, hebben wij onder
andere naar aanleiding van een vraag van de heer
Maingain vastgesteld dat vooral aan Franstalige
kant de druk zeer hoog is. Dat werd ons ook
duidelijk door de reacties op deze recente cijfers
van onder andere de Franstalige minister van
Onderwijs. Het is mogelijk dat hij vanuit
universiteitskringen onder druk staat om de cijfers
enigszins los te laten en aan Franstalige kant in
wat meer marge te voorzien. Nochtans weten wij
dat net aan Franstalige kant het teveel aan
geneesheren nog een groter probleem is dan aan
Vlaamse kant. Daarom zou ik ook graag van u
weten, mevrouw de minister, wat u van plan bent
met deze nieuwe cijfers. Gaan uw plannen in de
richting van een versoepeling, eventueel onder
druk van de Franstaligen?

De heer Derck zegt ook dat men voor een aantal

24/04/2001

CRIV 50

COM 454

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

specialisaties misschien in aparte quota moet
voorzien, om op termijn niet te moeten vaststellen
dat er een tekort is aan bepaalde specialisten. Ik
denk bijvoorbeeld aan de noden in de
kinderpsychiatrie, die in ons land bestaan. Bent u
van plan daar rekening mee te houden?

01.02 Minister Magda Aelvoet: Mevrouw de

voorzitter, collega's, het is voor mij geen enkel
probleem om de gegevens die u vraagt, ter
beschikking te stellen. Ik zal ervoor zorgen dat ze
aan de leden van de commissie worden
overgezonden.

De laatste vergadering van de
Planningscommissie heeft inderdaad aanleiding
gegeven tot commentaren die niet meteen de
weerspiegeling waren van de vaststelling van de
feitelijke gegevens. Wie in detail het woord en
weerwoord daarvan heeft gelezen, kon vaststellen
dat men de cijfers zo interpreteerde dat men
oudere stellingen, meer bepaald de noodzaak om
op een drastische wijze de zaken te herzien,
opnieuw voedde.

Wat de kern van de zaak betreft, we leggen zeven
jaar vooraf quota voor twee jaar vast gelet op het
feit dat we rekening moeten kunnen houden met
ontwikkelingen op het terrein, aangezien de
perspectieven erdoor worden gewijzigd. Ik vestig
er bijvoorbeeld de aandacht op dat de quota voor
2007 en 2008, die we in juli vorig jaar hebben
afgesproken, hoger zijn, precies omdat onder
meer de veroudering en de vervrouwelijking van
het korps en de algemene vraag naar
arbeidsduurverkorting vanwege een groot aantal
leden die het beroep wensen uit te oefenen, ons
daartoe hadden genoopt. We moeten dus
rekening kunnen houden met de vervanging van
de werkcapaciteit, die zo realistisch moet worden
ingeschat.

Op de vergadering van 4 april is gebleken dat er
specifieke problemen kunnen rijzen omtrent
bepaalde specialismen. Tot nu toe zij moet
daarop terugkomen, want zij heeft niet
getrancheerd was

Planningscommissie

steeds terughoudend om voor elk specialisme
detaillistisch aparte quota vast te leggen. Dat is zij
nog steeds. Wel denkt zij eraan om aparte,
zogenaamde beschermingsmaatregelen voor
bepaalde specialismen te nemen. Zij is er echter
nog niet uit. In ieder geval moeten zeker aan
Franstalige kant bepaalde plethora aan Vlaamse
kant is er geen sprake meer van plethora
worden afgebouwd. Destijds is er in de
Planningscommissie overeengekomen om dat
geleidelijk te doen. Een brutale ingreep zou

inderdaad reële problemen met zich brengen voor
bepaalde universitaire opleidingen.

Ik vind dat de Planningscommissie haar werk op
een degelijke manier doet. Het debat dat er zich
ontspint, is normaal. Aan Nederlandstalige kant
was dat destijds ook het geval naar aanleiding van
bepaalde maatregelen. Mijns inziens moeten de
quota worden aangepast naargelang de reële
ontwikkelingen, en niet omgekeerd.

Kortom, de Planningscommissie zal terugkomen
op de vragen hoe om te gaan met de mogelijke
problemen omtrent bepaalde specialismen en
welke correctiemaatregelen desgevallend te
nemen. Voorts heeft zij afgesproken dat zij de
Erkenningscommissies van de gemeenschappen
zal betrekken bij de besprekingen met het oog op
de vastlegging van het optimale aantal dat
verenigbaar moet zijn met het toegekende quotum
per discipline en per gemeenschap. Dat overleg
zal gebeuren in een stuurgroep samengesteld uit
afgevaardigden van de VLIR en de CREF en de
Planningscommissie.

01.03 Annemie Van de Casteele (VU&ID):

Mevrouw de voorzitter, ik dank de minister voor
haar antwoord. Ik verwacht in elk geval het
cijfermateriaal zodat we zelf de oefening kunnen
maken. Ik ben ook verheugd dat de
gemeenschappen betrokken zullen worden bij de
eventuele verdere uitwerking van meer
gespecialiseerde maatregelen. Mevrouw de
minister, ik meen dat het nuttig is dat men nu
reeds de oefening doet. Als wij nu koninklijke
besluiten plannen binnen een termijn van zeven
jaar, dan spreekt het vanzelf dat als het om
specialismen gaat men een nog veel langere
termijn moet voorzien. Die specialismen vragen
immers een aantal bijkomende jaren. Het zal nog
veel moeilijker zijn om een planning op te stellen
als men prognoses moet maken voor binnen
twaalf of vijftien jaar. Bovendien spelen ook een
aantal andere elementen mee bij de keuze die
studenten maken om hun toekomstperspectieven
in één of andere sector te zoeken. Wij zullen dit
verder opvolgen.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

02 Samengevoegde vragen van

- mevrouw Greta D'Hondt aan de minister van
Consumentenzaken, Volksgezondheid en
Leefmilieu over "het onwettig substitueren van
generische geneesmiddelen" (nr. 4409)
- mevrouw Annemie Van de Casteele aan de
minister van Consumentenzaken, Volks-

CRIV 50

COM 454

24/04/2001

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

gezondheid en Leefmilieu over "de
beheersbaarheid van het aanbod aan
generische geneesmiddelen" (nr. 4420)

02 Questions orales jointes de

- Mme Greta D'Hondt à la ministre de la
Protection de la consommation, de la Santé
publique et de l'Environnement sur "la
substitution illicite de médicaments
génériques" (n° 4409)
- Mme Annemie Van de Casteele à la ministre de
la Protection de la consommation, de la Santé
publique et de l'Environnement sur "la maîtrise
de l'offre de médicaments génériques" (n° 4420)

02.01 Greta D'Hondt (CVP): Mevrouw de

voorzitter, mevrouw de minister, collega's, sedert
het indienen van de vraag tot dit tijdstip is er een
bepaalde evolutie geweest in het dossier. Ik zal
mijn vraag stellen zoals ik ze heb ingediend, maar
ik ben ervan overtuigd dat u in uw antwoord ook
de recente evolutie zult behandelen. In oktober
van vorig jaar wees de heer Brouns er in deze
commissie reeds op dat er zich ongeoorloofde
praktijken voordeden bij sommige apothekers. Zij
vervingen een door de arts voorgeschreven
generisch product door een ander generisch
product. U antwoordde toen dat u een dergelijke
substitutie niet zou aanvaarden en dat officina-
apothekers een omzendbrief ontvingen van de
Farmaceutische Inspectie die uw standpunt
duidelijk verwoordde. Niettemin zijn deze
praktijken nog steeds aan de gang en zijn ze de
laatste weken volop in de actualiteit gekomen. Via
de media hebben we vernomen dat de nieuwe
voorzitter van het VAS stelde dat dit bedrog vaak
gebeurt op een georganiseerde wijze onder de
vorm van afspraken tussen apothekers en artsen.

De heer Brouns vroeg ook welk gevolg de
Farmaceutische Inspectie geeft aan de
vaststelling dat een apotheker op eigen initiatief
geneesmiddelen substitueert. U antwoordde
destijds dat de concrete gevallen nog niet in kaart
gebracht waren. Is dat inmiddels wel gebeurd?
Welke opvolging kreeg de omzendbrief van de
Farmaceutische Inspectie concreet?

Een veel gehoord argument voor substitutie door
de apothekers is het zogenaamde stockargument.
Het gaat daarbij om het te groot aanbod aan
generische geneesmiddelen en de moeilijkheid
om ze allemaal in voorraad te hebben. Ook de
heer Brouns heeft daar vorig jaar naar verwezen.
Dit wordt in vraag gesteld door mensen van het
terrein aangezien men weet dat de gemiddelde
apotheek vijf tot zes keer per dag kan worden
bevoorraad.

Ten derde, mevrouw de minister, in uw antwoord
in oktober 2000 aan de heer Brouns overwoog u
ook om tegemoet te komen aan het
'stockargument' van de apothekers door het
voorschrijven op wetenschappelijke naam toe te
laten. Is het onderzoek terzake ondertussen reeds
beëindigd?

Ten vierde, wij juichen elke verhoogde
samenwerking tussen artsen en apothekers toe,
zolang dit uiteraard in het belang van de patiënt en
de volksgezondheid gebeurt. De afspraken
waarnaar dokter Baeke verwijst, zijn ons inziens
niet alleen door deze argumenten ingegeven. In
welke mate maken de betrokkenen zich bij
dergelijke substitutie schuldig aan een inbreuk op
artikel 18, § 2 van het koninklijk besluit nr. 78 van
10 november 1967?

02.02 Annemie Van de Casteele (VU&ID):

Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister,
collega's, het zal u wellicht niet verwonderen dat
mijn invalshoek enigszins anders is dan die van
mevrouw D'Hondt. Ik betreur dat de heer Baeke
heeft gemeend de stok in het hoenderhok te
moeten werpen, waardoor het overleg want het
was eigenlijk de bedoeling om tussen artsen en
apothekers zoveel mogelijk overleg te plegen
grotendeels werd bemoeilijkt. De terminologie die
terzake wordt gebruikt, de media-aandacht die
terzake wordt besteed en zelfs het woordgebruik
van mevrouw D'Hondt om naar de praktijken van
de apothekers te verwijzen, geeft de indruk dat de
beroepsgroep stilaan een maffia wordt die alleen
maar op centen uit is. In elke beroepsgroep zullen
daarvan uiteraard een aantal exemplaren te
vinden zijn, maar de bekommernis terzake is toch
van een heel andere aard.

De apothekers hebben steeds de politiek van de
regering gesteund, zelfs de politiek om het
voorschrijven van generische geneesmiddelen te
stimuleren omwille van de beheersbaarheid van
de uitgaven in de ziekteverzekering. Wij moeten
echter vaststellen dat deze politiek een explosie
van het aantal generische geneesmiddelen heeft
teweeggebracht. Over dit probleem wordt
doorgaans licht gegaan, maar ik kan getuigen dat
het stockprobleem een reëel probleem is. Men
heeft immers niet alleen verschillende generieken,
maar bovendien zijn deze nog in verschillende
vormen onderverdeeld. Er zijn uiteraard slechts
een beperkt aantal moleculen die de markt met
generieken, kopieën en specialiteiten
overspoelen. Voor een heel aantal andere
geneesmiddelen is het niet de moeite waard om
generieken te maken, waardoor de markt stabieler
blijft.

24/04/2001

CRIV 50

COM 454

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Bij de bespreking van de sociale programmawet
wees ik er al op dat dit een probleem met zich zou
brengen. Ik heb u toen reeds gevraagd of de
mogelijkheid niet bestond om enerzijds, het
voorschrijven op stofnaam bij de artsen te
promoten en anderzijds, of er geen afspraken
konden worden gemaakt die niet met het oog op
het commerciële belang gebeuren, maar die er
vooral op gericht zijn om de patiënt zo snel
mogelijk met het geneesmiddel dat hij nodig heeft,
te bevoorraden. De apothekers worden inderdaad
verschillende keren per dag bevoorraad. Dat is
gemakkelijk, maar dat betekent niet dat iemand
die een geneesmiddel komt halen, moet te horen
krijgen dat de generiek die de arts voorschreef,
slechts over twee uren beschikbaar zal zijn.

Ik heb het meegemaakt dat patiënten die
dergelijke boodschap kregen om het andere
geneesmiddel vroegen, ook al was dat wat
duurder. Dat bespaarde hun echter het over en
weer gaan. Ook die afweging moet men maken:
moet men patiënten laten terugkeren om per se
een generiek van een bepaalde fabrikant te
kunnen geven? Daar gaat het uiteindelijk over in
de discussie. Wie maakt de keuze en op welke
basis gebeurt dat? Daarover moet de discussie
eigenlijk kunnen gebeuren. Als de regering heeft
beslist om het gebruik van generieken te
bevorderen, heeft zij zich ook geëngageerd om
een lijst met biodisponibiliteit op te stellen, waarbij
de garanties moeten bestaan dat over
evenwaardige producten wordt gesproken. Als het
over evenwaardige producten gaat, moet men
zich afvragen wie dan de selectie zal doen van
welk product juist moet afgeleverd worden voor
een bepaalde molecule van welke firma. Moet dat
de arts zijn? Op welke basis zal de arts die keuze
dan maken? Ik hoor de heer Baeke graag zeggen
dat het voorschrijven een voorrecht van de artsen
is en ik zal dat geenszins betwisten. Of de arts nu
een amoxycyline kiest van Etimed, van Doc of van
Top of hij kiest het origineel, wat is uiteindelijk de
achterliggende redenering van de arts? Ik ken er
uiteindelijk maar één: in bepaalde gevallen
kunnen patiënten een zekere allergie hebben voor
een bijproduct in een geneesmiddel. Dat moet in
de gaten worden gehouden. Voor allergische
patiënten ga ik ermee akkoord dat de arts een
verplichting oplegt, omdat hij weet welke
hulpstoffen een bepaalde tablet bevat die een
patiënt eventueel niet mag hebben, in
tegenstelling tot andere. Die keuze kan ik
begrijpen en ik vind dus dat de arts in bepaalde
gevallen kan verbieden af te wijken van wat hij
voorschrijft. Ik blijf er echter bij dat er iets nodig is
om het totale aanbod beheersbaar te kunnen

houden en dus te vermijden dat mensen moeten
terugkeren. Dat blijft hoe dan ook een handicap.
Immers, meestal gaat het al om iemand die ziek is
of iemand die voor een ander komt.

Kan men dan zeggen dat het de apotheker is die
de keuze maakt? Op basis waarvan zal die keuze
dan worden gemaakt? Dat zal gebeuren op basis
van de beheersbaarheid. Dat is dan de volgende
vraag: speelt dan alleen de prijs? Als wij kijken
naar de op de markt beschikbare generieken,
weten wij allen dat wij dan bij een of twee
verdelers of producenten uitkomen, die
momenteel van alle generieken de goedkoopste
op de markt brengen. Als wij dat laten spelen,
komen wij uiteindelijk altijd bij dezelfden terecht.
Ook dat is een afweging die moet worden
gemaakt. Ik was er daarom dus voorstander van
om op lokaal vlak zoveel mogelijk de artsen en
apothekers rond de tafel te krijgen en samen de
verschillende argumenten op een rij te laten
zetten, om zo samen tot een keuze te komen.

Daarover werd u aangeschreven door de APB,
mevrouw de minister. Die had daarvoor een soort
van typeovereenkomst opgesteld. Van bij het
begin hebben wij gezegd dat we moesten opletten
om niet in overtreding te komen met de bepaling
inzake collusie. Daarom werd aan minister
Vandenbroucke en aan u gevraagd na te gaan of
dit wettelijk kon of niet. Dat is voor mij de
hoofdvraag. Heeft u dat ondertussen onderzocht?
Vindt u dat dergelijke afspraken kunnen? Aan
welke voorwaarden moeten zij dan voldoen? Als
dat niet kan, op welke manier wordt volgens u
deze problematiek dan best opgelost?

02.03 Minister Magda Aelvoet: Mevrouw de

voorzitter, collega's, ik zal op de vragen van beide
interpellanten samen antwoorden. Eerst nog iets
over het gesignaleerde probleem. Het klopt dat wij
nog voor de vraag van de heer Brouns via de
farmaceutische inspectie een brief hadden laten
vertrekken die was gericht aan alle officina's, om
duidelijk te maken dat substitutie door de
apotheker op eigen houtje niet is toegelaten. Dat
is in alle duidelijkheid gebeurd.

De fundamentele moeilijkheid is dat er wel
geruchten circuleren, maar dat niemand een
klacht indient of een concreet geval signaleert op
basis waarvan men kan optreden. In dat opzicht
begrijp ik de reactie van mevrouw Van de
Casteele. Ik ontken niet dat dit soort dingen nooit
is gebeurd, anders had ik immers niet het initiatief
genomen om de Farmaceutische Inspectie een
heel duidelijke brief te laten schrijven, maar ment
moet zich op reële gegevens kunnen baseren. Tot

CRIV 50

COM 454

24/04/2001

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

op heden hebben wij nog geen enkele concrete
klacht gekregen over iemand die een en ander op
eigen houtje heeft geregeld. Ik heb dat naar
aanleiding van deze vraag nog eens nagekeken.
Dat bemoeilijkt uiteraard een optreden ter zake.

Omwille van het ontbreken van elke concrete
maatregel, ga ik nu samen met mijn kabinet na
wat wij kunnen ondernemen om dit toch enigszins
in kaart te brengen. Mij is bijvoorbeeld
gesignaleerd dat als een voorgeschreven
geneesmiddel, een generisch of een ander, niet
aanwezig is in een apotheek, de apotheker vaak
onmiddellijk belt naar de geneesheer om te
vragen of hij het goed vindt dat de patiënt een
ander product krijgt. Het zou anders een handige
invalshoek zijn om via de voorschriften, die
uiteraard bij de verzekeringsinstellingen zitten, na
te gaan waar er afwijkingen zijn tussen een
voorschrift en het daadwerkelijk verkochte
medicijn. Als deze praktijk van het mondelinge
akkoord tussen arts en apotheker evenwel door
beide partijen wordt aanvaard en geen aanleiding
is tot problemen, wil ik de zaak ook niet
bemoeilijken. Alles moet natuurlijk wel correct
verlopen.

Het is niet eenvoudig om een duidelijk zicht te
krijgen op deze hele zaak. Het is dan ook mijn
uitdrukkelijke vraag om mensen die dergelijke
klachten ventileren, aan te zetten tot het
rapporteren van concrete gevallen. Dan heeft men
tenminste iets om op te staan.

Wat het dossier over de generieke producten
betreft, wil ik twee zaken ter informatie aan de
commissie mededelen. Het houdt trouwens
verband met het hierboven vermelde probleem. In
de eerste plaats is er de problematiek van de bio-
equivalentie. In het verleden werd vanuit
verschillende hoeken altijd geargumenteerd dat de
generische producten niet bio-equivalent waren en
dat er daarom geen extra inspanningen moesten
worden geleverd om het gebruik ervan te
promoten. U weet ook dat ik twee jaar geleden de
kat de bel heb aangebonden door te zeggen dat
het gebruik van generieke geneesmiddelen
onaanvaardbaar laag is in vergelijking met de
omliggende landen. Daarom, rekening houdend
met de financiële bepalingen die normaal op 1 juni
2001 in werking zullen treden en waar met de
referentieprijs zal worden gewerkt, was het van
het grootste belang om ten aanzien van alle
mogelijke kritische stemmen die bio-equivalentie
duidelijk te stellen.

Vandaag is deze zaak, op tien dossiers na, door
de geneesmiddelencommissie helemaal op punt

gesteld. De tien laatste dossiers zullen op 4 mei
2001 worden behandeld, zodat wij, behoudens
een onvoorspelbare tegenslag, op 15 mei 2001 in
staat zullen zijn om de lijst van alle bio-equivalente
generische producten te publiceren. Zodoende zal
daaromtrent elk misverstand de wereld uit worden
geholpen.

In de tweede plaats moet het duidelijk zijn dat het
aanmoedigen van het gebruik van generische
geneesmiddelen de betrokkene niet voor
onoverkoombare problemen mag plaatsten.

Er was sprake van het probleem van de stockage
van generische geneesmiddelen in de apotheken,
omdat er nu eenmaal een groot aanbod van
generische middelen is. Ik wil dit probleem
relativeren door twee opmerkingen.

Ten eerste beschikken wij over een excellent
bevoorradingssysteem voor de apotheken dat
toelaat producten die niet in voorraad zijn op een
zeer korte termijn te leveren. Ons land doet het
wat dit betreft beter dan de meeste andere landen.

Ten tweede worden in onze apotheken nogal wat
zaken verkocht waarvan het minder evident is dat
ze daar thuishoren. Ik verwijs naar fopspenen,
schoonheidsproducten met een kwaliteitslabel,
enzovoort. Mevrouw Van de Casteele, ook die
zaken nemen ruimte in, wat het ruimtegebrek voor
generische middelen toch relativeert.

Mevrouw D'Hondt, u kaartte een fundamenteler
probleem aan. Tegenover de APB en op diverse
vergaderingen met apothekers heb ik al verklaard
dat ik voorstander ben van de mogelijkheid om
voor te schrijven op stofnaam. De arts bewaart
dan ten volle zijn analyse- en voorschriftrechten.
Hij schrijft een bepaald product voor volgens de
stofnaam, en de apotheker kan in het belang van
de patiënt beslissen welk generisch middel dat die
stofnaam bevat, gebruikt wordt. Wij werken aan
een regeling die deze werkwijze mogelijk moet
maken. We zijn echter nog niet klaar met het
opstellen van overzichtelijke lijsten die per
algemene of wetenschappelijke stofnaam
aangeven welke farmaceutische specialiteiten
ervan op de markt zijn. Niemand heeft immers alle
stofnamen en producten van zo'n lijst in zijn parate
kennis. Het opstellen van zo'n lijst zal op termijn
het voorschrijven op stofnaam door de artsen
mogelijk maken, waarna de apothekers de keuze
kunnen maken tussen de beschikbare
farmaceutische producten, dit uiteraard in het
belang van de patiënt.

In het verlengde hiervan ben ik voorstander van

24/04/2001

CRIV 50

COM 454

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

een lokaal overleg, dat echter effectief het belang
van de patiënt moet dienen. De voorstellen van de
APB, waarop ze trouwens reeds antwoord kregen
van ons, bevatten onderdelen die in botsing
kwamen met de hierboven voorgestelde
werkwijze. Bepaalde formuleringen van het
voorstel kwamen duidelijk in aanvaring met artikel
18, paragraaf 2. De regeling moet dus verder
verfijnd worden. Volgens mij is het perfect
mogelijk een regeling te vinden die zowel de
praktische problemen oplost als een collusie
tussen artsen en apothekers vermijdt. Ik ben
ervan overtuigd dat de meeste apothekers zo'n
collusie niet wensen. Het moet dus een goede
regeling worden.

02.04 Greta D'Hondt (CVP): Mevrouw de

voorzitter, mevrouw de minister, uit dit antwoord
onthoud ik vooral twee belangrijke zaken. Ten
eerste bevestigde u dat de omzendbrief van de
Inspectie van vorig jaar onverkort van kracht blijft.
Ten tweede bevestigde u dat u voorstander bent
van de mogelijkheid om voor te schrijven op
stofnaam, maar dat het opstellen van een
overzichtelijke productenlijst nog niet af is.
Mevrouw de minister, kunt u ons een ruwe
schatting geven wanneer die lijst beschikbaar zal
zijn?

02.05 Annemie Van de Casteele (VU&ID):

Mevrouw de minister, ik heb genoteerd dat u in
praktijk geen echte klachten hebt ontvangen. Ik ga
er dan ook vanuit dat er nog geen klachten
geweest zijn in verband met gezondheidsrisico's
die mensen zouden gelopen hebben. Daar
moeten we uiteindelijk over spreken. Zijn er
risico's voor de mensen? Hebben de mensen te
veel betaald? Blijkbaar hebt u daar op dit moment
geen echte bewijzen van. Ik sluit me bij uw oproep
aan dat degenen die daar weet van hebben,
boven water komen. Zo kan men deze zaak
onderzoeken en kan men de juiste aanwijzingen
geven van waar er fouten gebeuren en door wie.

Ten tweede, ik zal vandaag niet de discussie
voeren over producten in de apotheek. Een aantal
producten verdienen echter evengoed hun plaats
in de apotheek, wat toch een instelling met een
lage drempel is waar mensen met allerlei vragen
terechtkunnen. We zullen deze discussie later wel
voeren.

Het derde punt betreft de lokale afspraken. De
APB heeft u in november al een tekst toegestuurd.
Ik betreur dat het zo lang moet duren voor men
zegt dat er enkele punten in de ontwerptekst zijn
die niet door de beugel kunnen en die moeten
aangepast worden. 1 juni 2001 staat voor de deur.

Die naderende datum wekt nu de onrust van de
sector. Vanaf 1 juni zal er een verandering zijn in
het voorschrijfgedrag en in de terugbetaling. De
overschakeling is niet goed voorbereid en de
artsen noch de apothekers weten wat er precies
op til is en welke problemen dat met zich zal
brengen. Het zet de verschillende beroeps-
sectoren tegen elkaar op, wat ik betreur.

Ik wil er dus op aandringen dat er snel verder
overleg zal plaatsvinden met artsen en apothekers
om lokale afspraken mogelijk te maken. Uiteraard
moeten die afspraken in het belang van de
volksgezondheid en de patiënten zijn. Ik weiger te
geloven dat er op dit moment ergens in
Vlaanderen of Wallonië artsen en apothekers rond
de tafel gaan zitten om te gaan berekenen
hoeveel voordeel ze bij een bepaalde firma
kunnen halen. Dit lijkt mij verzonnen. Ik verheug
mij er wel over dat u het voorschrijven op
stofnaam verder wil promoten, maar daar moeten
zo snel mogelijk richtlijnen over komen. Het
belangrijkste bij het voorschrijven op stofnaam is
dat het ook terugbetaald wordt, maar deze vraag
moeten we aan uw collega stellen.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

03 Vraag van de heer Jef Valkeniers aan de

minister van Consumentenzaken, Volks-
gezondheid en Leefmilieu over "het afleveren
van de morning-afterpil met of zonder
voorschrift" (nr. 4498)

03 Question de M. Jef Valkeniers à la ministre

de la Protection de la consommation, de la
Santé publique et de l'Environnement sur "la
délivrance de la pilule du lendemain avec ou
sans prescription" (n° 4498)

03.01 Jef Valkeniers (VLD): Mevrouw de

voorzitter, mevrouw de minister, collega's, ik
verontschuldig me voor mijn laattijdige
aanwezigheid. Men bespreekt echter momenteel
in de commissie voor de Financiën mijn
wetsvoorstel. Daarom kom ik nu mijn vraag
stellen, waarna ik naar de commissie voor de
Financiën terugkeer.

Mevrouw de minister, enkele dagen geleden lazen
we in de pers dat de morning-afterpil zou worden
vrijgesteld zoals in de omliggende landen. Zal men
de morning-afterpil kunnen verkrijgen met of
zonder voorschrift? Men zegt dat de morning-
afterpil het aantal zwangerschappen van
ongehuwde jongeren kan doen verminderen,
waardoor ook het aantal abortussen zal dalen. Dat
is zeker positief.

CRIV 50

COM 454

24/04/2001

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Ik meen echter dat het gevaarlijk is om de
morning-afterpil verkoopbaar te houden zonder
enig voorschrift. Het lijkt me het beste dat in geval
men een morning-afterpil wenst te kopen, het
betrokken meisje haar arts zou raadplegen en een
gesprek zou hebben over het gebeurde, vooral
omdat dat anders in de toekomst aanleiding zou
kunnen geven tot een repetitief effect. Men zou
kunnen denken dat er geen gevaar is, want door
het nemen van een pilletje is men van de
problemen bevrijdt.

Ik meen dat ik niet enkel spreek namens mezelf
maar wel namens het hele medische corps. Graag
hadden we uw mening terzake gekend: zal men
de morning-afterpil met of zonder voorschrift
afleveren?

03.02 Minister Magda Aelvoet: Mevrouw de

voorzitter, mijnheer Valkeniers, de morning-afterpil
is al vele jaren op de Belgische markt verkrijgbaar.
De vraag is of we al dan niet dezelfde evolutie
wensen als momenteel in onze buurlanden, met
name te voorzien de morning-afterpil zonder
voorschrift af te leveren.

Zoals dat normaal gezien moet gebeuren in het
kader van onze procedures, is daarvoor het
advies gevraagd aan de geneesmiddelen-
commissie, die na rijp beraad een verslag
uitbracht en zich uitsprak voor de
terbeschikkingstelling van de morning-afterpil
zonder voorschrift. Het voorstel heeft verder zijn
normale weg gevolgd via onder andere de
Ministerraad en de Raad van State. Voor de Raad
van State is er geen probleem.

Het reële probleem is de vraag hoe het proces
wordt begeleid van iemand die de morning-afterpil
verkiest. Om die reden heb ik de tekst nog niet
laten publiceren. Naar mijn gevoel mag men de
morning-afterpil namelijk niet beschouwen als een
voorbehoedsmiddel, want dat is het niet. De
morning-afterpil is een uitzonderlijke ingreep
waarvoor men kan kiezen als een onbeschermde
coïtus heeft plaatsgevonden.

In overleg met centra ter voorkoming van
ongewenste zwangerschap en in overleg met de
beroepsorganisatie van apothekers, zal een
goede, heel toegankelijke tekst worden opgesteld,
die kan worden meegegeven aan de betrokken
persoon. Die tekst moet klaar zijn vanaf het
moment dat de morning-afterpil zonder voorschrift
verkrijgbaar is. Momenteel is die tekst ongeveer
rond. Binnenkort zal die tekst worden gedrukt en
verspreid in alle apotheken. Er zal dus

gelijktijdigheid zijn van de publicatie in het
Staatsblad en de beschikbaarheid van een nieuw
begeleidingssysteem. In die laatste tekst is ook de
wenselijkheid vermeld contact op te nemen met
de arts om goede afspraken te maken over onder
andere voorbehoedsmiddelen.

Wij denken dat met de combinatie van begeleiding
enerzijds en het verwijzen naar de arts voor de
gewone ontwikkeling van verantwoordelijke
seksuele activiteiten anderzijds, dit beter kan
worden opgevangen.

03.03 Jef Valkeniers (VLD): Mevrouw de

voorzitter, mevrouw de minister, u hebt
besprekingen gevoerd met de apothekers

diegenen die zich hebben aangeboden om de
besprekingen mee te voeren

en de

abortuscentra. Ik hoor nu dat daar artsen bij
betrokken zijn?

03.04 Minister Magda Aelvoet: Er zijn ook artsen

bij betrokken. Bijna twee maand geleden heeft de
wetenschappelijke vereniging van huisartsen een
brief geschreven waarin het probleem werd
aangekaart. In die open brief werd gezegd dat zij
van oordeel waren dat de artsen daarbij betrokken
moeten blijven. In de brief werd ervoor gepleit om
niet af te stappen van het voorschrift.

Naar aanleiding daarvan hebben wij een aantal
van die mensen op het kabinet uitgenodigd.
Ondertussen waren er overigens ook al brieven
aangekomen van artsen die het pleidooi eerst
hadden getekend, maar zich achteraf
distantieerden omdat ze zich op snelheid gepakt
voelden bij een ronde van ondertekening. Met die
mensen hebben we een gesprek gevoerd over het
waarom en het hoe van de zaak. Op dat ogenblik
hadden wij de indruk dat dit voor een meerderheid
wel degelijk een goede piste was.

03.05 Jef Valkeniers (VLD): Als ik het goed

begrijp, zal het zonder voorschrift kunnen worden
aangeschaft, maar met een begeleidend schrijven
waarin men de goede raad krijgt om toch zijn arts
te raadplegen?

Ik betreur dat. Als zo'n jong meisje of vrouw
onvoorzichtig is geweest, geloof ik dat op dat
ogenblik de huisarts de beste persoon is om die
vrouw of dat meisje terzake te begeleiden en haar
toch te wijzen op de problemen die kunnen
voorkomen als men geen goede contraceptie
gebruikt. Volgens mij wordt daar een stuk
preventie en een deel van het curatieve van de
huisarts afgenomen. Ik betreur dat en ik denk dat
ik niet alleen ben.

24/04/2001

CRIV 50

COM 454

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

03.06 Annemie Van de Casteele (VU&ID): De

apotheker kan ook aan preventie doen.

03.07 Minister Magda Aelvoet: Hoe kan men

ervoor zorgen dat de betrokkenen, die weten dat
zij onvoorzichtig zijn geweest, zo weinig mogelijk
tijd verliezen om die pil te krijgen? Dat is een
kwestie van een beperkt aantal uren. Wat dat
betreft, is de algemene appreciatie of toch de
meerderheidsappreciatie dat de voorrang moet
gaan naar de snelheid om die pil te kunnen
nemen, maar met begeleidende maatregelen.

03.08 Jef Valkeniers (VLD): Een apotheker met

een beetje werk heeft voor en na u ook nog
klanten. Ik zie niet goed in hoe een jong meisje, bij
de apotheker, over de toonbank, haar problemen
kan bespreken. Hoe kan zij vertellen dat ze
onvoorzichtig is geweest of dat ze zich heeft laten
pakken omdat ze wat had gedronken of wat drugs
had genomen. Hoe kan zij vragen haar te
depanneren?

Ik stel het misschien ietwat plezant voor, maar feit
is dat men bij de apotheker, over de toonbank niet
aan preventie kan doen. Laten wij eerlijk zijn.

03.09 Annemie Van de Casteele (VU&ID): Dat

thema is niet plezant.

03.10 Jef Valkeniers (VLD): Wat is een

apotheker vandaag nog meer dan een gewone
handelaar die een specialiteit aflevert? Tenzij de
apothekers in België zich ineens hebben
voorgenomen dat ze ook een consultatieruimte en
een wachtzaal gaan inrichten en dat de mensen
daar zullen komen voor hun preventie.

03.11 Annemie Van de Casteele (VU&ID): Bij

ons is dat gratis.

03.12 Jef Valkeniers (VLD): Men moet de

realiteit op het terrein zien. Een Belgische
apotheker heeft een counter waar men zijn
voorschriften afgeeft. Apothekers zijn inzake
infrastructuur niet uitgerust om aan preventie te
doen. Dat is mijn bescheiden mening.

03.13 Annemie Van de Casteele (VU&ID): Ik

stel u voor om de gesprekken te komen
beluisteren.

De voorzitter: Collega's, alvorens deze discussie
te beëindigen wens ik erop te wijzen dat het
signaal terzake niet mag worden gebanaliseerd.

Voorts, mevrouw de minister, bestaan er nog

andere mogelijkheden zoals bijvoorbeeld een
voorschrift nadien voorleggen.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

De openbare commissievergadering wordt
gesloten om 12.00 uur.
La réunion publique de commission est levée à
12.00 heures.

CRABV 50

COM 454

24/04/2001

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

INHOUD

SOMMAIRE

Vraag van mevrouw Annemie Van de Casteele tot
de minister van Consumentenzaken,
Volksgezondheid en Leefmilieu over "het
jaarrapport van de Planningscommissie Artsen"
(nr. 4389)

Question de Mme Annemie Van de Casteele à la
ministre de la Protection de la consommation de
la Santé publique et de l' Environnement sur "le
rapport annuel de la Commission de planification
de l'offre médicale" (n° 4389)

Sprekers: Annemie Van de Casteele, Magda
Aelvoet, minister van Consumentenzaken,
Volksgezondheid en Leefmilieu

Orateurs: Annemie Van de Casteele, Magda
Aelvoet, ministre de la Protection de la
consommation, de la Santé publique et de
l'Environnement

Samengevoegde mondelinge vragen van

Questions orales jointes de

- mevrouw Greta D'Hondt tot de minister van
Consumentenzaken, Volksgezondheid en
Leefmilieu over "het onwettig substitueren van
generische geneesmiddelen" (nr. 4409)

- Mme Greta D'Hondt à la ministre de la
Protection de la consommation, de la Santé
publique et de l'Environnement sur "la substitution
illicite de médicaments génériques" (n° 4409)

- mevrouw Annemie Van de Casteele tot de
minister van Consumentenzaken,
Volksgezondheid en Leefmilieu over "de
beheersbaarheid van het aanbod aan generische
geneesmiddelen" (nr. 4420)

- Mme Annemie Van de Casteele à la ministre de
la Protection de la Consommation, de la Santé
publique et de l'Environnement sur "la maîtrise de
l'offre de médicaments génériques et la
prescription éventuelle sur la base de la
dénomination de la substance active" (n° 4420)

Sprekers: Greta D'Hondt, Annemie Van de
Casteele, Magda Aelvoet, minister van
Consumentenzaken, Volksgezondheid en
Leefmilieu

Orateurs: Greta D'Hondt, Annemie Van de
Casteele, Magda Aelvoet, ministre de la
Protection de la consommation, de la Santé
publique et de l'Environnement

Vraag van de heer Jef Valkeniers tot de minister
van Consumentenzaken Volksgezondheid en
Leefmilieu over "het afleveren van de morning-
afterpil met of zonder voorschrift" (nr. 4498)

Question de M. Jef Valkeniers à la ministre de la
Protection de la consommation de la Santé
publique et de l'Environnement sur "la délivrance
de la pilule du lendemain avec ou sans
prescription" (n° 4498)

Sprekers: Jef Valkeniers, Magda Aelvoet,
minister van Consumentenzaken,
Volksgezondheid en Leefmilieu

Orateurs: Jef Valkeniers, Magda Aelvoet,
ministre de la Protection de la consommation,
de la Santé publique et de l'Environnement

CRABV 50

COM 454

24/04/2001

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

COMMISSIE VOOR DE

VOLKSGEZONDHEID, HET

LEEFMILIEU EN DE

MAATSCHAPPELIJKE

HERNIEUWING

COMMISSION DE LA SANTÉ

PUBLIQUE, DE

L'ENVIRONNEMENT ET DU

RENOUVEAU DE LA SOCIÉTÉ

van

DINSDAG

APRIL

2001

10:30 uur

______

MARDI

AVRIL

2001

10:30 heures

______

De vergadering wordt geopend om 10.44 uur door
mevrouw Yolande Avontroodt.

La séance est ouverte à 10.44 heures par Mme
Yolande Avontroodt.

01 Vraag van mevrouw Annemie Van de Casteele

tot de minister van Consumentenzaken,
Volksgezondheid en Leefmilieu over "het
jaarrapport van de Planningscommissie Artsen"
(nr. 4389)

01 Question de Mme Annemie Van de Casteele à

la ministre de la Protection de la consommation
de la Santé publique et de l' Environnement sur
"le rapport annuel de la Commission de
planification de l'offre médicale" (n° 4389)

01.01 Annemie Van de Casteele (VU&ID): Wordt

het jaarrapport van de Planningscommissie Artsen,
dat onlangs verscheen, aan de commissie
overgemaakt? Voor bepaalde disciplines dreigt op
termijn een tekort aan specialisten te ontstaan. Er is
een tendens naar differentiatie in de cijfers en er
wordt rekening gehouden met aspecten als
onthaasting en vervrouwelijking. De Franstalige
onderwijsminister wordt door universiteiten onder
druk gezet om soepeler om te gaan met de cijfers,
hoewel het overschot aan artsen daar groter is.

Denkt de minister aan een versoepeling van de
quota voor bepaalde specialismen, waarvoor op
termijn een tekort aan artsen dreigt te ontstaan?

01.01 Annemie Van de Casteele (VU&ID): Le

rapport annuel de la commission de planification de
l'offre médicale, publié récemment, sera-t-il
communiqué à la commission ? Il risque d'y avoir à
terme un déficit de spécialistes dans certains
domaines. La tendance est à la différenciation dans
les chiffres et on tient compte de facteurs tels que la
décélération dans la carrière et la féminisation de la
profession. Le ministre de l'enseignement
francophone subit des pressions de la part des
universités afin de manier les chiffres avec plus de
souplesse, même si l'excédent de médecins est
plus important dans cette partie du pays.

La ministre envisage-t-elle d'assouplir les quota
pour certaines spécialités où une pénurie de
médecins risque de naître ?

01.02 Minister Magda Aelvoet (Nederlands): Ik

zal alle gegevens ter beschikking stellen van de
commissieleden. De laatste vergadering van de
Planningscommissie heeft bij sommigen aanleiding
gegeven tot verkeerde interpretaties, die worden
gebruikt om oude stellingen te ondersteunen.

We nemen beslissingen voor ten hoogste twee jaar,
als gevolg van de snelle evoluties op het terrein, die

01.02 Magda Aelvoet , ministre (en néerlandais):

Je mettrai toutes les données à la disposition des
commissaires. La dernière réunion de la
commission de planification a donné lieu, chez
certaines personnes, à de mauvaises
interprétations que l'on utilise pour soutenir
d'anciennes prises de position.
Nous prenons des décisions pour deux années au
maximum, compte tenu de la rapidité de l'évolution

24/04/2001

CRABV 50

COM 454

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

het perspectief wijzigen. Voor 2007 en 2008 wordt
in een beperkte stijging voorzien.

Tijdens de vergadering van 4 april is gebleken dat
er inderdaad tekorten zullen ontstaan voor bepaalde
specialismen. Aparte quota voor de verschillende
specialismen werden tot nu toe niet ingevoerd.
Eventueel kunnen wel afzonderlijke
beschermingsmechanismen worden uitgewerkt.
Hierover wordt nog volop gedebatteerd. Aan
Franstalige kant moet men nog rekening houden
met het afbouwen van de plethora. De
Gemeenschappen zullen worden betrokken bij de
besprekingen.

Een stuurgroep met vertegenwoordigers van de
VLIR, de CREF en de Planningscommissie moet
voorstellen uitwerken voor specifieke maatregelen.

sur le terrain, qui modifie les prévisions. On prévoit
une légère augmentation en 2007 et 2008.

Il est apparu lors de la réunion du 4 avril que des
déficits apparaîtront bel et bien pour certaines
spécialités. A ce jour, nous n'avons pas encore fixé
de quotas distincts pour les différentes spécialités. Il
serait éventuellement possible de concevoir des
mécanismes de protection spécifiques. Cet aspect
fait encore l'objet en ce moment de nombreuses
discussions. Il faut encore tenir compte du côté
francophone de la diminution de la pléthore. Les
Communautés seront associées aux négociations.

Un comité de pilotage composé de représentants
du VLIR (conseil interuniversitaire flamand), de la
CREF et de la commission de planification doit
formuler des propositions pour des mesures
spécifiques.

01.03 Annemie Van de Casteele (VU&ID): Ik

verwacht het cijfermateriaal en ben blij dat de
Gemeenschappen betrokken worden bij de
uitvoering van verdere maatregelen. Prognoses
inzake specialismen zijn moeilijk, omdat de termijn
er nog langer is. Wij zullen deze problematiek
verder opvolgen.

01.03 Annemie Van de Casteele (VU&ID):

J'attends les chiffres et me réjouis d'entendre que
les Communautés ont été associées à la mise en
oeuvre des mesures qui seront prises
ultérieurement. Il est difficile d'établir un pronostic
précis en ce qui concerne les spécialités, pour
lesquelles le délai est plus long encore. Nous
continuerons de suivre ce dossier de près.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

02 Samengevoegde mondelinge vragen van

- mevrouw Greta D'Hondt tot de minister van
Consumentenzaken, Volksgezondheid en
Leefmilieu over "het onwettig substitueren van
generische geneesmiddelen" (nr. 4409)
- mevrouw Annemie Van de Casteele tot de
minister van Consumentenzaken,
Volksgezondheid en Leefmilieu over "de
beheersbaarheid van het aanbod aan generische
geneesmiddelen" (nr. 4420)

02 Questions orales jointes de

- Mme Greta D'Hondt à la ministre de la
Protection de la consommation, de la Santé
publique et de l'Environnement sur "la
substitution illicite de médicaments
génériques" (n° 4409)
- Mme Annemie Van de Casteele à la ministre de
la Protection de la Consommation, de la Santé
publique et de l'Environnement sur "la maîtrise
de l'offre de médicaments génériques et la
prescription éventuelle sur la base de la
dénomination de la substance active" (n° 4420)

02.01 Greta D'Hondt (CVP): Sinds mijn vraag

werd ingediend, was er wel enige evolutie in dit
dossier. Sommige apothekers vervangen een door
een arts voorgeschreven generisch product door
een ander generisch product. In oktober 2000
verklaarde de minister dat ze die vorm van
substitutie niet zou aanvaarden. De Farmaceutische
Inspectie stuurde terzake een rondzendbrief naar
de officina-apothekers. Toch duren deze praktijken
voort.

Zijn de concrete gevallen in kaart gebracht? Welke
opvolging werd aan de rondzendbrief gegeven?

02.01 Greta D'Hondt (CVP): Depuis le dépôt de

ma demande de question, ce dossier a connu une
certaine évolution. Certains pharmaciens
remplacent le produit générique prescrit par un
médecin par un autre produit générique. En octobre
2000, la ministre avait déclaré qu'elle n'accepterait
pas cette forme de substitution. Une circulaire à ce
propos a été adressée par l'Inspection
pharmaceutique aux pharmaciens d'officine. Malgré
cela, ces pratiques se poursuivent.
Des cas concrets ont-ils été mis en évidence?
Quelle suite a été réservée à cette circulaire?
Quelle est l'ampleur du problème de la gestion des

CRABV 50

COM 454

24/04/2001

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Hoe zwaar weegt het stockprobleem? Elke
apotheek kan toch vijf à zes maal per dag
bevoorraad worden. Is het onderzoek beëindigd
naar de mogelijkheid om op de wetenschappelijke
naam voor te schrijven? In welke mate maken
artsen en apothekers die afspraken maken over
substitutie, zich schuldig aan een inbreuk op KB nr.
78 van 10 november 1967?

stocks? Que je sache, l'ensemble des pharmacies
peuvent être approvisionnées cinq à six fois par
jour. L'étude relative à la possibilité de prescrire sur
la base du nom scientifique est-elle clôturée? Dans
quelle mesure la conclusion entre médecins et
pharmaciens d'un accord en matière de substitution
constitue-t-elle une infraction à l'arrêté royal no 78
du10 novembre 1967?

02.02 Annemie Van de Casteele (VU&ID): Ik

betreur de uitspraken van de heer Baeke die het
overleg tussen artsen en apothekers hebben
bemoeilijkt en de apothekers in een kwalijk daglicht
plaatsen. De apothekers staan achter het
regeringsbeleid dat generische geneesmiddelen
promoot om de uitgaven te beheersen. Die
promotie heeft echter geleid tot een explosie van
het aanbod, wat voor de apotheker belangrijke
stockageproblemen voor gevolg heeft. Naar
aanleiding van de sociale programmawet stelde ik
al vragen over de mogelijkheid voor te schrijven op
stofnaam en om afspraken te maken tussen artsen
en apothekers. Patiënten zullen immers niet
gelukkig zijn indien ze keer op keer moeten
terugkeren naar de apotheker, omdat het
voorgeschreven middel niet beschikbaar is.

De regering heeft beslist een lijst op te stellen met
bio-equivalente geneesmiddelen. Wie zal echter de
selectie maken: arts, apotheker of beiden in
overleg? Wanneer we ons enkel op de prijs
baseren, komen we voor alle geneesmiddelen
terecht bij twee bedrijven.

02.02 Annemie Van de Casteele (VU&ID): Je

regrette les propos tenus par M. Baeke. Ils ont
rendu la concertation entre les médecins et les
pharmaciens plus difficile et jeté le discrédit sur ces
derniers. Les pharmaciens sont partisans de la
politique du gouvernement visant à favoriser les
médicaments génériques pour maîtriser les
dépenses. Cette politique a toutefois entraîné une
explosion de l'offre, entraînant à son tour
d'importants problèmes de stockage pour les
pharmaciens. Lors de la discussion de la loi-
programme sociale, j'ai déjà posé des questions
concernant la possibilité de prescrire sur la base du
nom de la substance et de conclure des accords
entre les médecins et les pharmaciens. Les patients
ne seraient effectivement pas heureux de devoir à
chaque fois retourner chez le pharmacien parce
que le produit prescrit n'est pas disponible.
Le gouvernement a décidé de dresser une liste des
médicaments bio-équivalents. Qui sera toutefois
responsable de la sélection

: le médecin, le

pharmacien ou les deux ensemble ? Si nous nous
basons uniquement sur le prix, nous n'avons que
deux sociétés qui entrent en ligne de compte pour
tous les médicaments.

Zijn lokale afspraken tussen artsen en apothekers
mogelijk of druisen ze in tegen het verbod op
collusie? Wat zijn de voorwaarden?

Des accords locaux entre médecins et pharmaciens
sont-ils admis ou vont-ils à l'encontre de
l'interdiction de collusion ? Quelles conditions ont
été fixées ?

02.03 Minister Magda Aelvoet (Nederlands): Het

klopt dat de Farmaceutische Inspectie een
rondzendbrief heeft gestuurd naar de officina's om
duidelijk te maken dat substitutie niet is toegestaan.
Er doen heel wat geruchten de ronde, maar er heeft
nog niemand een concrete klacht ingediend. Dat
maakt het moeilijk om op te treden. We zullen
proberen om een en ander in kaart te brengen. De
apotheker kan contact opnemen met de arts
vooraleer gesubstitueerd wordt. Dat maakt het
moeilijk om controle uit te oefenen op basis van de
voorschriften. Ik wil uitdrukkelijk een oproep doen
om concrete klachten te melden.

In het verleden is vaak betoogd dat generische
geneesmiddelen niet bio-equivalent zijn. Over tien
dossiers heeft de geneesmiddelencommissie
hierover intussen duidelijkheid gebracht. Op 15 mei

02.03 Magda Aelvoet , ministre (en néerlandais): Il

est exact que l'inspection pharmaceutique a envoyé
une circulaire aux officines pour leur faire
comprendre que la substitution n'était pas
autorisée. Beaucoup de rumeurs circulent, mais
personne n'a encore déposé plainte. Par
conséquent, on peut difficilement agir. Nous
tenterons de clarifier tout ce dossier. Les
pharmaciens peuvent se mettre en rapport avec les
médecins avant de procéder à la substitution. Il en
résulte qu'il est difficile d'effectuer des contrôles sur
la base des prescriptions. Je lance vraiment un
appel pour qu'on signale les plaintes.

Par le passé, on a souvent allégué que les
médicaments génériques n'étaient pas bio-
équivalents. A l'exception de dix dossiers, la
commission des médicaments a fait entre-temps la

24/04/2001

CRABV 50

COM 454

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

zal een lijst van alle bio-equivalente generische
geneesmiddelen worden gepubliceerd.

clarté à ce sujet. Le 15 mai, une liste de tous les
médicaments génériques bio-équivalents sera
publiée.

Daarnaast is er het stockageprobleem en het
belang van de patiënt. De apothekers kunnen in ons
land zeer snel worden bevoorraad. Anderzijds
zouden heel wat minder noodzakelijke producten,
zoals fopspenen, in die apotheken de plaats kunnen
ruimen voor geneesmiddelen.

Ik ben voorstander van het voorschrijven op
stofnaam, waarbij de apotheker de keuze maakt.
We zijn nog bezig met het opstellen van lijsten met
de bestaande farmaceutische specialiteiten per
stofnaam.

Ik ben voorstander van lokaal overleg, maar dan in
het belang van de patiënt. Bepaalde aspecten van
de APB-voorstellen druisten in tegen artikel 18 §2
inzake collusie.

En outre, il y a le problème du stockage et celui de
l'intérêt du patient. Dans notre pays, les
pharmaciens peuvent être approvisionnés très
rapidement. D'autre part, beaucoup de produits
moins nécessaires que les médicaments, comme
les tétines, pourraient leur céder la place dans les
officines.
Je suis favorable aux prescriptions au nom de la
substance active de manière à laisser aux
pharmaciens le soin de choisir entre tel ou tel
médicament. Nous sommes encore occupés à
dresser des listes des spécialités pharmaceutiques
existantes par substance active.
Je suis partisane de concertations locales, mais il
faut qu'elles se passent dans l'intérêt des patients.
Certains aspects des propositions de l'APB sont
contraires à l'article 18, §2, concernant la collusion.

02.04 Greta D'Hondt (CVP): De minister bevestigt

dus dat de rondzendbrief van de Inspectie van
toepassing blijft. Ik noteer dat zij het voorschrijven
op stofnaam steunt. Kan ze laten weten wanneer de
lijst klaar is?

02.04 Greta D'Hondt (CVP): La ministre confirme

donc que la circulaire de l'inspection
pharmaceutique reste d'application. Je note qu'elle
soutient la proposition relative aux prescriptions sur
la base de la substance active. Pourrait-elle nous
faire savoir quand cette liste sera prête ?

02.05 Annemie Van de Casteele (VU&ID): Er

werden blijkbaar nog geen klachten geformuleerd
over substitutie. Ik roep op tot het bekendmaken
van bestaande problemen, zodat ten minste een
onderzoek kan worden gevoerd.

Ik meen dat naast geneesmiddelen - een aantal
andere producten een plaats hebben in de
laagdrempelige instelling die de apotheek toch is.

De minister formuleert pas nu opmerkingen bij de
APB-voorstellen over de afspraken tussen artsen
en apothekers, die al in november werden
overgemaakt, terwijl 1 juni voor de deur staat. Dat
betreur ik. Ik hoop dat het snel mogelijk wordt op
een bepaalde manier tot afspraken te komen.

Ik ben verheugd dat de minister achter het
voorschrijven op stofnaam staat. De terugbetaling
daarvan zal ook nog moeten worden geregeld.

02.05 Annemie Van de Casteele (VU&ID):

Apparemment, les substitutions n'ont encore donné
lieu à aucune plainte. Je lance un appel pour que
les problèmes existants soient rendus publics et
puissent faire l'objet d'une enquête.

J'estime également que d'autres produits que les
médicaments doivent pouvoir être obtenus dans les
pharmacies qui sont des commerces d'un accès
aisé pour la population.

Le ministre a attendu jusqu'à aujourd'hui pour
formuler des observations sur des propositions de
l'APB concernant les accords entre les médecins et
les pharmaciens alors qu'elles avaient été
transmises dès novembre et que le 1

juin

approche. Je le regrette. J'espère que, d'une
manière ou de l'autre, des accords pourront être
trouvés rapidement.

Je me réjouis de ce que le ministre soit favorable
aux prescriptions sur la base de la dénomination
des substances actives. Les modalités de
remboursement devront encore être précisées.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

03 Vraag van de heer Jef Valkeniers tot de

minister van Consumentenzaken

03 Question de M. Jef Valkeniers à la ministre de

la Protection de la consommation de la Santé

CRABV 50

COM 454

24/04/2001

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Volksgezondheid en Leefmilieu over "het
afleveren van de morning-afterpil met of zonder
voorschrift" (nr. 4498)

publique et de l'Environnement sur "la délivrance
de la pilule du lendemain avec ou sans
prescription" (n° 4498)

03.01 Jef Valkeniers (VLD): Zoals vele andere

geneesheren ben ik gekant tegen de aflevering van
de morning afterpil zonder voorschrift en meen ik
dat de huisarts de nodige toelichting zou moeten
geven bij het gebruik ervan. De pil zou het aantal
ongewenste tienerzwangerschappen kunnen
terugdringen, maar een onoordeelkundige
aanwending zou kunnen uitmonden in een
herhaaldelijk gebruik.

Wat is het standpunt van de minister?

03.01 Jef Valkeniers (VLD): Comme de nombreux

autres médecins, je suis opposé à la délivrance de
la pilule du lendemain sans prescription médicale et
j'estime que le médecin généraliste devrait pouvoir
fournir les informations nécessaires quant à
l'utilisation de ce produit. La pilule permettrait de
diminuer le nombre d'adolescentes ayant une
grossesse non-désirée mais la délivrance irréfléchie
de ce produit pourrait déboucher sur une utilisation
répétée.

Quel est le point de vue de la ministre ?

03.02 Minister Magda Aelvoet (Nederlands): De

morning afterpil is al vele jaren op onze markt
aanwezig. De vraag is of het mogelijk moet worden
deze pil zonder voorschrift ter beschikking te
stellen. De Geneesmiddelencommissie gaf na wijs
beraad een advies in die zin. We volgen het advies
van deze commissie, maar het proces moet
behoorlijk worden begeleid. Daarom is de nieuwe
tekst nog niet gepubliceerd.

De pil mag niet worden beschouwd als
preventiemiddel. Het gaat om een noodingreep na
een onbeschermde coïtus. In overleg met de
apothekers en de centra die zich bezighouden met
het afbreken van ongewenste zwangerschappen
wordt een begeleidende tekst opgesteld, die zal
worden meegegeven met het product. Deze tekst
zal binnenkort in alle apotheken worden verspreid.
Pas dan wordt de nieuwe regeling gepubliceerd. De
tekst zal onder meer aanraden om voor het gebruik
van voorbehoedsmiddelen een arts te raadplegen.

03.02 Magda Aelvoet , ministre (en néerlandais) :

La pilule du lendemain est disponible depuis de
nombreuses années sur le marché belge. La
question est de savoir si cette pilule doit pouvoir
être délivrée sans prescription médicale. Après
mûre réflexion, la commission des médicaments a
rendu un avis en ce sens. Nous nous rallions à cet
avis mais ce processus doit être dûment
accompagné. C'est la raison pour laquelle le
nouveau texte n'a pas encore été publié.

Cette pilule ne doit pas être considérée comme un
moyen de prévention. Il s'agit d'une intervention
menée dans l'urgence à la suite d'un rapport sexuel
non-protégé. En concertation avec les pharmaciens
et les centres qui s'occupent des interruptions de
grossesses non désirées, une notice
d'accompagnement sera délivrée en même temps
que le produit. Ce texte sera bientôt distribué dans
toutes les pharmacies. Ce n'est qu'à ce moment là
que la nouvelle réglementation sera publiée. Le
texte recommandera notamment de consulter un
médecin avant d'utiliser des contraceptifs.

03.03 Jef Valkeniers (VLD): Er was dus overleg

met apothekers en abortuscentra, maar blijkbaar
niet met artsen.

03.03 Jef Valkeniers (VLD): Une concertation a

été organisée avec les médecins et les centres
d'interruption de grossesse mais les médecins
semblent avoir été oubliés.

03.04 Minister Magda Aelvoet (Nederlands): Naar

aanleiding van een open brief van de
Wetenschappelijke Vereniging van huisartsen, die
tegen de aflevering zonder voorschrift was, was er
ook overleg met de artsen. Een meerderheid bleek
niet gekant te zijn tegen de aflevering zonder
voorschrift.

03.04 Magda Aelvoet , ministre (en néerlandais) :

A la suite d'une lettre ouverte rédigée par
l'association scientifique des médecins généralistes
qui s'oppose à la délivrance sans prescription, une
concertation a été organisée avec les médecins.
Une majorité d'entre eux semblait ne pas être
opposée à la délivrance sans prescription.

03.05 Jef Valkeniers (VLD): De aflevering zou dus

kunnen zonder voorschrift, maar met een
begeleidende folder waarin aangeraden wordt de
huisarts te raadplegen. Ik betreur dat, omdat de

03.05 Jef Valkeniers (VLD): Ce produit pourrait

donc être délivré sans prescription médicale mais il
serait accompagné d'une brochure recommandant
à l'utilisatrice de consulter un médecin généraliste.

24/04/2001

CRABV 50

COM 454

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2000

2001

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

huisarts op die manier een belangrijke preventieve
taak wordt ontnomen.

Je regrette ce modus operandi car le médecin
généraliste cesse de jouer son rôle préventif, qui
est important.

03.06 Minister Magda Aelvoet (Nederlands): Bij

de afweging kreeg de snelheid om deze pil te
nemen de prioriteit, met begeleidende preventieve
maatregelen.

03.06 Magda Aelvoet , ministre (en néerlandais) :

Lors de l'évaluation, la rapidité avec laquelle cette
pilule peut être prise a été prépondérante mais des
mesures préventives d'accompagnement ont été
prises.

03.07 Jef Valkeniers (VLD): Apothekers

beschikken niet over de nodige tijd en infrastructuur
om aan preventie te doen.

03.07 Jef Valkeniers (VLD): Les pharmaciens

n'ont pas suffisamment de temps et ne disposent
pas de l'infrastructure nécessaire pour s'occuper de
prévention.

De voorzitter: Men mag het signaal niet
banaliseren. Er zijn andere mogelijkheden, men kan
ook achteraf een voorschrift inleveren.

La présidente: Il ne faut pas banaliser ce signal.
D'autres possibilités existent. On peut intrioduire
une prescription après avoir obtenu le produit.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

De openbare commissievergadering wordt gesloten
om 12.00 uur.

La réunion publique de commission est levée à
12.00 heures.

Document Outline