CRABV 51 COM 600
CRABV 51 COM 600
C
HAMBRE DES REPRÉSENTANTS
DE
B
ELGIQUE
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
V
OLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
OMPTE
R
ENDU
A
NALYTIQUE
B
EKNOPT
V
ERSLAG
C
OMMISSION DE LA
S
ANTÉ PUBLIQUE
,
DE
L
'E
NVIRONNEMENT ET DU
R
ENOUVEAU DE LA
S
OCIÉTÉ
C
OMMISSIE VOOR DE
V
OLKSGEZONDHEID
,
HET
L
EEFMILIEU EN DE MAATSCHAPPELIJKE
H
ERNIEUWING
mardi dinsdag
17-05-2005 17-05-2005
Matin Voormiddag
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 600
17/05/2005
i
SOMMAIRE
INHOUD
Question de M. Joseph Arens au ministre de
l'Environnement et ministre des Pensions sur "la
pollution lumineuse en Belgique" (n° 6532)
1
Vraag van de heer Joseph Arens aan de minister
van Leefmilieu en minister van Pensioenen over
"de lichtvervuiling in België" (nr. 6532)
1
Orateurs: Joseph Arens, Bruno Tobback,
ministre de l'Environnement et ministre des
Pensions
Sprekers: Joseph Arens, Bruno Tobback,
minister van Leefmilieu en minister van
Pensioenen
Question de Mme Muriel Gerkens au ministre de
l'Environnement et ministre des Pensions sur "la
politique de la Belgique envers les OGM non
autorisés" (n° 6715)
3
Vraag van mevrouw Muriel Gerkens aan de
minister van Leefmilieu en minister van
Pensioenen over "het Belgisch beleid ten aanzien
van de niet-toegelaten GGO's" (nr. 6715)
3
Orateurs: Muriel Gerkens, Bruno Tobback,
ministre de l'Environnement et ministre des
Pensions
Sprekers: Muriel Gerkens, Bruno Tobback,
minister van Leefmilieu en minister van
Pensioenen
Ordre des travaux
5
Regeling van de werkzaamheden
5
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 600
17/05/2005
1
COMMISSION DE LA SANTÉ
PUBLIQUE, DE
L'ENVIRONNEMENT ET DU
RENOUVEAU DE LA SOCIÉTÉ
COMMISSIE VOOR DE
VOLKSGEZONDHEID, HET
LEEFMILIEU EN DE
MAATSCHAPPELIJKE
HERNIEUWING
du
MARDI
17
MAI
2005
Matin
______
van
DINSDAG
17
MEI
2005
Voormiddag
______
La réunion publique est ouverte à 10h.20 par
M. Yvan Mayeur, président.
De vergadering wordt geopend om 10.20 uur door
de heer Yvan Mayeur, voorzitter.
01 Question de M. Joseph Arens au ministre de
l'Environnement et ministre des Pensions sur "la
pollution lumineuse en Belgique" (n° 6532)
01 Vraag van de heer Joseph Arens aan de
minister van Leefmilieu en minister van
Pensioenen over "de lichtvervuiling in België"
(nr. 6532)
01.01 Joseph Arens (cdH) : Les habitants de ma
commune et ma participation à la nuit de
l'astronomie m'ont sensibilisé au problème de la
« pollution lumineuse », par laquelle on désigne
l'excès de lumière ambiante dû à des éclairages
extérieurs mal conçus ou de mauvaise qualité, qui
empêchent d'observer le ciel nocturne.
Cette pollution croissante déséquilibre les
écosystèmes et provoque d'importantes pertes
d'énergie. Le premier atlas mondial de la pollution
lumineuse, datant de 2000, montre que 97% de la
société nord-américaine et européenne ne jouit
plus vraiment d'un ciel nocturne. La Voie lactée est
désormais invisible pour plus de la moitié des
Européens ; les citadins ne peuvent pratiquement
plus profiter du magnifique spectacle du ciel étoilé,
problème qui touche même un certain nombre de
zones rurales.
Les astronomes, qui ne pointent pas du doigt
l'éclairage mais le mauvais éclairage, souhaitent
simplement que l'on supprime le gaspillage
01.01 Joseph Arens (cdH): De inwoners van mijn
gemeente hebben het probleem van de
lichtvervuiling onder mijn aandacht gebracht, en
mijn deelname aan de "Nuit de l'astronomie"
(Sterrenkijknacht) heeft mij eveneens bewust
gemaakt van dit probleem. Lichtvervuiling is een
verhoogde helderheid van de nachtelijke omgeving
door het gebruik van een onoordeelkundig
ontworpen of kwalitatief slechte buitenverlichting.
Als gevolg daarvan kan de nachthemel niet goed
waargenomen worden.
Door de toenemende lichtvervuiling worden
ecosystemen ontwricht en gaat er zeer veel energie
verloren. De eerste wereldatlas van de
lichtvervuiling uit 2000 toont aan dat 97 procent van
de Noord-Amerikaanse en de Europese bevolking
in gebieden leeft waar de nachthemel niet echt
meer te zien is. Voor meer dan de helft van de
Europeanen is de melkweg onzichtbaar geworden.
Een prachtige sterrenhemel is iets waarvan
stadsbewoners, en zelfs sommige
plattelandsbewoners, niet vaak meer kunnen
genieten.
Sterrenkundigen laken in dat verband niet de
verlichting op zich maar wel het onoordeelkundig
gebruik van verlichting, en willen alleen maar dat er
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
17/05/2005
CRABV 51
COM 600
2
d'énergie lié aux éclairages désuets et inadéquats
qui envoient une bonne partie de la lumière vers le
ciel. Dans certains cas, 30 à 50 % d'économies
d'énergie pourraient être réalisés ainsi que des
réductions importantes de notre consommation de
CO², comme l'exige le protocole de Kyoto.
een einde gemaakt wordt aan de energieverspilling
door het gebruik van verouderde en onaangepaste
verlichting, waarbij het uitgestraalde licht voor een
groot deel naar de hemel gericht is. In bepaalde
gevallen zou zo wel 30 à 50 procent energie
bespaard kunnen worden, en ook onze CO
2
-
uitstoot zou drastisch naar beneden kunnen, zoals
vereist door het Kyoto-protocol.
Si certains animaux souffrent de ces abus
d'éclairage, c'est aussi le cas pour l'homme qui a
besoin d'obscurité pour dormir.
La Belgique, du fait de son intense réseau routier,
est le pays le plus visible depuis la lune et la
pollution lumineuse y est sérieuse. Certaines zones
qui apparaissent sombres sur les images
satellitaires sont en fait polluées par la lumière des
zones voisines. A Bruxelles et Anvers, même
l'étoile polaire est désormais invisible.
Des recommandations visant à réduire la
luminance du ciel nocturne amélioreraient
également le confort et la sécurité en évitant
l'éblouissement.
A l'étranger, comme en Lombardie depuis 2000 ou
en Tchéquie depuis 2002, on se dote d'instruments
limitant la dispersion lumineuse.
Quelle est la politique belge dans ce domaine qui
permettrait un meilleur respect du ciel, une bonne
visibilité, un environnement sécurisé ainsi qu'une
appréciable économie d'énergie et d'argent
?
Quelles mesures envisagez-vous ?
Sommige dieren mogen dan al te lijden hebben
onder te veel en te sterke verlichting, maar dat
geldt ook voor de mens die behoefte heeft aan
duisternis om te kunnen slapen.
België heeft een zeer dicht wegennet en is het land
dat het beste zichtbaar is vanop de maan. De
lichtvervuiling in ons land is dus zeer groot.
Bepaalde gebieden die donker lijken op
satellietbeelden zijn eigenlijk het slachtoffer van de
lichtvervuiling van de naburige gebieden. In Brussel
en Antwerpen is de poolster zelfs niet meer
zichtbaar.
Aanbevelingen met het oog op het verminderen van
de lichtsterkte van de nachtelijke omgeving zouden
tevens het comfort en de veiligheid kunnen
verhogen en verblinding kunnen voorkomen.
In het buitenland heeft men maatregelen getroffen
om de lichtverspreiding tegen te gaan; ik denk
daarbij aan wat men in Lombardije sinds 2000 en in
Tsjechië sinds 2002 heeft ondernomen.
Welk beleid wordt dienaangaande in ons land
gevoerd met het oog op de vermindering van de
lichtvervuiling, de vrijwaring van een goede
zichtbaarheid, het verzekeren van de veiligheid, en
de besparing van geld en energie? Welke
maatregelen zal u treffen?
01.02 Bruno Tobback, ministre (en français): Les
instruments les plus efficaces pour relever cet
important défi relèvent de la compétence des
Communautés et des Régions. Le plan flamand de
l'Environnement 2003-2007 est par exemple en
train de lancer des initiatives en ce sens. Pouvoirs
publics et particuliers doivent être informés pour
pouvoir faire des choix judicieux.
Si la politique fédérale peut proposer un instrument
complémentaire par l'entremise de la politique des
produits via les étiquettes ou labels des appareils
d'éclairage extérieur, par exemple, les mesures
régionales sont l'élément essentiel de la lutte contre
la pollution lumineuse. C'est au niveau européen
que doivent être déterminées les règles liées aux
produits et une politique spécifiquement belge est
01.02 Minister Bruno Tobback (Frans): De
efficiëntste instrumenten om op deze belangrijke
uitdaging een antwoord te bieden vallen onder de
bevoegdheid van de Gemeenschappen en de
Gewesten. In het kader van het Vlaamse
Leefmilieuplan 2003-2007 worden er bijvoorbeeld
momenteel een aantal dergelijke initiatieven
opgestart. De overheid en de particulieren moeten
over voldoende informatie beschikken om de juiste
keuzes te maken.
Het federale beleid kan wel een bijkomend
instrument aanreiken door in het kader van het
productbeleid etiketten of labels voor de apparatuur
voor buitenverlichting op te leggen, maar de
Gewesten beschikken over de voornaamste
middelen ter bestrijding van de lichtvervuiling. De
productgebonden regels moeten op Europees
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 600
17/05/2005
3
difficile à envisager à ce propos.
niveau worden vastgelegd en ik kan me moeilijk
inbeelden dat België terzake een eigen beleid kan
voeren.
01.03 Joseph Arens (cdH) : Mais c'est vous qui
centralisez les discussions par rapport au niveau
européen.
01.03 Joseph Arens (cdH): Maar u bent het die
de besprekingen centraliseert ten opzichte van het
Europese niveau.
01.04 Bruno Tobback, ministre (en français): Il
n'y a pas, pour l'instant, de directive européenne
spécifique sur ce thème.
01.04 Minister Bruno Tobback (Frans): Er bestaat
hierover voorlopig geen specifieke Europese
richtlijn.
01.05 Joseph Arens (cdH): Je souhaiterais que
notre pays appuie l'élaboration d'une directive au
niveau européen et que l'on sensibilise l'opinion
publique à cette question. Il n'est pas toujours vrai,
par exemple, que l'obscurité induise l'insécurité.
01.05 Joseph Arens (cdH): Ons land zou voor het
opstellen van een Europese richtlijn moeten ijveren
en de publieke opinie voor deze kwestie gevoelig
moeten maken. Zo staat duisternis bijvoorbeeld niet
altijd gelijk met onveiligheid.
L'incident est clos.
Het incident is gesloten.
02 Question de Mme Muriel Gerkens au ministre
de l'Environnement et ministre des Pensions sur
"la politique de la Belgique envers les OGM non
autorisés" (n° 6715)
02 Vraag van mevrouw Muriel Gerkens aan de
minister van Leefmilieu en minister van
Pensioenen over "het Belgisch beleid ten
aanzien van de niet-toegelaten GGO's" (nr. 6715)
02.01 Muriel Gerkens (ECOLO) : Je suppose que
l'OGM non autorisé détecté en 2004 par Agence
fédérale pour la sécurité de la chaîne alimentaire
(AFSCA) dans un mélange de farines destiné à la
consommation humaine, auquel vous avez fait
référence le 19 avril dernier en commission de la
Santé publique en réponse à ma question n° 6480
(Compte rendu analytique n° 560, pp. 9 et 10) était
le maïs transgénique GA 21 détecté fin août. Je
souhaiterais avoir plus de précisions sur le résultat
de ces contrôles de l'AFSCA.
Alors que la Commission européenne souhaite
lever l'interdiction sur huit variétés de colza et de
maïs transgénique bannies par plusieurs membres,
on espère que le Conseil des ministres de
l'Environnement, en juin, rejettera la levée des
clauses de sauvegarde nationales utilisées par
certains pays membres.
Sans majorité qualifiée, c'est la Commission qui
tranchera concernant l'autorisation du maïs
transgénique de Monsanto, le MON 863.
02.01 Muriel Gerkens (ECOLO): In 2004 ontdekte
het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de
voedselketen (FAVV) een niet-toegelaten GGO in
een mengsel van meelsoorten voor menselijke
consumptie. U had het daarover in de commissie
voor de Volksgezondheid op 19 april jongstleden, in
uw antwoord op mijn vraag nr. 6480 (Beknopt
Verslag nr. 560, blzn. 9 en 10). Ik veronderstel dat
het daarbij om de transgene maïs GA 21 gaat, die
eind augustus aangetroffen werd. Kan u nadere
toelichting verstrekken over de resultaten van de
FAVV-controles?
De Europese Commissie wil het verbod op acht
transgene koolzaad- en maïsvariëteiten, die
verscheidene lidstaten van hun grondgebied weren,
opheffen. Hopelijk zal de Raad van ministers van
Milieu zich in juni verzetten tegen de opheffing van
de door een aantal lidstaten ingevoerde nationale
vrijwaringsclausules.
Als er geen gekwalificeerde meerderheid gevonden
wordt, zal de Commissie beslissen over de
toelating van de transgene maïs MON 863 van
Monsanto.
En ce qui concerne les OGM non autorisés, quel
Parquet a-t-il reçu le procès-verbal de l'infraction ?
Qui était le destinataire de cette farine et quel
usage était-il prévu ? Pourquoi la Belgique n'utilise-
t-elle pas la possibilité de clause de sauvegarde ?
Quelle est votre opinion sur la demande
Heeft het parket het proces-verbaal van de
overtreding in verband met de niet-toegelaten
GGO's inmiddels ontvangen? Voor wie was dat
meel bestemd, en waarvoor zou het gebruikt
worden? Waarom maakt België geen gebruik van
vrijwaringsclausules? Wat is uw mening over de
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
17/05/2005
CRABV 51
COM 600
4
d'autorisation pour le maïs MON 863 ?
toelatingsaanvraag voor MON 863-maïs?
02.02 Bruno Tobback, ministre (en français):
C'est le parquet d'Anvers qui a reçu le procès-
verbal. Le produit était un mélange de farines en
provenance des États-Unis qui était destiné à être
vendu dans le commerce de détail.
La Belgique a toujours voté contre la levée des
clauses de sauvegarde demandée par la
Commission, qui réitérera sa demande lors du
prochain Conseil de l'Environnement. Le point de
vue définitif de la Belgique n'est pas encore arrêté,
mais il serait inconcevable que nous nous ralliions
au point de vue de la Commission.
02.02 Minister Bruno Tobback (Frans): Het
Antwerpse parket heeft het proces-verbaal
ontvangen. Het betrof een mengsel van
meelsoorten uit de Verenigde Staten dat bestemd
was voor verkoop in de detailhandel.
België heeft altijd tegen de door de Commissie
gevraagde opheffing van de vrijwaringsclausules
gestemd. De Commissie zal op de aanstaande
Milieuraad opnieuw om de opheffing van de
clausules vragen. Het Belgische standpunt is nog
niet definitief bepaald, maar een adhesiebetuiging
aan het standpunt van de Commissie is
ondenkbaar.
La Belgique n'utilise pas la possibilité de clause de
sauvegarde, car après l'évaluation de ces OGM par
le conseil de biosécurité belge, aucun élément
scientifique n'a permis de supposer que ces OGM
présentaient un danger particulier pour la Belgique.
De nouvelles données ayant été diffusées en
Allemagne au sujet du Monsanto 810, j'ai demandé
au Conseil Environnement que l'autorité
européenne de sécurité alimentaire (AESA)
procède à une réévaluation de ces données,
réévaluation prévue de toute façon pour tous les
OGM en 2006.
België doet geen beroep op de vrijwaringsclausule,
want na de evaluatie van die GGO's door de
Belgische Adviesraad voor bioveiligheid, heeft geen
enkel wetenschappelijk element aangetoond dat die
GGO's een specifiek gevaar voor België inhouden.
Daar er in Duitsland nieuwe gegevens in verband
met Monsanto 810 verspreid werden, heb ik aan de
Milieuraad gevraagd dat de Europese Autoriteit
voor voedselveiligheid (EFSA) die gegevens
opnieuw zou evalueren. Die revaluatie zal in 2006
in elk geval voor alle GGO's plaatshebben.
Le dossier relatif au maïs Monsanto 863 est très
controversé. Outre une évaluation positive des
risques de l'OGM visé, nous demandons que la
décision d'autorisation comporte des garanties
claires du « suivi » de l'OGM concerné.
Het dossier over de zogeheten "Monsanto 863"-
maïs is erg omstreden. Naast een positieve
risicoanalyse van het bedoelde GGO vragen we
tevens dat het vergunningsbesluit duidelijke
garanties bevat in verband met de follow-up van dit
GGO.
02.03 Muriel Gerkens (ECOLO): Je retiens que la
Belgique introduit la manière de pouvoir détecter la
présence et le respect des éléments à vérifier
comme critère déterminant. La Commission
européenne vous a-t-elle transmis les méthodes de
détection promises pour la fin des vacances de
Pâques?
02.03 Muriel Gerkens (ECOLO): Ik onthoud dat
België een procedure zal invoeren die toelaat om
de aanwezigheid en de naleving van de te toetsen
aspecten vast te stellen en die als doorslaggevend
criterium zal worden gebruikt. Heeft de Europese
Commissie u de opsporingsmethodes bezorgd die
ze tegen het einde van de paasvakantie in het
vooruitzicht had gesteld?
02.04 Bruno Tobback, ministre (en français): Je
ne pense pas.
02.04 Minister Bruno Tobback (Frans): Ik geloof
van niet.
02.05 Muriel Gerkens (ECOLO): C'est là que
réside le problème. J'ai parfois l'impression que les
producteurs d'OGM usent de la confusion et de la
proximité entre différentes sortes d'OGM. Malgré
les contrôles de l'AFSCA, j'ai le sentiment que l'on
ne voit que le sommet de l'iceberg.
02.05 Muriel Gerkens (ECOLO): Daar wringt het
schoentje. Soms heb ik de indruk dat de
producenten van GGO's misbruik maken van de
verwarring en de gelijkenis tussen de diverse
soorten GGO's. In weerwil van de controles door
het FAVV heb ik het gevoel dat we slechts het topje
van de ijsberg zien.
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 600
17/05/2005
5
Je suis satisfaite de votre réponse par rapport aux
clauses de sauvegarde nationales qui doivent être
préservées, d'autant plus que la seule solution
consiste à supprimer complètement les OGM. Un
débat au sujet des OGM est-il en préparation avec
la Commission européenne?
Ik ben tevreden met uw antwoord over de nationale
vrijwaringsclausules die behouden moeten blijven.
Dit is des te belangrijker daar de enige oplossing in
een volledig verbod op GGO's bestaat. Wordt er
momenteel samen met de Europese Commissie
een debat over de GGO's voorbereid?
02.06 Bruno Tobback, ministre (en français): A ce
jour, il n'a été question que d'une communication
mais pas de l'organisation d'un débat. Jusqu'ici la
Commission s'est toujours montrée plus favorable
aux OGM que les pays membres.
02.06 Minister Bruno Tobback (Frans): Tot heden
werd hierover enkel een communiqué opgesteld en
is er geen sprake van een debat. Tot dusver was
de Commissie steeds een grotere voorstander van
GGO's dan de lidstaten.
L'incident est clos.
Het incident is gesloten.
03 Ordre des travaux
03 Regeling van de werkzaamheden
Le président: La question n° 6911 de M.
Verherstraeten est reportée. Quant à la question n°
6434 de Mme Galant, elle est supprimée,
conformément au Règlement.
De voorzitter: Vraag nummer 6.911 van de heer
Verherstraeten wordt uitgesteld. Conform het
Reglement wordt vraag nummer 6.434 van
mevrouw Galant geschrapt.
La discussion des questions se termine à 10h.43.
De bespreking van de vragen eindigt om 10.43 uur.
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
Document Outline