CRABV 51 COM 1050
CRABV 51 COM 1050
C
HAMBRE DES REPRÉSENTANTS
DE
B
ELGIQUE
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
V
OLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
OMPTE
R
ENDU
A
NALYTIQUE
B
EKNOPT
V
ERSLAG
C
OMMISSION DES
R
ELATIONS EXTÉRIEURES
C
OMMISSIE VOOR DE
B
UITENLANDSE
B
ETREKKINGEN
mardi dinsdag
29-08-2006 29-08-2006
Matin Voormiddag
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 1050
29/08/2006
i
SOMMAIRE
INHOUD
Exposé de M. Karel De Gucht, ministre des
Affaires étrangères, sur la situation en République
démocratique du Congo et au Burundi - Échange
de vues, interpellations et questions jointes de
1
Uiteenzetting door de heer Karel De Gucht,
minister van Buitenlandse Zaken, over de situatie
in de Democratische Republiek Congo en in
Burundi - Gedachtewisseling en samengevoegde
interpellaties en vragen van
1
- M. Francis Van den Eynde au Premier ministre
sur "la très grande instabilité qui règne après les
élections du 30 juillet 2006 au Congo et ses
conséquences tant pour la sécurité de nos
compatriotes se trouvant sur place que pour les
élections mêmes" (n° 916)
1
- de heer Francis Van den Eynde tot de eerste
minister over "de zeer labiele toestand die na de
verkiezingen van 30 juli 2006 in Congo is ontstaan
en de gevolgen hiervan voor zowel de veiligheid
van onze landgenoten ter plekke als voor de
verkiezingen zelf" (nr. 916)
1
- Mme Nathalie Muylle au ministre des Affaires
étrangères sur "les tensions au Congo" (n° 918)
1
- mevrouw Nathalie Muylle aan de minister van
Buitenlandse Zaken over "de spanningen in
Congo" (nr. 918)
1
- Mme Brigitte Wiaux au ministre des Affaires
étrangères sur "les troubles consécutifs aux
élections présidentielles et législatives en RD du
Congo" (n° 12414)
1
- mevrouw Brigitte Wiaux aan de minister van
Buitenlandse Zaken over "de onlusten naar
aanleiding van de presidents- en wetgevende
verkiezingen in de Democratische Republiek
Congo" (nr. 12414)
1
- Mme Hilde Dierickx au ministre des Affaires
étrangères sur "les élections présidentielles
organisées au Congo le 29
octobre
2006"
(n° 12416)
1
- mevrouw Hilde Dierickx aan de minister van
Buitenlandse Zaken over "de
presidentsverkiezingen van 29
oktober
2006 in
Congo" (nr. 12416)
1
Orateurs: Karel De Gucht, ministre des
Affaires étrangères, Francis Van den Eynde,
Nathalie Muylle, Brigitte Wiaux, Hilde
Dierickx, Hervé Hasquin, Dirk Van der
Maelen, président du groupe sp.a-spirit,
Mohammed Boukourna, Herman Van
Rompuy
Sprekers: Karel De Gucht, minister van
Buitenlandse Zaken, Francis Van den Eynde,
Nathalie Muylle, Brigitte Wiaux, Hilde
Dierickx, Hervé Hasquin, Dirk Van der
Maelen, voorzitter van de sp.a-spirit-fractie,
Mohammed Boukourna, Herman Van
Rompuy
Motions
20
Moties
20
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 1050
29/08/2006
1
COMMISSION DES RELATIONS
EXTERIEURES
COMMISSIE VOOR DE
BUITENLANDSE BETREKKINGEN
du
MARDI
29
AOUT
2006
Matin
______
van
DINSDAG
29
AUGUSTUS
2006
Voormiddag
______
La réunion publique est ouverte à 10 h 05 sous la
présidence de M. Patrick Moriau.
De vergadering wordt geopend om 10.05 uur door
de heer Patrick Moriau.
01 Exposé de M. Karel De Gucht, ministre des
Affaires étrangères, sur la situation en
République démocratique du Congo et au
Burundi - Échange de vues, interpellations et
questions jointes de
- M. Francis Van den Eynde au Premier ministre
sur "la très grande instabilité qui règne après les
élections du 30 juillet 2006 au Congo et ses
conséquences tant pour la sécurité de nos
compatriotes se trouvant sur place que pour les
élections mêmes" (n° 916)
- Mme Nathalie Muylle au ministre des Affaires
étrangères sur "les tensions au Congo" (n° 918)
- Mme Brigitte Wiaux au ministre des Affaires
étrangères sur "les troubles consécutifs aux
élections présidentielles et législatives en RD du
Congo" (n° 12414)
- Mme Hilde Dierickx au ministre des Affaires
étrangères sur "les élections présidentielles
organisées au Congo le 29
octobre
2006"
(n° 12416)
01 Uiteenzetting door de heer Karel De Gucht,
minister van Buitenlandse Zaken, over de situatie
in de Democratische Republiek Congo en in
Burundi - Gedachtewisseling en samengevoegde
interpellaties en vragen van
- de heer Francis Van den Eynde tot de eerste
minister over "de zeer labiele toestand die na de
verkiezingen van 30
juli
2006 in Congo is
ontstaan en de gevolgen hiervan voor zowel de
veiligheid van onze landgenoten ter plekke als
voor de verkiezingen zelf" (nr. 916)
- mevrouw Nathalie Muylle aan de minister van
Buitenlandse Zaken over "de spanningen in
Congo" (nr. 918)
- mevrouw Brigitte Wiaux aan de minister van
Buitenlandse Zaken over "de onlusten naar
aanleiding van de presidents- en wetgevende
verkiezingen in de Democratische Republiek
Congo" (nr. 12414)
- mevrouw Hilde Dierickx aan de minister van
Buitenlandse Zaken over "de
presidentsverkiezingen van 29 oktober 2006 in
Congo" (nr. 12416)
01.01 Karel De Gucht, ministre (en néerlandais) :
Des journalistes et des confrères m'interrogent
régulièrement sur l'opportunité des élections
organisées au Congo et je m'en irrite toujours
quelque peu. Je rappelle que ces dernières
années, le Congo a été le théâtre du conflit le plus
sanglant depuis la Seconde Guerre mondiale. Il y a
enfin été mis un terme par un accord de paix
provisoire, qui n'a été obtenu qu'au prix d'une
formule de partage du pouvoir, la fonction de vice-
président ayant été attribuée aux anciens chefs
rebelles. Cette formule était loin d'être idéale mais
elle constituait la seule manière de mettre fin à ce
01.01 Minister Karel De Gucht (Nederlands): Van
journalisten en politici krijg ik regelmatig de vraag of
het wel zinvol was om verkiezingen te organiseren
in Congo en ik maak mij daar altijd een beetje
kwaad over. Ik herinner eraan dat Congo in de
voorbije jaren het toneel is geweest van het
bloedigste conflict sinds de Tweede Wereldoorlog.
Een voorlopig vredesakkoord heeft daar uiteindelijk
een einde aan gemaakt. Dit was enkel mogelijk
door een formule van power sharing, waarbij de
voormalige rebellenleiders de functie van vice-
president toebedeeld kregen. Deze formule was
verre van ideaal, maar het was de enige manier om
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
29/08/2006
CRABV 51
COM 1050
2
violent conflit.
Je continue à croire aux élections et je ne vois pas
d'autre issue à la situation actuelle. Seules des
élections démocratiques permettront d'écarter le
perdant et d'instaurer un régime légitime. J'espère
que tout le monde est unanime quant à la nécessité
d'une solution démocratique pour le Congo.
Ces élections suscitent le doute en Belgique mais
également au Japon et aux Etats-Unis, deux
grands donateurs. Nous avons dès lors demandé à
Kofi Annan, lors de notre entretien avec lui,
d'insister auprès de ces donateurs pour qu'ils
continuent à financer le processus électoral. Notre
pays a déjà fourni une contribution de 3 millions
d'euros au coût supplémentaire du second tour de
scrutin, estimé à un montant de 36 à 40 millions
d'euros.
een einde te maken aan het oorlogsgeweld.
Ik geloof nog altijd in de verkiezingen. Ik zie immers
niet in hoe men anders uit de huidige situatie kan
geraken. Alleen via democratische verkiezingen
kan men de verliezer naar de achtergrond
verwijzen en kan men een legitiem regime vestigen.
Ik hoop dat iedereen het erover eens is dat de
oplossing voor Congo een democratische oplossing
moet zijn.
De twijfels over de verkiezingen steken nu niet
alleen in België, maar ook bij grote donoren zoals
Japan en de VS de kop op. Tijdens ons gesprek
met Kofi Annan hebben wij hem dan ook gevraagd
om er bij deze donoren op aan te dringen dat zij het
verkiezingsproces zouden blijven financieren. Voor
de meerprijs van de tweede verkiezingsronde, die
geraamd wordt op 36 à 40 miljoen euro, heeft ons
land reeds een bijdrage van 3 miljoen euro
vrijgemaakt.
Le courage de la population congolaise force notre
admiration. Il règne en Belgique un certain dédain
pour la démocratie car celle-ci est devenue une
évidence. Mais dans un pays comme le Congo, la
population qui se rend aux urnes risque sa vie.
Nous devons donc saluer le fait que 25 millions de
citoyens se soient inscrits et que plus de 70 %
d'entre eux ont effectivement voté.
À mes yeux, les élections parlementaires sont tout
aussi cruciales que les élections présidentielles. La
représentation parlementaire doit être le reflet aussi
fidèle que possible de la composition de la
population. Il est selon moi parfaitement logique
que l'élément ethnique joue un rôle important à cet
égard mais il est préférable que cet élément n'ait
pas de lien avec les structures des partis. À
présent, les élus seront sans doute essentiellement
des citoyens bien implantés au niveau local. Étant
donné que les listes étaient ouvertes, la tentation
de constituer des partis était moins forte et c'est
une bonne chose. Il n'y a ainsi pas d'opposition
stricte entre la majorité et la minorité au sein du
parlement et chaque dossier devra faire l'objet de
négociations pour parvenir à un compromis entre
les différents groupes.
We kunnen de moed van de Congolese bevolking
alleen maar bewonderen. In België heerst een
zeker dédain voor de democratie, omdat het
allemaal zo vanzelfsprekend geworden is. Maar in
een land als Congo gaan de mensen stemmen met
gevaar voor lijf en leden. Dat 25 miljoen mensen
zich geregistreerd hebben en meer dan 70 procent
daarvan ook daadwerkelijk zijn stem heeft
uitgebracht, dwingt dus respect af.
Niet alleen de presidentsverkiezingen, maar ook de
parlementsverkiezingen zijn in mijn ogen van
cruciaal belang. Het is goed dat de parlementaire
vertegenwoordiging zo nauw mogelijk aansluit bij
de samenstelling van de bevolking. Het is mijns
inziens niet meer dan logisch dat het etnische
element daarbij een grote rol speelt. Maar het is
beter dat dit element speelt los van partijstructuren.
Nu zullen wellicht vooral mensen met een sterke
lokale inplanting verkozen zijn. Omdat er gewerkt is
met open lijsten, was de druk tot partijvorming
minder groot, en dat is een goede zaak. Op die
manier is er geen strikte tegenstelling tussen
meerderheid en minderheid in het parlement en
moet er over elk dossier onderhandeld worden om
een compromis te bereiken tussen de diverse
fracties.
La démocratie qui se met aujourd'hui en place au
Congo sera quelque peu différente de celle que
nous connaissons chez nous et qui est basée sur
un antagonisme entre majorité et opposition, mais
la situation congolaise diffère de la situation belge.
Le Congo a besoin d'un président qui soit capable
de dialoguer avec son gouvernement mais aussi
avec l'ensemble de son parlement car sans
Het wordt dus een ietwat andere democratie dan
degene die wij kennen uit ons spel van
meerderheid en minderheid, maar de toestand is er
dan ook verschillend van die bij ons. Congo heeft
nood aan een president die praat met zijn regering
en met heel zijn parlement. Zonder politieke dialoog
en ruime akkoorden is immers geen vooruitgang
mogelijk en zou het land wel eens snel naar een
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 1050
29/08/2006
3
dialogue politique ni large consensus, aucune
avancée ne sera possible et le pays pourrait
évoluer rapidement vers un régime autocratique.
Des élections viennent d'avoir lieu et dans
quelques mois, elles seront suivies d'un second
tour. Ce scrutin démocratique doit devenir la règle
au Congo, comme en Inde où une évolution
similaire s'est révélée être une réussite. Il est
impératif que se développe au Congo un
comportement démocratique qui fasse que les
résultats des élections n'engendrent pas
immédiatement des réactions de violence.
autocratie kunnen evolueren.
Er zijn nu verkiezingen geweest en die zullen over
een paar maanden worden gevolgd door een
tweede ronde. Zulke democratische verkiezingen
moeten een vast systeem worden in Congo, zoals
dat ook in Indië gelukt is. Er moet een
democratische ingesteldheid komen, waarbij op
verkiezingsuitslagen niet meteen gewelddadig
wordt gereageerd.
Si nous procédons à une évaluation des élections
qui viennent de se tenir, une certaine inquiétude
semble malheureusement poindre. Car ce scrutin
présidentiel requiert l'organisation d'un second tour,
perspective qui me paraît personnellement
préférable à une victoire très courte d'un des
candidats. Il faut absolument que ces élections
aboutissent à un résultat clair et c'est la raison pour
laquelle ce second tour est incontournable, même
si je crains que la nouvelle campagne électorale de
deux mois qui va maintenant se dérouler soit à
nouveau une période de tensions. Il semble
malheureusement difficile d'en réduire la durée.
Compte tenu des infrastructures médiocres et de
l'organisation très imparfaite du processus
électoral, respecter la date du 29 octobre sera déjà
un tour de force.
Une gouvernance démocratique peut-elle
s'amorcer ? Le parlement sera installé mais quand
y aura-t-il un gouvernement ? Cela fait des années
que le Congo n'est plus gouverné et à présent, la
population congolaise, qui souffre de sous-
alimentation chronique et peut donc facilement
recourir à la violence pour manifester son
mécontentement, doit encore patienter pendant des
mois. Or il faut absolument qu'il y ait une amorce
de gouvernance dans les meilleurs délais.
Als we de voorbije verkiezingen evalueren, steekt
toch een zekere bezorgdheid de kop op. Voor de
presidentsverkiezingen is immers een tweede
ronde nodig, maar dat is mijns inziens te verkiezen
boven een zeer nipte overwinning van een van de
kandidaten. Een duidelijke uitslag is nodig en
daarom is die tweede ronde een must. Al zal de
bijkomende campagneperiode van twee maanden
weer een periode van spanningen zijn, vrees ik.
Maar die periode is moeilijk in te korten. Het wordt
met de gebrekkige infrastructuur en organisatie nu
al een heksentoer om de datum van 29 oktober te
halen.
Kan men ondertussen een begin maken met een
democratisch bestuur? Het parlement zal worden
geïnstalleerd, maar wanneer zal er een regering
zijn? Het land is al jaren niet bestuurd en nu moet
de Congolese bevolking, die toch al structureel
ondervoed is en dus makkelijk tot uitbarsten kan
komen, weer maanden wachten. Een begin van
bestuur mag echt niet lang meer op zich laten
wachten.
Les récents événements auxquels nous avons
assisté montrent que les deux protagonistes Kabila
et Bemba sont prêts à tout, y compris la violence,
pour s'assurer une position favorable et renforcer
cette dernière. Vingt-trois victimes ont déjà été
recensées. Maintenir la situation sous contrôle
jusqu'au 29 octobre ne sera pas une sinécure car
de nouveaux incidents sont à prévoir. La
communauté internationale n'y parviendra qu'en
s'unissant pour exercer une pression sur les deux
candidats. Si des voix s'élevaient déjà pour
réclamer un abandon du Congo après les élections,
les troubles récents ont heureusement fait prendre
conscience de la nécessité pour la communauté
internationale de continuer à s'intéresser au
Uit de voorbije gebeurtenissen is ook af te lezen dat
de twee protagonisten Kabila en Bemba tot alles
bereid zijn om hun positie te vrijwaren en te
versterken, ook tot geweld. Er zijn nu al 23
slachtoffers. Het wordt een hele kunst om tot 29
oktober de situatie onder controle te houden, want
verdere incidenten zijn zeker te verwachten. De
internationale gemeenschap zal daarin alleen
slagen als ze eenstemmig druk uitoefent op beide
kandidaten. Nu was er al een stroming die zei dat
we Congo na zijn verkiezingen moesten loslaten,
maar de recente onlusten hebben gelukkig weer
het besef laten rijpen dat internationale aandacht
en druk nodig blijven.
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
29/08/2006
CRABV 51
COM 1050
4
problème et de maintenir la pression.
Avant d'évoquer le Burundi, je résumerai donc la
situation au Congo en la qualifiant de difficile,
même si l'organisation des élections n'est pas
compromise. Ces dernières sont absolument
indispensables car la démocratie est la seule
solution.
Alvorens iets over Burundi te zeggen vat ik dus
samen: de toestand in Congo is moeilijk, maar de
verkiezingen zijn een haalbare zaak. Ze zijn ook
absoluut noodzakelijk, want democratie is de enige
uitweg.
(En français) Concernant le Burundi, je m'inquiète.
Il y a un an, le président Pierre Nkurunziza a prêté
serment et il y avait un espoir que la démocratie
s'installe. Le président et le gouvernement
voulaient, en effet, redresser le pays sur base d'une
analyse démocratique. Un an plus tard, on peut
s'interroger, surtout ces dernières semaines. Le 31
juillet, en effet, une vague d'arrestations a touché
des dignitaires de l'ancien régime, accusés de
tentative de coup d'État. Le 21 août, ont été arrêtés
l'ancien président de la transition, M. Domitien
Ndayizeye ; la levée de son immunité me semble
irrégulière, de même que celle du chef de
l'opposition, M. Léonard Nyangoma, qui s'est
réfugié en Tanzanie.
(Frans) De toestand in Burundi baart me zorgen.
Een jaar geleden heeft president Pierre Nkurunziza
er de eed afgelegd en bestond er de hoop dat het
land de weg naar de democratie had ingeslagen.
De president en de regering wilden inderdaad het
land op grond van de democratische beginselen
herinrichten. Een jaar later, en vooral de jongste
weken, hebben een aantal gebeurtenissen die
hoop de bodem ingeslagen. Op 31 juli werden
verscheidene gezagsdragers van het vorig bewind
op beschuldiging van poging tot staatsgreep
gearresteerd. Op 21 augustus was het de beurt aan
de gewezen overgangspresident, de heer Domitien
Ndayizeye. De opheffing van zijn immuniteit
evenals die van de oppositieleider, de heer Léonard
Nyangoma die naar Tanzania is gevlucht, is
volgens mij onregelmatig gebeurd.
Or, on peut avoir de sérieux doutes sur le fait que,
par exemple, MM. Alphonse Marie Kadege et
Domitien Ndayizeye s'unissent dans un complot,
car ils se sont toujours opposés ; M. Ndayizeye,
comme président intérimaire, avait destitué M.
Kadege. M. Ndayizeye, avec toute la relativité qu'il
faut avoir en Afrique, a fait un bon travail comme
président intérimaire dans des conditions difficiles,
et a permis d'arriver à des élections acceptables.
Donc, cette histoire m'étonne beaucoup, elle
étonne aussi de nombreux responsables
internationaux. J'ajoute que M. Ndayizeye, peu
avant son arrestation, a fait des remarques sur M.
Hussein Radjabu, le président du parti de M.
Nkurunziza. Il n'y a donc pas là une prise de
décision neutre sur le plan personnel. On a
d'ailleurs mentionné des tortures pour plusieurs
personnes arrêtées.
Het valt echter te betwijfelen dat de heren Alphonse
Marie Kadege en Domitien Ndayizeye bijvoorbeeld
samen een complot hebben gesmeed, vermits ze
altijd lijnrecht tegenover elkaar hebben gestaan.
Toen Ndayizeye interim-president was, heeft hij
Kadege uit zijn ambt ontzet. Alles welbeschouwd
heeft Ndayizeye als interim-president goed werk
geleverd in moeilijke omstandigheden en heeft hij
verkiezingen die de naam waardig zijn mogelijk
gemaakt. Zoals steeds in Afrika dient een en ander
wel te worden gerelativeerd.
Ik had dus sterke twijfels bij dat verhaal, net als
talrijke internationale kopstukken. Ik wil eraan
toevoegen dat de heer Ndayizeye kort vóór zijn
aanhouding opmerkingen had gemaakt over de
heer Hussein Radjabu, de partijvoorzitter van de
heer Nkurunziza. Op persoonlijk vlak zijn er dus
geen neutrale beslissingen genomen. Bovendien
zouden diverse personen na hun aanhouding
gemarteld zijn.
La raison avancée par le régime de Bujumbura
pour justifier la vague d'arrestations est une
tentative de coup d'État, dont cependant aucun
élément ne corrobore l'existence.
Depuis quelques mois, j'ai de sérieux doutes sur le
comportement du gouvernement burundais. Il faut
continuer à encourager celui-ci à poursuivre le
processus de démocratisation mais, également, lui
De machtshebbers in Bujumbura beweren dat er
een staatsgreep werd voorbereid en trachten aldus
de golf van aanhoudingen te rechtvaardigen. Er zijn
echter geen elementen die hun vermoeden staven.
Sinds enkele maanden heb ik ernstige twijfels bij de
houding van de Burundese regering. We moeten
haar blijven aanmoedigen om het
democratiseringsproces tot een goed einde te
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 1050
29/08/2006
5
demander des explications. C'est ce que nous
avons fait. Il faut également poursuivre la
réconciliation nationale et respecter l'État de droit.
brengen, maar haar evenzeer om uitleg durven
vragen. Dat hebben we dan ook gedaan. Ook de
nationale verzoening moet worden voortgezet en
de rechtsstaat moet worden geëerbiedigd.
Des négociations sont en cours avec le FNL mais,
avec ce qui s'est passé ces derniers jours, on peut
se demander si le FNL aura confiance dans les
accords éventuels. Dans cette optique, il est
important que l'Afrique du Sud ait indiqué qu'elle
enverrait à nouveau des troupes au Burundi. Cela
indique aussi que ce pays continue à s'intéresser
au Burundi. L'Afrique du Sud a déjà joué un rôle de
facilitateur de manière exemplaire et va reprendre
ce rôle dans les négociations avec le FNL. Là
aussi, nous sommes le plus grand bailleur de fonds
pour financer ces négociations.
L'actualité témoigne de l'évolution du régime
burundais. Le Burundi connaît une nette évolution
vers un autoritarisme accentué. On assiste de plus
en plus à la mise à l'écart de partis
démocratiquement élus qui pouvaient participer au
gouvernement. A bref délai, tout élément de
démocratie risque de disparaître.
Er wordt met het FNL onderhandeld, maar na de
gebeurtenissen van de jongste dagen kan men zich
afvragen of het FNL veel vertrouwen zal hebben in
de eventuele akkoorden. In dit verband is het
belangrijk dat Zuid-Afrika te kennen heeft gegeven
dat het opnieuw troepen naar Burundi zou sturen.
Dat bewijst tevens dat dat land zijn belangstelling
voor Burundi niet heeft verloren. Zuid-Afrika heeft
reeds op voorbeeldige wijze een bemiddelende rol
gespeeld en zal die rol in het kader van de
onderhandelingen met het FNL opnieuw opnemen.
Ook daar zijn we de grootste geldschieter om die
onderhandelingen te financieren.
Uit de actualiteit blijkt welke weg het Burundees
regime is ingeslagen. Burundi evolueert duidelijk
naar een uitgesproken autoritair systeem. De
democratisch verkozen partijen die aan de regering
konden deelnemen, worden steeds meer aan de
kant geschoven. Op korte termijn bestaat het
gevaar dat er van de democratie niets overblijft.
Nous sommes intervenus à plusieurs reprises pour
indiquer que nous sommes vraiment préoccupés
par l'évolution de la situation au Burundi. Je
profiterai de ma présence à New York à partir du 18
septembre, à l'occasion de l'assemblée générale
des Nations Unies, pour avoir des contacts avec
des responsables burundais. Je mettrai l'accent sur
la nécessité de retourner à la démocratie, à la
protection des droits fondamentaux et au respect
de l'État de droit et de faire la distinction entre un
parti politique et la présidence. Je vais leur dire très
clairement que nous ne pouvons accepter ce qui
s'est passé récemment au Burundi.
We hebben meermaals gewag gemaakt van onze
ongerustheid over de ontwikkelingen in Burundi. Op
18 september reis ik naar New York om er de
algemene vergadering van de Verenigde Naties bij
te wonen; ik zal van die gelegenheid gebruik maken
om met de Burundese beleidsmakers te spreken. Ik
zal benadrukken dat de democratie in ere dient te
worden hersteld, dat de fundamentele rechten
dienen te worden beschermd, dat de rechtsstaat
dient te worden geëerbiedigd en dat er een
onderscheid dient te worden gemaakt tussen een
politieke partij en het presidentschap. Ik zal hen
onomwonden zeggen dat we de gebeurtenissen die
zich onlangs in Burundi hebben afgespeeld niet
kunnen aanvaarden.
01.02 Francis Van den Eynde (Vlaams Belang) :
Je remercie le ministre pour son exposé réaliste.
J'ai déjà précisé hier que la politique étrangère de
la coalition violette est clairement francophone et
inspirée en fait par la France. Ce constat s'applique
tant à la problématique du Liban qu'à celle abordée
aujourd'hui.
L'ancien ministre SP M. Derycke a régulièrement
été l'objet de vives critiques de la part des
francophones parce que sa politique étrangère ne
correspondait pas à leur vision des choses. Il s'est
notamment désintéressé de l'Afrique centrale et du
Congo. Il a admis qu'en tant que ministre des
Affaires étrangères de la Belgique, sa politique ne
01.02 Francis Van den Eynde (Vlaams Belang):
Ik dank de minister voor zijn realistische
uiteenzetting. Gisteren verduidelijkte ik al dat de
buitenlandse politiek van paars zeer francofoon is
en eigenlijk wordt geleid door Frankrijk. Die
opmerking geldt zowel voor de problematiek rond
Libanon als deze die vandaag wordt besproken.
Voormalig SP-minister Derycke kreeg regelmatig
felle kritiek van de Franstaligen omdat zijn
buitenlands beleid niet in de lijn lag van hun visie.
Hij hield namelijk afstand van Centraal-Afrika en
Congo. Hij gaf toe dat hij slechts minister van
Buitenlandse Zaken was van België en dat zijn
beleid beantwoordde aan de beperkte
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
29/08/2006
CRABV 51
COM 1050
6
pouvait que répondre aux possibilités limitées de
l'État belge. Sa politique n'était nullement
prétentieuse. Lorsque le ministre Michel est arrivé
au pouvoir, la Belgique s'est à nouveau mêlée de
tout : non seulement des élections en Autriche et
aux États-Unis mais aussi de la situation sur le
continent africain et ce en vertu de notre soi-disant
savoir-faire; il faut pourtant admettre que nos
interventions n'ont pas été vraiment réussies
depuis l'indépendance du Congo en 1960.
mogelijkheden van de Belgische Staat. Hij voerde
geen pretentieus beleid. Toen minister Michel
aantrad bemoeide België zich opnieuw overal mee:
niet alleen met de verkiezingen in Oostenrijk en in
de VS, maar vooral met Afrika, en dat op basis van
onze zogenaamde knowhow - waarbij men
nochtans moet toegeven dat onze interventies
sinds de onafhankelijkheid van Congo in 1960 niet
echt succesvol zijn geweest.
Ces dernières années, notre ingérence dans les
questions de politique intérieure du Congo semblait
avoir produit certains résultats positifs. L'on avait
réussi à programmer des élections et à calmer les
esprits. J'admets que la situation s'était un peu
améliorée dans ce pays mais aujourd'hui, elle s'est
de nouveau dégradée. Les élections se sont
déroulées plus ou moins convenablement dans
l'ensemble du territoire mais la capitale Kinshasa,
où tout devait justement se passer sans anicroche
et où la situation était la mieux maîtrisée, a sombré
dans un chaos total. Les troupes du président
actuel se sont heurtées à celles du vice-président.
Les deux protagonistes se sont même combattus à
l'arme lourde et les troupes du président Kabila ont
mitraillé la résidence du vice-président alors que
quinze ambassadeurs s'y réunissaient.
L'hélicoptère du vice-président a été détruit et
l'intervention des casques bleus n'a pas été
couronnée de succès.
De bemoeienis met de binnenlandse politiek van
Congo leek de laatste jaren vrij goed te lukken.
Men was erin geslaagd verkiezingen te plannen en
de gemoederen te bedaren. Ik geef toe dat het wat
beter ging in Congo, maar dat is nu niet meer het
geval. De verkiezingen gingen ongeveer op het
hele grondgebied ordentelijk door, maar precies
waar alles goed moest gaan en men de zaken best
onder controle had, in de hoofdstad Kinshasa, ging
alles verkeerd. De troepen van de president in
functie geraakten er slaags met die van de vice-
president. De twee hoofdrolspelers beschieten
mekaar zelfs met zware wapens, de troepen van de
president beschoten de woning van de vice-
president terwijl daar vijftien ambassadeurs
vergaderden, de helikopter van de vice-president
werd vernield en de interventies van de VN-troepen
verlopen niet naar wens.
Selon le Standaard, la fusillade a éclaté lorsque les
gardes du corps de Bemba ont ouvert le feu sur
des véhicules de la Police d'Intervention Rapide
(PIR). Une demi-heure plus tard, les troupes de la
MONUC ont également été la cible de tirs au même
endroit. Les soldats ont pris les armes de la PIR
sans porter secours aux agents blessés. Lorsque
les troupes du président Kabila ont tiré sur le
bâtiment où se trouvaient les ambassadeurs, il a
également fallu attendre longtemps avant que les
troupes de l'ONU n'interviennent. Ces événements
montrent que leur efficacité n'est pas optimale.
Aujourd'hui, M. De Gucht a déclaré lui-même que
les deux candidats à la présidence étaient prêts à
tout.
Volgens De Standaard is de schietpartij begonnen
toen de lijfwachten van Bemba het vuur openden
op wagens van de Police d'Intervention Rapide
(PIR). Een half uur later werden troepen van de
MONUC op die plaats ook beschoten. Zij namen
wel de wapens mee van de PIR, maar hielpen de
achtergebleven gewonde agenten niet. Ook toen de
troepen van president Kabila op het gebouw
schoten waar de ambassadeurs verbleven, duurde
het erg lang voor de VN-troepen ingrepen. Uit dit
alles blijkt dat hun strijdkracht er niet groot is.
Minister De Gucht heeft vandaag zelf gezegd dat
de twee presidentskandidaten tot alles bereid zijn.
01.03 Karel De Gucht, ministre (en néerlandais) :
Je l'ai toujours dit.
01.03 Minister Karel De Gucht (Nederlands): Dat
heb ik altijd al gezegd.
01.04 Francis Van den Eynde (Vlaams Belang) :
La Belgique a investi des moyens considérables,
tant humains que financiers, au Congo. De
nouveaux investissements sont encore à venir. Si
les candidats à la présidence sont prêts à tout, quel
01.04 Francis Van den Eynde (Vlaams Belang):
België heeft veel geld en mensen in Congo
geïnvesteerd. Er zullen nu nog bijkomende
investeringen volgen. Als de presidentskandidaten
tot alles bereid zijn, wat is dan het resultaat van al
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 1050
29/08/2006
7
sera le résultat de tous ces investissements ?
Selon le ministre, nous devons soutenir la mise en
place du processus démocratique au Congo, alors
que dans le passé, toutes les expériences
démocratiques menées en Afrique subsaharienne
ont échoué. Je me demande si nous devons nous
diriger vers une solution de ce type. Le ministre
affirme que nous n'avons pas le choix, et je le
conçois, mais nous ne devons pas oublier qu'il
s'agit d'une vision européenne des choses, or cet
angle de vue n'a jamais été très efficace dans le
passé.
Je conseille au gouvernement d'adopter un profil
bas et j'espère que nous comprendrons que nous
ne sommes pas à même de résoudre le problème.
Il ne faut pas en déduire que je ne souhaite pas
qu'une solution soit trouvée, mais je crains un
nouvel échec.
die investeringen? Volgens de minister moeten we
de democratie in Congo helpen tot stand brengen,
maar in het verleden zijn alle democratische
experimenten ten zuiden van de Sahara mislukt. Ik
vraag mij af of we deze oplossing moeten
nastreven. De minister zegt dat er geen andere
oplossing is en dat begrijp ik, maar we mogen niet
vergeten dat dit een Europese visie is op de
problematiek, die in het verleden nooit veel heeft
opgebracht.
Ik raad de regering aan om zich nederig op te
stellen en hoop dat we gaan beseffen dat wij het
probleem niet kunnen oplossen. Dat wil niet zeggen
dat ik geen oplossing wens, maar ik vrees dat het
ook deze keer verkeerd zal aflopen.
01.05 Nathalie Muylle (CD&V) : Nous souscrivons
à l'analyse du ministre De Gucht. Peu avaient
escompté que le premier tour de scrutin au Congo
se déroulerait de manière aussi paisible et
transparente. Nous espérons que le second tour
sera tout aussi paisible. La Belgique doit continuer
à exercer une pression, conjointement avec la
communauté internationale.
Nous espérons toutefois qu'il sera fait preuve de la
neutralité requise à cet effet. L'ambassadeur
allemand a déclaré dans les médias que certains
responsables politiques belges possèdent un
agenda spécifique et ne feraient pas preuve de
neutralité à l'égard de tous les candidats. Je pense
que l'ambassadeur se réfère en l'occurrence à
notre ancien ministre des Affaires étrangères. À
l'heure actuelle, rien n'indique que le ministre De
Gucht aurait une attitude partiale et nous espérons
qu'il en demeurera ainsi.
La fusillade de la semaine dernière constitue
cependant un grave incident. Lorsque quinze
ambassadeurs sont pris pour cible, la situation peut
être qualifiée de précaire. Un nouveau dérapage
n'est pas exclu au cours des prochaines semaines.
01.05 Nathalie Muylle (CD&V): Wij onderschrijven
de analyse van minister De Gucht. Weinig mensen
hadden verwacht dat de eerste ronde van de
verkiezingen in Congo zo rustig en transparant zou
verlopen. Wij hopen dat de tweede ronde even
rustig zal verlopen. België moet samen met de
internationale gemeenschap druk blijven
uitoefenen.
Wij hopen wel dat dit op een neutrale manier kan
gebeuren. De Duitse ambassadeur heeft in de
media verkondigd dat sommige Belgische politici er
een specifieke agenda op nahouden en zich niet
neutraal zouden opstellen tegenover alle
kandidaten. Ik denk dat de ambassadeur het hier
heeft over onze vorige minister van Buitenlandse
Zaken. Voorlopig zijn er geen aanwijzingen dat
minister De Gucht zich niet neutraal zou opstellen
en wij hopen dat dit zo zal blijven.
De schietpartij van vorige week is wel een ernstig
incident. Als vijftien ambassadeurs worden
beschoten, dan is de situatie precair. De komende
weken zou de situatie opnieuw uit de hand kunnen
lopen.
Des mesures de sécurité spécifiques seront-elles
prises pour protéger les Belges sur place ?
Le mandat des troupes de l'Eufor arrive à échéance
fin novembre alors que le résultat du deuxième tour
des élections n'est prévu qu'à ce moment-là
également. Nous savons qu'il s'agira d'un tournant
délicat. Le mandat des troupes sera-t-il prolongé ?
Zullen er specifieke veiligheidsmaatregelen
genomen worden om de aanwezige Belgen te
beschermen?
De Eufor-troepen hebben een mandaat tot eind
november. De uitslag van de tweede ronde van de
verkiezingen wordt pas eind november verwacht.
We weten dat dit een gevaarlijk moment kan zijn.
Zal het mandaat van de troepen worden verlengd?
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
29/08/2006
CRABV 51
COM 1050
8
Le ministre déclare qu'un budget de 35 à 45
millions de dollars est nécessaire. La Belgique
fournira sa contribution. Les autres pays le feront-ils
également ? Pourra-t-on réunir ce budget ? Les
investissements organisationnels et logistiques
seront-ils suffisants ? La Belgique enverra-t-elle
une nouvelle fois des observateurs internationaux ?
De minister zegt dat er een budget nodig is van 35
tot 45 miljoen dollar. België zal een bijdrage
leveren. Zullen ook de andere landen dit doen? Zal
dit budget bereikt worden? Kan er voldoende
geïnvesteerd worden op organisatorisch en
logistiek vlak? Zal België opnieuw internationale
waarnemers sturen?
Selon le ministre, comment la situation évoluera-t-
elle au Congo après le deuxième tour des
élections
? Si M.
Kabila gagnait les élections,
qu'adviendra-t-il de son opposant ? M. Bemba, chef
des rebelles, dispose encore de troupes. Doit-il
continuer à être associé à la politique menée au
Congo
? D'autres mesures doivent-elles être
prises ? Qu'en est-il des autres chefs rebelles
toujours présents au Congo ? Quel est le rôle joué
par les pays voisins du Congo ?
Des rumeurs prétendent que de l'uranium a été
transporté du Congo vers l'Iran entre 2002 et 2006.
D'aucuns affirment que des camps d'entraînement
islamistes auraient même été installés dans l'Est du
Congo. Le ministre dispose-t-il d'indications à ce
sujet ?
Hoe ziet de minister de evolutie in Congo na de
tweede ronde van de verkiezingen? Als Kabila de
verkiezingen zou winnen, wat zal er dan gebeuren
met zijn tegenkandidaat? Rebellenleider Bemba
heeft nog steeds troepen ter beschikking. Moet hij
betrokken blijven bij het beleid in Congo? Moeten
er andere maatregelen worden genomen? Wat met
de andere rebellenleiders die nog steeds in Congo
aanwezig zijn? Welke rol hebben de buurlanden
van Congo?
Er wordt verteld dat er van 2002 tot 2006 uranium
uit Congo naar Iran is gegaan. Sommigen beweren
dat er in het Oosten van Congo zelfs islamitische
trainingskampen zijn. Heeft de minister hier
aanwijzingen voor?
01.06 Brigitte Wiaux (cdH) : La situation tendue
au lendemain des élections doit guider la Belgique
dans son implication future en République
démocratique du Congo. Tout en gardant à l'esprit
que le conflit peut renaître, il faut envisager le
développement institutionnel à plus long terme.
Quelle est la position du ministre à propos des
événements récents et des engagements belges à
court et moyen terme ?
Le Conseil supérieur de la Défense semble fermer
les yeux sur l'augmentation des effectifs des forces
de sécurité entourant le président et les vice-
présidents. Les responsables politiques congolais
vont-ils remédier à la situation ?
01.06 Brigitte Wiaux (cdH): België moet zijn
toekomstige betrokkenheid in de Democratische
Republiek Congo op de gespannen toestand vlak
na de verkiezingen afstemmen. We mogen niet
vergeten dat er op elk moment een nieuw conflict
de kop kan opsteken, maar we moeten tegelijkertijd
de institutionele ontwikkeling op langere termijn
benaderen. Welk standpunt neemt de minister in
ten aanzien van de recente gebeurtenissen en de
Belgische verbintenissen op korte en middellange
termijn?
De Hoge Raad voor Defensie lijkt zijn ogen te
sluiten voor het stijgend aantal veiligheidstroepen in
de omgeving van de president en de vice-
presidenten. Zullen de Congolese beleidsmakers
de toestand ontzenuwen?
01.07 Hilde Dierickx (VLD) : J'étais présente à
Kinshasa le 30 juillet en qualité d'observatrice. La
bonne organisation des élections était évidente,
contrairement à ce que l'on aurait pu imaginer. Les
électeurs étaient disciplinés et fiers de pouvoir
voter.
Une radicalisation était à craindre à l'annonce de la
nécessité d'organiser un deuxième tour, surtout à
Kinshasa, où Kabila a peu de partisans. Il est
déplorable que des troubles soient survenus.
Quelles mesures seront-elles prises à l'échelon
01.07 Hilde Dierickx (VLD): Op 30 juli was ik als
waarnemer aanwezig in Kinshasa. De goede
organisatie van de verkiezingen viel op. Dit was niet
helemaal verwacht. De kiezers waren trots dat ze
konden stemmen en gedisciplineerd.
De vrees bestond dat er een polarisatie zou komen
als bekend werd dat er een tweede ronde nodig
was, zeker in Kinshasa, waar Kabila weinig
aanhang heeft. Het valt te betreuren dat er rellen
zijn ontstaan.
Welke maatregelen zullen internationaal worden
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 1050
29/08/2006
9
international pour assurer le bon déroulement du
deuxième tour
? La Belgique dégagera-t-elle
d'autres moyens que ceux annoncés au plan
financier ?
genomen om de tweede ronde vlot te laten
verlopen? Zal België nog andere middelen ter
beschikking stellen dan de aangekondigde
financiële?
01.08 Hervé Hasquin (MR) : Un ministre des
Affaires étrangères a le choix entre deux attitudes.
Il peut soit, comme le ministre Éric Derycke en son
temps, être « transparent », c'est-à-dire voyager
peu et parler beaucoup de ce qu'il ne connaît pas,
soit, comme l'ancien ministre Louis Michel et vous-
même, aller beaucoup sur le terrain, avoir des
idées et les exprimer en comprenant ce qu'il dit.
Je remercie le ministre pour les deux exposés
critiques et bien informés qu'il vient de nous livrer. Il
faut oser faire des paris politiques, surtout
concernant l'Afrique qui nous a déjà déçus au point
de me faire penser au rocher de Sisyphe. Ces
élections au Congo, un pays sans infrastructure,
sans état civil depuis trente ans et sans presse
digne de ce nom, constituaient un pari fou. Les
efforts de la Belgique et d'autres pays ont permis
d'y voir enfin naître de l'espoir. Le pari est réussi
puisqu'on a pu constituer des listes d'électeurs et
que des millions de Congolais se sont déplacés
pour aller voter.
Si l'attention est focalisée sur le duel entre les deux
candidats à la présidentielle, le fait est que ce pays
dispose aujourd'hui de son parlement élu,
témoignant du poids réel des fractions politiques
nationales. Inévitables, l'important fractionnement
et le vote partiellement ethnique n'enlèvent rien au
mérite de ce scrutin.
01.08 Hervé Hasquin (MR): Een minister van
Buitenlandse Zaken kan twee mogelijke
standpunten innemen. Ofwel kiest hij, zoals
minister Erik Derycke indertijd, voor een
`transparante' benadering, d.w.z. hij reist weinig en
praat veel over dingen die hij eigenlijk niet kent.
Ofwel begeeft hij zich regelmatig ter plaatse,
ontwikkelt hij ideeën en zet hij die met kennis van
zaken uiteen, zoals oud-minister Louis Michel en
uzelf.
Ik wil de minister dan ook bedanken voor de twee
kritische en goed geïnformeerde uiteenzettingen
die hij hier heeft gehouden. Men moet politieke
uitdagingen durven aangaan, vooral wat Afrika
betreft. Het continent heeft ons echter al zodanig
ontgoocheld dat ik de indruk krijg dat het een
sisyfusarbeid wordt. De verkiezingen in Congo, een
land dat het al meer dan dertig jaar zonder
infrastructuur of burgerlijke stand moet stellen en
waar de pers weinig of niets voorstelt, waren een
nagenoeg onmogelijke uitdaging. Dankzij de
inspanningen van België en andere landen is er
eindelijk opnieuw hoop. We zijn in ons opzet
geslaagd: er werden kiezerslijsten opgesteld en
miljoenen Congolezen zijn naar de stembus
getrokken.
Al is de aandacht momenteel toegespitst op de
krachtmeting tussen de twee presidentskandidaten,
toch mag men niet vergeten dat het land vandaag
over een verkozen parlement beschikt waarin de
nationale politieke fracties naargelang van hun
verkiezingsresultaten vertegenwoordigd zijn. De
verregaande versnippering en de etnische
overwegingen die de stemming mee hebben
beïnvloed, doen niets af aan de verdienste van
deze verkiezingen.
Pour autant, il faudra encore le travail d'une
génération pour installer la démocratie et la liberté,
qui sont le résultat d'une culture. Interrogeant
récemment un étudiant congolais peu brillant sur
ses projets d'avenir, je l'entendis me répondre :
« Je veux devenir politicien pour pouvoir faire ce
que je veux » ! Cette énormité témoigne bien de la
culture ambiante au Congo.
Les deux mois à venir seront décisifs et nécessitent
un encadrement important. Il faudra encore parier
pour que le Congo poursuive sa reconstruction.
J'espère que fin octobre ce pays disposera d'un
président élu, capable de diriger fermement tout en
Het zal echter nog een generatie duren om de
democratie en vrijheid die cultuurgebonden zijn, in
te voeren. Toen ik onlangs een niet al te snuggere
Congolese student over zijn toekomstprojecten
polste, antwoordde hij me dat " hij politicus wilde
worden om zijn zin te kunnen doen"! Dat dom
antwoord bewijst welke geest er in Congo waait.
De twee volgende maanden zijn beslissend en
vergen een belangrijke begeleiding. Het is nog lang
niet zeker dat Congo de heropbouw voortzet. Ik
hoop dat dat land eind oktober over een verkozen
president beschikt die, zonder aan de
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
29/08/2006
CRABV 51
COM 1050
10
respectant la tradition démocratique.
democratische traditie afbreuk te doen, de teugels
stevig in handen kan nemen.
01.09 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit) : Le nom
de mon ami et collègue de parti Erik Derycke vient
d'être cité. A l'époque où il était en fonction,
j'approuvais à 100 % ce qu'il faisait en tant que
ministre des Affaires étrangères. Son action se
situait du reste dans la droite ligne de la politique
que mon parti fut le premier à amorcer. A la fin des
années septante, nous étions parvenus à la
conclusion que ce qu'on appelait alors le mal
zaïrois était en fait Mobutu et sa cleptocratie. Or, le
parti de M. Hasquin a continué à travailler avec
Mobutu. Heureusement, à la fin des années
nonante, Mobutu était si affaibli qu'il a pu être
remplacé.
01.09 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit): De naam
van mijn vriend en partijgenoot Erik Derycke is hier
gevallen. Ik was het 100 procent eens met wat hij
heeft gedaan als minister van Buitenlandse Zaken.
Dat lag overigens in de lijn van de politiek die mijn
partij als eerste is beginnen te voeren. Op het einde
van de jaren '70 waren wij tot de conclusie
gekomen dat le mal zaïrois Mobutu was en zijn
kleptocratie. De partij van de heer Hasquin is tot in
de jaren '90 blijven werken met Mobutu.
Op het einde van de jaren '90 was Mobutu gelukkig
zo verzwakt dat hij kon worden vervangen.
Nous devons avouer en toute humilité que la ligne
politique d'un ministre des Affaires étrangères
dépend en grande partie des circonstances. La
politique de non-collaboration avec Mobutu menée
par Willy Claes et Erik Derycke était judicieuse.
Pourtant, nous avons toujours soutenu les efforts
de Louis Michel visant à mettre en oeuvre un
processus de paix et de démocratisation. Le sp.a
n'admettra donc aucune critique concernant la
politique suivie par MM. Derycke et Claes.
Je voudrais tout d'abord souligner qu'il sera
primordial, même après l'installation d'un Parlement
et d'un président au Congo, d'assurer un
accompagnement par la communauté
internationale. Lors de la visite que j'ai effectuée au
Congo à l'occasion du premier tour, différents
politiciens congolais m'ont fait part de leur intention
de se défaire des « belles-mères » internationales
une fois qu'ils seraient démocratiquement légitimés.
Il est donc important de conclure des accords clairs
sans attendre le 1
er
janvier. La classe politique
congolaise est loin d'avoir oublié les ruses de
Mobutu : les politiciens savent toujours comment
diviser la communauté internationale pour atteindre
leurs objectifs. Ils affirment que si l'Occident pose
trop d'exigences, ils se tourneront vers la Chine.
Dans le but d'éviter ce type de tactiques, il convient
de définir d'un commun accord un mécanisme
d'accompagnement impliquant l'ensemble de la
communauté internationale.
De bescheidenheid gebiedt ons te zeggen dat een
minister van Buitenlandse Zaken voor een groot
stuk door de omstandigheden gemaakt wordt. Maar
de politiek van Willy Claes en Erik Derycke om niet
samen te werken met Mobutu was de juiste politiek.
De inspanningen van Louis Michel om een vredes-
en democratiseringsproces op gang te brengen
hebben wij altijd gesteund. Sp.a aanvaardt dan ook
geen kritiek op het beleid van de ministers Derycke
en Claes.
Allereerst wil ik erop wijzen dat ook na de installatie
van een parlement en een president in Congo er
nog grote nood zal zijn aan begeleiding door de
internationale gemeenschap. Tijdens mijn bezoek
aan Congo ter gelegenheid van de eerste ronde,
heb ik van verschillende Congolese politici te horen
gekregen dat zij, wanneer ze eenmaal
democratisch gelegitimeerd zijn, zich willen
ontdoen van alle internationale `schoonmoeders'.
Het is daarom van belang om reeds voor 1 januari
duidelijke afspraken te maken. De Congolese
politici hebben het sluwe spel van Mobutu nog niet
verleerd: ze weten hoe ze de internationale
gemeenschap tegen elkaar uit kunnen spelen om
zo hun eigen zin te kunnen doen. Als het Westen te
veel eisen stelt, gaan ze wel met de Chinezen in
zee, zeggen ze dan. Om dit soort tactieken te
vermijden moet er een begeleidingsmechanisme
afgesproken worden waarin de hele internationale
gemeenschap vertegenwoordigd is.
MM. Kabila et Bemba doivent convenir d'un code
de conduite pour éviter que le processus électoral
ne dérape avant même que ne puisse avoir lieu le
second tour. La Belgique est un petit pays mais elle
constitue toutefois le plus grand donateur bilatéral
en matière de coopération au développement. Il est
certainement opportun d'indiquer à ces deux
messieurs que notre aide financière est fonction de
Tussen Kabila en Bemba moet er een gedragscode
overeengekomen worden om te vermijden dat het
verkiezingsproces ontspoort nog voor de tweede
ronde kan plaatsvinden. België is een klein land,
maar wel de grootste bilaterale donor inzake
ontwikkelingssamenwerking. Het is zeker nuttig om
beide heren het signaal te geven dat er een
verband bestaat tussen hun gedrag en onze
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 1050
29/08/2006
11
leur attitude. S'ils se méconduisent, il faudrait à
mon sens fermer le robinet, non pour pénaliser la
population congolaise il existe d'autres moyens
de faire parvenir l'aide à la population mais pour
que les détenteurs du pouvoir ne puissent tirer
profit de notre aide financière.
Il faut un mécanisme d'équilibre des pouvoirs.
L'International Crisis Group attire à cet égard
l'attention sur trois aspects : l'importance d'un
parlement fort, le contrôle de l'affectation des
moyens et le fonctionnement efficace de la justice.
En ce qui concerne le premier aspect, la Chambre
et le Sénat belges pourraient à mon sens jouer un
rôle, en soutenant le fonctionnement du parlement
congolais.
Enfin, il y a la question du partage du pouvoir.
Qu'adviendra-t-il du perdant du duel qui s'annonce
à présent ? Il ne fait aucun doute que celui-ci ne
peut se retirer les mains vides. Tout le monde sait
que M. Ruberwa a déjà été acheté. Toutefois, si M.
Bemba obtenait le poste de premier ministre ou
d'autres postes stratégiques, je crains que nous
n'aurions alors guère progressé. Nous devons
éviter qu'après le processus électoral, la situation
antérieure avec trois blocs de pouvoir rivaux ne
se poursuive tout simplement et que MM. Bemba,
Kabila et Ruberwa puissent tirer parti de leurs
positions de force pour s'armer en vue d'une ultime
tentative de prise du pouvoir.
financiële steun. Als zij zich niet gedragen, dan
moet wat mij betreft de geldkraan dicht. Niet met de
bedoeling om het Congolese volk te treffen - er zijn
andere manieren om hulp tot bij de bevolking te
krijgen - maar om ervoor te zorgen dat de
machthebbers niet kunnen profiteren van onze
financiële steun.
Er is ook nood aan checks and balances. De
International Crisis Group vestigt in dat verband de
aandacht op drie aspecten: het belang van een
sterk parlement, het toezicht op de aanwending van
de middelen en de goede werking van het gerecht.
Wat dat eerste betreft, is er wat mij betreft ook een
rol weggelegd voor de Belgische Kamer en Senaat,
die de werking van het Congolese parlement
kunnen ondersteunen.
Ten slotte is er de kwestie van de machtsdeling.
Wat met de verliezer van de tweestrijd die zich nu
aandient? Het is duidelijk dat hij niet met lege
handen kan achterblijven. Het is een publiek
geheim dat Ruberwa al is afgekocht. Maar als
Bemba het premierschap of andere zeer
belangrijke machtsposities krijgt, dan vrees ik dat
we niet veel vooruitgang geboekt hebben. We
moeten vermijden dat na het verkiezingsproces de
situatie van daarvoor, met drie rivaliserende
machtsblokken, gewoon voortgezet wordt en
Bemba, Kabila en Ruberwa zich vanuit hun sterke
posities kunnen wapenen voor een ultieme gooi
naar de macht.
01.10 Mohammed Boukourna (PS) : Nous nous
réjouissons d'une part de la tenue du premier tour
des élections et d'autre part de votre réponse en ce
qui concerne l'adhésion de principe de la Belgique
dans l'observation du second tour des élections.
Notre satisfaction a cependant été ternie par les
tensions le soir de l'annonce des résultats du
premier tour, qui ont provoqué vingt-trois morts.
01.10 Mohammed Boukourna (PS): We
verheugen ons enerzijds over de organisatie van
eerste verkiezingsronde en anderzijds over uw
aankondiging dat België principieel heeft ingestemd
om waarnemers naar de tweede verkiezingsronde
te zenden. De spanningen die op de aankondiging
van de verkiezingsuitslag van de eerste ronde
volgden en 23 doden hebben geëist, hebben ons
enthousiasme echter flink bekoeld.
Après l'accord de cessez-le-feu et de conciliation
conclu ce 22 août grâce la collaboration de la
communauté internationale, il nous semble
important d'encourager les candidats à rechercher
un climat d'apaisement.
Ces affrontements ne présagent-ils cependant pas
d'une non-acceptation des résultats du second
tour ?
Na het akkoord tot staakt-het-vuren en verzoening
dat op 22 augustus jongstleden dankzij de steun
van de internationale gemeenschap werd bereikt,
moeten de kandidaten ertoe worden aangezet de
rust te herstellen.
Zijn deze confrontaties echter geen voorbode van
wat er gebeuren zal als de resultaten van de
tweede ronde niet worden aanvaard?
Quelles sont les prévisions pour l'avenir ? Quelles
sont les mesures de sécurité pour nos
ressortissants ? Sachant que la présence des
troupes de l'ONU et de l'Europe n'a pas empêché
les affrontements des 21 et 22 août, même si cette
Wat zijn de vooruitzichten voor de toekomst? Welke
veiligheidsmaatregelen zal u nemen ten aanzien
van de Belgen in Congo? In het besef dat de
aanwezigheid van de Europese en de VN-troepen
de confrontaties van 21 en 22 augustus niet heeft
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
29/08/2006
CRABV 51
COM 1050
12
présence a été un gage de l'apaisement, quelles
dispositions la Belgique et la communauté
internationale envisagent-elles pour résoudre la
crise congolaise à long terme ? Ne faut-il pas,
comme suggéré par M. Van der Maelen, miser sur
la mise en place au plus tôt du parlement, qui
contrebalancerait le pouvoir du président ? Il faut
assurer ce socle de la démocratie, qui doit pouvoir
fonctionner quels que soient les changements au
sommet de l'État.
Quant aux possibilités de pression, il en existe
beaucoup, et M. Van der Maelen a déjà suggéré
certains moyens de rétorsion. Il faut adopter la
meilleure attitude pour ne pas hypothéquer les
efforts réalisés depuis des années par les
Congolais.
kunnen voorkomen, ook al werden ze geacht de
gemoederen te kunnen bedaren, vraag ik me af
welke maatregelen België en de internationale
gemeenschap op lange termijn vooropstellen om de
crisis in Congo op te lossen. Moet men er niet
eerder voor zorgen dat het parlement zijn
werkzaamheden zo snel mogelijk kan aanvatten,
zoals de heer Van der Maelen heeft aanbevolen,
zodat het een tegengewicht voor de president
vormt? Die pijler van de democratie moet worden
ondersteund en moet naar behoren kunnen
functioneren, welke nieuwe machtshebbers er ook
aantreden.
Er zijn talrijke pressiemiddelen voorhanden, en de
heer Van der Maelen heeft al enkele
retorsiemaatregelen genoemd. Men moet een
houding aannemen die de jarenlange inspanningen
van de Congolezen niet tenietdoet.
01.11 Herman Van Rompuy (CD&V) : Pour ma
part, j'ai toujours été partisan d'élections au Congo,
même lorsqu'il n'y avait pas encore d'unanimité à
ce sujet dans les cercles gouvernementaux belges.
Donc, je me réjouis que l'option démocratique, que
l'on semble choisir aujourd'hui au Congo mais
aussi dans toute l'Afrique et le reste du monde, soit
beaucoup plus claire qu'il y a dix ans. Car on a
compris entre-temps à quoi aboutit la dictature : à
beaucoup de violence et à une chute brutale du
niveau de vie.
J'admets aussi que la Belgique mais elle était loin
d'être la seule a souvent soutenu les mauvais
dirigeants au Congo. Nous avons commis une
erreur récurrente en croyant percer le mystère de
l'âme congolaise à la lumière de nos valeurs
occidentales. Mais aujourd'hui nous nous rendons
compte que le mieux que nous ayons à faire, c'est
de laisser aux Congolais eux-mêmes le soin de
choisir leurs propres chefs.
Les électeurs congolais viennent de se prononcer
et nous devons respecter leur verdict.
Malheureusement, nous sommes confrontés à un
duel entre deux personnalités qui par le passé ne
se sont pas toujours montrées sous leur meilleur
jour. Dire que ce duel ne nous enthousiasme que
modérément est un euphémisme.
01.11 Herman Van Rompuy (CD&V): Ik ben
persoonlijk altijd voorstander geweest van
verkiezingen in Congo, ook toen daar in Belgische
regeringskringen nog geen eensgezindheid over
bestond. Ik juich het dus toe dat de keuze voor
democratie, zoals die nu leeft in Congo zelf, in heel
Afrika en in de rest van de wereld, veel klaarder is
dan tien jaar geleden. Men heeft ondertussen
gezien waartoe dictatuur leidt: veel geweld en een
schrijnende daling van de levensstandaard.
Ik geef ook toe dat België, en samen met ons vele
anderen, dikwijls de verkeerde leiders hebben
gesteund in Congo. Steeds meenden we vanuit ons
westerse denken de Congolese ziel te kunnen
doorgronden. Nu is het besef gegroeid dat we de
Congolezen beter zelf hun leiders kunnen laten
kiezen.
De kiezer heeft nu gesproken en zijn verdict
moeten we respecteren. Jammer genoeg staan we
nu voor een tweekamp tussen twee figuren die zich
niet altijd gunstig hebben geprofileerd in het
verleden. Het is dus een understatement om te
zeggen dat deze tweekamp weinig enthousiasme
bij ons wekt.
La dictature aboutit à la violence, or la démocratie
est le contraire de la violence. La tâche qui nous
incombe à présent, c'est de veiller à ce que le
processus de démocratisation n'engendre pas lui-
même une nouvelle vague de violence.
Le gouvernement de transition a été une
Dictatuur leidt tot geweld, democratie is het
omgekeerde van geweld. Nu moeten we erop
toezien dat ook het democratiseringsproces geen
aanleiding geeft tot nieuw geweld.
De overgangsregering is een uniek experiment
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 1050
29/08/2006
13
expérience unique et loin de moi l'idée de vouloir la
dénigrer car elle a appris aux Congolais à vivre
ensemble. Mais aujourd'hui, le temps de la vraie
démocratie est venu. Personne ne cède volontiers
son pouvoir mais la démocratie est une culture qui
implique de savoir perdre et de se résoudre à
accepter un rôle minoritaire.
Il faut ajouter à cela que les élections ont fait naître
des attentes énormes, presque comparables à
celles nées au lendemain de l'indépendance. Mais
des attentes beaucoup trop hautes sont fatalement
déçues et aboutissent à des frustrations et à
d'éventuelles réactions négatives.
Avec une force armée et des pressions politiques,
la communauté internationale doit maintenant
empêcher que cette amorce de processus
démocratique dégénère en un nouveau
déferlement de violence.
geweest, waar ik zeker niet smalend wil over doen:
men heeft leren samenleven. Nu komt de echte
democratie er aan. Niemand staat graag macht af,
maar democratie is een cultuur, het is ook kunnen
verliezen en zich neerleggen bij een rol in de
minderheid.
Daar komt nog bij dat de verkiezingen zeer hoge
verwachtingen hebben gewekt, bijna te vergelijken
met die van na de onafhankelijkheid. Buitensporige
verwachtingen zijn niet in te lossen en leiden tot
frustraties en mogelijke problematische reacties.
Met een troepenmacht en met politieke druk moet
de internationale gemeenschap voorkomen dat het
prille democratische proces in nieuw geweld
ontaardt.
Qu'adviendra-t-il après le 29 octobre ? Il ne nous
appartient pas de déterminer qui est le meilleur
président et quel sera le meilleur gouvernement. Il
ne reste que deux candidats en lice ; il s'agit d'un
facteur favorable à la transparence mais
malheureusement aussi à la radicalisation, même
en dehors des frontières du Congo. Je constate à
cet égard que le président actuel ne représente
qu'une petite partie de la population de Kinshasa,
alors que la capitale est le siège de la vie politique.
La radicalisation est un terreau fertile favorisant la
violence. Il faudra donc rechercher activement des
formules de consensus et des modes de partage
du pouvoir. En effet, une nouvelle spirale de la
violence reporterait et ralentirait une nouvelle fois
l'indispensable reconstruction.
Il faut espérer que l'on pourra enfin oeuvrer à cette
reconstruction après l'installation du président et du
gouvernement. L'Afrique noire est mal partie mais
ce n'est pas une raison pour la laisser tomber, bien
au contraire. Il est bien entendu plus facile de
consentir des investissements en Asie car ils sont
rentables alors qu'en Afrique, nous devons investir
pour la population elle-même. Tout doit être
reconstruit rapidement et en profondeur au Congo :
l'appareil d'État, l'appareil judiciaire, l'économie, les
infrastructures, y compris sur le plan social. Or
cette reconstruction est impossible si la violence
règne ; nous devons donc prendre toutes les
mesures nécessaires pour éviter la violence.
Wat na 29 oktober? Het is niet aan ons om te
bepalen wie de beste president is en wat de beste
regering wordt. Er zijn slechts twee
presidentskandidaten meer en dat leidt tot
duidelijkheid, maar jammer genoeg ook tot
polarisatie, ook buiten Congo. Daarbij merk ik op
dat de huidige president slechts een fractie van de
bevolking van Kinshasa vertegenwoordigt, terwijl
het toch in de hoofdstad is dat de politiek gemaakt
wordt.
Polarisatie is een voedingsbodem voor geweld.
Men zal dus actief moeten zoeken naar
consensusformules en naar manieren om de macht
te delen. Een nieuwe geweldspiraal zou immers de
zo noodzakelijke wederopbouw weer uitstellen en
vertragen.
Het werken aan die wederopbouw kan hopelijk
eindelijk van start gaan na de installatie van
president en regering. L'Afrique noire est mal
partie, maar dat is nog geen reden om een koers
van Out of Africa te varen, wel integendeel. Het is
natuurlijk makkelijker om te investeren in Azië, men
kan er zelfs handel drijven, maar in Afrika moeten
we investeren voor de mensen zelf. Het
staatsapparaat, het gerechtelijk apparaat, de
economie, de infrastructuur, de
welzijnsvoorzieningen, dit alles moet in Congo snel
en drastisch weer opgebouwd worden. En dat kan
niet als er geweld heerst, we moeten dus alle
maatregelen treffen om geweld te vermijden.
Qu'un système majoritaire ou un système de
pouvoir partagé
soit instauré au Congo, nous
devrons toujours faire preuve d'une grande
circonspection au moment d'accorder à ce pays
Of er nu meerderheidssysteem komt in Congo of
een systeem van gedeelde macht, we zullen altijd
voorzichtig moeten zijn met de toekenning van
geld. We zullen de checks and balances niet uit het
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
29/08/2006
CRABV 51
COM 1050
14
notre soutien financier. Nous ne devrons jamais
perdre de vue les checks and balances.
La communauté internationale et la Belgique ont
fait un bon choix en promouvant la tenue
d'élections au Congo. Mais ce scrutin n'est que
l'amorce de la reconstruction d'un pays où l'âge
moyen se situe légèrement au-delà de cinquante
ans et qui a connu une régression dramatique au
cours des quarante-cinq années écoulées. Voilà
pourquoi nous avons encore certaines tâches à
accomplir dans ce pays, aussi ingrates soient-elles.
Indépendamment du fait que la population
congolaise est francophone, je pense que nous
avons certaines obligations vis-à-vis d'elle.
oog mogen verliezen.
De internationale gemeenschap en België hebben
een goede keuze gemaakt door verkiezingen te
laten plaatsvinden. Dat is echter pas het begin van
de wederopbouw van een land waar de gemiddelde
leeftijd iets boven de 50 jaar ligt en dat de voorbije
45 jaar op een dramatische manier achteruit is
gegaan. Vandaar dat wij, hoe ondankbaar het soms
ook is, daar nog altijd plichten hebben. Dat heeft
niets te maken met het feit of daar al dan niet Frans
wordt gesproken, ik denk dat wij die plicht hebben
ten aanzien van de bevolking
01.12 Le président : Je partage tout à fait
l'analyse de M. Van Rompuy. Il faut bien mesurer
ce qui se passe autour de ces élections au Congo.
Ce pays ne connaissait absolument pas la culture
démocratique et cela a répondu à une attente
extraordinaire. On s'inscrit dans un processus. Je
le soutiens. Il y a, certes, eu des dérapages. Mais il
y en a eu aussi en Floride... Ce n'est qu'une étape.
La véritable reconstruction passe bien entendu par
l'économique.
01.12 De voorzitter: Ik sluit me volmondig aan bij
de analyse van de heer Van Rompuy. Men moet
zich terdege bewust zijn van alle factoren die bij de
verkiezingen in Congo meespelen. Het land was
geheel gespeend van een democratische cultuur
en de verwachtingen waren hooggespannen. We
zijn getuige van een ontwikkelingsproces dat ik ten
volle onderschrijf. Er is inderdaad een en ander
misgelopen. Maar dat is bijvoorbeeld ook in Florida
gebeurd... Deze verkiezingen zijn slechts een
eerste aanzet. De echte heropbouw zal via
economische weg moeten gebeuren.
En ce qui concerne la position de la Belgique au
niveau international, faire le procès de vos
prédécesseurs est évidemment malvenu. Il est vrai
que notre rôle est surdimensionné mais c'est là une
surdimension positive. Notre petite taille s'avère
souvent être un atout. De plus en plus de pays
nourrissent une crainte des grandes puissances.
Nous avons une culture du dialogue. Nous sommes
considérés comme les porte-parole du
multilatéralisme, à l'heure où l'unilatéralisme a
montré ses limites comme en Irak. C'est la politique
des petits pas. Aujourd'hui, on a eu des élections.
M. Hasquin parlait du mythe de Sysiphe, il faut voir
que le rocher n'a jamais été aussi haut.
Wat de positie van België op internationaal niveau
betreft, is het uiteraard ongepast om kritiek op uw
voorgangers te geven. Het klopt dat onze rol
verhoudingsgewijs te groot is, maar die
oververtegenwoordiging heeft een positief effect.
Het feit dat we een klein land zijn speelt vaak in ons
voordeel. Steeds meer landen zijn beducht voor de
grootmachten. We beschikken over een
overlegcultuur. Op het ogenblik dat het
unilateralisme zoals bijvoorbeeld in Irak zijn
grenzen heeft bereikt, worden wij als de spreekbuis
van het multilateralisme beschouwd. Het is een
stapsgewijs beleid. Er zijn nu verkiezingen
gehouden. De heer Hasquin had het over de mythe
van Sisyfus. We moeten erkennen dat de rots nog
nooit zo groot is geweest.
01.13 Karel De Gucht, ministre (en néerlandais) :
Nous avons eu un débat intéressant. À l'exception
d'un seul parti politique, presque tout le monde
approuve le rôle joué par la Belgique dans les
conditions que nous connaissons, tant au Congo
qu'au Burundi. Contrairement à ce qu'affirme
M. Van den Eynde, nous craignions bel et bien des
troubles à Kinshasa. C'est précisément pour cette
raison que l'EUFOR a été concentrée dans la
capitale et aux alentours. Vu le passé récent, nous
savions que les deux protagonistes étaient prêts à
01.13 Minister Karel De Gucht (Nederlands): Dit
was een interessant debat. Met uitzondering van
een enkele politieke partij is vrijwel iedereen het
eens over de rol van België in de gegeven
omstandigheden, in Congo zowel als in Burundi. In
tegenstelling tot wat de heer Van den Eynde
beweert, werd wel gevreesd voor onlusten in
Kinshasa. Precies daarom was EUFOR in en rond
Kinshasa geconcentreerd. Gezien het recente
verleden wisten we dat de twee protagonisten in
staat waren tot geweld. Hier staan twee krijgsheren
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 1050
29/08/2006
15
user de la violence. Deux chefs de guerre se font
face et sont prêts s'il le faut à aller loin dans la
violence. Le président Kabila s'est comporté
calmement durant le premier tour des élections.
Son comportement est resté dans des limites
acceptables d'un point de vue politique. Je doute
qu'on puisse en dire autant de M. Bemba. Sans
vouloir choisir un des deux camps, je dirais que le
discours électoral de M. Bemba était un message
de haine et d'incitation à la violence, aux accents
ethniques et parfois xénophobes. Il a même déclaré
que le président Kabila et le président de la
commission électorale indépendante devaient être
éliminés. Une des raisons de la confrontation entre
les deux hommes réside dans le fait que le
président Kabila a voulu prouver à sa base qu'il n'a
pas peur d'agir même si cela suppose l'élimination
physique de son adversaire.
tegenover elkaar, die als het erop aankomt heel ver
durven gaan in het geweld. President Kabila heeft
zich in de eerste verkiezingsronde rustig gedragen.
Zijn gedrag bleef binnen de politiek aanvaardbare
perken. Ik betwijfel of dat van de heer Bemba kan
worden gezegd. Ik kies hier geen partij, maar het
verkiezingsdiscours van de heer Bemba was er een
van haat en ophitsing, etnisch gekleurd en soms
xenofoob. Hij verklaarde zelfs dat president Kabila
en de voorzitter van de onafhankelijke
verkiezingscommissie moesten worden
uitgeschakeld. Een van de redenen van de
confrontatie tussen beiden is dat president Kabila
aan zijn achterban heeft willen bewijzen dat hij durft
op te treden, ook als dat de fysieke uitschakeling
van zijn tegenstander inhoudt.
Les candidats en lice pourront être maintenus sous
contrôle si la communauté internationale parle
d'une seule voix et d'une voix ferme. Jusqu'au 29
octobre, elle devra faire pression sur eux à
intervalle très régulier en leur faisant comprendre
quelles limites ils doivent respecter, ce qui est
acceptable dans le débat politique et quel code de
conduite ils sont tenus d'observer. Nous sommes
quant à nous partisans du code de conduite que
défend notre ambassadeur au sein du CIAT et qui
comporte cinq éléments : second tour à la date
fixée et non-découplage des élections provinciales,
éviter tout discours de haine, conclure des accords
sur la neutralisation et/ou l'éloignement des troupes
présidentielles ainsi que des milices de Jean-Pierre
Bemba, respect de la loi électorale et du rôle de la
commission électorale, et mettre l'accent sur les
thèmes électoraux qui sont dans l'intérêt de la
population et de son bien-être au lieu d'accentuer
l'importance de l'origine ou de l'appartenance
ethnique des candidats.
Als de internationale gemeenschap als één blok
optreedt, kunnen de kandidaten onder controle
worden gehouden. De internationale gemeenschap
zal doortastend en als één man/vrouw moeten
spreken. Er zal tot 29 oktober op zeer regelmatige
basis druk moeten worden uitgeoefend door de
internationale gemeenschap om te verduidelijken
welke grenzen moeten worden gerespecteerd, wat
aanvaardbaar is binnen het politieke debat en
welke gedragscode moet worden gevolgd. Wij zijn
voorstander van een gedragscode die door onze
ambassadeur in de CIAT wordt verdedigd. Die
gedragscode bestaat uit vijf elementen: de tweede
ronde op de geplande datum en niet ontkoppelen
van de provinciale verkiezingen, elk haatdiscours
vermijden, afspraken maken over de neutralisering
en/of verwijdering van de presidentiële troepen en
de Bemba-milities, respecteren van de kieswet en
de rol van de verkiezingscommissie, en het accent
leggen op electorale thema's in het belang van de
bevolking en het welzijn ervan in plaats van op de
afkomst of etniciteit van de kandidaten.
Je peux rassurer Mme Muylle. Grâce à un système
pyramidal, nous sommes régulièrement en contact
avec l'ensemble des Belges qui habitent au Congo
ou y séjournent très régulièrement. Les contacts
avec la colonie belge sont aujourd'hui permanents.
La pyramide a été régulièrement convoquée par
des représentants de l'ambassade et a reçu des
consignes de sécurité claires. Il n'y a pas eu de
panique et même en cas de coupure des lignes
téléphoniques, la communication radio est toujours
possible. L'effectif de nos postes diplomatiques est
resté suffisant même pendant les vacances. Nous
formulons des avis de voyage précis qui font l'objet
d'un suivi journalier et nous restons en contact avec
SNBA et les directions des écoles belges au
Congo. A Kinshasa, nous demeurons associés aux
Ik kan mevrouw Muylle geruststellen. We hebben
regelmatig via een piramidesysteem contact met
alle Belgen die in Congo wonen of daar zeer
regelmatig verblijven. Dat contact met die Belgische
kolonie is nu permanent. De piramide werd
regelmatig bijeen geroepen door een team van de
ambassade en kreeg duidelijke veiligheidsregels.
Er is geen paniek geweest en zelfs als de
telefoonverbindingen mochten uitvallen is er nog
steeds radiocommunicatie mogelijk. Onze
diplomatieke posten bleven ook tijdens de vakantie
voldoende bemand. Wij geven strikt reisadvies dat
dagelijks wordt opgevolgd en houden contact met
SNBA en met de directies van de Belgische
scholen in Congo. In Kinshasa blijven we betrokken
bij de gesprekken om de spanning te verminderen.
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
29/08/2006
CRABV 51
COM 1050
16
négociations visant à réduire les tensions. La
rencontre entre les ambassadeurs du CIAT et M.
Bemba s'inscrivait d'ailleurs dans ce cadre et avait
été convenue avec le président Kabila. Celui-ci était
donc informé de leur présence. Quant à savoir si
celui qui a donné l'ordre de tirer était également au
courant, ceci est une autre affaire.
Het gesprek van de CIAT-ambassadeurs met
Bemba paste overigens in dat kader en was met
president Kabila afgesproken. Hij was dus op de
hoogte van hun aanwezigheid. Of degene die het
bevel tot schieten gaf dat was, is een andere
kwestie.
La prolongation du mandat de l'EUFOR n'a pas
encore été abordée mais on ne pourra faire
l'économie d'un débat sur ce point. Car on attend le
résultat du second tour aux alentours du 20
novembre et le mandat de l'EUFOR arrive à
échéance fin novembre. Une prolongation de ce
mandat est donc indispensable car nous savons
que la situation peut se crisper brusquement.
Néanmoins, nous n'avons jamais eu l'intention de
prévoir un stationnement de longue durée de
l'EUFOR au Congo.
Après les élections, des pressions seront exercées
afin d'obtenir aussi un démantèlement de la
MONUC mais à cet égard, nous devrons être
extrêmement prudents car le risque d'une
recrudescence de la violence est encore trop
grand. Le retrait de ces troupes ne pourra donc
s'effectuer que graduellement.
La Belgique investira trois millions d'euros
supplémentaires au Congo. Kofi Annan, le
secrétaire général de l'ONU, s'efforcera de
convaincre les Etats-Unis et le Japon de continuer
eux aussi à investir de façon à ce que les
ressources nécessaires puissent être rassemblées.
De verlenging van het mandaat van de Eufor-
troepen is nog niet ter sprake gekomen, maar dit
zal wel moeten gebeuren. De uitslag van de
tweede ronde van de verkiezingen wordt immers
verwacht rond 20 november en de Eufor-troepen
hebben een mandaat tot eind november. Er is dus
zeker een verlenging nodig, want we weten dat er
een gespannen situatie kan ontstaan, maar het is
nooit de bedoeling geweest om de Eufor-troepen
langdurig in Congo te laten.
Na de verkiezingen zal er druk zijn om ook de
MONUC-troepen af te bouwen, maar daar moeten
we mee opletten, want het risico dat het geweld
terug oplaait is nog te groot. Het terugtrekken van
troepen zal slechts geleidelijk kunnen gebeuren.
België zal 3 miljoen euro extra investeren in Congo.
VN-secretaris-generaal Kofi Annan zal de VS en
Japan trachten te overtuigen om ook te blijven
investeren, zodat de nodige middelen verzameld
worden.
La commission de suivi a rédigé à l'intention du
secrétaire général de l'ONU un rapport sur les
présumés transports d'uranium. La Tanzanie a
transmis à l'ONU des données faisant état de cinq
transports d'uranium sur une période de dix ans, le
dernier transport datant du mois d'octobre 2005.
Fin 2005, j'ai reçu un rapport de la Sûreté de l'État
à propos de ces transports présumés. Ceux-ci
auraient été effectués au départ de Kinshasa ou de
la Tanzanie.
Je me suis alors entretenu du dossier avec le
premier ministre et la ministre de la Justice et j'ai
demandé un rapport supplémentaire au service de
renseignements. En janvier 2006, j'ai reçu ce
rapport qui indique qu'une seule source faisait état
de transports et que ceux-ci ne pouvaient être
confirmés. Nous avons pris contact avec l'Agence
internationale de l'énergie atomique (AIEA), qui
continuera à suivre le dossier.
Er is een verslag van de opvolgingscommissie voor
de secretaris-generaal van de VN over de
vermeende uraniumtransporten. Tanzania heeft
gegevens aan de VN doorgegeven waaruit blijkt dat
er vijf uraniumtransporten zouden zijn geweest
gedurende een periode van tien jaar en dat het
laatste transport heeft plaatsgevonden in oktober
2005. Eind 2005 heb ik een verslag gekregen van
de Staatsveiligheid over deze vermeende
transporten. Deze zouden vertrokken zijn vanuit
Kinshasa of Tanzania.
Ik heb de zaak toen besproken met de eerste
minister en de minister van Justitie en een
bijkomend verslag gevraagd aan de
inlichtingendienst. In januari 2006 heb ik dat verslag
gekregen, waaruit bleek dat er slechts één bron is
die beweert dat er transporten plaatsvinden en dat
dit niet kan bevestigd worden. Wij hebben contact
opgenomen met het Internationaal
Atoomagentschap (IAA) en dat zal het dossier
blijven volgen.
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 1050
29/08/2006
17
Au vu des nouveaux éléments qui sont aujourd'hui
apparus, nous avons décidé de demander un
nouveau rapport à la Sûreté de l'État et aux
services de sécurité militaire. Nous transmettrons
une nouvelle fois nos informations antérieures et
cette fois officiellement à l'AIEA.
Selon les premiers résultats de l'enquête, aucun
élément concret n'indique l'existence d'une activité
impliquant de l'uranium dans la mine de
Shinkolobwe.
Er zijn nu nieuwe elementen opgedoken en wij
hebben beslist opnieuw een verslag te vragen aan
de Staatsveiligheid en de militaire
veiligheidsdiensten. Wij zullen onze eerdere
inlichtingen opnieuw - en dit maal officieel -
bezorgen aan het IAA.
Volgens de eerste resultaten van het onderzoek is
er geen enkele concrete aanwijzing dat er op
uranium gerichte activiteit zou zijn in de mijn van
Shinkolobwe.
Nous attendons de nouvelles informations et
continuerons à suivre ce dossier de près.
Si nous ne disposons pas d'éléments concrets
permettant d'affirmer que des transports
concernant directement de l'uranium ont eu lieu,
nous devons rester très attentifs. Des quantités
importantes d'hétérogénite, pouvant contenir de
petites quantités d'uranium, sont toujours extraites
du sous-sol congolais. Si cette activité ne peut être
considérée comme une activité d'extraction
d'uranium en tant que telle, l'Iran souhaite aussi
acquérir des quantités limitées d'uranium pour la
recherche, les mines iraniennes étant soumises au
contrôle international.
We wachten verdere bevindingen af en zullen het
dossier van dichtbij blijven volgen.
Wij hebben geen tastbare elementen die erop
wijzen dat er rechtstreeks op uranium gerichte
transporten gebeurd zijn. We moeten echter zeer
aandachtig blijven. Er wordt in Congo nog heel wat
heterogeniet gedolven, waar ook heel kleine
hoeveelheden uranium in zitten. Dit is geen echte
uraniumontginning, maar Iran is ook geïnteresseerd
in kleine hoeveelheden voor onderzoek. De Iraanse
mijnen staan immers onder internationale controle.
(En français) La question de Mme Wiaux soulève le
problème du brassage des milices et de la garde
présidentielle. L'armée, au sein de laquelle douze
brigades ont déjà été brassées de façon plus ou
moins complète, s'est d'ailleurs tenue à l'écart. À
l'inverse, les milices du vice-président Bemba et de
l'est du pays refusent le brassage, notamment pour
éviter que leurs membres ne soient déplacés à des
milliers de kilomètres. Il en va de même pour la
garde présidentielle, où le brassage devra
intervenir après les élections. On peut comprendre,
ce qui ne signifie pas approuver, qu'il y ait une
certaine peur d'y intégrer dès à présent des
membres d'autres milices.
(Frans) De vraag van mevrouw Wiaux stelt het
probleem van de vermenging van de milities en de
presidentiële wacht aan de orde. Het leger waarin
de brassage van 12 brigades reeds min of meer
volledig is uitgevoerd, heeft zich trouwens afzijdig
gehouden. Omgekeerd weigeren de milities van
vice-president Bemba en uit Oost-Congo zich met
andere troepen te vermengen, met name om te
voorkomen dat hun leden duizenden kilometers ver
zouden verplaatst worden. Dat geldt ook voor de
presidentiële wacht waar de vermenging na de
verkiezingen zal gebeuren. Het is begrijpelijk
maar daarom niet noodzakelijk aanvaardbaar dat
er een zekere angst bestaat om leden van andere
milities er nu al in op te nemen.
(En néerlandais) Le 29 octobre et après, nous
devrons garder le contrôle de la situation en
collaboration avec les troupes de la MONUC et de
l'EUFOR et en exerçant une forte pression
internationale. Le risque de violence sera grand,
surtout en cas de victoire de justesse. Si un
vainqueur se dégage clairement après le deuxième
tour, la situation sera différente. Les résultats
permettront alors au vainqueur d'asseoir sa
légitimité, que le perdant devra respecter. Les
troupes internationales devront en tout cas être en
état d'alerte extrême après les élections du 29
octobre.
(Nederlands) Op en na 29 oktober zullen we de
situatie onder controle moeten houden met de
MONUC- en EUFOR-troepen en via het uitoefenen
van sterke internationale druk. Vooral bij een nipte
overwinning is de gewelddreiging groot. Als er na
de tweede ronde een duidelijke winnaar naar voren
komt, zal de situatie anders zijn. De winnaar zal uit
de resultaten dan een legitimiteit kunnen puren die
ook voor de verliezer dwingend is. De internationale
troepen zullen in elk geval in de hoogste staat van
paraatheid moeten zijn na de verkiezingen van 29
oktober.
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
29/08/2006
CRABV 51
COM 1050
18
Je pense qu'un régime inclusif doit être instauré
après les élections. Il faut éviter d'exclure certains
groupes. Je ne crois toutefois pas qu'une
collaboration sera encore possible entre M. Kabila
et M. Bemba après les élections. Des efforts
sérieux devront être fournis pour éviter les divisions
au Congo, sans quoi la situation risque très fort de
dégénérer.
Ik denk dat er na de verkiezingen een inclusief
regime moet komen. Bepaalde groepen mogen niet
worden uitgesloten. Ik kan mij echter niet
voorstellen dat er na de verkiezingen nog een
samenwerking mogelijk is tussen Kabila en Bemba.
Er zullen ernstige inspanningen moeten gebeuren
om verdeeldheid in Congo te vermijden, zoniet zal
het risico van het oplaaien van het geweld bijzonder
groot zijn.
La Chine est un facteur dangereux au Congo et
dans l'ensemble de l'Afrique. La Chine ne s'y
comporte pas comme un membre responsable de
la communauté internationale alors qu'elle est un
membre permanent du Conseil de sécurité. Je
comprends que ce pays ait besoin de minerais et
d'énergie pour assurer son développement
économique, mais si la Chine veut faire partie de la
communauté internationale, elle doit prendre ses
responsabilités en Afrique. Sans prendre beaucoup
de précautions, la Chine y extrait du minerai et des
ressources énergétiques, au plus grand mépris des
droits de l'homme, des différents équilibres ainsi
que du développement politique et économique. Il
s'agit pour l'heure d'un élément déstabilisant.
J'estime depuis longtemps que l'aide au Congo doit
être assortie de conditions, sans pour autant
retomber dans un ton doctoral ni vouloir s'immiscer
sans cesse dans la gestion de l'État. La
communauté internationale devrait imposer des
conditions pour un code de bonne conduite. La
Banque mondiale a mis fin à ses aides à la suite
d'une affaire de fraude. Cependant, lorsque plus
aucun dossier de fraude ne vient défrayer la
chronique pendant un certain temps, les contrôles
sont abandonnés. Cette attitude n'est pas
judicieuse. La communauté internationale doit
contrôler les circuits de fraude car c'est cela qui
aidera la population congolaise.
Quatre millions de personnes ont trouvé la mort au
Congo au cours des dix dernières années, et les
conflits continuent de tuer. Les infrastructures et le
système des soins de santé ont été gravement mis
à mal. Nous voulons assurer une présence au
Congo dans un souci d'humanité et non parce que
nous avons la folie des grandeurs ou pour des
considérations liées à la francophonie.
China is een gevaarlijke factor in Congo en in heel
Afrika. China gedraagt er zich niet als een
verantwoordelijk lid van de internationale
gemeenschap, hoewel het een permanent lid is van
de Veiligheidsraad. Ik begrijp dat het land ertsen en
energie nodig heeft voor zijn economische
ontwikkeling, maar als China deel wil uitmaken van
de internationale gemeenschap, dan moet het ook
verantwoordelijkheid dragen in Afrika. China doet er
op een rauwe manier aan erts- en energiewinning
en heeft geen respect voor mensenrechten,
evenwichten en politieke en economische opbouw.
Dat is een destabiliserend element op dit ogenblik.
Ik vind al langer dat de hulp aan Congo
conditioneel moet zijn, zonder dat we opnieuw
belerend of bemoeiziek worden. De internationale
gemeenschap zou voorwaarden inzake een
gedragscode moeten opleggen. Na een fraudezaak
heeft de Wereldbank zijn hulp stopgezet. Wanneer
er echter een periode aanbreekt dat dergelijke
fraudezaken niet meer in het nieuws komen, dan
stopt men telkens opnieuw de controle. Dat is niet
goed. De internationale gemeenschap moet de
fraudecircuits controleren, want daarmee wordt de
Congolese bevolking geholpen.
De voorbije tien jaar zijn er vier miljoen mensen in
Congo gestorven en er sterven nog steeds mensen
ten gevolge van conflicten. De infrastructuur en
gezondheidszorg hebben zware klappen gekregen
en waren nagenoeg verdwenen. Wij willen
aanwezig zijn in Congo uit menselijkheid en niet uit
grootheidswaanzin of francofonie.
C'est le parlement et non le gouvernement qui doit
organiser la coopération entre les parlements belge
et congolais. Il est important que le parlement
congolais soit soutenu par son homologue belge.
Une démocratie sans parlement n'est pas digne de
ce nom. Or, les responsables congolais ne pourront
faire de la politique de façon évasive, comme c'est
souvent le cas en Belgique. Le parlement congolais
De samenwerking tussen het Belgische en het
Congolese Parlement moet worden georganiseerd
door het Parlement, niet door de regering. Ik vind
het wel belangrijk dat het Belgische Parlement het
Congolese Parlement steunt. Een democratie
zonder parlement bestaat niet. Men kan in Congo
echter niet op dezelfde evasieve wijze aan politiek
doen als in België. Het Parlement zal er zich
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 1050
29/08/2006
19
devra se concentrer sur quelques thèmes
essentiels. Je suis convaincu qu'il est à la hauteur
de cette tâche. Même le parlement de transition a
accompli un travail remarquable.
Le contrôle financier est tout à fait indispensable,
comme je l'ai déjà souligné.
moeten concentreren op enkele essentiële zaken.
Ik heb er vertrouwen in dat het dit kan. Zelfs het
overgangsparlement heeft opmerkelijk werk
geleverd.
Financieel toezicht is absoluut noodzakelijk, daar
heb ik al op gewezen.
(En français) Monsieur Boukourna, vous avez
raison de mettre l'accent sur le risque de non-
acceptation du résultat du second tour. Le prochain
défi consistera à organiser une deuxième fois des
élections. Il faut maintenant faire fonctionner la
démocratie plus ou moins convenablement et avoir
un progrès. Le premier test viendra après le second
tour. Nous devons être confiants. Il n'y a pas
d'alternative.
(Frans) Mijnheer Boukourna, u wijst terecht op het
risico dat het resultaat van de tweede ronde niet zal
worden aanvaard. Onze volgende uitdaging zal er
precies in bestaan een tweede verkiezingsronde te
organiseren. Nu moeten we de democratie zo goed
en zo kwaad als het gaat doen functioneren en
vooruitgang trachten te boeken. De eerste test volgt
na de tweede ronde. We moeten vertrouwen
hebben. Er is immers geen andere keuze.
(En néerlandais) M. Van Rompuy affirme que nous
nous sommes chaque fois mépris sur les
dirigeants. La seule réponse réside dans une
démocratie qui puisse garder la situation sous
contrôle. Il est important de souligner que la
démocratie constitue la seule alternative à la
violence.
Ces dernières années, le Congo a été en proie à un
conflit ouvert, rimant avec tueries quotidiennes,
viols, cannibalisme et malnutrition. Les milices y
avaient balisé des territoires au sein desquels elles
faisaient régner la terreur. On a aujourd'hui évolué
vers une situation de relative stabilité, où ce sont
principalement le manque de soins de santé et
d'infrastructures et l'absence d'un État qui font
encore des victimes. Il s'agit d'une conséquence du
processus de Sun City. On ne peut faire preuve de
négativisme vis-à-vis de cette période mais peu de
choses ont été faites pour la construction du
Congo.
On pense que tout va s'améliorer après les
élections, quod non. C'est à ce moment-là qu'il
faudra se mettre au travail et cela prendra du
temps. La Belgique soutiendra les communautés
locales.
J'ignore ce qu'il faut entendre par le «
mal
africain ». D'aucuns ont déjà affirmé que l'Afrique
noire vit dans une autre époque. Cela peut encore
durer plusieurs générations. Cette thèse nous fait
également prendre conscience de notre devoir de
faire accéder l'Afrique noire au monde moderne.
(Nederlands) De heer Van Rompuy zegt dat we ons
altijd hebben vergist in de leiders. Het enige
antwoord is een democratie die dat onder controle
kan houden. Belangrijk is dat democratie het enige
alternatief is voor het geweld.
In de voorbije jaren was er in Congo een open
conflict, met dagelijkse slachtpartijen,
verkrachtingen, kannibalisme en ondervoeding.
Milities hadden er gebieden afgebakend waarin zij
een schrikbewind voerden. Nu is men geëvolueerd
naar een relatieve stabiliteit, waar vooral het
ontbreken van gezondheidszorg en infrastructuur,
het ontbreken van een staat, nog slachtoffers
maakt. Dat is een gevolg van het proces van Sun
City. Men mag niet negatief doen over die periode,
maar er is weinig gedaan voor de opbouw van
Congo.
De mensen denken dat alles zal verbeteren na de
verkiezingen, quod non. Dan begint het werk en dat
zal tijd vergen. België zal de lokale
gemeenschappen ondersteunen.
Wat le mal africain is, weet ik niet. Er is al gezegd
dat zwart Afrika in een andere tijdzone leeft. Dat
kan nog generaties duren. De stelling zegt ook iets
over onze plicht om zwart Afrika in de moderne
wereld te brengen.
(En français) Monsieur le président, je partage ce
que vous venez de dire même si j'estime que la
situation au Congo n'est pas vraiment comparable
à celle de Floride, où tout le monde respecte les
urnes et l'État de droit.
(Frans) Mijnheer de voorzitter, ik deel uw mening,
ook al ben ik van oordeel dat de toestand in Congo
niet echt kan vergeleken worden met die in Florida
waar iedereen zich aan de verkiezingsuitslag houdt
en de rechtsstaat respecteert.
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
29/08/2006
CRABV 51
COM 1050
20
Ce sont les responsabilités que la Belgique s'est
données sur la scène internationale à travers
l'Union européenne qui expliquent notre
engagement au Liban. Nous exerçons en ce
moment la difficile présidence de l'OSCE, nous
avons notre difficile rôle au Congo et enfin nous
siégerons dès janvier au Conseil de Sécurité. Cela
fait effectivement beaucoup pour un petit pays,
mais nous sommes forcément contraints à un tel
« surdimensionnement » si nous souhaitons jouer
un rôle au niveau international.
De verantwoordelijkheid die België via de Europese
Unie op het internationaal toneel op zich heeft
genomen, is een verklaring voor de rol die we in
Libanon willen spelen. We oefenen momenteel het
moeilijke voorzitterschap van de OVSE uit, we
vervullen een zware rol in Congo en tot slot zullen
we vanaf januari in de Veiligheidsraad zitting
hebben. Dat is inderdaad veel voor een klein land,
maar we zijn wel tot een dergelijke
`oververtegenwoordiging' gehouden, indien we op
internationaal niveau een rol willen spelen.
Le président : Le terme « surdimensionnement »
était tout à fait positif dans ma bouche.
De
voorzitter: Ik heb de term
`oververtegenwoordiging' helemaal niet pejoratief
gebruikt.
01.14 Francis Van den Eynde (Vlaams Belang) :
M. Hasquin a parfaitement illustré la justesse de
mon point de vue concernant la manière de mener
la politique internationale sous la coalition violette.
Le ministre continue d'espérer malgré tout. On ne
peut lui reprocher de nourrir encore de l'espoir mais
il faut être réaliste. Depuis l'indépendance du
Congo, nous fournissons la preuve que nous
sommes incapables de changer quoi que ce soit à
la situation politique au Congo. Je n'ai rien contre
l'aide humanitaire mais sur le plan politique, nous
sommes impuissants. C'est la raison pour laquelle
je suis critique vis-à-vis de notre politique en
Afrique centrale.
Je dépose une motion où j'exprime ce point de vue.
01.14 Francis Van den Eynde (Vlaams Belang):
De heer Hasquin illustreerde perfect hoe juist mijn
stelling was in verband met de inkleuring van de
internationale politiek onder de paarse regering.
De minister blijft ondanks alles hopen. Hoop kan
men hem niet verwijten, maar we moeten
realistisch zijn. Wij bewijzen al sinds de
onafhankelijkheid dat wij niet bij machte zijn om op
politiek vlak iets te veranderen in Congo. Tegen
humanitaire steun heb ik niets, maar op politiek vlak
kunnen wij niets presteren. Daarom sta ik kritisch
tegenover onze politiek in Centraal-Afrika.
Ik dien een motie in waarin ik uiting geef aan dit
standpunt.
Motions
Moties
En conclusion de cette discussion, les motions
suivantes ont été déposées.
Tot besluit van deze bespreking werden volgende
moties ingediend.
Une première motion de recommandation a été
déposée par Mme
Nathalie Muylle et par
M. Herman Van Rompuy et est libellée comme suit:
"La Chambre,
ayant entendu les interpellations de M. Francis Van
den Eynde et de Mme Nathalie Muylle
et la réponse du ministre des Affaires étrangères,
recommande au gouvernement
- de maintenir avec la communauté internationale la
pression diplomatique nécessaire, au cours des
prochains mois cruciaux, en vue du déroulement
pacifique de la campagne électorale;
- de faire preuve de la neutralité requise en toutes
circonstances pour éviter toute polarisation;
- d'informer systématiquement le Parlement de la
situation politique."
Een eerste motie van aanbeveling werd ingediend
door mevrouw Nathalie Muylle en door de heer
Herman Van Rompuy en luidt als volgt:
"De Kamer,
gehoord de interpellaties van de heer Francis Van
den Eynde en van mevrouw Nathalie Muylle
en het antwoord van de minister van Buitenlandse
Zaken,
beveelt de regering aan
- in de komende cruciale maanden samen met de
internationale gemeenschap de nodige
diplomatieke druk aan te houden met het oog op
een vreedzaam verloop van de
verkiezingscampagne;
- in alle omstandigheden de nodige neutraliteit aan
de dag te leggen om elke polarisatie te voorkomen;
- het Parlement systematisch op de hoogte te
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRABV 51
COM 1050
29/08/2006
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
21
houden van de politieke toestand."
Une seconde motion de recommandation a été
déposée par M. Francis Van den Eynde et est
libellée comme suit:
"La Chambre,
ayant entendu les interpellations de M. Francis Van
den Eynde et de Mme Nathalie Muylle
et la réponse du ministre des Affaires étrangères,
demande au gouvernement
de mettre progressivement un terme à son
ingérence politique au Congo."
Een tweede motie van aanbeveling werd ingediend
door de heer Francis Van den Eynde en luidt als
volgt:
"De Kamer,
gehoord de interpellaties van de heer Francis Van
den Eynde en van mevrouw Nathalie Muylle
en het antwoord van de minister van Buitenlandse
Zaken,
verzoekt de regering
haar politieke bemoeienissen in Congo af te
bouwen."
Une motion pure et simple a été déposée par
MM. Hervé Hasquin, Mohammed Boukourna et Dirk
Van der Maelen et par Mme Hilde Dierickx.
Een eenvoudige motie werd ingediend door de
heren Hervé Hasquin, Mohammed Boukourna en
Dirk Van der Maelen en door mevrouw Hilde
Dierickx.
Le vote sur les motions aura lieu ultérieurement. La
discussion est close.
Over de moties zal later worden gestemd. De
bespreking is gesloten.
La réunion publique de commission est levée à
12 h 30.
De openbare commissievergadering wordt gesloten
om 12.30 uur.
Document Outline