CRABV 51 COM 252
CRABV 51 COM 252
C
HAMBRE DES REPRÉSENTANTS
DE
B
ELGIQUE
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
V
OLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
OMPTE
R
ENDU
A
NALYTIQUE
B
EKNOPT
V
ERSLAG
C
OMMISSION DE LA
J
USTICE
C
OMMISSIE VOOR DE
J
USTITIE
lundi maandag
10-05-2004 10-05-2004
Après-midi Namiddag
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 252
10/05/2004
i
SOMMAIRE
INHOUD
Question de M. Tony Van Parys à la vice-première
ministre et ministre de la Justice sur "l'expérience
intéressante consistant à limiter la mission
d'instruction du juge d'instruction aux faits
principaux" (n° 2787)
1
Vraag van de heer Tony Van Parys aan de vice-
eerste minister en minister van Justitie over "het
interessante experiment waarbij de
onderzoeksopdracht van de onderzoeksrechter tot
de hoofdfeiten wordt beperkt" (nr. 2787)
1
Orateurs: Tony Van Parys, Laurette
Onkelinx, vice-première ministre et ministre
de la Justice
Sprekers: Tony Van Parys, Laurette
Onkelinx, vice-eerste minister en minister van
Justitie
Question de M. Servais Verherstraeten à la vice-
première ministre et ministre de la Justice sur "des
mesures en vue de l'exécution effective aux Pays-
Bas de jugements prononcés en Belgique
concernant des faillites" (n° 2779)
3
Vraag van de heer Servais Verherstraeten aan de
vice-eerste minister en minister van Justitie over
"maatregelen om Belgische vonnissen in verband
met faillissementen effectief te kunnen uitvoeren in
Nederland" (nr. 2779)
3
Orateurs: Servais Verherstraeten, Laurette
Onkelinx, vice-première ministre et ministre
de la Justice
Sprekers: Servais Verherstraeten, Laurette
Onkelinx, vice-eerste minister en minister van
Justitie
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 252
10/05/2004
1
COMMISSION DE LA JUSTICE
COMMISSIE VOOR DE JUSTITIE
du
LUNDI
10
MAI
2004
Après-midi
______
van
MAANDAG
10
MEI
2004
Namiddag
______
La réunion publique est ouverte à 14h.09 par
M. Alfons Borginon, président.
De vergadering wordt geopend om 14.09 uur door
de heer Alfons Borginon, voorzitter.
01 Question de M. Tony Van Parys à la vice-
première ministre et ministre de la Justice sur
"l'expérience intéressante consistant à limiter la
mission d'instruction du juge d'instruction aux
faits principaux" (n° 2787)
01 Vraag van de heer Tony Van Parys aan de
vice-eerste minister en minister van Justitie over
"het interessante experiment waarbij de
onderzoeksopdracht van de onderzoeksrechter
tot de hoofdfeiten wordt beperkt" (nr. 2787)
01.01 Tony Van Parys (CD&V): Dans le cadre
d'une expérience intéressante actuellement menée
à Malines, la mission du juge d'instruction est
limitée aux faits principaux d'une affaire. Les
éléments qui sont établis parce qu'un aveu a été
fait, parce que l'auteur a été pris en flagrant délit ou
parce qu'il existe des preuves irréfutables , sont
immédiatement portés devant le juge, sans
attendre que l'enquête portant sur les autres faits
soit clôturée. Cette manière de procéder permettrait
de réduire de moitié l'arriéré judiciaire. En outre,
dans de nombreux cas, l'affaire peut déjà être
portée devant le juge pendant la détention
préventive, de sorte que l'exécution de la peine
peut se situer dans le prolongement de cette
détention préventive. En raison de ces avantages
importants, il semble indiqué d'étendre cette
méthode à l'ensemble du pays, ce qui pourrait
contribuer à restaurer la confiance en la justice.
Qu'implique précisément l'expérience malinoise?
Quels en sont les résultats? La ministre
généralisera-t-elle cette expérience?
01.01 Tony Van Parys (CD&V): In Mechelen loopt
een interessant experiment, waarbij de opdracht
van de onderzoeksrechter wordt beperkt tot de
hoofdfeiten. De feiten die vaststaan, hetzij omdat er
een bekentenis is afgelegd, hetzij omdat de dader
op heterdaad werd betrapt, of omdat er
onweerlegbare bewijzen zijn, worden onmiddellijk
voor de rechter gebracht, zonder te wachten tot het
onderzoek naar de andere feiten is afgerond. Deze
werkwijze zou het mogelijk maken om de
gerechtelijke achterstand te halveren. Bovendien
kan de zaak in vele gevallen al tijdens de
voorlopige hechtenis voor de rechter komen, zodat
de uitvoering van de straf kan aansluiten bij die
voorlopige hechtenis. Omwille van deze belangrijke
voordelen, lijkt het aangewezen om deze werkwijze
naar het hele land uit te breiden. Dit kan ertoe
bijdragen het vertrouwen in de justitie te herstellen.
Wat houdt het Mechelse experiment precies in?
Wat zijn de resultaten? Zal de minister dit
experiment veralgemenen?
01.02 Laurette Onkelinx, ministre (en
néerlandais): Le procureur du Roi indique que,
depuis le début de 2003, son parquet prête une
grande attention à la gestion de la recherche. Les
juges d'instruction de Malines ne s'occupent que
des faits majeurs, les faits accessoires ou
difficilement démontrables étant dissociés du
dossier principal. Des dossiers d'information sont
01.02 Minister Laurette Onkelinx (Nederlands):
Volgens de procureur des Konings wordt er binnen
zijn parket sinds begin 2003 veel aandacht
geschonken aan recherchemanagement. De
Mechelse onderzoeksrechters worden slechts
belast met de hoofdfeiten, terwijl bijkomstige feiten
of moeilijk bewijsbare feiten worden afgesplitst van
het hoofddossier. Daarvoor worden dan
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
10/05/2004
CRABV 51
COM 252
2
constitués à cet effet et les magistrats du parquet
mènent eux-mêmes l'enquête. Ceci s'inscrit dans la
politique appliquée de longue date par le parquet
de Malines et qui consiste à ne requérir une
enquête judiciaire que si des mesures spécifiques
d'enquête ou de contrainte s'imposent. Pour les
dossiers particulièrement importants, un plan
d'enquête est élaboré en concertation par le
parquet, les juges d'instruction et les services de
police. Ce plan est l'objet d'évaluations régulières.
informatiedossiers aangelegd waarin het onderzoek
door de parketmagistraten zelf wordt gevoerd. Dit
sluit aan bij een reeds lang bestaand beleid van het
Mechelse parket om slechts een gerechtelijk
onderzoek te vorderen als specifieke
onderzoeksmaatregelen of dwangmaatregelen
vereist zijn. In zware dossiers wordt in overleg
tussen parket, onderzoeksrechters en
politiediensten een onderzoeksplan opgesteld, dat
regelmatig wordt geëvalueerd.
Cette expérience n'est pas spécifique à Malines car
plusieurs parquets procèdent actuellement déjà de
la sorte. Il est procédé à un échange de bonnes
pratiques entre les différents chefs de corps. Il
n'appartient pas à la ministre de la Justice
d'imposer un mode opératoire. Le nombre de
dossiers traités de cette manière est inconnu. Le
système informatique ne permet pas d'établir des
statistiques.
Cette méthode influe directement sur le délai de
traitement du dossier. Le risque d'éparpillement des
dossiers d'enquête est moindre et ces dossiers
sont donc clôturés plus rapidement. Une étude
réalisée à l'initiative du procureur de Malines
montre que, fin mars 2004, deux tiers des
instructions ouvertes en 2003 avaient déjà donné
lieu à une décision finale de la chambre du conseil.
Les autres dossiers ont, pour la plupart, été ouverts
au cours du dernier trimestre de 2003.
Dit is geen Mechels experiment, want er zijn reeds
meerdere parketten die zo te werk gaan. Tussen de
verschillende korpschefs bestaat er een
uitwisseling van good practices. Het is niet de taak
van de minister van Justitie om dit op te leggen. Het
aantal dossiers dat op deze wijze werd behandeld,
is onbekend. Het informaticasysteem levert geen
statistieken af.
Deze methode heeft een rechtstreekse impact op
de doorloopsnelheid van het dossier. De
onderzoeken kunnen minder dan anders
uitwaaieren en worden bijgevolg sneller afgerond.
Uit een analyse van de Mechelse procureur blijkt
dat, einde maart 2004, reeds twee derden van de
onderzoeken die in 2003 werden opgestart, tot een
eindbeslissing van de raadkamer leidden. De rest
bestaat vooral uit dossiers die in het laatste
kwartaal van 2003 werden geopend.
(En français) Le procureur du Roi de Malines me
fait aussi savoir qu'il n'est pas responsable de ce
qui est publié dans la presse sur l'expérience de
Malines. Je considère pour ma part que celle-ci est
positive.
(Frans) De procureur des Konings van Mechelen
meldt mij tevens dat hij niet verantwoordelijk is voor
de persberichten over het experiment in Mechelen.
Persoonlijk vind ik het een positief gegeven.
01.03 Tony Van Parys (CD&V): Je ne reproche
pas au procureur d'avoir fait publier cette
information.
La réponse de la ministre montre que la gestion de
la recherche permet d'accélérer les enquêtes. Je
préconise que la ministre prenne l'initiative, lors de
la réunion du collège des procureurs généraux, de
l'envoi d'une circulaire du collège aux parquets
pour leur recommander d'adopter cette méthode. Il
ne s'agit pas d'une immixtion dans des dossiers
concrets. Avec le traitement autonome par les
services de police, la généralisation de cette
méthode peut contribuer à résorber l'arriéré
judiciaire et à réduire à l'essentiel la mission du
parquet et du juge d'instruction.
01.03 Tony Van Parys (CD&V): Ik verwijt de
procureur niet dat hij die informatie heeft laten
publiceren.
Uit het antwoord van de minister blijkt dat men met
recherchemanagement de onderzoeken sneller kan
doen verlopen. Ik pleit ervoor dat de minister op de
vergadering van het college van procureurs-
generaal het initiatief zou nemen voor een
rondzendbrief van het college aan de parketten,
waarin deze werkwijze zou worden aanbevolen.
Dat is geen inmenging in concrete dossiers. De
veralgemening van deze werkwijze kan, samen met
de autonome politieafhandeling, ertoe bijdragen de
gerechtelijke achterstand weg te werken en de taak
van parket en onderzoeksrechter tot de essentie te
herleiden.
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 252
10/05/2004
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
3
01.04 Laurette Onkelinx, ministre (en français):
L'échange de bonnes pratiques s'effectue
naturellement au sein du collège des procureurs
généraux. Je puis leur suggérer l'élaboration d'un
guide des bonnes pratiques puisque je les verrai
prochainement.
01.04 Minister Laurette Onkelinx (Frans): Binnen
het college van procureurs-generaal worden goede
praktijken als vanzelfsprekend uitgewisseld. Ik
ontmoet hen binnenkort en zal hun dan ook
voorstellen een handleiding van goede praktijken
op te stellen.
L'incident est clos.
Het incident is gesloten.
02 Question de M. Servais Verherstraeten à la
vice-première ministre et ministre de la Justice
sur "des mesures en vue de l'exécution effective
aux Pays-Bas de jugements prononcés en
Belgique concernant des faillites" (n° 2779)
02 Vraag van de heer Servais Verherstraeten aan
de vice-eerste minister en minister van Justitie
over "maatregelen om Belgische vonnissen in
verband met faillissementen effectief te kunnen
uitvoeren in Nederland" (nr. 2779)
02.01 Servais Verherstraeten (CD&V): Ma
question s'inspire d'une jurisprudence récente à
Malines. Les faillites de sociétés sont parfois
causées par des erreurs de gestion grossières où il
y a une part de responsabilité personnelle. Et il
arrive que les personnes dont la responsabilité
personnelle est en cause soient des étrangers.
Quand la personne étrangère séjourne à l'étranger,
tout jugement concernant sa responsabilité
personnelle doit être exécuté à l'étranger par une
procédure d'exequatur. Lorsque la société faillie est
insolvable, le curateur est tenu de demander une
procédure gratuite, qui n'existe pas dans un pays
comme les Pays-Bas. Il en découle que le curateur
n'est quelquefois pas en mesure d'exécuter
l'exequatur parce qu'il n'en a pas les moyens. Et
ainsi, les Néerlandais personnellement
responsables d'une faillite demeurent impunis.
La ministre a-t-elle connaissance de ce problème ?
Quelles mesures envisage-t-elle de prendre à cet
égard?
02.01 Servais Verherstraeten (CD&V): Mijn vraag
is geïnspireerd op recente rechtsspraak in
Mechelen. Bij het faillissement van
vennootschappen liggen soms grove beleidsfouten
met persoonlijke aansprakelijkheid aan de basis.
Soms zijn de personen met persoonlijke
aansprakelijkheid buitenlanders. Wanneer zo
iemand in het buitenland verblijft, moet een vonnis
over zijn persoonlijke aansprakelijkheid via een
exequaturprocedure in het buitenland worden
uitgevoerd. Bij een insolvabele vennootschap moet
de curator kosteloze rechtspleging vragen, wat in
een land als Nederland niet bestaat. Dat leidt ertoe
dat de curator de exequatur soms niet kan
uitvoeren omdat hij er geen middelen voor heeft.
Nederlanders ontspringen daardoor ten onrechte
de dans.
Kent de minister het probleem? Welke maatregelen
overweegt zij?
02.02 Laurette Onkelinx, ministre (en
néerlandais): Je ne connaissais pas le problème
jusqu'à présent. Le règlement 1346/2000 du
Conseil de l'Union européenne régit les procédures
en matière d'insolvabilité au niveau européen,
rendant toute décision d'un juge belge valable en
droit dans les autres Etats membres. Il en va de
même en ce qui concerne la responsabilité
personnelle d'un administrateur.
L'exécution à l'étranger d'un jugement prononcé
par un tribunal belge est régie par le règlement n°
44/2001 du Conseil. Ce règlement prévoit que le
requérant qui, dans l'État membre d'origine, a
bénéficié en tout ou en partie de l'assistance
judiciaire ou d'une exemption de frais et dépens
bénéficie de l'assistance la plus favorable ou de
l'exemption la plus large prévue par le droit de l'État
membre requis.
02.02 Minister Laurette Onkelinx (Nederlands): Ik
kende het probleem totnogtoe niet. Via verordening
1346/2000 van de Raad van de Europese Unie zijn
de insolventieprocedures Europees geregeld. De
beslissing van een Belgische rechtbank is daardoor
rechtsgeldig in een andere lidstaat. Dat geldt ook
voor de persoonlijke aansprakelijkheid van een
bestuurder.
De uitvoering van een Belgisch vonnis in het
buitenland is gereglementeerd in verordening
44/2001 van de Raad. Deze verordening bepaalt
dat de verzoeker die in de lidstaat van oorsprong
gedeeltelijk of volledig gerechtelijke bijstand of een
vrijstelling van kosten en uitgaven heeft genoten,
recht heeft op de meest gunstige bijstand of de
meest ruime vrijstelling die in de aangezochte
lidstaat geldt.
10/05/2004
CRABV 51
COM 252
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2003
2004
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
4
(En français) L'article 51 précise qu'aucune caution
ni aucun dépôt ne peuvent être imposés en raison
de la qualité d'étranger à la partie qui demande
l'exécution dans un État membre d'une décision
rendue dans un autre État membre.
Il appartient aux curateurs concernés par cette
problématique d'en postuler l'application auprès
des juridictions de l'État membre requis et - en cas
de refus - de saisir la Cour de Justice de cette
violation du droit européen. Les faits peuvent aussi
être dénoncés auprès de la Commission
européenne.
(Frans) Volgens artikel 51 kan wegens de
hoedanigheid van vreemdeling geen enkele
zekerheid of depot worden opgelegd aan de partij
die in een lidstaat de tenuitvoerlegging vraagt van
een in een andere lidstaat gegeven beslissing.
De curatoren die met dit probleem te maken krijgen
moeten bij de rechtscolleges van de lidstaat waar
de tenuitvoerlegging is gevraagd om de toepassing
vragen. Bij een weigering moeten ze deze
schending van het Europees recht bij het Hof van
Justitie aanhangig maken. De feiten kunnen ook bij
de Europese Commissie worden aangeklaagd.
02.03 Servais Verherstraeten (CD&V): Je
transmettrai la réponse aux intéressés et je poserai
éventuellement une question écrite.
Le problème n'est pas la validité en droit, à
l'étranger, d'un jugement prononcé en Belgique
mais bien l'absence d'assistance judiciaire dans
certains Etats membres. Le curateur a certes droit
dans cette hypothèse au système le plus favorable
mais qu'en est-il lorsqu'il n'y a pas de système du
tout ? Des Néerlandais mal intentionnés peuvent
provoquer des faillites en Belgique sans que leur
responsabilité civile soit engagée par la suite.
Aucune mesure n'est prévue pour y remédier.
02.03 Servais Verherstraeten (CD&V): Ik zal het
antwoord aan de betrokkenen bezorgen en
eventueel een schriftelijke vraag indienen.
Het probleem is niet de rechtsgeldigheid van een
Belgisch vonnis in het buitenland, maar wel dat er
in bepaalde lidstaten niet in rechtsbijstand is
voorzien. De curator heeft dan wel recht op het
meest gunstige systeem, maar wat als er geen
systeem is? Malafide Nederlanders kunnen in
België faillissementen veroorzaken zonder er
achteraf voor aansprakelijk te worden gesteld. De
verordeningen bepalen niets om dat euvel te
verhelpen.
02.04 Laurette Onkelinx, ministre (en français):
Je suppose que vous allez compléter vos questions
sous forme écrite (Signe d'assentiment de M.
Verherstraeten).
02.04 Minister Laurette Onkelinx (Frans): Ik
veronderstel dat u uw vragen schriftelijk zal
vervolledigen
(Instemming van de heer
Verherstraeten).
L'incident est clos.
Het incident is gesloten.
La réunion publique de commission est levée à
14h.29.
De openbare commissievergadering wordt gesloten
om 14.29 uur.
Document Outline