SÉANCE PLÉNIÈRE

La discussion générale est ouverte.

De algemene bespreking is geopend.

03.01 Nahima Lanjri, rapporteur: Mijnheer de voorzitter, collega's, het voorliggend wetsontwerp is erop gericht om Europese richtlijn 2003/9/EG van de Raad van Europa, tot vaststelling van de minimumnormen voor de opvang van asielzoekers, om te zetten in Belgisch recht.

Deze richtlijn vormt een eerste fase in een proces dat een gemeenschappelijk asielstelsel en een uniform vluchtelingenstatuut in de EU tot stand moet brengen. Deze richtlijn heeft tot doel minimumnormen vast te leggen voor de opvangvoorzieningen voor asielzoekers om hen een menswaardig leven te waarborgen en vergelijkbare levensomstandigheden in alle lidstaten toe te kennen en op die manier de secundaire stromen van asielzoekers, het zogenaamde asielshoppen, tegen te gaan of alleszins te beperken.

De richtlijn moest uiterlijk op 6 februari 2005 omgezet zijn in Belgisch recht. De regering heeft echter te kennen gegeven ervoor gekozen te hebben om dit wetsontwerp te koppelen aan dat over de hervorming van de asielprocedure. Het is volgens de regering belangrijk om de nadruk te leggen op het feit dat de opvang van asielzoekers parallel ingesteld wordt met de hervorming van de asielprocedure.

Vanwege de aantrekkingskracht van het Belgisch opvangsysteem werd de toekenning van financiële steun in 2000 vervangen door de toekenning van zogenaamde materiële hulp in de eerste fase, met name de ontvankelijkheidsfase. Ter ondersteuning daarvan heeft de regering het opvangnetwerk versterkt en het aantal opvangplaatsen verhoogd tot 15.600 plaatsen.

Het ontwerp voert het principe in van materiële opvang gedurende de hele procedure, en dit in twee fases, tijdens de eerste vier maanden in een gemeenschappelijke opvangstructuur en vervolgens in een individuele opvangstructuur, beheerd door een OCMW of een andere opvangpartner. Er zijn natuurlijk ook bepaalde uitzonderingen mogelijk.

Bij de opstelling van het ontwerp werd als algemeen principe vooropgesteld dat aan asielzoekers een levensstandaard moet gewaarborgd worden overeenkomstig met artikel 1 van de OCMW-wet.

Dit wetsontwerp bevat de algemene beginselen die de grondslag vormen van de organisatie van de opvang, evenals een overzicht van de rechten en plichten van de asielzoekers enerzijds en van Fedasil dat instaat voor de opvang, anderzijds. Het verduidelijkt de opdrachten van Fedasil, meer bepaald inzake de opvang van niet-begeleide buitenlandse minderjarigen en inzake de vrijwillige terugkeer.

Voorts probeert dit wetsontwerp de bepalingen die tot nu toe verspreid waren over de organieke wet van 8 juli 1976, die dus de basis gaf voor de materiële opvang, de programmawet van 19 juli 2001, die de basis gaf voor de werking van Fedasil, en de wet van 15 december 1980 met bepalingen inzake de verplichte plaats van inschrijving, in één enkele tekst te gieten.

Het wetsvoorstel nr. 939 van collega Dirk Claes en mezelf werd ook gekoppeld aan het onderhavig ontwerp. Het voorstel beoogt een harmonieuze spreiding van de asielzoekers. Het spreidingsplan bepaalt namelijk dat de gemeenten volgens een aantal parameters asielzoekers toegewezen krijgen. In de praktijk echter kan de asielzoeker die maatregel makkelijk omzeilen en zich vestigen in andere gemeenten dan die waaraan hij is toegewezen. Wij zijn, als indieners, ervan overtuigd dat er een sanctiemechanisme nodig is voor het OCMW als het niet alles in het werk stelt om de asielzoekers te huisvesten, maar er moet ook een sanctiemechanisme bestaan voor de asielzoeker die zich niet vestigt in de hem toegewezen gemeente, hetgeen tot nu toe ontbrak in de wetgeving.

De verplichting tot vestiging moet volgens ons ook gelden voor de duur van de hele asielprocedure. Een daadwerkelijke vestiging is een voorwaarde voor de asielzoeker om steun te krijgen. Op die manier willen wij dus een instrument bieden aan de OCMW’s, zodat zij de asielzoekers op hun grondgebied gevestigd krijgen.

Uiteindelijk hebben wij beslist om ons wetsvoorstel toch van het ontwerp te ontkoppelen, aangezien wij toch eerst de evaluatie willen afwachten van de wet. Die evaluatie zal er na een jaar komen.

Tot hiertoe heb ik een schets gegeven van het wetsontwerp zelf en van het eraan gekoppeld wetsvoorstel van Dirk Claes en mezelf.

Ik kom nu tot de algemene bespreking van het wetsontwerp. Het zou mij te ver brengen om u een integraal verslag te brengen van alle discussiepunten en van alle amendementen die werden ingediend, hoe waardevol ze ook mogen zijn. Ik zal mij dus beperken tot een aantal punten waarover wel wat discussie bestond in de commissie.

Ten eerste, aangaande de medische zorg die aan de mensen in de opvang worden toegekend, voorziet het ontwerp in een uitsluiting bij koninklijk besluit van de medische zorg die manifest niet noodzakelijk blijken te zijn. Diverse sprekers in de commissie uiten hun bezorgdheid over die passage en vragen of de toediening van medische zorg reeds bij voorbaat kan worden uitgesloten via een koninklijk besluit.

Een tweede aspect waarover discussie bestond, was werk. Er is onduidelijkheid over de uitvoering van de EU-richtlijn aangaande het aspect werk. De heer Benoît Drèze en mevrouw Marie Nagy, evenals ikzelf, waren van oordeel dat de minister voort overleg moest plegen met zijn collega, de minister van Werk, om de regeling van de opvang met volledige materiële steun af te stemmen op de mogelijkheid van de asielzoeker om toegang te hebben tot de arbeidsmarkt, en om na te gaan wanneer er aanpassingen nodig zijn in de ene of de andere richting.

Een derde punt waarover discussie bestond in de commissie was de duurtijd en vorm van opvang. De heer Drèze en mevrouw De Meyer merkten op dat het aanvankelijk de bedoelding was dat de duur van het toekennen van de materiële hulp beperkt zou zijn tot één jaar. Na deze termijn zou de materiële hulp worden omgezet in financiële hulp die zou worden toegekend vanuit de OCMW’s. De asielzoeker zou toegang hebben tot de arbeidsmarkt zoals dat ook voorgesteld wordt door de richtlijn. De Ministerraad heeft er nochtans voor gekozen de duur van de opvang niet in de wet te beperken omdat men de OCMW’s niet nodeloos wou overbelasten indien de procedure meer tijd in beslag zou nemen. Dit is volgens de heer Drèze een foute keuze. Hij voegde eraan toe dat het opvangbeleid sinds enkele jaren in crisis verkeert en dat de momenteel van toepassing zijnde procedures als gevolg hebben dat een groot aantal mensen zeer lange tijd – gemiddeld vier tot vijf jaar – in opvangstructuren zit. De heer Bultinck had als fundamenteel bezwaar tegen het ontwerp dat de asielzoekers nog steeds in open structuren worden opgevangen.

Ook over de niet-begeleide minderjarigen is er wat discussie geweest. Mevrouw Nagy vond dat het wetsontwerp tekortschoot op het vlak van de regeling voor de niet-begeleide minderjarigen. Ze was van oordeel dat het niet opportuun is om een minderjarige waarover geen enkele twijfel bestaat dat hij of zij minderjarig is op te vangen in een gesloten centrum gesitueerd in het grensgebied. Zij pleitte dan ook voor een specifieke regeling voor minderjarigen.

Dat waren een aantal discussiepunten. In de commissie zijn ook heel wat amendementen ingediend. Ik zal ze niet allemaal overlopen, ik zal mij beperken tot de goedgekeurde amendementen. Eerst en vooral is er het regeringsamendement. Het amendement van de regering wil een nieuw artikel 40bis invoegen over de niet-begeleide minderjarige vreemdelingen. Dit amendement is een oplossing voor het vraagstuk van de niet-begeleide minderjarige vreemdelingen. Voortaan zullen die minderjarigen niet langer vastgehouden worden in een gesloten centrum maar opgevangen worden in een beveiligd centrum dat wordt gelijkgeschakeld met een welbepaalde plaats gesitueerd in het grensgebied. Men noemt het eigenlijk een observatie- en oriëntatiecentrum. Het verblijf daar mag niet langer dan 15 dagen duren. Als het terugdrijven van die minderjarige niet binnen de 15 dagen kan plaatsvinden, wordt de minderjarige tot het grondgebied toegelaten of verder opgevolgd door de voogdijdiensten.

Een tweede amendement dat werd aangenomen is het amendement ingediend door de dames Burgeon en Lambert, amendement nummer 28 op artikel 20. Dat artikel gaat over het recht op eerbiediging van het privéleven, het recht op eerbiediging van het gezinsleven en eerbiediging van zijn overtuiging. De aanvankelijke tekst was wat onduidelijk. Door een aanpassing die werd goedgekeurd is het nu duidelijk dat die eerbiediging zowel in de individuele als in de collectieve opvang geldt. Het amendement werd eenparig aangenomen.

Ten slotte, amendement nr. 30, het laatste amendement, strekt ertoe een artikel 65bis in te voegen. Het werd ingediend door mezelf en voorziet erin dat de regering 1 jaar na de inwerkingtreding van de wet een evaluatie uitvoert en hiervan verslag uitbrengt aan het Parlement. Het amendement werd eenparig goedgekeurd.

Mijnheer de voorzitter, ik wil de diensten van de Kamer danken voor het uitstekend verslag.

Le président: Le projet de loi a été scindé par la commission, en application de l'article 72.2 alinéa 2 du Règlement. J'en dirai un mot tout à l'heure quand je parcourrai les articles.

De heer Drèze heeft het woord in de algemene bespreking. Daarna volgen mevrouw Lanjri, mevrouw Nagy en de heer Bultinck.

03.02 Benoît Drèze (cdH): Monsieur le président, monsieur le ministre, chers collègues, je me réjouis de la transposition - bien que tardive - en droit belge de la directive européenne relative à l'harmonisation des conditions d'accueil. Si la jurisprudence répondait majoritairement aux questions essentielles concernant le droit à l'aide financière ou matérielle des demandeurs d'asile ou des autres catégories d'étrangers, comme les familles avec enfants en situation de séjour illégal, il était urgent qu'un texte de loi reprenne clairement ces principes établis. L'élaboration d'un cadre législatif et juridique cohérent garantissant une égalité de traitement entre les demandeurs d'asile demeure un objectif louable.

Avec mes collègues du cdH, je tiens à souligner les initiatives du projet qui nous semblent aller dans un sens positif.

1. La volonté du texte d'offrir aux résidents un accueil adapté à leurs besoins particuliers, notamment par le biais de l'identification de groupes vulnérables, comme les femmes isolées et les victimes de la torture.

2. La définition de critères de désignation dans les structures d'accueil ainsi qu'une politique claire de transfert.

3. La mise en place d'un système plus clair d'accompagnement médical, psychologique, social et juridique censé assurer aux bénéficiaires de l'accueil une vie conforme à la dignité humaine.

4. La mise en place de procédures de recours contre des décisions prises par les structures d'accueil ou de traitement des plaintes.

Néanmoins, monsieur le ministre, il est utile de rappeler que, si ce projet est majoritairement positif, l'accueil connaît depuis plusieurs années dans notre pays une véritable situation de crise. L'engorgement des différentes instances d'asile et plus particulièrement du Conseil d'État a eu pour conséquence de laisser vivre dans des structures d'accueil des milliers de personnes durant des périodes extrêmement longues.

On estime actuellement à environ cinq ans le délai d'examen d'un recours en annulation d'une décision du CGRA devant le Conseil d'État. De nombreux demandeurs d'asile déboutés de la procédure et en recours au Conseil d'État résident dans des centres communautaires depuis parfois quatre ans, en attente d'une réponse relative au recours et dans la crainte d'une expulsion. Ces durées de séjour anormalement longues en structure conduisent à de graves séquelles psychologiques. Le ECRE, le HCR, la Croix-Rouge, la Rode Kruis et Fedasil soutiennent que la durée maximale en structure d'accueil est de six mois. Enfin, les structures d'accueil sont saturées. Plus de 40% du réseau est actuellement occupé par des demandeurs d'asile déboutés en recours au Conseil d'État.

Au départ, la réforme de l'accueil avait comme objectif louable de limiter le séjour en aide matérielle, c'est-à-dire en structure d'accueil, à une durée d'un an. Après ce délai, l'aide matérielle se convertissait en aide financière à charge du CPAS, selon le code de répartition 207, avec accès au marché du travail comme le commande la directive européenne. Néanmoins, le Conseil des ministres a choisi de ne pas limiter l'accueil à une durée maximale car, à l'entendre, il ne souhaitait pas surcharger les CPAS en raison d'un mauvais calcul.

C'est là, selon nous, un mauvais choix, ce notamment quand on sait - cela a été prouvé - que les frais engendrés par l'accueil matériel sont de loin plus importants que les frais d'aide sociale financière à charge des CPAS.

Par conséquent, les demandeurs d'asile resteront dans les structures d'accueil pendant toute la durée de la procédure. C'est pour cette raison que je redépose un amendement visant à limiter à un an la durée de séjour en centre d'accueil communautaire.

En outre, en instaurant un filtre large au Conseil d'État et en refusant toute politique de régularisation, la réforme de l'asile risque de n'apporter aucune solution réduisant une procédure anormalement longue. En liant la procédure à l'accueil, le législateur ne prévoit pas de limite raisonnable et objective à la durée de séjour du demandeur en structure d'accueil. Je dépose également un amendement visant à éviter que les avocats pro deo soient les seuls à prendre en charge l'accompagnement juridique dans la procédure d'asile. Pour être effectif et de qualité, il est nécessaire de combiner plusieurs intervenants, notamment les associations et services sociaux visés à l'article 33 du présent texte.

Je propose également d'intégrer un nouvel article 40bis afin de garantir aux MENA un droit de séjour automatique si aucune solution durable n'a été proposée à la fin du délai de deux semaines et afin de garantir une bonne circulation des informations entre le centre d'orientation et d'observation et le tuteur. La directive en transposition contient également des dispositions relatives aux demandeurs d'asile en détention en centre fermé. Elle énumère des catégories de personnes particulièrement vulnérables qui doivent faire l'objet de mesures d'accueil spécifiques au terme d'une évaluation de leurs besoins; je pense notamment aux enfants détenus en centre fermé.

À propos de l'accompagnement social et médical, le projet du gouvernement suscite l'inquiétude de plusieurs associations dont Médecins Sans Frontières. En effet, le projet garantit au bénéficiaire de l'accueil un droit à l'accompagnement médical et social nécessaire pour mener une vie conforme à la dignité humaine. Néanmoins, il introduit aussi certaines limitations qui créent de nouvelles discriminations. D'abord, selon nous, le texte contient en germe les bases d'une médecine à deux vitesses: la première pour les personnes établies légalement sur le territoire, la seconde pour les demandeurs d'asile.

En effet, l'article 24, alinéa 2 du projet permet au gouvernement d'établir une liste de prestations dont le remboursement pourra être refusé aux demandeurs d'asile alors que ces mêmes prestations sont pourtant explicitement remboursées pour les personnes résidant régulièrement dans notre pays. Pour le cdH, c'est une question de principe: si l'État a établi une liste de prestations remboursables jugées nécessaires à notre santé, tous les êtres humains établis sur notre territoire y ont droit.

Le ministre a affirmé en commission que la liste des prestations des médicaments remboursables pour les bénéficiaires aurait été négociée avec Médecins Sans Frontières. Cette ONG nous a cependant confirmé que seule une partie de la liste a fait l'objet d'une concertation, à savoir celle qui ne suscite aucune discussion éthique: la liste des médicaments actuellement non remboursés par l'assurance maladie. L'autre partie, la plus délicate, à savoir les médicaments remboursables qui seraient dorénavant exclus du remboursement pour les demandeurs d'asile n'a pas été négociée.

Deuxième élément dans les limitations qui, à nos yeux, engendrent des discriminations. Le texte entraîne des difficultés d'accès, pour les demandeurs d'asile, à un médecin choisi librement en dehors du centre de référence. En effet, selon l'exposé des motifs, le bénéficiaire de l'aide peut choisir un médecin en dehors du centre; dans ce cas, le coût de la consultation ne sera pas remboursé. Cependant, en commission, le ministre a répondu aux questions posées sur le sujet: ce remboursement pourrait bel et bien avoir lieu.

Il existe donc une contradiction qu'il aurait été nécessaire de clarifier dans le texte de loi lui-même. Le droit au libre choix du praticien professionnel est un droit fondamental garanti par la loi sur les droits du patient. Ce droit implique que les conditions du remboursement des soins soient les mêmes pour tous ceux qui y ont droit et non seulement pour certains d'entre eux.

Troisième et dernière limitation que j'évoquerai. Nous contestons que le texte proposé ne modifie en rien la situation des demandeurs d'asile qui vivent en dehors des centres d'accueil. Sur ce point, je rejoins la critique de Médecins Sans Frontières qui constate, sur le terrain, de grandes difficultés d'accès aux soins pour ces personnes.

Le ministre a répondu en commission qu'il prépare un arrêté royal afin de résoudre ce problème. Selon nous, ce problème aurait aussi pu être réglé dans la loi elle-même.

Sur ces trois points, le cdH a introduit en commission des amendements et les redépose ici en séance plénière.

Un dernier amendement redéposé vise à préciser dans la loi que le code de déontologie applicable à tous les membres du personnel de la structure d'accueil devrait être négocié avec les catégories de personnel concernées. En effet, certaines catégories professionnelles sont déjà soumises à des codes de déontologie qui leur sont propres; je pense en particulier aux médecins et aux assistants sociaux. L'amendement en question vise à éviter les éventuelles contradictions.

Enfin, monsieur le ministre, le cdH regrette que le ministre de l'Intérieur, vous-même, ministre de l'Intégration sociale, et votre collègue ministre de l'Emploi ne se soient pas accordés pour transposer à temps et en même temps la directive européenne du 27 janvier 2003 relative à des normes minimales pour l'accueil des demandeurs d'asile. Certains textes sont adoptés, d'autres non; les dates d'entrée en vigueur ne coïncident pas. Tout cela ne sera pas sans poser un certain nombre de problèmes.

Pour terminer, nous n'acceptons pas que l'article 11 de la directive européenne reste actuellement dans les limbes. Cet article traite de l'accès au marché du travail des demandeurs d'asile; il n'est pas acceptable que le gouvernement néglige cette dimension positive de la directive alors qu'il s'est empressé, avant les vacances parlementaires, de durcir le droit d'asile et de rejeter toute avancée, fût-elle partielle, en matière de régularisation.

03.03 Koen Bultinck (Vlaams Belang): Mijnheer de voorzitter, heren ministers, collega’s, wanneer wij het ontwerp technisch van naderbij bekijken, dan merken wij dat het ontwerp twee zaken doet.

Enerzijds is het ontwerp een omzetting van een Europese richtlijn van 27 januari 2003, die ons verplicht een aantal minimumnormen voor de opvang van asielzoekers in de lidstaten in Belgisch recht om te zetten.

Mijnheer de minister, het mag nog eens worden herhaald: ook hier zijn wij, net als in andere, gelijkaardige dossiers, er niet in geslaagd om een flinke leerling van de Europese klas te zijn. Immers, de richtlijn moest reeds tegen 6 februari 2005 zijn omgezet.

Anderzijds en in tweede orde doet het ontwerp niet veel minder dan een aantal verduidelijkingen en vervolledigingen geven aan de specifieke opdrachten met betrekking tot het Federaal Agentschap voor de opvang van asielzoekers.

Het wetsontwerp voert het principe in dat de materiële opvang van asielzoekers tijdens de volledige duur van de procedure zal gelden, dus zowel in de administratieve als in de rechterlijke fase. Het principe hangt uiteraard samen met de vóór het parlementaire reces goedgekeurde hervorming van de asielprocedure, die toen heel uitgebreid en maandenlang in de commissie voor de Binnenlandse Zaken werd behandeld.

Het gevolg van de hervorming zal zijn dat het bestaande onderscheid tussen de ontvankelijkheidsfase en de gegrondheidfase zal vervallen. Dat zou er uiteindelijk moeten toe kunnen leiden dat wij een versnelde afhandeling van de asielaanvragen krijgen.

Wij kennen allemaal de problematiek. Tijdens de ontvankelijkheidsfase wordt materiële hulp verleend, terwijl, eenmaal het dossier ontvankelijk is verklaard, door de OCMW’s ook nog financiële steun wordt toegekend.

Op dat vlak volgt nu de volledige afschaffing van voornoemde, maatschappelijke dienstverlening in de vorm van financiële steun. Onze fractie heeft er geen probleem mee toe te geven dat het in vergelijking met de huidige gang van zaken en met de praktijk zoals die bestond, een stap voorwaarts is.

Mijnheer de minister, wij blijven echter in onze rol van attentieve oppositiepartij. Wij blijven erop drukken dat het iets te vroeg is om op alle banken te juichen.

Eerlijk gezegd, ook na de werkzaamheden in de commissie blijft grote onduidelijkheid heersen over de inwerkingtreding van het voorliggende wetsontwerp.

Mijnheer de minister, ik zeg zelfs meer. Wij hebben in de commissie voor de Volksgezondheid constant benadrukt dat wij verwachten dat de inwerkingtreding voor 1 april 2007 zal zijn. Ik heb gisteren echter ook akte kunnen nemen van een aantal antwoorden die uw collega van Binnenlandse Zaken op ongeveer gelijkaardige vragen over de inwerkingtreding gaf. Uiteindelijk zijn de twee aan elkaar gekoppeld, namelijk het voorliggende wetsontwerp aan de besprekingen over de vernieuwing en de verandering van de asielprocedure in de commissie voor de Binnenlandse Zaken. Uw collega Dewael bleef op dat vlak nogal vaag.

Er blijven dus een aantal grote vraagtekens. Wanneer komt nu de bewuste, cruciale inwerkingtreding? Het ziet er immers wel degelijk naar uit dat een aantal zaken dode letter zal blijven. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.

Veel fundamenteler - u zult daarover niet verwonderd zijn, mijnheer de minister, want u kent de standpunten van onze fractie dienaangaande - is dat wij het moeilijk hebben met de blijvende procedure, waarin opvang van asielzoekers in open structuren gebeurt. Ik meen dat dit een cruciaal gegeven is. Ik heb in de commissie ook gezegd dat wij daarvan akte nemen, maar dat het Vlaams Belang geenszins gelukkig is daarmee, en dat wij beseffen dat de Belgische wetgever op dit vlak met handen en voeten gebonden is aan de fameuze EU-richtlijn van 27 januari 2003.

Ik citeer even uit de richtlijn, collega’s: “Asielzoekers kunnen zich vrij bewegen op het grondgebied van de ontvangende lidstaat of binnen het hun daartoe door de lidstaat aangewezen gebied. Dit aangewezen gebied mag de onvervreemdbare sfeer van het privéleven niet aantasten en dient voldoende bewegingsvrijheid te bieden om ervoor te zorgen dat alle voorzieningen die deze richtlijn biedt toegankelijk zijn”. Er zijn echter wel degelijk een aantal uitzonderingsmogelijkheden, bijvoorbeeld de fameuze uitzondering van de openbare orde. Er is dus een bepaalde mogelijkheid en speelruimte voor het in vraag te stellen van het feit of de procedure alleen via open centra kan verlopen. Onze optie om te opteren voor gesloten centra zou open moeten blijven.

Wij stellen vast, en wij zijn daarmee niet gelukkig, dat ook in dezen Europa wel degelijk een flinke rem is op de mogelijkheid om een ernstig immigratie- en asielbeleid te voeren. Het is niet slecht dat hier nog even gezegd kan worden dat mijn fractie achter de stelling blijft staan dat gesloten opvangcentra de enige manier zijn om te verzekeren dat een verwijderingsbeslissing – dat is cruciaal in een aantal dossiers – geconcretiseerd kan worden.

Jammer genoeg voor u, mijnheer de minister, delen zelfs de vrienden van de multiculturele samenleving eindelijk mijn analyse. Wat zegt het Overlegcentrum voor de Integratie van Vluchtelingen? In de praktijk verdwijnt ongeveer 85% van de uitgeprocedeerde asielzoekers – ik omschrijf het eufemistisch – in de natuur, als gevolg van een bevel om het grondgebied te verlaten.

Wat doet zich voor in die gevallen, mijnheer de minister? Wij kennen allemaal de problematiek. Ze was ook uitgebreid aan de orde in de commissie voor de Volksgezondheid. Die mensen trekken naar de probleemwijken en de grote steden – Antwerpen, Brussel en Luik – waar zij ongetwijfeld ten prooi vallen aan huisjesmelkers en slechts kunnen overleven door zwartwerk, criminaliteit en prostitutie.

Ik moet u eerlijk zeggen, mijnheer de minister, dat men op de duur schrik zou krijgen in deze politiek correcte tijden, waarin de multiculturaliteit een staatsgodsdienst geworden is. Mag men het nog zeggen? Mag men het zich nog afvragen? Onze fractie durft wel degelijk vragen te stellen bij het zogenaamde ruimhartige asielbeleid, dat – als men het echt ernstig bekijkt – bijlange niet zo humaan is als het op eerste gezicht lijkt. Als wij de cijfers goed bekijken en vaststellen dat zeer velen, waaronder alle aanbidders van de multiculturele samenleving, de ogen sluiten voor de tienduizenden uitgeprocedeerde asielzoekers die na ontvangst van hun uitwijzingsbevel in de illegaliteit verdwijnen, dan lijkt mij dat, als sociaal voelende Vlaams Belanger, alles behalve sociaal verantwoord. Ik zou het beleid van het verleden, en ik vrees ook het beleid van de toekomst, inzake asiel veeleer als een non-beleid omschrijven dan als een beleid.

Laat ik het nogmaals duidelijk zeggen: de gesloten centra, waarover het Vlaams Belang inderdaad spreekt, moeten wel degelijk worden onderscheiden van de gesloten uitzettingscentra die bestaan voor uitgeprocedeerde asielzoekers. Voor ons moet er inderdaad een aangepast regime bestaan. Er moet het nodige comfort zijn. De procedure moet zo kort mogelijk zijn. In onze visie gaan wij er ook vanuit dat de procedure nog veel sneller kan dan de voorliggende procedure. Tegelijk moet, als er een afwijzing van het asielverzoek komt, de afgewezen asielzoeker naar een gesloten uitzettingscentrum worden overgeplaatst. Wij vinden dan ook dat het niet kan dat de capaciteit van de opvangcentra wordt gebruikt voor het veel te langdurig verblijf van een aantal uitgeprocedeerde mensen, die nog een administratief cassatieberoep bij de Raad van State kunnen instellen.

Wij moeten ons trouwens de vraag durven te stellen of de fameuze cassatievoorziening bij de Raad van State niet overbodig is geworden. Als wij de getallen bekijken, moeten wij immers vaststellen dat het aantal gegronde beroepen niet meer dan 5% bedraagt. U hoort dat goed, collega’s. Dan kunt u toch niet boos zijn, mijnheer de minister, dat wij bij het beleid grote vraagtekens plaatsen.

Sta mij toe op twee aangelegenheden dieper in te gaan, mijnheer de minister. In titel 1 van uw ontwerp gaat het over toewijzing van een verplichte plaats van inschrijving. Het artikel 10 van het ontwerp legt inderdaad het principe vast van de aanwijzing van een verplichte plaats van inschrijving voor asielzoekers. Dat kan inderdaad gebeuren in een federaal opvangcentrum, de opvangvoorzieningen van het Rode Kruis of de fameuze opvangplaatsen van het OCMW, die instaan voor de opvang van de asielzoekers. U koestert de stille hoop, mijnheer de minister, dat de evolutie die u op gang tracht te brengen, tot een betere spreiding van de asielzoekers over het grondgebied zal leiden. U hoopt ook dat de ontvankelijk verklaarde asielzoeker niet wordt gestraft, zoals in het bestaande spreidingsplan het geval is. Dat is nu de praktijk als hij er vrijwillig voor kiest zich niet te vestigen in de gemeente waar hij aan het OCMW ervan werd toegewezen. De vernieuwing die u nu doorvoert, zou kunnen leiden tot iets minder concentratie in de grote steden.

Er is een belangrijke maar, mijnheer de minister. Het is trouwens niet het Vlaams Belang dat dit zegt. Om het u gemakkelijk te maken, zal ik binnen uw eigen socialistische familie blijven. Ik verwijs naar de uitspraken van de zeer bekende Antwerpse OCMW-voorzitster, mevrouw Monica De Coninck, die duidelijk zegt dat er in het dossier slechts een oplossing voor het probleem is, namelijk de verplichte huisvesting zolang de asielprocedure loopt.

Reeds in mei 2006 zei zij dat de nieuwe opvangwet nog altijd de vrijheid van vestiging behoudt, waar eigenlijk het fundamentele probleem ligt. Ik geef nog een citaat van Monica De Coninck: “Als de federale overheid de spreiding van asielzoekers wil handhaven, moet ze de procedure inkorten en de asielzoekers een verplichte vestigingsplaats opleggen in afwachting van het afronden van hun dossier”.

Veel crucialer - het is goed om dit hier te zeggen, collega’s, want men is dit niet altijd gewoon van socialisten - is wat mevrouw Monica De Coninck vervolgens zegt: “Ik zie niet in wat onmenselijk zou kunnen zijn aan het feit om mensen een aantal maanden te verplichten ergens te wonen”.

Mijnheer de minister, waar ligt het fundamenteel probleem? Het probleem ligt uiteraard bij uw eigen Waalse socialistische familie die niet wil raken aan de vrijheid van vestiging. Hierdoor blijft de hele problematiek buiten schot.

Ik kom terug op mevrouw De Coninck omdat zij in dit dossier een cruciale rol heeft gespeeld.

03.04 Gerolf Annemans (Vlaams Belang): (…)

03.05 Koen Bultinck (Vlaams Belang): Inderdaad, mijnheer de fractieleider, zij zal ons eerstdaags komen vervoegen. Jammer dat ze hier nu nog niet aanwezig is. Anders hadden we een tegensprekelijk debat kunnen voeren en hadden we mevrouw De Coninck kunnen confronteren met de uitspraken die ze een paar maanden geleden heeft gedaan. Op die manier hadden we kunnen vaststellen of ze in ruil voor de parlementaire pluche al dan niet een inhoudelijke bocht zou hebben genomen.

Mevrouw De Coninck stelt heel duidelijk dat de nieuwe opvangwet de situatie in de grote steden niet zal verbeteren. Integendeel, mevrouw De Coninck zegt dat het afpakken van de financiële steun asielzoekers niet zal afschrikken. Ze zullen naar de steden blijven komen. Nu ze het zonder centen moeten rooien, dwingt de federale overheid hun zwartwerk uit te voeren of op een andere manier in hun levensonderhoud te voorzien. De regering moet weten wat ze wil, zo vervolgt mevrouw De Coninck. Als ze wil vasthouden aan de vrijheid van vestiging moet ze de steden voldoende middelen geven. Met de middelen die de steden thans krijgen, lukt dat helemaal niet. Tot zo ver mevrouw De Coninck.

Mijnheer de minister, ik zou evengoed naar uw eigen socialistische familie kunnen wijzen en op de uitspraak van de burgemeester van Antwerpen in volle campagneperiode. Vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen stelde hij dat hij niet langer asielzoekers uit andere gemeenten zou willen inschrijven. Begin oktober zegt hij letterlijk, ik citeer: "Alle gesprekken met de federale regering over het probleem van asielzoekers die door andere OCMW's in Antwerpen worden geplaatst, hebben niets opgeleverd. Dus moeten we maar overgaan tot burgerlijke ongehoorzaamheid. Ik wil zulke asielzoekers niet meer inschrijven".

Mijnheer de minister, ik zou het appreciëren mocht u, als collega-socialist, binnen de socialistische familie hierop reageren. Indien twee eminente socialisten dit soort zaken zeggen, wie ben ik dan als eenvoudige Vlaams Belanger om die mensen tegen te spreken.

Een tweede punt waarop ik wil terugkomen is de fameuze Titel 5 van het ontwerp die handelt over integratie van collectieve opvangstructuren in de lokale omgeving en subsidies aan de gemeenten. Artikel 51 voorziet in de mogelijkheid om door de collectieve opvangstructuren, met uitzondering van deze die georganiseerd worden door het OCMW, een aantal buurtinitiatieven te laten nemen die tot doel hebben de integratie van de collectieve opvangstructuren in de lokale omgeving te bevorderen en een positief beeld – u hoort het goed – te scheppen van het opvangbeleid voor asielzoekers in de samenleving.

Mijnheer de minister, u zult begrijpen dat het Vlaams Belang het op zijn zachtst uitgedrukt nogal moeilijk heeft dat er eens te meer subsidies worden ingezet om de multiculturele propagandamachine verder draaiende te houden. Als we een beetje ernstig willen blijven met onszelf, hebben we het hier serieus moeilijk mee. Dat zult u begrijpen.

Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, ik rond af. Het Vlaams Belang heeft er geen probleem mee te erkennen dat dit ontwerp een aantal zeer kleine positieve stapjes bevat, maar we blijven ervan overtuigd dat dit de zoveelste window dressing van de regering-Verhofstadt zal zijn. Veel beter dan wie ook weet u, mijnheer de minister – en uw politieke partij is ter zake het best geplaatst om dit te weten -, dat u er geen enkele baat bij hebt om het fundamentele dossier van asiel of vreemdelingen te hervormen. Dit zijn immers de mensen die u zowel in Brussel als in Wallonië van voldoende nieuw kiesvee – oneerbiedig gezegd – voorzien.

Vandaar dat het Vlaams Belang zeer duidelijk vreest dat zolang men niet durft te raken aan het fundamenteel probleem van de vrijheid van vestiging van asielzoekers, er geen echte oplossing in zicht is. Ik vrees dat na de evaluatie waarin binnen 1 jaar is voorzien, u hier terug zult staan met hangende pootjes om samen met ons vast te stellen dat in dit dossier fundamenteel niets ten goede is gekeerd.

Ik herhaal tot besluit nog even ons standpunt. Het Vlaams Belang heeft altijd gezegd een terugkeer naar de oorspronkelijke opzet van de Conventie van Genève, met name het alleen toelaten van Europese asielzoekers, te verkiezen.

In tweede orde moet de procedure veel korter zijn dan ze nu is en moet een lijst van veilige landen worden opgesteld. Wat ons betreft, moet die procedure veel korter zijn dan zoals bepaald in uw ontwerp. In uw ontwerp spreekt u in het beste scenario nog altijd over een procedure van een jaar.

Een derde hoofditem waarop wij altijd focussen, is dat zolang die procedure loopt, de asielzoekers in gesloten instellingen moeten verblijven waar louter materiële hulp wordt verleend.

Ten vierde, als men een streng en rechtvaardig asielbeleid wil voeren, betekent dat ook dat mensen die uitgeprocedeerd zijn daadwerkelijk moeten worden gerepatrieerd.

Mijnheer de minister, u zult begrijpen dat het voor ons na een dergelijke uiteenzetting vrij logisch is dat wij dit ontwerp niet zullen goedkeuren en vol overtuiging tegen zullen stemmen.

03.06 Marie Nagy (ECOLO): Monsieur le président, chers collègues, je voudrais tout d'abord remercier les deux rapporteurs pour l'excellent rapport réalisé sur les discussions en commission qui ont été approfondies et extrêmement intéressantes.

C'est évidemment avec un certain retard que le gouvernement entend transposer la directive 2003/9/CE portant sur l'accueil des demandeurs d'asile. La Belgique fait l'objet d'ailleurs d'une procédure devant la Cour de justice européenne en raison de ce retard.

Bien qu'il s'agisse d'une transposition, le projet pose des problèmes majeurs. La durée de l'aide matérielle prévue durant toute la procédure risque de dépasser l'année, contrairement aux déclarations ou aux bonnes intentions du ministre. Par ailleurs, il n'est pas acceptable que certains soins prévus par la nomenclature INAMI soient exclus par l'arrêté royal des soins dispensés aux bénéficiaires de l'accueil. Enfin, il n'y a aucune raison de prévoir un centre d'accueil à la frontière pour les mineurs étrangers non accompagnés au sujet desquels il n'y a pas de doute quant à leur état de minorité.

Le principe prévu par l'article 11, §1^er du projet est de fournir une aide matérielle durant toute la procédure, y compris durant le recours au Conseil du contentieux des étrangers et au Conseil d'État, en prévoyant qu'une période maximale doit être fixée par le gouvernement après l'évaluation de la nouvelle procédure d'asile. Or, la durée maximale d'accueil en centre communautaire est une question primordiale, bien trop importante pour ne pas être définie dans la loi! Il revient au pouvoir législatif de la déterminer en la fixant en l'occurrence à un an et de mettre de la sorte le gouvernement face à son engagement de traiter les demandes d'asile dans un délai raisonnable.

Il doit d'ailleurs être relevé qu'aucun délai maximum n'a été fixé pour le traitement des demandes d'asile dans la réforme de la loi du 15 décembre 1980. Par conséquent, les demandeurs d'asile ne sont pas à l'abri de nouveaux dépassements d'un délai raisonnable de traitement et risquent de devoir rester en centre d'accueil durant toute la durée de la procédure d'asile. Or, il n'est pas acceptable qu'ils aient encore à pâtir des risques éventuels d'engorgement et donc de retard des instances d'asile dus à des dysfonctionnements futurs éventuels et ce, au détriment de leurs conditions d'accueil en Belgique.

La vie en structure d'accueil n'est absolument pas une formule adaptée pour des séjours trop longs. Actuellement, de nombreux demandeurs d'asile y séjournent depuis plusieurs années, ce qui a des conséquences psychologiques graves. Outre le fait qu'ils doivent attendre pendant ces années angoissantes l'issue de leur procédure, la vie en centre d'accueil ne permet pas le respect de la vie privée, le respect de l'intimité nécessaire à l'équilibre psychologique et au développement de la personnalité de tout individu. En outre, le réseau des structures d'accueil est saturé. Saturation qui ne cesse de s'amplifier.

Enfin, comme le relève, de manière très pertinente, le CIRÉ dans sa note élaborée dans le cadre de la discussion du présent projet, un séjour d'une durée indéterminée en centre d'accueil est tout à fait inadéquat et incompatible avec l'obligation prévue par la directive de donner accès au marché du travail au demandeur d'asile qui n'a pas reçu une décision définitive dans un délai d'un an.

Il n'est pas possible d'imaginer concrètement une combinaison de l'aide matérielle avec l'accès au marché du travail car l'aide matérielle comprenant entre autres le logement et la nourriture est censée prendre fin lorsque l'intéressé perçoit des revenus du travail. Or, dans les conditions actuelles du marché de l'emploi, qui connaît un grand succès des contrats de courte durée et des intérims, il est rare de décrocher un emploi à durée indéterminée. On se trouvera dès lors devant la situation selon laquelle des personnes perçoivent des revenus, mais ne pourront quitter leur centre, faute d'un minimum de stabilité de leurs revenus.

Relevons également que l'aide sociale matérielle est plus coûteuse que l'aide sociale financière accordée par les CPAS. Un délai maximal d'un an en centre d'accueil doit donc être fixé afin de respecter non seulement la vie privée et l'équilibre psychologique et psychosociologique des demandeurs d'asile, leur meilleure intégration dans la société, mais aussi la logique interne de la directive qui prescrit l'accès au marché du travail au-delà d'un délai d'un an de procédure, lorsque aucune décision définitive n'a été prise en ce qui concerne la demande d'asile.

Le projet prévoit l'adoption d'un arrêté royal qui devra déterminer les soins médicaux qui, bien que figurant dans la nomenclature INAMI, devront être considérés comme manifestement non nécessaires aux demandeurs d'asile et, à ce titre, pourront ne pas être dispensés de même que ceux qui, bien que ne figurant pas dans cette nomenclature, devront être dispensés parce que relevant de la vie quotidienne. Il est évidemment positif que les soins médicaux relevant de la vie quotidienne puissent être dispensés, même s'ils ne sont pas inscrits dans la nomenclature INAMI. Par contre, il n'est pas acceptable que certains soins prévus par cette nomenclature puissent être exclus par arrêté royal des soins dispensés aux bénéficiaires de l'accueil.

Comme le relève très justement la note adressée par une plateforme d'ONG du secteur médical, dont MSF, aux membres de la commission Santé publique, il est étrange que le projet de loi permette d'exclure par arrêté royal un groupe spécifique de patients du bénéfice des soins de santé, alors que ces soins sont pourtant repris dans la nomenclature actuelle, s'agissant de soins de santé qui ont déjà fait l'objet d'une analyse coûts/bénéfices détaillée par divers conseils et commissions avec l'intervention du ministère des Affaires sociales et qui ont été finalement jugés suffisamment nécessaires pour être remboursés par l'assurance maladie.

Le fait que des soins pourront être exclus a priori dans le cas des demandeurs d'asile ouvre la voie à une dualité des soins de santé et à des discriminations entre différents groupes de patients.

En outre, c'est en totale contradiction avec l'esprit du projet de loi qui sous-entend le principe selon lequel les bénéficiaires de l'accueil ont droit aux mêmes soins de santé. Ceux-ci doivent leur permettre, tout comme aux autres habitants du pays, de mener "une vie conforme à la dignité humaine".

Enfin, il n'y a aucune raison de prévoir un centre d'accueil à la frontière pour des mineurs étrangers non accompagnés dont on ne doute pas de leur état de minorité.

Cette disposition tend à légitimer, par le biais de l'accueil, le principe de la détention des mineurs étrangers non accompagnés et confond la question distincte de l'accueil avec celle de l'accès au territoire. La justification de l'amendement du gouvernement se base sur l'article 74/5 de la loi du 15 décembre 1980 qui régit la détention à la frontière des personnes qui tentent de pénétrer sur le territoire belge sans être porteuses de documents requis en feignant d'ignorer qu'un régime de protection spécifique doit être appliqué au mineur en raison justement de son état de minorité. Ce régime spécifique découle d'ailleurs de la loi-programme du 24 décembre 2002 qui instaure le régime de tutelle des mineurs étrangers non accompagnés et de la circulaire du 15 septembre 2005 qui prévoit la délivrance d'une déclaration d'arrivée au mineur non accompagné non-demandeur d'asile ou au MENA demandeur d'asile débouté à la demande de son tuteur.

La détention d'un étranger à la frontière n'a pas d'autre objectif que de permettre son refoulement et son rapatriement. Or, un régime spécifique a été organisé pour les MENA par le biais de la tutelle et de la circulaire du 15 septembre 2005 afin d'éviter justement que des détentions de mineurs, suivies d'expulsions, ne se reproduisent plus à l'avenir sans qu'une solution durable n'ait pu être évaluée et trouvée, ce qui ne peut se faire durant le délai "court", par définition, de la détention des mineurs.

Cette notion de "centre à la frontière" est ambiguë et fait penser aux centres fermés, également considérés comme centres à la frontière où sont détenus des étrangers qui n'ont pas accès au territoire. Même si le ministre a rappelé, à plusieurs reprises, qu'il s'agissait d'un centre ouvert et non d'un nouveau type de centre fermé, il est important que le texte légal lève l'ambiguïté sur ce point.

En outre, ce concept de "centre situé à la frontière" est une fiction juridique pouvant engendrer certains problèmes pour les jeunes concernés. Par exemple, si un jeune qui réside dans un tel centre introduit une demande de régularisation auprès du bourgmestre de la commune de résidence, lequel la transmet à l'Office des étrangers pour traitement, l'Office des étrangers risque de déclarer sa demande irrecevable au motif que le mineur ne réside pas sur le territoire belge. C'est ce qui arrive aux étrangers détenus dans les centres fermés 127 et 127bis.

Cela pourrait également poser des problèmes pour la compétence du juge de la jeunesse, celle-ci étant déterminée par rapport à la commune de résidence du mineur en Belgique.

Or, même si la période prévue pour l'accueil dans ce centre est de quinze jours, on sait très bien qu'actuellement les jeunes hébergés dans les deux centres d'observation et d'orientation de Steenokkerzeel et de Neder-over-Heembeek y restent en général plusieurs mois, en raison de la pénurie d'autres structures d'accueil pouvant les accueillir.

Il est donc regrettable que le gouvernement ne tire pas d'enseignements conséquents de la condamnation de la Belgique, il y a un peu plus d'un mois, par la Cour européenne des droits de l'homme, dans l'affaire dite Tabitha.

Au contraire, il tente de réinjecter dans l'arsenal législatif, par le biais d'un projet de loi sur l'accueil, des bases légales pour fonder la détention de mineurs étrangers non accompagnés. Il faut rappeler que l'enfermement des enfants en centre fermé devait être interdit purement et simplement.

Pour toutes ces raisons, mon groupe s'abstiendra lors du vote de ce projet.

De voorzitter: Mevrouw Lanjri, ik heb u wat later in de rij van de sprekers gezet, omdat u reeds het verslag hebt gebracht. Normaal gezien komt de oppositie als eerste aan de beurt. Dat was kennelijk geen probleem.

03.07 Nahima Lanjri (CD&V): Mijnheer de voorzitter, collega's, reeds bij de oprichting van het federaal agentschap Fedasil is CD&V vragende partij geweest voor een autonome wetgeving in verband met de werking van en de opvang door het agentschap. Tot op vandaag zat dat verspreid over diverse wetten en in het bijzonder over een aantal programmawetten, wat de leesbaarheid en de transparantie helemaal niet bevorderde.

Alvast wat dat betreft bevat het ontwerp een aantal positieve punten. We zien nog een aantal andere positieve punten, onder meer dat een aantal aanbevelingen uit het rapport van de commissie-Vermeersch wordt hernomen. Zo zullen voortaan de asielzoekers duidelijk geïnformeerd moeten worden over het verloop van hun asielprocedure en de mogelijkheden tot vrijwillige terugkeer bij negatieve beslissing. Ook dat rekening wordt gehouden met de bijzondere behoeften van een persoon in de opvang, is een positief element in het ontwerp. Opnieuw levert Europa een belangrijke bijdrage aan de totstandkoming van onderhavige wet. Dat was al eerder het geval met de wijziging van de vreemdelingenwet, waaraan eveneens een aantal Europese richtlijnen die moesten worden omgezet, ten grondslag lag.

Dat brengt ons bij het eerste punt van kritiek. Richtlijn 2003/9 van 27 januari stelt als verplichting de omzetting in Belgisch recht vóór 6 februari 2005. We zijn dus weer schromelijk te laat met de omzetting van de richtlijn, te meer daar de inwerkingtreding ook nog niet vaststaat. Die is immers verbonden aan de inwerkingtreding van de wijzigingen aan de vreemdelingenwet. De regering heeft hier reeds de datum van 1 april 2007 vooropgesteld, maar het is op zijn minst onduidelijk of die ook effectief wordt gehaald.

Wat zijn nog onze punten van kritiek? Ten eerste is er onduidelijkheid over het tijdstip waarop de nieuwe wet in uitvoering gaat. Tijdens de besprekingen in de commissie heb ik, net als andere collega's, aan minister Dupont gevraagd wanneer hij van plan was de nieuwe opvangwet ingang te doen vinden. Hij antwoordde steevast 1 april 2007, want dat is de datum die de regering naar voren heeft geschoven voor de inwerkingtreding van de derde en laatste fase van de wijzigingen aan de vreemdelingenwet. Ik was dan ook verbaasd toen de minister van Binnenlandse Zaken gisteren die datum niet bevestigde toen ik hem daarover ondervroeg; hij sprak over de lente 2007. De lente kan natuurlijk duren tot 21 juni en mijn vraag is dan ook of de regering van plan is de zaak gewoon uit te stellen tot na de verkiezingen. We keuren vandaag dus eigenlijk een wet goed waarvan we niet weten wanneer die in uitvoering gaat.

Ten tweede, hoe zit het met de gesloten centra? Gelden daar ook minimumnormen voor opvang? We moeten vaststellen dat niet alle elementen van de richtlijn in het ontwerp werden geregeld, wegens niet behorend tot de bevoegdheid van minister Dupont. De opvang in de gesloten centra blijft buiten de werking van de wet. We moeten erop wijzen dat er zich op dit vlak toch nog problemen voordoen.

In de Europese richtlijn is sprake van minimumnormen, maar de uitvoering laat op zich wachten. We weten ook dat er problemen zijn. Vorige week nog heeft Amnesty International dit probleem aangekaart en aan de alarmbel getrokken. Ik denk in het bijzonder aan de situatie van minderjarige kinderen in gesloten centra.

Wij zullen bij de minister van Binnenlandse Zaken blijven aandringen opdat hij de minimumregels zou opleggen aan de gesloten centra en zorgt voor een betere regeling. Wij wachten bovendien het resultaat af van het onderzoek dat hij heeft aangekondigd naar aanleiding van de klacht van Amnesty International.

Een derde punt van kritiek is dat er geen tijdslimiet staat op de duur van de opvang. Het ontwerp voorziet in de materiële opvang van de asielzoeker gedurende heel de periode van zijn asielaanvraag. Bij de bespreking van de vreemdelingenwet heeft de minister van Binnenlandse Zaken erop gewezen dat deze procedure in de toekomst binnen het jaar zou worden afgerond. Aangezien de meerderheid er toen voor gekozen heeft slechts een zwakke filterprocedure bij de Raad van State in te bouwen – in tegenstelling tot de filterprocedure die wij met de CD&V hebben voorgesteld en die ook werd geadviseerd door de Raad van State – vrezen wij dat de periode van een jaar niet gehaald zal worden.

Wij hebben trouwens een sterk vermoeden dat die vrees ook in de regering bestaat. Het voorontwerp voorzag immers in een materiële opvang van een jaar. Deze termijn is in het uiteindelijke ontwerp verdwenen. Hoe dan ook heeft deze beslissing belangrijke budgettaire consequenties. Bovendien betekent een langere opvangperiode ook dat meer mensen langer in die opvang blijven dan nu het geval. Er moet dan ook in meer opvang worden voorzien.

Ten vierde, er is en blijft onduidelijkheid over het recht op werk. De beslissing van materiële opvang heeft ongetwijfeld ook tot gevolg dat de asielzoeker in principe geen toegang heeft tot de arbeidsmarkt. Tot nu toe kon hij een arbeidsvergunning verkrijgen tijdens de gegrondheidsfase van zijn asielaanvraag. Gelet op de wijziging aan de asielprocedure vervalt die gegrondheidsfase en zal men moeten voldoen aan de Europese richtlijn die duidelijk bepaalt dat maximaal een jaar na het indienen van de aanvraag tot asiel, de lidstaten een regeling moeten uitwerken met betrekking tot de tewerkstelling van asielzoekers, al dan niet met beperkingen.

Wij hebben in de commissie verschillende keren geprobeerd om duidelijkheid te krijgen van de minister. Minister Dupont wees erop dat dit niet tot zijn bevoegdheid behoorde, maar tot die van zijn collega. Mag een asielzoeker die de procedure doorloopt, werken? Vanaf wanneer mag dat eventueel? Mag dat onbeperkt? Verliest de asielzoeker dan zijn recht op materiële opvang? Zal hij eventueel een deel van de kosten van de opvang moeten bijpassen?

Mag hij dan wel in het systeem van de materiële opvang blijven? Voor ons is het een van de twee. Ofwel mogen zij vanaf een bepaald ogenblik werken, bijvoorbeeld na zes, negen of twaalf maanden, en dan moeten ze ook bijdragen in de kosten voor hun huisvesting en voeding in het opvangcentrum. Ofwel mogen zij niet werken zolang ze tijdens de hele asielprocedure in de opvang verblijven.

Minister Dupont kon geen antwoord geven. Dus trok ik naar de minister van Werk, de heer Vanvelthoven, die evenmin opheldering heeft gebracht. Men schuift het probleem blijkbaar voor zich uit. Minister Vanvelthoven stelt duidelijk in zijn antwoord dat het probleem dan zal worden opgelost. Wij hopen in elk geval dat de knoop wordt doorgehakt vóór de inwerkingtreding van onderhavige wet. Wij vrezen er echter voor.

Een vijfde punt van kritiek is het feit dat de wet alleen voor nieuwe asielzoekers geldt. Dat kan evident lijken. De vraag is echter wat men met de asielzoekers doet die hier reeds zijn. Hoe gaat men daarmee om? Dat is blijkbaar een last die de gemeenten maar moeten dragen, terwijl het volgens mij toch de bedoeling is dat, zolang die mensen niet erkend zijn, de opvangkosten volledig moeten worden gedragen door de federale overheid.

De kosten mogen niet worden afgewenteld op de gemeenten. Dat wordt nu geregeld voor de nieuwe asielzoekers, maar wat met de vroegere asielzoekers die nog altijd in een procedure verwikkeld zijn? Men wordt nu ook geconfronteerd met een heleboel asielzoekers die op eigen initiatief naar de grootsteden trekken of door steden worden gedumpt. Wat wordt daaraan gedaan?

Ik geef het voorbeeld van de stad Antwerpen, die 7.404 asielzoekers op haar grondgebied heeft die niet werden toegewezen aan de stad. Die komen van meer dan 500 OCMW's over het hele land. Men stelt vast dat hun, nadat er een negatieve uitspraak in het asielonderzoek is geweest en nadat zij het bevel hebben gekregen om het grondgebied te verlaten, niets meer rest dan een illegaal bestaan in de grootstad, met alle gevolgen van dien: zwartwerk, uitbuiting enzovoort. Ook dat probleem is nog niet opgelost.

Ten zesde, minister Dupont creëert geen bijkomende opvangplaatsen voor de asielzoekers. Op 2 oktober 2006 waren er in ons land 15.875 plaatsen, waar 12.750 asielzoekers werden gehuisvest. Er zijn dus nog iets meer dan 2.000 vacante plaatsen. Dat is volgens mij echter te weinig om iedereen in de toekomst op te vangen. Men vangt die mensen nu immers op gedurende een beperkte periode, namelijk de periode van de ontvankelijkheid. In de toekomst zullen zij gedurende de hele periode van de asielprocedure worden opgevangen, periode die zelfs langer dan een jaar zou kunnen duren. Die garantie heeft men immers nog niet in de wet ingeschreven.

Volgens mij is er dus echt te weinig opvangcapaciteit. De regering is blijkbaar hiervan niet overtuigd en zegt dat de capaciteit wel voldoende zal zijn omdat de procedures zijn ingekort. Als u dat werkelijk meende en ervan overtuigd was dat de procedures zijn ingekort, dan had u net zo goed in de wet kunnen schrijven dat men maximaal één jaar in een opvangcentrum mag verblijven, als u dan toch zo zeker bent dat de procedures korter zouden zijn. Blijkbaar is men echter niet zeker over die termijn en voorziet men niet in bijkomende opvang.

Ik wil daar ook bij zeggen dat wij in het verleden reeds herhaaldelijk aan de minister hebben voorgesteld om meer LOI's toe te laten. Er zijn wel heel wat lokale opvanginitiatieven, ongeveer de helft van het aantal opvangplaatsen. Er is momenteel echter een moratorium. Wij denken dat daar ook een oplossing ligt. Als er onvoldoende plaatsen blijken te zijn, vinden wij dat dit moratorium moet worden opgeheven.

Ten slotte, denken wij dat deze wet niet helemaal waterdicht is. Wij hebben toch wel bedenkingen en vragen bij die wet. Zal die wet werken? Zal de dumping definitief stoppen? Deze wet is natuurlijk, dat geven wij ook grif toe, een flinke stap vooruit. Ze gaat ook helemaal in de richting van de filosofie van het wetsvoorstel dat wij hebben ingediend. Daarom willen wij het mee goedkeuren.

Men moet echter ook duidelijk weten dat nu reeds, in de huidige stand van zaken, in de huidige procedure, 10% tot 15% van de asielzoekers gewoon niet opdaagt in het centrum waaraan ze zijn toegewezen, in de LOI's en ervoor kiest om, vooral, naar een stad te trekken. Nu is dat dus reeds 10% tot 15%. Dat zijn mensen die zeggen dat ze geen opvang nodig hebben en zelfs geen financiële steun. Over die groep gaat het.

Wij denken ook dat het niet echt een afschrikmiddel is. Wij vragen ons af of, als men geen financiële steun geeft, maar alleen materiële, dat wel echt een stok achter de deur is en of iedereen daardoor in het centrum zal blijven. Zij laten zich onderhouden door familie of komen terecht in het circuit van zwartwerk of misschien zelfs in de criminaliteit.

De wet die vandaag voorligt is zeker niet waterdicht. Wie geen materiële steun wil, want het is uiteindelijk een recht, kan gewoon gaan waar hij wil. De wet legt geen verplichting op om ergens te wonen, in tegenstelling tot ons wetsvoorstel. Ons wetsvoorstel legt die verplichting wel op. De asielzoeker moet zich vestigen in de gemeente waaraan hij is toegewezen.

Minister Dupont, u vindt dat dit niet kan omdat men de vrijheid van komen en gaan moet garanderen. Dat vinden wij ook, maar de Europese richtlijn laat ook heel duidelijk toe dat men in een bepaalde periode, bijvoorbeeld de periode van het asiel, wel een beperking oplegt.

Ik sluit af met het volgende. Om na te gaan of deze wet wel zal werken, hebben wij na één jaar een evaluatie gevraagd. Wij hebben dit ook op die manier in de wet laten opnemen. Dat amendement werd ook aanvaard.

Daarom willen we vandaag de wet wel goedkeuren, ondanks de vele vragen, bedenkingen en tekortkomingen. We hopen wel dat deze kritiek beschouwd wordt als een opbouwende kritiek en dat u aan de zeven punten van kritiek die wij gegeven hebben, op korte termijn ook iets zult verhelpen. Als na de door ons gevraagde evaluatieperiode blijkt dat de wet niet werkt, dan weet u, mijnheer de minister, dat wij opnieuw klaar staan met ons wetsvoorstel en – wie weet – een wetsontwerp.

Le président: Mme Belhouari est la dernière à prendre la parole dans la discussion générale. Monsieur le ministre, vous serez bref dans votre réplique, n'est-ce pas? (Oui)

03.08 Talbia Belhouari (PS): Monsieur le président, messieurs les ministres, chers collègues, mon groupe politique ne peut que se réjouir de l'initiative prise par le ministre de l'Intégration sociale. En effet, outre le fait de respecter nos obligations européennes en transposant la directive dans notre droit, le projet va plus loin que ce qui est proposé par cette dernière, en maintenant des pratiques plus favorables que ce que nous impose la norme européenne.

Au-delà de normes minimales fixées pour les demandeurs d'asile, il a aussi été question du sort à réserver aux mineurs étrangers non accompagnés, problématique qui ne se retrouve pas dans la directive mais bel et bien dans un accord gouvernemental. Le projet a donc été amendé en ce sens.

Comme je l'avais souligné en commission, il est important que ces personnes bénéficient d'une protection spécifique étant donné leur âge, leur grande fragilité et se retrouvant seules. Une proposition de résolution socialiste avait d'ailleurs été déposée en ce sens pour que les mineurs non accompagnés ne soient pas détenus en centre fermé, ceci pour assurer le respect des droits de l'enfant; j'y reviendrai.

Nous attendons avec beaucoup d'impatience l'étude commanditée par le ministre de l'Intérieur sur la situation des enfants séjournant en centre fermé avec leurs familles.

Ce qui est évidemment formidable dans ce projet, c'est sa volonté de rassembler les dispositions déjà existantes mais qui se trouvent dans des textes différents, tout en intégrant de nouvelles dispositions européennes, ce qui est de nature à rendre le système plus cohérent.

Ce projet, qui modalise le droit à l'aide matérielle en assurant la coordination entre les centres d'accueil, vise à fournir une aide matérielle pendant toute la durée de la procédure d'examen de la demande d'asile.

Je voudrais, après ces considérations générales, souligner quelques points qui me paraissent importants.

Le projet vise à augmenter le nombre de places tout en limitant la durée de séjour des personnes et ceci dans un souci d'humanité; je m'en réjouis. Cela devrait aussi diminuer le coût élevé des frais médicaux.

Le projet devrait permettre de garantir une égalité de traitement pour tous, tout en assurant l'accompagnement individualisé, lequel respecterait à la fois la situation des personnes, comme par exemple les femmes isolées ou les mineurs non accompagnés, en leur prodiguant une aide juridique ou médicale. Une attention particulière sera accordée à l'accompagnement psychologique de ces personnes, par définition fortement précarisées.

Nous avons également pris l'initiative d'amender le projet afin de garantir au demandeur d'asile, qu'il séjourne en structure d'accueil communautaire ou individuelle, le droit au respect de sa vie privée et de ses convictions religieuses ou philosophiques.

Le projet s'entoure de garanties pour que le système fonctionne avec le plus d'efficacité possible: un code de déontologie, la formation du personnel ainsi que la délivrance d'une brochure d'information contenant les droits et obligations, un règlement d'ordre intérieur soucieux de respecter la nature de chaque structure d'accueil.

Ces nouveaux instruments devraient permettre, à terme, d'arriver à une meilleure collaboration des services.

Je souhaiterais maintenant évoquer deux sujets.

Je commencerai par les mineurs non accompagnés. Je me réjouis du fait que le gouvernement nous a proposé un amendement important relatif aux mineurs non accompagnés. Il complète le dispositif de protection de cette catégorie particulièrement vulnérable de demandeurs d'asile ou de migrants.

En plus des dispositions de la loi-programme de décembre 2002 sur la tutelle des mineurs non accompagnés, la détention des MENA sera limitée et remplacée par une mesure alternative plus respectueuse de l'avenir de ces enfants.

Je vous rappelle que, récemment, la Belgique a été condamnée par la Cour européenne des droits de l'homme dans l'affaire de la petite Tabitha, considérant la détention des mineurs comme une mesure inhumaine et attentatoire à la Convention internationale sur les droits des enfants. Selon cet acte international ratifié par notre pays, la détention des mineurs doit être une mesure d'ultime recours et aussi brève que possible.

Le projet de loi concrétise donc cette disposition en ce qui concerne les mineurs non accompagnés. Il reste donc les autres mineurs, c'est-à-dire ceux qui sont détenus avec leurs parents dans les centres fermés. Je continue à m'interroger sur la conformité des pratiques actuelles de l'Office des étrangers à cet égard avec la Convention européenne des droits de l'homme et la Convention internationale sur les droits de l'enfant.

Avec d'autres collègues, j'ai déposé une proposition de loi limitant la détention des familles en centre fermé et demandant des mesures alternatives. Le ministre de l'Intérieur nous a annoncé une étude. Il importe que le débat se poursuive rapidement. J'espère que nous pourrons continuer à humaniser le sort des demandeurs d'asile dans notre pays.

Cela m'amène au deuxième point: la transposition de la directive Accueil en centre fermé.

Comme le signale le Conseil d'Etat dans son avis préalable, cette directive doit aussi être transposée pour les personnes détenues dans les centres fermés. C'est la compétence du ministre de l'Intérieur. Nous serons particulièrement attentifs à cela, d'autant plus lorsque je prends connaissance des rapports des ONG et du Centre pour l'Égalité des chances à propos des centres fermés.

Pour conclure, notre groupe soutient le projet. À l'avenir, nous resterons attentifs à l'évaluation systématique et régulière de sa mise en pratique.

03.09 Christian Dupont, ministre: Monsieur le président, je pense pouvoir être bref puisque, en commission, nous avons répondu largement à l'ensemble des arguments que j'ai entendus ici. Comme certains éléments reviennent systématiquement, je voudrais donner l'une ou l'autre précision à leur sujet.

L'aide matérielle est octroyée durant toute la durée de la procédure d'asile. Certains auraient voulu qu'elle soit limitée à un an. Nous avons répondu que cette durée devait être évaluée après un an de fonctionnement de la nouvelle procédure d'asile. C'est donc une bonne solution de voir combien de temps dure cette procédure avant de prendre des dispositions. C'était un argument de M. Drèze, mais plusieurs d'entre vous l'ont repris.

Comme dit en commission, la loi prévoit bien que l'on puisse conclure des conventions avec des associations pour aider juridiquement les demandeurs d'asile.

Au sujet de la liste INAMI, il est vrai qu'elle doit être revue; elle le sera en collaboration avec toutes les associations partenaires.

Je pense avoir répondu globalement en commission aux questions relatives aux amendements déposés par M. Drèze. Je me suis également exprimé à propos de ceux avec lesquels je ne suis pas d'accord.

De heer Bultinck – en u ook, mevrouw Lanjri – heeft mij ondervraagd over de verplichte plaats van inschrijving. Ik geef u geen intentie. Alles wat ik kan zeggen is dat men dat reeds heeft geprobeerd in een wet, met name de wet over het wachtregister. De Raad van State heeft toen een negatief advies gegeven. Daarna heeft ook het Arbitragehof een negatief advies gegeven, over de verplichte plaats van inschrijving. Wij kunnen dat dus niet doen, tenminste niet op dit ogenblik.

Wat de materiële steun betreft en de effectieve spreiding – dat is voor u, mijnheer Bultinck – het volgende. De materiële steun zal precies zorgen voor een effectieve spreiding van de asielzoekers.

Madame Nagy, vous avez aussi parlé de la nomenclature INAMI. Vous avez beaucoup insisté sur ce que vous appelez des centres fermés et qui n'en sont pas. On a expliqué en long et en large en commission que les mineurs dits "frontières" seront accueillis dans un centre d'observation et d'orientation qui est dit "sécurisé", parce que ni vous ni moi ne voudrions que des enfants de dix ans arrivant dans un centre, venant de nulle part, puissent ressortir et repartir nulle part. Voilà pourquoi on dit "sécurisé" et "encadré". Il n'y a pas d'autre différence avec nos centres d'observation et d'orientation.

Que leur séjour dure maintenant plusieurs mois, ce n'est pas vrai. J'ai moi-même visité Neder-over-Heembeek où le "turnover" est beaucoup plus important. Ce qui rend difficile la tâche des travailleurs de Neder-over-Heembeek est justement le fait que, chaque jour, ils recommencent avec un nouveau groupe. Je ne dis pas qu'il s'agit d'un groupe différent chaque jour mais que des individus quittent ou rejoignent le groupe chaque jour. Je vous invite à visiter ce centre, à aller voir sa directrice et peut-être que certains de vos préjugés disparaîtront. Peut-être fondrez-vous devant son discours et son approche! Ce fut mon cas!

Ik dank u voor uw opbouwende kritiek, mevrouw Lanjri, en voor uw advies. Inzake de duur van de opvang heb ik reeds geantwoord.

Ik kom thans tot de toegang tot de arbeidsmarkt.

Tout le monde a parlé de l'accès au marché du travail.

Welnu, volgende week is er met mijn collega Vanvelthoven een IKW, een interkabinettenwerkgroep, over het onderwerp. Wij zullen dus samen over de kwestie discussiëren. U merkt hoe snel wij reageren. U kunt dat verifiëren. Wij zullen u ook op de hoogte brengen van wat er gebeurt en wanneer het gebeurt.

Wat betreft het te gering aantal plaatsen, dat is voor het ogenblik absoluut niet het geval. In de commissie heb ik verklaard dat ik niet naar de regering zou kunnen stappen om meer plaatsen te vragen, terwijl er nog vrije plaatsen in onze centra zijn.

Monsieur le président, je pense n'avoir éludé aucune question. En tout cas, si cela a pu être le cas dans cette enceinte, ce ne le fut certainement pas en commission. La discussion y a été très longue et très constructive. Le projet a été positivement amendé. Je tiens d'ailleurs à remercier chaleureusement les membres de la commission pour le travail qu'ils ont effectué ainsi que pour leurs interventions de ce jour.

Le président: Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

Vraagt nog iemand het woord? (Nee)

La discussion générale est close.

De algemene bespreking is gesloten.

04 Projet de loi modifiant la loi du 7 décembre 1998 organisant un service de police intégré, structuré à deux niveaux, et la loi sur la fonction de police (2555/1-2)

Le projet de loi règle des matières visées aux articles 77 et 78 de la Constitution.

Het wetsontwerp regelt aangelegenheden als bedoeld in de artikelen 77 en 78 van de Grondwet.

Conformément à l’article 72.2, alinéa 2 du Règlement, les dispositions relevant de l’article 77 de la Constitution sont disjointes du projet de loi.

Overeenkomstig artikel 72.2, tweede lid van het Reglement, worden de bepalingen die ressorteren onder artikel 77 van de Grondwet uit het wetsontwerp gelicht.

Nous passons à la discussion des articles du projet de loi n° 2565/5 (matière visée à l’article 78 de la Constitution). Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 85, 4) (2565/5)

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan van het wetsontwerp nr. 2565/5 (aangelegenheden als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet). De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking. (Rgt 85, 4) (2565/5)

Le projet de loi compte 74 articles.

Het wetsontwerp telt 74 artikelen.

* * * * *

Amendements déposés:

Ingediende amendementen:

Art. 2

• 25 Benoît Drèze (2565/3)

Art. 11

• 4 Benoît Drèze (2565/3)

• 13 Marie Nagy (2565/3)

Art. 24
• 33 Benoît Drèze (2565/7)

• 8 Benoît Drèze (2565/3)

• 19 Marie Nagy (2565/3)

Art. 25

• 9 Benoît Drèze (2565/3)

• 32 Benoît Drèze (2565/7)

• 10 Benoît Drèze (2565/3)

Art. 41
• 7 Benoît Drèze (2565/3)

• 22 Marie Nagy (2565/3)

• 31 Marie Nagy (2565/3)

Art. 50

• 24 Benoît Drèze (2565/3)

* * * * *

La discussion des articles est close. Le vote sur les amendements et les articles réservés ainsi que sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over de aangehouden amendementen en artikelen en over het geheel zal later plaatsvinden.

* * * * *

Besluit van de artikelsgewijze bespreking:

Conclusion de la discussion des articles:

Réservé: le vote sur les amendements et les articles 2, 11, 24, 25, 41, 50.

Aangehouden: de stemming over de amendementen en de artikelen 2, 11, 24, 25, 41, 50.

Artikel per artikel aangenomen: de artikelen 1, 3 - 10, 12 - 23, 26 - 40, 42 – 49, 51-74.

Adoptés article par article: les articles 1, 3 - 10, 12 - 23, 26 - 40, 42 – 49, 51-74.

* * * * *

Nous passons à la discussion des articles du projet de loi n° 2565/6 (matière visée à l’article 77 de la Constitution). Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 85, 4) (2565/6)

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan van het wetsontwerp nr. 2565/6 (aangelegenheden als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet). De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking. (Rgt 85, 4) (2565/6)

L'intitulé a été modifié par la commission en "projet de loi modifiant le Code judiciaire en ce qui concerne les contestations relatives à l'octroi, à la révision et au refus de l'aide matérielle".

Het opschrift werd door de commissie gewijzigd in "wetsontwerp tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met betrekking tot de geschillen inzake de toewijzing, de herziening en de weigering van de materiële hulp".

Le projet de loi compte 2 articles.

Het wetsontwerp telt 2 artikelen.

Aucun amendement n'a été déposé.

Er werden geen amendementen ingediend.

Les articles 1 et 2 sont adoptés article par article.

De artikelen 1 en 2 worden artikel per artikel aangenomen.

La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.

04 Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus, en van de wet op het politieambt (2555/1-2)

La discussion générale est ouverte.

De algemene bespreking is geopend.

04.01 Annick Saudoyer, rapporteur: Monsieur le président, je m'en réfère à mon rapport écrit.

04.02 Katrien Schryvers (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega’s, CD&V heeft zich bij de stemming over dit ontwerp in de commissie onthouden. Dat zal u niet verbaasd hebben, want wij hadden en hebben daarvoor verschillende redenen.

Ten eerste, het ontwerp zet volgens ons een fundamenteel uitgangspunt van de wet op de geïntegreerde politie op de helling, met name de strikte scheiding tussen het operationeel kader en het administratief en logistiek kader. De wet op de geïntegreerde politie stelt duidelijk dat leden van het operationeel kader die worden onderverdeeld bij het administratief en logistiek kader indien dat niet volledig is opgevuld, hun politionele bevoegdheden, zowel OBP- als OGP-bevoegdheden, verliezen. Nu gaat men een deel van het CALog-personeel wel die politionele bevoegdheden toekennen.

Ten tweede, een ander fundamenteel principe van de wet op de geïntegreerde politie wordt volgens ons eveneens op de helling geplaatst. De wetgever heeft in het raam van de politiehervorming gesteld dat het nefast is voor de werking van de politiediensten dat binnen dezelfde dienst personeel werkzaam zou zijn dat een verschillend statuut heeft. Daarom is er toen gekozen voor een eenheidsstatuut met enerzijds, operationeel en anderzijds, administratief en logistiek personeel. Het ontwerp zet dat principe nu volgens ons opnieuw op losse schroeven, want binnen gerechtelijke labo’s zullen voortaan mensen van beide kaders dezelfde taken uitvoeren. Dat gebeurt dan door personeelsleden met een verschillend statuut.

Naast het CALog-personeel van niveau B, met beperkte OGP-bevoegdheden, zullen er eveneens hoofdinspecteurs van het operationeel kader werkzaam zijn die net daarnaast dezelfde taken uitvoeren. Die laatsten zullen natuurlijk financieel wel een veel beter statuut hebben. Wij zijn ervan overtuigd dat dit de samenwerking tussen personeelsleden niet ten goede kan komen. Wij mogen bovendien niet vergeten dat bij die diensten ook basiskaderpersoneel werkzaam zal zijn. Afhankelijk van hun voorgeschiedenis bij de politiediensten hebben die personeelsleden al of niet OGP-bevoegdheden. Voor die mensen is dat zeker ook een doorn in het oog.

Ten derde, is er de wijze waarop dat ontwerp inzake deze problematiek tot stand is gekomen en hoe men gepoogd heeft een oplossing te bieden. Want de beslissing om aan het CALog-personeel van de gerechtelijke labo’s beperkte politiebevoegdheden te geven, dateert bij ons weten al van zo’n twee jaar geleden. Sindsdien heeft men inderdaad personeelsleden aangenomen en vacatures uitgeschreven waarbij werd gesteld dat die mensen beperkte politiebevoegdheden zouden krijgen. Nu, twee jaar later, maakt men een wettelijke regeling. Wij vragen ons af op welke basis de mensen die intussen aan het werk zijn, gewerkt hebben en welk wettelijk kader daarvoor bestond.

U weet ook dat nu in de mogelijkheid wordt voorzien om processen-verbaal uit te schrijven. Dit spreekt voor zich want dat is mee de bedoeling van dit ontwerp. In welke opleidingen is dan voor die mensen voorzien?

Een vierde punt betreft de tewerkstelling van visueel gehandicapte personen bij de gerechtelijke diensten. De minister heeft er duidelijk op gewezen dat er 36 visueel gehandicapte personeelsleden aangeworven zouden worden. Volgens mijn informatie zouden het er in eerste instantie, op dit ogenblik, maar zes zijn. De rest is voor later. Ik vraag mij af voor wanneer. Tot nu toe hebt u ons daarover geen duidelijkheid gegeven, mijnheer de minister.

Hoewel wij principieel natuurlijk geen probleem hebben met het feit dat op deze manier visueel gehandicapte mensen tewerkgesteld kunnen worden, hebben wij er wel een probleem mee dat men laat blijken dat dit ontwerp specifiek voor deze mensen bedoeld zou zijn, terwijl volgens ons veeleer de andere categorie wordt geviseerd en men daarvoor maatregelen wenste in te voeren.

Principieel hebben wij dus geen probleem met het feit dat visueel gehandicapten tewerkgesteld zullen worden op deze manier, maar dat onder deze dekmantel een situatie wordt rechtgetrokken die al twee jaar bestaat, vinden wij minder netjes. Daarom zullen wij ons onthouden.

04.03 Annick Saudoyer (PS): Monsieur le président, monsieur le ministre, chers collègues, les modifications apportées à la loi sur la police intégrée et à la loi sur la fonction de police répondent assurément à deux nécessités: d'une part, celle de doter nos spécialistes civils de la police technique et scientifique de prérogatives juridiques leur permettant d'être pleinement opérationnels et, d'autre part, d'élargir les possibilités de recrutement au sein du secteur de la police, dont l'importance est de plus en plus prégnante depuis quelques années dans la résolution des crimes et délits.

Les séries télévisées du type "Les Experts" ont certainement mis en lumière le nouveau visage de la police scientifique et technique. En effet, il en est fini des rudimentaires autopsies et simples empreintes digitales. Nous en sommes maintenant à l'utilisation des techniques les plus pointues recourant à des appareillages de haute technologie.

Dans ce cadre, les qualités professionnelles des femmes et des hommes de la police technique et scientifique, qu'ils soient policiers ou civils, sont primordiales. Il en va de la qualité et de l'admissibilité juridique des preuves recueillies grâce aux nouvelles techniques policières.

Le projet de loi vise à créer une base légale permettant au personnel civil d'effectuer des constatations judiciaires sans devoir être accompagné d'un membre opérationnel revêtu de la qualité d'officier de police judiciaire. Les membres du personnel concerné seront désormais habilités à consigner eux-mêmes leurs constatations techniques et scientifiques dans un procès-verbal qui, comme tout autre procès-verbal, peut être utilisé comme preuve devant les tribunaux. Cela permettra de simplifier et d'accélérer les procédures. Cela permettra également d'ouvrir les métiers de la police aux civils, ce qui assurera une diversification et une pluralité au sein de ce service public.

Lors du débat en commission, monsieur le ministre, vous vous êtes engagé à renforcer la capacité des laboratoires de la police scientifique et technique actifs au sein des 27 arrondissements judiciaires par l'engagement de 91 membres du personnel supplémentaires (personnel civil de niveau B+). Je m'en réjouis car ce secteur de la police a un grand besoin de renforts.

Par ailleurs, ce projet de loi a un autre volet. Il s'agit de permettre le recrutement de personnes qui, en raison de leurs compétences auditives particulières, dues à leur cécité ou à leur mauvaise vue, procéderont aux écoutes téléphoniques dans les chambres d'écoute des services de police et transcriront les messages. Le projet de loi vise aussi à octroyer, dans certaines limites, la qualité d'OPJ auxiliaire du procureur du Roi, à cette catégorie particulière du cadre administratif et logistique (CALog).

L'objectif est de permettre l'intégration sociale et professionnelle de ces personnes au sein de la police. Leur contribution à la qualité de l'action policière sera certaine. Non seulement, leur cécité leur donne des capacités auditives supérieures, mais permettra également de libérer des policiers qui seront plus présents en rue et sur le terrain.

Mon groupe votera favorablement ce projet de loi. Il reste maintenant à améliorer le statut des CALog, mais c'est une autre question.

04.04 Minister Patrick Dewael: Mijnheer de voorzitter, ik kan verwijzen naar wat ik in de commissie heb gezegd. Er is een vraag geweest van mevrouw Schryvers over de aanwerving van de personen in kwestie. Welnu, dat gebeurt zo snel mogelijk. U weet ook dat het niet van vandaag op morgen kan, inzonderheid wanneer het gaat over degenen die geconfronteerd worden met een handicap. De wens van de regering is uiteraard zo snel mogelijk tot die aanwervingen te kunnen overgaan omdat ik meen, mijnheer de voorzitter en collega's, dat we hier toch wel een win-winsituatie krijgen. Wij kunnen mensen met zo'n handicap effectief integreren in het arbeidsproces. Zij beschikken over bijzondere hoedanigheden om dat zeer goed te kunnen doen. Daardoor maken we recherchecapaciteit vrij om mensen met een politieopleiding opnieuw te kunnen inschakelen in het operationele politiewerk.

Ik verheug mij erover dat dit ontwerp in de commissie een ruime meerderheid heeft gekregen. Misschien dat ik mevrouw Schryvers vandaag nog kan overtuigen haar onthouding om te zetten in een ja-stem.

De voorzitter: Dat zullen we straks zien.

Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

Vraagt nog iemand het woord? (Nee)

La discussion générale est close.

De algemene bespreking is gesloten.

05 Projet de loi portant des dispositions diverses en vue de la création du service de médiation pour le secteur postal (2679/1-5)

Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 85, 4) (2555/1)

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking. (Rgt 85, 4) (2555/1)

Le projet de loi compte 5 articles.

Het wetsontwerp telt 5 artikelen.

Aucun amendement n'a été déposé.

Er werden geen amendementen ingediend.

Artikel 1 wordt aangenomen.

Er is wel een kleine correctie in de titel van artikel 2, meervoud in plaats van enkelvoud. Dat is een technische verbetering.

Artikel 2 wordt aldus gewijzigd aangenomen.

In artikel 3, tertio moet men lezen “om opdrachten van technische en wetenschappelijke politie uit te voeren, de leden van het administratief en logistiek kader die zijn bekleed met minstens een graad van het niveau B”. De woorden “die zijn” moeten dus toegevoegd worden. Dan heb ik nog een kleine verbetering in de voorlaatste regel van het artikel.

En français, il faut lire: "Ils sont compétents pour exercer leur mission sur l'ensemble du territoire du Royaume" plutôt que "Ils sont compétents pour exercer leur mission sur l'ensemble du territoire national."

Artikel 3 wordt aldus gewijzigd aangenomen.

Les articles 4 et 5 sont adoptés article par article.

Les articles 1 à 5 sont adoptés article par article, avec corrections de texte.

De artikelen 1 tot 5 worden artikel per artikel aangenomen, met tekstverbeteringen.

La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.

- Proposition de loi portant création d'un service de médiation pour les services postaux (1985/1-2)

- Proposition de loi modifiant la loi du 21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques économiques en vue d'étendre les compétences du Service de médiation de La Poste (2581/1-2)

05 Wetsontwerp houdende diverse bepalingen met het oog op de oprichting van de ombudsdienst voor de postsector (2679/1-5)

- Wetsvoorstel tot oprichting van een ombudsdienst voor de postdiensten (1985/1-2)

- Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven met het oog op de uitbreiding van de bevoegdheden van de Ombudsdienst bij De Post (2581/1-2)

Propositions déposées par:

Voorstelllen ingediend door:

- 1985: François Bellot, Olivier Chastel, Valérie De Bue

- 2581: Roel Deseyn, Jef Van den Bergh, Simonne Creyf

La discussion générale est ouverte.

De algemene bespreking is geopend.

De heer De Coene is verslaggever.

05.01 Dirk Van der Maelen (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, de heer De Coene verwijst naar zijn schriftelijk verslag.

De voorzitter: De minister is gevraagd. Ecce mulier. Mevrouw de minister, uw timing is uitstekend. Mevrouw De Bue is ingeschreven in de algemene bespreking. Mijnheer Deseyn?

05.02 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik had nog een vraag over het schriftelijk verslag. Het is niet zo onbelangrijk. Het is jammer dat de heer De Coene hier niet is.

De voorzitter: Hij is daar. De timing is zeer goed vanavond. De minister is op tijd binnengekomen. De heer De Coene is op tijd. Mijnheer De Coene, u hebt naar uw schriftelijk verslag laten verwijzen via uw fractieleider. De heer Deseyn heeft nu een vraag over uw verslag.

05.03 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de voorzitter, op pagina 7 lees ik dat amendement nr. 4 wordt ingediend door mijzelf en de heer Van den Bergh en dat het amendement wordt aangenomen. Iets verder op pagina 7 lees ik nogmaals dat amendement nr. 4 wordt ingediend en dat dit amendement dan niet ter stemming is voorgelegd. Mag ik eraan herinneren dat de minister akkoord ging met het laatste amendement dat onderaan pagina 7 wordt beschreven. Men spreekt twee keer over amendement nr. 4. Een verdere lezing van het verslag en van de conclusies voor de stemming zijn in dit opzicht problematisch. Op pagina 7 staat immers dat amendement nr. 4 wordt aangenomen. Op pagina 9 staat dan dat amendement nr. 4 niet ter stemming wordt voorgelegd.

Ik weet dat de minister haar goedkeuring aan dat amendement had gegeven. Het zou dus goed zijn dat wij daarvoor vandaag een uitweg vinden. Ik wil het ook opnieuw indienen. Zo niet, zullen wij een probleem hebben met de coördinatie van de tekst.

De voorzitter: Ik ben aan het zoeken in het verslag. U bent bezig over artikel 5bis of 5ter?

05.04 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de voorzitter, bovenaan pagina 7 staat artikel 4 en 4bis. Meteen daaronder staat dat amendement nr. 4 wordt ingediend. Drie paragrafen verder staat dat het artikel en het amendement eenparig worden aangenomen. Eind pagina 7 wordt echter opnieuw melding gemaakt van amendement nr. 4, vervolgens wordt de discussie beschreven en op pagina 9 staat in de eerste paragraaf dat amendement nr. 4 niet ter stemming wordt voorgelegd.

De voorzitter: Mijnheer De Coene, wat is het probleem? Werd het in het verslag verkeerd verwoord?

05.05 Philippe De Coene (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, in het slechtste geval zal het om een slechte nummering van het amendement gaan. Het kan enkel dat zijn.

05.06 Roel Deseyn (CD&V): Het heeft inderdaad ook te maken met de nummering. Er is echter meer dan dat aan de hand.

Er is ook verwarring geweest over het eigenlijke amendement nr. 4. In het verslag staat dat het amendement niet ter stemming wordt voorgelegd. Precies over dat amendement hadden wij een discussie.

Mevrouw de minister, u zult zich wel herinneren dat het over het al dan niet schriftelijk en telefonisch indienen van klachten ging. U ging akkoord. Ik stel voor dat wij bij wijze van correctie de woorden beschreven in het amendement nr. 4 invoegen. Zou de minister haar akkoord nogmaals kunnen bevestigen, net zoals zij dat toen in de commissie deed?

De voorzitter: U moet twee zaken onderscheiden.

Ik heb er geen probleem mee dat het verslag, indien dat nodig is, zou worden verbeterd. Er kan echter geen amendement bij de tekst worden gevoegd, want anders is een tweede lezing nodig.

05.07 Minister Freya Van den Bossche: Mijnheer de voorzitter, het gaat om het schrappen van het woord “niet-schriftelijk”.

Om klachten tegenstelbaar te maken – wat in dit geval vrij belangrijk is, omdat de financiering van het systeem ook afhangt van het aantal klachten dat per operator wordt ingediend –, lijkt het wenselijk om een schriftelijke weerslag van elke klacht te vragen, zelfs indien de klacht initieel telefonisch werd ingediend. De klacht hoeft dus niet meteen schriftelijk te worden ingediend. Zo moet u het niet begrijpen. U moet uit de tekst wel begrijpen dat, om de klacht te laten registreren, er een schriftelijke weergave moet zijn. De manier van financieren hangt daarvan immers af. In een laatste stadium gebeurt elke klacht dus schriftelijk.

Dat is het geval bij elke ombudsdienst. Wanneer de dienst effectief iets met de klacht doet, moet die worden neergeschreven en bevestigd. Dat in eerste instantie klagers op andere wijzen contact met een ombudsdienst kunnen nemen, spreekt voor zich. Ik zal het op die manier verduidelijken.

Ik zou het amendement niet volgen. Er wordt in dat geval immers de indruk gegeven dat de klacht niet schriftelijk hoeft te gebeuren, wat nochtans nodig is voor de tegenstelbaarheid. Mijnheer Deseyn, ik begrijp – ik wil dit met mijn woorden ook duiden – dat niemand zijn klacht onmiddellijk schriftelijk hoeft in te dienen. In een laatste stadium lijkt dat echter wel nodig.

De voorzitter: Mijnheer De Coene, mag ik van u als verslaggever weten of de tekst van het wetsontwerp van 20 november 2006 met het nieuwe opschrift de correcte weergave van de in de commissie gedane stemming is? Dat moet ik weten.

05.08 Philippe De Coene (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, neem mij niet kwalijk. Ik word hier met bepaalde zaken geconfronteerd.

Mijnheer Deseyn, wij gaan hier toch niet beginnen te improviseren. Ik zou graag lectuur krijgen van de twee versies, zijnde de door de heer Deseyn voorgestelde versie en de versie die wij hier voorhanden hebben.

Ik wijs overigens op het volgende. Wij zijn hier nu al uren bijeen. De heer Deseyn had mij in afwachting van de bespreking op zijn minst, indien het om een technische correctie gaat, van zijn intenties kunnen verwittigen, zodat wij de bepaling al voordien hadden kunnen wijzigen en de wijziging hier meteen hadden kunnen aankondigen.

Ik houd mij dus ter beschikking om de twee varianten te bekijken. Ik wil er echter wel over waken dat wij hier niet op een sluipende manier een amendement goedkeuren waarvoor geen politieke meerderheid was.

De voorzitter: Er zijn twee mogelijkheden. We kunnen dit oplossen. Indien er bewoordingen zijn in het verslag die eventueel verkeerd genoteerd zouden zijn, dan kunnen we dat rechtzetten: dat is geen probleem. Wat ik moet weten als Kamervoorzitter is of de tekst die uit de commissie komt en die ik straks in de artikelsgewijze bespreking zal voorleggen, correct is. U kunt een amendement op de tekst indienen, dat is geen probleem.

05.09 Roel Deseyn (CD&V): Als ik nu het amendement opnieuw indien, kunnen we daarover discussiëren en stemmen.

De voorzitter: Dat is goed. Dient u een nieuw amendement in, dan zal ik het behandelen bij de artikelen.

05.10 Philippe De Coene (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, deze wijze van handelen is andersluidend dan wat de heer Deseyn in zijn eerste interventie heeft gezegd. Uit zijn eerste interventie kon blijken dat wij hier alleen een technische vergissing hadden begaan. Nu zegt hij dat hij een amendement zal indienen met een tekstwijziging. Dat is iets anders dan de door hem aangekondigde technische fout in een verslag.

De voorzitter: Dat is zijn recht.

05.11 Philippe De Coene (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, ik stel voor dat we ingaan op het voorstel van de heer Deseyn dat hij zijn amendement indient. De Kamer zal dan oordelen in plenaire vergadering.

De voorzitter: Ik wilde alleen maar weten of de tekst die uit de commissie kwam, correct was.

05.12 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik herinner mij, en het is belangrijk dat de collega's dat weten, dat er in de commissie, naar aanleiding van de twee amendementen, een beetje verwarring ontstond over wat precies was goedgekeurd: welk amendement bij welk artikel? Die verwarring blijkt nu ook uit het verslag. Het amendement waarop ik net alludeerde werd eigenlijk niet ter stemming voorgelegd, maar ik herinner mij dat de minister toen zei dat hij er geen probleem mee had de woorden "of niet schriftelijk" weg te laten, omdat dat ook zo is voor andere meldingspunten die gangbaar zijn in de telecomsector. Daarom dacht ik dat als mijn interpretatie van het verloop van het debat in de commissie gedeeld kon worden, wij dat zonder meer konden invoegen. Wij hoeven inderdaad niet langer te discussiëren: ik stel voor dat ik nu het amendement indien. Ik wil er even aan herinneren dat daarover destijds wel een consensus bestond.

05.13 Valérie De Bue (MR): Monsieur le président, madame la vice-première ministre, chers collègues, comme chacun le sait, le secteur postal est en pleine évolution depuis plusieurs années. L'un des aspects les plus connus de cette évolution est la diminution progressive du poids des envois dont le traitement est réservé aux opérateurs historiques, chez nous La Poste.

Cela entraîne également certaines modifications dans les relations entre le citoyen consommateur et les différents prestataires de services – puisque La Poste n'est plus seule. Et la situation va encore évoluer dans deux ans, comme le prévoit la proposition de troisième directive postale. Il est donc temps maintenant d'adapter à la nouvelle donne les structures, les instances de recours: il n'était plus logique de maintenir un seul médiateur au sein – ou plus exactement en marge – de La Poste alors que nombre d'opérateurs sont actifs en Belgique.

En effet, si un consommateur a un litige avec un prestataire de services autre que La Poste, son seul recours consiste à s'adresser à la justice, avec toutes les conséquences que cela entraîne (formalités lourdes, coûts, délais,…) alors que les clients de La Poste disposent d'une instance de recours, que l'on pourrait qualifier d'appel.

Nous avions aussi déposé une proposition de loi qui, à l'instar de ce projet de loi, créait un service de médiation pour l'ensemble du secteur postal au sein de l'IBPT. Par conséquent, comme il l'a fait en commission, le MR soutiendra ce projet de loi qui correspond parfaitement à ses attentes. Je vous remercie pour votre attention.

05.14 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, collega's, CD&V steunt bijna volmondig de inhoud van het wetsontwerp. Enkel over het amendement moet nog worden gediscussieerd. Het wetsontwerp ligt namelijk volledig in het verlengde van een wetsvoorstel dat ik vroeger heb ingediend tot regeling van een postale ombudsdienst waarvan de verantwoordelijkheid ruimer is en zich niet alleen beperkt tot het bedrijf De Post. De ombudsdienst in de postsector is momenteel immers een ombudsdienst bij het overheidsbedrijf De Post en niet voor de totale sector.

Laat me even het verschil schetsen. De ombudsdienst voor telecommunicatie heeft zeggenschap over de hele sector van de telecom. Elke klant die ontevreden is over zijn telecomoperator kan de ombudsdienst gratis vragen om tussenbeide te komen. De ombudsdienst in de postsector kan evenwel enkel ingrijpen wanneer het probleem zich bij De Post voordoet.

Collega's, door de toenemende liberalisering in de postsector en het daaraan verbonden toegenomen aantal post- en pakjesbedrijven komt de burger, de consument steeds meer in aanraking met andere bedrijven dan De Post. Over deze concurrenten heeft de ombudsdienst bij De Post geen bevoegdheid. Vaak gebeurt het contact van de burger met het bedrijf De Post, die veelal verantwoordelijk is voor de eindaflevering, nadat de brief of het pakket al een hele weg heeft afgelegd via andere operatoren. Wanneer er vroeg in deze ketting iets misgaat, heeft de ombudsdienst bij De Post alweer geen bevoegdheid.

Om de nadelen van de liberalisering, met name de geringere mogelijkheden voor de burger om een beroep te doen op een bemiddelingsorgaan, wat te kanaliseren, was het van dringend belang om de bevoegdheid van de ombudsdienst uit te breiden naar alle ondernemingen in de post- en pakjessector. De CD&V-fractie is reeds lang vragende partij voor de uitbreiding van de bevoegdheden van de postale ombudsdienst. Bij verschillende van mijn vragen bevestigde de minister van Consumentenzaken hiervoor haar steun. Het is ook goed dat minister Verwilghen hier aanwezig is want uit VLD-hoek kwam op bepaalde momenten wel wat tegenkanting. Zo verklaarde minister Verwilghen in mei 2005 op een van onze vragen, dat de oprichting niet aan de orde was. Uiteindelijk diende onze fractie een wetsvoorstel in om de zaak te bespoedigen. Wij zijn verheugd dat de uitbreiding van de bevoegdheden nu eindelijk een feit is. Het had evenwel veel sneller kunnen en ook moeten gaan.

Tijdens de bespreking in commissie hebben we ook onze steun geuit voor het mechanisme dat de ombudsbijdrage van de verschillende operatoren deels zal doen afhangen van het aantal te behandelen klachten in verband met een bepaalde operator. We betreuren evenwel dat men hetzelfde principe niet hanteerde voor de ombudsbijdrage aan de ombudsdienst telecommunicatie zoals wij via een amendement hadden voorgesteld. Mogelijk kunnen we de evaluatie van dit berekeningssysteem een jaar of iets langer afwachten om, wanneer dit werkbaar zou blijken, er ook in te voorzien op het vlak van de ombudsbijdrage aan de ombudsdienst telecom. We hopen oprecht dat het systeem werkbaar is maar vrezen, wegens het ontbreken van een overgangsregeling, toch voor heel wat disputen.

Ik zal niet terugkomen, voorzitter, op het feit dat de verkeerde documenten - het ging om de memorie van toelichting en het voorontwerp, maar het kon evengoed om het ontwerp zelf zijn gegaan en dat konden we niet afleiden – aan het Parlement werden voorgelegd. We konden pas over de echte documenten beschikken tijdens de bespreking. CD&V heeft trouwens geanticipeerd op deze situatie via het commissiesecretariaat. Wij hebben ook het kabinet op de hoogte gebracht van deze fouten zodat dit nog op de valreep, vlak vóór de bespreking in commissie kon worden gerepareerd.

Samen met de correcties die we hebben aangebracht via amendering en technische correcties meen ik te mogen stellen dat CD&V een zeer constructieve oppositie heeft gevoerd.

Mevrouw de minister, ik heb nog een bijkomende vraag. Gisteren heeft de commissie voor de Infrastructuur een hoorzitting georganiseerd in het raam van een nieuwe Europese postrichtlijn. Daarbij kwam de ombudsbijdrage ter sprake. De vertegenwoordiging van de expresbedrijven stelde dat zij niet zouden bijdragen omdat ze geen postdiensten leveren. Tijdens de bespreking van voorliggend ontwerp stelde u evenwel dat ook de omzet in de pakjessector – dit is een belangrijk onderscheid dat men maakt tussen de gewone postale sector en de pakjessector – mee zou tellen voor de berekening van de bijdrage. Vandaar mijn vraag. Wat is de grens tussen postdiensten en transport? Het bevoegdheidsgebied van de ombudsdienst is daarmee immers verbonden.

Mevrouw de minister, kunt u meedelen of de expresbedrijven zullen moeten bijdragen? Universal Post Union zou de grens voor de postdiensten op zendingen tot 30 kilogram hebben gelegd. Zal de ombudsbijdrage worden berekend op de omzet beneden deze grens? Is dit meteen de grens voor het bevoegdheidsgebied van de ombudsdienst? Dit zijn geen onbelangrijke vragen in het licht van het berekeningsmechanisme. Ik herhaal ze kort: de grens tussen post en transport, de situatie van de expresbedrijven, de 30-kilogramgrens en het bevoegdheidsgebied van de ombudsdienst.

05.15 Minister Freya Van den Bossche: Mijnheer de voorzitter, mijnheer Deseyn, de grens tussen post en pakjes ligt vast in internationale verdragen. De grens is vastgelegd op 30 kilogram. Kortom, iedereen en elk bedrijf die iets verzendt dat minder dan 30 kilogram weegt, valt hieronder en zal bijgevolg moeten bijdragen.

05.16 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, ik neem aan dat dit meteen ook de grens is voor het bevoegdheidsgebied van de ombudsdienst. Ik merk dat u dit bevestigt. Ik neem hiervan akte.

Wat de grens van Universal Post Union betreft, u verwijst naar internationale verdragen. In andere landen ligt de grens op 50 kilogram. In die zin was mijn vraag wel belangrijk.

In de drukte van de bespreking werd het amendement – ik maak even allusie op de discussie van zopas – niet ter stemming voorgelegd. Dit amendement werd ingediend op basis van onze vraag waarom telefonische en mondelinge klachten naar aanleiding van een bezoek aan de ombudsdienst niet geldig zijn. Volgens het voorliggend ontwerp zijn deze klachten niet ontvankelijk. Bij de ombudsdienst voor telecommunicatie worden mondelinge klachten wel in aanmerking genomen. Ik herhaal opnieuw dat u het, mijns inziens, wel eens was met mijn voorstel tot correctie. Blijkbaar is het moeilijk dit vandaag te beamen of via technische correctie te aanvaarden. Vandaar dat ik het amendement opnieuw indien.

De voorzitter: Mijnheer Deseyn, uw amendement heeft betrekking op artikel 4 niet op artikel 5. De artikelen zijn van nummer veranderd. Indien u toestemt, is dit een amendement op artikel 4. Hetgeen u zegt is correct. "Artikel 43ter, paragraaf 4, ten eerste". Het is artikel 4 geworden en niet artikel 5.

05.17 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ook tijdens de bespreking telde de memorie eveneens meer artikelen dan het uiteindelijk ontwerp.

Mevrouw de minister, ander belangrijk punt is de overgangsperiode. De berekening van de ombudsbijdrage hangt af van de behandelde klachten van het jaar voordien. Voor de alternatieve postoperatoren bestaat het voorgaande jaar evenwel niet omdat ze niet onder de bevoegdheid van de ombudsdienst vielen. Vandaar mijn laatste vraag. Hoe en op welke wijze zal u de overgangssituatie regelen?

Le président: Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

Vraagt nog iemand het woord? (Nee)

La discussion générale est close.

De algemene bespreking is gesloten.

06 Projet de loi modifiant la loi du 6 avril 1995 relative à la prévention de la pollution de la mer par les navires concernant des matières visées à l'article 78 de la Constitution (2725/1-2)

Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 85, 4) (2679/5)

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking. (Rgt 85, 4) (2679/5)

L'intitulé a été modifié par la commission en "projet de loi portant des dispositions diverses en vue de la création du service de médiation pour le secteur postal et modifiant la loi du 13 juin 2005 relative aux communications électroniques".

Het opschrift werd door de commissie gewijzigd in "wetsontwerp houdende diverse bepalingen met het oog op de oprichting van de ombudsdienst voor de postsector en tot wijziging van de wet van 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie".

Le projet de loi compte 15 articles.

Het wetsontwerp telt 15 artikelen.

* * * * *

Amendement déposé:

Ingediend amendement:

Art. 4

• 4 Roel Deseyn (2679/3)

* * * * *

La discussion des articles est close. Le vote sur l'amendement et l'article réservés ainsi que sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over de aangehouden amendement en artikel en over het geheel zal later plaatsvinden.

* * * * *

Besluit van de artikelsgewijze bespreking:

Conclusion de la discussion des articles:

Réservé: le vote sur l'amendement et l'article 4.

Aangehouden: de stemming over het amendement en artikel 4.

Artikel per artikel aangenomen: de artikelen 1 - 3, 5 - 15.

Adoptés article par article: les articles 1 - 3, 5 - 15.

* * * * *

- Projet de loi modifiant la loi du 6 avril 1995 relative à la prévention de la pollution de la mer par les navires concernant des matières visées à l'article 77 de la Constitution (2726/1-2)

06 Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 6 april 1995 betreffende de voorkoming van verontreiniging van de zee door schepen met betrekking tot aangelegenheden als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet (2725/1-2)

- Wetsontwerp tot wijziging van de wet van 6 april 1995 betreffende de voorkoming van verontreiniging van de zee door schepen met betrekking tot aangelegenheden als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet (2726/1-2)

Je vous propose de consacrer une seule discussion à ces deux projets de loi. (Assentiment)

Ik stel u voor één enkele bespreking aan deze twee wetsontwerpen te wijden. (Instemming)

La discussion générale est ouverte.

De algemene bespreking is geopend.

06.01 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de voorzitter, het betreft een ontwerp dat in een betere regeling moet voorzien wanneer een verontreiniging door schepen wordt vastgesteld.

Minister Landuyt heeft toegelicht dat daaromtrent afspraken zijn gemaakt met de parketten van Brugge en Oostende opdat er adequater zou kunnen opgetreden worden bij een dergelijke schending of lozing. We hebben daarbij slechts vijf minuten stilgestaan in commissie en alle fracties konden met dit ontwerp leven.

Le président: Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

Vraagt nog iemand het woord? (Nee)

La discussion générale est close.

De algemene bespreking is gesloten.

07 Projet de loi relatif à un prélèvement visant à lutter contre la non-utilisation d'un site de production d'électricité par un producteur (2711/1-4)

Nous passons à la discussion des articles du projet de loi n° 2725. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 85, 4) (2725/1)

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan van het wetsontwerp nr. 2725. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking. (Rgt 85, 4) (2725/1)

Le projet de loi compte 23 articles.

Het wetsontwerp telt 23 artikelen.

Aucun amendement n'a été déposé.

Er werden geen amendementen ingediend.

Les articles 1 à 23 sont adoptés article par article.

De artikelen 1 tot 23 worden artikel per artikel aangenomen.

Il y a des corrections de majuscules et minuscules.

La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.

Nous passons à la discussion des articles du projet de loi n° 2726. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 85, 4) (2726/1)

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan van het wetsontwerp nr. 2726. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking. (Rgt 85, 4) (2726/1)

Le projet de loi compte 2 articles.

Het wetsontwerp telt 2 artikelen.

Aucun amendement n'a été déposé.

Er werden geen amendementen ingediend.

Les articles 1 et 2 sont adoptés article par article.

De artikelen 1 en 2 worden artikel per artikel aangenomen.

La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.

- Projet de loi organisant une voie de recours contre l'amende administrative infligée dans le cadre de l'application de la loi du (...) établissant un prélèvement visant à lutter contre la non-utilisation d'un site de production d'électricité par un producteur (2712/1-3)

07 Wetsontwerp tot vaststelling van een heffing ter bestrijding van het niet benutten van een site voor de productie van elektriciteit door een producent (2711/1-4)

- Wetsontwerp tot inrichting van een beroep tegen de administratieve boete opgelegd in het raam van de toepassing van de wet van (...) tot vaststelling van een heffing ter bestrijding van het niet benutten van een site voor de productie van elektriciteit door een producent (2712/1-3)

Je vous propose de consacrer une seule discussion à ces deux projets de loi. (Assentiment)

Ik stel u voor één enkele bespreking aan deze twee wetsontwerpen te wijden. (Instemming)

La discussion générale est ouverte.

De algemene bespreking is geopend.

Mme Karine Lalieux, rapporteur, renvoie à son rapport écrit.

07.01 Simonne Creyf (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, met het eerste wetsontwerp wordt een nieuwe heffing ingevoerd op elektriciteitssites die niet of niet meer worden benut of onderbenut zijn.

Het gaat om een heffing van 11.000 euro per megawattuur en de opbrengst wordt geraamd op 70 miljoen euro jaarlijks. Dat zijn geen te versmaden inkomsten in deze periode van budgettaire tekorten.

Op de markt is er een dominante speler, Electrabel. Electrabel kan aan die heffing ontkomen als ze die onderbenutte of niet-benutte sites verkoopt aan andere producenten. Het verplicht ter beschikking stellen van niet-benutte of onderbenutte sites aan derden door Electrabel werd door de regering reeds eerder voorgesteld naar aanleiding van Pax Electrica I, met name de overname van Electrabel door Suez.

Electrabel heeft intussen drie sites te koop aangeboden. Beringen zou verkocht zijn aan het Duitse E.ON en Marchienne-au-Pont en Sint-Pieters-Leeuw/Drogenbos zouden ook op de markt zijn gebracht. Het Spaanse Endesa had interesse voor beide sites maar ik heb vernomen dat de onderhandelingen intussen zouden afgesprongen zijn omdat de sites niet interessant zijn omwille van de moeilijke aansluiting op het net. De minister zei deze week nog dat de onderhandelingen met Endesa nog altijd bezig waren, maar ik lees vandaag dat die afgesprongen zouden zijn.

Over het principe van het ter beschikking stellen van niet-benutte of onderbenutte elektriciteitssites zijn we het eens. Wij lezen deze wet echter samen met de elektriciteitswet waarbij de meerderheid vorig jaar akkoord ging met het feit dat alle kosten en belastingen door de elektriciteitsproducenten mogen worden doorgerekend in de elektriciteitsprijs. Onze vrees is nu dat Electrabel geen vragende partij zal zijn voor meer concurrentie en bijgevolg eerder geneigd zal zijn de belasting te betalen die ze kan doorrekenen in de prijs per kilowattuur.

Deze wet kan alleen maar werken als Electrabel bereid is meer concurrentie te aanvaarden en interessante sites ter beschikking te stellen van andere concurrenten. Bovendien moet zij bereid zijn die sites ter beschikking te stellen aan een redelijke prijs. Als de vraagprijs te hoog is, zullen andere producenten weinig interesse tonen in deze ter beschikking gestelde sites.

Mijnheer de minister, hetgeen ik hier vertel, is een herhaling van hetgeen ik in de commissie heb gezegd. Wij vrezen dat de nieuwe heffing een interessante budgettaire operatie kan zijn voor de Staatskas, maar dat zij weinig zal opleveren wat de verhoging van de concurrentie op de elektriciteitsmarkt betreft.

Omdat we akkoord gaan met het principe maar niet naïef zijn wat de uitvoering betreft, onthouden wij ons op het eerste ontwerp.

Het tweede ontwerp bevat de mogelijkheid om beroep in te stellen tegen de boete en dat ontwerp zullen wij dus goedkeuren. Mijnheer de voorzitter, er zal straks dus verschillend worden gestemd. Voor het eerste ontwerp zullen wij ons onthouden en het tweede ontwerp zullen wij goedkeuren.

De voorzitter: Ik zal voor de ontwerpen twee naamstemmingen houden.

07.02 Minister Marc Verwilghen: Mijnheer de voorzitter, collega's, ik zal mij beperken tot het aangeven van het waarom van deze wetsontwerpen.

In België is er een gebrek aan capaciteit. Het is die capaciteit die nodig is om de concurrentie te kunnen installeren. Er zijn drie middelen die daarvoor tezamen worden gebruikt.

Ten eerste, de interconnectie verzorgen. Dat betekent de aansluitingen met het buitenland verzorgen zodanig dat er stroom kan uitgewisseld worden tussen verschillende landen. Dat doen wij in een vijflandenoverleg, als eerste, als voortrekkers in de Europese Unie.

Ten tweede, een stroombeurs tot stand brengen. Die is ondertussen, deze week is opgestart. Dat is de Belpex-beurs; Daar wordt de stroom verhandeld.

Ten derde, de heffing op niet-benutte sites.

Spijtig genoeg zijn er geen tovermiddelen. Wij moeten die allemaal door mekaar gebruiken.

Als wijziging in verband met de bespreking die wij hebben gehad op het ogenblik dat wij de wetsontwerpen hebben behandeld, kan ik melden dat het effectief zo is dat een van de drie sites is overgedragen, met name deze van Edingen. Voor Marchienne-au-Pont en Drogenbos zijn de onderhandelingen momenteel afgesprongen. Dat belet echter natuurlijk niet dat ook deze sites zich voegen bij de onderbenutte of niet-benutte sites en dus onder de heffing zullen vallen.

Het enige gevaar dat bestaat is dat men zegt dat Electrabel zich zal wentelen in een comfortabele situatie en misschien de heffing zal betalen om geen concurrentie toe te laten. Het gaat dan wel om een bijzonder hoog bedrag van 11.000 euro per megawatt. Dat is dus een enorm bedrag, zeker en vast als wij kijken naar de echte kostprijs van een eurowatt elektriciteit die wordt geproduceerd. Dat is echter een bijkomend gegeven. Dat is ook nieuw sedert deze week. Wij weten nu dag per dag exact de verhandeling en wat een megawatt kost en betekent. Die beurs is er. Gesteld dat Electrabel op een bepaald ogenblik zegt dat men de bluts met de buil neemt en de 11.000 euro per megawatt erbijvoegt, dan gaat zich dat onmiddellijk vertalen in de kostprijs, op een zodanig schrijnende wijze dat eenieder zal zien dat het de gewone recuperatie is.

Er is met andere woorden in elk geval reeds een drukkingsmiddel, los van de toezeggingen die gebeurd zijn aan de kant van Suez-Electrabel binnen de fusie. Zij hebben te kennen gegeven dat ze drie spelers zullen toelaten op de markt met een gelijkaardige portefeuille. Dit betekent natuurlijk dat er capaciteit zal moeten vrijgemaakt worden. Daarvoor zal ook voor een stuk de onderbenutte of niet-benutte capaciteit in aanmerking moeten komen.

Mevrouw Creyf, ik ben het met u eens in die zin dat er grote waakzaamheid geboden is. Het zal geen tovermiddel zijn; dat is duidelijk. Ik hoop dat de werkzaamheden van die aard zullen zijn dat wij effectief via het tot stand brengen van deze wet, de gewezen monopolist kunnen dwingen om het capaciteitsdeel dat het niet benut, en waarvoor toestemmingen werden verleend, ook vrijgemaakt worden voor andere spelers op de markt.

07.03 Simonne Creyf (CD&V): Mijnheer de minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik kan u voor een groot deel volgen. Er zijn inderdaad initiatieven genomen en stappen gezet naar een betere marktwerking en het verminderen van de dominantie van de speler. De wijze waarop de drie eerste minder of niet-benutte sites ter beschikking zijn gesteld, doet ons echter enigszins aarzelen, vooral omdat de onderhandelingen over twee van de drie sites afgesprongen zijn. Ik hoop dus dat de zware boete een incentive is voor Electrabel, maar niet doorgerekend zal worden aan de consument. Dat zou natuurlijk een kwalijke evolutie zijn voor iedereen.

07.04 Minister Marc Verwilghen: Ik zou mij niet blindstaren op de eerste verkopen van sites, want toen waren het sites die door Electrabel zelf zijn aangeduid. We herinneren ons nog allemaal de kritieken die toen bestonden bij de kandidaat-producenten die zeiden dat het niet de meest interessante waren. Zij wisten er veel interessantere liggen. Door het feit dat men nu een heffing zal opleggen op alle niet-benutte sites, zal men op een bepaald ogenblik de vrije markt moeten laten spelen op dat vlak. Ik verhoop dat op dat ogenblik ook sites die interessanter zijn dan de eerst aangebodene in aanmerking zullen komen om toegewezen te worden aan nieuwe concurrenten.

Le président: Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

Vraagt nog iemand het woord? (Nee)

La discussion générale est close.

De algemene bespreking is gesloten.