CRABV 50 COM 847
CRABV 50 COM 847
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
V
OLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
HAMBRE DES REPRESENTANTS
DE
B
ELGIQUE
B
EKNOPT
V
ERSLAG
C
OMPTE
R
ENDU
A
NALYTIQUE
C
OMMISSIE VOOR DE
S
OCIALE
Z
AKEN
C
OMMISSION DES
A
FFAIRES SOCIALES
woensdag mercredi
16-10-2002 16-10-2002
14:39 uur
14:39 heures
Het Beknopt Verslag geeft een samenvatting van de
debatten. Rechtzettingen kunnen schriftelijk meegedeeld
worden vóór
Le Compte rendu analytique est un résumé des débats.
Des rectifications peuvent être communiquées par écrit
avant le
dinsdag 22/10/2002, om 16 uur.
aan de dienst Vertaling BV-CRA
mardi 22/10/2002, à 16 heures.
au Service de Traduction du CRA-BV
Fax: 02 549 82 33
e-mail: vert.crabv.correcties@deKamer.be
Fax: 02 549 82 33
e-mail: trad.crabv.corrections@laChambre.be
* Wordt gevoegd bij de definitieve versie van het integraal verslag (CRIV-
reeks, op wit papier)
* Est joint à la version définitive du compte rendu intégral (les documents
CRIV, sur papier blanc)
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
i


INHOUD
SOMMAIRE
Vraag van mevrouw Greta D'hondt aan de minister
van Sociale Zaken en Pensioenen over "de
parkeerkaarten voor personen met een handicap"
(nr. A016)
1
Question de Mme Greta D'hondt au ministre des
Affaires sociales et des Pensions sur "les cartes
de stationnement pour les personnes
handicapées" (n° A016)
1
Sprekers: Greta D'hondt, Greet Van Gool,
regeringscommissaris toegevoegd aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen
Orateurs: Greta D'hondt, Greet Van Gool,
commissaire du gouvernement jointe au
ministre des Affaires sociales et des Pensions
Vraag van mevrouw Greta D'hondt aan de minister
van Sociale Zaken en Pensioenen over "de
terugbetaling van rolstoelen" (nr. A064)
2
Question de Mme Greta D'hondt au ministre des
Affaires sociales et des Pensions sur "le
remboursement des fauteuils roulants" (n° A064)
2
Sprekers: Greta D'hondt, Greet Van Gool,
regeringscommissaris toegevoegd aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen,
Frank Vandenbroucke
, minister van Sociale
Zaken en Pensioenen
Orateurs: Greta D'hondt, Greet Van Gool,
commissaire du gouvernement jointe au
ministre des Affaires sociales et des Pensions,
Frank Vandenbroucke
, ministre des Affaires
sociales et des Pensions
Vraag van de heer Yvan Mayeur aan de minister
van Sociale Zaken en Pensioenen over "het
advies nr.
15 van 18
februari
2002 van het
Raadgevend Comité voor bio-ethiek inzake de
minimale klinische gegevens" (nr. 7911)
4
Question de M. Yvan Mayeur au ministre des
Affaires sociales et des Pensions sur "l'avis n° 15
du 18
février
2002 du comité consultatif de
bioétique - résumé clinique minimum" (n° 7911)
4
Sprekers:
Yvan Mayeur, Frank
Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken
en Pensioenen
Orateurs:
Yvan Mayeur, Frank
Vandenbroucke, ministre des Affaires
sociales et des Pensions
Vraag van mevrouw Fientje Moerman aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen over
"de grensbedragen van het toegelaten inkomen
voor mensen die genieten van een pensioen en
meer bepaald over de 15%-regel" (nr. 7960)
5
Question de Mme Fientje Moerman au ministre
des Affaires sociales et des Pensions sur "le
montant maximum des revenus professionnels
autorisés pour les personnes bénéficiant d'une
pension et, plus particulièrement, sur la règle des
15%" (n° 7960)
5
Sprekers:
Fientje Moerman, Frank
Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken
en Pensioenen
Orateurs:
Fientje Moerman, Frank
Vandenbroucke, ministre des Affaires
sociales et des Pensions
Vraag van mevrouw Greta D'hondt aan de minister
van Sociale Zaken en Pensioenen en aan de vice-
eerste minister en minister van Begroting,
Maatschappelijke Integratie en Sociale Economie
over "de mandaatvergoedingen in het onderwijs"
(nr. 7972)
7
Question de Mme Greta D'hondt au ministre des
Affaires sociales et des Pensions et au vice-
premier ministre et ministre du Budget, de
l'Intégration sociale et de l'Economie sociale sur
"l'indemnité de mandat du personnel enseignant"
(n° 7972)
7
Sprekers:
Greta D'hondt, Frank
Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken
en Pensioenen
Orateurs:
Greta D'hondt, Frank
Vandenbroucke, ministre des Affaires
sociales et des Pensions
Vraag van mevrouw Greta D'hondt aan de minister
van Sociale Zaken en Pensioenen over "de
Staten-Generaal over de horeca" (nr. 8509)
7
Question de Mme Greta D'hondt au ministre des
Affaires sociales et des Pensions sur "les Etats
généraux de l'horeca" (n° 8509)
7
Sprekers:
Greta D'hondt, Frank
Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken
en Pensioenen
Orateurs:
Greta D'hondt, Frank
Vandenbroucke, ministre des Affaires
sociales et des Pensions
Vraag van de mevrouw Greta D'hondt aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen over
"de aanpassing van de wetgeving aan de
invoering van het tijdskrediet" (nr. 8512)
8
Question de Mme Greta D'hondt au ministre des
Affaires sociales et des Pensions sur "l'adaptation
de la législation à l'instauration du crédit-temps"
(n° 8512)
8
Sprekers:
Greta D'hondt, Frank
Orateurs:
Greta D'hondt, Frank
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
ii
Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken
en Pensioenen
Vandenbroucke, ministre des Affaires
sociales et des Pensions
Vraag van mevrouw Greta D'hondt aan de minister
van Sociale Zaken en Pensioenen over "de
erkenning van musculo-skeletale aandoeningen
als beroepsziekte" (nr. 8531)
9
Question de Mme Greta D'hondt au ministre des
Affaires sociales et des Pensions sur "la
reconnaissance des affections musculo-
squelettiques comme maladie professionnelle"
(n° 8531)
9
Sprekers:
Greta D'hondt, Frank
Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken
en Pensioenen
Orateurs:
Greta D'hondt, Frank
Vandenbroucke, ministre des Affaires
sociales et des Pensions
Vraag van mevrouw Frieda Brepoels aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen over
"de terugbetaling van het geneesmiddel Botox"
(nr. 8533)
10
Question de Mme Frieda Brepoels au ministre des
Affaires sociales et des Pensions sur "le
remboursement du médicament Botox" (n° 8533)
10
Sprekers: Frieda Brepoels, voorzitter van de
VU&ID-fractie, Frank Vandenbroucke,
minister van Sociale Zaken en Pensioenen
Orateurs: Frieda Brepoels, président du
groupe VU&ID, Frank Vandenbroucke,
ministre des Affaires sociales et des Pensions
Interpellatie van mevrouw Maggie De Block tot de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen over
"de maatregelen in de kinesitherapie" (nr. 1409)
12
Interpellation de Mme Maggie De Block au
ministre des Affaires sociales et des Pensions sur
"les mesures prises à l'égard de la kinésithérapie"
(n° 1409)
12
Sprekers: Maggie De Block, Jef Valkeniers,
Luc Goutry, Frank Vandenbroucke
, minister
van Sociale Zaken en Pensioenen
Orateurs: Maggie De Block, Jef Valkeniers,
Luc Goutry, Frank Vandenbroucke
, ministre
des Affaires sociales et des Pensions
Samengevoegde vragen van
18
Questions jointes de
18
- de heer Luc Goutry aan de minister van Sociale
Zaken en Pensioenen over "de `alles-in' prijs voor
rusthuizen" (nr. 8601)
18
- M. Luc Goutry au ministre des Affaires sociales
et des Pensions sur "le prix `tout-compris' à
réclamer aux pensionnaires des maisons de
repos" (n° 8601)
18
- de heer Luc Goutry aan de minister van Sociale
Zaken en Pensioenen over "de remgelden voor
rusthuisbewoners die palliatieve zorgen
ontvangen" (nr. A025)
18
- M. Luc Goutry au ministre des Affaires sociales
et des Pensions sur "le ticket modérateur pour les
personnes résidant dans des maisons de repos et
qui bénéficient de soins palliatifs" (n° A025)
18
Sprekers:
Luc Goutry, Frank
Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken
en Pensioenen
Orateurs:
Luc Goutry, Frank
Vandenbroucke, ministre des Affaires
sociales et des Pensions
Vraag van de heer Daniel Bacquelaine aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen over
"de besparing waartoe bepaalde diagnostische en
therapeutische middelen op termijn leiden en de
evaluatie ervan" (nr. 8603)
20
Question de M. Daniel Bacquelaine au ministre
des Affaires sociales et des Pensions sur
"l'économie induite par certains moyens
diagnostiques ou thérapeutiques et son
évaluation" (n° 8603)
20
Sprekers: Daniel Bacquelaine, voorzitter van
de MR-fractie, Frank Vandenbroucke,
minister van Sociale Zaken en Pensioenen
Orateurs: Daniel Bacquelaine, président du
groupe MR, Frank Vandenbroucke, ministre
des Affaires sociales et des Pensions
Vraag van mevrouw Yolande Avontroodt aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen over
"de labo's voor klinische biologie" (nr. A038)
22
Question de Mme Yolande Avontroodt au ministre
des Affaires sociales et des Pensions sur "les
laboratoires de biologie clinique" (n° A038)
22
Sprekers:
Yolande Avontroodt, Frank
Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken
en Pensioenen
Orateurs:
Yolande Avontroodt, Frank
Vandenbroucke, ministre des Affaires
sociales et des Pensions
Vraag van mevrouw Greta D'hondt aan de minister
van Sociale Zaken en Pensioenen over "de
situatie van het personeel tewerkgesteld in de
extramurale laboratoria voor klinische biologie"
(nr. A062)
23
Question de Mme Greta D'hondt au ministre des
Affaires sociales et des Pensions sur "la situation
du personnel employé dans les laboratoires extra-
muros de biologie clinique" (n° A062)
23
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
iii
Sprekers:
Greta D'hondt, Frank
Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken
en Pensioenen
Orateurs:
Greta D'hondt, Frank
Vandenbroucke, ministre des Affaires
sociales et des Pensions
Vraag van mevrouw Yolande Avontroodt aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen over
"de terugbetaling van medisch begeleide
voortplanting" (nr. A081)
24
Question de Mme Yolande Avontroodt au ministre
des Affaires sociales et des Pensions sur "le
remboursement dans le cadre de la procréation
médicalement assistée" (n° A081)
24
Sprekers:
Yolande Avontroodt, Frank
Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken
en Pensioenen
Orateurs:
Yolande Avontroodt, Frank
Vandenbroucke, ministre des Affaires
sociales et des Pensions
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
1


COMMISSIE VOOR DE SOCIALE
ZAKEN
COMMISSION DES AFFAIRES
SOCIALES
van
WOENSDAG
16
OKTOBER
2002
14:39 uur
______
du
MERCREDI
16
OCTOBRE
2002
14:39 heures
______


De vergadering wordt geopend om 14.39 uur
door de heer Joos Wauters, voorzitter.
La séance est ouverte à 14.39 heures par M. Joos
Wauters, président.
01 Vraag van mevrouw Greta D'hondt aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen
over "de parkeerkaarten voor personen met
een handicap" (nr. A016)
01 Question de Mme Greta D'hondt au ministre
des Affaires sociales et des Pensions sur "les
cartes de stationnement pour les personnes
handicapées" (n° A016)
01.01 Greta D'hondt (CD&V): Op een vraag
van de heer Ansoms antwoordde de minister in
november 2001 dat de achterstand voor de
parkeerkaarten van voorbijgaande aard was en
dat de verwerkingstermijn naar twee maanden
moest worden gebracht. We waren allemaal
hoopvol.

Nu blijkt de situatie allesbehalve verbeterd te
zijn. Een vrouw die aan beide onderste
ledematen verlamd is, heeft in februari 2002 een
parkeerkaart aangevraagd. Bij navraag bleek
dat zij ten vroegste in november door een
controlearts voor een onderzoek zal worden
uitgenodigd. Blijkbaar was het dossier pas in
augustus naar de controlearts verstuurd.
01.01 Greta D'hondt (CD&V): En novembre 2001,
en réponse à une question de M. Ansoms, le
ministre affirmait que les retards dans la délivrance
des cartes de stationnement pour les personnes
handicapées étaient de nature passagère et que le
délai d'examen d'un dossier devait être ramené à
deux mois. Nous étions tous pleins d'espoir.

Il s'avère aujourd'hui que la situation ne s'est
nullement améliorée, loin s'en faut. Une dame dont
les deux membres inférieurs sont paralysés a
demandé une carte de stationnement en février
2002. Après vérification, il apparaît qu'elle ne sera
pas invitée à subir un examen auprès du médecin-
contrôle avant le mois de novembre. Il semble que
le dossier n'a été transmis au médecin-contrôle
qu'au mois d'août.
Gaat het hier om een eenmalige,
administratieve fout of wijst het voorval op een
verlenging van de behandelingstermijn? Welke
maatregelen worden in het laatste geval
genomen?
S'agit-il d'une erreur administrative qui ne s'est
produite qu'une fois ou cet incident traduit-il un
allongement du délai d'examen du dossier ?
Quelles mesures ont-elles été prises en ce qui
concerne le dernier cas ?
01.02 Regeringscommissaris Greet Van Gool
(namens de minister) (Nederlands): We hebben
al heel wat inspanningen gedaan om de
achterstand van eind vorig jaar weg te werken,
mede dankzij de hulp van andere diensten. De
dienst Attesten van de bestuursdirectie van de
Uitkeringen aan personen met een handicap
01.02 Greet Van Gool , commissaire du
gouvernement, au nom du ministre (en néerlandais)
: Nous avons déjà consenti d'importants efforts
pour résorber l'arriéré accumulé à la fin de l'année
dernière, notamment grâce à l'aide d'autres
services. Huit personnes sont venues s'ajouter au
cadre du service Attestations de la direction
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
2
kreeg acht bijkomende personeelsleden. Zij
behandelen de aanvragen voor parkeerkaarten
en voor het verkrijgen van sociale en/of fiscale
voordelen. Bovendien blijft het aantal aanvragen
voor een parkeerkaart - tegen alle
verwachtingen in - stijgen. De oorzaak is niet
duidelijk.
administrative des allocations accordées aux
personnes handicapées. Elles traitent les
demandes de carte de stationnement et d'obtention
d'avantages sociaux et/ou fiscaux. En outre, et
contre toute attente, le nombre de demandes de
cartes de stationnement augmente. Les raisons de
cette augmentation ne sont pas claires.
De achterstand is weggewerkt. Een individuele
vertraging mag niet onmiddellijk als
administratieve fout worden bestempeld. Zo kan
een aanvraag voor een parkeerkaart een tijdje
onbeslist blijven wanneer tegelijkertijd een
aanvraag voor een tegemoetkoming of een
attest werd ingediend.
Hoewel het aantal aanvragen in 2002 niet is
gedaald in vergelijking met 2001, is de
gemiddelde onderzoekstermijn wel drastisch
verminderd. Eind juli was dit 1,3 maanden terwijl
die termijn eind 2001 nog 3,6 maanden
bedroeg.
L'arriéré est résorbé. Un retard isolé ne doit pas
être automatiquement assimilé à une erreur
administrative. Ainsi, une demande de carte de
stationnement peut rester quelque temps sans
réponse lorsqu'une demande d'intervention ou
d'attestation ont été introduites simultanément.

Si, en 2002, le nombre de demandes n'a pas
baissé par rapport à 2001, la durée moyenne
nécessaire pour l'examen de la requête a, elle,
considérablement diminué. Fin juillet, cette durée
était de 1,3 mois contre 3,6 mois à la fin de 2001.
Momenteel worden de aanvragen ingediend in
oktober al behandeld. De toestand is dus
opmerkelijk verbeterd. Rekening houdend met
het feit dat eventuele medische onderzoeken tot
twee maanden op zich kunnen laten wachten, is
het gemiddelde van 1,3 maanden nog
opmerkelijker. We kunnen onmogelijk
garanderen dat elke aanvraag binnen de twee
maanden wordt behandeld. Bijkomende
maatregelen dringen zich niet op.

Ik ben wel bereid om het door u geschetste
geval te onderzoeken.
A l'heure qu'il est, les demandes introduites en
octobre sont en cours d'examen. La situation s'est
donc sensiblement améliorée. Compte tenu du fait
que d'éventuelles visites médicales peuvent se
faire attendre deux mois, la moyenne d'1,3 mois est
encore plus remarquable. Nous ne pouvons
absolument pas garantir que chaque demande sera
examinée dans les deux mois. Des mesures
supplémentaires ne s'imposent pas.


Cela dit, je suis disposée à examiner le cas que
vous avez évoqué.
01.03 Greta D'hondt (CD&V): Zelfs al heeft de
betrokken dame tegelijkertijd andere zaken
aangevraagd, lijkt zes maanden - van februari
tot augustus - overdreven lang om een dossier
naar een arts door te sturen.
01.03 Greta D'hondt (CD&V): Même si la dame
dont je vous ai parlé a introduit d'autres demandes
en même temps, un délai de six mois - de février à
août - pour communiquer un dossier à un médecin
paraît exagérément long.
Tussen het indienen van de vraag bij de
controlearts en het al dan niet toekennen van de
parkeerplaats ligt een periode van meer dan
twee maanden. Dat is alleen maar in geval van
een ingewikkeld dossier een aanvaardbare
wachttijd. Ik apprecieer wel de inspanningen die
nu worden gedaan om de termijnen te
verkorten.
Entre l'introduction de la demande auprès du
médecin-contrôle et l'octroi ou le refus de la place
de parking s'écoule un délai de plus de deux mois.
Ce délai est uniquement acceptable lorsqu'il s'agit
de dossiers complexes. J'apprécie toutefois les
efforts qui sont actuellement fournis en vue de
réduire ce délai.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
02 Vraag van mevrouw Greta D'hondt aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen
over "de terugbetaling van rolstoelen"
(nr. A064)
02 Question de Mme Greta D'hondt au ministre
des Affaires sociales et des Pensions sur "le
remboursement des fauteuils roulants" (n° A064)
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
3
02.01 Greta D'hondt (CD&V): Bij de
regeringsverklaring konden we horen dat
budgettaire ruimte voor een betere terugbetaling
van rolstoelen werd vrijgemaakt. Dit verheugde
me, want ik heb in het verleden al heel wat
vragen gesteld over een betere terugbetaling
van aangepaste rolstoelen, in het bijzonder van
de lichtgewichtrolstoelen. Ik hoop tenminste dat
deze specifieke categorie mee in aanmerking
komt. Ik wacht in spanning op het antwoord van
de minister.
02.01 Greta D'hondt (CD&V): A l'occasion de la
déclaration gouvernementale, j'ai été heureuse
d'entendre que des moyens avaient été prévus au
budget pour améliorer le remboursement des
fauteuils roulants. Par le passé, j'ai posé de
nombreuses questions à propos d'un meilleur
remboursement des fauteuils roulants adaptés, en
particulier des fauteuils légers. J'espère en tout cas
que cette catégorie spécifique est également visée.
J'attends avec impatience la réponse du ministre à
cette question.
02.02 Regeringscommissaris Greet Van Gool
(namens de minister) (Nederlands): De
veranderingen in de nomenclatuur van de
rolstoelen zullen in 2003 1,875 miljoen euro
kosten en zijn uitgewerkt in overleg met de
Gemeenschappen en de Gewesten, nadat het
dossier jaren had aangesleept. Het RIZIV
maakte een verslag over de
terugbetalingscriteria, dat ook aan het
Parlement werd bezorgd.

Voorts bereiden RIZIV-werkgroepen een
aanpassing van de nomenclatuur van bandages
en prothesen voor. Daarvoor zal wellicht een
speciale commissie worden opgericht waarin
ook vertegenwoordigers van de ziekenfondsen
zetelen, zodat er aandacht zal zijn voor de
noden van specifieke groepen.


Een aantal wijzigingen is zeer waarschijnlijk,
onder meer soepelere voorwaarden voor de
terugbetaling van elektrische rolstoelen en
individuele aanpassingen van apparatuur. Er zal
ook meer rekening worden gehouden met
medische aandoeningen en
levensomstandigheden. Meer mensen zullen de
terugbetaling van een rolstoel genieten en de
rolstoelen zullen beter aangepast zijn aan
individuele behoeften. Aan de specifieke noden
van kinderen zal extra aandacht worden
besteed.
02.02 Greet Van Gool , commissaire du
gouvernement, au nom du ministre (en néerlandais)
: Les changements apportés à la nomenclature des
fauteuils roulants coûteront, en 2003, 1,875 millions
d'euros et ont été effectués en concertation avec
les Communautés et les Régions. Après une
longue période d'enlisement, cette matière est donc
réglée. En ce qui concerne les critères de
remboursement, l'INAMI a établi un rapport qui a
également été transmis au Parlement.

Par ailleurs, les groupes de travail de l'INAMI
préparent une adaptation de la nomenclature des
pansements et prothèses. Une commission
spéciale, au sein de laquelle siégeront des
représentants des organismes assureurs, sera
sans doute mise sur pied à cet effet. Une attention
particulière sera dès lors consacrée aux besoins de
groupes spécifiques.

Une série de modifications seront probablement
apportées, telles que l'assouplissement des
conditions de remboursement des fauteuils roulants
électriques et des aménagements individuels de
ces appareils. Les affections médicales et les
conditions de vie seront également davantage
prises en compte. Davantage de personnes
bénéficieront du remboursement d'un fauteuil
roulant. Par ailleurs, les fauteuils roulants seront
mieux adaptés aux besoins individuels. Une
attention particulière sera consacrée aux besoins
spécifiques des enfants.
Ten slotte werkt een interministeriële werkgroep
aan de vereenvoudiging van de procedures via
een uniek loket en een eenheidsdossier. De
volgende vergadering is gepland op 21 oktober.
Enfin, le groupe de travail interministériel s'emploie
à simplifier les procédures par l'intermédiaire d'un
guichet et d'un dossier uniques. La prochaine
réunion est prévue pour le 21 octobre.
02.03 Greta D'hondt (CD&V): Ik zal deze zaak
op de voet volgen. Meer middelen zijn absoluut
nodig.
02.03 Greta D'hondt (CD&V): Je suivrai
attentivement l'évolution de ce dossier. Une
augmentation des moyens est absolument
nécessaire.
02.04 Regeringscommissaris Greet Van Gool
(namens de minister) (Nederlands): Om de
02.04 Greet Van Gool , commissaire du
gouvernement (au nom du ministre) (en
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
4
commissie waarover ik het zo-even had op te
richten, is een wetswijziging nodig. Niettemin
zijn er al diverse werkgroepen actief. We hopen
dat de nieuwe regeling van kracht wordt in
oktober 2003.
néerlandais): Pour créer la commission que je viens
d'évoquer, une modification de la loi est nécessaire.
Néanmoins, plusieurs groupes de travail sont déjà
actifs. Nous espérons que la nouvelle
réglementation pourra entrer en vigueur en octobre
2003.
02.05 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Als ik initiatieven aankondig, zet
ik mij er ook volledig voor in.
02.05 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais) : Lorsque j'annonce des initiatives, je
mets tout en oeuvre pour qu'elles aboutissent.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
03 Vraag van de heer Yvan Mayeur aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen
over "het advies nr. 15 van 18 februari 2002
van het Raadgevend Comité voor bio-ethiek
inzake de minimale klinische gegevens"
(nr. 7911)
03 Question de M. Yvan Mayeur au ministre des
Affaires sociales et des Pensions sur "l'avis n° 15
du 18
février
2002 du comité consultatif de
bioétique - résumé clinique minimum" (n° 7911)
03.01 Yvan Mayeur (PS): Op 18 februari heeft
het Raadgevend Comité voor Bio-ethiek zijn
advies gegeven inzake de ethische vragen die
rijzen rond de invloed van de Minimale Klinische
Gegevens (MKG) op het aantal opnamedagen
van de patiënt.
In dat advies zet het Comité vraagtekens bij de
relevantie van de MKG en doet het
verscheidene aanbevelingen, onder meer
inzake het louter statistisch karakter van de
bestaande MKG, de noodzaak om een duidelijk
en doeltreffend toezicht in het leven te roepen,
het waarborgen van de anonimiteit van
collectieve gegevens en de noodzaak de
kandidaat-artsen passend te informeren.
Daarnaast wijst het Comité erop dat de MKG
werden ingesteld op een ogenblik waarop de
opnameduur in de algemene ziekenhuizen als
overdreven lang kon worden beschouwd, maar
dat de gemiddelde duur in die mate is gedaald
dat die op een kritiek punt is aanbeland.

Wat denkt u over die opmerkingen en welke
maatregelen overweegt u om daaraan tegemoet
te komen?
03.01 Yvan Mayeur (PS): Le 18 février dernier, le
Comité consultatif de Bioéthique rendait son avis à
propos des questions éthiques relatives à l'impact
du Résumé clinique minimum (RCM) sur le nombre
de journées d'hospitalisation des patients.
Dans cet avis, le Comité s'interroge sur la
pertinence du RCM et fait plusieurs
recommandations dont le caractère purement
statistique du RCM actuel, la nécessité d'un
système de contrôle clair et efficace, la garantie de
l'anonymat des données collectives et la nécessité
de prévoir une information adéquate des candidats
médecins.


En outre, le Comité souligne que si le RCM a été
instauré à un moment où la durée d'hospitalisation
des patients dans les hôpitaux généraux pouvait
être considérée comme "exagérément longue", les
durées moyennes d'hospitalisation auraient
diminué au point d'atteindre aujourd'hui une
situation critique.
Quel est votre sentiment à l'égard de ces
considérations et quelles mesures envisagez-vous
pour y répondre?
03.02 Minister Frank Vandenbroucke
(Frans): De MKG bieden de mogelijkheid de
sociale status van de patiënt te registreren en te
coderen. Een 'sociaal observatorium' zal de
invloed van sociale factoren op de opnameduur
nagaan en zal passende maatregelen
voorstellen.
De controle van de MKG gebeurt op
verschillende niveaus, gaande van de
automatische verificatie en validatie tot de
externe audit, volgens een methodiek die werd
03.02 Frank Vandenbroucke , ministre(en
français): Le RCM permet d'enregistrer et
d'encoder le caractère social du patient. Par
ailleurs, un "observatoire social" évaluera
l'influence des facteurs sociaux sur la durée de
séjour et proposera des mesures adéquates.
Le contrôle des RCM se fait à plusieurs niveaux,
depuis la vérification et la validation automatiques
de ceux-ci jusqu'à un audit externe réalisé selon
une méthodologie approuvée par la Commission
pour l'évaluation et la supervision des données
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
5
goedgekeurd door de commissie voor de
evaluatie en het toezicht op de statistische
gegevens inzake de medische verrichtingen in
de ziekenhuizen. In de wet op de
gezondheidszorg wordt het controlesysteem
verscherpt en de audit uitgebreid.
De Commissie voor de bescherming van de
persoonlijke levenssfeer heeft trouwens een
positief advies uitgebracht over de bestaande
registratie van de MKG en ook over de
koppeling van de MKG en MFG.
De opleiding van kandidaat-artsen behoort niet
tot mijn bevoegdheden. Toch ben ik van oordeel
dat dit aspect tijdens de opleiding aan bod zou
moeten komen. Ik wijs erop dat de minister van
Volksgezondheid onlangs een ministerieel
besluit heeft uitgevaardigd dat voor de
specialisten de erkenningscriteria vastlegt
inzake het beheer van gezondheidsgegevens.
Die maatregel zal een positieve invloed hebben
op het gebruik, de analyse en de passende
verspreiding van de gegevens door het medisch
korps.
statistiques en rapport avec les activités médicales
dans les hôpitaux. A l'avenir, il sera prévu, dans la
loi sur les soins de santé, un renforcement du
système de contrôle et de la fonction d'audit.

Par ailleurs, la Commission pour la protection de la
vie privée a émis un avis positif sur l'enregistrement
actuel des RCM ainsi que sur le couplage des
données RCM-RFM.

Quant à la formation des candidats médecins à
cette matière, si elle ne relève pas de mes
compétences, j'estime cependant que, déjà lors de
la formation de ces médecins, il faut prêter attention
à cette problématique. Ceci dit, je signale que la
ministre de la Santé publique a récemment pris un
arrêté ministériel fixant les critères d'agrément des
médecins spécialistes en gestion de données de
santé. Cette mesure aura un effet positif sur
l'utilisation, l'analyse et la diffusion adéquates des
données par le corps médical.
Ten slotte herinner ik eraan dat het Raadgevend
Comité voor Bio-ethiek erop aangedrongen
heeft dat de geneeskundige verzorging als een
geheel wordt beschouwd en dat bijzondere
aandacht zou uitgaan naar de opvang van de
individuele patiënt die uit het ziekenhuis wordt
ontslagen. Op dat vlak werden al aanzienlijke
inspanningen geleverd, waaronder de
uitbreiding van het aantal RVT-bedden, de
ontwikkeling van de continuïteit van de
verzorging, de uitbouw van de palliatieve
zorg,...
Enfin, je rappelle que le Comité consultatif de
Bioéthique a insisté pour que la dispensation de
soins soit considérée comme un ensemble et pour
qu'une attention particulière soit apportée à la prise
en charge du patient individuel après sa sortie de
l'hôpital. Sur ce plan, d'importants efforts ont déjà
été faits dont l'élargissement du nombre de lits
MRS, le développement de la continuité des soins,
le développement des soins palliatifs,...
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
04 Vraag van mevrouw Fientje Moerman aan
de minister van Sociale Zaken en Pensioenen
over "de grensbedragen van het toegelaten
inkomen voor mensen die genieten van een
pensioen en meer bepaald over de 15%-regel"
(nr. 7960)
04 Question de Mme Fientje Moerman au
ministre des Affaires sociales et des Pensions
sur "le montant maximum des revenus
professionnels autorisés pour les personnes
bénéficiant d'une pension et, plus
particulièrement, sur la règle des 15%" (n° 7960)
04.01 Fientje Moerman (VLD): De
sanctieregeling bij overschrijding van de
toegelaten bedragen heb ik gemakshalve de 15-
procentregel genoemd. De regering heeft wat
deze materie betreft ontwerpen van koninklijk
besluit goedgekeurd om deze inkomensgrenzen
met terugwerkende kracht tot 1 januari 2002
vast te leggen op 15 procent van het inkomen.
De regering bevestigt haar voornemen om de
tweede fase op te starten. Hierbij zal men aan
de diverse adviesorganen een voorstel
voorleggen om de grenzen van toegelaten
04.01 Fientje Moerman (VLD): Pour des raisons
de facilité, j'ai appelé « règle des 15 % » le
règlement relatif aux sanctions en cas de
dépassement des montants autorisés. S'agissant
de cette matière, le gouvernement a approuvé des
projets d'arrêté royal afin de fixer ces plafonds à 15
% du revenu, avec effet rétroactif jusqu'au 1
er
janvier 2002. Le gouvernement confirme son
intention d'entamer la seconde phase. A cette fin, il
soumettra aux divers organes consultatifs une
proposition visant à supprimer tout à fait les
plafonds de revenus provenant d'un travail autorisé
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
6
arbeid voor gepensioneerden volledig op te
heffen. De huidige sanctieregeling blijft
ondertussen bestaan en is dezelfde als die
welke geldt voor oudere bruggepensioneerden
van voor 1 januari 1993. Ik heb aan minister
Onkelinx dezelfde vraag gesteld en gevraagd of
deze 15-procentregeling niet veranderd kon
worden. Zij heeft mij aangeraden dezelfde vraag
aan u te stellen omdat zij haar houding op de
uwe wil afstemmen. De huidige regeling wordt
door de mensen als zeer arbitrair en
onrechtvaardig ervaren. Waarom pro rata tot 15
procent en alles daarboven? We gaan niet in op
individuele gevallen, maar het is toch bijzonder
schrijnend als mensen die te veel hebben
bijverdiend hun zuurverdiend pensioen voor een
jaar zien wegvallen. Vandaar stel ik voor de
sanctieregeling aan te passen zodat de pro rata-
afhouding ook geschiedt boven 15 procent en
met een maximum van het ontvangen pensioen.
pour les pensionnés. Le règlement actuel en
matière de sanctions continue d'exister et est
identique à celui qui est d'application pour les
prépensionnés âgés ayant été prépensionnés
avant le 1
er
janvier 1993. J'ai posé la même
question à la ministre Onkelinx en lui demandant si
cette règle des 15 % ne pouvait être modifiée. Elle
m'a conseillé de vous adresser la même question
parce qu'elle souhaite aligner sa position sur la
vôtre. Les personnes concernées ont le sentiment
que le règlement actuel est très arbitraire et injuste.
Pourquoi ce pro rata de 15 % et tous les
revenus qui dépassent ce taux ? Nous n'allons pas
aborder des cas individuels mais il est tout de
même choquant que des personnes qui ont gagné
trop en plus de leur pension se voient priver
pendant un an de leur pension durement gagnée.
Voilà pourquoi je propose d'adapter le règlement
relatif aux sanctions de telle sorte que cette retenue
au pro rata soit aussi prélevée au-dessus de 15 %
et avec un maximum de la pension perçue.
04.02 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Ik heb tot nu toe het advies dat ik
gevraagd heb over de ontwerpen van koninklijk
besluit nog niet teruggekregen van de Raad van
State. Het advies zou volgende week klaar zijn.
De regering is nog niet gestart met de tweede
fase. De grens van toegelaten arbeid varieert
naargelang de aard van de activiteit, de familiale
toestand, de leeftijd en de aard van het
toegekend pensioen. Per categorie bestaat er
een grensbedrag.
04.02 Frank Vandenbroucke, ministre (en
néerlandais) : A ce jour, je n'ai pas encore reçu
l'avis que j'ai demandé au Conseil d'Etat au sujet
des projets d'arrêté royal. Cet avis devrait être prêt
la semaine prochaine. Le gouvernement n'a pas
encore entamé la deuxième phase. Le plafond du
travail autorisé varie selon la nature de l'activité, la
situation familiale, l'âge et la nature de la pension
octroyée. Il existe un montant maximum par
catégorie.
Zolang het toegelaten grensbedrag niet
overschreden wordt, betaalt men het pensioen
volledig uit. De overschrijding ervan heeft tot
gevolg dat het pensioen voor dat jaar vervalt en
dat men een aanzienlijke pensioenschuld moet
terug betalen. Om de negatieve effecten van
kleine overschrijdingen te verzachten, heeft de
wetgever in het begin van de jaren negentig een
versoepeling ingevoerd. Overschrijdingen met
minder dan 15 procent resulteren in een
vermindering met een percentage in verhouding
tot de overschrijding. De afschaffing van deze
regeling zou toch een significante hervorming
betekenen. Men introduceert immers een nieuw
systeem van recuperatie, waardoor de
pensioenstelsels van werknemers en
zelfstandigen moeten worden aangepast en de
pensioenregeling van de openbare sector moet
worden hervormd. Ook het advies van de
betrokken beheers- en adviescomités is nodig.
Volgens mij moet de afschaffing van de 15-
procentregel integraal deel uitmaken van de
tweede fase.
Tant que le montant limite autorisé n'est pas
dépassé, l'intégralité de la pension est versée. Le
dépassement de ce montant limite entraîne la
suppression de la pension pour l'année en cours et
l'obligation de rembourser une dette considérable.
Afin de réduire les effets négatifs de petits excès, le
législateur a assoupli le régime au début des
années nonante. Les dépassements de moins de
15 pour cent donnent lieu à une réduction du
montant de la pension proportionnelle à l'excès.
L'abandon de cette mesure constituerait une
réforme considérable. L'on prévoit en effet
d'instaurer un nouveau système de récupération
dans le cadre duquel les régimes de pension des
salariés et des indépendants doivent être adaptés
et le régime de pension du secteur public doit être
réformé. L'avis des comités consultatifs et de
gestion concernés est requis. A mon estime, la
suppression de la règle de 15 pour cent doit faire
partie intégrante de la deuxième phase.
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
7
04.03 Fientje Moerman (VLD): Het is de
categorie van de oudere bruggepensioneerden
die hierdoor getroffen wordt. Ik dacht dat de
regel bij ministerieel besluit ingevoerd was. Kan
hij dan niet gemakkelijk gewijzigd worden?
04.03 Fientje Moerman (VLD): Cette mesure
touche la catégorie des prépensionnés proches de
la pension. Je pensais que cette règle avait été
introduite par arrêté ministériel. N'est-il dès lors pas
facile de la modifier ?
04.04 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Het kan bij ministerieel besluit,
maar ik vind het moeilijk om een groep op die
manier uit een regeling te laten verdwijnen.
04.04 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): C'est possible par la voie d'un arrêté
ministériel mais, personnellement, j'ai dû mal à
exclure ainsi tout un groupe d'un règlement.
04.05 Fientje Moerman (VLD): Het
oorspronkelijk voorstel tot opheffing van de
grensbedragen maakt natuurlijk de wijziging van
de 15-procentregel overbodig. Zelfs met de
zogenaamde kreukelzones zorgt dit voor
pijnlijke toestanden. Als men het pro-
ratosysteem hanteert, kan men dat beter overal
doen en het systeem behouden.
04.05 Fientje Moerman (VLD): La proposition
initiale visant à supprimer les montants limites rend
bien entendu superflu l'aménagement de la règle
des 15 pour cent. Il en résdulterait des situations
pénibles, même pour les zones intermédiaires. Si
l'on recourt au système proportionnel, mieux vaut
l'appliquer dans tous les cas et donc conserver ce
système.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
05 Vraag van mevrouw Greta D'hondt aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen en
aan de vice-eerste minister en minister van
Begroting, Maatschappelijke Integratie en
Sociale Economie over "de
mandaatvergoedingen in het onderwijs"
(nr. 7972)
05 Question de Mme Greta D'hondt au ministre
des Affaires sociales et des Pensions et au vice-
premier ministre et ministre du Budget, de
l'Intégration sociale et de l'Economie sociale sur
"l'indemnité de mandat du personnel
enseignant" (n° 7972)
05.01 Greta D'hondt (CD&V):De minister
kondigde al in 2000 een KB aan dat retroactief
zou zijn en waardoor de mandaatsvergoedingen
zouden worden verrekend in het pensioen van
de algemene directeurs, de
departementshoofden, de directeurs en de
bibliothecarissen van de Vlaamse hogescholen
en de algemene directeurs van het niet-tertiair
onderwijs.


Naar verluidt wilde de minister van Begroting die
regeling niet goedkeuren. De Vlaamse
bevoegde minister schijnt er in een nota op te
hebben gewezen dat ze een dubbel voordeel
voor de betrokkenen inhoudt.

Zal de minister alsnog een KB uitvaardigen over
deze kwestie?
05.01 Greta D'hondt (CD&V): En 2000 déjà, le
ministre a annoncé la promulgation d'un arrêté
royal qui aurait un effet rétroactif et aux termes
duquel les indemnités de mandat seraient prises en
considération pour le calcul des pensions des
directeurs généraux, des chefs de département,
des directeurs et des bibliothécaires des écoles
supérieures flamandes et des directeurs généraux
de l'enseignement non tertiaire.

Il semblerait que le ministre du Budget n'a pas
voulu approuver cette réglementation. Or, le
ministre flamand compétent aurait souligné dans
une note que cette réglementation présente un
double avantage pour les personnes concernées.

Le ministre promulguera-t-il un arrêté royal en la
matière ?
05.02 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Ik verwijs naar mijn antwoorden
op vorige vragen over deze aangelegenheid. De
diensten van de minister van Begroting
onderzoeken de zaak. Zodra er een akkoord is
van Begroting, zal ik het ontwerp van KB
voorleggen op de Ministerraad.
05.02 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Je renvoie aux réponses que j'ai
fournies aux questions qui m'ont précédemment été
posées à ce sujet. Les services du ministre du
Budget examinent le dossier. Dès que le
département du Budget aura donné son accord, je
soumettrai le projet d'arrêté royal au Conseil des
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
8
ministres.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
06 Vraag van mevrouw Greta D'hondt aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen
over "de Staten-Generaal over de horeca"
(nr. 8509)
06 Question de Mme Greta D'hondt au ministre
des Affaires sociales et des Pensions sur "les
Etats généraux de l'horeca" (n° 8509)
06.01 Greta D'hondt (CD&V): Op 18
september werd een staten-generaal over de
horeca georganiseerd. De minister kondigde
aan dat horeca-uitbaters een beperkt aantal
dagen per jaar een beroep zouden kunnen doen
op een gelegenheidsmedewerker tegen lagere
sociale lasten. De aangifte zou verlopen via het
Dimona-informaticasysteem.


Bereikte de regering reeds een akkoord over de
lagere sociale bijdragen voor
gelegenheidsmedewerkers? Wat zal dat kosten
aan de sociale zekerheid?
06.01 Greta D'hondt (CD&V): Le 18 septembre
étaient organisés les états généraux de l'horeca. Le
ministre a annoncé que les exploitants
d'établissements de l'horeca pourraient faire appel
à un collaborateur occasionnel pendant un nombre
de jours donné chaque année et bénéficieraient à
cet effet d'une réduction des charges sociales. La
déclaration se ferait au moyen du système
informatique Dimona.

Le gouvernement a-t-il déjà conclu un accord à
propos de la réduction des cotisations sociales
pour les collaborateurs temporaires? Quel sera le
coût de cette mesure pour la sécurité sociale?
06.02 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): De Ministerraad besliste op 8
oktober om tegen het einde van dit jaar voor de
gelegenheidsmedewerkers uit de horecasector
een regeling uit te werken conform aan de
regeling die geldt in de land- en tuinbouwsector.
De regeling kadert in de bestrijding van het
zwartwerk en wordt gekoppeld aan de volledige
implementatie van Dimona.

Ik kan op dit ogenblik geen precies prijskaartje
voorschotelen. We kunnen op basis van de
RSZ-aangifte immers niet uitmaken hoeveel
werknemers in de horeca worden
tewerkgesteld. We moeten een verstandige
inschatting maken en dat vergt nog wat studie-
en discussiewerk.
06.02 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Le Conseil des ministres a décidé le 8
octobre d'élaborer, avant la fin de cette année, un
règlement pour les collaborateurs temporaires du
secteur de l'horeca, conformément à la
réglementation en vigueur dans le secteur de
l'agriculture et de l'horticulture. La réglementation
s'inscrit dans le cadre de la lutte contre le travail au
noir et est lié à la mise en oeuvre intégrale de
Dimona.

Il m'est impossible de présenter la note pour
l'instant. En effet, les déclarations à l'ONSS ne
nous permettent pas de déterminer le nombre de
travailleurs employés dans le secteur de l'horeca.
Nous devons procéder à une estimation
raisonnable, qui nécessitera encore des études et
des discussions.
06.03 Greta D'hondt (CD&V): Wanneer zal die
verstandige inschatting klaar zijn?
06.03 Greta D'hondt (CD&V): Quand cette
estimation raisonnable sera-t-elle disponible?
06.04 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Mevrouw Onkelinx bereidt een
wetsontwerp voor, wat betekent dat het
rekenwerk vrij snel moet beginnen.
06.04 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Mme Onkelinx prépare un projet de
loi, les travaux de comptabilité devront donc
commencer assez rapidement.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
07 Vraag van de mevrouw Greta D'hondt aan
de minister van Sociale Zaken en Pensioenen
over "de aanpassing van de wetgeving aan de
invoering van het tijdskrediet" (nr. 8512)
07 Question de Mme Greta D'hondt au ministre
des Affaires sociales et des Pensions sur
"l'adaptation de la législation à l'instauration du
crédit-temps" (n° 8512)
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
9
07.01 Greta D'hondt (CD&V): Op 13
september 2002 keurde de Ministerraad het
ontwerp-KB goed inzake de
werknemerspensioenen. Bij de
pensioenberekening wordt de voltijdse of
halftijdse onderbreking gelijkgesteld met een
tewerkstelling voor een periode van maximum
drie jaar. Bij vermindering van de
arbeidsprestaties met één vijfde is er een
gelijkstelling voor een periode van maximum vijf
jaar. Ook komt er een gelijkstelling voor
werknemers ouder dan 50, die hun
arbeidsprestaties met vijftig procent of met één
vijfde verminderd hebben en dat tot aan de
normale wettelijke pensioenleeftijd.

Moeten deze werknemers hiernaast nog aan
andere voorwaarden voldaan? Moeten zij een
expliciete aanvraag indienen? Wat is de
budgettaire impact van deze maatregel? Hoe
zullen de onvermijdelijke meerkosten in de
toekomst worden opgevangen?
07.01 Greta D'hondt (CD&V): Le 13 septembre
2002, le Conseil des ministres adoptait le projet
d'arrêté royal relatif à la pension des travailleurs.
Dans le calcul de la pension, l'interruption à mi-
temps ou à temps-plein équivaut à un emploi pour
une période de trois ans maximum. En cas de
réduction des prestations de travail d'un cinquième,
une équivalence est prévue pour une période de
cinq ans maximum. Une équivalence est également
instaurée pour les travailleurs de plus de 50 ans
ayant réduit leurs prestations de cinquante pour
cent ou d'un cinquième, et ce jusqu'à l'âge légal
normal de la pension.


Ces travailleurs doivent-ils encore satisfaire à
d'autres conditions? Doivent-ils introduire une
demande spécifique? Quelle est l'incidence
budgétaire de cette mesure? Comment les
inévitables surcoûts seront-ils compensés dans le
futur?
07.02 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Vanaf 1 januari 2002 werd in de
particuliere sector een stelsel van tijdskrediet,
loopbaanvermindering en vermindering van
arbeidsprestaties van kracht. Het vervangt het
vroegere stelsel van de loopbaanonderbreking.
Het ontwerp-KB, dat mevrouw D'hondt vermeldt,
heeft tot doel de socialezekerheidswetgeving
aan die wet aan te passen en voert ook
aanpassingen door aan het stelsel van de
werknemerspensioenen vanaf 1 januari 2002.

Om in het nieuwe stelsel te kunnen intreden zal
de werknemer aan bepaalde anciënniteits- en
leeftijdsvoorwaarden moeten voldoen binnen de
onderneming waarin hij of zij werkt. Alle
werknemers die hun loopbaan onderbreken,
zullen bij de latere pensioenberekening kunnen
genieten van gelijkstelling met een
tewerkstelling. De werknemer moet, naast de
aanvraag bij de werkgever, geen specifieke
formaliteiten vervullen om zijn pensioenrechten
te vrijwaren.

De meerkosten van het nieuwe stelsel zijn in
een eerste fase beperkt. De budgettaire impact
ligt zo ver in de toekomst, dat de berekening vrij
theoretisch is. Er wordt voorzichtig gedacht aan
14 miljoen euro na vijftig jaar.
07.02 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Depuis le 1er janvier 2002, un
système de crédit-temps, de réduction de carrière
et de réduction des prestations de travail est en
vigueur dans le secteur privé. Il remplace l'ancien
système d'interruption de carrière. Le projet d'arrêté
royal mentionné par Mme D'hondt a pour but
d'adapter la législation de la sécurité sociale à cette
loi et de procéder à certaines adaptations au
régime de pension des travailleurs à partir du 1
er
janvier 2002.


Pour pouvoir bénéficier du nouveau régime, le
travailleur doit satisfaire à certaines conditions en
matière d'âge et d'ancienneté dans l'entreprise pour
laquelle il travaille. Tous les travailleurs qui
interrompent leur carrière auront droit, lors du calcul
de leur pension, à une équivalence avec un emploi.
Outre la demande à l'employeur, le travailleur ne
doit remplir aucune formalité spécifique pour
garantir ses droits à la pension.



Les surcoûts du nouveau régime seront limités
dans un premier temps. L'incidence budgétaire est
tellement éloignée dans le temps que le calcul en
est relativement théorique. Les estimations
prudentes font état de 14 millions d'euros après
cinquante ans.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
10
08 Vraag van mevrouw Greta D'hondt aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen
over "de erkenning van musculo-skeletale
aandoeningen als beroepsziekte" (nr. 8531)
08 Question de Mme Greta D'hondt au ministre
des Affaires sociales et des Pensions sur "la
reconnaissance des affections musculo-
squelettiques comme maladie professionnelle"
(n° 8531)
08.01 Greta D'hondt (CD&V): In juli 2002
keurde de Kamer een resolutie goed waarin de
regering werd gevraagd een doorgedreven
preventiebeleid inzake MSA te voeren en het
advies te vragen over de erkenning als
beroepsziekte.


De ziekte kan bij mensen uit vele beroepen
voorkomen, maar treft vooral de
verzorgingssector. Heeft de regering intussen
een positief gevolg gegeven aan de resolutie?
08.01 Greta D'hondt (CD&V): En juillet 2002, la
Chambre a adopté une résolution demandant au
gouvernement de mener une politique préventive
intensive en matière d'affections musculo-
squelettiques et de recueillir l'avis du Fonds des
maladies professionnelles sur la reconnaissance de
ces affections comme maladie professionnelle.

Cette maladie peut toucher des personnes exerçant
des professions diverses mais touche surtout le
secteur des soins de santé. Le gouvernement a-t-il
réservé une suite favorable à cette résolution ?
08.02 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): In de resolutie werd niet gevraagd
dat het Fonds voor de beroepsziekten op korte
termijn advies zou uitbrengen over de erkenning
van MSA als beroepsziekte, maar wel over de
plaats van de ziekte binnen het reglementair
kader en de activiteiten van het Fonds.


Het beheerscomité heeft reeds tweemaal
vergaderd over de problematiek en plant nog
een bijzondere vergadering op 28 oktober. Ik
heb in het ontwerp van programmawet een
regeling laten opnemen waarbij het Fonds
preventieve acties kan ondernemen om te
vermijden dat MSA tot beroepsziekte sensu
stricto verglijdt. Ik wil zo vlug mogelijk een
proefproject opstarten ter begeleiding van
bepaalde rugaandoeningen ingevolge het tillen
van lasten in de ziekenhuissector.
08.02 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais) : Dans cette résolution, il n'a pas été
demandé au Fonds des maladies professionnelles
de rendre un avis à court terme sur la
reconnaissance des AMS comme maladie
professionnelle mais bien de se prononcer sur la
place de cette maladie dans le cadre réglementaire
et les activités du Fonds.

Le comité de gestion s'est déjà réuni à deux
reprises pour examiner ce problème et il envisage
de tenir encore une réunion spéciale le 28 octobre.
Dans le projet de loi-programme, j'ai fait inclure un
règlement permettant au Fonds de mener des
actions préventives pour éviter que les AMS ne
soient qu'une maladie professionnelle au sens strict
du terme. J'ai l'intention de lancer sitôt que possible
un projet pilote destiné à prendre en charge
certaines maladies du dos résultant du levage de
charges dans le secteur hospitalier.
08.03 Greta D'hondt (CD&V): Er is al heel wat
gebeurd. Ik ben ervan overtuigd dat ook het
Fonds een oplossing wil zoeken. Ik ondersteun
de bijkomende initiatieven inzake preventie en
hoop dat daartoe de nodige middelen ter
beschikking zullen worden gesteld.
08.03 Greta D'hondt (CD&V): De nombreuses
mesures ont déjà été prises. Je suis convaincue
que le Fonds est également soucieux de voir
aboutir une solution. Je soutiens les nouvelles
initiatives dans le domaine de la prévention et
j'espère que les moyens nécessaires seront
dégagés.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
09 Vraag van mevrouw Frieda Brepoels aan
de minister van Sociale Zaken en Pensioenen
over "de terugbetaling van het geneesmiddel
Botox" (nr. 8533)
09 Question de Mme Frieda Brepoels au ministre
des Affaires sociales et des Pensions sur "le
remboursement du médicament Botox" (n° 8533)
09.01 Frieda Brepoels (VU&ID): Het 09.01 Frieda Brepoels (VU&ID): Le médicament
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
11
geneesmiddel Botox wordt al geruime tijd
voorgeschreven voor de behandeling van
spierhyperactiviteit. Het is vooral succesvol bij
kinderen die lijden aan spasticiteit. Het
geneesmiddel is het experimenteel stadium
voorbij. De prijs ervan schommelt tussen 1.000
en 15.000 euro. Al jarenlang discussieert een
werkgroep over de terugbetaling ervan. De
minister verklaarde in het VTM-programma
Recht van antwoord dat begin 2003 zou worden
gestart met een terugbetalingsregeling.


Wil de minister het Parlement inlichten over de
oplossing die hij voorstelt voor de kinderen van
twee tot acht jaar vanaf 2003? Werkt hij aan een
bijkomende regeling voor kinderen die buiten
die categorie vallen?
Botox est prescrit depuis longtemps déjà pour le
traitement de l'hyperactivité musculaire. Elle est
surtout efficace chez les enfants souffrant de
spasticité. Ce médicament a dépassé le stade
expérimental. Son prix varie entre 1.000 et 15.000
euros. Un groupe de travail examine son éventuel
remboursement depuis plusieurs années. Dans
l'émission Recht van antwoord de la chaîne de
télévision flamande VTM, le ministre a déclaré
qu'une réglementation relative au remboursement
de ce médicament serait mise en chantier au début
2003.

Le ministre pourrait-il informer le Parlement au sujet
de la solution qu'il propose pour les enfants de
deux à huit ans dès 2003
? OEuvre-t-il à
l'élaboration d'une réglementation complémentaire
pour les enfants qui n'appartiennent pas à cette
catégorie ?
09.02 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): In het kader van artikel 56 § 2, 2°
van de wet op de ziekteverzekering wordt
gewerkt aan een tegemoetkoming voor Botox.
Een KB van 4 maart 2002 dat positief advies
kreeg van het verzekeringscomité van het RIZIV
ligt nu bij de Raad van State.

Het gaat om de behandeling door middel van
botuline toxine A bij kinderen van twee tot acht
jaar met spasticiteit veroorzaakt door
hersenverlamming. Voor de jaren 2002 tot en
met 2004 werd in een jaarlijkse
begrotingsenveloppe van maximaal 372.000
euro voorzien.

Rechthebbenden krijgen een behandeling
volgens de in de overeenkomst vastgelegde
behandelingsprogramma's.
09.02 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Dans le cadre de l'article 56 § 2, 2°
de la loi sur l'assurance maladie, des travaux
relatifs au remboursement du Botox sont en cours.
Un arrêté royal du 4 mars 2002, qui avait reçu un
avis positif du comité d'assurance de l'INAMI, a été
déposé au Conseil d'Etat.

Il s'agit du traitement, au moyen de la toxine
botulinique A, chez les enfants âgés de deux à huit
ans atteints de spasticité causée par une paralysie
du cerveau. Pour les années 2002 à 2004, une
enveloppe annuelle de 372.000 euros maximum est
prévue.


Les ayants droit bénéficieront d'un traitement
suivant les programmes prévus par la convention.
Per rechthebbende en per centrum wordt een
jaarlijkse forfaitaire tegemoetkoming toegekend.

Een werkgroep van deskundigen stelde in de
schoot van de technische raad voor
farmaceutische specialiteiten die leeftijdsgrens
voor. Het betreft een experimentele
terugbetaling.

Botox wordt nu al voor enkele toepassingen
vergoed via de gewone terugbetaling. Het
gebruik van het geneesmiddel voor kinderen
met hersenverlamming is echter niet volledig in
overeenstemming met de bijsluiter. Het bedrijf
kan die toepassing niet in eer en geweten aan
de bijsluiter toevoegen omdat er onvoldoende
dubbelblinde studies zijn die de effectiviteit
ervan aantonen. Daarmee is normaal gesproken
Une intervention forfaitaire annuelle est allouée par
ayant droit et par centre.

Cette limite d'âge a été proposée par un groupe de
travail d'experts du Conseil technique des
spécialités pharmaceutiques. Il s'agit d'un
remboursement expérimental.


Le Botox est déjà remboursé pour quelques
applications,dans le cadre du remboursement
ordinaire. Cependant, l'usage du médicament chez
les enfants atteints d'infirmité motrice cérébrale
n'est pas entièrement conforme à la notice.
L'entreprise ne peut pas joindre cette application à
la notice en son âme et conscience, le nombre
d'études en double-aveugle démontrant son
efficacité étant insuffisant. Dans ce cas, en théorie,
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
12
de kous af: als het niet op de bijsluiter staat,
wordt het niet terugbetaald. Het is enkel en
alleen voor dit geval dat ik een uitzondering wil
maken en wel omdat het aantal te behandelen
kinderen zo klein is dat het zo goed als
onmogelijk is dubbelblinde studies te verkrijgen.
Daarom werd voorgesteld om in een
experimentele terugbetaling te voorzien. Indien
ik nog ruimte vind in mijn budget zal ik zeker de
leeftijdsgrenzen verruimen, maar ik kan dat niet
stellig beloven.
le dossier est clos: si l'indication ne figure pas sur la
notice, le médicament n'est pas remboursé. Nous
souhaitons faire une exception pour ce cas unique,
car le nombre d'enfants à traiter est si limité qu'il est
quasiment impossible d'obtenir des études en
double-aveugle. Il a dès lors été proposé de
procéder à un remboursement expérimental. Si ma
marge budgétaire me le permet, j'étendrai
certainement la limite d'âge mais je ne peux m'y
engager formellement.
09.03 Frieda Brepoels (VU&ID): Ik dank de
minister voor de intentie die hij naar voren
brengt. Ouders van kinderen boven de acht jaar
vragen deze behandeling uiteraard ook niet als
het niet nodig is.

Waarom schakelt de minister centra in voor de
goedkeuring?
09.03 Frieda Brepoels (VU&ID): Je remercie le
ministre pour l'intention qu'il vient d'exprimer. Les
parents d'enfants de plus de huit ans ne
réclameraient bien évidemment pas ce traitement
s'il n'était pas nécessaire.

Pourquoi le ministre fait-il appel à des centres pour
l'approbation?
09.04 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Doordat we via artikel 56 moeten
werken, kunnen we niet terugbetalen via de
klassieke kanalen. De overeenkomsten worden
slechts met welbepaalde centra gemaakt omdat
het om een heel kleine groep kinderen gaat.
Enerzijds volstaan enkele centra dus en
anderzijds is het belangrijk om echte expertise
op te bouwen om met het geneesmiddel te
kunnen omgaan.
09.04 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Puisque l'article 56 est d'application,
les remboursements classiques ne sont pas
possibles. Les conventions ne sont conclues
qu'avec des centres déterminés, parce qu'il s'agit
d'un nombre restreint d'enfants. D'une part,
quelques centres suffisent donc, et d'autre part, il
importe d'acquérir une expertise effective dans
l'utilisation du médicament.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
10 Interpellatie van mevrouw Maggie De
Block tot de minister van Sociale Zaken en
Pensioenen over "de maatregelen in de
kinesitherapie" (nr. 1409)
10 Interpellation de Mme Maggie De Block au
ministre des Affaires sociales et des Pensions
sur "les mesures prises à l'égard de la
kinésithérapie" (n° 1409)
10.01 Maggie De Block (VLD): Tijdens het
zomerreces is er heel wat overleg geweest met
de kinesisten om de nieuwe nomenclatuur beter
bekend te maken en een aantal misverstanden
uit de wereld te helpen. Niettemin is er nog een
aantal problemen. Zo is voor extra
kinesitherapiebehandelingen na achttien
beurten de goedkeuring van een adviserend
geneesheer nodig. Die blijkt abnormaal vaak te
worden geweigerd.


Heeft de minister een idee waarom dat zo is? Er
zou moeten worden voorzien in een
beroepsmogelijkheid voor de patiënt. Daarbij
blijkt de toestemming van de arts niet zelden
weken op zich te laten wachten. Een
kinesitherapiebehandeling die zo lang stilligt,
10.01 Maggie De Block (VLD): De nombreuses
concertations ont été menées avec les
kinésithérapeutes durant les vacances d'été ; ils ont
ainsi reçu une information plus complète sur la
nouvelle nomenclature et certains malentendus ont
pu être dissipés. Des problèmes subsistent
néanmoins. Ainsi, pour les traitements de
kinésithérapie supplémentaires, l'accord d'un
médecin conseil est requis au-delà de dix-huit
séances. Or, celui-ci semble refuser son accord
anormalement souvent.

Le ministre a-t-il une explication ? Il faudrait prévoir
une possibilité de recours pour les patients. En
outre, il n'est pas rare que l'autorisation du médecin
se fasse attendre plusieurs semaines. Un
traitement de kinésithérapie abandonné pendant
une aussi longue période doit en fait être
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
13
moet eigenlijk opnieuw worden begonnen.
totalement recommencé.
Een maximumtermijn om te antwoorden zou dus
een goede zaak zijn.


Voor kinesitherapeutische behandelingen om de
zelfredzaamheid van 70-plussers te bevorderen,
is er een soepele regeling. De betrokkenen
moeten echter loco-motorische tests ondergaan
om te bepalen of zij daarop een beroep mogen
doen. Sommige van die tests zijn onbekend
voor heel wat kinesisten of belastend voor de
patiënt.
Il serait donc préférable d'instaurer un délai
maximum à respecter pour la communication de la
réponse.

Il existe une réglementation plus souple en matière
de traitements de kinésithérapie destinés à
améliorer le taux d'autonomie des personnes de
plus de 70 ans. Les personnes concernées doivent
toutefois se soumettre à des tests locomoteurs, qui
permettront de déterminer si elles ont le droit de
recourir à de tels traitements. Certains de ces tests
sont inconnus de nombreux praticiens ou
accablants pour les patients.
10.02 Jef Valkeniers (VLD): Natuurlijk hebben
niet alle 70-plussers zo'n speciale
behandelingen nodig.
10.02 Jef Valkeniers (VLD): Il va de soi que les
personnes de plus de 70 ans n'ont pas toutes
besoin d'un traitement de ce type.
10.03 Maggie De Block (VLD): Ik vraag me af
of die bijkomende tests voor 70-plussers niet
discriminerend zijn.


Een andere bedenking is of de
besparingsmaatregelen wel efficiënt zijn als ze
leiden tot allerlei bijkomende onderzoeken, die
daarbij voor langere wachttijden zorgen. Voor
heel wat bejaarden, onder meer degenen die in
rust- of verzorgingshuizen verblijven, is het
helemaal niet zo vanzelfsprekend om zich naar
het ziekenhuis of een specialist te verplaatsen.
10.03 Maggie De Block (VLD): Je m'interroge sur
le caractère discriminatoire éventuel de ces tests
supplémentaires pour les personnes de plus de 70
ans.

J'émets également des réserves quant à l'efficacité
de telles mesures d'économie, car elles mènent à
de nombreux examens complémentaires et
entraînent donc des délais plus importants. Pour de
nombreuses personnes âgées, en particulier celles
qui résident en maisons de soins ou de repos, se
rendre dans un hôpital ou chez un spécialiste n'est
pas toujours chose facile.
Als zo iemand drie dagen in een ziekenhuis
doorbrengt om een aantal onderzoeken te
ondergaan, kost dat ook bergen geld.

Voorts wordt er naar mijn mening een grote
administratieve last op de schouders van de
huisarts gelegd, die de taak heeft het medisch
dossier samen te stellen en dus achter de
verslagen van de specialisten en de adviserend
geneesheer moet aanzitten. Kunnen die
administratieve verplichtingen niet worden
verminderd?

Ten slotte zou ik graag vernemen of ook het
aantal kinesitherapiesessies na een
behandeling in een ziekenhuis werd beperkt. Als
dat niet het geval is, dreigt een verschuiving van
de ambulante kinesitherapie naar de
ziekenhuizen. Dat is niet de bedoeling.

Ik heb ook een dossier samengesteld over de
"Wegwijzer voor de huisartsen" met onder meer
aangepaste voorschriftenformulieren.
Lorsqu'une telle personne passe trois jours dans un
hôpital pour y subir des examens, les coûts sont
également très élevés.

Par ailleurs, il me semble qu'on impose aux
médecins généralistes une bien lourde charge
administrative. Il doit constituer le dossier médical
et devra donc partir en quête des rapports des
spécialistes et du médecin-conseil. Ne pourrait-on
réduire ces obligations administratives ?



Enfin, j'aimerais savoir si le nombre de visites chez
le kinésithérapeute après un traitement en milieu
hospitalier a également été limité. Dans la négative
on risque de voir s'opérer un glissement de la
kinésithérapie ambulatoire vers les hôpitaux. Ce
n'est pas l'objectif.

J'ai également constitué un dossier sur le Guide à
l'intention du médecin généraliste qui comprend
notamment des formulaires d'ordonnance adaptés.
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
14
10.04 Luc Goutry (CD&V): De onrust bij de
kinesitherapeuten is ook na zaterdag niet
verdwenen. Het inkomensverlies dat deze
beroepsgroep lijdt bedraagt dan ook ongeveer
15 procent voor het eerste semester van dit
jaar. Daarbij krijgen zij een sociaal statuut van
nauwelijks 250 euro, dat is maar een tiende van
wat de artsen krijgen. Uiteindelijk worden ze
dubbel gestraft wanneer ze deconventioneren,
want dan vermindert de terugbetaling van de
mutualiteit.
10.04 Luc Goutry (CD&V): La grogne des
kinésithérapeutes ne s'est pas calmée depuis
samedi. La perte de revenus subie par ce groupe
professionnel approche donc les 15 pour cent pour
le premier semestre de cette année. Ils perçoivent
en outre un statut social de 250 euros, soit un
dixième seulement de ce que reçoivent les
médecins. Enfin, ils sont doublement sanctionnés
lorsqu'ils se déconventionnent, car le
remboursement de la mutualité s'en trouve réduit.
10.05 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Als er een conventie is, dan daalt
de terugbetaling met 25 procent bij de niet-
geconventioneerden.

De voorzitter: Dus worden zij erger gestraft.
10.05 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): S'il y a une convention, le
remboursement est réduit de 25 pour cent pour les
non-conventionnés.


Le président: Ils sont donc plus lourdement
sanctionnés.
10.06 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Als een kinesitherapeut niet
geconventioneerd is, maar wel het tarief
toepast, is zijn patiënt het slachtoffer.
10.06 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Si un kinésithérapeute n'est pas
conventionné mais applique le tarif, c'est le patient
qui est la victime.
10.07 Luc Goutry (CD&V): Ik vind dat we
moeten debatteren tot er een goede oplossing
is. Door de koppeling van het sociaal statuut
aan de conventie moet een kinesitherapeut zich
conventioneren voor 250 euro, maar als hij het
niet doet blijven de patiënten weg omdat ze
minder terugbetaald krijgen.
10.07 Luc Goutry (CD&V): Je pense que nous
devons poursuivre le débat jusqu'à ce que nous
aboutissions à une solution équitable. En raison de
la liaison du statut social à la convention, un
kinésithérapeute doit se conventionner pour 250
euros mais, s'il ne le fait pas, il perd ses patients
parce que le remboursement est réduit.
Bij de kinesisten heerst grote onzekerheid. Ze
vragen zich af of er een einde zal worden
gemaakt aan kinesitherapie als vrij beroep en
de regering een nagenoeg verplicht forfaitair
stelsel zal opleggen.

Heel wat kinesisten vinden dat preventie en
revalidatie door de strengere regels geen
kansen meer krijgen. Op termijn zal dat de
sociale zekerheid geld kosten. Ook de
administratieve rompslomp en de bijkomende
onderzoeken tasten het besparingseffect van
deze maatregelen aan.

Naar verluidt zouden alle E-pathologieën vanaf
1 maart 2003 opnieuw worden bekeken. Wat is
het nut daarvan? Wat kan een nieuw onderzoek
opleveren?

Mijns inziens zou een hervorming van de
nomenclatuur van de zelfstandige
fysiotherapeuten meer kunnen opleveren dan
wijzigingen aan die van de fysiotherapeutische
Une grande incertitude règne parmi les
kinésithérapeutes. Ils se demandent si la fin de la
kinésithérapie en tant que profession libérale est en
vue et si le gouvernement va imposer un régime
quasiment forfaitaire.

De nombreux kinésithérapeutes estiment que des
règles plus strictes sont de nature à compromettre
la prévention et la revalidation. Les tracasseries
administratives et les examens supplémentaires
altèrent également l'effet d'économie de ces
mesures.


Il me revient qu'à partir du 1
er
mars 2003, toutes les
pathologies E seront reconsidérées. Quelle est
l'utilité de cette révision? A quoi peut servir une
nouvelle étude?

A mon estime, une réforme de la nomenclature des
physiothérapeutes indépendants peut donner
davantage de résultats qu'une modification de celle
des services de physiothérapie des hôpitaux.
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
15
afdelingen van de ziekenhuizen.
10.08 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Ongetwijfeld is deze hervorming
niet gemakkelijk. Het is inderdaad de bedoeling
dat ze tot besparingen leidt. Het geplande
budget voor 2003 is 395 miljoen euro, tegenover
408 miljoen in 2001, het duurste jaar tot nu toe.
10.08 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Nul doute que cette réforme n'est pas
aisée. L'objectif est en effet de réaliser des
économies. Le budget prévu pour 2003 est de 395
millions d'euros, contre 408 millions en 2001,
l'année la plus onéreuse à ce jour.
Kortom, vergeleken met het uitzonderlijke jaar
2001 zal er 3,5 procent worden bespaard.
Zeggen dat de kinesisten 15 procent moeten
inleveren, is dus sterk overdreven.
Bref, si on établit une comparaison avec 2001, qui
a été une année exceptionnelle, nous réaliserons
une économie de 3,5 %. Il est donc très exagéré de
dire que les kinésithérapeutes doivent fournir un
effort financier chiffré à 15 %.
10.09 Luc Goutry (CD&V): Tenzij er
ondertussen heel wat kinesisten zijn
bijgekomen.
10.09 Luc Goutry (CD&V): A moins qu'entre-
temps beaucoup de nouveaux kinésithérapeutes
soient arrivés sur le marché du travail.
10.10 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Drie en een halve procent
inleveren lijkt me in ieder geval niet
onrealistisch. Als blijkt dat het gemiddeld
inkomen van de kinesisten met 20 à 25 procent
daalt, zullen we natuurlijk maatregelen nemen.

Men moet ook in aanmerking nemen dat nu in
tegenstelling tot vroeger bij ongeveer 70 procent
van de kinesitherapiebeurten het remgeld wordt
geïnd. Dat heeft tot een belangrijke stijging van
het inkomen geleid. Het remgeld innen
voorkomt daarbij overconsumptie en fraude.


Veel is 248 euro is niet, maar het is een begin.
De kinesistenverengingen eisen al 15 jaar een
sociaal statuut. Dit is de eerste stap.


Er wordt wel degelijk bespaard: het budget is
gedaald met 3,5 procent. Daarbij wordt het
remgeld nu geïnd, is er een sociaal statuut en
heeft een aantal kinesisten voor het sociaal plan
gekozen. Het probleem is dus niet zo groot als
weleens wordt gezegd.
10.10 Frank Vandenbroucke, ministre (en
néerlandais) : Fournir un effort chiffré à 3,5 % en
termes d'économies ne me paraît en tout cas pas
irréaliste. Si le revenu moyen des kinésithérapeutes
baisse de 20 à 25 %, nous prendrons évidemment
des mesures.

Il faut aussi tenir du compte du fait qu'actuellement,
contrairement à ce qui se passait auparavant, le
ticket modérateur est perçu dans environ 70 % des
séances de kinésithérapie. Il en a résulté une
augmentation importante du revenu. En outre, la
perception du ticket modérateur empêche la
surconsommation et la fraude.

248 euros, ce n'est pas beaucoup mais c'est un
début. Les associations de kinésithérapeutes
revendiquent un statut social depuis quinze ans
déjà. Ceci est la première étape.

Nous réalisons bel et bien des économies : le
budget a baissé de 3,5 %. En outre, le ticket
modérateur est aujourd'hui perçu, les
kinésithérapeutes ont un statut social et un certain
nombre d'entre eux ont opté pour le plan social. Le
problème n'est donc pas si grave qu'on le dit
parfois.
Als de kinesisten werkelijk een aanzienlijk
inkomensverlies lijden, zullen we daar iets aan
doen. Het is de bedoeling dat het geplande
budget, 395 miljoen euro, daadwerkelijk wordt
gebruikt. Als de patiënten plotseling geen
kinesitherapie meer wordt voorgeschreven, zal
ik optreden. Dat een aantal kinesisten gebruik
zal maken van het sociaal plan, beïnvloedt
natuurlijk ook het gemiddeld inkomen van de
rest.
Si les kinésithérapeutes souffrent réellement d'une
perte de revenus, nous prendrons des mesures
pour y remédier. Nous avons l'intention d'utiliser
effectivement le budget prévu de 395 millions
d'euros. J'interviendrai, si soudainement, les
médecins ne prescrivent plus de séances de
kinésithérapie. Le fait que certains
kinésithérapeutes solliciteront le plan social,
influencera bien entendu le revenu moyen du
restant d'entre eux.
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
16

Wat de E-pathologieën betreft, het idee om
bepaalde categorieën opnieuw te testen, werd
geïnspireerd door opmerkingen van de
kinesisten zelf. Iemand die bijvoorbeeld ooit een
beroerte heeft gehad, hoeft niet de rest van zijn
leven op de E-lijst te staan. Er is mij niet bekend
wat er in maart 2003 zou gebeuren. Er is geen
enkele herziening gepland. Wel gaan we er
voortaan niet meer van uit dat bepaalde soorten
patiënten automatisch levenslang
kinesitherapeutische behandeling nodig
hebben.


Voor courante problemen worden maximum 18
kinesitherapiebeurten vergoed tegen
nomenclatuurwaarde M24. Daarna vermindert
de terugbetaling tot nomenclatuurwaarde M13.
Het is mogelijk om voor een nieuwe pathologie
weer de volledige vergoeding te verkrijgen,
maar daarvoor is de toestemming van de
adviserend geneesheer vereist. De
behandelende geneesheer moet een aanvraag
indienen waarin een pathologisch verslag is
opgenomen. Als er na 14 dagen geen antwoord
is van de adviserend geneesheer, wordt
aangenomen dat hij toestemt.

Er is inderdaad getracht overbodige
behandelingen te voorkomen. Het verwondert
mij niet dat tamelijk veel aanvragen worden
afgewezen. De overheid geeft daarover geen
richtlijnen.

En ce qui concerne les pathologies E, l'idée de
soumettre certaines catégories à de nouveaux tests
a été inspirée par les observations des
kinésithérapeutes eux-mêmes. Il n'est pas
nécessaire qu'une personne qui a eu, par exemple,
une attaque figure toute sa vie sur la liste E.
J'ignore ce qui pourrait se passer en mars 2003.
Aucune révision du système n'est prévue. Nous ne
partons toutefois dorénavant plus du principe que
certains types de patients requièrent
automatiquement des séances de kinésithérapie
durant toute leur vie.

Pour les problèmes courants, 18 séances
maximum sont remboursées selon la nomenclature
M24. Le remboursement est ensuite réduit à la
nomenclature M13. Il est possible d'obtenir
l'intégralité du remboursement pour une nouvelle
pathologie mais pour cela, l'autorisation d'un
médecin-conseil est nécessaire. Le médecin
traitant doit introduire une demande accompagnée
d'un rapport médical. Si, après 14 jours, le
médecin traitant n'a pas répondu, on considère qu'il
accepte la demande.



Le but est en effet de prévenir la prescription de
traitements superflus. Je ne m'étonne guère que de
nombreuses demandes soient rejetées. Les
autorités ne donnent aucune instruction à cet égard
Ik ontken formeel dat de medische adviseurs
richtlijnen hebben gekregen van de overheid.
Dat is een goedkope uitvlucht. Wellicht wordt er
gewoon nog vrij vaak een bijkomende
behandeling aangevraagd als dat niet nodig is.
De adviserend geneesheer is het best geplaatst
om dat te beoordelen. Ik weet niet of de
ziekenfondsen een verschillende politiek voeren
op dit vlak.

Mijn enige doel is de beschikbare middelen
doelmatig in te zetten. Het aantal van 18
beurten is gekozen omdat het doorgaans
volstaat. Als dat niet zo is, zijn er voldoende
mogelijkheden om een verlenging van de
maximale terugbetaling aan te vragen, en voor
die aanvragen is vanzelfsprekend een
controlesysteem nodig. Een versoepeling of
afschaffing van het aanvragensysteem, dat
overigens al gebruikelijk was, ondergraaft het
uitgangspunt van de hervorming, namelijk de
kinesisten aanzetten tot meer zorgvuldigheid en
doelmatigheid.
Je nie formellement que les conseillers médicaux
aient reçu des directives des autorités. Voilà bien
une excuse facile. On introduit sans doute encore
fréquemment des demandes de traitement
supplémentaire sans nécessité. Le médecin-conseil
est souvent le mieux placé pour en juger. Je ne
sais pas si les mutualités mènent une politique
différente à cet égard.


Mon seul objectif est d'utiliser efficacement les
moyens disponibles. Nous avons opté pour un total
de 18 séances car ce nombre suffit généralement.
Si ce n'est pas le cas, toutefois, il est tout à fait
possible de demander un prolongement de la durée
de remboursement maximum ; un contrôle de ces
demandes est bien entendu requis. Un
assouplissement ou une suppression du système
de demande, qui était par ailleurs déjà en vigueur
précédemment, est en contradiction flagrante avec
l'esprit de la réforme, qui vise à encourager les
kinésithérapeutes à se montrer plus méticuleux et
efficaces.
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
17

De periode tussen aanvraag en toestemming of
weigering is maximum 14 dagen. De kinesist
hoeft dus helemaal niet zo lang te wachten. In
een duidelijk geval met een logisch
nomenclatuurnummer kan hij sneller beginnen.
Bij een complexer geval wacht hij best het
advies van de adviserend geneesheer af.


Het lijkt me logisch om voor jonge mensen vrij
streng te zijn en voor oudere zoveel mogelijk
mogelijkheden open te houden. De criteria
moeten in elk geval duidelijk zijn en er moet een
specialistisch advies zijn. Voor de concrete
situatie van bejaarden ouder dan 70 is dergelijk
advies voor gangrevalidatie niet nodig.

Le délai entre la demande et l'accord ou le refus du
médecin-conseil est de 14 jours maximum. Il n'est
donc pas question, pour le kinésithérapeute, d'une
attente aussi longue que vous le dites. Il peut en
outre entamer son travail plus rapidement si le cas
est clair et s'il existei un numéro de nomenclature
logique. Dans les cas plus complexes, le
kinésithérapeute doit, de préférence, attendre l'avis
du médecin-conseil.
Il me semble logique que le système soit appliqué
plus sévèrement aux praticiens les plus jeunes, et
que les plus âgés bénéficient de plus de latitude.
Dans tous les cas, les critères appliqués doivent
être clairs et l'avis d'un spécialiste est requis. En ce
qui concerne l'exemple concret des personnes de
plus de 70 ans, un tel avis n'est pas nécessaire
pour la revalidation des fonctions locomotrices.
Voor bejaarden ouder dan 70 moet er een
verslag worden gemaakt door de behandelende
arts en de kinesitherapeut. Dat is niet duurder
voor de ziekteverzekering, we oriënteren de
kinesitherapie gewoon meer op hoogbejaarden.
Uiteraard moeten we nog testen uitvoeren.
Pour les personnes de plus de 70 ans, le médecin
traitant et le kinésithérapeute doivent rédiger un
rapport. Cela n'implique aucun surcoût pour
l'assurance maladie, nous orientons simplement
davantage la kinésithérapie vers les personnes très
âgées. Bien évidemment, nous devons encore
procéder à certains tests.
10.11 Maggie De Block (VLD): Ik had het niet
over de meerkosten, maar over een extrakost
van 6 miljoen.
10.11 Maggie De Block (VLD): Je ne parlais pas
de surcoûts mais d'un coût supplémentaire de 6
millions.
10.12 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Hoogbejaarde mensen zijn nu
eenmaal afhankelijker van zorg en omkadering.
Maar we gaan hun zorgafhankelijkheid eerst
testen. De tests zijn voorgesteld door de sector
zelf en ik apprecieer die samenwerking ten
zeerste. Dit is een echte vooruitgang, een echte
vernieuwing, daarom moet ze aan voorwaarden
onderworpen worden.

Ambulante patiënten in ziekenhuizen worden
met dezelfde nomenclatuur en beperkingen
geconfronteerd als patiënten van een
kinesitherapeut, maar de kinesitherapie die zij
krijgen wordt beperkt door de verblijfsduur. Ook
inzake de fysiotherapie zal ik een hervorming
doorvoeren om de overloop van patiënten van
kinesitherapeuten naar fysiotherapeuten tegen
te gaan. Binnen de technisch-geneeskundige
raad is terzake een werkgroep opgericht. Het
verslag van die werkgroep is bijna klaar. Ik
verwacht op 28 oktober een uitspraak over de
hervorming binnen de fysiotherapie. Ik meen dat
de inhoud moet tegemoetkomen aan de vraag
van de sector om unfaire concurrentie te
vermijden.
10.12 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Il est un fait que les personnes très
âgées sont plus dépendantes des soins et de
l'encadrement. Mais nous testerons préalablement
leur dépendance aux soins. C'est le secteur lui-
même qui propose les tests et j'apprécie
particulièrement cette coopération. Il s'agit d'une
avancée véritable, d'une réelle modernisation, et
c'est la raison pour laquelle nous devons l'assortir
de certaines conditions.

Les patients ambulatoires dans les hôpitaux sont
confrontés à la même nomenclature et aux mêmes
limites que les patients des kinésithérapeutes mais
la thérapie qu'ils subissent est limitée par la durée
du séjour. La physiothérapie sera également
réformée afin d'éviter un transfert des patients des
kinésithérapeutes vers les physiothérapeutes. Un
groupe de travail a été créé à cet égard au sein du
Conseil technique médical. Son rapport est presque
finalisé. J'attends un avis à propos de la réforme de
la physiothérapie pour le 28 octobre. Je considère
que la teneur de cet avis doit répondre à la
demande du secteur visant à éviter la concurrence
déloyale.
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
18
10.13 Maggie De Block (VLD): Bij de F-lijsten
is er een vergetelheid. We mogen
zelfbeschikkingen vragen bij heelkundige
ingrepen met een nomenclatuur van meer dan
N-200. Maar discushernia's en dergelijke zijn
neurochirurgische ingrepen.
10.13 Maggie De Block (VLD): J'ai observé un
oubli dans les listes F. Nous pouvons demander
l'autodétermination pour des interventions
chirurgicales d'une nomenclature de plus de N-200.
Mais les hernies discales et les affections de ce
type sont des interventions neurochirurgicales.
10.14 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Die zullen worden opgenomen.
10.14 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Elles seront insérées dans la liste.
10.15 Maggie De Block (VLD): Omdat ze
vergeten waren hebben zij een ander nummer
en kunnen we geen zelfbeschikking aanvragen.
10.15 Maggie De Block (VLD): Comme elles ont
été oubliées, elles ont reçu un autre numéro et
nous ne pouvons plus demander
l'autodétermination.
10.16 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Dat wordt geregeld tegen 1
december.
10.16 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Ce problème sera réglé pour le 1er
décembre.
10.17 Maggie De Block (VLD): Dat wilde ik
vragen.
10.17 Maggie De Block (VLD): J'allais vous le
demander.
Het incident is gesloten.

Voorzitter: Maggie De Block
L'incident est clos.

Présidente: Maggie De Block
11 Samengevoegde vragen van
- de heer Luc Goutry aan de minister van
Sociale Zaken en Pensioenen over "de `alles-
in' prijs voor rusthuizen" (nr. 8601)
- de heer Luc Goutry aan de minister van
Sociale Zaken en Pensioenen over "de
remgelden voor rusthuisbewoners die
palliatieve zorgen ontvangen" (nr. A025)
11 Questions jointes de
- M. Luc Goutry au ministre des Affaires sociales
et des Pensions sur "le prix `tout-compris' à
réclamer aux pensionnaires des maisons de
repos" (n° 8601)
- M. Luc Goutry au ministre des Affaires sociales
et des Pensions sur "le ticket modérateur pour
les personnes résidant dans des maisons de
repos et qui bénéficient de soins palliatifs"
(n° A025)
11.01 Luc Goutry (CD&V): Onlangs pleitte
minister Vandenbroucke voor een all-in prijs
voor alle rusthuizen. Wat verstaat hij daar
eigenlijk onder? Waarom is hij voorstander van
dergelijk systeem? Zal hij het effectief invoeren?
Wat is de eventuele budgettaire impact?
11.01 Luc Goutry (CD&V): Le ministre
Vandenbroucke a récemment préconisé un prix
forfaitaire pour toutes les maisons de repos.
Qu'entend-il exactement par prix forfaitaire ? Va-t-il
réellement instaurer ce système ? Quel sera
éventuellement l'impact budgétaire de ce système
?
11.02 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Ik ben bekommerd om de
betaalbaarheid van de woon- en zorgcentra
enerzijds en om de vergelijkbaarheid van de
prijzen tussen de diverse instellingen anderzijds.
De stijging van de dagprijzen heeft zich sinds
1999 min of meer beperkt tot het inflatieritme.

De begroting 2003 die de regering onlangs heeft
opgesteld, stelt ons in staat om het budget voor
de rustoorden met 14,52 procent te laten
11.02 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Deux choses me préoccupent : d'une
part, l'accessibilité des prix des centres
d'hébergement et de soins et, d'autre part, la
comparabilité des prix pratiqués par les diverses
institutions. Depuis 1999, l'augmentation des prix
de la journée s'est plus ou moins limité au rythme
de l'inflation.

Le budget 2003 que le gouvernement vient de
confectionner nous permet d'augmenter le budget
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
19
toenemen in vergelijking met dit jaar. Dit geeft
ons enige ruimte om in de sector een aantal
initiatieven te nemen, onder meer inzake het
onder controle houden van de dagprijzen.


Er worden statistieken opgesteld die de evolutie
van de rusthuisprijzen zesmaandelijks volgen.
Zij geven natuurlijk geen totaalbeeld van de
kostprijs per inwoner. Naast de dagprijs kunnen
er nogal wat supplementen worden
aangerekend. Van die supplementen is er in de
statistieken geen spoor. Vroegere
berekeningen kwamen uit bij gemiddelden van
iets meer dan 7 procent boven op de dagprijs
réservé aux maisons de repos de 14,52 pour cent
en regard de l'année passée. Cela nous procure
une certaine marge pour prendre une série
d'initiatives dans ce secteur, notamment en ce qui
concerne le contrôle des prix de la journée dans
ces maisons de repos.

L'évolution des prix des maisons de repos sur une
période de six mois a fait l'objet de statistiques.
Celles-ci ne fournissent bien entendu pas une vue
globale du prix par habitant. Outre le prix de la
journée, de nombreux suppléments peuvent encore
être facturés. Les statistiques ne prennent pas en
compte ces suppléments. Des calculs réalisés
précédemment et incluant ces suppléments, ont
donné un prix moyen supérieur de 7 pour cent au
prix de la journée.
Dat is natuurlijk niet zo veel. De toepassing van
de supplementen verschilt van instelling tot
instelling. Er zijn instellingen die een all-in prijs
vragen en alleen maar supplementen
aanrekenen voor medicatie en doktersbezoek.
Andere instellingen rekenen zelfs een
supplement aan voor een stuk zeep of een glas
water. Er is wel een tendens merkbaar om meer
en meer zaken uit de dagprijs te halen en als
supplement aan te rekenen, omdat zo met een
lagere dagprijs potentiele bewoners kunnen
worden aangetrokken.


Voor mij is een all-in prijs een prijs waarin alle
normale verblijfskosten berekend zijn. Dus niet
alle kosten, maar alle normale kosten. Zo vind ik
bijvoorbeeld dat de aanwezigheid van een TV in
de dagprijs moet zitten. Alle kosten die door het
RIZIV worden vergoed in de forfaits, mogen
noch in noch naast de dagprijs worden
aangerekend. Die kosten mogen immers totaal
niet worden aangerekend. Dat moeten we toch
nog eens aan de rusthuizen verduidelijken.


Ik wil zo snel mogelijk overleg plegen om te
komen tot goed vergelijkbare all-in prijzen.
Ce montant n'est évidemment pas tellement élevé.
L'application des suppléments diffère d'un
établissement à l'autre. Certains établissements
réclament un prix "tout compris" et ne facturent des
suppléments que pour les médicaments et les
visites du médecin. D'autres vont jusqu'à facturer
un supplément pour une savonnette ou un verre
d'eau. Une tendance semble se dessiner qui
consiste à retirer de plus en plus d'éléments du prix
de la journée pour les facturer comme
suppléments, car il est ainsi possible d'attirer des
pensionnaires éventuels grâce à un prix de journée
moins élevé.


Selon moi, un prix "tout compris" doit inclure tous
les frais de séjour ordinaires. Il ne s'agit donc pas
de tous les coûts mais de l'ensemble des coûts
normaux. Ainsi, j'estime, par exemple, que la
présence d'une télévision doit être incluse dans le
prix de la journée. Tous les frais remboursés par
l'INAMI dans le cadre des forfaits ne peuvent être
facturés ni dans le coût de la journée ni en sus de
celui-ci. Ces frais ne peuvent absolument pas être
facturés. Nous devrons donc le préciser une fois
encore aux maisons de repos.

Je désire mener une concertation dans les plus
brefs délais afin de définir des prix qui puissent être
comparés.
11.03 Luc Goutry (CD&V): Dit is een
interessant antwoord. Ik heb de indruk dat in de
grote meerderheid van instellingen in mijn
streek alles in de dagprijs zit.
11.03 Luc Goutry (CD&V): Cette réponse est
intéressante. J'ai l'impression que la plupart des
établissements dans ma région incluent tout dans
le prix à la journée.
11.04 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Dat is toch zeker niet overal zo.
11.04 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Ce n'est néanmoins certainement pas
le cas partout.
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
20
11.05 Luc Goutry (CD&V): Ik kom tot mijn
volgende vraag. In de thuiszorg en in de
palliatieve eenheid van een ziekenhuis kan een
bejaarde die palliatief wordt verzorgd, vrijstelling
van remgeld krijgen voor de prestaties van de
huisarts. Voorwaarde is wel dat er een palliatief
thuiszorgforfait wordt uitbetaald.


Sinds 1 oktober 2001 kent het RIZIV ook aan
rusthuisbewoners die onder categorie B en C
vallen en palliatief verzorgd worden, een forfait
toe. De rusthuizen moeten dan wel aan een
aantal voorwaarden voldoen om recht te hebben
op dit forfait, onder meer op het vlak van de
opleiding van het personeel. Als aan alle
voorwaarden voldaan is, krijgt de instelling 0,27
euro per dag per palliatief erkende bewoner. Dat
is natuurlijk veel te weinig om een volwaardige
palliatieve afdeling uit te bouwen. Eigenlijk is er
sprake van een discriminatie met de palliatieve
thuiszorg. Als men thuis het forfait krijgt, zijn alle
andere prestaties bovendien kosteloos, dit in
tegenstelling tot wat in het rusthuis geldt. Daar
moet de dagprijs én het remgeld worden
betaald.



Overweegt de minister geen maatregel om de
kosten in een bepaalde fase minstens neutraal
te maken?
11.05 Luc Goutry (CD&V): J'en arrive à ma
question suivante. Dans le secteur des soins à
domicile et dans l'unité palliative d'un hôpital, une
personne âgée qui bénéficie de soins palliatifs peut
obtenir une dispense de ticket modérateur pour les
prestations de son généraliste. Une condition est
toutefois posée : la personne concernée doit payer
un forfait palliatif pour soins à domicile.

Depuis le 1
er
octobre 2001, l'INAMI octroie aussi un
forfait aux pensionnaires de maisons de repos qui
relèvent des catégories B et C et bénéficient de
soins palliatifs. Mais les maisons de repos doivent
satisfaire à une série de conditions pour avoir droit
à ce forfait, notamment sur le plan de la formation
du personnel.
Si elles ont rempli toutes les
conditions, elles perçoivent 0,27 euro par jour par
pensionnaire palliatif reconnu comme tel. C'est
évidemment beaucoup trop peu pour développer
une section de soins palliatifs digne de ce nom. En
vérité, les maisons de repos sont discriminées par
rapport au secteur des soins palliatifs à domicile. Si
les personnes concernées reçoivent leur forfait à
domicile, elles ne doivent, de surcroît, rien payer
pour toutes les autres prestations, contrairement au
règlement en vigueur dans les maisons de repos où
les pensionnaires doivent payer le prix de journée
et le ticket modérateur.

Le ministre n'envisage-t-il pas de prendre des
mesures pour faire en sorte, à tout le moins, que
les frais soient au moins neutres dans une phase
déterminée ?
11.06 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Ik zal dit alleszins laten
onderzoeken. Dat we het huisbezoek van de
arts bij de patiënt die thuis palliatief wordt
verzorgd in de terminale fase gratis hebben
gemaakt, kadert in een politiek om het
evenwicht tussen thuis palliatief te worden
verzorgd en te sterven enerzijds en in een
ziekenhuis te worden verzorgd en te sterven
anderzijds, enigszins te herstellen. Er werd
hierbij bewust prioriteit gegeven aan thuiszorg.



De opmerking van de heer Goutry snijdt hout.
Een rustoord is immers een thuisvervangende
instelling en geen ziekenhuis. Deze
gelijkschakeling is technisch echter niet zo
evident. Het palliatief forfait is geïndividualiseerd
en eigenlijk niet te vergelijken met het palliatief
forfait in rustoorden: dat is eigenlijk een
vormingstoelage, waarmee de individuele
11.06 Frank Vandenbroucke, ministre (en
néerlandais) : Quoi qu'il en soit, je vais faire
examiner ce point. La gratuité que nous avons
prévue pour les visites à domicile des médecins
chez les patients en phase terminale qui reçoivent
des soins palliatifs s'inscrit dans une politique
visant à rétablir quelque peu l'équilibre entre d'une
part les personnes qui bénéficient de soins palliatifs
à domicile et y décèdent, et d'autre part celles qui
reçoivent ces mêmes soins dans un hôpital et y
décèdent. Nous avons délibérément accordé la
priorité aux soins à domicile.

La remarque de M. Goutry est pertinente. En effet,
une maison de repos est un établissement qui se
substitue au domicile et non un hôpital. Toutefois, il
est difficile, pour des raisons techniques, de mettre
en pratique cette assimilation. Le forfait palliatif que
nous avons individualisé n'est pas vraiment
comparable au forfait palliatif appliqué dans les
maisons de repos : c'est au fond une aide à la
formation à laquelle le patient individuel n'est pas
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
21
patiënt niet wordt geïdentificeerd. Ik zal dit
probleem eventueel laten kaderen in de
hervorming van de rustoordfinanciering, die
vanaf 1 april in een eerste fase wordt
geïmplementeerd.
identifié. Je veillerai éventuellement à inscrire ce
problème dans le cadre de la réforme du
financement des maisons de repos qui, dans une
première phase, sera mise en oeuvre à partir du 1
er
avril.
11.07 Luc Goutry (CD&V): De palliatieve taken
zouden eigenlijk in de rustoordfinanciering
moeten worden opgenomen. De palliatieve
functie zou moeten verder gaan dan
bijvoorbeeld het volgen van een extra vorming.
Men zou bijvoorbeeld iemand met de nodige
opleiding kunnen aanstellen om mensen in hun
terminale fase bij te staan. De
rustoordfinanciering zou op dit vlak structureel
moeten worden aangepast.
11.07 Luc Goutry (CD&V): Les tâches palliatives
devraient en réalité être incluses dans le
financement des maisons de repos. La fonction
palliative devrait aller plus loin que, par exemple, le
fait de suivre une formation supplémentaire. On
pourrait notamment désigner quelqu'un ayant la
formation requise pour assister les patients en
phase terminale. Sur ce plan, le financement des
maisons de repos devrait être adapté
structurellement.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
12 Vraag van de heer Daniel Bacquelaine aan
de minister van Sociale Zaken en Pensioenen
over "de besparing waartoe bepaalde
diagnostische en therapeutische middelen op
termijn leiden en de evaluatie ervan"
(nr. 8603)
12 Question de M. Daniel Bacquelaine au
ministre des Affaires sociales et des Pensions
sur "l'économie induite par certains moyens
diagnostiques ou thérapeutiques et son
évaluation" (n° 8603)
12.01 Daniel Bacquelaine (MR): Bepaalde
diagnostische en therapeutische middelen
leveren op middellange termijn een besparing
op omdat ze dure aandoeningen of
verwikkelingen voorkomen. Hierover is weinig
geweten omdat er geen cijfers over bestaan. In
dit opzicht zou het nuttig zijn de reële kostprijs
van een investering in gezondheidszorg te
onderzoeken. Moeten we bij de huidige plannen
inzake evaluatie geen rekening houden met dit
aspect zonder te vergeten ook een balans op te
maken van de werkelijke gevolgen. Bestaat een
dergelijke die werkwijze en wordt ze eventueel
ook toegepast ? Wat denkt u over het belang
van deze techniek?
12.01 Daniel Bacquelaine (MR): Certains moyens
diagnostiques ou thérapeutiques génèrent à moyen
terme une économie du fait qu'ils évitent des
affections ou complications coûteuses. Cette réalité
est mal connue parce que non mesurée. Il
conviendrait, dans cette optique, d'évaluer le coût
réel d'un investissement en soins de santé. Dans le
cadre des projets actuels en matière d'évaluation,
ne conviendrait-il pas de prévoir ce type de
projection sans négliger de faire également un bilan
des effets réellement induits. Pourriez-vous nous
informer de l'existence éventuelle de ce mode de
procédure et de sa mise en oeuvre ? Quelle est
votre position sur l'intérêt de cette technique ?
12.02 Minister Frank Vandenbroucke
(Frans): Ik hecht veel belang aan een beleid dat
stoelt op de principes van gezondheidszorg
gebaseerd op steekhoudende gegevens. De
financiële druk is zo groot dat er geen rekening
kan worden gehouden met de gevolgen op
lange termijn van bepaalde ingrepen, waaronder
preventieve. Dankzij de economische evaluatie
zullen zij die beslissingsbevoegdheid hebben
kunnen oordelen of er op een andere manier
betere resultaten kunnen worden geboekt.
12.02 Frank Vandenbroucke , ministre (en
français : J'attache beaucoup d'importance à une
politique qui s'appuie sur les principes de soins de
santé fondés sur des données probantes. La
pression financière est telle que l'effet à long terme
de certaines interventions, de prévention par
exemple, ne peut être pris en compte. L`évaluation
économique va donc procurer aux décideurs les
éléments permettant de juger si de meilleurs
résultats peuvent être obtenus d'une autre manière.
De jongste drie jaar heb ik strategieën
ontwikkeld die stoelen op analyses op het stuk
van de gezondheidseconomie. De ministers van
Ces trois dernières années, j'ai développé des
stratégies basées sur des analyses d'économie de
la santé. Les ministres des Affaires sociales et de la
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
22
Sociale Zaken en Volksgezondheid hebben
behoefte aan objectieve informatie en meer
gerichte initiatieven. De methoden die
uitgewerkt worden in het kader van evidence
based medicine en health technology
assessment zijn een belangrijke troef. Het
Expertisecentrum zal studies uitvoeren ten
behoeve van het RIZIV en de federale dienst
voor volksgezondheid.
Santé publique ont grand besoin et d'informations
objectives et d'initiatives plus ponctuelles. Les
méthodes développées à la lumière de l'evidence
based medicine et de la health technology
assesment sont un atout de poids. Le Centre
d'expertise réalisera des études pour l'INAMI et le
service fédéral de santé publique.
Het wetsontwerp in verband met de oprichting
van het Expertisecentrum werd reeds
goedgekeurd door de Ministerraad. Anderzijds
werd de Commissie Tegemoetkoming
Geneesmiddelen in januari 2002 geïnstalleerd.
Ze streeft twee complementaire doelen na: een
rationeler voorschrijfgedrag en een snellere
toegang tot nieuwe geneesmiddelen. Inzake de
terugbetaling van geneesmiddelen kunnen we
vandaag stellen dat we over een model
beschikken waarmee beslissingen kunnen
worden genomen die gebaseerd zijn op
fundamentele elementen als de relatieve
therapeutische waarde, de efficiëntie en de
financiële analyse.
Le projet de loi relatif à la création du Centre
d'expertise a déjà été approuvé par le Conseil des
ministres. D'autre part, la Commission de
remboursement des médicaments (CRM) a été
mise en place en janvier 2002 et répond à deux
objectifs complémentaires : une prescription plus
rationnelle et un accès plus rapide aux médications
innovantes. Nous pouvons aujourd'hui considérer
que, pour le remboursement de médicaments, nous
disposons d'un modèle qui permet de prendre des
décisions basées sur les éléments fondamentaux
que représentent la valeur thérapeutique relative,
l'efficience et l'analyse financière.
Elke beslissing kan natuurlijk worden betwist, de
gegevens waarover we beschikken zijn namelijk
soms tegenstrijdig. Dat is bijvoorbeeld het geval
voor de geneesmiddelen ter bestrijding van de
ziekte van Alzheimer.
Technologische innovatie hoeft trouwens niet
noodzakelijk meer kosten mee te brengen. Het
beste bewijs daarvan is de sector van de
moleculaire biologie waar heel wat manuele
handelingen zijn verdwenen.


De oprichting van het Expertisecentrum en de
versterking van de CTG zijn op dat vlak
belangrijke stappen. Ik hoop dat het antwoord
op uw vraag binnen enkele jaren voor de hand
zal liggen.
Certes, chaque décision peut être controversée, les
informations dont nous disposons se révélant
parfois contradictoires. Il en est ainsi pour les
médicaments anti-Alzheimer.

De plus, l'innovation technologique ne doit pas
nécessairement être synonyme de frais
supplémentaires. J'en veux pour preuve le secteur
de la biologie moléculaire dans lequel de
nombreuses manipulations manuelles ont été
supprimées.

La création du Centre d'expertise et le
renforcement de la CRM constituent des étapes
importantes en ce domaine. J'espère que la
réponse à votre question sera une évidence dans
quelques années.
12.03 Daniel Bacquelaine (MR): Wat de ziekte
van Alzheimer betreft, laat de opvolging volgens
mij te wensen over. Het expertisecentrum zal de
opdracht moeten hebben de situatie op termijn
te evalueren om indien nodig nieuwe prioriteiten
te bepalen.
12.03 Daniel Bacquelaine (MR):En ce qui
concerne la maladie d'Alzheimer, j'estime que l'on
n'évalue pas suffisament la situation.Le Centre
d'expertise devra avoir une mission d'évaluation à
terme pour éventuellement réorienter les priorités.
12.04 Minister Frank Vandenbroucke
(Frans): Ik ben het volledig met u eens. Dat
alles zit vervat in de nieuwe procedure voor de
terugbetaling van geneesmiddelen; we moeten
echter ook de politieke moed hebben om te
zeggen dat er een mentaliteitsverandering nodig
12.04 Frank Vandenbroucke , ministre (en
français): Je suis tout à fait d'accord avec vous.
Tout cela se trouve dans la nouvelle procédure de
remboursement des médicaments mais il faut avoir
le courage politique de dire que l'on doit changer
d'attitude.
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
23
is.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
13 Vraag van mevrouw Yolande Avontroodt
aan de minister van Sociale Zaken en
Pensioenen over "de labo's voor klinische
biologie" (nr. A038)
13 Question de Mme Yolande Avontroodt au
ministre des Affaires sociales et des Pensions
sur "les laboratoires de biologie clinique"
(n° A038)
13.01 Yolande Avontroodt (VLD): De
Europese Commissie vindt een aantal
voorwaarden in KB 143 van 30 december 1982
te streng.

Hoe zal de minister omgaan met die kritiek?
Hoe staat hij tegenover de laboratoria van
artsen die een samenwerkingsverband hebben?
Die laboratoria lijken mij nuttig omdat het
eerstelijnsinstellingen zijn.
13.01 Yolande Avontroodt (VLD): La
Commission européenne juge trop strictes
certaines conditions fixées par l'arrêté royal 143 du
30 décembre 1982.

Comment le ministre réagira-t-il à cette critique ?
Que pense-t-il des laboratoires de médecins qui ont
conclu un accord de coopération ? Ces laboratoires
me paraissent utiles dans la mesure où il s'agit
d'institutions de première ligne.
13.02 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): De Europese Commissie vindt
vier bepalingen van KB nr. 143 in verband met
de uitbating van laboratoria voor klinische
biologie te streng.


Ze maakte haar klachten over op 17 juli 2002 en
gaf België twee maanden de tijd om
maatregelen te nemen. Omdat de Commissie
zich niet heeft uitgesproken over mogelijke
oplossingen die voor haar aanvaardbaar zijn,
hebben we gevraagd om de termijn met twee
maanden te verlengen. Er wordt nu overleg
gepleegd. We zullen KB 143 niet alleen
aanpassen aan de opmerkingen van Europa,
maar we zullen ook rekening houden met
uitspraken van het Arbitragehof en met de
vaststelling dat sommige eisen van het
bestaande KB vrijwel niet controleerbaar zijn.
Over sommige punten zullen met Europa een
discussie moeten aangaan.

Voor de huisartsencentra die een klinisch
laboratorium uitbaten zou de huidige regeling
blijven bestaan. Een coöperatieve
vennootschap waarvan de leden uitsluitend
huisartsen zijn en die een activiteit van
medische verzorging organiseert mag een
laboratorium uitbaten, op voorwaarde dat dat
laboratorium al bestond op 26 februari 1980.
13.02 Frank Vandenbroucke, ministre (en
néerlandais): La commission européenne estime
trop strictes quatre dispositions de l'arrêté royal
n°143 concernant l'exploitation des laboratoires de
biologie clinique.

Elle a fait part de ses objections le 17 juillet 2002 et
a donné 2 mois à la Belgique pour prendre des
mesures en la matière. Etant donné que la
Commission n'a pas évoqué de solutions
acceptables à ses yeux, nous lui avons demandé
de proroger le délai de deux mois. Des
concertations ont lieu actuellement. Nous
adapterons l'arrêté royal 143 aux observations de
l'Union européenne et nous tiendrons également
compte d'arrêts de la Cour d'Arbitrage et du constat
selon lequel certains critères de l'arrêté royal actuel
sont quasiment incontrôlables. Nous devrons
discuter de quelques points avec les instances
européennes.


La réglementation actuelle devrait continuer à
s'appliquer aux centres de médecins généralistes
qui exploitent un laboratoire clinique. Une société
coopérative, dont les membres sont exclusivement
des médecins généralistes et qui dispense des
soins médicaux, a le droit d'exploiter un laboratoire
si ce laboratoire existait déjà le 26 février 1980.
13.03 Yolande Avontroodt (VLD): Wat is de
logica van die vestigingsdatum? Zo sluit men de
jongere huisartsen uit. Men wil toch
samenwerking tussen artsen stimuleren.
13.03 Yolande Avontroodt (VLD): Sur quelle
logique repose cette date d'établissement ? On
exclut ainsi les jeunes médecins généralistes alors
que l'on souhaite stimuler la coopération entre les
médecins.
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16/10/2002
CRABV 50
COM 847
24
13.04 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Ik zal daarover nadenken.
13.04 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Je vais examiner la question.
13.05 Yolande Avontroodt (VLD): Dan
wachten wij af.
13.05 Yolande Avontroodt (VLD): Nous
attendons vos réactions.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
14 Vraag van mevrouw Greta D'hondt aan de
minister van Sociale Zaken en Pensioenen
over "de situatie van het personeel
tewerkgesteld in de extramurale laboratoria
voor klinische biologie" (nr. A062)
14 Question de Mme Greta D'hondt au ministre
des Affaires sociales et des Pensions sur "la
situation du personnel employé dans les
laboratoires extra-muros de biologie clinique"
(n° A062)
14.01 Greta D'hondt (CD&V): Ik heb in het
verleden de minister al herhaalde malen
ondervraagd over de verzuchtingen van het
personeel tewerkgesteld in extramurale
laboratoria voor klinische biologie. Er zouden
besprekingen aan de gang zijn die constructief
en positief verlopen. Wanneer zullen de
besprekingen worden afgerond?
14.01 Greta D'hondt (CD&V): J'ai déjà interrogé
le ministre à maintes reprises sur les aspirations du
personnel employé dans les laboratoires extra-
muros de biologie clinique. Des négociations
constructives et positives seraient en cours. Quand
ces discussions seront-elles clôturées ?
14.02 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): In juni hebben de actievoerders
een brief ontvangen. In de brief werd gewezen
op de financiële noodzaak in de afgelopen jaren
om hervormingen door te voeren en op de
gevolgen hiervan voor de sector. De bewering
dat wij de sector van de extramurale laboratoria
zouden afbouwen hebben we formeel kunnen
ontkrachten door te wijzen op hun aandeel in de
RIZIV-uitgaven. Er is voor hen een belangrijke
rol weggelegd in de gezondheidszorg.
Vervolgens werd een aantal hervormingen
toegelicht. Mijn voornemen inzake de
gelijkschakeling van de arbeidsvoorwaarden
heb ik herbevestigd.
14.02 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): En juin, les militants ont reçu une
lettre qui mettait l'accent sur la nécessité financière
de réformes observée au cours des dernières
années et sur l'incidence de ces réformes sur le
secteur. Nous avons pu démentir formellement les
accusations selon lesquelles nous allions
progressivement mettre un terme au secteur des
laboratoires extra-muros en insistant sur la part que
représentent ces laboratoires dans les dépenses
de l'INAMI. Ils ont un rôle important à jouer dans le
secteur des soins de santé. Ensuite, nous avons
commenté une série de réformes. J'ai confirmé
mes intentions en matière d'alignement des
conditions de travail.
Men moet een onderscheid blijven maken
tussen profit- en non-profit sectoren. Er werd
een financiële doorlichting van de extramurale
laboratoria aangekondigd om na te gaan of er
voldoende budgettaire ruimte was om de
gelijkschakeling van de arbeidsvoorwaarden te
financieren. De doorlichting bevestigt dat deze
gelijkschakeling een verantwoordelijkheid van
de sector zelf is en dient te worden gerealiseerd
door afspraken tussen werknemers en
werkgevers. De resultaten van de doorlichting
zal ik deze week meedelen aan de
vertegenwoordigers van de werknemers.
Il faut continuer à opérer une distinction entre les
secteurs à but lucratif et à but non lucratif. Un
contrôle financier approfondi des laboratoires
externes a été organisé afin de vérifier que la
marge budgétaire suffirait pour financer
l'alignement des conditions de travail. Ce contrôle a
confirmé que l'alignement dont question incombe
au secteur lui-même et devra donc être réalisé au
moyen d'accords entre les travailleurs et les
employeurs. Je communiquerai les résultats du
contrôle cette semaine aux représentants des
travailleurs.
14.03 Greta D'hondt (CD&V): Ik denk dat de
minister opnieuw actievoerders over de vloer zal
krijgen als hij bij zijn standpunt blijft, namelijk dat
14.03 Greta D'hondt (CD&V): Je pense que le
ministre recevra à nouveau la visite des militants s'il
ne change pas de point de vue et soutient que cette
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRABV 50
COM 847
16/10/2002
25
dit uitsluitend een zaak tussen werknemer en
werkgever is.

De minister beschouwt de sector als een
'marktsector', dus een sector die uit is op winst.
Die winst moet hen gegund worden, want
anders hebben ze geen bestaansreden meer. Ik
meen dat de eisen van de mensen terecht zijn.
affaire doit être réglée uniquement au niveau des
travailleurs et des employeurs.

Le ministre considère ce secteur comme un secteur
«marchand», c'est-à-dire un secteur qui vise le
profit. Il doit réaliser ce profit, sans quoi il n'a plus
de raison d'être. J'estime que ces revendications
sont légitimes.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
15 Vraag van mevrouw Yolande Avontroodt
aan de minister van Sociale Zaken en
Pensioenen over "de terugbetaling van
medisch begeleide voortplanting" (nr. A081)
15 Question de Mme Yolande Avontroodt au
ministre des Affaires sociales et des Pensions
sur "le remboursement dans le cadre de la
procréation médicalement assistée" (n° A081)
15.01 Yolande Avontroodt (VLD): Hoe staat
de minister tegenover een partiële of eventueel
zelfs volledige terugbetaling van medisch
begeleide voortplanting?
15.01 Yolande Avontroodt
(VLD): Le ministre
envisage-t-il le remboursement partiel, voire total
de la procréation médicalement assistée?
15.02 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Medisch geassisteerde
voortplanting is een belangrijk aspect van de
gezondheidszorg, dat toegankelijk moet zijn
voor iedereen. Het klopt dat mensen met
stevige kosten blijven zitten voor de bevruchting
van eicellen in het laboratorium. Ik heb een
voorstel laten uitwerken waarbij zes cycli per
koppel met een leeftijdlimiet van 42 jaar voor de
vrouw, zouden worden terugbetaald. De
implantatie van de embryo's zou daarbij strikt
worden gereglementeerd om
meerlingenzwangerschappen te vermijden. Ik
kan nog niets beloven over deze gevoelige
problematiek.
15.02 Frank Vandenbroucke, ministre (en
néerlandais) : La procréation médicalement
assistée est un aspect important de notre système
de soins de santé et devrait être accessible à tous.
Il est vrai que la fécondation des ovules en
laboratoire constitue une opération coûteuse. J'ai
demandé d'élaborer une proposition de
remboursement de 6 cycles par couple et fixant une
limite d'âge de 42 ans pour la femme.
L'implantation des embryons serait soumise à une
réglementation contraignante en vue d'éviter les
grossesses multiples. Dans l'état actuel des
choses, je ne puis m'avancer davantage sur ce
terrain délicat.
15.03 Yolande Avontroodt (VLD): Met wie
overlegt de minister hierover?
15.03 Yolande Avontroodt (VLD): Avec qui le
ministre se concerte-t-il?
15.04 Minister Frank Vandenbroucke
(Nederlands): Met allerlei experts.
15.04 Frank Vandenbroucke , ministre (en
néerlandais): Avec divers experts.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
De openbare commissievergadering wordt
gesloten om 17.18 uur.
La réunion publique de commission est levée à
17.18 heures.
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2002
2003
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE

Document Outline