SÉANCE PLÉNIÈRE

La discussion générale est ouverte.

De algemene bespreking is geopend.

De rapporteur is mevrouw Kim Buyst.

13.01 Kim Buyst, rapporteur: Mevrouw de voorzitster, ik verwijs naar het schriftelijk verslag.

13.02 Thierry Warmoes (PVDA-PTB): Mevrouw de minister, het is wel vreemd dat ik alleen het woord neem. De kwestie lijkt misschien wat formeel, maar ze is heel belangrijk. Wat gebeurt er bij een ernstig kernongeval of een kernramp in ons land? De vraag is dan vooral wie betaalt voor de schade. U weet immers dat die aanzienlijk kan zijn. Iedereen heeft nog de ramp in Fukushima in gedachten, nu tien jaar geleden.

Dit wetsontwerp zorgt ervoor dat het toepassingsgebied van het Verdrag van Parijs, dat de aansprakelijkheid regelt bij een kernramp, uitgebreid wordt. Daarom steunen wij het. Het toepassingsgebied wordt met name uitgebreid tot staten die zelf geen kerninstallaties hebben en dus buiten het Verdrag vielen, maar er wel slachtoffer van kunnen worden. Dat is bijvoorbeeld het geval voor het Groothertogdom Luxemburg, dat hierdoor wel gedekt is bij een kernramp in ons land.

We hebben de wet van 22 juli 1985 die de nucleaire aansprakelijkheid regelt al besproken in de commissie, omdat de Vooruitfractie een wetsvoorstel had ingediend om de verantwoordelijkheid van de exploitant uit te breiden. Die is nu immers bijzonder klein, afgezet tegen de enorme schadebedragen die een kernramp kan veroorzaken. Het gaat dus eigenlijk om verborgen kosten van kernenergie. Het is nagenoeg onmogelijk om die maximaal te dekken, maar de aansprakelijkheid was veel te beperkt en zij wordt nu een beetje uitgebreid.

Het gevolg is natuurlijk dat de Staat, met andere woorden de belastingbetaler, ervoor moet opdraaien als er iets zou gebeuren. Dat is merkwaardig. Er is een exploitant die een installatie uitbaat, daar winst mee maakt en dividenden uitdeelt. Als er echter iets ernstig mis gaat, dan is die plots niet meer verantwoordelijk. Stel je even voor dat je onverzekerd met een auto rondrijdt en een ongeval veroorzaakt terwijl de Staat er dan voor opdraait.

In het geval van de kerncentrales is er dus een bijzondere situatie. Dat wetsvoorstel is besproken en er zijn hoorzittingen over gehouden in de commissie voor Energie, Leefmilieu en Klimaat.

Ik betreur het dat het voorstel van Vooruit weliswaar niet ingetrokken is, maar toch niet meer geagendeerd wordt. Dat geldt voor wel meer voorstellen die dateren van voor de vorming van de vivaldiregering. Er was ook een voorstel van de PS over het verbieden van plastic zakjes en een voorstel van Ecolo-Groen over een verbod op neonicotinoïden, de bijenkillers onder de pesticiden. Die voorstellen staan nu allemaal on hold en ik betreur dat. Ik meen dat dit ook in andere commissies gebeurt.

Ik kom terug naar het voorliggende wetsontwerp. Mevrouw de minister, u hebt in de commissie eigenlijk niet echt geantwoord op mijn vraag of u zelf ook vindt dat de wettelijke aansprakelijkheid voor nucleaire exploitanten onvoldoende is. Deelt u die analyse? Toen dat voorstel werd ingediend, in een periode waarin u zelf nog Kamerlid was, deelden de Ecolo-Groenfractie en de Vooruitfractie die analyse. Is dat nog altijd het geval?

Ik vind het spijtig dat het voorliggende ontwerp niet direct maatregelen neemt op dat vlak en dat u de aansprakelijkheid niet sterker uitbreidt dan het Verdrag van Parijs en het aanvullende protocol daarbij u opleggen.

Ik denk dat ik hiermee het meeste heb gezegd. Ik hoop dat het nog steeds hangende voorstel van de Vooruitfractie om de wettelijke aansprakelijkheid van de exploitanten fatsoenlijk uit te breiden ooit nog wordt geagendeerd in de commissie.

13.03 Minister Tinne Van der Straeten: Mijnheer Warmoes, het gaat hier over het technisch in orde brengen van onze regelgeving met betrekking tot de wettelijke aansprakelijkheid bij een kernongeval. Die aansprakelijkheid is geregeld in een aantal internationale verdragen. De uitbreiding zit in een protocol bij het verdrag.

Dit dateert al van na de ramp in Fukushima. Daaraan ziet men hoe inert het aansprakelijkheidsverdrag eigenlijk is. Wij hebben in België alles tijdig klaargemaakt om daarmee in orde te zijn, zelfs nog voor de andere landen. Wij hadden zelfs in onze wet opgenomen dat wij, totdat alle andere landen klaar zouden zijn, via KB een aantal zaken zouden regelen. Dat halen we er nu uit. Dat betekent dat wij vanaf 1 januari helemaal klaar zijn voor de uitgebreide aansprakelijkheid die 1,2 miljard euro per kernongeval voor heel Europa zal bedragen. Dat is een belangrijke uitbreiding. Ook de schade aan personen, het milieu en de omgeving en de economische schade zullen mee worden gedekt. Tevens wordt de vorderingstermijn uitgebreid.

Over de onbeperkte aansprakelijkheid hebben wij het tijdens de bespreking in de commissie gehad. Ik herhaal wat ik toen heb gezegd, namelijk dat er inderdaad landen zijn met een onbeperkte aansprakelijkheid, maar dat daar nog altijd beperkingen in zitten. Ik verwijs ter zake naar Duitsland. Een onbeperkte aansprakelijkheid leidt natuurlijk ook nooit tot een onbeperkte verzekering. Elke verzekering is beperkt, ook de verzekering van een onbeperkte aansprakelijkheid. Daarvoor hoeven we maar naar Duitsland te kijken.

Met dit wetsontwerp nemen we wel een belangrijke nieuwe stap op het vlak van het aansprakelijkheidsrecht met betrekking tot de risico's van een kernongeval. Wij weten dat dit maar een fractie van de werkelijke schade is. Dat betekent dat er nog altijd een belangrijke verantwoordelijkheid blijft bestaan op het vlak van de veiligheidsreglementering. Die wetgeving moet dus mee evolueren. Er moet een goed toezicht en een diligente houding van de exploitant zijn. Op zich hebben wij geen redenen om daaraan te twijfelen.

Het is echter een belangrijke verwezenlijking die we zeker niet moeten minimaliseren.

13.04 Thierry Warmoes (PVDA-PTB): Mevrouw de minister, u zei het misschien niet met zoveel woorden, maar ik leid uit wat u zei toch af dat de aansprakelijkheid niet volstaat. Er zijn landen met onbeperkte aansprakelijkheid. U zegt dat deze toch wel enigszins beperkt is. Dat wil alleszins zeggen dat er voor het Parlement nog werk aan de winkel is, maar ook voor u, mevrouw de minister. Het is immers een relatief klein bedrag. U had het over 1,1 miljard, wat niet veel is voor een serieus kernongeval. Kijk maar eens naar de schade van de overstromingen in Wallonië. Het is dus een relatief beperkt bedrag dat zeker voor verbetering vatbaar is. Wij moeten verder gaan met die aansprakelijkheid.

La présidente: Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

Vraagt nog iemand het woord? (Nee)

La discussion générale est close.

De algemene bespreking is gesloten.

14 Projet de loi modifiant l'article 179 de la loi du 8 août 1980 relative aux propositions budgétaires 1979-1980 (2093/1-3)

Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 85, 4) (2207/1)

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking. (Rgt 85, 4) (2207/1)

Le projet de loi compte 2 articles.

Het wetsontwerp telt 2 artikelen.

Aucun amendement n'a été déposé.

Er werden geen amendementen ingediend.

Les articles 1 et 2 sont adoptés article par article.

De artikelen 1 en 2 worden artikel per artikel aangenomen.

La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.

14 Wetsontwerp houdende wijziging van artikel 179 van de wet van 8 augustus 1980 betreffende de budgettaire voorstellen 1979-1980 (2093/1-3)

La discussion générale est ouverte.

De algemene bespreking is geopend.

De rapporteur is de heer Kris Verduyckt, die verwijst naar het schriftelijk verslag.

Quelqu'un demande-t-il la parole? (Non)

Vraagt iemand het woord? (Nee)

La discussion générale est close.

De algemene bespreking is gesloten.

15 Proposition de résolution sur la Conférence COP26 des Nations Unies sur le climat à Glasgow en novembre 2021 (2200/1-5)

Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 85, 4) (2093/3)

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking. (Rgt 85, 4) (2093/3)

Le projet de loi compte 3 articles.

Het wetsontwerp telt 3 artikelen.

Aucun amendement n'a été déposé.

Er werden geen amendementen ingediend.

Les articles 1 à 3 sont adoptés article par article.

De artikelen 1 tot 3 worden artikel per artikel aangenomen.

La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.

- Proposition de résolution sur la politique climatique de la Belgique en vue de la préparation de la COP 26 (2194/1-2)

15 Voorstel van resolutie over COP26, de Klimaatconferentie van de Verenigde Naties te Glasgow in november 2021 (2200/1-5)

- Voorstel van resolutie over het klimaatbeleid van België ter voorbereiding van de COP 26 (2194/1-2)

Propositions déposée par:

Voorstellen ingediend door:

- 2200: Christian Leysen, Bert Wollants, Mélissa Hanus, Christophe Bombled, Séverine de Laveleye, Nawal Farih, Kris Verduyckt, Kim Buyst, François De Smet

- 2194: Greet Daems, Thierry Warmoes, Raoul Hedebouw, Peter Mertens, Steven De Vuyst, Maria Vindevoghel.

Discussion

Bespreking

Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 85, 4) (2200/1)

De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking (Rgt 85, 4) (2200/1)

La discussion est ouverte.

De bespreking is geopend.

De rapporteur is de heer Raskin, die verwijst naar zijn schriftelijk verslag.

15.01 Bert Wollants (N-VA): Collega's, vandaag bespreken we een voorstel van resolutie dat het resultaat is van een zeer lange onderhandeling. U weet dat we de vorige legislatuur gestart zijn met het maken van resoluties op basis van de interparlementaire klimaatdialoog. Ter herinnering, die werd in het leven geroepen naar aanleiding van een initiatief van toenmalig Vlaams parlementsvoorzitter Jan Peumans, om ervoor te zorgen dat er op het vlak van klimaatbeleid bepaalde zaken met één stem zouden kunnen worden gesproken.

Een aantal jaren geleden mochten we hier al een eerste resultaat boeken. Ik heb voor de interparlementaire klimaatcommissie de eerste stappen mogen zetten naar gezamenlijke standpunten en ben blij dat we die lijn kunnen doortrekken. Op die manier kunnen we immers met een gedragen standpunt komen als we naar een COP gaan. U zal zich herinneren dat in het verleden elk parlement in dit land elk jaar opnieuw een eigen klimaatresolutie maakte. Gelet op het aantal parlementen in dit land maakten wij als gevolg daarvan zeer veel klimaatresoluties, waardoor we op de daaropvolgende COP, ongeacht waar die plaatsvond, eigenlijk niet zoveel konden gaan doen.

Ik ben blij dat we na langdurig overleg en dankzij de kundige leiding van de heer Philippe Muyters – die ervoor gezorgd heeft dat de neuzen in dezelfde richten gingen, wat in dit land niet altijd even evident is, ook niet als het over klimaat gaat – erin geslaagd zijn om met een tekst te komen die de goedkeuring van heel veel fracties kon wegdragen. Nog belangrijker, het is een tekst die momenteel ook in de verschillende parlementen wordt behandeld en naar ik verneem goedgekeurd. Gisteren heeft het Vlaams Parlement de tekst behandeld in zijn plenaire vergadering en werd hij aangenomen.

Collega's, het is belangrijk dat we in de tekst een aantal goede klemtonen leggen om ervoor te zorgen dat het duidelijk is waar de uitdagingen liggen op het vlak van klimaat, en vooral dat we dat doen op een manier die impact kan hebben op de internationale klimaatconferentie.

Het pijnpunt van die vroegere klimaatresoluties was ook dat die heel vaak over onszelf gingen. Wat zouden we hier doen? Op welke manier zouden we dat hier doen? Met welke middelen zouden we dat hier doen? En wie is het daarmee eens? Zo'n klimaatconferentie gaat echter ook voor een groot deel over hoe we ervoor kunnen zorgen dat een mondiaal probleem ook mondiaal wordt aangepakt. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de juiste klemtonen op tafel komen zodat we zo veel mogelijk landen meekrijgen in dit verhaal? We weten natuurlijk allemaal dat er mondiale actie nodig is om een mondiaal probleem op te lossen. Dat is van zeer groot belang.

Voor de N-VA is het zeer belangrijk dat er in de resolutie een aantal klemtonen worden gelegd die ook heel duidelijk maken dat het nodig is dat die andere grote handelsblokken meegaan in het verhaal om ervoor te zorgen dat er aan het eind van de rit een effect is. Als Europa de vooropgestelde hoge doelstellingen haalt, maar de rest van de wereld niet meekrijgt, is dat een zwakheid waar toch aandacht aan moet worden besteed. Ik wil in dat opzicht verwijzen naar de brief aan de Tweede Kamer in Nederland van de bevoegde staatssecretaris. Zij drukt ook heel duidelijk haar bezorgdheid uit over het feit dat een aantal grote handelsblokken vandaag die verantwoordelijkheid nog niet voldoende nemen. Er wordt heel duidelijk naar grote industriële landen verwezen, zoals Australië, India en China. Het is belangrijk dat ook wij hier stappen rond zetten.

De resolutie raakt heel veel aspecten aan waarop stappen vooruit moeten worden gezet. Het is belangrijk dat we daar de nodige zaken organiseren zodat we in de juiste richting blijven gaan.

Het belangrijkste is dat we er met deze resolutie in slagen om alle relevante parlementen in dit verhaal in dezelfde richting te sturen om met één stem te kunnen spreken in Glasgow over wat er moet gebeuren. De volgende sprekers zullen nog verschillende elementen die van belang zijn in de resolutie aanhalen.

De grootste stap is dat we aantonen dat die interparlementaire klimaatresolutie van een paar jaar geleden niet het eindpunt was, maar dat we stappen blijven zetten zodat de verschillende regeringen zich op deze teksten kunnen baseren. Volgens mij weegt zo'n interparlementaire resolutie zwaarder door dan zes of zeven verschillende resoluties met elk een eigen klemtoon.

Ik kijk op dat vlak uit naar wat er op die top in Glasgow zal gebeuren en hoe we dat op een goede manier kunnen vertalen. Ik juich toe dat we met één stem spreken als we zeggen dat bijvoorbeeld alle grote handelsblokken aan hetzelfde zeel moeten trekken om ervoor te zorgen dat er qua CO₂-uitstoot echte stappen vooruit worden gezet, zodat niet een paar blokken aan de kar trekken terwijl andere dat niet doen.

Collega's, ik denk dat wat hier vandaag voorligt een gedragen tekst is, waar al die parlementen zich achter kunnen scharen. Ik denk dat de boodschap vandaag is dat we vooruit kunnen gaan door dat verhaal te brengen, en dat we in een volgende fase kunnen bekijken hoe we dat bij ons kunnen aanpakken. De tekst was nogal ambitieus over de betrachting een burden sharing-operatie te doen binnen België. We weten dat dat altijd een zeer moeilijk verhaal is, en ik vrees dat dit deel van de resolutie – het bereiken van een akkoord daarover – moeilijk te realiseren zal zijn. Maar zeg nooit nooit, wij kijken uit naar de initiatieven van de regering op dat vlak. Ik denk dat dit alvast een belangrijke stap is en we zijn blij dat we deze resolutie kunnen steunen.

15.02 Kim Buyst (Ecolo-Groen): Mevrouw de voorzitter, collega's. "Als de dijken breken" was een fictiereeks die in de herfst van 2016 uitgezonden werd door Eén. Ik herinner me dat wij op zondagavond met het hele gezin voor de buis zaten. Mijn jongens waren toen 13 en 11 jaar. Wij volgden die reeks die de belevenissen toonde van vijf hoofdpersonages die te maken kregen met brekende dijken. Beelden van ondergelopen straten en huizen, mensen die op hun dak zaten te wachten op hulp, radeloze mensen omwille van vermiste familieleden en vrienden volgden elkaar in sneltempo op.

Toen de reeks afgelopen was, prezen wij de programmamakers, die met behulp van speciale effecten mooie beelden konden brengen. In ons gezin waren wij het er toen ook wel over eens dat het verhaal erg vergezocht was.

Op 15 juli 2021 zit ik opnieuw met mijn gezin, mijn jongens nu 18 en 16 jaar, voor de buis te kijken. Beelden van ondergelopen straten en huizen, mensen die op hun dak wachten op hulp en radeloze mensen vanwege vermiste familieleden en vrienden, volgen elkaar in snel tempo op. Deze keer is het echter bittere ernst, want hevige overstromingen teisteren het zuiden van ons land. Op datzelfde ogenblik tekenen we een hittegolf op in Spanje met nieuwe hitterecords en vinden er hevige bosbranden plaats in Cyprus, waar acht dorpen geëvacueerd moeten worden en meer dan vijftig vierkante kilometer bos verdwijnt. Kortom, er doen zich extreme weersomstandigheden voor als gevolg van de klimaatverandering, die ons allemaal treft. Het is geen ver-van-mijn-bedshow, het is geen fictie, het is bittere ernst. Vandaag nog konden we in De Standaard lezen dat het tijdsvenster voor actie snel sluit.

Op dat moment kwamen wij ook in de laatste fase van de werkzaamheden van de interparlementaire klimaatdialoog onder leiding en voorzitterschap van de heer Muyters. Het doel van die werkgroep, zonet al geschetst door collega Wollants, was om onze onderhandelaars tijdens de COP26, de internationale klimaattop die binnen twee weken plaatsvindt in Glasgow, een sterk mandaat te geven. Wij vergaderden en overlegden in die werkgroep met vertegenwoordigers van de verschillende parlementen van ons land. De klimaattop in Glasgow wordt bijvoorbeeld ook door John Kerry, de Amerikaanse klimaatgezant, bestempeld als de laatste kans om de meest schadelijke gevolgen van de opwarming van de aarde te beperken.

Voor onze Ecolo-Groenfractie is de opdracht altijd heel helder geweest. De wetenschap toont aan dat we de opwarming van de aarde moeten beperken tot maximum 1,5 graden Celsius, dus moeten wij ons als beleidsmakers elke dag opnieuw afvragen of wij daar voldoende voor doen. Als we dat niet doen, dan heeft dat gevolgen voor mensen, hun omgeving en hun gezondheid, en ook voor de economie. Er bestaat immers niet zoiets als een sterke economie in een zwakke leefomgeving.

Daarvoor stak Europa reeds een stevige tand bij met de Green Deal, die streeft naar een vermindering van de CO₂-uitstoot met 55 % tegen 2030 en klimaatneutraliteit tegen 2050. Daartoe stelde de Europese Commissie haar Fit for 55-pakket voor met een hele reeks maatregelen en investeringsmiddelen. Laat het heel duidelijk zijn, voor onze fractie moet ons land zijn stem laten horen in de internationale en Europese onderhandelingen. Meer nog, ons land moet hierin een actieve en een proactieve rol opnemen. Het werd al opgenomen in het federale regeerakkoord: wij kunnen niet langer wegkijken van de klimaatcrisis. Hiertoe zullen alle regeringen en alle parlementen van alle beleidsniveaus moeten samenwerken. Net dat samenwerken moest een uitkomst vinden in de voorliggende resolutie. Als volksvertegenwoordigers zijn wij verplicht om het immobilisme inzake klimaat dat ons land de voorbije legislaturen kenmerkte, te doorbreken.

De eerste sneuveltekst of schiettekst, zoals de heer Muyters hem zelf noemde, die werd opgemaakt door de voorzitter, heeft onze fractie afgeschoten, omdat hij gewoon geen rekening hield met de insteken van de verschillende fracties. Wij zijn dan helemaal opnieuw begonnen. Het ondubbelzinnige onderschrijven van de -55 %-doelstelling was voor onze fractie een minimum om tot een gezamenlijke resolutie te komen.

Wij vragen daarbij niet enkel mondiale inspanningen, maar engageren er ons met de resolutie ook toe dat Europa en België de nodige inspanningen leveren met bijkomende maatregelen. Daarom wordt in verzoek 16 uitdrukkelijk vermeld dat België en Europa extra inspanningen zullen moeten doen om de verhoogde Europese doelstelling van -55 % tegen 2030 te realiseren. Daarnaast werd in verzoek 20 opgenomen dat de koolstofmarkt op geen enkele manier het akkoord van Parijs mag ondermijnen. Wij willen immers geen achterpoortjes die effectieve koolstofreducties in de weg zouden staan.

Onze fractie vroeg ook meer aandacht voor internationale rechtvaardigheid tijdens de klimaatcrisis. Het is nu eenmaal een feit dat de Europese Unie, waarvan België een lidstaat is, historisch gezien verantwoordelijk is voor de opwarming.

Hoewel de gemiddelde Congolees 273 keer minder uitstoot dan de gemiddelde Belg, zal de impact daar groter zijn dan hier. De extreme weerfenomenen die zich daar nu reeds manifesteren en die zich in de toekomst nog vaker zullen manifesteren, doen de opgebouwde welvaart van een lokale gemeenschap volledig teniet.

Vanwege die ongelijkheid was het voor onze fractie de logica zelve dat de solidariteitsovereenkomst waarmee ingestemd werd bij het akkoord van Parijs, gehonoreerd werd. België draagt op dit moment slechts 50 miljoen bij aan de 100 miljard euro die afgesproken werd, en wij zijn het 18^de rijkste land. Onze fractie vroeg eigenlijk om een toename van de middelen op te nemen, maar nu staat in de resolutie de uitdrukkelijke vermelding dat er voldoende middelen gemobiliseerd moeten worden voor projecten in ontwikkelingslanden, die een aanvulling vormen op de middelen voor ontwikkelingssamenwerking. Dit zijn enkele van de punten die heel belangrijk zijn voor onze fractie.

Collega's, wij kunnen er niet omheen, wanneer wij het niet bij loze woorden willen houden, zullen onze regeringen moeten samenwerken. Elke regio zal inspanningen moeten doen om tot die Europese doelstelling van –55 % CO₂ te komen. Wij vragen dan ook aan de verschillende regeringen om dat werk te doen en tot een akkoord te komen over die lastenverdeling. Bouw mee aan die toekomst.

Collega's, deze resolutie blijft natuurlijk algemeen, het is geen revolutionaire stap voorwaarts. Drie belangrijke elementen verdienen echter onze steun.

Ten eerste, de verbintenis om onze verantwoordelijkheid op te nemen en ons deel te doen voor de verlaging van CO₂ met 55 % tegen 2030, die nodig is om het klimaatakkoord van Parijs te kunnen naleven.

Ten tweede is er het interparlementaire karakter van deze resolutie. Wij zijn erin geslaagd, als rechtstreeks verkozen vertegenwoordigers, om samen met de verschillende parlementen van ons land, afspraken te maken over klimaatdoelstellingen.

Ten derde wil ik de timing aanhalen. Deze resolutie komt nu, voor COP 26, op het bureau van al onze klimaatministers, die dus met een sterk Belgisch mandaat de onderhandelingen op internationaal en Europees niveau kunnen aanvatten. Zo kunnen ze voor meer daadkracht pleiten en voor meer concrete maatregelen. De tijd van praten is immers voorbij, het is tijd voor actie. Dat is waarom onze fractie deze resolutie zal ondersteunen.

15.03 Mélissa Hanus (PS): Madame la ministre, avant toute chose, je remercie mes collègues régionaux et fédéraux, membres du dialogue interparlementaire Climat, pour avoir œuvré positivement, presque deux années durant, à la réalisation de ce texte lequel témoigne d'ambitions fortes à l'aube de la COP 26.

Le 15 décembre 2019 s'achevait, à Madrid, la COP 25. Au sortir de cet événement, dont les résultats furent pour le moins mitigés, les membres du DIPC se tournaient déjà vers l'avenir et la prochaine étape: Glasgow.

Entre temps de nombreux événements sont survenus. Les conclusions scientifiques se sont faites plus précises, une prise de conscience de l'urgence climatique plus forte s'est plus largement imposée.

Tout d'abord, j'évoquerai l'impact de la crise de la covid-19 sur nos modes de vie et notre rapport au monde. Si ses conséquences et enseignements ne nous apparaissent pas encore de manière claire et distincte, il nous est apparu que lorsque des vies humaines sont en jeu, lorsqu'un mal touche à grande échelle le monde que nous connaissons, nous étions capables de nous montrer solidaires face aux difficultés. Cette solidarité est aujourd'hui celle dont nous avons besoin pour affronter les défis qui se profilent, ceux qu'il nous faut traverser afin d'assurer la protection de notre climat, de nous protéger des événements climatiques extrêmes, de garantir à chacun un environnement sain.

Ensuite, lors de la crise sanitaire s'est imposée comme nécessaire la mise en place d'un plan de relance ambitieux, propre à changer le monde, de telle sorte qu'il soit durable sur le plan climatique, économique et social. En attestent le rapport sur la relance durable de l'Agence internationale de l'Énergie (IEA) et du Fonds monétaire international (FMI) ou encore celui des objectifs du développement durable 2021 de l'ONU, rapports plaçant au premier plan la transition durable économique et sociale, soulignant non seulement l'importance de protéger le climat et les populations de notre planète, mais également les opportunités offertes en termes d'activité et d'emploi.

Nous étions persuadés – et la chose est aujourd'hui unanimement reconnue – que l'inaction et le manque d'investissements nous coûteraient bien plus cher que l'action à tous niveaux.

Troisièmement, les scientifiques ont alerté le monde des risques du changement climatique d'une manière si pressante, si assertive, si assurée qu'aucun doute ne pourrait plus planer sur l'avenir noir qui nous attend si nous n'agissons pas aujourd'hui. Augmentation des températures de 1,5° d'ici 2030, réchauffement des océans, fonte des glaciers, hausse du niveau des océans ou encore augmentation des phénomènes météorologiques extrêmes, telles sont les prévisions du sixième rapport du GIEC publié il y a peu, des prévisions qui revêtent toute leur importance à l'approche de la COP26.

Enfin, les inondations dramatiques de la mi-juillet nous ont montré que les conséquences du réchauffement climatique ne touchent pas seulement les habitants de pays lointains mais nous concernent tous. Ces événements démontrent, à nouveau, la nécessité de protéger les plus vulnérables car ce sont eux les premiers à être touchés par les conséquences du changement climatique tandis qu'ils ne sont responsables que d'une minorité des émissions de gaz à effet de serre.

En 2019, 1 % des personnes les plus fortunées ont émis 17 % des émissions mondiales de CO₂. Les 10 % les plus riches sont, quant à eux, responsables de la moitié des émissions. Le contraste avec les personnes les plus défavorisées est saisissant. La moitié la plus pauvre de la population n'a en moyenne émis que 12 % des émissions globales. Ces chiffres, que nous révèle une étude du World Inequality Lab (WIL), ne peuvent être tolérés. Il s'agit là d'une inégalité flagrante contre laquelle il nous faut impérativement agir.

La COP sera un événement de première importance pour le climat, pour l'égalité aussi, pour notre présent et pour notre avenir. La démonstration de l'urgence est flagrante. La COP devra aboutir à des mesures ambitieuses, fortes, à la hauteur des défis qui s'imposent à nous. Notre proposition de résolution traduit une réelle volonté d'aller plus loin pour assurer à nos concitoyens, à leurs enfants et petits-enfants, un avenir sain.

Les échéances arrivent à grands pas. Réduction de 55 % des émissions de gaz à effet de serre en 2030, neutralité carbone d'ici 2050… Et 2030, c'est demain, 2050, après-demain! Pour atteindre ces objectifs, entités fédérales et régionales devront s'accorder, assumer les responsabilités qui sont les leurs, et assumer les engagements qui s'imposent.

15.04 Reccino Van Lommel (VB): Mevrouw de voorzitster, collega's, het is vandaag een hoogmis voor de klimaatfetisjisten in ons halfrond, want zij kunnen zich opmaken voor de top van Glasgow. Klassiek ligt er hier dan een voorstel van resolutie dat tot stand kwam in de werkgroep inzake de interparlementaire klimaatdialoog met het oog op de COP26.

U zult het mij ongetwijfeld vergeven, collega's, maar ik moest in de voorbije dagen vaak denken aan het beroemde liedje dat het Nederlands Orkest Zonder Naam in het begin van de jaren 50 uitbracht, namelijk het liedje wie zal dat betalen; wie heeft dat besteld; wie heeft zoveel pingping-ping; wie heeft zoveel geld. De leden van het Orkest Zonder Naam waren 70 jaar geleden wel vooruit op hun tijd, want het refrein vat perfect de gevolgen van de onhaalbare ambities samen. Zoek het liedje straks maar eens op en beluister het eens goed.

Alle gekheid op een stokje, het doel van een interparlementaire resolutie is een tekst die gedragen wordt door een meerderheid in elk deelnemend Parlement. Dat komt neer op een omgekeerde bruiloft van Kana, bruiloft waar water in wijn verandert, want in dit geval moet iedereen water in de wijn doen.

De wijn hier is wel nogal fel verwaterd. Ik kijk daarbij weliswaar niet beschuldigend naar de N-VA-collega's, omdat de voorzitter van de interparlementaire klimaatdialoog, alsook delegatieleider voor het Vlaams Parlement, niemand minder is dan oud-minister Philippe Muyters, die de moeilijke taak kreeg toebedeeld als ecorealist het verhaal tot een goed einde te brengen en in eerste instantie een voorstel van sneuveltekst op te maken en rond te sturen.

In tweede instantie moest hij de gesprekken met de verschillende fracties aangaan en in talrijke amendementen, desiderata en no pasarans een grootste gemene deler trachten te vinden. Ik heb dus echt wel begrip voor de totstandkoming van de verwaterde wijn, die amper nog kleur heeft. Het strekt de voorzitter van de interparlementaire klimaatdialoog overigens tot eer dat hij ook met onze fractie het gesprek over de sneuveltekst is aangegaan.

Onze fractie realiseerde zich van meet af dat de initiële tekst bezwaarlijk een kans op slagen had. Het beste bewijs daarvan was dat wij de tekst eigenlijk best te pruimen vonden, al zouden wij misschien op een onthouding zijn geland, gelet op onze kritiek op het Europese klimaatbeleid met de Europese klimaatwet en het Fit for 55-pakket. De initiële sneuveltekst vertrok in ieder geval van een aantal basisprincipes, die volgens ons misschien wel de juiste kunnen zijn. Dat is, ten eerste, de bottom-upbenadering, waarbij elke regio zelf bepaalt hoeveel en welke inspanningen zullen worden geleverd om de vooropgestelde klimaatdoelstellingen te bereiken. Dat is, ten tweede, de noodzaak om de implementatie en doelstellingen kostenefficiënt te organiseren. Dat is, ten derde, aandacht hebben voor de koopkracht van de mensen en voor de concurrentiepositie van de bedrijven.

De voorzitter hoopte ook dat elke fractie zich zou kunnen vinden in de beperking van de tekst tot de grote globale themata en niet zou willen gaan voor een sectorale aanpak met intra-Belgische aandachtspunten, gelet op het gegeven dat in dit land elk parlement de sectorale aanpak zelf dient uit te werken conform de bevoegdheden, die op zich al meer dan moeilijk genoeg zijn.

Collega's, ik zou de voorzitter, die uiteraard geen deel uitmaakt van het Parlement, zeggen dat hij het goed heeft geprobeerd, maar dat het in de sterren stond geschreven dat een en ander voor een aantal collega's niet ver genoeg zou gaan. Hoe kon het immers ook anders? Het kwam tot de verwachte stormloop van vooral de ecologisten en socialisten op de sneuveltekst, die door sommigen werd afgedaan als een uittreksel uit het N-VA-programma. De sneuveltekst moest inderdaad sneuvelen. Dat brengt ons vandaag tot een tekst die volledig aansluit bij het Europese klimaatverhaal van de -55 %.

Ik neem punt 16 als ultiem voorbeeld. Er wordt gevraagd dat akte zou worden genomen van de richtsnoeren van de Europese Raad van 11 december 2020 om tegen 2030 de uitstoot met minstens 55 % te reduceren, maar daar stopt het niet bij. Het stopt niet bij het louter akte nemen, want daar werd de cruciale zin "zich hiervoor actief te engageren en bijkomende maatregelen te nemen om de opgelegde doelstellingen te kunnen realiseren" aan toegevoegd, waarmee de tekst uiteindelijk in het klimaatbeleid van de vivaldiregering past.

Voor onze fractie was het zeer belangrijk dat veel forser zou worden ingezet op de verantwoordelijkheid van de niet-Europese groeilanden. Dat nu in punt 19 aan de regering wordt gevraagd om "te streven naar en ondersteuning te bieden aan alle initiatieven die een evaluatie mogelijk maken van hoe de aangescherpte, Europese nationale bijdragen zich verhouden tot bijkomende inspanningen van andere handelsblokken", is voor ons veel te vrijblijvend. Dat geldt ook voor punt 13 waarin erop wordt aangedrongen dat de regering erover waakt dat de Europese klimaatambities voor 2050 actief worden uitgedragen en gevraagd wordt dat de regering de andere handelsblokken zou oproepen om zich aan te sluiten bij de klimaatneutraliteit voor 2050.

Ik breng graag in herinnering dat een aantal weken geleden de Chinese staatsleiders stelden dat China geen kolencentrales en kolengestookte energieprojecten meer zal bouwen in het buitenland en de steun aan andere ontwikkelingslanden bij de ontwikkeling van groene en koolstofarme energie zal verhogen. Men herhaalde ook nog eens dat China ernaar zal streven om voor 2060 koolstofneutraliteit te bereiken. Collega's, laat mij vooral eens goed lachen, want China bouwde wereldwijd de meerderheid van de kolencentrales die in 2020 werden voltooid en is goed voor 85 % van de kolencentrales die nog in de steigers staan. In China zelf worden in de talrijke provincies, zeker in de minder welvarende, naarstig nog steenkoolcentrales gebouwd. Steenkool is de bron van bijna 40 % van de koolstofemissies in dat reusachtige land met een enorme energiebehoefte.

Als het dan toch richting koolstofneutraliteit zou gaan – ik zeg wel degelijk: zou gaan –, dan zal dat via zeer veel kerncentrales van de nieuwste generatie verlopen. In Europa, maar gelukkig niet in alle landen, spuwt men kernenergie uit en is men politiek niet meer bereid om een aanbodbeleid voor investeerders te presenteren. Daarover zo dadelijk meer, collega's.

China is niet het enige land waar kolencentrales nog lang niet worden uitgefaseerd. Australië bijvoorbeeld is zwaar afhankelijk van kolengestookte energie en is daardoor per hoofd van de bevolking een van de grootste uitstoters van CO₂ in de wereld. De Australische minister van Grondstoffen voorspelde onlangs nog dat steenkool ook na 2030 een belangrijke bijdrage zal leveren aan de Australische economie.

Inderdaad, collega's, de CO₂-uitstoot van de energiesector in de Europese Unie is tijdens de eerste helft van 2021 gedaald ten opzichte van de eerste helft van 2019. De CO₂-uitstoot in de hele wereld is echter gestegen. Wanneer men de elektriciteitsproductie analyseert in 63 landen die 87 % van de mondiale vraag naar elektriciteit vertegenwoordigen, en de eerste helft van dit jaar vergelijkt met de eerste helft van 2019, stelt men vast dat de wereldwijde emissies van de energiesector met 12 % zijn gestegen ten opzichte van de dip van de eerste helft van 2020. We weten allemaal dat die periode werd gekenmerkt door de uitbraak van de coronapandemie en de op dat moment nog krimpende economie.

De wereldwijde emissies van de eerste helft van 2021 liggen zelfs 4,75 % hoger dan de emissies van de eerste helft van 2019. De wereldwijde vraag naar elektriciteit is dan ook met 5 % gestegen ten opzichte van de periode voor de coronapandemie.

De productie van wind- en zonne-energie werd belangrijker en maakte voor het eerst meer dan 10 % uit van de totale, globale energieproductie.

Dat volstond echter niet om aan de stijgende vraag naar elektriciteit te beantwoorden. Er werd in de wereld steeds meer een beroep gedaan op steenkool, wat zeer vervuilend was. Dat was vooral het geval in Aziatische landen, onder meer in China, zoals ik daarnet zei, waar de vraag naar elektriciteit en de emissies van de energiesector stegen met 14 %, maar ook in Bangladesh, India, Kazachstan, Mongolië, Pakistan en Vietnam.

Een wereldwijde ultrasnelle energietransitie tijdens dit decennium, essentieel om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5° C, lijkt mij op wereldschaal wishful thinking. U mag daarvan dromen zoveel u wil en nog zoveel conferenties bijwonen als u wil, het resultaat zal finaal hetzelfde zijn. De energietransitie is in verschillende werelddelen aan de gang. In Europa daalde de energieproductie uit steenkool bijvoorbeeld wel met 16 %, terwijl de productie van windenergie en zonne-energie steeg met 9 % en nu zelfs goed is voor 20 % van de energieproductie binnen de Europese Unie, maar het aandeel van groene energie stijgt gewoon niet snel genoeg om de Europese doelstellingen te halen.

Ondertussen wordt door mijn groene en socialistische collega's steeds meer toegegeven dat de energietransitie ons allemaal in de portefeuille zal treffen. Het is eigenlijk meer een redenering in de trant van volhouden en doorbijten en dan komt het Rijk Gods met 100 % productie uit hernieuwbare energie eraan! Ondertussen zal apostel Frans uit Nederland soelaas bieden met een soort vermenigvuldiging van de broden. En die broden zijn dan het Europees sociaal klimaatfonds dat zal ons redden.

Minister Van der Straeten verwoordde het een tijd geleden in De Afspraak nog anders. Ze maakte de vergelijking met de renovatie van een woning, waarbij men in het begin in het stof zit en het nadien alleen maar beter kan gaan. Ik vrees eerlijk gezegd dat er nog veel in het stof zal worden gebeten en dat dit stoffig beleid nog veel stof zal doen opwaaien.

In deze resolutie staat inderdaad ook een en ander over een sociaal billijke transitie. Blijkbaar groeit de bezorgdheid over wat dan omschreven wordt als een soort voortijdige torpedering van sommige onderdelen van de zo geroemde Green Deal. De voorbije weken werden we in dit land naar aanleiding van de stijgende gas- en elektriciteitsprijs nog overspoeld met een tsunami aan oplossingen om de bedreigde koopkracht van de gezinnen en de concurrentiepositie van onze bedrijven te vrijwaren. Zoals steeds was er heel wat divergentie in de vivaldipartituur. In plaats van een thematische regeringstop over het klimaat zou men beter een regeringstop houden over het indammen van de stijgende energieprijzen, maar goed, collega's, daarover hebben we vorige week uitgebreid in dit halfrond gedebatteerd.

De Europese Commissie belooft nu trouwens ook snel nieuwe richtlijnen over wat de lidstaten mogen en kunnen doen met die prijzen. Echte prijsblokkeringen ziet de Commissie natuurlijk niet zitten, hoogstens sociale correcties en inkomenssubsidies. Ik ben benieuwd hoe de regeringsleiders op de volgende Europese Raden zullen staan tegenover bepaalde onderdelen van het op 14 juli – onlangs dus – voorgestelde Fit For 55-pakket. Een uitbreiding van het ETS-systeem naar woningen en transport kan enorme sociale gevolgen hebben. Zelfs zonder Fit For 55 heeft de steeds meer opgedreven CO₂-prijs nu al een grote invloed op de prijzen want veel elektriciteitsproductie verloopt nog steeds via gasgestookte centrales. Ik verwijs graag naar een uiterst interessant artikel uit De Tijd van gisteren dat stelt dat de uitbreiding van de CO₂-handel de Vlaamse energiefactuur tot 460 euro duurder zal maken. Dat betekent concreet dat aardgas 36 % duurder zou worden met een CO₂-prijs van meer dan 100 euro per ton. Stookolie wordt in dat geval 31 % duurder en benzine 16 %. Dat, collega's, is de impact van de waanzinnige Europese plannen om de CO₂-emissiehandel uit te breiden naar de transport- en bouwsector. De opbrengst van de emissiehandel is onvoldoende om de prijsstijgingen te compenseren, met dank dus aan diezelfde Europese Commissie.

Ik denk dat de Europese Commissie nog niet klaar is met de Europese Raad. Op de Raad van 25 mei 2021 werd in de conclusies gesteld dat de milieu-impact en de economische en sociale impact van de nieuwe klimaatdoelstellingen op lidstaatniveau moeten worden onderzocht, waarbij finaal bij de interne verdeling van de totale Europese doelstellingen tussen lidstaten welvaart en kostenefficiëntie gelijkwaardig worden meegenomen.

Vivaldi zou Vivaldi niet zijn als men in het vragende gedeelte de regeringen niet zou oproepen om zo snel mogelijk te komen tot een nieuwe Belgische verbintenis, een nieuw intra-Belgisch samenwerkingsakkoord met betrekking tot zowel de internationale klimaatfinanciering als de lastenverdeling voor de verhoogde EU-doelstelling voor 2030, bij voorkeur zelfs vóór de start van de COP26. Een van de voorstellen voor het verlichten van de energiefactuur betrof trouwens de aanwending van de opbrengsten uit de veiling van de CO₂-emissierechten, opbrengsten die voor dit jaar geblokkeerd staan, omdat de oude verdeelsleutel geen basis meer heeft doordat de huidige overeenkomst is verlopen.

Als we het dan toch over CO₂ hebben, een aantal wetenschappers is het met elkaar eens dat de energietransitie niet kan zonder nucleaire energie. Ook in Frankrijk begrepen ze dat. Terwijl men er eerst zei dat men over een aantal jaren Frankrijks nucleair aandeel van 75 % zou laten dalen naar 50 %, is men daar nu op aan het terugkomen en kiest men in ruil voor kleine, modulaire kerncentrales die geen CO₂ uitstoten, betrouwbaar zijn en flexibel kunnen worden ingezet.

Twee weken geleden nog is een coalitie opgestaan in Europa met tien lidstaten die ook de mening toegedaan zijn dat een energietransitie niet kan zonder kernenergie. Het gaat dus niet alleen om Frankrijk, maar ook om Finland, Hongarije, Polen, Tsjechië, Bulgarije, Roemenië, Slovenië, Kroatië, Slovakije en Italië, dat op het moment overweegt om dezelfde weg te bewandelen.

Ik heb er in het verleden al vaker voor gepleit – daar gaan overal ter wereld stemmen voor op – dat kernenergie erkend wordt als groen, wars en los van alle dogma's ter zake.

En wat te zeggen over het door staatssecretaris Dermine afgelopen week opgelaten ballonnetje dat de Europese Unie 5.000 miljard euro in het klimaat moet pompen? Dat is pure waanzin. Wie zal dat betalen? Wie heeft zo veel pingping?

Het Vlaams Belang participeert niet in de hoogmis die vandaag en in de komende weken zal worden gevoerd. Het is bijzonder wrang om te zien tot welke knotsgekke toestanden regeringsverantwoordelijkheid kan leiden. De N-VA loopt in de media storm tegen het klimaat- en energiebeleid van de vivaldiregering, maar is bij de interparlementaire klimaatresolutie dan weer uitermate buigzaam. De heer Ravyts heeft de laatste besprekingen in de interparlementaire klimaatcommissie bijgewoond. Het was bijna aandoenlijk hoe de N-VA-onderhandelaars, Vlaamse Parlementsleden dus, zich uit de naad werkten tijdens het overleg met de vivalditroepen over de laatste punten en komma's. Een sterke internationale klimaatfinanciering, aandacht voor klimaatmigratie, klimaat en gender enzovoort enzovoort, al die snoepjes van Vivaldi staan erin. De Vlaamse regering mag natuurlijk niet afgaan. Er moest nu eenmaal een tekst liggen waarmee gezichtsverlies kon worden voorkomen. Dat is dus de omgekeerde bruiloft van Kana.

Nu begrijp ik ook de uitspraken van de N-VA-voorzitter rond samenwerking met mijn partij beter. Hij verklaarde ooit: "Ik zal duidelijk zijn: als ik moet kiezen tussen politiek of dát, dan stop ik direct." of nog: "Ik ga mezelf niet verloochenen; politiek is me niet alles waard." Welnu, kiezen tussen politiek en dát, is inderdaad kiezen tussen bijvoorbeeld de knieval voor Vivaldi en de beginselvastheid waar wij voor staan.

Ik heb ondertussen wel geleerd wat besturen de N-VA allemaal waard is. Politiek is de N-VA-voorzitter niet alles waard, maar zeker wel de verloochening van de eigen communicatie, het eigen programma nog in het midden gelaten. Het voorliggende voorstel van interparlementaire resolutie is daar het sprekend voorbeeld van.

Met Vlaams Belang zullen wij het voorstel van resolutie vandaag niet goedkeuren.

15.05 Christophe Bombled (MR): Madame la présidente, madame la ministre, chers collègues, ce texte de résolution est le fruit d'un compromis au sein du Dialogue interparlementaire pour le Climat. En effet, le 14 juillet dernier, le groupe de travail du Dialogue interparlementaire pour le Climat s'est accordé sur une version définitive de résolution.

Les demandes portent sur de nombreux sujets. Si ce texte aborde les objectifs climatiques à poursuivre, il traite en outre de la question du financement international de la lutte contre le changement climatique ainsi que de celle des pertes et préjudices. Il invite les différents gouvernements à œuvrer de concert en assurant une présence efficace et utile à la COP26.

La proposition de résolution précise les principes généraux appliqués dans le cadre de négociations internationales et intra-européennes, comme le fait de souligner que la lutte contre le changement climatique est porteuse d'opportunités économiques et d'appeler à miser sur une innovation poussée dans le cadre de l'ambition de neutralité climatique. Ce texte souligne aussi l'importance d'œuvrer en faveur d'une économie circulaire dans laquelle les déchets constituent une nouvelle matière première et d'étendre ce principe au CO₂.

La proposition appelle enfin à définir une proposition intrabelge des charges en ce qui concerne l'objectif majoré que l'Union européenne s'est fixé pour 2030 en matière de politique énergétique et climatique et en matière de financement international du climat, de préférence avant le début de la prochaine COP.

Chers collègues, le changement climatique est un véritable défi. Nous devons dès lors renforcer notre action, prendre des mesures, que ce soit au niveau belge, européen ou international. En effet, il est nécessaire de prendre des mesures à tous les niveaux de pouvoirs et, bien évidemment, au niveau européen avec le Green Deal, qui plaide pour une diminution des gaz à effet de serre de 55 % à l'horizon 2030 afin de parvenir à la neutralité climatique pour 2050.

Notre pays fait partie du peloton de ceux qui ont l'ambition d'adopter une stratégie visant à atteindre les objectifs de Paris à l'horizon 2050.

C'est ainsi que, dernièrement, le gouvernement fédéral a approuvé les ambitions et engagements de la politique climatique fédérale pour la période 2021-2030, avec une trajectoire de réduction de 55 % des émissions de gaz à effet de serre par rapport à l'année de référence 1990. Cette ambition est conforme à l'accord de gouvernement.

Des mesures supplémentaires ont été décidées pour un objectif total de diminution des émissions de 25 millions de tonnes afin de renforcer l'objectif fédéral du Plan national Énergie-Climat. En matière de finances et de fiscalité, cela concerne notamment la réforme de la fiscalité environnementale. En matière d'énergie, la feuille de route prévoit notamment de renforcer la capacité offshore de la mer du Nord, d'adapter l'infrastructure du réseau de transport à la transition énergétique et de recourir à l'hydrogène. Le verdissement de la flotte de véhicules des pouvoirs publics ou encore la rénovation des bâtiments publics sont également mentionnés.

En conclusion, cette proposition de résolution est le fruit d'un travail entre les différents groupes parlementaires qui a abouti en quelques semaines à peine. Peut-être que certains trouveront que cette résolution interparlementaire n'est pas assez ambitieuse. Pour le Mouvement réformateur, elle constitue une avancée et elle est le résultat d'une approche réaliste qui a été adoptée dès le début de sa rédaction. Bien évidemment, notre groupe soutiendra ce texte.

15.06 Jan Briers (CD&V): Mevrouw de voorzitster, Glasgow was net 30 jaar geleden een van de succesvolste culturele hoofdsteden van Europa. Het werd de echte start voor de overgang van de oude industrie naar de creatieve economie. Het werd een succes omdat van bij de start iedereen – jong en oud, arm en rijk – werd meegenomen in het verhaal.

Over tien dagen start in dezelfde stad de 26ste klimaatconferentie. Het wordt ongetwijfeld opnieuw de grote uitdaging: iedereen meenemen. Die sleutel vindt men toch in Glasgow. De noodzaak om op te treden tegen de klimaatverandering is nog nooit zo groot geweest. Wij kunnen het niet genoeg herhalen. Deze zomer nog werd ons land, vooral Wallonië, hard getroffen door nooit geziene overstromingen. De verwachtingen voor de COP26 zijn dan ook terecht hoog en ik ben dan ook heel verheugd dat de voorliggende resolutie niet alleen door de meerderheid wordt onderschreven.

Ook vermeldenswaardig is dat wij over de parlementen van ons land heen een akkoord hebben bereikt over de resolutie in de interparlementaire klimaatdialoog. Door die inspanningen heeft de resolutie een zeer groot draagvlak bij de bevoegde parlementen en de politieke partijen. Met de resolutie hebben wij een duidelijke boodschap, die de Belgische delegatie straks kan meenemen naar Glasgow.

De resolutie bevat verschillende thema's, die al ruim aan bod zijn gekomen. Belangrijk is dat wij benadrukken dat de inspanningen die tot nu toe op wereldniveau zijn geleverd, onvoldoende zijn om de doelstellingen van het akkoord van Parijs te halen. De ambitie op mondiaal niveau moet hoger. Wat de Europese ambitie betreft, spreken wij onze steun uit om tegen 2050 te evolueren naar een klimaatneutrale Europese samenleving, maar wij zijn geen eiland. Ook andere handelsblokken buiten Europa moeten gelijkaardige inspanningen doen. Ook wij moeten hen oproepen om zich aan te sluiten bij de Europese ambities voor 2050. Wij zijn geen eiland, maar de opdrachten in eigen land eisen minstens even grote inspanningen. Soms worden wij een beetje geholpen. Onze auto-industrie – Volvo Gent, Audi Vorst – bouwt nu met haar meer dan 10.000 werknemers elektrische wagens.

Binnen twee jaar zullen dat trouwens alleen nog maar elektrische wagens zijn. Het wordt echter een grotere uitdaging om onze eigen landbouwers te helpen met de European Green Deal.

Een ander belangrijk punt in de resolutie betreft het Carbon Border Adjustment Mechanism. Er moet op Europees niveau een systeem worden ingevoerd waarbij ingevoerde producten van buiten de EU op een even duurzame wijze moeten worden geproduceerd als producten van binnen de EU. Hiertoe kan eventueel een koolstofgrensheffing worden ingevoerd. Op die manier worden wij beschermd tegen producenten die zich niet inspannen voor het klimaat en zo vervuilende of vervuilde producten op onze markt brengen. Natuurlijk moet dit systeem worden ingevoerd met respect voor de WTO-regels.

Met betrekking tot internationale klimaatfinanciering vraagt CD&V te pleiten voor een evenwichtige, gepaste bijdrage, zoals werd vastgelegd in het VN-klimaatverdrag, en zelf daarbij internationale klimaatambitie te tonen, door correct bij te dragen aan de internationale klimaatfinanciering en de ontwikkelingssamenwerking.

Collega's, het laatste verzoek in de resolutie is een van de belangrijkste. Wij vragen aan onze bevoegde ministers om zo snel mogelijk binnen België de lasten te verdelen voor de verhoogde EU 2030-doelstelling en voor de internationale klimaatfinanciering. Het zal niet evident zijn om, zoals gevraagd in de resolutie, dit nog te doen voor de start van de COP 26, maar wij roepen onze ministers op om hiermee niet te talmen.

Ten slotte wil ik nog eens de deelnemers aan de interparlementaire klimaatdialoog bedanken voor hun werk. Deze resolutie is een belangrijke stap, voor iedereen. Wij hopen dan ook op de steun van iedereen vandaag in deze plenaire vergadering.

15.07 Greet Daems (PVDA-PTB): Mevrouw de voorzitster, collega's, op de voorpagina van De Standaard stond vanmorgen: gevaarlijk grote kloof tussen klimaatretoriek en realiteit. Het zou bijna de titel kunnen zijn van de COP26-resolutie van de vivaldicoalitie en de N-VA. De maatregelen die ik lees in die resolutie zijn vooral klimaatretoriek, politieke klimaatretoriek die mijlenver weg staat van de wetenschappelijke realiteit. De Klimaatcoalitie heeft dan ook gelijk als zij zegt: "De politici staan erbij als ramptoeristen." 50 000 burgers kwamen op straat om een ambitieus klimaatbeleid te vragen, en een Belgisch klimaatplan met concrete maatregelen, maar wat krijgen zij? Een vaag federaal plan met een budget dat peanuts is.

Het is twee weken voor de COP26, maar er is nog altijd geen akkoord over de verdeling van de Belgische klimaatinspanningen. Er ligt zo goed als niets aan Belgisch klimaatbeleid vast. Het enige wat wij hebben om mee naar de COP te gaan, is een interparlementaire resolutie die uitblinkt in gebrek aan ambitie. Dan vragen jullie je af waarom de klimaatjongeren morgen niet braafjes op hun schoolbanken willen blijven zitten, terwijl de politici erop staan te kijken hoe de wereld verder naar de knoppen gaat?

Jullie kennen ons intussen evenwel: wij van de PVDA hebben een alternatieve resolutie ingediend. Wij blijven niet bij de pakken zitten. Onze resolutie is wel ambitieus. Zij maakt komaf met het blinde vertrouwen in de markt. Zij maakt komaf met de institutionele versnippering van het klimaatbeleid in ons land. Daarnaast vragen wij absolute garanties dat er geen koolstoftaks komt die de rekening van de klimaattransitie doorschuift naar de werkende klasse.

Wat mij eigenlijk nog het meeste stoort, is dat men blijft zoeken naar oplossingen en uitwegen uit de klimaatcrisis binnen het falende kapitalistische marktsysteem. Dat is gewoon een klimaatbeleid voeren op de meest asociale manier. Men zet koolstofmarkten op, men creëert nieuwe taksen, en men maakt alles duurder voor de gewone werkmens.

De vervuiler betaalt, heet dat dan. In principe komt dat er echter op neer dat wie kan betalen ook volle bak kan blijven vervuilen. Wie het niet kan betalen, blijft gewoon in de kou staan. In een land waar 20 multinationals verantwoordelijk zijn voor evenveel uitstoot als alle huishoudens samen, is het fundamenteel onrechtvaardig dat die huishoudens steevast de rekening gepresenteerd krijgen terwijl de multinationals steevast buiten schot blijven. In plaats van te vergroenen, schuiven de grote vervuilers de factuur voor hun uitstootrechten gewoon door naar de burger. Het resultaat is dat de burger zich blauw betaalt en de klimaattransitie geen stap dichterbij komt.

Collega's, daar passen wij voor. Wij willen een sociaal en daadkrachtig klimaatbeleid, via een publieke aanpak. We moeten vertrekken van een doorgedreven ecologische planning om op een doelgerichte manier ambitieuze overheidsinvesteringen te kunnen doen. Dan spreken we wel over meer dan de peulenschil die Vivaldi overheeft voor het klimaat.

Daarnaast moeten de grote vervuilers vooral zelf betalen voor hun vergroening in plaats van de factuur door te schuiven naar de belastingbetaler. Daarom willen wij bindende normen opleggen, zodat zij verplicht zijn om de nodige investeringen te doen om hun uitstoot snel genoeg naar beneden te brengen. Alleen zo zullen we er op tijd geraken met de transitie, zonder een sociaal bloedbad aan te richten.

Om een deftig klimaatbeleid te kunnen voeren, is er eenheid van commando nodig. Die is er in ons land niet. De klimaatbevoegdheden zijn versnipperd over vier regeringen die allemaal een ambitieus klimaatbeleid kunnen blokkeren. Het is zelfs zo absurd dat klimaatwetten die voor heel België gelden momenteel ongrondwettelijk zijn. Onze staatsorganisatie zorgt er met andere woorden voor dat er in België geen klimaatwetgeving kan bestaan. Dat is te gek voor woorden. Wij vinden het daarom absoluut noodzakelijk dat het federale niveau weer de volledige bevoegdheid krijgt om het klimaatbeleid van ons land uit te stippelen. De klimaatcrisis is te belangrijk om over te laten aan het Belgische vechtfederalisme.

Collega's, de keuze is duidelijk. Blijven we in België hopeloos achter de feiten aanhollen met het klimaatbeleid of grijpen we de COP26 aan om het eindelijk over een andere boeg te gooien? De PVDA kiest in elk geval voor het laatste, maar ik stel vast dat dit niet de keuze van de meerderheid is.

De resolutie van Vivaldi en de N-VA is immers geen product van wat wetenschappelijk noodzakelijk is, maar wel van wat politiek mogelijk wordt geacht, alle verzoeken om een science-based policy uit te dragen ten spijt. Dat vertaalt zich in een schrijnend gebrek aan ambitie. De voorliggende resolutie neemt akte van de EU-klimaatdoelstelling om de uitstoot tegen 2030 met 55 % te verminderen ten opzichte van 1990. De wetenschap en het middenveld stellen al lang dat die vermindering 65 % moet bedragen.

Dan spreken wij bovendien nog over een echte, netto uitstootvermindering. Wanneer wij kijken naar de manier waarop de huidige EU-doelstelling voor 2030 is opgesteld, komt het in feite immers neer op minder, namelijk op een slordige 52 % effectieve uitstootvermindering.

Burgers komen daartegen in opstand en ik geef ze geen ongelijk. Ook vanavond is er een protest aan de gang voor het gebouw van de Europese Raad, om een meer ambitieuze en bindende Europese klimaatwet te vragen aan de regeringsleiders op de Europese Top. Laat het duidelijk zijn, met die ontoereikende doelstelling zullen wij de mondiale opwarming niet kunnen beperken tot anderhalve graad Celsius.

Ik weet wel dat het standaardriedeltje van sommige partijen is dat de Europese Unie slechts verantwoordelijk is voor 8 % van de wereldwijde uitstoot en dat de rest van de wereld dus maar beter zijn best moet doen. Wanneer wij echter kijken naar onze consumptie-uitstoot in plaats van naar onze productie-uitstoot, dan komen wij bij een heel ander plaatje uit, zeker indien wij één en ander ook nog eens in historisch perspectief plaatsen. De ontwikkelingslanden worden nu geremd in hun ontwikkeling door de gevolgen van de historische uitstoot van de ontwikkelde landen. Het lijkt mij dus niet meer dan eerlijk dat de ontwikkelde landen extra klimaatinspanningen leveren, om landen in ontwikkeling de ruimte te geven om zich te kunnen ontwikkelen.

De meeste landen in het globale Zuiden hebben bijna niets gedaan om de klimaatcrisis te veroorzaken. Zij worden nu echter wel overspoeld door de gevolgen ervan. Ze hebben al amper middelen om zich aan te passen aan een veranderend klimaat, laat staan om de crisis actief tegen te gaan.

Het minste wat België dus kan doen, is een correcte bijdrage leveren aan de internationale klimaatfinanciering. Die correcte bijdrage vragen jullie ook in de voorliggende resolutie, zij het natuurlijk zonder het correcte bedrag te vermelden. Wij weten echter allemaal dat het om 500 miljoen euro per jaar gaat en dat België tot nu toe niet meer dan 100 miljoen euro per jaar bijdraagt.

Als we de verschillende begrotingen zien, weten we dat de verschillende regeringen in werkelijkheid niet van plan zijn om daar nog verandering in te brengen. Dat toont een totaal gebrek aan verantwoordelijkheidszin voor onze historische uitstoot. Het is essentieel om arme landen te steunen om de mondiale doelstelling van het Akkoord van Parijs te kunnen behalen.

Het Akkoord van Parijs moeten we echt respecteren, maar het invoeren van een internationale koolstofmarkt, waarvoor deze resolutie pleit in verzoek 20, zal juist contraproductief zijn om de doelstelling te halen. De resolutie mag nog zo vaak "met respect voor het Akkoord van Parijs" vermelden, met de invoering van een koolstofmarkt zal dat niet lukken. Welk land zal immers zijn ambities nog verhogen, als het weet dat het voor alle uitstootvermindering dat het realiseert bovenop de doelstelling certificaten mag verkopen? Een internationale koolstofmarkt zal onvermijdelijk leiden tot een neerwaartse druk op de nationale ambities. Men krijgt immers een financiële prikkel om nationale ambities niet te verhogen, maar die juist laag te houden.

Dat jullie het voorstel voor een internationale koolstofmarkt blijven steunen, tegen beter weten in, kan ik echt niet begrijpen. Alle voorbeelden uit het verleden waren dramatisch. Denk maar aan het debacle met het Clean Development Mechanism uit het Kyotoprotocol. Dichter bij huis hebben we ook het ETS. Dat heeft sinds het bestaat amper voor emissiereductie gezorgd. De uitstoot van de industrie is slechts gestagneerd onder het ETS. Die daalt al tien jaar niet meer significant.

Het gros van de uitstootreducties in de energiesector is niet te danken aan ETS, maar aan de doorbraak van hernieuwbare energie en aan energie-efficiëntie. Het ETS op zich geeft bedrijven geen prikkel om hun uitstoot te verminderen, ze rekenen de prijs van de uitstootrechten gewoon rechtstreeks door aan hun klanten.

We kunnen het klimaatbeleid niet aan de grillen van de markt overlaten, maar dat is helaas exact wat deze resolutie doet. Men volgt de logica van de neoliberale Green Deal tot op de letter: Het klimaatbeleid moet ten dienste staan van de economische slagkracht. We moeten het verder vermarkten met internationale koolstofmarkten en koolstofgrensmechanismes. Overheidssubsidies moeten vooral dienen als hefboom voor privé-investeerders. Of nog: Private financiële instellingen moeten wij ondersteunen, zodat zij hun financiering in overeenstemming brengen met het Akkoord van Parijs en een klimaatneutrale samenleving.

Door hier en daar de privésector te steunen en wortels voor te houden, zodat ze alsjeblieft toch maar de klimaatdoelstellingen willen naleven, zullen we er evenwel niet geraken. We hebben een serieus beleid nodig met bindende normen voor uitstootreductie, zodat de privésector verplicht wordt te investeren, in plaats van dat beleidsvoerders met cadeautjes blijven gooien naar de grote vervuilers met de vraag of ze alsjeblieft een beetje willen vergroenen.

Wij willen dat de echte vervuilers de transitie bekostigen. Onze bedrijven keren riante dividenden uit. Niemand kan dus beweren dat de bedrijven in België geen geld hebben om te investeren in een groene omslag. Nu doen ze dat pas als de overheid hen daarvoor rijkelijk geld toestopt. Zo krijgt ArcelorMittal bijvoorbeeld honderden miljoenen euro's belastinggeld cadeau voor uitrusting om groen staal te vervaardigen, terwijl het in de vorige jaren een veelvoud van dat bedrag aan zijn aandeelhouders heeft uitgekeerd. Met andere woorden, de burger betaalt de rekening en de aandeelhouder slaapt op beide oren. Zo kan het toch niet verder? Wij moeten bedrijven dwingen om zelf te investeren in hun transitie via bindende normen om hun uitstoot te verminderen. Dat is echt nodig om de klimaatcrisis aan te pakken.

Wij moeten absoluut de shift maken van een neoliberale marktconforme aanpak van de klimaatcrisis naar een publieke en planmatige aanpak. Die hebben wij nodig, als we iedereen willen meekrijgen in het verhaal en als we krachtig willen optreden tegen de klimaatverandering. De overheid moet investeren in alternatieven, zodat de burger klimaatneutraal kan leven zonder aan welzijn in te boeten.

Ik geef een concreet voorbeeld. We moeten geen ETS voor gebouwen invoeren. Volgens een recente studie van Climact zou dat immers de energierekening voor huishoudens nog eens met een dikke 400 euro per jaar de hoogte injagen, zoals vandaag nog in de krant stond. Eigenlijk is dat een koolstoftaks. Wij moeten daarentegen de burgers in staat stellen om hun huis voldoende te isoleren. Er is nood aan een andere, publieke aanpak, waarbij de overheid planmatig te werk gaat om hele buurten in een keer aan te pakken en waarbij ze de renovatiekosten prefinanciert via een derde-betalersregeling. Daarmee wordt zowel de burger als het klimaat geholpen. Die aanpak moeten we mondiaal bepleiten op de COP26.

Collega's, laat het duidelijk zijn: wij zijn niet tevreden met het voorliggende voorstel van resolutie. De maatregelen komen amper in de buurt van wat effectief nodig is.

De voorzitter: Er is een vraag van collega Buyst.

15.08 Kim Buyst (Ecolo-Groen): Mevrouw Daems, ik heb aandachtig naar u geluisterd. Ik zou graag een aantal zaken willen zeggen.

Is het voorstel van resolutie perfect? Nee, het is een compromis. Er staan heel veel maatregelen niet in, die onze fractie belangrijk vindt en ik ben ervan overtuigd dat er een aantal zaken instaan waar de N-VA-fractie niet warm van wordt. Maar door een compromis te maken, worden stappen vooruit gezet en wordt er aan oplossingen gewerkt. En dat is wat we in de politiek moeten doen.

We zijn erin geslaagd om met alle parlementen van ons land één tekst te maken. Nu kunnen we, zoals ik al eerder betoogde, de volgende stap zetten, indien elke regering en elk parlement volop mee aan de kar trekt. Men kan altijd aan de zijlijn blijven staan of men kan beslissen om samen te werken om een eerste stap te zetten. En onderhavig voorstel van resolutie is een opstap naar meer.

15.09 Greet Daems (PVDA-PTB): Ja, we werken samen. We hebben heel hard constructief samengewerkt in de interparlementaire klimaatdialoog. Mijn collega Warmoes heeft deelgenomen aan die onderhandelingen. We waren constructief en hebben bijvoorbeeld amendementen ingediend, maar op een bepaald moment groeit het besef dat het voorliggende voorstel gewoon niet voldoende is.

Wij zijn zeker bereid om compromissen te sluiten, maar op voorwaarde dat ze in overeenstemming zijn met de klimaatwetenschap natuurlijk. Met de wetten van de natuur valt niet te onderhandelen en dat is wat u wel hebt gedaan. De wetenschap zegt dat er 65 % uitstootreductie nodig is, maar u vindt dat 55 % genoeg is. Zo zullen we er niet geraken. Er zijn rode lijnen, er is de klimaatwetenschap en die moet gevolgd worden.

15.10 Thierry Warmoes (PVDA-PTB): Mevrouw de voorzitster, mijn collega Daems geeft onze bevindingen bij het uiteindelijke resultaat van die interparlementaire klimaatdialoog weer. Ik was daar zelf voor de PVDA, vandaar dat ik even het woord neem.

We hebben heel hard meegewerkt aan het voorstel van resolutie. Zoals collega Buyst daarnet al aanhaalde, was de eerste versie van de heer Muyters niet alleen voor ons, maar ook voor Ecolo-Groen en andere partijen niet aanvaardbaar. Wij moesten toen voorstellen formuleren en heb de heer Muyters, waarmee ik ook gesproken heb, het onze bezorgd.

Er is een tweede versie gekomen, waarop wij 22 amendementen hebben ingediend. Ik heb gevraagd of erover mocht worden gestemd, maar dat mocht blijkbaar niet in de interparlementaire klimaatdialoog. Verschillende amendementen werden aangehouden. Daarom staat er nu bijvoorbeeld "minimum 55 % te reduceren" in plaats van "55 % te reduceren", en werd geremedieerd aan het feit dat er niet werd ingeschreven hoeveel middelen er voor klimaatfinanciering moeten worden vrijgemaakt. Verschillende verbeteringen, die wij, maar ook anderen, hadden voorgesteld, werden aanvaard.

Desondanks zijn er elementen in de tekst om redenen die mijn collega aangaf, voor ons niet aanvaardbaar. Het is ons recht om dat te vinden en erop te wijzen dat de stappen volstrekt onvoldoende zijn. Men kan stappen zetten, maar men weet al sinds de jaren tachtig van de klimaatontaarding en we zijn ondertussen dus al 50 jaar stappen aan het zetten. Op een bepaald moment moet het wel vooruit gaan.

Ik aanvaard dus de bewering niet alsof wij aan de zijlijn zouden zijn blijven staan. Dat hebben wij niet gedaan. Wij hebben ons ingezet en samen met anderen bijgedragen aan een verbeterde of minder slechte tekst door er bepaalde passages aan te laten toevoegen.

15.11 Kris Verduyckt (Vooruit): Ik hoor collega Daems zeggen dat zij zich baseert op klimaatwetenschap, maar u komt hier aanzetten met discussies over het kapitalistisch systeem en over onze staatsstructuur. Ik wil de discussie daarover heel graag met u voeren, want er valt inderdaad heel wat te zeggen over ons klimaatbeleid en de staatsstructuur, maar mevrouw Daems, we zijn twee weken voor de COP26 in Glasgow. Dat soort discussies zullen we niet onder elkaar beslechten. Dat weet u ook. Als we daarover met elkaar beginnen te discussiëren, dan zijn we nog jaren bezig en die tijd is er gewoon niet.

Wat we hier hebben geprobeerd, is een tekst te maken met een aantal zaken waarin al de parlementen in ons land zich konden vinden en die als boodschap dient voor onze onderhandelaars. Ik denk niet dat we erin geslaagd zouden zijn om een compromis te bereiken over staatsstructuren of kapitalistische systemen. Dat lijkt mij onmogelijk.

15.12 Greet Daems (PVDA-PTB): Ook wij willen niet tot in het oneindige palaveren over het kapitalistische systeem. Wij hebben een alternatief voorstel van resolutie ingediend met 36 concrete maatregelen. Ik zou niet weten wat we nog meer kunnen doen.

Laat het duidelijk zijn: de maatregelen in de voorliggende resolutie, komen niet in de buurt van wat echt nodig is. Wat wij nu moeten doen, is het verhaal van fossiele energie verlaten. Daarom moeten we stoppen met investeringen in fossiele brandstoffen en met zoektochten naar fossiele bronnen. Dat is de logica zelve, wil men de klimaatcrisis effectief tegengaan. We lezen vanmorgen in de krant dat landen en bedrijven blijven investeren in fossiele energie. Als we niet ingrijpen, zal de productie van fossiele brandstoffen in 2030 meer dan dubbel zo hoog zijn als wat mag of kan om onder de 1,5 °C opwarming te blijven.

Daarom riepen vorige maand duizenden wetenschappers en honderden ngo's op tot een non-proliferatieverdrag voor fossiele brandstoffen. Wij hebben ook voorgesteld om in het voorstel van resolutie een verzoek op te nemen tot een moratorium op de zoektocht naar nieuwe bronnen van fossiele brandstoffen en de exploitatie ervan, maar u stemde daar gewoon tegen. Dat is weer zo'n voorbeeld. Ik kan daar echt niet bij. Die maatregel is gewoon een wetenschappelijke no-brainer. Volgens het IPCC en het Internationaal Energieagentschap kunnen we nog slechts een fractie van de bekende reserves exploiteren om onder de 1,5° C opwarming te blijven. Daarom heb ik het verzoek vandaag nogmaals als amendement ingediend. Het is nu aan u om te tonen dat u het echt meent met het klimaat.

Collega's, zoals ik daarnet al zei, zijn wij altijd constructief blijven meewerken in de interparlementaire klimaatdialoog door steeds met voorstellen te komen ter verbetering van de resolutietekst. Enkele van onze suggesties, zoals verzoek 34 over de ongelijke genderimpact van de klimaatcrisis, hebben het zelfs gehaald en zijn in de tekst terechtgekomen. Daar zijn we blij mee, maar het voorstel van interparlementaire resolutie blijft in de praktijk toch ver van wat nodig is om de opwarming tot 1,5° C te beperken.

Daarom hebben wij in dezelfde geest van constructiviteit nog enkele amendementen ingediend op fundamentele punten. Wij willen verzoek 16 vervangen, opdat men niet langer akte neemt van de ontoereikende EU-doelstelling van 55 % uitstootreductie tegen 2030, maar voluit de kaart trekt van de doelstelling van 65 % uitstootreductie, conform de wetenschap en onze verantwoordelijkheid als historische uitstoter.

Voorts willen wij verzoek 20 vervangen, zodat het niet langer voor de installatie van een internationale koolstofmarkt pleit, maar zich daar juist tegen verzet. Het klimaatbeleid in handen van de markt leggen, ondermijnt immers de verwezenlijking van onze klimaatdoelstellingen.

Daarnaast willen we verzoek 21 vervangen. Dat pleit voor een Europese koolstofgrensheffing. We hebben namelijk geen nood aan nog een marktmechanisme om de uitwassen van een ander marktmechanisme te corrigeren. We hebben niet méér markt, maar net minder markt nodig voor het klimaatbeleid.

We willen ook verzoek 30 vervangen, omdat de formulering van de interparlementaire resolutie te vrijblijvend is. Desinvestering uit fossiele brandstoffen mag absoluut niet vrijblijvend zijn. Het verzoek heeft bovendien enkel betrekking op de overheid en niet op de banken, die nochtans tot de grootste financiers van fossiele investeringen behoren. Als we de transitie willen maken naar een koolstofneutrale wereld, moeten zowel publieke als private investeerders desinvesteren uit fossiele brandstoffen. Degenen die in "fossiel" blijven investeren, moeten we kunnen sanctioneren.

Verzoek 43 rond de burden sharing willen we vervangen door een verzoek om de klimaatbevoegdheden te herfederaliseren om zo een einde te maken aan het eindeloze gekibbel over de verdeling van de klimaatinspanningen en eindelijk een coherent en gecoördineerd klimaatbeleid te faciliteren.

Tot slot willen wij een nieuw verzoek invoegen om absolute garanties te krijgen dat er geen asociale en ineffectieve koolstoftaks wordt ingevoerd.

15.13 Kris Verduyckt (Vooruit): Mevrouw de voorzitster, collega's, klimaatbeleid is vandaag alomtegenwoordig, of het nu gaat over de NAVO-top, de G7 of die internationale klimaattoppen, zoals binnen twee weken in Glasgow.

De ernst van de opwarming van onze planeet wordt vandaag algemeen erkend. Dat is ooit anders geweest. De eerste wetenschappelijke voorspellingen zijn ondertussen meer dan honderd jaar oud. Collega Warmoes sprak over de jaren 80, maar ik denk dat samenleving en politiek pas na de eeuwwisseling echt wakker geworden zijn. Een van de eerste belangrijke politieke feiten was het akkoord van Kyoto, dat België, samen met alle andere Europese landen, in 2002 heeft geratificeerd. Ik denk ook aan de documentaire An Inconvenient Truth van Al Gore 15 jaar geleden, die voor heel mensen dat verhaal heel helder schetste.

15 jaar is op zich geen eeuwigheid. Dat is misschien vandaag een van de weinige goednieuwsfeiten. In 15 jaar tijd hebben wij immers wel wat gedaan. Wij hebben in die 15 jaar heel wat structuren gebouwd. Wij hebben klimaatadministraties gemaakt. Wij hebben internationale klimaattoppen georganiseerd. Wij hebben wetenschappelijke structuren, zoals het IPCC, in het leven geroepen. Er zijn ministers van Klimaat gekomen. Dat is er allemaal gebeurd op institutioneel vlak.

Bedrijven zijn aan de slag gegaan. Sommige hebben hun ecologische voetafdruk bekeken en hebben daarop ernstig ingegrepen. Bij andere is het meer een vorm van greenwashing geweest. Bedrijven zijn ook op zoek gegaan naar technologische oplossingen voor het probleem dat voor ons ligt.

Ook de burgers hebben in die 15 jaar niet stilgezeten. Er zijn nieuwe organisaties ontstaan, burgerinitiatieven, klimaatmarsen die tienduizenden mensen op de been hebben gebracht.

Dat is er allemaal gebeurd in die 15 jaar. Wij hebben vandaag de mankracht, de wetenschap, de technologie, de plannen. Nu is het tijd om de excuses echt aan de kant te zetten.

Er zijn immers de feiten. Nooit in de geschiedenis is de aarde zo snel opgewarmd als de voorbije 50 jaar: plus 1,2° C ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. Collega's, de planeet die wij 150 jaar geleden zijn beginnen volbouwen met fabrieken, snelwegen en luchthavens, bestaat niet meer. Wij leven vandaag op een andere planeet. Dan heb ik het niet over exotische eilandstaten zoals de Malediven en de Seychellen, waarvan wij nu reeds met wetenschappelijke zekerheid weten dat zij het einde van de eeuw niet zullen halen. Ik heb het dan niet over steden als Havana, Sjanghai en Miami die eigenlijk nu reeds weten dat ze ernstig bedreigd zijn door de zeespiegel. Ik heb het niet over die planeet. Neen, ik heb het over een planeet waarvan wij als beleidsmakers niet meer kunnen garanderen – en dat is toch hetgeen wij het liefst zouden willen – dat mensen op die planeet een veilig leven kunnen hebben, een dak boven het hoofd hebben. Die veiligheid kunnen wij vandaag niet meer garanderen, ook niet meer in ons land.

Dat is de les die we moeten trekken uit de overstromingen van de voorbije maanden, overstromingen vlak bij onze deur. De beelden die wij zagen uit Verviers, Trooz en Heppeneert, kwamen niet uit verre oorden, zoals Griekenland of Californië met hun enorme branden, of uit het smeltende Groenland of uit Canada met die enorme hitte. Die beelden werden vlak bij ons gemaakt. De situatie in ons land is dus meer dan ernstig. De kostprijs daarvan is ook enorm. Er zijn scholen en ziekenhuizen vernield. Ik vraag mij af wie dat zal betalen, mijnheer Van Lommel. Wie heeft zoveel pingping?

Dat is de situatie bij een stijging van maar 1,2° C. De 1,5° C is niet meer veraf. Ik weet niet wie nog gelooft dat wij die zullen halen. Vandaag zitten wij met alle toegezegde reducties op een pad naar 2,7° C. Dat betekent dat grote delen van de aarde onbewoonbaar zullen zijn. Dat gaat over plaatsen waar vandaag honderden miljoenen mensen wonen. Ik haal er de woorden van António Guterres bij, de secretaris-generaal van de VN. Hij spreekt over een catastrofale weg, op weg naar een helse toekomst.

De redenen voor die catastrofale weg kennen wij allemaal. Onze samenleving drijft vandaag op fossiele brandstoffen, zoals olie, gas en steenkool. Er is al gezegd dat men in Azië vandaag zelfs nog steenkoolcentrales wil bijbouwen. Dat is waanzin. Ik vind dat Europa de Europese bedrijven daartegen echt mag beschermen, maar dat mag geen reden zijn – dat hoor ik bij sommigen – om onze daadkracht vervolgens in de achterzak te steken.

De tweede belangrijkste reden is immers een gebrek aan daadkracht. Beleidsmakers kijken naar de steeds warmer wordende lamp en wij kijken naar elkaar. Vandaag lekte uit dat sommige landen zelfs proberen om de VN-klimaatrapporten te minimaliseren. Dat maakt mij woest en triest tegelijk. Dat is niet de weg die wij moeten opgaan.

Wij weten allemaal dat er nood is aan een systeemverandering. Dat is overduidelijk, maar die systeemverandering komt met een kostprijs en onzekerheid. De grootste onzekerheid is echter hetgeen wij vandaag in de lucht blazen. De enorme kostprijs schuiven wij bovendien voor ons uit, zoals ik daarnet al zei.

Dat wil niet zeggen dat er enkel slecht nieuws is. Ook in ons land worden er maatregelen genomen. Ik heb vandaag het rapport van de SERV gezien. Hij geeft een aantal belangrijke insteken voor de Vlaamse regering inzake isolatie en elektrificatie, waarmee men op gewestelijk vlak aan de slag moet. Dat zeggen wij al lang.

Ook op dit niveau zijn er in de afgelopen week maatregelen aangekondigd die goed zijn, zoals investeringen in het spoor of internationale klimaatfinanciering. Mevrouw Kitir vertrekt binnenkort weer naar het buitenland om in een kwetsbaar land aan projecten te werken. Een andere maatregel is de afbouw van fossiele subsidies, absoluut niet voldoende, maar het is een eerste begin. Windmolens op zee ook. Dat zijn goede projecten, maar ik zal duidelijk zijn, collega's, zij zijn niet voldoende. Er is meer nodig.

Het goede aan deze resolutie is ook dat wij bewijzen dat wij in dit land stappen kunnen zetten en dat wij samen akkoorden kunnen afsluiten, ook al zat niet iedereen op dezelfde snelheid. Daar moeten wij niet flauw over doen, dat was zo. Toch hebben wij akkoorden kunnen afsluiten. Wij hebben een tekst kunnen maken die kan dienen om onze onderhandelaars in Glasgow uit één mond te laten spreken als zij dat willen. Dat is goed. Daar wil ik de collega's dan ook voor bedanken, en ook de voorzitter, de heer Muyters.

Maar ben ik vandaag optimistisch? Nee, absoluut niet. Ik vind dat het resultaat van de tekst te beperkt is. Voor mij moet de ambitie hoger liggen. Ik zou vandaag de remmende krachten rond de tafel met de vinger kunnen wijzen, of ik zou kunnen zeggen dat de PVDA weer van de tafel is weggelopen en absoluut de strafste van de klas wilde zijn. Ik zal dat niet doen. Vooruit zal dat niet doen, want dat helpt ons vandaag geen centimeter vooruit. Dat zal ons niets vooruit helpen, en zeker niet onze onderhandelaars in Glasgow.

15.14 Thierry Warmoes (PVDA-PTB): Ik kan dit niet laten passeren. Ik heb het net gezegd: wij zijn helemaal niet van de tafel weggelopen. Wij hebben ons in de commissie onthouden. Wij zullen ons ook vandaag onthouden. Dat is helemaal niet van de tafel weglopen. Wij hebben tot het bittere einde meegevochten om de tekst te verbeteren door er een aantal zaken in te brengen waar mijn collega het al over gehad heeft, bijvoorbeeld gender en internationale klimaatfinanciering.

Wij zijn helemaal niet weggelopen. Wij blijven ermee bezig.

U zegt zelf, mijnheer Verduyckt, dat de tekst onvoldoende is. Wel, keur dan onze amendementen goed, dan zal hij beter worden.

15.15 Kris Verduyckt (Vooruit): Mijnheer Warmoes, eigenlijk is dat gemakkelijk. Dat hadden wij allemaal kunnen doen. Wij hadden allemaal onze lijst op tafel kunnen leggen. Bij mij hadden er dan andere zaken in gestaan dan in uw tekst, andere zaken dan in de tekst van de N-VA, en andere zaken dan in de teksten van Groen. Daar ben ik zeker van. Wij hadden dan met die papieren de weg naar Glasgow kunnen plaveien, maar wat lossen wij daarmee op?

Uiteindelijk was de bedoeling een akkoord af te sluiten. Dat is wat hier gebeurd is.

Wat ik u verwijt, is net dat u van uw grote gelijk niet kan afstappen en maar blijft zeggen hoe het moet. Dan weet u dat u nooit een akkoord kan afsluiten. Dat is het probleem.

Wij zullen deze resolutie dus wel steunen omdat wij onze onderhandelaars daarmee verder kunnen helpen in Glasgow. Vanaf morgen gaan wij opnieuw aan de slag voor een nog ambitieuzere, sociaal rechtvaardigere klimaattransitie, want wij menen dat die absoluut nodig is. Wij gaan verder op zoek naar partners voor dat verhaal. Ik ben ervan overtuigd dat wij die hier in het Parlement kunnen vinden.

Vandaag moet iedereen zich de vraag stellen of hij voldoende heeft gedaan om deze immense uitdaging aan te gaan en of hij kan leven met de compromissen die we sluiten over onze planeet. Dat moet ieder voor zichzelf doen. Ik was twee weken geleden op de klimaatmars en een jongere stelde mij twee vragen. Hij vroeg mij of ons land zijn best doet en ik heb geantwoord dat ons land zijn best doet. Daarna vroeg hij mij of we genoeg doen en ik heb geantwoord dat we niet genoeg doen. De excuses zijn bijna op.

15.16 Georges Dallemagne (cdH): Madame la présidente, madame la ministre, chers collègues, cette conférence mondiale de Glasgow sur le climat est cruciale, comme toutes les conférences sur le climat de ces dernières années.

Les mois que nous venons de vivre, les inondations gravissimes dans notre pays mais aussi dans d'autres pays comme en Allemagne, les incendies catastrophiques dans le sud de l'Europe, les pluies diluviennes aujourd'hui en Australie avec des grêlons d'une taille de 16 centimètres – on n'aurait jamais vu un tel phénomène de mémoire d'homme – nous rappellent, s'il le fallait encore, à quel point nous devons agir vite et fort pour ralentir le réchauffement de la planète afin de tenter d'éviter les pires conséquences des dérèglements climatiques.

Il n'est pas 23 h 55, il est en fait minuit passé. On sait qu'on n'arrivera pas, ou plus tout à fait, à préserver un climat qui nous éviterait des catastrophes environnementales, démographiques et sanitaires – The Lancet l'a rappelé encore aujourd'hui – qui pourraient être extrêmement dommageables pour l'humanité et son environnement.

On sait qu'on peut encore éviter les pires scénarios. Pour reprendre l'expression des manifestants pour le Climat, "l'heure n'est plus au blabla". Pourtant, je dois vous le dire, madame la ministre, que c'est un peu l'impression que nous donne la résolution qui nous est soumise. Elle est sympathique; elle est même ambitieuse sur le plan des résultats, du cap à suivre – réduction des gaz à effet de serre de 55 % en 2030 par rapport à 1990 –, mais elle reste floue sur la feuille de route.

Pour montrer que nous passons réellement de l'intention à l'action, cette résolution manque d'un tableau de bord, d'une répartition des charges entre les entités fédérées, d'éléments chiffrés dans des domaines comme le financement international dans la lutte contre les changements climatiques. Il manque d'actions concrètes et de chiffres!

Au sujet de la répartition des charges entre les entités fédérées, j'avais une devinette à vous soumettre. Qui a dit, en 2015: "Madame la ministre, nous sommes à dix-sept jours du début de la Conférence de Paris et la Belgique n'a toujours pas d'accord climatique sur la répartition des efforts à faire. Nous avons perdu toute crédibilité." Qui a dit cela?

C'est l'actuel coprésident d'Ecolo. Ici même, le 12 novembre 2015, il proclamait que, parce qu'il n'y avait pas de répartition des charges, le gouvernement avait perdu toute crédibilité internationale.

On est à onze jours de la COP26 et nous n'avons pas d'accord entre les entités fédérées et l'État fédéral pour la répartition des charges. Je me demande donc ce qu'il en est aujourd'hui de notre crédibilité. J'ai entendu ici des interventions assez dithyrambiques. Il y a six ans, dans la même situation, les déclarations étaient pour le moins différentes.

Cette absence d'accord entame la portée et la sincérité de la proposition de résolution débattue. Un texte sans le détail des actions concrètes qui seront menées pour atteindre les objectifs ne sera – nous le craignons –, en tout cas à ce stade, qu'un catalogue de bonnes intentions. Si tel est le cas, l'image de la Belgique sera largement et durement écornée. J'espère que nous n'en arriverons pas là. Nous le saurons dans les prochaines semaines et les prochains mois.

Quoi qu'il en soit, j'ai quelques doutes, au vu des dernières déclarations de Mme Khattabi qui n'est malheureusement pas présente aujourd'hui. Je la cite: "Nous pouvons maintenant nous rendre à Glasgow avec une position fédérale et négocier un nouvel accord de coopération avec les Régions." Ce n'est pas d'une position fédérale dont on a besoin, mais d'une position belge. À travers sa déclaration, la ministre avait presque une position défensive.

Le cdH souhaite, pour sa part, une véritable position belge. Il reste encore quelques jours pour la définir. Nous n'avons pas besoin d'une seule position au niveau fédéral, mais bien d'une position consolidée de toutes les entités de ce pays.

Des actes concrets, c'est également ce que demandent bon nombre d'acteurs et d'associations. C'est le cas de Rise for climate Belgium qui s'exprimait, ce matin, dans la presse.

Encore une fois, je dis bravo pour la diminution de 55 % des émissions de gaz à effet de serre, bravo pour la neutralité carbone en 2050, bravo pour la réduction de 233 millions de tonnes de CO₂ à l'horizon 2030! Mais comment va-t-on y arriver? À ce sujet, la page est vierge. Il n'y a pas de tableau de bord. C'est véritablement là que le bât blesse.

Malgré cette déception, comme nous sommes des gens constructifs, nous allons voter cette résolution, madame la ministre. En effet, un effort est fait par l'ensemble des parlements de ce pays, par l'ensemble des entités fédérées, et cet effort doit être souligné. De plus, une voix faible est préférable à de la cacophonie, à l'absence de communication consolidée.

Nous préférons cette voix-là mais, c'est vrai, nous n'avons pas signé cette résolution pour cette raison: elle manque cruellement de données précises, d'un chemin, d'une route qui permettrait de nous rassurer sur le fait qu'il ne s'agit pas, aujourd'hui, simplement, de déclarations d'intentions. Il faudrait qu'il s'agisse, dans les semaines et dans les mois qui viennent, d'actions concrètes, de tableaux de bord, d'indicateurs qui nous montreraient que nous arrivons effectivement à cet objectif-là. Nous espérons sincèrement pouvoir être rassurés au cours des semaines et des mois qui viennent.

15.17 François De Smet (DéFI): Madame la présidente, chers collègues, la réalité tangible du dérèglement climatique s'est invitée de manière meurtrière et violente en juillet dernier lors des inondations cataclysmiques qui ont frappé notre pays. Dans la foulée de la récente marche pour le climat du 10 octobre dernier, la résolution soumise au vote de notre assemblée, à laquelle mon groupe souscrit pleinement, vient préciser à nouveau, à quelques jours du début de la COP26 à Glasgow, l'urgence climatique auprès de nos dirigeants de l'État fédéral et des entités fédérées, et se veut rassembleuse.

Cette résolution a le mérite d'être fouillée, voire exhaustive sur les enjeux qui concernent l'application de l'Accord de Paris, nos obligations européennes, mais aussi le marché du carbone, le financement de la transition et de la lutte contre le changement climatique, la reconnaissance de la migration climatique, les efforts à fournir par les secteurs comme l'aviation ou la navigation, producteurs considérables de gaz à effet de serre, ou encore la biodiversité, et ce, tout au long des 43 considérants qui sont autant de revendications en faveur du climat.

Plus particulièrement, je me réjouis qu'en fin de résolution, celle-ci demande de manière claire à nos autorités de fixer rapidement une nouvelle répartition intrabelge des charges répondant à l'objectif majoré de l'Union européenne pour 2030 en matière de politique énergétique et de financement international du climat. Je ne sais pas si cela pourra être réalisé avant le début de la COP26, mais en tout état de cause, évitons le psychodrame navrant auquel notre pays s'était livré concernant cette répartition des charges en amont de la COP21. Nous mesurons tous les difficultés parfois structurelles et les efforts à consentir pour être efficients dans la lutte contre le dérèglement climatique mais nous n'avons plus le choix. La question n'est plus de savoir ici qui gagne et qui perd, entre l'État fédéral et les entités fédérées, de manière conjoncturelle, mais bien d'avoir une vision et des objectifs chiffrés à l'échelle de notre pays, afin d'avancer dans la quête du sommet de cette montagne qui n'est pas infranchissable, et de donner une image de notre pays qui doit se révéler un leader et un exemple en termes d'ambition climatique.

La résolution insiste enfin sur le caractère transversal de la question climatique et de son intégration dans le contexte plus large du développement durable, concept onusien qui doit guider notre action afin d'assurer cette transition économique et sociale, l'urgence climatique étant une priorité vitale, mais aussi une opportunité.

Ceci n'est qu'une résolution, mais le moment est important. Il donne au gouvernement belge, aux gouvernements régionaux et aux négociateurs représentant la Belgique à la COP26 un cadre juridique et politique fort, qui dépasse les dogmatismes et les idéologies,. Il leur appartient maintenant d'être à la hauteur de ce challenge important pour notre pays et pour la planète tout entière.

15.18 Christian Leysen (Open Vld): Mevrouw de voorzitster, collega's, yes, we can. In dit land kunnen we toch nog samen een gemeenschappelijke resolutie uitwerken over alle instellingen heen. Ere wie ere toekomt, het was Jan Peumans die als voorzitter van het Vlaams Parlement de dialoog heeft opgestart om de verschillende fracties samen te brengen, en in dit land zijn dat er 11. Ik ben dan ook bijzonder blij dat er 9 daarvan elkaar gevonden hebben. De extremen hebben zich er niet bijgevoegd.

Ik dank die fracties daarvoor en ik bedank ook Philippe Muyters, want het was geen sinecure. Dank ook aan iedereen die er constructief aan meegewerkt heeft. Ik dank ook mijn voorganger. Ik heb het geluk dat ik dit als voorzitter van de commissie Energie, Leefmilieu en Klimaat ingediend heb, maar ook Patrick Dewael heeft een belangrijke bijdrage geleverd namens de Kamer.

Wie is er echt gelukkig met deze tekst? Vinden de liberalen hem perfect? Neen, maar de socialisten en de groenen ook niet, en ook de N-VA niet. In een land waar de kiezer een mandaat heeft gegeven aan zoveel partijen, moet je om iets te realiseren proberen van je verkiezingsprogramma af te stappen. We willen onze ministers op de COP26 in Glasgow een duidelijk mandaat geven.

Ik wil nogmaals alle collega's die zich bij deze mindset hebben aangesloten, danken voor hun inzet. Al Gore sprak ooit over an inconvenient truth, maar zo zijn er heel veel. Het IPCC-rapport van augustus wijst er nog eens op dat de klimaatverandering en de gevolgen ervan nog sneller op ons zullen afkomen. De nood om de verandering te mitigeren en ons eraan aan te passen wordt steeds groter.

Laten we eerlijk zijn, de COP26 is belangrijk omdat we daar willen aftoetsen wat er juist gedaan wordt om het commitment van het Akkoord van Parijs te realiseren. Alle landen moeten nu kleur bekennen.

Er moet op veel andere waarschuwingen beleidsmatig worden gereageerd.

Het Belgische engagement valt natuurlijk onder het Europese engagement. De Europese Commissie heeft met de Green Deal en de Fit for 55 duidelijk een ambitieuze bundel op tafel gelegd. Deze resolutie ondersteunt de Europese ambitie, want ik ben ervan overtuigd dat wij dit mondiaal probleem niet regionaal of subregionaal zullen oplossen. Wij willen allemaal dat Europa hierin een voortrekkersrol opneemt, liefst samen met zo veel mogelijk anderen, maar we moeten er wel voor zorgen dat er een globaal gelijk speelveld is. Anders gaan ook onze inspanningen verloren. Een belangrijk wereldwijd instrument dat ook internationale samenwerking vergt, is de internationale koolstofmarkt. De uitdaging daar is om de juiste speelregels vast te leggen.

Collega's, de discussies in Glasgow zullen niet evident zijn, maar we moeten eerlijk zijn, de agenda's van de Aziatische en Afrikaanse landen lopen niet parallel met de agenda van Europa. Een belangrijk element voor hen is dat hun energiebehoeften de volgende jaren nog zullen stijgen, ofwel omdat ze worden geconfronteerd met een belangrijke bevolkingsaangroei, ofwel omdat ze een belangrijk deel van hun bevolking uit de armoede en de energiearmoede willen halen.

Een inconvenient truth is dat, toen ik geboren werd, er 2,7 miljard mensen op de aarde waren. Vandaag zijn het er drie keer meer. Deze ongemakkelijke waarheid mogen we niet over het hoofd zien. China heeft de voorbije 50 jaar waarschijnlijk het meest voor het klimaat gedaan met de beperking van de bevolking. Laten we dat niet te theoretisch bekijken. Ik zal het even stout zeggen: zit de planeet wel te wachten om gered te worden? Wat maakt het de planeet uit om terug naar de ijstijd of de tijd van de dinosauriërs te gaan? Laten we daarom eerlijk zijn. Het is overduidelijk dat wij wijs en verantwoord met de planeet moeten omgaan, om ons eigen voortbestaan als mensheid te verzekeren.

It's the economy, stupid. Het zal u niet verbazen dat ik dit citeer als ondernemer, maar ik wil dat veranderen naar we need the economy, stupid. Laten we ons niet vergissen. Handelen is nodig. Met slogans en internationale hoogmissen alleen zullen we het niet halen.

Niet alleen de overheid, noch louter de burgers, maar ook de ondernemingen hebben een belangrijke rol te spelen als partners in deze energetische omslag. Ondernemers en ondernemingen zijn actoren die moeten meespelen en zich aanpassen. Zij kunnen bovendien de noodzakelijke hefbomen realiseren om deze transitie mogelijk te maken door innovatie, door gerichte investeringen en door de ESG-principes in te voeren en te belijden.

De transitie is en blijft een grote uitdaging, maar is ook een opportuniteit. Via economische groei, waardoor via meer werk meer mensen aan de slag zijn, worden meer middelen gecreëerd, wat het mogelijk maakt de energieomslag mee te financieren. Dat is des te meer een reden om de hervorming van de arbeidsmarkt grondig en snel aan te vatten.

De financieringsaspecten komen in Glasgow aan bod, en ook in deze resolutie, meer bepaald het gebruik van overheidsmiddelen als hefboom om in combinatie met privémiddelen tot de juiste investeringen te komen. Europa heeft daartoe ook duidelijk opgeroepen. Het is natuurlijk wel belangrijk dat de doelmatigheid van die financiering in het klimaatbeleid verzekerd wordt. Wij ijveren ervoor dat de middelen ook altijd goed worden besteed. Het probleem wordt niet opgelost door grote verklaringen, evenmin door grote uitgaven op zichzelf, maar wel door de juiste uitgaven op de juiste manier.

Last but not least, wij moeten ons ook realiseren dat er maatregelen nodig zijn om ons aan de klimaatverandering aan te passen. In het achterhoofd hebben we zowel de droogteperiodes van verschillende recente zomers als de hevige wateroverlast in Wallonië. We kunnen er lang over twisten of het al dan niet om een rechtstreekse impact gaat en of dat historisch gezien normale of abnormale fenomenen zijn. Ik stel voor om ook veel aandacht te hebben voor de biodiversiteit. Onze bossen zijn natuurlijke airco's, de natuur is als een spons. Als maritiem man vind ik dat er ook een rol voor onze oceanen is weggelegd. Yes, we can. Maar, we can only together.

Tot slot wil ik onder de aandacht brengen dat dit een eerste stap is. Wij roepen de regeringen ertoe op zo snel mogelijk werk te maken van duidelijke afspraken en dus ook de interne lastenverdeling. Ik hoop dat er op dezelfde wijze, zoals bij de voorbereiding van deze resolutie, gewerkt wordt, waarbij afstand wordt gedaan van hardleerse standpunten, van wie dan ook afkomstig.

Ik hoop ook dat wij tot een coherent bevoegdheidsoverschrijdend klimaatbeleid komen in ons land.

De grootste bedreiging voor ons leefmilieu is het geloof dat wij met goede intenties en met hoogmissen de problemen alleen kunnen oplossen. Daarom doe ik nogmaals de oproep dat wij allen onze verantwoordelijkheden zouden opnemen, daadkracht zouden tonen en maatregelen zouden treffen als overheid, maar evenzeer als ondernemers en burgers.

Ik dank allen die de resolutie zullen steunen.

La présidente: Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

Vraagt nog iemand het woord? (Nee)

La discussion est close.

De bespreking is gesloten.

* * * * *

Amendements déposés:

Ingediende amendementen:

Demande/Verzoek 16

• 6 – Greet Daems (2200/5)

Demande/Verzoek 20

• 7 – Greet Daems (2200/5)

Demande/Verzoek 21

• 8 – Greet Daems (2200/5)

Demande/Verzoek 30

• 9 – Greet Daems (2200/5)

Demande/Verzoek 43

• 10 – Greet Daems (2200/5)

Demande/Verzoek 44(n)

• 11 – Greet Daems (2200/5)

Demande/Verzoek 45(n)

• 12 – Greet Daems (2200/5)

* * * * *

Le vote sur les amendements est réservé.

De stemming over de amendementen wordt aangehouden.

Le vote sur les amendements réservés et sur l’ensemble de la proposition aura lieu ultérieurement.

De stemming over de aangehouden amendementen en over het geheel van het voorstel zal later plaatsvinden.

16 Proposition de loi modifiant la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, en ce qui concerne l'affichage des tarifs par les dispensateurs de soins (346/1-8)

16 Wetsvoorstel tot wijziging van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen gecoördineerd op 14 juli 1994, wat het afficheren van de tarieven door zorgverstrekkers betreft (346/1-8)

Proposition déposée par:

Voorstel ingediend door:

Karin Jiroflée, Gitta Vanpeborgh.

La discussion générale est ouverte.

De algemene bespreking is geopend.

De rapporteur is mevrouw Hennuy, die verwijst naar haar schriftelijk verslag.

16.01 Kathleen Depoorter (N-VA): Mevrouw de voorzitster, collega's, het voorliggende wetsvoorstel heeft al een behoorlijk parcours afgelegd in de commissie. Het is er al een paar keer teruggekomen.

De N-VA is voorstander van het duidelijk communiceren naar de patiënt hoeveel een behandeling zal kosten. Het is noodzakelijk dat onze patiënten weten waar ze aan toe zijn. Het is vandaag de Dag tegen Kanker en we dragen allemaal een geel lintje om onze steun te betuigen aan onze patiënten. Niets is erger dan een zware diagnose te krijgen, zijn hele leven overhoop gegooid te zien en dan ook nog eens zorgen te hebben hoeveel de behandeling zal kosten en of men ze wel kan betalen. Duidelijkheid ten aanzien van de patiënt is een boodschap die wij steunen.

Onze fractie heeft ook een aantal initiatieven genomen die ertoe moeten leiden dat een patiënt niet voor verrassingen komt te staan wanneer hij in behandeling is. Wanneer een patiënt naar een geconventioneerde arts gaat en voor verder onderzoek wordt doorverwezen, moet hij de garantie krijgen dat de conventie ook voor de vervolgonderzoeken wordt gerespecteerd. Dat is een heel belangrijke stap, want wanneer patiënten door de ene arts naar een andere arts worden doorverwezen voor bijvoorbeeld een anatomo-pathologisch onderzoek en zij die arts zelf niet spreken, moeten zij duidelijkheid krijgen over hoeveel dat zal kosten en weten of er gegarandeerd wordt dat het onderzoek ook onder de conventie wordt uitgevoerd als die mogelijkheid er is.

Mocht dat niet het geval zijn, mocht er geen mogelijkheid tot conventie zijn bij een zorgverstrekker waarnaar de patiënt wordt doorverwezen of mocht de specialist in kwestie niet geconventioneerd zijn, dan is het aan die zorgverstrekker om heel duidelijk met zijn patiënt te communiceren en hem duidelijk te maken dat de conventie niet gegarandeerd wordt bij de doorverwijzing.

Bij het voorstel dat hier ter stemming voorligt, hadden wij een aantal kanttekeningen. Die hebben we in de commissie heel duidelijk gemaakt en ik ga ze nog eens herhalen.

De grootste fout die we kunnen maken is kwetsbare patiënten, die het al moeilijk hebben, via een exhaustieve, lange lijst van prijzen in het ongewisse laten of in twijfel brengen. Als die lijst wordt uitgehangen zal het voor de patiënt niet altijd eenvoudig zijn om eruit af te leiden welke nomenclatuur en hoeveel behandelingen hij nodig heeft. Sommige behandelingen worden immers terugbetaald per acht beurten terwijl dat voor andere per achttien gebeurt. De patiënt moet dat heel duidelijk kunnen inschatten. Hoe kwetsbaarder de patiënt, hoe moeilijker het echter voor hem is om aan de hand van een lijst te weten te komen hoeveel het hem zal kosten.

De opmerking over de maximumfactuur heb ik ook meegenomen. Door in de lijst op te nemen of men in aanmerking komt voor de maximumfactuur of niet, kan u daar deels aan tegemoetkomen, maar niet altijd. Wij blijven dus met de bezorgdheid zitten dat die lijst, waarmee we symbolisch aan de patiënt willen duidelijk maken dat we transparant zijn, niet meer is dan een symbool wanneer de communicatie van de zorgverstrekker er niet op volgt. Daarom hebben wij opnieuw een amendement ingediend waarin we heel duidelijk stellen dat het communicerende luik van de zorgverstrekker met de patiënt te allen tijde gegarandeerd moet worden, zodat de patiënt duidelijk geïnformeerd wordt.

Een tweede bemerking van onze N-VA-fractie gaat over de verwijzing naar de meest gangbare praktijken. Wij hebben daarover een amendement ingediend dat u tot mijn spijt niet hebt aangenomen. De prijzen moeten geafficheerd worden, het zou voor de zorgverstrekker toch duidelijk moeten zijn wat de overheid bedoelt met de meest gangbare verstrekkingen.

We hebben voorgesteld om die lijsten samen met de beroepsverenigingen op te stellen. U hebt dat voorstel niet gevolgd en wij blijven dat zeer jammer vinden.

Deze discussie hebben we al heel uitgebreid gevoerd. De N-VA is absoluut voorstander van de geest van het voorstel. We hopen dan ook dat we met u mee zullen kunnen stemmen, dat u ons amendement grondig bekijkt en dat we dat alsnog kunnen invoeren. Een patiënt die enkel een lijst ziet, is wat mij betreft een onvoldoende geïnformeerde patiënt. Er moet duidelijkheid komen van de zorgverstrekker voor de persoon die voor hem zit. Onduidelijkheid is immers echt de vijand van elke zieke persoon die in de wachtkamer zit.

Voorzitter: André Flahaut, oudste lid in jaren.

Président: André Flahaut, doyen d'âge.

16.02 Hervé Rigot (PS): Monsieur le président, chers collègues, notre système de soins de santé doit être au cœur de nos préoccupations. Je le disais encore tout à l'heure dans le cadre des questions d'actualité. C'est ce que, nous, socialistes, répétons avec force et conviction. Depuis toujours, nous défendons sa qualité mais aussi son accessibilité. La proposition de Vooruit va tout à fait dans ce sens et je tiens à remercier nos collègues pour cette excellente et indispensable initiative.

Cette proposition de loi, c'est du concret pour les patients. C'est du concret maintenant. Un affichage clair des principales prestations chez les différents dispensateurs de soins va permettre enfin au patient de savoir à quoi s'attendre lorsqu'il devra ouvrir son portefeuille et payer ses soins.

La transparence est primordiale. Mon groupe a pris de nombreuses initiatives dans ce sens. Je rappelle, à titre d'exemple, la mise en place du formulaire d'admission, l'obligation de voir figurer des informations claires sur les sites internet des hôpitaux, l'obligation aussi d'avoir dans chaque hôpital une personne de contact auprès de laquelle le patient peut obtenir les informations utiles et personnalisées sur les détails de la facturation qui lui sera appliquée.

La transparence, c'est aussi l'obligation pour les dispensateurs de soins d'informer clairement qu'ils sont ou non conventionnés, complètement ou partiellement.

Aujourd'hui, un pas de plus vers cette clarté et vers la transparence est franchi en permettant au patient de connaître au préalable les tarifs qui seront pratiqués par le prestataire de soins qu'il souhaite consulter via un affichage obligatoire des prestations les plus courantes. C'est un pas de plus vers la protection du patient car il se retrouve souvent perdu face au coût de certaines prestations habituelles dont il a besoin. Et qui peut dire avec certitude qu'il sait quel est le montant qu'il paiera demain? Pas moi en tout cas! Pas souvent les proches que je côtoie, pas souvent les concitoyens qui ont souvent cette crainte de la facture, d'avoir de mauvaises surprises et quelquefois des catastrophes financières.

Le fait de ne pas savoir peut aussi mener à des conséquences dramatiques: le report par peur des soins nécessaires, voire pire leur annulation et le renoncement. C'est ce que nous devons absolument éviter, chers collègues!

Avec ce texte, le patient saura donc au préalable combien coûte telle ou telle prestation, de quel montant il sera remboursé et quels seront les suppléments éventuels; bref, ce qu'il devra débourser de sa poche au moment de franchir la porte du médecin.

Je tiens également à dire que ce texte est le fruit d'un travail constructif entre les membres de la majorité. Nous avons pris le temps de demander de nombreux avis auprès des acteurs de terrain aux différents stades du parcours de ce texte. Un travail considérable a également été réalisé afin que cette mesure soit pratiquement praticable. En effet, pour le patient, il doit s'agir d'un accès facile à des informations claires et compréhensibles, et pour le prestataire, cela doit être une action facile à entreprendre qui ne nécessitera pas de charge administrative trop importante.

Bref, c'est une belle avancée: couplée aux dernières décisions prises par le Conseil général de l'INAMI dans le cadre du budget de soins 2022, elle vise à permettre une généralisation du tiers payant et ne pourra qu'être bénéfique – j'en suis convaincu – à l'ensemble des patients.

Monsieur le président, chers collègues, la santé est notre bien le plus précieux, je vous le disais encore tout à l'heure. Nous le répétons sans cesse et nous le répéterons encore. C'est un credo pour nous, socialistes, avec cette volonté constante de défendre notre système de soins dans son ensemble, sa qualité, son accessibilité et sa transparence.

16.03 Nathalie Muylle (CD&V): Mijnheer de voorzitter, collega's, het voorstel waarnaar collega Depoorter ook heeft verwezen, is inderdaad al een aantal keer teruggekomen. Het is ook een aantal keer heen en weer gegaan tijdens een vorige legislatuur. Het heeft toen al op tafel gelegen en toegegeven, ik was er in de vorige legislatuur maar een koele minnaar van. Dat had vooral te maken met de angst waar collega Depoorter ook over gesproken heeft met betrekking tot transparantie.

We weten allemaal dat de tariefstructuren heel complex zijn. Ik herinner mij het voorbeeld dat ik een aantal jaar geleden gegeven heb, en dat ik in mijn nota's teruggevonden heb: de diensten oftalmologie hebben 1.161 nomenclatuurnummers, gynaecologie meer dan 800. Ik dacht toen het volgende. Als dat allemaal in de wachtkamer moet worden geafficheerd, met alle verschillende tariefstructuren (terugbetaling, eigen aandeel, conventiestatus, de maximale supplementen), dan riskeert men het omgekeerde effect. Zo'n affichage mag er niet voor zorgen dat het net minder transparant wordt en patiënten afschrikt. Dat is precies wat we met dit voorstel willen vermijden. We weten allemaal dat er qua toegankelijkheid en transparantie een duidelijk probleem is en dat we heel wat maatregelen moeten nemen om die te verbeteren.

Tijdens deze legislatuur hebben we veel overleg gepleegd met de collega's, ook op basis van de adviezen, en bleek er een groot draagvlak om dit te doen. Ik vind dat er een aantal betekenisvolle garanties in de tekst zijn opgenomen die het mogelijk maken om die stap te zetten. Het is de bedoeling dat een model van affichage wordt uitgewerkt, samen met de actoren van het terrein, zoals het Verzekeringscomité, waar zowel mutualiteiten als artsenvertegenwoordigers aan tafel zitten, en ook altijd in samenspraak met de overeenkomstencommissies.

Wat de discussie over de gangbare verstrekkingen betreft, ga ik ervan uit dat dit op een degelijke manier wordt uitgewerkt, ook rekening houdend met wat de meest gangbare verstrekkingen zijn.

Verstrekkingen kunnen in een wachtkamer immers zodanig worden omschreven dat geen kat begrijpt waarover het gaat. De bij de uitwerking van het model betrokken partijen zullen ervoor moeten zorgen dat een en ander op een eenvoudige, duidelijke en begrijpbare manier voor de patiënt gebeurt en dat ter zake ook de meest gangbare verstrekkingen vrij eenvoudig worden geafficheerd. Ze zijn nu ook al heel makkelijk te raadplegen. Van een aantal specialisten kan nu al perfect worden geconsulteerd op de websites van een aantal organisaties wat de patiënt vandaag moet betalen, wat het eigen aandeel is en wat de maximumsupplementen zijn. Daarom is het belangrijk dat de oefening met de stakeholders wordt gedaan.

Ik heb in de commissie ook aangegeven dat voor CD&V de sanctie zwaarder had gemogen. Ik ben daar ook duidelijk in geweest. Als men het traject met alle partners doorloopt en vervolgens tot een model komt, moet de afspraak ter zake ook worden gehonoreerd en moeten voldoende sancties worden ingebouwd.

Mij gaat het voorstel echter niet om het sanctioneren. Het gaat om het informeren. Het is belangrijk dat wij hier een eerste stap vooruitzetten.

Hebben wij nu een eindpunt bereikt? Neen, dat hebben wij niet. Mevrouw Depoorter heeft gelijk als ze stelt dat het geen verhaal is van alleen maar afficheren of het mooi op een website plaatsen van alle info. Het is veel meer dan dat. Het is de verantwoordelijkheid van heel veel mensen, vandaag in de eerste plaats van de zorgverstrekkers zelf, maar ook van heel veel actoren op het terrein om de informatie ter zake te geven, ook door ziekenhuizen of sociale diensten van ziekenhuizen. Wij kennen alle actoren op het terrein. Het is dus geen verhaal van enkel een affiche en de zaak is klaar.

Toch geldt ook bij dit voorstel, clichématig uitgedrukt, the proof of the pudding is in the eating. Die stap moeten wij zetten. Wij moeten nagaan wat die stap teweegbrengt. De oefening die hier vandaag voorligt, is slechts een eerste stap, maar wel een eerste stap die onze steun verdient, vooral omdat het een eerste belangrijke stap is op het vlak van transparantie en van meer toegankelijkheid.

Zal een evaluatie nodig zijn? Dat zal heel zeker het geval zijn. Zullen wij misschien moeten bijsturen? Ik vermoed van wel. Die eerste stap is voor ons echter voldoende om voorliggend voorstel te steunen.

16.04 Sofie Merckx (PVDA-PTB): Mijnheer de voorzitter, met het wetsvoorstel dat vandaag voorligt, zullen alle zorgverleners in de loop van 2022 verplicht de tarieven van hun meest gangbare zorgverstrekkingen moeten uithangen in hun praktijk en op de website.

Voor de PVDA is dat een stap vooruit. Wij steunen het wetsvoorstel. Wanneer het goed is, moet dat ook gezegd worden, wat wij dan ook doen. Wij steunen het voorstel.

Vanochtend zag ik in een lokale Facebookgroep van burgers van mijn wijk een berichtje verschijnen van iemand die een afspraak had met de dermatoloog in een bepaalde straat, waar geen bancontact was. Die persoon vroeg of iemand wist hoeveel daar zou moeten worden betaald. Het is dus wel van belang om daar meer duidelijkheid in te scheppen voor de patiënten. Die tarieven moeten op voorhand gekend zijn.

Mevrouw Vanpeborgh, u stelde in de commissie dat het effectief tegemoetkomt aan de schrik van mensen omdat ze niet weten wat de zorg kost. Zo komen ze nadien niet voor verrassingen te staan. Dit voorstel is voor ons dus effectief een positieve tussenstap, maar het verandert niets aan het probleem zelf van de vaak te hoge prijzen voor consultaties en zorgverstrekkingen. In mijn praktijk zie ik dat mensen zich heel bewust zijn van de prijzen van sommige behandelingen en een bezoek aan de tandarts of huisarts daarom uitstellen. De cijfers over het zorguitstel om financiële redenen zijn bijzonder verontrustend, ondanks dat wij een rijk land zijn. Recent nog deed ACV Puls een ondervraging bij de huishoudhulpen. 80% daarvan verklaarde dat zij doktersbezoeken uitstellen. Slechts 20% verklaarde dat niet te doen. Eén ondervraagde zei dat elke uitgave moest worden afgewogen. Elke factuur betaalde die persoon in schijven af, en hij of zij had niet de middelen om zelf naar de dokter te gaan. Dat geld werd opzij gezet voor het moment dat een van de kinderen ziek werd. Dat is de realiteit.

Volgens de PVDA is de beste en structurele oplossing tegen die angst voor onverwacht hoge facturen en zorguitstel het gratis maken van de consultaties bij de huisarts. Daar hebben wij dan ook een wetsvoorstel voor op tafel liggen in het Parlement. De PVDA en Geneeskunde voor het Volk voeren daar niet alleen al jarenlang campagne voor, maar zetten dat ook elke dag in de praktijk om. We pleiten dan ook voor een verplichte veralgemening van de derde-betalersregeling over de hele eerste lijn. Vandaag bewegen de lijnen, want het verbod op de derde-betalersregeling zal binnenkort worden opgeheven. Dat is een stap in de goede en juiste richting naar een universelere aanpak. Het probleem daarmee is echter dat de arts nog altijd kan beslissen of hij de derde-betalersregeling zal toepassen of niet.

De derde-betalersregeling komt erop neer dat de persoon alleen het remgeld betaalt en niet het deel dat hij of zij terugkrijgt van het ziekenfonds.

Selectieve maatregelen kunnen contraproductief zijn, omdat ze kunnen leiden tot stigmatisering, waarbij patiënten die recht hebben op de derde-betalersregeling, niet tegen hun arts in durven te gaan als die weigert dat systeem toe te passen. Tijdens de hoorzittingen in de commissie voor Gezondheid, onder andere over het wetsvoorstel dat ertoe strekt dat patiënten zonder geld op consultatie bij de huisarts kunnen, werd de al te grote willekeur aangeklaagd wanneer de arts beslist of hij al dan niet de regeling toepast. Door de derde-betalersregeling te veralgemenen, vermijdt men net willekeur en stigmatisering.

Ik wil hier dan ook even uit het persbericht van gisteren van het Vlaams Patiëntenplatform citeren: "In een volgende stap zouden wij bij het Vlaams Patiëntenplatform graag zien dat de derde-betalersregeling automatisch wordt toegepast. Nu moet elke zorgverlener voor zich beslissen of hij de derde-betalersregeling al dan niet toepast. Patiënten zullen dus moeten vragen om het systeem toe te passen. Dat creëert opnieuw een drempel. Een automatische regeling zou de financiële toegankelijkheid van de gezondheidszorg echt verhogen."

Alleszins adviseerde het Belgian Anti-Poverty Network affichering. Ik citeer: "Zolang de veralgemening van de derde-betalersregeling voor alle geneeskundige verstrekkingen in de eerste lijn geen realiteit is op het terrein en aangezien conventionering niet verplicht is, stellen wij voor om alle zorgverleners te verplichten om de patiënten te informeren over het al dan niet toepassen van de derde-betalersregeling." Wij hebben die aanbeveling als amendement bij de tekst in de commissie ingediend, zodat niet alleen de tarieven zouden worden geafficheerd, maar ook het toepassen of niet van de derde-betalersregeling. U wierp echter op dat dat zulks het wetsvoorstel complexer maakte en dat de discussie gescheiden moet blijven. Ik ben het daar niet mee eens. Ook al is de opheffing van het verbod op de derde-betalersregeling een positieve stap, zonder een verplichting tot de derde-betalersregeling is er ruimte voor meer willekeur en verwarring bij de patiënten. Het is perfect haalbaar om in het affichemodel te laten opnemen of de arts de derde-betalersregeling toepast of niet. Voor ons is dat eenzelfde discussie.

Mijnheer de minister, in De Standaard van 18 oktober zei u ook dat u wel wilt onderzoeken of een verruiming van de verplichte toepassing wenselijk is. We zien dus ook op dat vlak zaken bewegen en dat vinden wij zeer positief.

Desalniettemin is het punt van het Netwerk tegen Armoede duidelijk: zolang de derde-betalersregeling niet algemeen verplicht is, is het volgens ons nodig dat de arts afficheert of hij de regeling toepast of niet. Daarom dienen wij vandaag ons amendement opnieuw in en hopen wij dat men ons volgt, dat is onzes inziens een logische toevoeging. Het is zeer belangrijk voor de patiënt te weten of de derde-betalersregeling toegepast zal worden of niet.

16.05 Gitta Vanpeborgh (Vooruit): Eerst en vooral dank ik alle collega's voor de verrijkende debatten in de commissie en ook vandaag weer. De argumenten die hier op tafel gelegd worden, vind ik belangrijk en verdienen een antwoord.

Ik ga even terug in de tijd. Toen ik nog geen jaar geleden Parlementslid werd, was onderhavig voorstel een van de eerste die op mijn bureau belandden en maakte ik mij de bedenking hoe het mogelijk was dat zo'n tekst nog nooit was goedgekeurd, terwijl het mij toch vanzelfsprekend leek dat alle zorgverleners duidelijkheid over hun conventiestatus en over de tarieven die zij hanteren, aan de patiënten geven. Ik heb toen de elf amendementen bij de hand genomen. Die waren zeer leerrijk. Men leert zo waar de knelpunten zitten: bij één artsensyndicaat en bij andere organisaties. Op basis daarvan diende de meerderheid een aantal amendementen in, die wij in commissie toelichtten. Bij de bespreking ervan beloofden we ook ze ter advies aan diverse instanties voor te leggen om na te gaan of wij het juist hadden. Dat hebben wij ook gedaan. Wij hebben in de tweede adviesronde elf adviezen gekregen en die waren allemaal positief, met uitzondering van het advies van één artsensyndicaat, met name BVAS-ABSyM. Het ging hoofdzakelijk over technische correcties. Dat mag en moet ook gezegd worden. Hier en daar werden er ook wel bedenkingen en suggesties meegegeven. Ik wil die herhalen, want die komen ook terug in sommige bedenkingen van voorgaande sprekers.

Sommigen zeiden dat het wetsvoorstel goed is, maar dat het niet alles oplost. Er zijn inderdaad complementaire acties nodig. Ik heb dat ook in de commissie beklemtoond, mevrouw Depoorter. We werken stap voor stap en alleszins is het verhaal hiermee nog niet afgelopen. Ik heb in de commissie ook gewezen op het belang van een publiekscampagne, die er eindelijk moet komen om het publiek te informeren over de conventiestatus. Wij gebruiken dat woord hier, maar dat is in de wereld hierbuiten niet altijd evident. Mevrouw Depoorter, u klaagde ook aan dat de ziekenhuisfacturen nog steeds niet transparant zijn. Inderdaad, we lossen dat probleem hiermee niet op; wij moeten daarmee verder. Ik ben er vast van overtuigd dat we het publiek gezondheidswijzer moeten maken.

We moeten mensen ook duidelijk maken wat hun rechten zijn. In 2022 bestaat de wet op de patiëntenrechten 20 jaar. Dat is een uitgelezen moment om de patiëntenrechten nog te versterken. Men moet de mensen duidelijk maken dat er niet alleen de derde-betalersregeling is, maar dat ook tal van andere statuten korting op de zorgkosten met zich kunnen brengen.

Een andere bedenking luidde – ik kom daarmee ook terug op een opmerking van mevrouw Muylle en mijnheer Creyelman – dat de boete toch wat hoger had moeten liggen. Die was in het oorspronkelijke voorstel opgetrokken van 125 naar 1.000 euro. Wij hebben daar lang over gepalaverd, maar uiteindelijk beslist om de boete op 125 euro te houden. Zorgverleners zullen wel online of in de wachtzaal hun tarieven en hun conventiestatus moeten afficheren, wat voor de eerste keer een visuele controle mogelijk maakt. Tegelijk zullen ze wel worden afgestraft voor de supplementen die zij durven te vragen. Bovendien kan de boete in de toekomst altijd nog worden verhoogd.

Zoals in een advies werd gevraagd, hebben wij de apothekers van de regeling uitgesloten. Die worden namelijk via het RIZIV terugbetaald en bovendien moeten zij – u had daar zeker een punt – alles etiketteren en wordt dat stevig gecontroleerd.

Dat sterkt mij in de gedachte dat controle ook in dit geval mogelijk moet zijn, zowel door de Economische Inspectie als door de Dienst voor geneeskundige evaluatie en controle van het RIZIV.

Wij hebben lang gediscussieerd over dat affichemodel, over de vraag of het aan ons om de definitie van de meest gangbare verstrekking te bepalen en om te zeggen hoe de lijst er moet uitzien. We hebben daar met de beroepsgroepen over gesproken en uiteindelijk was het heel duidelijk dat we het aan hen moesten overlaten. In de overeenkomstencommissies van het RIZIV zijn al die beroepsgroepen immers vertegenwoordigd en ik heb er alle vertrouwen in dat zij daar met kennis van zaken zullen kunnen zeggen welke de meest gangbare verstrekking is en een leesbaar model zullen kunnen ontwikkelen.

Ik heb al gezegd dat we hen de nodige tijd moeten geven. Als het wetsvoorstel wordt goedgekeurd, dan moeten we de minister vragen om al die overeenkomstencommissies te vragen hun job te doen en zo'n affichemodel te ontwikkelen. Wij moeten hen daarvoor een redelijke termijn geven. Op dit moment denk ik aan een jaar, maar we moeten dat halverwege evalueren en een stand van zaken opmaken om te zien of het lukt en waar er moet worden bijgestuurd. Dat is ook een heel belangrijk gegeven.

Ik kom nog heel even terug op de opmerkingen die hier door de collega's werden geformuleerd. Ik begin met u, mevrouw Merckx. U zei dat het goed is, een stap vooruit, maar dat die zorgkosten toch een bezorgdheid blijven. Ik deel uw mening. Er is het budget voor gezondheidszorg dat door het RIZIV werd goedgekeurd, namelijk 45 miljoen voor tandzorg, en ook de inzet van de mondhygiënisten, die nu eindelijk erkend zijn en het werk van de tandartsen kunnen verlichten. Verder is er ook de maximumfactuur, waar de drempel wordt verlaagd tot 250 euro voor de kwetsbare gezinnen.

U zegt dat dit nog niet genoeg is en mevrouw Depoorter vraagt wat men doet voor gezinnen die hier net buiten vallen. Zo ziet men natuurlijk waar de verschillen zitten, maar het is goed dat er iets gebeurt. Mevrouw Depoorter, ik ben in mijn thuisstad voorzitster van een bijzonder comité en ook daar kunnen mensen terecht voor financiële steun voor zorg, zelfs als ze niet het statuut van kwetsbaar gezin of individu hebben. Er worden dus echt wel inspanningen gedaan.

Dat brengt mij bij het derde-betalersysteem. In de commissie heb ik voorgesteld om dat er nu niet bij te betrekken, omdat het de zaken nog complexer maakt. Eigenlijk heb ik zonet argumenten gehoord om het derde-betalersysteem er nu niet bij te zetten. De discussie daaromtrent is namelijk nog niet volledig uitgeklaard, al zit er gelukkig wel beweging in de zaak. U kent ons standpunt. Wij zijn alleszins voorstander van een verplichte derde-betalersregeling voor kinderen en jongvolwassenen. Tijdens de hoorzittingen kreeg dat standpunt overigens veel bijval. We zijn er echter nog niet helemaal uit, wat precies het argument is om de discussie daarover apart te voeren. Met de beweging die op komst is, is het de moeite waard om dat apart te bekijken.

Eerder deze middag heb ik minister Kitir nog ondervraagd. Wij kunnen hier wel heel veel wetsvoorstellen bedenken en uitschrijven, maar we moeten nagaan of er ook gemonitord wordt. Ook voor de derde-betalersregeling is de monitoring en opvolging heel belangrijk. Als we zien dat het niet loopt zoals wij verwachten, kunnen en moeten wij onze verantwoordelijkheid nemen en bijsturen.

Mevrouw Muylle, op wat u opmerkte over de sanctie, heb ik al geantwoord dat die wel krachtiger mocht zijn.

Mevrouw Depoorter, ik kom nu bij uw opmerkingen. Meerderheid of oppositie, ik vind het belangrijk dat we naar elkaar luisteren en daaruit leren. U had drie bekommernissen.

Uw eerste bekommernis is de communicatie met de patiënten. U hebt gelijk als u stelt dat een affiche niet alles oplost. Ik deel uw bekommernis. In principe wordt er verondersteld dat alle zorgverleners informeren. Op dat vlak wil ik u geruststellen. Het heeft niets met uw amendement te maken, maar twee dagen geleden heb ik toevallig in mijn mailbox een uitspraak ontvangen van het Hof van Cassatie, vers van de pers, daterend van 6 september 2021, tegenover de vzw Emmaüs. De rechter stelt heel duidelijk dat de zorgverstrekker op eigen initiatief de patiënt moet inlichten over de financiële gevolgen van een verstrekking. Met recht en reden. Die uitspraak maakt samen met ons voorstel dat amendement inhoudelijk overbodig. Ik geloof erin en het is ook bij het Hof van Cassatie zo uitgedragen. Er leeft duidelijk een groot verantwoordelijkheidsgevoel bij de zorgverstrekkers.

Het wetsvoorstel, de amendementen en subamendementen die wij geschreven hebben, zijn tien keer de revue gepasseerd bij diverse adviesinstanties. Ik stond soms versteld van die adviezen, maar ze waren wel belangrijk. Een aantal keren zijn we bijvoorbeeld door het RIZIV op de vingers getikt omdat we niet de juiste juridische terminologie gebruikten. Ook dat is wel belangrijk.

Het is niet dat ik uw bekommernis niet deel, maar ik aanvaard dit amendement niet, want het is niet geschreven op basis van een advies en het is ook niet ter advies voorgelegd. Ik weet nu uit ervaring dat dit heel belangrijk is.

Hiermee heb ik alle opmerkingen en bedenkingen beantwoord. Ik heb dat met veel respect gedaan, want men leert daar veel uit. Ik wil eindigen met een dankwoord aan alle mensen die hieraan meegewerkt hebben, ook alle mensen die in de commissie mee gedebatteerd hebben. Dat heeft mij als nieuweling ongelooflijk verrijkt. Ik ben er slimmer door geworden en het heeft me nog meer overtuigd, mevrouw Depoorter, dat dit geen eindpunt is. Het is een beginpunt, een eerste stap vooruit en we moeten daarmee verder. Ik hoop dan ook dat alle partijen dit wetsvoorstel uiteindelijk zullen goedkeuren.

16.06 Sophie Rohonyi (DéFI): Monsieur le président, chers collègues, mon groupe partage pleinement l'objectif poursuivi par cette proposition de loi, à savoir améliorer la transparence des tarifs médicaux. Mais la démarche proposée ne nous paraît malheureusement pas suffisamment convaincante.

Je m'en explique. Nos collègues de Vooruit ont bien sûr tout à fait raison de s'inquiéter du fait que nombre de médecins ne respectent pas l'obligation qui leur incombe d'indiquer leur statut de conventionnement. Je crois aussi que de trop nombreux patients ne comprennent pas ce que signifie ce statut de conventionnement et ce qu'il implique pour leur portefeuille. Si nous pouvions commencer par faire respecter les obligations existantes, adopter un langage pédagogique et privilégier le dialogue avec le patient, cela serait déjà une très bonne chose.

Passer à un affichage des tarifs nous paraît toutefois plus complexe. Ces informations sont d'ailleurs déjà disponibles auprès des mutuelles ou encore sur le site officiel de l'INAMI. La complexité des tarifs est ainsi telle que l'information par affichage risque d'être faussée, par exemple selon que l'on bénéficie, ou non, d'un tarif préférentiel; sans compter l'incidence du dossier médical global, ou encore, d'un éventuel trajet de soins.

Résumer tout cela sur une affiche, dans une salle d'attente, sans plus d'explications, sans grille de lecture, nous paraît peu efficace. J'entends bien que les autrices de la proposition visent ici les prestations les plus courantes, et donc un affichage compréhensible, mais sans les préciser. Il ne faut donc pas créer dans le chef des patients des attentes qui ne pourraient pas être pleinement rencontrées pour tous.

Certains arguments me laissent d'ailleurs perplexe. Je cite un extrait du rapport, dans lequel Mme Jiroflée expliquait, en tout cas pour ce qui concerne les prestations les plus courantes, puisque c'est de cela dont il s'agit: "Leur affichage pourrait dissiper en partie la crainte du patient de recevoir une facture élevée; cette crainte entraînant une sous-consommation des soins de santé."

Je me permets de reprendre cet argument parce que si le patient se trouve déjà dans la salle d'attente de son médecin, cela signifie qu'il a déjà décidé de se faire soigner, ce qui nous fait penser que l'information doit plutôt venir en amont, pour susciter la consultation.

De plus, se faire soigner comporte aussi un coût de traitement en aval, inconnu à ce stade dans la salle d'attente, de sorte qu'un dialogue franc et transparent avec le médecin s'impose plus logiquement.

Enfin, je partage d'autres réserves qui ont été exprimées par certains collègues, comme par exemple les suppléments d'honoraires, qui pénalisent aujourd'hui les patients.

En conclusion, chers collègues, ne souhaitant pas compromettre la démarche entreprise par un vote négatif alors que nous ne sommes pas suffisamment convaincus pour exprimer un vote positif, l'abstention nous paraît, dès lors, constituer le vote le plus approprié.

Le président: Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

Vraagt nog iemand het woord? (Nee)

La discussion générale est close.

De algemene bespreking is gesloten.

17 Proposition de loi interprétative de l'article 124, § 1er, d), de la loi du 4 avril 2014 relative aux assurances (1022/1-5)

Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 85, 4) (346/7)

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking. (Rgt 85, 4) (346/7)

La proposition de loi compte 3 articles.

Het wetsvoorstel telt 3 artikelen.

* * * * *

Amendements déposés:

Ingediende amendementen:

Art. 2

• 12 – Kathleen Depoorter (346/8)

• 13 – Sofie Merckx (346/8)

* * * * *

Conclusion de la discussion des articles:

Besluit van de artikelsgewijze bespreking:

Réservés: les amendements et l'article 2.

Aangehouden: de amendementen en het artikel 2.

Adoptés article par article: les articles 1 et 3.

Artikel per artikel aangenomen: de artikelen 1 en 3.

* * * * *

La discussion des articles est close. Le vote sur les amendements et les articles réservés ainsi que sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over de aangehouden amendementen, de aangehouden artikelen en over het geheel zal later plaatsvinden.

- Proposition de loi interprétative de l'article 124, § 1er, d), de la loi du 4 avril 2014 relative aux assurances (1737/1-4)

17 Voorstel van interpretatieve wet van artikel 124, § 1, d), van de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen (1022/1-5)

- Voorstel van interpretatieve wet van artikel 124, § 1, d), van de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen (1737/1-4)

Propositions déposées par:

Voorstellen ingediend door:

- 1022: Melissa Depraetere, Patrick Prévot, Christophe Lacroix, Kris Verduyckt, Albert Vicaire, Dieter Vanbesien, Leen Dierick, Florence Reuter, Jasper Pillen, Egbert Lachaert

- 1737: Anneleen Van Bossuyt, Katrien Houtmeyers, Michael Freilich.

La discussion générale est ouverte.

De algemene bespreking is geopend.

De rapporteur is mevrouw Van Bossuyt.

17.01 Anneleen Van Bossuyt (N-VA): Mijnheer de voorzitter, ik verwijs naar mijn schriftelijk verslag. Ik zal echter wel mijn uiteenzetting houden.

Collega's, dit voorstel van interpretatieve wet heeft betrekking op een problematiek die jammer genoeg steeds meer mensen treft. Steeds meer mensen worden geconfronteerd met schade aan hun woning door het inklinken van de bodem. Dat is een grondverzakking ten gevolge van aanhoudende droogte, die tot gevolg heeft dat huizen beginnen te scheuren. De schade om dat te herstellen, loopt vaak op tot in de tienduizenden euro's.

Voor deze schade bestaat een verzekering, met name de brandverzekering. In 2005 werd de wet uitgebreid, waardoor ook natuurrampen en meer bepaald aardverschuivingen en grondverzakkingen door de brandverzekering worden gedekt. Heel wat verzekeraars willen echter de schade te vergoeden, die door de aanhoudende droogte en het inklinken van de bodem aan de huizen worden veroorzaakt. Volgens hen valt dit niet onder die brandverzekering en zou een grondverzakking niet aan de definitie van een natuurramp beantwoorden. Dat is onterecht omdat bij de voorbereiding van de aanpassing van de wet inzake de brandverzekering van 2005 heel duidelijk was aangegeven dat het de bedoeling van de wetgever was om de mensen een zo ruim mogelijke dekking te geven.

Daarom hebben wij een voorstel van interpretatieve wet ingediend om die mogelijke onduidelijkheid, die er volgens sommigen was, op te helderen door te bepalen dat de schade aan woningen ten gevolge van het inklinken van de bodem door aanhoudende droogte wel degelijk door de brandverzekering wordt gedekt. Waarom kozen wij voor een interpretatieve wet? Omdat daardoor ook de schade die sinds 2005 is ontstaan door aanhoudende droogte kan worden gedekt en niet alleen de toekomstige schade. Mocht men een nieuwe wet maken, dan zou die natuurlijk enkel van toepassing zijn op toekomstige schade en niet op de reeds bestaande schade.

De staatssecretaris voor Consumentenbescherming was daarover een andere mening toegedaan. Ze zei dat ze wel wilde werken aan wetgeving, maar dan enkel met betrekking tot toekomstige schade. Daarom leggen wij een voorstel van interpretatieve wet op tafel. Ook van de meerderheid kwam een voorstel van interpretatieve wet, dat door een ruim aandeel van die meerderheid ondertekend was. De Open Vld-fractie ondertekende het niet, net omwille van het feit dat het voor de indieners enkel om toekomstige schade kon gaan.

Om zeker te zijn van de wettelijkheid van ons voorstel hebben wij een advies gevraagd aan de Raad van State. Dat advies liet duidelijk verstaan dat het wel degelijk de bedoeling was van de wetgever om die ruime dekking te geven, waarna ook de Open Vld-fractie haar kar heeft gekeerd en ze niet anders meer kon dan zich aansluiten bij het voorstel van interpretatieve wet om die problematiek aan te pakken.

Er waren in de commissie voor Economie dus twee voorstellen van interpretatieve wet, enerzijds een voorstel van de meerderheid, dat de Open Vld-fractie uiteindelijk toch mee ondertekend heeft, en anderzijds ons voorstel. De vraag rees toen op welke tekst vervolgens verder gewerkt zou worden, waarop wij het constructieve voorstel deden om mee het voorstel van de meerderheid te ondertekenen, maar blijkbaar zijn politieke spelletjes belangrijker dan het signaal te kunnen geven dat wij vanuit de Kamer samen aan de kar trekken, wat we tot dan toe altijd gedaan hadden met hetzelfde belang voor ogen. Het was blijkbaar een groot probleem dat wij zouden meetekenen.

Ik herinner me nog heel goed de nieuwe politieke cultuur die premier De Croo en toenmalig fractieleider van Ecolo-Groen Kristof Calvo aankondigden. Deze regering zou zich onderscheiden door de nieuwe politieke cultuur, maar als het erop aankomt geldt dat blijkbaar niet. Collega Depraetere, ik heb het niet kunnen zien, maar heb gehoord dat ook u vorige week, tijdens de State of the Union en de bespreking ervan, de woorden "nieuwe politieke cultuur" in de mond hebt genomen, maar als het erop aankomt om die toe te passen, kan het blijkbaar niet, wat ik ten zeerste betreur.

We hebben altijd een zeer constructieve houding aangenomen. Ook in de commissie zijn wij nooit te beroerd om voorstellen van wie ook mee goed te keuren als wij ons daarachter kunnen scharen. Omgekeerd gaat dat blijkbaar niet. Dat betreur ik ten zeerste. Wij willen geen politieke spelletjes spelen. Voor ons is het vooral belangrijk dat de consument de bescherming krijgt waar hij recht op heeft. De schade aan een woning door het inklinken van de bodem door aanhoudende droogte moet dus effectief worden terugbetaald door de verzekeraar. De N-VA-fractie zal het voorliggende voorstel daarom wel steunen.

17.02 Reccino Van Lommel (VB): Mijnheer de voorzitter, collega's, de problematiek rond het voorstel van interpretatieve wet dat hier vandaag voorligt, treft natuurlijk hoe langer hoe meer mensen. De woningen van heel wat burgers in Vlaanderen die barsten, zijn immers op kleigrond gebouwd, terwijl die de voorbije jaren of in het verleden toch wel bepaalde periodes van droogte moesten ondergaan. Het is erg om vast te stellen dat verzekeringsmaatschappijen weigeren die schade te dekken, waardoor die eigenaars met een gepeperde factuur achterblijven, omdat de verzekeraars zich verschuilen achter onduidelijkheden in de wet. Dat leidt dan ook tot sociale drama's bij gezinnen en dergelijke.

Het gaat hier vaak over gebieden in West- en Oost-Vlaanderen, maar ook sommige gedeelten van Vlaams-Brabant. De huizen worden daar gebouwd op kleigrond die juist gevoelig is voor lange droogteperiodes. Die klei zwelt immers in bijzonder natte periodes, maar krimpt opnieuw wanneer er sprake is van langdurige droogte. De grond kan uiteindelijk verzakken en schade veroorzaken aan de huizen die erop gebouwd zijn. Volgens de huidige wetgeving van 2014 zouden de verzekeraars nu al verplicht zijn om die schade aan die woningen effectief te vergoeden.

Collega's, het is vooral straf dat de huidige wetgeving van 2014 de verzekeraars nu al verplicht om de schade aan de woningen te vergoeden. Wij zien echter dat sommige verzekeraars zich achter de interpretatie van de wet verschuilen, wat natuurlijk bijzonder spijtig is. Zij beweren onterecht dat de wet enkel van toepassing is op woningschade die werd veroorzaakt door aardbevingen of aardverschuivingen. Hierdoor ontsnappen zij aan hun verplichtingen.

Het is dan ook spijtig dat wij hier vandaag een voorstel van interpretatieve wet moeten goedkeuren om nogmaals de puntjes op de i te zetten. Ik denk dan bij mezelf dat een verzekering wordt afgesloten in de hoop ze nooit nodig te hebben. Wanneer iemand ze echter uiteindelijk nodig heeft, moet hij of zij ook op die verzekering kunnen rekenen.

Lange tijd hebben de ministers van de verschillende niveaus, zowel Vlaams als federaal, de vraag wie deze problematiek moest oplossen als een hete aardappel naar elkaar doorgeschoven. Mijn collega's in het Vlaams Parlement hebben de voorbije jaren regelmatig aan de boom geschud met de vraag om verantwoordelijkheid op te nemen.

Collega's, voor ons is het geen kwestie van wie de pluim op de hoed mag steken, voor ons is het vooral belangrijk dat wordt samengewerkt en dat het wetsvoorstel wordt goedgekeurd, zoals dat met unanimiteit gebeurde in de commissie. Wij zitten hier allemaal om te zorgen voor een betere samenleving en om er onder meer voor te zorgen dat de bevolking niet in de zak wordt gezet door een verzekeraar als zij wordt geconfronteerd met een dergelijk probleem. Wanneer de wet hier vandaag wordt goedgekeurd, is dat in feite een verdienste van ons allemaal.

Het wetsvoorstel komt ook niks te vroeg. Wij zijn ook blij dat het hier vandaag kan worden goedgekeurd. U kan uiteraard vandaag net als in de commissie rekenen op onze steun.

Ik waarschuw bij deze echter tegelijkertijd de verzekeraars. Het kan nu immers wel zijn dat verzekeringsmaatschappijen zich hebben verscholen achter de wetgeving. Het kan echter niet de bedoeling zijn dat zij zich, nadat voorliggend voorstel is goedgekeurd, al meteen in de handen wrijven en verzekeringspremies en dergelijke duur maken omdat zij meer schadegevallen verwachten in de toekomst.

Mocht dat het geval zijn, zullen ze alvast tegen onze hand lopen, want dit zou gewoon schandalig zijn. In feite moesten zij volgens de huidige regelgeving de schadedossiers al uitbetalen. Het zou dan goedkoop zijn om in de toekomst die verzekeringspremies aan te passen ingevolge de wetgeving die vandaag wordt goedgekeurd.

17.03 Nathalie Muylle (CD&V): Mijnheer de voorzitter, collega's, laat me heel duidelijk zijn: mijn fractie, en ook ik persoonlijk, zijn blij dat hier vandaag een regeling voorligt, vooral om de vele zwaar getroffen slachtoffers te vergoeden.

Het klopt dat het dossier een lange historiek kent. De heer Van Lommel heeft er ook naar verwezen. Veel mensen zijn er mee bezig geweest, ook ik in de regering als minister van Economie. Het is nooit de bedoeling geweest om de hete aardappel door te schuiven. Binnen wetgevende kaders hebben we gezocht naar wat mogelijk was.

Ik herinner mij dat ik in 2020 op het kabinet een aantal situaties te horen kreeg van slachtoffers in Zuidwest-Vlaanderen en niet te vergeten in Henegouwen, Moeskroen en Doornik met veel kleigronden. Binnen de regelgeving hebben we toen bekeken wat er gedaan kon worden. Heel snel kwamen we uit bij de wet van 2005. Van de ombudsdienst Verzekeringen kregen we toen onmiddellijk de reactie dat die eigenlijk niet van toepassing was. Ik kom daar straks nog op terug.

We hebben dan onderzocht of er mogelijkheden waren via het Rampenfonds, want het gaat over algemene droogte. Het federale Rampenfonds was na de laatste staatshervorming echter naar de Gewesten overgeheveld. Er is toen een debat geweest in het Vlaams Parlement. Men heeft er bekeken of het onder de toepassing kon vallen van het Rampenfonds. Dat was echter niet het geval. Zo is de kwestie opnieuw op het federale niveau terechtgekomen.

Ik ben blij dat er hier vandaag een oplossing voorligt. Ik herinner mij dat de ombudsdienst in 2020 ook op de complexiteit heeft gewezen. De argumenten hiervoor zijn vandaag al aangehaald. Zoals zo vaak in verzekeringskwesties vroeg men zich af of er wel een verband tussen oorzaak en schade was. Men beweerde toen zelfs dat het krimpen van de grond geen verzakking was en dat de krimp van de hele ondergrond geen beweging is van een belangrijke massa van de bodemlagen, zoals de wet vereist. Sommige verzekeraars zeiden zelfs dat het helemaal niets met droogte te maken had.

Ik heb intussen ook ontevreden reacties gekregen, maar we zijn hier niet om de verzekeringsmaatschappijen te plezieren. We zijn hier om ervoor te zorgen dat de wetgeving van 2005 effectief wordt toegepast.

Ik was toen een beetje betrokken, ik heb hun dat ook geantwoord. Weinigen weten dat, maar ik heb een verleden in de verzekeringssector, ik deed onder andere brandverzekeringen. Ik herinner mij die discussie begin jaren 2000 over de uitbreiding van de polis met natuurrampen. Toen was de intentie zeer duidelijk om daarin zeer breed te gaan. Het is ook steeds de intentie van de wetgever geweest om dit te doen. Hetgeen hier vandaag voorligt, is dus hetgeen rechtmatig ook bedoeld was in 2005. Wij doen dat vandaag ook met de interpretatieve wet.

Voorzitter: Valerie Van Peel, ondervoorzitster.

Président: Valerie Van Peel, vice-présidente.

Ik vind het belangrijk dat er een oplossing komt, niet alleen naar de toekomst toe, maar ook met betrekking tot het verleden. Mensen hebben premies betaald en zijn ervan uitgegaan dat ze voor de geleden schade vergoed zouden worden.

Hetgeen hier vandaag voorligt is het werk van velen. Ik wil ook collega Dierick bedanken die voor ons het dossier gevolgd heeft in de commissie voor Economie. Ik wil ook alle initiatiefnemers van de verschillende voorstellen bedanken. Soms is een Pano-reportage nodig om dingen in beweging te zetten. Het is jammer dat zoiets eerst in de openbaarheid moet komen, want voorheen was het probleem niet groot genoeg of waren er niet genoeg slachtoffers. Het naar buiten brengen van het probleem heeft geholpen om een draagvlak te vinden. Ik wil alle collega's bedanken die een rol gespeeld hebben, want hetgeen voorligt, is wat reeds in 2005 de bedoeling was, namelijk om de mensen te vergoeden wanneer zij schade hebben, binnen het kader van de wet van 2005. Ik ben heel blij dat er vandaag een oplossing komt, die onze fractie heel graag steunt.

17.04 Melissa Depraetere (Vooruit): Mevrouw de voorzitster, collega's, u hebt de problematiek van de droogte en de grondverzakking al goed geschetst. Ik zal de verschillende elementen niet herhalen, maar ik wil wel nog eens terugkomen op de wet van 2005.

Mevrouw Muylle, u herinnert die zich nog. Ik niet, want ik was er toen nog niet actief bij, maar ik heb bij de opmaak van dit voorstel wel de verslagen van toen opnieuw gelezen. Die zijn nog allemaal te vinden op de website van de Kamer. Dat is wel heel nuttig, omdat uit die verslagen letterlijk blijkt dat het toen inderdaad de bedoeling van de wetgever was mensen die hiermee geconfronteerd worden, te helpen en te beschermen. Dat was in 2005 de duidelijke opdracht die de wetgever aan de verzekeraars heeft gegeven: bescherm mensen die geconfronteerd worden met de gevolgen van natuurfenomenen; bescherm ze zo ruim mogelijk, en zorg ervoor dat zij niet opdraaien voor de schade, die soms oploopt tot tienduizenden euro's. Ik heb mensen gekend die zelfs meer dan honderdduizend euro schade hebben geleden. Dan gaat het wel over enorme bedragen.

Wie dat verslag van 16 jaar geleden leest, zal zien dat er toen ook discussie is geweest over de manier waarop dit exact in de wet moest worden geformuleerd en hoe ruim de interpretatie kon zijn. Op een bepaald moment in het debat werd voorgesteld om ruimte te geven aan de verzekeraars, aan de vrije markt, want de bedoeling van de wet was duidelijk en het zou wel in orde komen.

Nu, 16 jaar later moeten wij vaststellen dat het niet goed gekomen is en heel veel mensen daar intussen de dupe van zijn geworden. Natuurlijk was er 16 jaar geleden van droogte veel minder sprake dan vandaag. Dat speelt uiteraard ook wel mee. Het is in elk geval wel duidelijk dat het altijd de bedoeling is geweest mensen hiertegen te beschermen.

Ik meen dat dit voorstel van interpretatieve wet - iets wat hier niet vaak voorligt - een typisch voorbeeld is van hoe wij het wel kunnen regelen. Dat heeft de Raad van State ook heel duidelijk gezegd, zoals collega Van Bossuyt reeds aanhaalde. De tekst is ook aangepast aan alle opmerkingen die door de Raad van State zijn gemaakt. Zij zijn in de commissie ook toegelicht.

Het belangrijkste wat wij doen, is gewoon het achterpoortje sluiten en ervoor zorgen dat die mensen wel opnieuw beschermd worden. Het voordeel is dat het terug in de tijd gaat. Het geldt niet enkel voor mensen die er nu of in de toekomst mee geconfronteerd worden, maar ook iedereen die in de voorbije jaren hiermee te maken kreeg, zal op een oplossing kunnen rekenen. Ik vind dat een heel belangrijk principe.

Die wet is 16 jaar geleden goedgekeurd met een bepaalde bedoeling, maar de verzekeraars vonden op dag één een achterpoortje om niet te doen wat van hen gevraagd werd. Dan kan men twee dingen doen in het Parlement, meen ik.

Ofwel kunnen we dat gedrag van die 16 jaar, waarbij zij alles gedaan hebben om mensen niet te helpen, eventjes vergeten en ons focussen op de toekomst ofwel we kunnen ervoor zorgen dat iedereen die er al lang recht op had daar eindelijk een beroep op kan doen. De Kamer maakt de juiste keuze om dat te doen. Het voorstel werd in de commissie unaniem goedgekeurd en ik wil alle collega's daarvoor bedanken.

La présidente: Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

Vraagt nog iemand het woord? (Nee)

La discussion générale est close.

De algemene bespreking is gesloten.