KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
CRIV 50 PLEN 234
CRIV 50 PLEN 234
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
V
OLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
HAMBRE DES REPRESENTANTS
DE
B
ELGIQUE
I
NTEGRAAL
V
ERSLAG
MET
VERTAALD BEKNOPT VERSLAG
VAN DE TOESPRAKEN
C
OMPTE
R
ENDU
I
NTEGRAL
AVEC
COMPTE RENDU ANALYTIQUE TRADUIT
DES INTERVENTIONS
P
LENUMVERGADERING
S
EANCE PLENIERE
woensdag mercredi
29-05-2002 29-05-2002
14:15 uur
14:15 heures
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
AGALEV-ECOLO
Anders gaan leven / Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales
CD&V
Christen-Democratisch en Vlaams
FN Front
National
MR Mouvement
réformateur
PS Parti
socialiste
cdH
centre démocrate Humaniste
SP.A
Socialistische Partij Anders
VLAAMS BLOK
Vlaams Blok
VLD
Vlaamse Liberalen en Democraten
VU&ID Volksunie&ID21
Afkortingen bij de nummering van de publicaties:
Abréviations dans la numérotation des publications:
DOC
50
0000/000
Parlementair document van de 50e zittingsperiode +
basisnummer en volgnummer
DOC 50 0000/000
Document parlementaire de la 50e législature, suivi du n° de
base et du n° consécutif
QRVA Schriftelijke
Vragen en Antwoorden
QRVA
Questions et Réponses écrites
CRIV
Integraal Verslag,met links het definitieve integraal verslag en
rechts het vertaald beknopt verslag van de toespraken (op wit
papier, bevat ook de bijlagen)
CRIV
Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu
intégral définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit
des interventions (sur papier blanc, avec les annexes)
CRIV
Voorlopige versie van het Integraal Verslag (op groen papier)
CRIV
Version Provisoire du Compte Rendu Intégral (sur papier vert)
CRABV
Beknopt Verslag (op blauw papier)
CRABV
Compte Rendu Analytique (sur papier bleu)
PLEN
Plenum (witte kaft)
PLEN
Séance plénière (couverture blanche)
COM
Commissievergadering (beige kaft)
COM
Réunion de commission (couverture beige)
Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen:
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel.: 02/ 549 81 60
Fax: 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail:
publicaties@deKamer.be
Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes:
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél.: 02/ 549 81 60
Fax: 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail:
publications@laChambre.be
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
i
INHOUD
SOMMAIRE
Berichten van verhindering
1
Excusés
1
Regeling van de werkzaamheden
1
Ordre des travaux
1
Sprekers: Francis Van den Eynde, Jan
Mortelmans, Frieda Brepoels, voorzitter van
de VU&ID-fractie
Orateurs: Francis Van den Eynde, Jan
Mortelmans, Frieda Brepoels, présidente du
groupe VU&ID
WETSONTWERPEN EN VOORSTELLEN
3
PROJETS DE LOI ET PROPOSITIONS
3
Wetsontwerp betreffende de misleidende en
vergelijkende reclame, de onrechtmatige bedingen
en de op afstand gesloten overeenkomsten inzake
de vrije beroepen (1469/1 tot 8)
3
Projet de loi relatif à la publicité trompeuse et à la
publicité comparative, aux clauses abusives et aux
contrats à distance en ce qui concerne les
professions libérales (1469/1 à 8)
3
Algemene bespreking
3
Discussion générale
3
Sprekers: Els Haegeman, rapporteur, Michèle
Gilkinet, voorzitter van de ECOLO-AGALEV-
fractie, Marc Verwilghen, minister van Justitie
Orateurs: Els Haegeman, rapporteur, Michèle
Gilkinet, présidente du groupe ECOLO-
AGALEV, Marc Verwilghen, ministre de la
Justice
Bespreking van de artikelen
7
Discussion des articles
7
Regeling van de werkzaamheden
8
Ordre des travaux
8
Voorstel van resolutie van de dames Mirella
Minne, Martine Dardenne en Leen Laenens en de
heer Peter Vanhoutte betreffende de universele
geldigmaking van het Verdrag van Ottawa inzake
het verbod van het gebruik, de aanleg van
voorraden, de productie en de overdracht van
antipersoonsmijnen en inzake de vernietiging van
deze wapens en betreffende de intersessionele
werkzaamheden (1748/1 tot 4)
8
Proposition de résolution de Mmes Mirella Minne,
Martine Dardenne et Leen Laenens et M. Peter
Vanhoutte relative à l'universalisation de la
Convention d'Ottawa sur l'interdiction de l'emploi,
du stockage, de la production et du transfert des
mines antipersonnel et sur leur destruction et au
travail intersessionnel (1748/1 à 4)
8
Bespreking
8
Discussion
8
Sprekers: Mirella Minne, Jef Valkeniers,
Peter Vanhoutte, Marc Verwilghen, minister
van Justitie
Orateurs: Mirella Minne, Jef Valkeniers,
Peter Vanhoutte, Marc Verwilghen, ministre
de la Justice
Ontwerp van bijzondere wet tot waarborging van
een gelijke vertegenwoordiging van mannen en
vrouwen op de kandidatenlijsten van de
kandidaturen voor de verkiezingen van de
Brusselse Hoofdstedelijke Raad, van de Waalse
Gewestraad en van de Vlaamse Raad
(overgezonden door de Senaat) (1680/1 tot 4)
12
Projet de loi spéciale assurant une présence égale
des hommes et des femmes sur les listes de
candidatures aux élections du Conseil de la
Région de Bruxelles-Capitale, du Conseil régional
wallon et du Conseil flamand (transmis par le
Sénat) (1680/1 à 4)
12
- Wetsvoorstel van mevrouw Colette Burgeon en
de heren Patrick Moriau en Charles Picqué tot
wijziging van een aantal bepalingen uit de
kieswetgeving ter bevordering van een gelijke
vertegenwoordiging van mannen en vrouwen op
de kieslijsten (417/1 en 2)
12
- Proposition de loi de Mme Colette Burgeon et
MM. Patrick Moriau et Charles Picqué modifiant
certaines dispositions relatives aux élections en
vue de promouvoir une représentation égale des
hommes et des femmes sur les listes électorales
(417/1 et 2)
12
- Wetsvoorstel van de dames Kristien Grauwels en
Claudine Drion tot wijziging van verscheidene
kieswetten ter bevordering van gelijke kansen voor
vrouwen en mannen bij verkiezingen (635/1 en 2)
12
- Proposition de loi de Mmes Kristien Grauwels et
Claudine Drion modifiant diverses lois électorales
afin d'assurer l'égalité des chances entre les
femmes et les hommes lors des élections (635/1
et 2)
12
Algemene bespreking
12
Discussion générale
12
Sprekers: Kristien Grauwels, rapporteur,
Paul Tant, Laurette Onkelinx, vice-eerste
minister en minister van Werkgelegenheid,
Peter Vanhoutte, Yves Leterme, voorzitter
van de CD&V-fractie, Claudine Drion, Fientje
Moerman
Orateurs: Kristien Grauwels, rapporteur, Paul
Tant, Laurette Onkelinx, vice-première
ministre et ministre de l'Emploi, Peter
Vanhoutte, Yves Leterme, président du
groupe CD&V, Claudine Drion, Fientje
Moerman
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
ii
Bespreking van de artikelen
29
Discussion des articles
29
Spreker: Paul Tant
Orateur: Paul Tant
Wetsontwerp tot waarborging van een gelijke
vertegenwoordiging van mannen en vrouwen op
de kandidatenlijsten van de kandidaturen voor de
verkiezingen van de federale Wetgevende Kamers
en van de Raad van de Duitstalige Gemeenschap
(overgezonden door de Senaat) (1681/1 tot 3)
30
Projet de loi assurant une présence égale des
hommes et des femmes sur les listes de
candidatures aux élections des Chambres
législatives fédérales et du Conseil de la
Communauté germanophone (transmis par le
Sénat) (1681/1 à 3)
30
- Wetsvoorstel van de heer Joos Wauters en de
dames Kristien Grauwels en Géraldine Pelzer-
Salandra en de heer Jean-Jacques Viseur ter
bevordering van gelijke kansen voor vrouwen en
mannen bij verkiezingen (357/1 en 2)
30
- Proposition de loi de M. Joos Wauters et Mmes
Kristien Grauwels et Géraldine Pelzer-Salandra et
M. Jean-Jacques Viseur favorisant l'égalité des
chances entre les femmes et les hommes lors des
élections (357/1 et 2)
30
Algemene bespreking
30
Discussion générale
30
Bespreking van de artikelen
31
Discussion des articles
31
Spreker: Kristien Grauwels, rapporteur
Orateur: Kristien Grauwels, rapporteur
Wetsontwerp tot regeling van de bijzondere
rechten verbonden aan de bijzondere aandelen
ten voordele van de Staat in de n.v. Distrigas en
de n.v. Fluxys (1801/1 en 2)
31
Projet de loi portant réglementation des droits
spéciaux attachés aux actions spécifiques au
profit de l'Etat dans la s.a. Distrigaz et la s.a.
Fluxys (1801/1 et 2)
31
Algemene bespreking
31
Discussion générale
31
Bespreking van de artikelen
32
Discussion des articles
32
Sprekers: Simonne Creyf, rapporteur, Eddy
Boutmans, staatssecretaris voor
Ontwikkelingssamenwerking
Orateurs: Simonne Creyf, rapporteur, Eddy
Boutmans, secrétaire d'Etat à la Coopération
au développement
Mededeling
32
Communication
32
BIJLAGE
35
ANNEXE
35
INTERNE BESLUITEN
35
DECISIONS INTERNES
35
INTERPELLATIEVERZOEKEN 35
DEMANDES
D'INTERPELLATION
35
I
NGEKOMEN
35
D
EMANDES
35
I
NGETROKKEN
36
R
ETRAIT
36
VOORSTELLEN
36
PROPOSITIONS
36
T
OELATING TOT DRUKKEN
36
A
UTORISATION D
'
IMPRESSION
36
MEDEDELINGEN
36
COMMUNICATIONS
36
SENAAT 36
SENAT 36
O
VERGEZONDEN WETSONTWERPEN
36
P
ROJETS DE LOI TRANSMIS
36
A
ANGENOMEN WETSONTWERP
37
P
ROJET DE LOI ADOPTÉ
37
REGERING 37
GOUVERNEMENT
37
I
NGEDIEND WETSONTWERP
37
D
EPOT D
'
UN PROJET DE LOI
37
A
LGEMENE UITGAVENBEGROTING
2002
37
B
UDGET GÉNÉRAL DES DÉPENSES
2002
37
ARBITRAGEHOF 37
COUR D'ARBITRAGE
37
B
EROEPEN TOT VERNIETIGING
37
R
ECOURS EN ANNULATION
37
P
REJUDICIËLE VRAGEN
38
Q
UESTIONS PREJUDICIELLES
38
M
EDEDELINGEN
38
C
OMMUNICATIONS
38
REKENHOF
39
COUR DES COMPTES
39
W
ETSVOORSTEL NR
. 1672/9
39
P
ROPOSITION DE LOI N
° 1672/9
39
W
IJZIGINGEN VAN HET PERSONEELSSTATUUT
40
M
ODIFICATIONS DU STATUT DU PERSONNEL
40
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
1
PLENUMVERGADERING SÉANCE
PLÉNIÈRE
van
WOENSDAG
29
MEI
2002
14:15 uur
______
du
MERCREDI
29
MAI
2002
14:15 heures
______
De vergadering wordt geopend om 14.15 uur door de heer Herman De Croo, voorzitter.
La séance est ouverte à 14.15 heures par M. Herman De Croo, président.
De voorzitter: De vergadering is geopend.
La séance est ouverte.
Een reeks mededelingen en besluiten moeten ter kennis gebracht worden van de Kamer. Zij zullen in
bijlage bij het integraal verslag van deze vergadering opgenomen worden.
Une série de communications et de décisions doivent être portées à la connaissance de la Chambre. Elles
seront reprises en annexe du compte rendu intégral de cette séance.
Berichten van verhindering
Excusés
Karel Pinxten, wegens ziekte / pour raison de santé;
Jean-Pierre Grafé, wegens ambtsplicht / pour obligation de mandat;
Lode Vanoost, met zending buitenslands / en mission à l'étranger;
Ferdy Willems, buitenslands / à l'étranger.
01 Regeling van de werkzaamheden
01 Ordre des travaux
Overeenkomstig het advies van de Conferentie van voorzitters van deze morgen en gelet op de
afwezigheid van leden die de voorstellen indienden, stel ik u voor om het punt 3 betreffende de uitrusting
van vrachtwagens en autocars met een "dode- en blindehoekspiegel" (dobli) te verdagen naar volgende
donderdag en de voorstellen tot verwerping betreffende de wetsvoorstellen van de heer Pieter De Crem
(nrs. 68/1 en 586/1) naar de vergadering van morgen namiddag.
Conformément à l'avis de la Conférence des présidents de ce matin et vu l'absence justifiée de la vice-
première ministre et ministre de la Mobilité et des Transports, je vous propose de reporter le point 3 relatif
à l'équipement des camions et autocars de rétroviseurs dits « angle mort » (dobli) à jeudi prochain et les
propositions de rejet concernant les propositions de loi de M. Pieter De Crem (n
os
68/1 et 586/1) à la
séance de demain après-midi.
Geen bezwaar?
Pas d'observation?
01.01 Francis Van den Eynde (VLAAMS BLOK): Mijnheer de
voorzitter, tijdens de Conferentie van voorzitters heb ik, samen met u,
vastgesteld dat minister Durant verontschuldigd afwezig is en dat de
indiener van de resolutie met betrekking tot de dobli-spiegel evenmin
aanwezig is, met evenveel reden trouwens aangezien zij een
parlementaire opdracht uitvoert in Noord-Afrika, meer bepaald in
Marokko.
01.01 Francis Van den Eynde
(VLAAMS BLOK): En tant que
président de la commission de
l'Infrastructure, je souhaiterais tout
de même attirer l'attention sur le
fait que je comprends mal que tant
la ministre Durant que l'auteur de
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
2
Het moet mij evenwel van het hart dat wij thans een merkwaardige
situatie meemaken. Enerzijds, hoor ik voortdurend in het bijzonder
bij de politieke partij van de vice-eerste minister die had moeten
aanwezig zijn, maar verontschuldigd afwezig is dat
verkeersveiligheid de hoogste prioriteit geniet. Voor de politieke
groep van de indiener van de resolutie is verkeersveiligheid bij wijze
van spreken het motto bij uitstek; voor de leden van die groep bestaat
er geen onveiligheid, tenzij de verkeersonveiligheid.
Anderzijds, nu het zover is en de kwestie van de dobli-spiegels na
met veel moeite door de commissie te zijn gesukkeld herinner u in
dat verband hoe voorstellen van onder andere mevrouw Brepoels
moesten worden uitgesteld omdat men wachtte op een initiatief van
de regering op de agenda van de plenaire vergadering staat, moet
zij omwille van bepaalde redenen plots worden uitgesteld.
Dit is geenszins een verwijt tot u gericht, mijnheer de voorzitter, maar
in mijn hoedanigheid van voorzitter van de commissie voor de
Infrastructuur, het Verkeer en de Overheidsbedrijven moest het mij
van het hart dat ik een dergelijke situatie kras vind.
la résolution soient absents alors
que le texte sur les rétroviseurs
Dobli est enfin à l'ordre du jour.
Ces deux personnes sont
membres de partis qui font de la
sécurité routière leur cheval de
bataille.
01.02 Jan Mortelmans (VLAAMS BLOK): Mijnheer de voorzitter,
aangezien de behandeling van het voorstel van resolutie omtrent de
dobli-spiegel wordt verschoven naar de plenaire vergadering van
volgende week kan van de gelegenheid worden gebruikgemaakt om
een kleine fout recht te zetten in de consideranten.
Inderdaad, onder punt d verschillen de Nederlandstalige en de
Franstalige teksten van elkaar in die zin dat er staat "Gelet op de in
het Belgisch Staatsblad van 6 februari verschenen omzendbrief",
terwijl het moet zijn "Gelet op de in het Belgisch Staatsblad van 16
februari verschenen omzendbrief'.
Ik neem aan dat de tekst zal worden verbeterd.
01.02 Jan Mortelmans (VLAAMS
BLOK): Une erreur s'est glissée
dans les considérants. Les
versions néerlandaise et française
divergent: l'une mentionne une
circulaire publiée le 6 février et
l'autre une circulaire publiée le 16
février.
De voorzitter: Absoluut. Het is vriendelijk om dit te melden.
Mijnheer Van den Eynde, ik zal met u geen discussie aangaan
omtrent de door u aangehaalde situatie die u overigens niet kan
verbazen aangezien deze aangelegenheid werd besproken tijdens de
Conferentie van voorzitters waarbij u aanwezig was.
Voorts kan men twee kanten uit. Mevrouw Coenen kwam mij
verscheidene keren vragen om dit voorstel van resolutie uit te stellen
omdat zij zeer gehecht is aan het onderwerp en haar voorstel graag
zelf verdedigde. Omwille van conjuncturele redenen zijn minister
Durant en mevrouw Coenen tegelijk afwezig.
Ik neem evenwel akte van uw opmerking, mijnheer Van den Eynde.
Le président: Je prends acte de
votre observation concernant cette
correction de texte.
01.03 Frieda Brepoels (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, ik stel met
bijzonder veel spijt vast dat dit vandaag gebeurt. Dit ontwerp is op
een onaanvaardbare manier in het Parlement behandeld. De
voorzitter van de commissie heeft er reeds op gewezen dat wij de
bespreking in de commissie minstens 5 keer hebben moeten
uitstellen omdat de meerderheid nooit in aantal was of omdat de
01.03 Frieda Brepoels (VU&ID):
La façon dont ce projet a été
examiné est inacceptable. En
commission, nous avons
constamment été contraints de
reporter la discussion. C'est
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
3
regering weer met andere voorstellen voor de dag kwam. Op het
ogenblik dat we over het ontwerp zouden stemmen, heeft de Agalev-
fractie een voorstel van resolutie ingediend om een wetsontwerp van
onze collega's uit de Senaat dat daar met eenparigheid van
stemmen is goedgekeurd af te blokken. Ik betreur dat ten zeerste
omdat deze regering de mond vol heeft over de prioriteiten op het
vlak van verkeersveiligheid. De eerste minister heeft het hier in
oktober 2001 nog komen vertellen.
Mijnheer de voorzitter, u hebt pas vanmorgen vernomen dat mevrouw
Durant hier vandaag niet aanwezig kan zijn. Dit is toch zeer
uitzonderlijk. Ik heb nog niet vaak meegemaakt dat een wetsontwerp,
een wetsvoorstel en een voorstel van resolutie aan elkaar worden
gekoppeld, dat zij hier ter bespreking op de agenda worden geplaatst
en dat ineens op de ochtend van de bespreking wordt gezegd dat
de minister niet aanwezig kan zijn. Zij moet voor mij geen
verantwoording afleggen, maar wij weten niets. Is ze in het
buitenland? Is ze verhinderd? Wist ze niet vroeger dat zij niet
aanwezig zou kunnen zijn?
finalement au moment du vote que
les membres d'Agalev ont
présenté une résolution pour
bloquer le projet transmis par le
Sénat. En outre, l'absence de la
ministre est la goutte qui fait
déborder le vase. La majorité
affirme haut et fort que la sécurité
routière est une priorité mais les
actes ne suivent pas.
De voorzitter: Mevrouw Durant heeft ons geschreven om zich te
verontschuldigen. De heer Leterme volgt het tableau met de gepaste
aandacht. Op punt 2 van de Conferentie van voorzitters van vandaag
verontschuldigt mevrouw Durant zich voor haar afwezigheid. Ik moet
toegeven dat ik het bericht maar laat heb vernomen. Ik heb nog laten
nakijken waar mevrouw Durant was. Ik denk dat zij in Rome is voor
een Europese verplichting. Daarom stel ik voor om deze zaak
volgende week te bespreken.
Le président: La ministre Durant
s'est fait excuser au préalable.
01.04 Frieda Brepoels (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, is het
mogelijk om de bespreking morgen op de agenda te plaatsen?
01.04 Frieda Brepoels (VU&ID):
Ne pouvons-nous pas inscrire ce
point à l'ordre du jour de demain?
De voorzitter: Mevrouw Durant is drie dagen afwezig. Bovendien
zullen wij morgen het dertigjarig parlementair mandaat van de heren
Grafé en Clerfayt en het vijfentwintigjarig parlementair mandaat van
de heer Eyskens vieren. Daarom wil ik de vergadering niet te laat
laten eindigen zodat wij de buitengewone erebetuigende vergadering
op tijd kunnen openen.
Le président: La ministre Durant
est absente pour une durée de
trois jours. En outre, nous tenons
demain une séance d'hommage
pour trois membres du Parlement.
Wetsontwerpen en voorstellen
Projets de loi et propositions
02 Wetsontwerp betreffende de misleidende en vergelijkende reclame, de onrechtmatige bedingen en
de op afstand gesloten overeenkomsten inzake de vrije beroepen (1469/1 tot 8)
02 Projet de loi relatif à la publicité trompeuse et à la publicité comparative, aux clauses abusives et
aux contrats à distance en ce qui concerne les professions libérales (1469/1 à 8)
Algemene bespreking
Discussion générale
De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.
02.01 Els Haegeman, rapporteur: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de
minister, collega's, het wetsontwerp betreffende de misleidende en
02.01 Els Haegeman,
rapporteuse: Le présent projet de
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
4
vergelijkende reclame, de onrechtmatige bedingen en de op afstand
gesloten overeenkomsten inzake vrije beroepen heeft een dubbele
doelstelling. Enerzijds strekt het ontwerp ertoe de Belgische
wetgeving inzake de vrije beroepen in overeenstemming te brengen
met drie Europese richtlijnen. Anderzijds beoogt het ontwerp in
eenzelfde wet verschillende bepalingen te groeperen die van
toepassing zijn op de vrije beroepen.
De drie richtlijnen zijn, ten eerste, de richtlijn van 1997 betreffende de
bescherming van de consument bij op afstand gesloten
overeenkomsten, ten tweede, de richtlijn van 6 oktober 1997 over de
misleidende reclame teneinde vergelijkende reclame te regelen en,
ten derde, de richtlijn van 19 mei 1998 betreffende het doen staken
van inbreuken in het raam van de bescherming van de
consumentenbelangen.
De wet van 21 oktober 1992 betreffende de misleidende reclame
inzake de vrije beroepen en de wet van 3 april 1997 betreffende de
oneerlijke bedingen en overeenkomsten gesloten tussen titularissen
van vrije beroepen en hun cliënten werden in het ontwerp
geïncorporeerd.
De commissie heeft 5 vergaderingen aan de bespreking van het
ontwerp besteed. Zij heeft aan de minister bevoegd voor de
Volksgezondheid, Economie, Middenstand, KMO en aan de minister
van Justitie schriftelijk de adviezen opgevraagd die zij ontvangen
hadden van de verschillende organisaties en instellingen die de
onder hun bevoegdheid ressorterende vrije beroepen
vertegenwoordigen. De orde des baraux francophones et
germanophones en de nationale raad van de orde van apothekers
hebben hun opmerkingen rechtstreeks en uit eigen beweging aan de
commissie bezorgd.
Tijdens de bespreking in commissie werd vooral aandacht besteed
aan de volgende punten. Ik geef een opsomming. De nationale orde
van apothekers had gevraagd geneesmiddelen en andere
gezondheidsproducten voorwerp zouden zijn van een strengere
regelgeving, vooral voor verkoop op afstand. De apothekers vroegen
dat de verkoop op afstand van geneesmiddelen uitdrukkelijk zou
worden verboden en dat vergelijkende reclame voor geneesmiddelen
ongeoorloofd zou blijven, meer bepaald met het
oog op de
volksgezondheid. De vertegenwoordiger van de minister antwoordde
dat dit een kaderontwerp is waarin steeds wordt verwezen naar
mogelijke strengere wetten die reclame in zijn geheel alsook verkoop
op afstand kunnen verbieden. Uiteindelijk werd evenwel een
amendement aangenomen van mevrouw Gilkinet en de heer
Tavernier dat bepaalt dat de Koning na advies van de
beroepsregulerende overheden de vergelijkende reclame kan
verbieden of beperken om de volksgezondheid te vrijwaren.
Een tweede discussie handelde over de definitie van een vrij beroep
zoals omschreven in artikel 2 van de wet. De vraag werd gesteld of
het ontwerp rekening hield met de realiteit dat vrije beroepen hun
activiteit in een vennootschap uitoefenen. De heer Fournaux had
terzake een amendement ingediend. Aangezien de
vertegenwoordiger van de minister de argumentatie kon volgen, werd
meteen geopteerd voor het regeringsamendement 17 waarbij een
nieuw artikel 3 werd ingevoegd. Dit artikel stelt dat in het geval een
loi vise à mettre la législation
belge en conformité avec trois
directives européennes de 1997 et
de 1998 sur les professions
libérales et notamment sur la
protection des consommateurs
contre la vente à distance et la
publicité trompeuse. En outre, ce
projet vise à regrouper une série
de dispositions des lois du 21
octobre 1992 et du 3 avril 1997 en
matière de publicité trompeuse et
de clauses abusives.
Les divers ministres compétents
ont remis les avis des organes et
organismes représentant les
professions libérales et relevant
de leur compétence. Un certain
nombre d'organisations ont remis
leurs avis directement.
L'ordre national des pharmaciens
a formulé des observations à
propos de la publicité comparative
et de la vente à distance, qu'il
souhaite interdire. Le ministre a
indiqué que ce texte est un projet-
cadre se référant à des lois plus
sévères. Un amendement de Mme
Gilkinet et de M. Tavernier visant
à permettre d'interdire ou de
limiter la publicité comparative par
arrêté royal a été adopté.
La notion de profession libérale,
dont il est question à l'article 2 de
la loi, a été l'objet de discussions.
Dans la pratique, en effet, de
nombreuses professions libérales
sont exercées dans le cadre de
sociétés. Par son amendement n°
17, le gouvernement a inséré un
article 3. Lorsqu'une profession
libérale est exercée par une
personne morale qui n'est pas
titulaire d'une profession libérale,
cette personne morale est
également liée pas les
dispositions de la loi.
Une autre discussion a porté sur
les règles de déontologie de la
profession qui ne doivent pas être
approuvées par la voie d'un arrêté
royal, de sorte que l'article 5 du
projet imposait une contrainte
complémentaire qui ne se justifie
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
5
vrij beroep wordt uitgeoefend in het kader van een rechtspersoon,
zonder dat deze rechtspersoon titularis is van een vrij beroep, de
rechtspersoon eveneens gebonden is door de bepalingen van de
wet.
Een derde discussie betrof het amendement nr. 4 van mevrouw
Barzin en de heer Van Overtvelt. Artikel 5, paragraaf 4 bepaalde dat
in afwijking van paragraaf 2 de beroepsregulerende overheden bij
een door de Koning bekrachtigde beslissing de vergelijkende reclame
kunnen verbieden of beperken in de mate nodig om de waardigheid
en de deontologie van het betrokken vrij beroep te vrijwaren. Evenwel
hoeven de beroepsethische regels van bepaalde beroepen niet bij
een koninklijk besluit te worden goedgekeurd, onder meer voor de
advocatuur. Op die manier legde dit artikel een bijkomende
verplichting op die niet te verantwoorden was en niet vereist was
conform de richtlijn. Het amendement beoogde bepaalde
beroepsregulerende overheden in staat te stellen vergelijkende
reclame te verbieden of te beperken volgens de werkwijze die ze
gewoonlijk hanteren als ze hun deontologische regels vaststellen en
niet bij een door de Koning bekrachtigde beslissing. De heer
Fournaux had een gelijkluidend amendement ingediend. Ondanks de
argumentatie van de vertegenwoordiger van de minister dat het
geenszins een opportuniteitsbeslissing van de Koning ging omdat Hij
terzake geen initiatief kan nemen, werd het amendement van
mevrouw Barzin en de heren Van Overtveldt en Fournaux
aangenomen. De wet werd in die zin aangepast.
Overeenkomstig amendement nr. 8 van de heer Fournaux en het
gelijkluidend amendement nr. 5 van mevrouw Barzin en de heer Van
Overveldt werd wel opgenomen dat de Koning die mogelijkheid
behoudt voor de vrije beroepen die wel over een deontologisch
normkader beschikken maar niet over een beroepsregulerende
overheid.
Het gehele wetsontwerp zoals geamendeerd werd eenparig
aangenomen.
pas et que n'impose pas la
directive. Un amendement de
Mme Barzin et de MM. Fourneaux
et Van Overtvelt a été adopté pour
permettre à certaines autorités
professionnelles d'interdire ou de
restreindre la publicité
comparative selon le mode
qu'elles utilisent habituellement.
De même, le texte dispose que le
Roi est habilité à prendre
l'initiative dans le cas des
professions libérales qui disposent
d'un cadre de normes
déontologiques mais pas d'une
autorité professionnelle. Le projet
de loi, tel qu'amendé, a été adopté
à l'unanimité.
02.02 Michèle Gilkinet (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président,
monsieur le ministre, chers collègues, les directives européennes
imposent à la Belgique d'adapter son cadre légal pour les professions
libérales en ce qui concerne la publicité trompeuse et la publicité
comparative, les clauses abusives et les contrats à distance.
En commission, mon groupe a été particulièrement attentif aux
conséquences du projet de loi pour les professions libérales
travaillant dans le secteur de la santé. En effet, si nous pouvions
nous inscrire dans un dispositif visant à rendre plus homogène les
différentes législations nationales des pays qui s'inscrivent dans un
processus européen et à réaliser aujourd'hui ce travail pour les
professions libérales, nous avons également estimé que la santé
publique relève d'un principe supérieur qui doit toujours être protégé.
Nous avons donc demandé que les avis des ministres de la Santé et
des ordres concernés par la santé puissent être communiqués aux
membres de la commission. Nous tenons ici tout particulièrement à
remercier les personnes qui ont apporté leur contribution à cette
importante question, ainsi que les membres de la commission qui ont
accédé à notre demande.
02.02 Michèle Gilkinet (ECOLO-
AGALEV): Ten gevolge van de
Europese richtlijnen waren wij
verplicht de Belgische regelgeving
met betrekking tot de vrije
beroepen op het stuk van de
misleidende en vergelijkende
reclame, de onrechtmatige
bedingen en de op afstand
gesloten overeenkomsten aan te
passen. In de commissie had mijn
fractie bijzondere aandacht voor
de gevolgen van het wetsontwerp
voor de vrije beroepen die actief
zijn in de sector van de
gezondheidszorg.
Voor elk van de artikelen hebben
wij ons afgevraagd of de
voorgestelde tekst geen beperking
van de wetten tot bescherming
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
6
Lors de l'examen du projet de loi, nous avons examiné chaque article
à la loupe du principe supérieur de la santé publique. A chaque fois,
la question que nous nous sommes posée était la suivante: le texte
proposé entraîne-t-il une limitation des lois visant à protéger la santé
publique ou une limite de la compétence du ministre de la Santé
publique, compétence que le ministre doit pouvoir conserver afin
d'exclure certaines activités du circuit commercial dans le but de
protéger la santé de la population.
Lors de cet examen attentif, il nous est apparu que deux problèmes
se posaient. Tous deux ont été rencontrés. En effet, il était important
de prévoir dans le projet et ceci a fait l'objet d'une importante
discussion entre tous les membres de la commission et notre
président, M. Grafé que la personne morale, titulaire d'une
profession libérale (par exemple, dans une pharmacie) ne puisse
échapper à la législation en raison de sa qualité de personne morale.
En d'autres termes, il fallait prévoir dans la loi que lorsqu'une
profession libérale est exercée dans le cadre d'une personne morale
sans que cette dernière soit titulaire d'une profession libérale, ladite
personne morale soit également liée par les dispositions de la loi.
L'amendement que le gouvernement a déposé à l'article 2 rencontre
cette préoccupation.
L'autre point qui nous préoccupait avait trait à la publicité
comparative. En effet, sur tous les autres points, les lois existantes
limitent de facto, lorsque la santé publique est en cause, les
nouveaux droits créés. Ainsi, par exemple, il n'est pas possible en
Belgique d'établir un commerce de vente à distance de médicaments
puisque la vente de médicaments est réglée chez nous par des lois
très strictes qui continuent à exister indépendamment du projet qui
nous occupe aujourd'hui.
Par contre, l'ouverture de la publicité comparative aux professions
libérales nous tracassait d'autant que le projet initial ne prévoyait la
limitation possible que pour "seulement protéger la dignité et la
déontologie de la profession libérale concernée".
Il nous est apparu qu'il était essentiel de prévoir la limitation
également pour des raisons de santé publique. C'est pourquoi nous
avons introduit et obtenu un amendement qui permet bien de
respecter ce que d'aucuns appellent l'exception santé. Grâce à notre
amendement, le Roi pourra interdire ou restreindre, après avis des
autorités professionnelles, la publicité comparative pour préserver la
santé publique. Nous sommes heureux de l'avoir obtenu.
Puisque, au terme de nos travaux, nos inquiétudes sont levées
grâce, d'une part, à l'amendement du gouvernement et, d'autre part,
à notre amendement pour l'exception santé, mon groupe votera le
projet de loi qui nous est soumis.
van de volksgezondheid of van de
bevoegdheden van de minister
van Volksgezondheid, die belast is
met de bescherming van de
gezondheid van de bevolking, zou
meebrengen.
We moesten bepalen dat de
rechtspersoon die een vrij beroep
uitoefent niet aan de wetgeving
kan ontsnappen. De regering
heeft hieromtrent een
amendement ingediend.
Hoewel de bestaande wetten de
nieuwe rechten de facto beperken
wanneer de volksgezondheid in
het geding is maakten wij ons op
dit punt toch zorgen wat het
toestaan van vergelijkende
reclame voor vrije beroepen
betreft. Daarom hebben wij een
amendement ingediend waardoor
de Koning, om de
volksgezondheid te beschermen,
de vergelijkende reclame op
aanraden van de
beroepsverenigingen kan
verbieden of beperken. En dit
amendement werd ook
aangenomen. De Ecolo-fractie zal
dus voor dit wetsontwerp
stemmen.
De voorzitter: Mijnheer de minister, wenst u nog een verklaring af te leggen?
02.03 Minister Marc Verwilghen: Ja.
De voorzitter: Ik zie dat de commissie er vijf vergaderingen aan heeft gewijd en ik stel vast dat onze
legistieke dienst ook een aantal wetgevend-technische verbeteringen heeft aangebracht. Mijnheer de
minister, u hebt het woord.
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
7
02.04 Minister Marc Verwilghen: Mijnheer de voorzitter, collega's,
mijn uiteenzetting zal bijzonder kort zijn. Het rapport dat de
verslaggever heeft gebracht, heeft de dubbele doelstelling van het
wetsontwerp zeer treffend aangeduid. De juridische aspecten van de
diensten van informaticamaatschappij, de elektronische handel,
zullen met een afzonderlijk wetgevend initiatief worden geregeld.
Les différents organismes n'ont pas émis de remarques
fondamentales mais uniquement ponctuelles.
Wat de vergelijkende reclame betreft, werd het principe om van de
toelaatbaarheid af te wijken na amendering aanvaard. Voor de
bescherming van de waardigheid van het beroep hangt het ervan af
of er al dan niet een beroepsorde bestaat. Indien er een beroepsorde
bestaat, kan zij zelf strengere regels uitvaardigen; indien er geen
bestaat, komt het de Koning toe eventueel strengere regels uit te
vaardigen. Voor de bescherming van de volksgezondheid speelt het
geen rol of er al dan niet een beroepsorde bestaat: de Koning kan,
desgevallend na advies van de beroepsorde, strengere regels
bepalen.
Je dois également signaler que la loi est d'application pour les
professions libérales qu'il s'agisse de personnes morales ou
physiques, même si elles ont le statut d'employé, à condition qu'elles
aient une indépendance technique.
De verkoop op afstand van geneesmiddelen is niet expliciet in het
ontwerp opgenomen. Het ontwerp bepaalt duidelijk dat het principieel
toegelaten is, behoudens strengere wetten. Het komt eigenlijk hierop
neer: de cliënt kan elektronisch bestellen, kan met de apotheker
communiceren, maar moet zelf de producten komen ophalen. Wat de
arts betreft, kan er natuurlijk nooit sprake zijn van consultatie op
afstand.
02.04 Marc Verwilghen, ministre:
Après cet excellent rapport, je
peux être particulièrement
succinct. Certains aspects feront
l'objet d'un projet distinct.
Er werden alleen opmerkingen
gemaakt over details en niet over
de grond van de zaak.
La publicité comparative est
autorisée dans des conditions
bien définies. Un ordre
professionnel ou, à défaut, le Roi,
peut toujours renforcer la
réglementation.
Inzake de openstelling van
vergelijkende reclame naar de
vrije beroepen zal de uitzondering
voor de gezondheidssector
gehandhaafd blijven.
Le projet autorise la vente à
distance de médicaments,
moyennant une fois encore le
respect de conditions très strictes.
Les consultations à distance sont
bien entendu proscrites.
Wij wilden de geleverde financiële
diensten helemaal in
overeenstemming brengen met de
handelswet.
Enfin, monsieur le président, quelques exceptions ont été prévues
pour les services financiers qui sont rendus. Dans ce domaine, nous
avons voulu obtenir une harmonisation totale avec la loi sur les
pratiques en matière de commerce. J'invite la Chambre à approuver
le projet de loi tel que présenté.
De voorzitter: De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.
Bespreking van de artikelen
Discussion des articles
Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis
voor de bespreking. (Rgt 66,4) (1469/8)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (1469/8)
Het wetsontwerp telt 32 artikelen.
Le projet de loi compte 32 articles.
Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
8
De artikelen 1 tot 32 alsmede de bijlage worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 32 ainsi que l'annexe sont adoptés article par article.
De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.
03 Ordre des travaux
03 Regeling van de werkzaamheden
De voorzitter: Collega's, de heer Tavernier heeft mij gevraagd om de aanstelling van een nieuw lid van
het Rekenhof te verdagen naar de vergadering van 13 juni 2002, omdat hij in Washington is en dus
afwezig zal zijn op de donderdag dat die bespreking voorzien was.
Il n'y a pas de problème puisque le remplacement doit se faire pour le 30 juin ou le 1
er
juillet. Nous
remettrons cela à l'ordre du jour d'une séance plénière dans quinze jours.
Geen bezwaar? Aldus zal geschieden.
Pas d'observation? Il en sera ainsi.
04 Voorstel van resolutie van de dames Mirella Minne, Martine Dardenne en Leen Laenens en de heer
Peter Vanhoutte betreffende de universele geldigmaking van het Verdrag van Ottawa inzake het
verbod van het gebruik, de aanleg van voorraden, de productie en de overdracht van
antipersoonsmijnen en inzake de vernietiging van deze wapens en betreffende de intersessionele
werkzaamheden (1748/1 tot 4)
04 Proposition de résolution de Mmes Mirella Minne, Martine Dardenne et Leen Laenens et M. Peter
Vanhoutte relative à l'universalisation de la Convention d'Ottawa sur l'interdiction de l'emploi, du
stockage, de la production et du transfert des mines antipersonnel et sur leur destruction et au travail
intersessionnel (1748/1 à 4)
Bespreking
Discussion
De bespreking is geopend.
La discussion est ouverte.
Mevrouw Claudine Drion en de heer Lode Vanoost, rapporteurs, verwijzen naar hun schriftelijk verslag.
04.01 Mirella Minne (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président,
madame la ministre, monsieur le ministre, chers collègues, en 1997,
la Convention d'Ottawa venait comme un couronnement du travail en
la matière des différentes organisations de la société civile et des
gouvernements démocratiques. Elle représente un succès dans la
lutte contre les mines antipersonnel, en fixant des normes claires et
simples en la matière.
Le texte définitif de la Convention d'Ottawa a été adopté le 18
septembre 1997 à Oslo et ouvert à la signature le 3 décembre 1997 à
Ottawa. Il comporte deux séries de dispositions: l'interdiction totale
des mines antipersonnel et la coopération et l'assistance
internationale en matière de déminage et d'assistance aux victimes.
Les Etats qui en possèdent doivent détruire leurs stocks dans les
quatre ans qui suivent l'entrée en vigueur de la Convention. Les Etats
parties sont par ailleurs soumis à une obligation de déminage dans
un délai de dix ans de l'ensemble des zones où la présence de mines
antipersonnel a été soupçonnée ou prouvée. Des mesures de
04.01 Mirella Minne (ECOLO-
AGALEV): In 1997 stelde het
Verdrag van Ottawa duidelijke en
eenvoudige normen vast met
betrekking tot de strijd tegen de
antipersoonsmijnen. De tekst
bevat twee reeksen bepalingen,
namelijk het volledige verbod van
antipersoonsmijnen en de
internationale samenwerking en
bijstand op het vlak van de
ontmijning en de
slachtofferbijstand.
De landen moeten hun voorraden
vernietigen binnen vier jaar na de
inwerkingtreding van het Verdrag
en zijn tevens verplicht alle
betrokken gebieden binnen een
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
9
transparence et un régime de vérification viennent garantir le respect
par les Etats parties des dispositions de la convention (articles 7 et
8). L'article 6 de la convention insiste sur la nécessité d'un
renforcement de l'assistance internationale dans les domaines du
déminage et de la réhabilitation médicale, sociale et économique des
victimes des mines antipersonnel.
Après un an, elle était déjà ratifiée par quarante pays, devenant une
norme juridique internationale. La Belgique a joué un rôle important
dans le processus de mise en oeuvre de la Convention d'Ottawa, car
elle est le premier pays du monde à avoir adopté une législation
nationale spécifique. Au niveau international, notre pays bénéficie
d'un statut de leader en la matière en soutenant activement cette
convention.
Mais après l'enthousiasme du début, la Convention d'Ottawa est
arrivée à présent dans une impasse car au niveau mondial, il reste
beaucoup de pays non signataires. Force est de constater que parmi
ces pays, on dénombre notamment soit ceux en conflit avec leurs
voisins Israël, le Pakistan et l'Inde , soit ceux récemment sortis
d'un conflit l'ex-Yougoslavie et le Congo , soit ceux au lourd passé
militaire le Vietnam, le Cambodge, le Laos et la Corée.
Parmi les pays non signataires figurent trois des cinq membres
permanents du Conseil de sécurité de l'ONU la Chine, la Russie et
les Etats-Unis , bon nombre de pays arabes, notamment de la
région du Moyen-Orient, des pays de l'ex-URSS et des pays
asiatiques.
Notre proposition de résolution vise à donner un souffle nouveau à ce
processus en insistant sur le rôle de leadership de la Belgique en la
matière au niveau international et sur sa position dans le cadre des
actions militaires susceptibles d'utiliser des mines antipersonnel.
Le respect des prévisions de la Convention d'Ottawa par un nombre
plus important de pays est sans doute essentiel. Mais l'esprit de cette
convention est beaucoup plus large car elle prévoit, à l'article 1er,
lettre c, qu'il ne faut pas "assister, encourager ou inciter, de quelque
manière, quiconque à s'engager dans toute activité interdite à un Etat
partie en vertu de la présente Convention".
En droit international, l'utilisation d'armes qui ne peuvent faire la
distinction entre les combattants et les non-combattants, entre les
civils et les militaires, est interdite.
Les Conventions de Genève surtout la quatrième , ainsi que les
Protocoles additionnels fixent le cadre juridique pour les civils dans
les territoires ennemis ou occupés.
En même temps, la Convention des Nations unies sur les armes
classiques de 1980, parle de l'interdiction d'employer des armes qui
frappent sans discrimination, et de l'interdiction d'employer des armes
de nature à causer des maux superflus.
En 2001, les explosifs ont tué ou mutilé entre 15.000 et 20.000
personnes dans septante pays du globe et sur tous les continents,
indique un article du "National Geographic", paru début mai.
termijn van tien jaar te ontmijnen.
Doorzichtigheidsmaatrelen en een
controleregeling moeten de
naleving van de bepalingen van
het Verdrag garanderen. In de
tekst wordt eveneens
aangedrongen op een versterking
van de internationale bijstand en
van de medische, sociale en
economische rehabilitatie van de
slachtoffers van
antipersoonsmijnen.
Hoewel het Verdrag reeds door
veertig landen werd geratificeerd,
was België het eerste land dat
hieromtrent een specifieke
nationale wetgeving heeft
aangenomen. Toch zijn er nog
heel wat landen die het Verdrag
niet hebben ondertekend, namelijk
de landen die in conflict zijn met
hun buurlanden, die pas een
conflict hebben beëindigd of een
uitgesproken militair verleden
hebben.
Tot die landen behoren drie van
de vijf permanente leden van de
VN-veiligheidsraad (China,
Rusland en de Verenigde Staten),
Arabische landen, landen van de
voormalige USSR en Aziatische
landen. Met ons voorstel van
resolutie willen wij deze
ontwikkeling nieuw leven inblazen
door de nadruk te leggen op de
leidinggevende rol van België ter
zake op internationaal niveau en
op onze houding in het raam van
de militaire acties waarbij
antipersoonsmijnen kunnen
worden gebruikt. Artikel 1 van het
Verdrag verbiedt de
ondertekenaars immers een Staat
die Partij is bij te staan of aan te
moedigen tot verboden
activiteiten. Het internationaal
recht verbiedt overigens het
gebruik van wapens die zonder
onderscheid kunnen worden
ingezet tegen de strijders en
degenen die niet deelnemen aan
de gevechten.
In 2001 werden wereldwijd tussen
de 15.000 en 20.000 personen
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
10
Récemment, j'ai effectué un voyage au Vietnam et au Cambodge et
j'ai pu y constater les conséquences néfastes des mines. Parmi les
victimes, beaucoup sont des enfants qui restent handicapés à vie.
Les moyens de déminage sont souvent modestes. Le manque de
personnel et de matériel nécessaire est dramatique. Des milliers de
mines sont répandues sans que l'on puisse les localiser exactement.
L'essor économique et social de ces pays est mis complètement en
danger. Le développement durable est sévèrement compromis.
Nous avons voulu aborder la situation en termes politiques et
militaires mais surtout en termes humains.
Par cette résolution, nous avons essayé de mettre fin à la souffrance
humaine provoquée par les mines antipersonnel, les seules armes du
monde déclenchées par la victime elle-même.
La Belgique, tout comme l'Union européenne, doit rester fidèle à ses
valeurs, au respect de la vie humaine et nous ne devons pas
seulement condamner les actes de violence et la souffrance
provoquée par les mines antipersonnel, par toutes les armes
d'ailleurs, mais aussi agir et être très conscients de l'utilisation lourde
de ces armes antipersonnel.
Cette proposition respecte cet esprit démocratique et incite le
gouvernement belge à oeuvrer activement dans ce domaine.
J'aimerais que cette résolution reçoive votre soutien tout entier pour
pouvoir concrétiser ces mesures, pour que la Belgique reste un
leader en la matière et qu'elle ne participe pas directement ou
indirectement à la souffrance des victimes, à la mort disséminée sans
discrimination par ces petites boîtes en métal, qui coûtent si peu à la
fabrication mais si cher à l'humanité.
gedood of verminkt door
explosieven. Ik ben zelf getuige
geweest van de nefaste gevolgen
van antipersoonsmijnen in Zuid-
Azië. De middelen die voor
ontmijning worden uitgetrokken
blijven beperkt.
Met dit voorstel van resolutie
hebben wij getracht een einde te
maken aan het menselijk lijden
dat door antipersoonsmijnen
wordt veroorzaakt. Wij willen dat
ons land zijn waarden trouw blijft
en sporen er de regering in deze
resolutie dan ook toe aan het
gebruik van die mijnen actief te
blijven bestrijden.
De voorzitter: Mijnheer Valkeniers, wenst u nu het woord te voeren of laat u de heer Vanhoutte voorgaan?
U bent ingeschreven voor deze bespreking over de mijnen.
04.02 Jef Valkeniers (VLD): Neen, laat dat maar zitten. Ik ben boven
volop bezig.
De voorzitter: U bent dus ergens bezig.
04.03 Jef Valkeniers (VLD): Ik zit in de commissie voor de Sociale
Zaken. Ik kan niet overal tegelijk zijn.
De voorzitter: Neen, dat weet ik. Het doet plezier te weten dat de heer Valkeniers boven volop bezig is. Ik
geef het woord aan de heer Vanhoutte.
04.04 Peter Vanhoutte (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de voorzitter,
mijnheer de minister, collega's, als u het mij toestaat wil ik enkele
opmerkingen maken over de voorliggende resolutie. Volgens mij is
het belangrijk dat het Parlement zich buigt over dat soort verdragen
en het op punt stellen ervan, maar dat wij ook aan de invulling ervan
regelmatig aandacht blijven besteden. Gelijkaardige verdragen gaan
bijvoorbeeld over het verbod op de productie en het gebruik van
chemische wapens, toxische wapens en biologische wapens. De
problematiek van dat laatste mag voor mij wat meer in de
belangstelling worden geplaatst, wat ongetwijfeld wel zal gebeuren
04.04 Peter Vanhoutte
(AGALEV-ECOLO): Le Parlement
doit continuer à suivre les traités
qu'il adopte, en particulier lorsqu'il
s'agit de traités comme celui-ci.
La résolution à l'examen souligne
que les mines antipersonnel
constituent le seul type d'armes
que la victime déclenche elle-
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
11
omdat daarover ook een resolutie hangende is.
Als tweede element in mijn betoog wil ik het volgende aanhalen. In de
nu voorliggende resolutie wordt verwezen naar het feit dat
antipersoonsmijnen eigenlijk de enige wapens ter wereld zijn die door
de slachtoffers zelf worden geactiveerd. Vooral de gevolgen van
antipersoonsmijnen zijn uiteraard bijzonder nefast voor de mensen
die erdoor getroffen worden. Ze sterven er niet aan, maar brengen
wel de rest van hun leven verminkt door met een of twee ledematen
minder. Dat is natuurlijk uit menselijk opzicht alleen al niet
acceptabel.
Daarnaast wil ik erop wijzen dat er nog een aantal andere wapens
bestaan. Ik noem bijvoorbeeld de clusterbommen, die eruit zien als
kleine aantrekkelijke tennisballetjes. In landen en gebieden als
Kosovo zijn wij als medebondgenoten actief geweest en hebben wij
deelgenomen aan de luchtbombardementen tegen Servië. Die
clusterbommen werden daar op grote schaal gedropt en veroorzaken
nu nog altijd problemen in bepaalde zones. Volgens mij moet ook dat
soort materiaal onder deze regelgeving van de conventie vallen.
Een ander element betreft de uitholling van de conventie. Ik stel vast
dat dit verdrag momenteel deels wordt uitgehold door wat zich op het
terrein afspeelt. Een eerste scenario is de vervanging van
antipersoonsmijnen door antitankmijnen. Van die laatste wordt
gezegd dat ze iets anders zijn dan antipersoonsmijnen omdat ze
voorzien zijn van een zogenaamd antihanteerbaarheidsmechanisme.
Wanneer een individu zo'n mijn aanraakt, explodeert ze echter ook,
met dezelfde of nog ergere gevolgen.
Wij dienen dus ook aandacht te besteden aan deze zijwegen om aan
de clausules van het verdrag te ontsnappen en ze dus ook in het
verdrag en onze wetgeving op te nemen.
Daarnaast blijf ik bij mijn kritiek op het punt 10 van de resolutie
verzacht door amendement nr. 3 betreffende de internationale
samenwerking. Daarnet heb ik verwezen naar de Belgische
activiteiten in Kosovo aan de zijde van een aantal andere landen die
clusterbommen gebruiken. Ook zijn wij momenteel middels de artikel
5-clausule, goedgekeurd in NAVO-verband, de bondgenoten van
landen als de Verenigde Staten, Frankrijk, Groot-Brittannië, die in
Afghanistan volop gebruikmaken van antipersoonsmijnen, zonder dat
wij in dat land aanwezig zijn.
Ik vind het hypocriet te zeggen dat wij er onze handen niet meer aan
vuilmaken, maar tegelijkertijd de klus door te schuiven naar derde
landen. Meestal gaat het hier om landen die het verdrag niet hebben
ondertekend. Ik doe dan ook een oproep om als samenleving en als
staat dit soort zijwegen niet meer te accepteren en te proberen alle
NAVO-bondgenoten ervan te overtuigen dat het gebruik van
antipersoonsmijnen, antitankmijnen en clusterbommen
onaanvaardbaar is. Ik vind het gebruik van deze wapens immoreel,
net zoals het immoreel is de ogen te sluiten voor het gebruik ervan
door eventuele bondgenoten.
même, entraînant de fâcheuses
conséquences. Les bombes à
fragmentation devraient, elles
aussi, être intégrées à la
Convention d'Ottawa.
Les mines antipersonnel sont de
plus en plus fréquemment
remplacées par des mines
antichar qui sont équipées d'un
mécanisme déclenchant leur
explosion en cas de contact. Il faut
également supprimer cette
possibilité tant par le biais de la
convention que dans notre propre
législation.
Je souhaite par ailleurs attirer
votre attention sur le point 10
relatif à la coopération
internationale. Notre pays est en
effet l'allié d'autres Etats qui, eux,
utilisent les bombes à
fragmentation et les mines
antipersonnel.
Je lance un appel pour que notre
Etat souligne - également au sein
de l'OTAN - que ce type d'armes
ne peut plus être utilisé. Il serait
immoral de ne pas insister sur ce
point.
04.05 Minister Marc Verwilghen: Mijnheer de voorzitter, collega's, ik
spreek hier in naam van mijn collega Michel en leidt uit de
werkzaamheden af dat zowel de resolutie als de door mevrouw
04.05 Marc Verwilghen, ministre:
Tant la résolution que les
amendements ont été adoptés à
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
12
Minne ingediende amendementen unaniem werden aanvaard. De
regering gaat dus akkoord met de inhoud van de tekst van de
resolutie. Het betreft een belangrijk internationaal instrument, waarbij
ons land een voortrekkersrol heeft gespeeld en de universalisering
van het verdrag is een doelstelling die België volop bijtreedt.
l'unanimité par la commission. Le
gouvernement se joint à ce
mouvement et se rallie à la
résolution. La Belgique a joué un
rôle de précurseur en la matière et
doit adopter la même attitude en
ce qui concerne la mise en oeuvre
de la Convention.
De voorzitter: Collega's, uit mijn vele internationale contacten blijkt
dat wij terzake een reputatie hebben, ook inzake de bekwaamheid
van onze ontmijners. Zij verrichten toch heel gevaarlijk werk, dikwijls
met grote heldenmoed.
Le président: Je souhaiterais
également rendre hommage à
l'expertise et à l'expérience des
démineurs belges qui risquent leur
vie dans le monde entier pour
détruire des mines.
De bespreking is gesloten.
La discussion est close.
De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking. (Rgt 66,4) (1748/4)
Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion. (Rgt 66,4) (1748/4)
Er werden geen amendementen ingediend of heringediend.
Aucun amendement n'a été déposé ou redéposé.
De stemming over het voorstel van resolutie zal later plaatsvinden.
Le vote sur la proposition de résolution aura lieu ultérieurement.
05 Ontwerp van bijzondere wet tot waarborging van een gelijke vertegenwoordiging van mannen en
vrouwen op de kandidatenlijsten van de kandidaturen voor de verkiezingen van de Brusselse
Hoofdstedelijke Raad, van de Waalse Gewestraad en van de Vlaamse Raad (overgezonden door de
Senaat) (1680/1 tot 4)
- Wetsvoorstel van mevrouw Colette Burgeon en de heren Patrick Moriau en Charles Picqué tot
wijziging van een aantal bepalingen uit de kieswetgeving ter bevordering van een gelijke
vertegenwoordiging van mannen en vrouwen op de kieslijsten (417/1 en 2)
- Wetsvoorstel van de dames Kristien Grauwels en Claudine Drion tot wijziging van verscheidene
kieswetten ter bevordering van gelijke kansen voor vrouwen en mannen bij verkiezingen (635/1 en 2)
05 Projet de loi spéciale assurant une présence égale des hommes et des femmes sur les listes de
candidatures aux élections du Conseil de la Région de Bruxelles-Capitale, du Conseil régional wallon
et du Conseil flamand (transmis par le Sénat) (1680/1 à 4)
- Proposition de loi de Mme Colette Burgeon et MM. Patrick Moriau et Charles Picqué modifiant
certaines dispositions relatives aux élections en vue de promouvoir une représentation égale des
hommes et des femmes sur les listes électorales (417/1 et 2)
- Proposition de loi de Mmes Kristien Grauwels et Claudine Drion modifiant diverses lois électorales
afin d'assurer l'égalité des chances entre les femmes et les hommes lors des élections (635/1 et 2)
Algemene bespreking
Discussion générale
De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.
05.01 Kristien Grauwels, rapporteur: Mijnheer de voorzitter,
mijnheer de minister, collega's, het ontwerp van bijzondere wet tot
waarborging van gelijke vertegenwoordiging van mannen en vrouwen
op de kandidatenlijsten voor de verkiezingen van de Brusselse
Hoofdstedelijke Raad, de Waalse Gewestraad en de Vlaamse Raad
05.01 Kristien Grauwels,
rapporteuse: Ce projet a été
transmis par le Sénat. Les
principes en sont semblables à
ceux du texte concernant les
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
13
werd door de Senaat overgezonden. Dit ontwerp steunt op dezelfde
principes als de wet die wij eerder hebben goedgekeurd en die op de
Europese verkiezingen van toepassing is. Het komt erop neer dat bij
de samenstelling van de lijsten de helft van de kandidaten van het
andere geslacht moet zijn en dat de eerste twee kandidaten van een
verschillend geslacht moeten zijn. Voor de volgende verkiezingen is
er evenwel in een overgangsregeling voorzien die bepaalt dat één
van de eerste drie kandidaten van het andere geslacht moet zijn.
Mevrouw de minister wijst erop dat experts zeggen dat de doelstelling
die wij hiermee willen bereiken, namelijk paritaire democratie, het
best wordt bereikt door het toepassen van het ritsprincipe op de hele
lijst of door het ritsprincipe zeker toe te passen op de plaatsen
bovenaan de lijst. De experts zeggen evenzeer dat de halvering of de
volledige afzwakking van de waarde van de lijststem bijna geen
positief effect heeft op het aantal vrouwen dat zal worden verkozen.
Ook de Raad van de gelijke kansen voor mannen en vrouwen stelt in
zijn advies, dat hij naar aanleiding de resultaten van de gemeente- en
provincieraadsverkiezingen naar buiten heeft gebracht, dat de
halvering of de verdwijning van de lijststem slechts 3% verschil
maakt. Het bevoordeelt vooral de vrouwen in de vrouwvriendelijke
partijen. De Raad wijst er voorts op dat, indien het voorstel bij de
vorige verkiezingen van toepassing was geweest, er 33% meer
vrouwelijke verkozenen zouden zijn geweest. Nu was er slechts een
stijging van 22%.
De indieners van de aansluitende wetsvoorstellen, de Agalev/Ecolo-
fractie en de PS-fractie, oordelen dat het ontwerp van de minister hun
doelstellingen overneemt.
Bij de bespreking stelt CD&V dat de regeling beter zou zijn
opgenomen in de komende hervorming van de kieswetgeving. CD&V
denkt dat het beoogde effect verloren zal gaan bij de vorming van
provinciale kieslijsten. CD&V wil in de nieuwe regeling de pariteit
eveneens op de voorziene opvolgersplaatsen van toepassing maken.
Ook wijst de fractie erop dat het om een bijzondere wet gaat, die een
gewone wet, het kieswetboek, regelt. Ze geeft echter wel toe dat het
gebeurde op advies van de Raad van State.
Het Vlaams Blok wil de bespreking uitstellen tot de hervorming van
de kieswetgeving er is.
De Mouvement Réformateur, gaat bij monde van de heer D'hondt,
akkoord met pariteit, maar niet met de voorliggende regeling. Hij vindt
dat België het niet zo slecht doet op het vlak van de
vertegenwoordiging van vrouwen. De Mouvement Réformateur wil de
regeling tot één keer beperken en betreurt dat zoiets niet in de tekst
is ingeschreven.
Mevrouw Cahay benadrukt daarentegen de noodzaak om in een
overgangsmaatregel te voorzien, omdat anders de partij de pariteit op
de lijst niet zal kunnen realiseren.
Spirit staat achter het principe, maar wil het opgenomen zien in de
aangekondigde hervorming van de kieswetgeving. De partij wil het
principe trouwens ook toepassen op de opvolgersplaatsen.
De Agalev/Ecolo-fractie zegt dat onderhavig ontwerp het logische
gevolg is van de eerder goedgekeurde wet. Ze stelt dat vrouwen in
élections européennes: la moitié
des candidats doit être de l'autre
sexe et les deux premiers
candidats doivent être de sexe
différent. Au cours d'une période
transitoire, il faut qu'avant les
prochaines élections, un des trois
premiers candidats soit de sexe
différent.
Les experts précisent que c'est le
principe d'alternance qui sert au
mieux la parité et que l'influence
de la réduction de moitié ou de la
suppression de l'effet dévolutif de
la case de tête serait relativement
limitée. Selon l'avis du Conseil de
l'égalité des chances entre
hommes et femmes, cette
dernière mesure ne représenterait
qu'une différence de trois pour
cent. Lors des dernières élections,
la nouvelle règle aurait engendré
une augmentation de 33 pour cent
du nombre de femmes, contre 22
pour cent actuellement.
Au cours de la discussion, le
CD&V a jugé qu'il aurait été
préférable de régler cette matière
dans le cadre de la réforme de la
législation électorale et que l'effet
en serait annulé par l'instauration
des arrondissements électoraux
provinciaux.
Le CD&V souhaite également une
parité pour les places de
suppléant dans le nouveau
régime.
Le MR est d'accord avec la parité,
mais pas avec le régime proposé;
il souhaite en outre que les
dispositions soient limitées à une
seule période électorale et
regrette que cet aspect ne soit pas
réglé dans le texte.
Spirit adhère au principe général
de la parité, mais voudrait voir
celui-ci inscrit dans la réforme de
la législation électorale. Les verts
considèrent ce projet comme la
suite logique de la loi approuvée
précédemment. La lente marche
vers un monde politique plus
féminin n'a besoin que d'un petit
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
14
het maatschappelijke leven en de politiek goed op weg zijn om de
pariteit te halen, maar dat die trage beweging een duwtje nodig heeft.
De wet zal in de toekomst ook mannen beschermen. Als de pariteit
een vanzelfsprekendheid is geworden, mogen die regeltjes best
worden afgeschaft.
De PSC rekent op de steun van de vrouwen om de pariteit op de
lijsten te behouden om, indien nodig, de vertegenwoordiging van
mannen te beschermen.
Er werden bij de bespreking nog enkele tekstverbeteringen
voorgesteld. Ze werden ook aanvaard. Er werden verschillende
amendementen ingediend door de PS-fractie die ertoe strekten om
de sancties waarin wordt voorzien voor de ingediende lijsten die niet
aan de voorwaarden voldoen ook in de bijzondere wet op te nemen.
Ook deze amendementen werden aanvaard. Het geamendeerde
ontwerp werd aanvaard met 12 stemmen en 2 onthoudingen.
coup de pouce. Quand la parité
sera devenue le principe, les
mesures d'appoint deviendront
inutiles.
Le PSC compte sur le soutien des
femmes pour protéger les
hommes si cela s'avérait
nécessaire.
Le groupe PS a déposé plusieurs
amendements qui ont tous été
adoptés. Le projet a été adopté
par 12 voix et 2 abstentions.
De voorzitter: Dit was het verslag van mevrouw Grauwels. Ik geef haar thans het woord voor haar betoog
in de algemene bespreking.
05.02 Kristien Grauwels (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de voorzitter,
mevrouw de minister, collega's, ik meen dat het geen detail is dat een
vrouwelijke minister dit voorstel doet en het ook doorduwt en probeert
te realiseren. Ik ben ervan overtuigd dat als vrouwen posities
verwerven, ook in de politiek, ze daadwerkelijk de belangen van
vrouwen kunnen behartigen en wij erop vooruitgaan. De overheid
maakt met dit ontwerp een duidelijke keuze voor een evenredige
vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in de politiek. Spijtig
genoeg gebeurt dat met een overgangsmaatregel en met een veeleer
beperkt ritssysteem. De verplichte vertegenwoordiging van vrouwen
op verkiesbare plaatsen werkt. Onze partij past dit systeem al jaren
toe met als resultaat dat vrouwen zeer goed vertegenwoordigd zijn.
Het is natuurlijk niet het enige en zaligmakende instrument, er is voor
de rest nog heel wat te doen. Waarom dringen wij zo aan op die
pariteit? De huidige oververtegenwoordiging van mannen is niet meer
normaal. Niet alleen onder de leden van deze assemblee maar ook in
de regering zijn vrouwen nog steeds in de minderheid. Ook in de
sleutelposities van de verschillende politieke fracties zijn mannen nog
oververtegenwoordigd. Het is dus een kwestie van rechtvaardigheid.
De helft van de bevolking is man of vrouw. Vrouwen zijn dus
helemaal geen minderheid of geen bepaalde doelgroep; ze maken de
helft uit van de bevolking. Het Parlement moet een afspiegeling van
die bevolking zijn. Maken vrouwen dan het verschil? Als een groep
voldoende vertegenwoordigd is, dan kan zij wegen op de
besluitvorming. Zij maken dan het verschil. Vrouwen brengen immers
andere thema's aan of leggen andere accenten. Dat komt omdat
mannen- en vrouwenlevens in het dagelijks leven nog altijd
verschillend zijn.
Vrouwen nemen nog steeds alle emancipatie en alle gelijkheid ten
spijt meer zorgtaken op zich en zetten nog steeds eerder dan
mannen een stapje terug op de arbeidsmarkt. Wat vrouwen
bekommert vanuit hun andere beleving moet ook aan bod komen in
het Parlement. Dit maakt het Parlement en de politiek meer compleet.
Op termijn zal de groep vrouwen ook de politieke mentaliteit en
cultuur kunnen en moeten veranderen.
05.02 Kristien Grauwels
(AGALEV-ECOLO): Je m'exprime
à présent en mon nom personnel.
Il n'est pas fortuit que ce soit une
ministre qui ait appuyé le projet.
Les pouvoirs publics optent
clairement pour une
représentation proportionnelle
d'hommes et de femmes.
Malheureusement, il y a une
période de transition et seule une
alternance limitée est instaurée.
Les femmes sont encore et
toujours sous-représentées en
politique. C'est donc une question
d'équité. Le Parlement doit refléter
l'ensemble de la population. Les
femmes apportent une dimension
différente, elles introduisent
d'autres centres d'intérêt en
politique. En définitive, la parité
deviendra une réalité vécue par
tous comme un fait logique.
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
15
De evaluatie van de wet waarop men heeft geïnsisteerd zal
aantonen dat de complete pariteit nog niet werd bereikt. Ik meen dat
er slechts sprake zal zijn van een evolutie. Ik meen dat de mannelijke
parlementsleden op dat moment ervoor zullen pleiten om de pariteit
op de lijsten te behouden om ervoor te zorgen dat mannen een recht
krijgen op verkiesbare plaatsen.
05.03 Paul Tant (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de vice-
eerste minister, collega's, ik meen dat dit ontwerp van bijzondere wet
en de daaraan gekoppelde wetsvoorstellen aansluiten bij vroegere
teksten die reeds ter bespreking voorlagen. Wij hebben die teksten
destijds trouwens ook gesteund. Onze houding daarover is duidelijk
en ik zal er dan ook niet veel meer over zeggen. Ik wil wel een aantal
veeleer technische opmerkingen maken.
Ik wil beginnen met te wijzen op de manier waarop deze regering bij
de start dit probleem wou oplossen. Oorspronkelijk wou de regering
de vertegenwoordiging van vrouwen in het Parlement verbeteren via
de halvering van de lijststem en tegelijkertijd de afschaffing van de
afzonderlijke lijst van opvolgers. De waarheid heeft haar rechten.
Men had aanvankelijk een andere weg gekozen. Die weg heeft
klaarblijkelijk niet het verhoopte resultaat opgeleverd. Mevrouw de
minister, de liberale visie heeft het gehaald in het regeerakkoord ik
neem aan dat dit u enige genoegen verschaft , maar de concrete
uitwerking ervan...
05.03 Paul Tant (CD&V): Ces
projets de loi rejoignant des
projets plus anciens, je me
bornerai à des observations
techniques.
Initialement, le gouvernement
avait adopté une autre voie, plus
libérale, qui s'est avérée
impraticable en réalité. Une
nouvelle intervention, un
règlement basé sur des quotas se
révèle être nécessaire pour
parvenir enfin à la parité.
05.04 Laurette Onkelinx, ministre: (...)
05.05 Paul Tant (CD&V): Je puis le dire à votre place, madame la
ministre.
Dit neemt niet weg dat men zich op dat punt van paard heeft vergist.
Volgens de minister waren dan ook nieuwe ingrepen nodig in de
vorm van een quotaregeling om tot een verbeterde electorale positie
van het vrouwelijke gedeelte van de bevolking te komen. Blijkbaar
slaagde de minister van Gelijke Kansen erin om haar collega's en
vooral de liberale coalitiepartijen van een dergelijke regeling te
overtuigen.
Aan uw overwinning kleefde ook een schaduwzijde, mevrouw de
minister. Ondertussen weten wij dat men er in een politiek akkoord
voor heeft gekozen om de kiesdistricten aanzienlijk te vergroten, met
name door ze te doen samenvallen met de provinciale kiesdistricten.
Ook voor het doel dat u nastreeft, mevrouw de minister, is dit geen
neutrale operatie. Ik heb het daar straks nog over. Bovendien is er
een belangrijke uitzondering op de veralgemening van de provinciale
kieskringen, met name het feit dat er geen splitsing is van het
kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde, maar wel volgens het
akkoord van 26 april 2002 een specifieke oplossing voor deze
kieskring. Deze oplossing is zo specifiek, dat ze ongrondwettelijk
blijkt vandaag. Dat wordt heel nadrukkelijk en op concrete punten
onderstreept in het advies dat de Raad van State heeft uitgebracht op
vraag van de voorzitter van deze vergadering.
Nachtelijke onderhandelingen zouden er niet meer zijn, maar men
heeft dat beproefde middel toch weer moeten gebruiken. In
nachtelijke onderhandelingen waarin men op de eerste plaats bezig
05.05 Paul Tant (CD&V):Le choix
d'agrandir les circonscriptions
électorales aura aussi une
incidence négative sur l'objectif
poursuivi par la ministre. La
réglementation spécifique pour
l'arrondissement électoral
Bruxelles-Hal-Vilvorde ne sera
pas non plus une bonne chose
dans cette optique.
Heureusement, comme le Conseil
d'Etat vient de le dire, cette
réglementation est
anticonstitutionnelle.
Lors de la discussion du projet
précédent, nous avions déjà
indiqué à la ministre que
l'agrandissement des
arrondissements électoraux
affaiblit les efforts tendant à
atteindre l'objectif du projet. Notre
amendement dans ce sens a été
rejeté puisque les
arrondissements électoraux seront
généralisés. Au cours des
négociations nocturnes à ce sujet,
la ministre s'est montrée plus
soucieuse de préserver son
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
16
is met of zelfs geobsedeerd door persoonlijke en partijpolitieke
electorale belangen, riskeert men des te meer een aantal
grondwettelijke spelregels uit het oog te verliezen. Over die discussie
zullen wij het een volgende keer nog hebben. Onze fractievoorzitter
zal het genoegen hebben misschien zelfs de eer, ik weet niet hoe
hij dat opvat de regering daarover volgende week aan de tand te
voelen. Tand met een d dan, mijnheer de voorzitter.
Bij de bespreking van het vorige ontwerp, toen er nog geen
duidelijkheid was over de provinciale kieskringen, hebben collega's
uit mijn fractie er u toen op gewezen dat de invoering van de
provinciale kieskringen een verzwakking inhoudt van het doel dat u
nastreeft. Naarmate het aantal kieskringen kleiner is, is ook het
aantal verzekerde plaatsen kleiner, dat is duidelijk. Bovendien loopt u
met de in het vooruitzicht gestelde wederinvoering van de opvolgers
het risico dat dit u parten speelt. Ook dat werd gezegd door collega's
in de commissie. Persoonlijk had ik het wijzer gevonden indien men
ook op dat punt bereid ware geweest een amendement goed te
keuren.
Het is niet verstandig dat men dat niet heeft gedaan, ook al wegens
het feit dat de tekst toch moet worden teruggezonden naar de
Senaat. Dan had men meteen in alle duidelijkheid een regeling tot
stand kunnen brengen die het nagestreefde doel hoe dan ook iets
meer zou hebben gediend.
Thans merken wij dat de regering besliste, in de vorm van een
politiek akkoord, om de provinciale kieskring te veralgemenen,
weliswaar met een belangrijke uitzondering die daarnet werd
aangehaald. Bovendien voert zij opnieuw de afzonderlijke lijst van
opvolgers in, die zij aanvankelijk had afgeschaft. Hierdoor wordt de
impact van het ontwerp van minister Onkelinx afgezwakt.
Weliswaar was de minister op het nachtelijk overleg van 25 en 26 mei
meer begaan dat gevoel krijgt men althans met het veilig stellen
van haar eigen electorale positie in Brussel en met haar strijd tegen
minister Michel om hem weg te houden uit de kieskring Brussel-
Halle-Vilvoorde, dan met de vertegenwoordiging van de dames.
arrondissement électoral que de
promouvoir la représentation des
femmes.
05.06 Laurette Onkelinx, ministre: Monsieur Tant, Bruxelles
accueillera avec plaisir tous les démocrates qui ont envie d'y être.
05.07 Paul Tant (CD&V): Mevrouw de minister, daar gaat het niet
om.
05.08 Laurette Onkelinx, ministre: Mais si. Vous dites que l'on
empêche l'un et l'autre, mais j'ai beau essayer, je ne vous comprends
pas.
05.08 Minister Laurette Onkelinx:
Brussel zal alle democraten
verwelkomen. Ik begrijp uw
verklaringen niet.
05.09 Paul Tant (CD&V): Ik zal een nieuwe poging doen om het u
duidelijk te maken, mevrouw de minister.
Het enige wat ik wil zeggen is dat uw ontwerp tot doel heeft een
versterkte vertegenwoordiging van dames op de lijsten tot stand te
brengen. Tegelijk evenwel moet u ondergaan dat provinciale
kiesdistricten worden gecreëerd, waardoor het effect van de
05.09 Paul Tant (CD&V): L'effet
visé par votre projet est
compromis du fait de l'instauration
des circonscriptions électorales
provinciales. Celles-ci réduisent
en effet le nombre de places
"assurées". Par ailleurs, le
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
17
bepalingen van uw ontwerp sterk wordt teruggeschroefd. Hoe minder
lijsten wegens het kleiner aantal districten hoe minder verzekerde
plaatsen er zullen zijn. Daar kunt u niet omheen.
Bovendien wordt het systeem van de opvolging opnieuw ingevoerd.
Waarom gebeurt dat trouwens? Gelooft u werkelijk dat het de
bedoeling is om de positie van de vrouwen te verbeteren? De
waarheid is dat de politieke partijen op die manier meer invloed
kunnen uitoefenen op de aanduiding van het politiek personeel.
Daarop kom ik later nog terug.
Als ik zie wat de partijpolitiek ervan bakt als er lijsten moeten worden
opgesteld en hoeveel verkiesbare plaatsen dan worden
gereserveerd! Dat zal ik later trouwens aan de hand van
cijfermateriaal aantonen. U kunt er niet omheen, mevrouw de
minister, dat beide politieke akkoorden, namelijk de vergroting van de
districten en de wederinvoering van het systeem van de opvolger,
haaks staan op het doel dat u nastreeft in uw ontwerp.
système des suppléants est
réintroduit. Vous ne pensez tout
de même pas que cela profitera
exclusivement aux femmes.
05.10 Kristien Grauwels (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de voorzitter,
sta mij toe twee opmerkingen te formuleren omtrent het betoog van
de heer Tant.
Mijnheer Tant, in het begin van uw betoog gaf u de indruk dat het
verminderen van de waarde van de lijststem de beste oplossing is om
meer pariteit te bereiken. Welnu, in het verslag dat ik daarnet voorlas
wordt bepaald dat de Raad voor gelijke kansen van mannen en
vrouwen duidelijk heeft berekend en heeft besloten dat zulks niet
het geval is en dat het slechts een klein verschil zou maken mocht de
waarde van de lijststem worden verminderd.
Voorts verwijt u de regering als het ware met dit ontwerp niet ver
genoeg te gaan. Voor ons mocht het ook wat verregaander zijn, maar
het geeft wel een aanzet; het is een teken van een politieke keuze.
Belangrijk is dat niets politieke partijen belet verder te gaan. Onze
politieke partij moest niet wachten op dit ontwerp om vrouwen een
kans te geven op verkiesbare plaatsen, met alle resultaten van dien.
Mijnheer Tant, ik nodig uw en andere politieke partijen uit om, dankzij
deze regelgeving, zelf in andere bijkomende bepalingen te voorzien
die ertoe leiden dat vrouwen werkelijk op verkiesbare plaatsen
terechtkomen en worden gesteund zodra zij worden verkozen.
05.10 Kristien Grauwels
(AGALEV-ECOLO): Selon M.
Tant, réduire la valeur du vote en
tête de liste serait une mauvaise
chose pour la parité. Une étude
montre qu'il en va autrement.
M. Tant reproche au
gouvernement de ne pas aller
assez loin. C'est possible, mais
c'est à tout le moins un début.
Puis-je inviter tous les partis à
oeuvrer en faveur de la
représentation des femmes et à
soutenir les femmes élues?
05.11 Paul Tant (CD&V): Mijnheer de voorzitter, dit is een enigszins
merkwaardige interventie van mevrouw Grauwels, want eigenlijk
bevestigt zij wat ik kom te vertellen. Ik heb gezegd dat in het
regeerakkoord oorspronkelijk werd gekozen om een verbeterde
vertegenwoordiging van vrouwen in heel het politieke gebeuren te
verwezenlijken door de halvering van de lijststem in de eerste plaats
en de afschaffing van het systeem van de opvolger in de tweede
plaats. Ik raad u aan, mevrouw Grauwels, om de teksten van de
uiteenzettingen die hier zijn gehouden, te herlezen. Ik herinner mij dat
u zelf verschillende leden van de meerderheid hebben dat gedaan
de halvering van de lijststem en de afschaffing van het systeem van
de opvolgers als argument hebt aangehaald voor de verbeterde
electorale positie van de vrouw. Dat is mijn eerste opmerking.
(Ontkenning van mevrouw Kristien Grauwels)
05.11 Paul Tant (CD&V): Il a été
opté dans l'accord de
gouvernement pour une meilleure
représentation des femmes par
une réduction de moitié de l'effet
dévolutif du vote en tête de liste et
la suppression du système des
suppléants. Je vous invite à
consulter les rapports. Votre
conclusion est que ces deux
mesures sont insuffisantes et qu'il
faut davantage.
Lors des dernières élections
législatives, ce sont les listes CVP
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
18
Is het niet juist? Lees dan in godsnaam uw eigen regeringsverklaring.
Dan zult u zien dat het wel juist is. Ofwel voeren we een inhoudelijk
debat, ofwel proberen we de oude stijl te gebruiken om mekaar het
spreken te beletten door alleen maar wat geluid te produceren,
nietwaar? Ik heb persoonlijk liever dat er ook inhoudelijk iets wordt
gezegd.
Mevrouw Grauwels, lees de verslagen van deze assemblee. Dan zult
u zien dat, toen de halvering van de lijststem en de afschaffing van
het systeem van de opvolgers aan de orde was, men dit uitdrukkelijk
als argument heeft gebruikt. U kunt daar niet naast kijken. Vandaag
verandert men het geweer van schouder en stelt men vast zoals u
terecht onderstreept dat het allemaal tot niet veel heeft geleid.
Daarom moeten we andere middelen gebruiken.
qui comptaient le plus de femmes
occupant des places utiles, soit 36
pour cent. Chez Agalev, ce
pourcentage était de 33. Si vous
voulez aller de l'avant, suivez la
voie que nous avons tracée.
De voorzitter: Mag de heer Tant zijn gedachtegang afsluiten?
05.12 Paul Tant (CD&V): Niet alleen dat, mijnheer de voorzitter, ik
moet ook nog op de tweede opmerking van mevrouw Grauwels
antwoorden.
De voorzitter: Mevrouw Grauwels zal wel antwoorden als het nodig is.
05.13 Paul Tant (CD&V): Mevrouw Grauwels, ik zal zeer precies zijn.
Ik stel vast dat bij de jongste parlementsverkiezingen op de CVP-lijst
verhoudingsgewijs de meeste vrouwen op verkiesbare plaatsen
stonden. Ik zal dat aan de hand van cijfers aantonen. Dat is mij meer
waard dan het gegrom dat u voortbrengt. In het wetenschappelijk
tijdschrift Res Publica werd een artikel gepubliceerd waarin werd
vastgesteld dat op de CVP-lijsten bij de verkiezingen van 13 juni
1999 36% van de verkiesbare plaatsen door dames werden
ingenomen. Het gaat om de lijsten voor het federaal Parlement, de
gewest- en de gemeenschapsassemblees en het Europees
Parlement. Op de tweede plaats, mevrouw Grauwels, komt Agalev
met 33%. Vervolgens krijgen we Ecolo met 29%, de PSC met 23%,
de PRL-FDF-MCC met 22% en de VLD met 21%.
Mevrouw Grauwels, u geeft mij aan hoe wij de verzekerde
vertegenwoordiging van dames bij een daadwerkelijke verkiezing
kunnen garanderen, maar ik raad u aan om in onze voetsporen te
treden, want wij proberen het in de politieke praktijk te brengen.
05.14 Peter Vanhoutte (AGALEV-ECOLO): Mijnheer Tant, ik meen
dat uw opmerking niet helemaal ernstig kan worden genomen. Wat
de feitelijke vertegenwoordiging van vrouwen in dit halfrond betreft,
raad ik u aan om morgen, als er wat meer leden aanwezig zijn, eens
goed na te gaan uit hoeveel vrouwen de Agalev-Ecolo-fractie precies
bestaat. U zult dan misschien tot het inzicht komen dat er ergens wat
schort aan de vertegenwoordiging van vrouwen op uw lijsten.
05.14 Peter Vanhoutte
(AGALEV/ECOLO): Je vous invite
à vérifier demain combien de
femmes siègent au sein de notre
groupe et combien dans celui du
CD&V.
De voorzitter: In dit halfrond is het nu 11 tegen 8!
05.15 Kristien Grauwels (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de voorzitter,
in feite neemt de heer Vanhoutte mij de woorden uit de mond, maar ik
wens er nogmaals de nadruk op te leggen dat het systematisch
jarenlang toepassen van een ritssysteem op de lijsten heeft gewerkt.
05.15 Kristien Grauwels
(AGALEV-ECOLO): L'application
systématique de l'alternance a
bien fonctionné chez nous.
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
19
De Agalev-Ecolo-fractie is daarvan een voorbeeld. U ziet tot welke
vertegenwoordiging dit leidt. Het ritsprincipe werkt! Maar,
vanzelfsprekend moeten de vrouwen op de verkiesbare plaatsen
staan. Het is niet voldoende een lijst op te stellen bestaande uit de
helft mannen en de helft vrouwen, bovenaan voor de make-up bij
voorbeeld een vrouw en achteraan voor het overige. Het is belangrijk
dat ze op verkiesbare plaatsen staan om daadwerkelijk ook te
kunnen worden verkozen.
L'important est que des femmes
figurent en ordre utile pour être
élues.
05.16 Paul Tant (CD&V): Mijnheer de voorzitter, uw laatste conclusie
is alvast de juiste wat het ontwerp betreft. Dat is duidelijk.
We zijn het erover eens dat we ons bij de samenstelling van de
kieslijst laten leiden door een aantal regels. Dat was precies mijn
punt! Lees het artikel in Res Publica! Men heeft het over verkiesbare
plaatsen. Ik spreek me niet uit over het resultaat. Mocht de
dioxinecrisis zich niet hebben voorgedaan, had onze partij electoraal
beter gescoord en waren de vrouwen in mijn fractie wellicht
vertegenwoordigd zoals bij de groenen. Daar houdt uw sterke
vertegenwoordiging verband mee!
Mijnheer de voorzitter, collega's, de herinvoering van de afzonderlijke
lijst van opvolgers zal tot gevolg hebben dat het voorliggend
wetsontwerp binnenkort onverbiddelijk zal moeten worden gewijzigd.
Ik wens te beklemtonen dat we legistiek gezien in een bijzondere
situatie terechtkomen. Eerst wordt de afzonderlijke lijst van de
opvolgers afgeschaft. De betreffende wetten werden reeds in het
Belgisch Staatsblad gepubliceerd. Vervolgens zullen de voorliggende
ontwerpen worden goedgekeurd en eveneens in het Staatsblad
gepubliceerd. Nog later zullen eventueel de wetten die de meer
algemene hervorming van de kieswet tot stand brengen, worden
goedgekeurd en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Binnen de
tijdspanne van een paar maanden wordt eerst het systeem van de
opvolgers afgeschaft. Daarna volgt een regeling om de dames beter
aan de bak te laten komen voor de eerste plaatsen. Vervolgens wordt
heel het systeem opnieuw door elkaar gehaald. Dat is het politiek
systeem waarin wij draaien! Soms vraagt men zich af waarom de
politiek ongeloofwaardig is geworden. Dit is daar een voorbeeld van!
Men springt voortdurend van het ene been op het andere, zodat ten
langen leste de situatie voor niemand nog duidelijk is.
05.16 Paul Tant (CD&V): Lors
des dernières élections, il avait
plus de femmes en ordre utile au
CVP que chez AGALEV.
Les projets de loi vont être
approuvés et publiés au Moniteur
belge. Le gouvernement a opéré
un revirement et ce n'est pas une
bonne chose pour la crédibilité du
monde politique. Le citoyen n'aime
guère qu'on publie des lois pour
les rapporter ou les modifier
ensuite.
05.17 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik vind dat u
terecht het meer dan ornamentele van uw functie probeert te
beklemtonen.
Mijnheer Tant, dat er om de haverklap nieuwe wetten worden
gepubliceerd inzake de kieswetgeving om ze vervolgens opnieuw op
te heffen toont mooi aan dat de aanpak van de meerderheid gestoeld
is op de verkeerde inschatting dat het beleid bij de bevolking niet
aanslaat omdat er te veel procedures zouden zijn. Dat is een
misvatting. De mensen vragen beter beleid. De paars-groene
meerderheid denkt dat te kunnen oplossen met transfers en
rommelen aan de kieswetgeving. Dat is een fundamentele misvatting
die bij de volgende verkiezingen zal blijken. Dat is de reden waarom
in het Staatsblad een soort roman wordt gepubliceerd met
afleveringen van nieuwe wijzigingen van fundamentele wetgeving. De
meerderheid denkt dat de aversie van de publieke opinie ten opzichte
van de politiek te maken heeft met procedures en kieswetgeving. De
05.17 Yves Leterme (CD&V): Le
fait que de nouvelles lois modifiant
le système électoral soient
constamment élaborées résulte de
la conviction du gouvernement
que les problèmes doivent être
résolus en modifiant la procédure
plutôt que par une politique de
qualité.
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
20
aversie heeft echter alles van doen met het slechte beleid en een
beleid dat niet ingaat op de verzuchtingen van de bevolking. Dat is de
reden van de onvrede bij de bevolking.
05.18 Paul Tant (CD&V): Dat zal ik uiteraard onderschrijven, maar
dat neemt niet weg dat dit bovendien als bricolage overkomt. De
regering gedraagt zich als een doe-het-zelver die naar een Brico-
zaak gaat, er wat materiaal koopt, thuis vaststelt dat hij materiaal te
kort heeft, van lieverlede terugkeert en dan thuis vaststelt dat de
onderdelen niet op elkaar passen. Het is perfect vergelijkbaar: dit is
een vorm van bricolage, mevrouw de minister.
05.18 Paul Tant (CD&V): Le
gouvernement fait du bricolage.
05.19 Laurette Onkelinx, ministre: Monsieur Tant, il faut savoir que
les femmes aiment bien le bricolage. Quand elles rentrent chez elles
et qu'elles voient les pièces, elles sont contentes; elles s'y retrouvent.
Cela correspond à leur demande depuis des années.
05.19 Minister Laurette Onkelinx:
Dat stemt overeen met hun
verzoek.
05.20 Paul Tant (CD&V): Madame la ministre, en tant que
parlementaire, je ne suis cependant pas fier du travail juridique
accompli.
05.20 Paul Tant (CD&V): Het
juridisch werk dat werd verricht is
niet om fier op te zijn.
Mag ik u even herinneren aan de werkzaamheden in de commissie:
bijna elk artikel is, indien niet geamendeerd, dan toch gecorrigeerd.
Daartoe hebben wij in belangrijke mate bijgedragen. Het feit dat men
achter een doelstelling staat, moet niet betekenen dat elk middel
goed is, nietwaar. Wees toch eerlijk: eerst schaft men een aantal
bepalingen af, nadien weigert men de concrete toepassing ervan en
daarna voert men ze opnieuw in. Men kan toch niet zeggen dat dit
ernstig wetgevend werk is!
Collega's, er is echter meer, als ik u daarmee even mag vermoeien.
Men kan inderdaad een aantal opmerkingen van legistieke aard
maken, mevrouw de minister. Bij dit ontwerp kan men zich afvragen
of het opzet via een afzonderlijke wet moet worden gerealiseerd en
waarom de bepalingen niet in de betrokken kieswet worden
ingevoerd. Dat zou tenminste ordentelijk werk zijn. De werkwijze van
de minister heeft tot gevolg dat bepalingen in de kieswet worden
opgeheven en daarna, met dit ontwerp en met de amendementen die
in de commissie zijn ingediend en aangenomen, in een afzonderlijke
wet opnieuw worden ingevoerd. Vanuit wetgevend-technisch oogpunt
is dat ons inziens zeker niet de best manier van werken.
Voor wie het even in de teksten wil verifiëren: artikel 2 van het
ontwerp van bijzondere wet bepaalt dat op de lijsten voor de
verkiezing van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad het verschil tussen
het aantal kandidaten niet groter mag zijn dan één, en dat de eerste
twee kandidaten van de lijsten van een verschillend geslacht moeten
zijn. Ik denk dat het voor iedereen duidelijk is dat het meer
aangewezen ware geweest dit artikel in te voeren in de bijzondere
wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instelling,
meer bepaald in artikel 16bis over de voordracht van kandidaten.
Daar hoort het thuis, maar daar is het niet ingeschreven. Met die
werkwijze had het volstaan in artikel 12, § 3, 2°bis te verwijzen naar
16bis van de bijzondere wet. In dat geval hadden wij artikel 12, § 3,
2°bis van de gewone wet ook niet moeten opheffen. Dat artikel kon
gewoon gewijzigd worden door te verwijzen naar de bijzondere wet.
Pratiquement chaque article de la
loi électorale a été amendé ou
modifié. Le CD&V a contribué
pour une bonne part à
l'élaboration de la nouvelle
législation. Nous avons toutefois
des remarques d'ordre légistique à
formuler. Le présent projet, lui
aussi, appelle des remarques. Le
ministre fait abroger des
dispositions de la législation
électorale pour les remplacer par
des lois entièrement nouvelles. Le
nouvel article 2 par exemple aurait
pu être intégré sans difficulté
aucune dans l'article 16bis de la
loi spéciale. Ainsi, l'article 12
aurait également pu être
conservé. Tout cela revient à
"bricoler" une ancienne loi bien
écrite.
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
21
Die werkwijze zou ook de coherentie van de wetgeving ten goede zijn
gekomen.
De voorzitter: Mijnheer Tant, mevrouw Drion wenst u te onderbreken, maar ik heb u uw benadering op
legistiek vlak eerst laten beëindigen.
05.21 Claudine Drion (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président, je
pense que M. Tant est attaché autant que nous à la continuité de la
responsabilité de l'Etat. Et il me semble que la ministre qui avait
précédemment l'égalité des chances dans ses attributions était
membre de son parti. Si vous faisiez toujours partie de la majorité
aujourd'hui, je suis persuadée que vous ne pourriez que vous féliciter
du projet de loi qui nous est soumis. Je m'étonne donc un peu de ce
procédé que vous mettez en place, monsieur Tant.
05.21 Claudine Drion (ECOLO-
AGALEV): De vorige minister
bevoegd voor Gelijke Kansen en
die tot uw partij behoorde leek
nochtans gehecht aan de
continuïteit van de
verantwoordelijkheid van de staat.
De methode die u instelt
verwondert mij dan ook.
05.22 Paul Tant (CD&V): Mevrouw Drion, ten eerste heb ik volgens
mij al ten overvloede gezegd dat wij in het verleden en ook nu nog de
geest van de wet genegen zijn. Dat hebben wij in de praktijk
overigens ook al bewezen. Als u zou nagaan van wie in het verleden
de initiatieven zijn uitgegaan die tot de actuele situatie hebben geleid,
dan zou u weten dat mevrouw Smet een van de initiatiefnemers was,
ondersteund door een brede beweging in onze eigen toenmalige
CVP. Dat is echter niet aan de orde in de opmerking die ik net
maakte.
U geeft voortdurend de indruk dat wie enige legistieke kritiek uit, het
ten gronde niet eens is met de zaak. Betekent dit, dat uw visie van
politiek is dat het doel alle middelen wettigt? Heeft het maken van
kaduke en onsamenhangende wetgeving geen enkel belang, mits het
na te streven doel behartigenswaardig is? Het spijt mij, maar op dat
punt hebben wij een andere opvatting over wetgevend werk. Dat zijn
wij aan het doen. Wij maken teksten die in een bestaande wetgeving
moeten passen, in een bijzondere wet en in kieswetgeving. U vindt
dat blijkbaar allemaal niet belangrijk, zolang de wet het doel maar
dient. Welnu, daarover verschillen wij fundamenteel van mening.
Mevrouw Drion, sta me toe een ander voorbeeld te geven dat u nog
zuur zou kunnen opbreken in de komende jaren. In de
commissievergadering zei ik aan de minister al dat zelfs technische
bepalingen in de kieswetgeving nu voor sommige assemblees bij
bijzondere wet worden geregeld. Artikelen van een gewone wet
worden door middel van een bijzondere wet aangepast. Weet u wel
wat de consequenties daarvan zijn? Als u die technische bepalingen
in de toekomst opnieuw wilt bijsturen, dan zult u over een bijzondere
meerderheid moeten beschikken. Dan zal blijken dat u die bijsturing
er niet door krijgt.
05.22 Paul Tant (CD&V): Nous
avons toujours été favorables à
l'esprit de la loi et nous n'avons
pas changé d'attitude à cet égard.
Je formule des critiques sur le
plan légistique et non pas sur le
plan du contenu. Les lois doivent
être de grande qualité. Ce
gouvernement ne voit aucun
inconvénient à confectionner de
très mauvaises lois en affirmant
que la fin justifie les moyens. Vous
constaterez bientôt que vous avez
besoin d'une majorité spéciale
pour les dispositions techniques
figurant dans la législation
électorale et que vous ne
disposez pas de cette majorité.
05.23 Minister Laurette Onkelinx: (...)
05.24 Paul Tant (CD&V): Ja, mevrouw de minister, maar is het dan
niet gerechtvaardigd dat ik dat even onder de aandacht breng? U
moet stoppen met te zeggen dat dit soort kritiek...
05.25 Minister Laurette Onkelinx: Dat was wel het voorstel van de
Raad van State.
05.25
Laurette Onkelinx,
ministre: Cette proposition émane
du Conseil d'Etat.
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
22
05.26 Paul Tant (CD&V): Zeker, maar dat kan toch niet het enige
alibi zijn? Als parlementslid toon ik dit zwart op wit aan. U loochent
dat niet. Integendeel, u noemt mijn uitspraken juist. Trek daaruit in
godsnaam dan ook de conclusies.
05.26 Paul Tant (CD&V): Si vous
me donnez raison, vous pourriez
au moins tirer les conclusions qui
s'imposent.
05.27 Laurette Onkelinx, ministre: (...)
Au niveau juridique, nous avons suivi la proposition du Conseil d'Etat.
Cela dit, vous avez parfaitement raison de souligner le fait qu'on
l'inclut dans une loi à majorité spéciale. Donc, si nous voulons le
modifier, il nous faudra une majorité spéciale. Nous en avons discuté
en commission et la majorité s'est dit convaincue par cette méthode
de travail aux niveaux légistique et juridique. Cela se trouvera donc
dans une loi spéciale. On cadenasse ainsi un principe auquel nous
sommes farouchement favorables.
05.27 Minister Laurette Onkelinx:
Wij laten ons leiden door onze
raadgever, de Raad van State. Wij
zullen echter een wet met een
bijzondere meerderheid moeten
laten goedkeuren. In de
commissie bleken de meeste
leden gewonnen voor die
methode.
05.28 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de
minister, het advies van de Raad van State luidt dat de essentiële
elementen geregeld moeten worden in een bijzondere wet. Dat geldt
echter niet voor de niet-essentiële elementen. Dat onderscheid maakt
u niet.
05.28 Yves Leterme (CD&V): Le
Conseil d'Etat estime que les
éléments essentiels doivent être
réglés dans la loi spéciale, mais
cela ne vaut pas pour les autres
points.
05.29 Laurette Onkelinx, ministre: Monsieur le président, le Conseil
d'Etat nous a dit que nous devions changer la loi électorale dans le
cadre de cette loi spéciale. Par ailleurs, en inscrivant dans la loi
spéciale des modifications d'une loi à majorité simple, les dispositions
qu'on inscrivait dans la loi à majorité spéciale seraient cadenassées à
l'avenir par le vote prévu pour les lois spéciales. Ces conséquences,
soulevées par le Conseil d'Etat, ont été évoquées en commission de
l'Intérieur. En effet, M. le président a immédiatement entamé cette
réflexion. Il y a eu une intervention de chacun et une note juridique
des services, me semble-t-il. Nous avons finalement suivi la
proposition du Conseil d'Etat en acceptant les conséquences
évoquées par celui-ci.
05.29 Minister Laurette Onkelinx:
De Raad van State heeft ons
meegedeeld dat de kieswet via
een bijzondere wet moet worden
gewijzigd. Dat werd in de
commissie besproken. Wij hebben
het advies van de Raad van State
gevolgd en accepteren de
gevolgen van die werkwijze.
05.30 Paul Tant (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de
minister, wat de heer Leterme zegt klopt. In het advies van de Raad
van State staat woordelijk dat men een vergissing begaat door
essentiële punten te willen regelen bij bijzondere wet. A contrario kan
men daaruit afleiden dat slechts die essentiële punten bij bijzondere
wet moesten worden geregeld.
Realiseert u zich dat, collega's op de meerderheidsbanken die van
plan bent de kieswetgeving aan te passen? De kieswetgeving
aanpassen heeft ook consequenties inzake procedures, waarbij men
kan stoten op bepalingen die nu bij bijzondere wet zijn vastgelegd.
Welnu, tenzij men over een zeer grote meerderheid beschikt, zal men
daaraan niets kunnen veranderen. Het gaat niet om een klein
probleem: de wet maken is ook vooruitzien en denken aan een
toekomstige ordening van de samenleving en ervoor zorgen dat de
sturing van de reglementering van de samenleving in de toekomst
mogelijk blijft. Ik vind het jammer dat ik moet smeken om aandacht
voor dit onderwerp.
05.30 Paul Tant (CD&V): M.
Leterme a raison à propos de la
portée de l'avis du Conseil d'Etat.
Régler des éléments accessoires
par le biais de lois spéciales
entrave l'apport ultérieur de
modifications.
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
23
05.31 Peter Vanhoutte (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de voorzitter,
mijnheer Tant, ik heb uw opmerking heel goed begrepen. Wat hier
gebeurt, bewijst dat wij niet echt overlopen van vertrouwen in met
name uw partij. Wij vrezen namelijk dat u de klok zou terugdraaien,
mocht u ooit een alternatieve meerderheid kunnen vormen. Op een
betrouwbare manier garanderen wij dat ook in de toekomst een ruim
draagvlak nodig is over de partijen heen om een eventuele
bijkomende wijziging door te voeren. Ik denk dat dit ook een kwestie
van gezond verstand is en dat wij hiermee het Parlement naar
waarde schatten.
05.31 Peter Vanhoutte
(AGALEV-ECOLO): Nous
garantissons qu'à l'avenir, il sera
nécessaire d'obtenir un large
consensus, faisant fi des clivages
politiques, pour apporter des
modifications. Cette attitude est
l'illustration d'une saine méfiance.
05.32 Kristien Grauwels (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de voorzitter,
collega's, ik dreig in herhaling te vallen, maar als de heer Tant het zo
belangrijk vindt dat ook bij de opvolgers de pariteit wordt
gegarandeerd een bezorgdheid die ik deel dan kan men er
binnen de partij nog altijd naar streven om die optie te nemen.
Als de regering het niet bepaalt, kan de partij toch die optie nemen.
Als men zo snel mogelijk een paritaire democratie wil, is dit een
maatregel die elke partij kan nemen en geen enkele wetgeving kan
dat verbieden.
05.32 Kristien Grauwels
(AGALEV-ECOLO): Aucune
législation n'interdit à un parti de
décider seul, jusqu'à la parité
parmi les suppléants.
05.33 Paul Tant (CD&V): Mijnheer de voorzitter, collega Grauwels, ik
herhaal ook mijzelf. Ten eerste, de grootste inspanning werd hoe u
het draait of keert gedaan door mijn partij. Ik zeg niet dat het aan de
feitelijke zetelverdeling is af te lezen, maar het is zo en het is ook
historisch juist.
Ten tweede, men kan over politieke intenties praten en het is
interessant hierover het debat te voeren, maar het is ook interessant
bij een wettelijke regeling ervoor te zorgen dat die wetgeving
samenhangend is, kwalitiatief behoorlijk is en dat ze de tijd kan
trotseren. Dat is precies het doel van mijn opmerkingen.
Aan de opmerking van de heer Vanhoutte wil ik weinig woorden
besteden. Hij zegt dat mijn niet betrouwbaar is omdat zij te ernstig
omgaat met de wetgeving. Wel, ik hoop dat het nog lang zo blijft. Als
een partij slechts kan groeien en groot worden door achter een vlag
te stappen in onsamenhangende slagorde, dan moet men zich
realiseren in welk type samenleving men zich bevindt. Dit is het
Parlement en wij discussiëren over wetgeving die behoorlijk dient te
zijn.
05.34 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, collega's, ik
meen uit de interventie van mevrouw Grauwels op te maken dat zij
niet alle elementen van het dossier onder controle heeft.
Ter informatie van mevrouw Grauwels moet worden onderstreept dat
zes collega's momenteel een wetsvoorstel hebben ingediend waarin
in de pariteit in de lijst van de opvolgers is voorzien.
05.35 Paul Tant (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik rond mijn
uiteenzetting af. Ik beperk mij tot de algemene conclusies.
Men had er inderdaad veel beter aan gedaan de meest essentiële
bepalingen in de bijzondere wet op te nemen en de rest in de
kieswetgeving op te nemen. Dat is de voor de hand liggende manier
05.35 Paul Tant (CD&V): Il aurait
mieux valu intégrer un certain
nombre de dispositions
essentielles dans un projet de loi
mais inscrire les autres
dispositions dans la législation
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
24
van werken. Hoe kunnen mensen weten hoe verkiezingen worden
georganiseerd? Als kiezer of als potentiële kandidaat zullen ze de
kieswetgeving raadplegen. Vandaag moeten ze andere bronnen
gaan opsporen. Ik kan dat alleen maar betreuren. Dit komt de
samenhang van de wetgeving in elk geval niet ten goede.
Mevrouw de minister, daarnet heb ik het gehad over de inspanningen
die de ene en de andere partij hebben gedaan op vraag van
mevrouw Grauwels of was het de heer Vanhoutte? Ik heb
aangetoond dat mijn partij een meer dan behoorlijke inspanning heeft
geleverd. Dat kan zeker niet gezegd worden van de PS-lijsten.
Slechts 17% van de verkiesbare plaatsen waren voor dames
voorbehouden. Op de SP-lijst was dat trouwens nog minder, namelijk
15%. Dan maakt u hier het intentieproces van de een en de ander!
électorale.
Lors des dernières élections, 17%
seulement des places éligibles
avaient été réservées aux femmes
sur les listes du PS. Sur celles du
SP, ce chiffre n'atteignait que
15%.
05.36 Laurette Onkelinx, ministre: Monsieur Tant, vous devriez voir
ce qui s'est passé aux dernières élections communales. Il y a un
mouvement qui est en train de se développer. Je remercie l'ensemble
des partis démocratiques qui, notamment lors des dernières élections
communales, on fait un effort sensible. Il faut poursuivre cet effort.
L'histoire ne s'est pas arrêtée à un moment donné. Il y a eu, à une
certaine période, au sein de mon parti, des problèmes concernant la
présence des femmes sur les listes électorales. Mais cela a changé.
Nous voulons accentuer, solidifier ce mouvement qui est en train de
se développer, par le biais des projets qui nous sont proposés.
J'insiste sur le fait que je me situe dans une continuité. J'ai toujours
dit, où que je sois, que le travail réalisé par Mme Smet en la matière,
avec la contribution de M. Tobback, était tout à fait remarquable dans
un climat politique peut-être plus difficile. En effet, il suffit de regarder
ce qui s'est passé en France... Nous avons un environnement qui
pousse davantage à des prises de décisions législatives pour
assumer cette parité. Je remercie toutes celles qui m'ont précédée
comme l'ensemble des mouvements et des femmes précurseurs en
la matière. Nous poursuivons, ceci étant un mouvement.
05.36 Minister Laurette Onkelinx:
Er is een tendens merkbaar en we
moeten die tendens versterken via
de ontwerpen die we nu
bespreken. Ik dank trouwens alle
democratische partijen voor hun
inspanningen bij de laatste
gemeenteraadsverkiezingen.
Ik werk ook voort in het verlengde
van het voortreffelijke werk van
mevrouw Smet, van al mijn
voorgangers en van de
vrouwenbewegingen en
vrouwenverenigingen.
05.37 Paul Tant (CD&V): Mevrouw de minister, ik stel enkel vast dat
bij uitstek de politieke partijen in deze problematiek hun invloed
kunnen laten gelden. Bij de laatste parlementsverkiezingen
constateer ik dat de ene partij een grotere inspanning heeft geleverd
dan de andere. Het is geen behoorlijke discussie meer wanneer u
stelt dat wij over de legistieke kwaliteit niet mogen spreken omwille
van het feit dat wij het politiek niet hebben waargemaakt. Ik blijf erbij
dat onze partij in het verleden een behoorlijke inspanning heeft
geleverd. Historisch heeft die inspanning haar vruchten afgeworpen.
Wij zijn het eens dat een volgende stap noodzakelijk is, maar dan in
legistiek behoorlijke omstandigheden.
Ik vind het bedroevend dat het Parlement tot dit niveau is afgegleden:
men is zelfs niet meer bereid om over de kwaliteit van de wetgeving
met elkaar van gedachten te wisselen, zonder elkaar met
vooroordelen te lijf te gaan. Ik vind dat het Parlement beter verdient.
Ik zou liever zien dat men zich anders gedraagt. Dat is mijn
persoonlijke visie en de visie van mijn partij. Principieel zijn wij de
zaak genegen. Wij betreuren echter dat het geheel in dergelijke
omstandigheden moet totstandkomen. Overigens zijn wij er nog niet.
De bedenkelijke legistieke kwaliteit heeft ervoor gezorgd dat een
aantal amendementen noodgedwongen moest worden aanvaard.
05.37 Paul Tant (CD&V): Nul
doute que les partis politiques
jouent un rôle déterminant dans la
représentation égale des hommes
et des femmes. Dans ce domaine,
notre parti a fourni des efforts plus
que considérables. Je regrette
que la qualité légistique du travail
législatif soit subordonnée à
certains préjugés et à de belles
intentions. Présenter et adopter
des amendements tendant à
pallier la qualité médiocre du texte
implique toutefois le renvoi de
celui-ci au Sénat! Le travail n'est
donc pas encore terminé.
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
25
Bijgevolg kan de tekst opnieuw naar de Senaat worden gestuurd. Dat
is het feitelijke gevolg van wat hier gebeurt. Het gebrek aan kwaliteit
krijgt meer en meer de bovenhand in dit Parlement en in het
bijzonder bij deze regering.
05.38 Claudine Drion (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président,
j'interviens sur le projet de loi relatif aux élections des chambres
législatives fédérales et du Conseil de la Communauté
germanophone. C'est le même débat.
Le président: Effectivement.
05.39 Claudine Drion (ECOLO-AGALEV): Comme ma collègue
Christine Grauwels l'a dit, nous sommes satisfaits de ce projet de loi
car il nous semble qu'au niveau de notre assemblée, depuis le mois
de janvier et depuis le vote de la réforme de la Constitution intégrant
l'égalité entre les femmes et les hommes au sein même de notre
charte fondamentale, nous faisons en sorte qu'il y ait une réelle et
égale représentation des femmes et des hommes dans les lieux de
décision et de représentation.
Toutefois, nous regrettons de n'avoir pu aller plus loin à ce stade-ci et
que cette période transitoire ait dû être inscrite. Car aux prochaines
élections déjà, des candidats des deux sexes auraient pu accéder de
manière égale aux deux premières places. Le principe me semble
avoir été bradé.
Néanmoins, il faut rester réaliste: au sein du monde politique, une
série de nos collègues sont encore réticents à ces principes
reconnus unanimement maintenant.
Lorsque nos assemblées représentatives pour le moment, à la
Chambre, nous en sommes à 17 ou 18%...
05.39 Claudine Drion (ECOLO-
AGALEV): Wij zijn tevreden over
de ontwerpen die ons vandaag
worden voorgelegd, want sinds de
grondwetsherziening waarbij de
gelijkheid der seksen in de
grondwet verankerd werd, is er
vooruitgang merkbaar in het
streven naar een grotere
vrouwelijke vertegenwoordiging in
alle representatieve en
besluitvormingsorganen.
Le président: Non, je pense que nous en sommes à 28 ou 29%.
05.40 Claudine Drion (ECOLO-AGALEV): Notre assemblée n'est
donc pas parmi les mauvais élèves quant à la représentation des
femmes dans les assemblées. Il y en d'autres qui sont moins fournies
dans notre pays.
Il me semble qu'il faut garder en tête que mettre des femmes en
ordre utile et faire en sorte qu'elles soient élues, doit s'accompagner
de plans d'action ce à quoi Mme la ministre a certainement pensé
et cela de manière à ce que les femmes élues soient capables
d'exercer leur métier et à ce que les hommes désireux, au même titre
que les femmes, d'avoir une série d'ancrages locaux et un respect de
leur vie familiale, en bénéficient. D'autres mesures sont aussi
importantes que celles sur lesquelles nos collègues travaillent en
matière de renouveau politique
Enfin, pour ceux qui ont à coeur de concrétiser cette égalité entre les
hommes et les femmes dans les faits et dans la vie de tous les jours,
certains dossiers doivent avancer.
Il ne suffit pas que des femmes soient élues, il faut que les dossiers
réellement relatifs à l'égalité quotidienne entre les femmes et les
05.40 Claudine Drion (ECOLO-
AGALEV): Ik betreur echter dat er
een overgangsperiode moest
worden ingebouwd, en dat de
nieuwe wet niet zal gelden voor de
komende parlementsverkiezingen.
Onze assemblee is zeker geen
slechte leerling inzake
vertegenwoordiging van de
vrouwen. Andere Belgische
assemblees liggen een stuk bij
ons achter. Vrouwen verkiesbare
plaatsen geven is één zaak, we
moeten hun ook actieprogramma's
aanbieden om hen in staat te
stellen hun beroep uit te oefenen.
Van een aantal punten moet nu
werk gemaakt worden, opdat man
en vrouw daadwerkelijk elkaars
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
26
hommes soient pris en main par le pouvoir législatif et exécutif.
Citons par exemple le dossier sur le fonds de créances alimentaires
qui avance très bien mais aussi ceux sur l'individualisation des droits
en matière de sécurité sociale et la suppression de l'article 80 de la
législation sur le chômage, qui frappent injustement les femmes qui
sont donc victimes de discrimination.
Il est nécessaire de bien prendre conscience, au risque de refroidir
certains de nos collègues, qu'en votant ce projet de loi, il y aura plus
de femmes et que la pression, lors de la prochaine législature,
s'accroîtra pour que ces dossiers essentiels en matière de sécurité
sociale progressent et que cette égalité se marque dans les faits et
dans le quotidien.
gelijke zullen zijn.
De dossiers betreffende de
individualisering van de rechten
inzake sociale zekerheid en de
opheffing van artikel 80 van de
werkloosheidsreglementering
moet de wetgevende macht
prioritair aanpakken.
Le président: Je communiquerai tout à l'heure les pourcentages
exacts lors des élections du 13 juin et ceux d'aujourd'hui car il y a
davantage de dames, cela étant dû aux suppléances de collègues
qui sont entrés au gouvernement. Vous en serez rassurée, je
l'espère.
De voorzitter: Er zijn meer dames
in het Parlement door het
fenomeen van de vervanging door
de opvolger. Wij zullen hier nog op
terugkomen.
05.41 Fientje Moerman (VLD): Mevrouw de vice-eerste minister, in
het Nederlands is dat hetzelfde of men nu de Franse of de Franstalig-
Belgische interpretatie aanhoudt.
Mijnheer de voorzitter, geachte collega's, ik zal kort ingaan op deze
ontwerpen, maar ik meen dat ze toch voldoende belangrijk zijn om er
een woordje over te zeggen, zelfs indien we op dit moment niet zo
talrijk zijn.
De voorzitter: Mevrouw, er zijn ook zes commissievergaderingen bezig.
05.42 Fientje Moerman (VLD): Mijnheer de voorzitter, ik weet het
want ik moet daar ook zijn. De organisatie van de werkzaamheden
van het Parlement ligt echter bij u en niet bij mij.
De voorzitter: Als ik probeer een commissievergadering op maandag te organiseren, dan heb ik veel
moeite om dat erdoor te krijgen.
05.43 Fientje Moerman (VLD): Mijnheer de voorzitter, dat is
misschien zo omdat de heren parlementsleden te veel andere
buitenschoolse activiteiten hebben.
De voorzitter: Ik mis 's maandags ook ministers.
05.44 Fientje Moerman (VLD): Goed, laten wij terugkomen op de
ontwerpen. Ik kan niet zeggen dat ik spreek namens mijn fractie, in
menselijke termen tenminste. In politieke termen kan ik dat natuurlijk
wel. Ik meen dat niemand van mijn vrouwelijke collega's die hier
zitten dat kan zeggen. Natuurlijk is er in alle fracties een beetje
gemor. Men vraagt een wetgeving die niets anders wil dan de kiezer
verzekeren dat hij of zij in de toekomst een daadwerkelijke keuze
heeft. Dat beogen deze ontwerpen. Op de lijsten moeten namelijk
mensen figureren van beide geslachten in een ongeveer gelijke
hoeveelheid en niet in een willekeurige volgorde. We weten dat het
vooral in de volgorde van belang is dat er een verschillende
vertegenwoordiging is naar geslacht. Dat ligt in de ene partij al wat
moeilijker dan in de andere.
05.44 Fientje Moerman (VLD): Je
ne peux pas dire que je m'exprime
au nom de tous les membres de
mon groupe. Celui-ci compte
toujours des hommes qui
redoutent la nouvelle
réglementation et craignent de
perdre leur petite situation
confortable. Ce débat se résume
toujours à un argument: la
compétence. Mais qu'est-ce que
la compétence, en politique? Le
niveau de formation, le talent
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
27
Hoewel men het misschien niet zo openlijk zegt hoewel men dat
vanmorgen in de commissie wel deed komt men in discussies
steeds terug op één argument. Het is de bekwaamheid die de
doorslag moet geven. Wij leven in een parlementaire democratie. In
een parlementaire democratie is er één soort bekwaamheid, namelijk
verkozen worden. De kiezer beslist wie hier zal zitten. Iemand moet
voor mij maar eens definiëren wat bekwaamheid is in termen van
politiek. Is het een hoog opleidingsniveau? Dan zouden hier veel
meer vrouwen dan mannen moeten zitten want gemiddeld zijn de
vrouwen in ons land nu hoger opgeleid dan de mannen. Is het soms
het vermogen om goed te kunnen praten? Historisch heeft men
vrouwen steeds verweten dat ze te veel en te goed konden praten.
Dat kan het dus niet zijn. Is het talenkennis? Dan stel ik voor om in de
regering dringend enkele maatregelen te nemen want er zijn
ministers die misschien wel in de twee landstalen kunnen lezen maar
zeker niet spreken. Het begrip bekwaamheid is dus een heel relatief
begrip. Men moet verkozen geraken. Net zoals in elke andere
maatschappelijke organisatie, of het nu een sociale, een politieke of
een economische is, proberen zij die op een bepaald moment zoals
we het wat "colloquial" kunnen zeggen het spul in handen hebben
de macht te behouden. Wanneer men als bedrijf op een markt
dominant is, dan zal men proberen om daar een monopoliepositie te
gaan verstevigen en verdedigen en eventueel met twee of drie
concurrenten een afspraakje te maken over de prijs of over verticale
integratie en niemand anders binnen te laten.
Daaraan hebben we gedacht. Wat dat betreft, hebben we zowel in
België als in Europa als op wereldniveau regels en wetten die
bepalen dat dergelijke zaken niet kunnen. In de politiek is het niet
anders. Wanneer een aantal mensen disproportioneel veel macht
heeft en een andere groep niet altijd bewust maar toch in de feiten
uitsluit dan moet daarop worden toegekeken. Daarvoor is een
gelijke vertegenwoordiging op de lijsten belangrijk want de kiezer
beslist nog altijd net zoals vroeger. Wil de kiezer hier in 2003 geen
vrouwen dan moet men niet voor vrouwen stemmen. In de toekomst
krijgt de kiezer evenwel de keuze en dat is belangrijk.
Mevrouw Drion heeft gelijk. Bij een democratie zit de macht in het
aantal. Zo lang hier niet genoeg mensen zitten die ook de andere
helft van de maatschappij vertegenwoordigen, zullen bepaalde
thema's die op de agenda staan niet ter sprake komen. Zij heeft er
een aantal opgenoemd maar er zijn er nog andere. Ik kan u de
beschamende vertoning laten herlezen die in de commissie voor de
Justitie werd opgevoerd toen wij het hadden over de naamgeving van
kinderen. Ik heb toen de meest groteske argumenten gehoord die
niets met justitie of goed wetgevend werk te maken hadden maar
alles met behoud van een machtspositie en met frustraties.
Om die reden, dames en heren, omdat we op alle vlakken een
evenwichtige maatschappij willen, moeten hier meer personen komen
van beide geslachten. Ik en mijn fractie zullen deze wetgeving dan
ook steunen.
oratoire, la connaissance des
langues? Quoi qu'il en soit, il s'agit
toujours de se faire élire. Et ceux
qui sont déjà élus actuellement
aimeraient conserver leur
situation.
Même après que nous aurons
prévu une représentation égale
des hommes et des femmes, ce
seront toujours les électeurs qui
décideront qui siège dans cet
hémicycle. Nous voulons quant à
nous une société équilibrée sur
tous les plans. Une juste
représentation des femmes y
contribuera. Demain, je voterai
donc en faveur de ce projet et
mes collègues, membres de mon
groupe, feront sans doute de
même.
05.45 Kristien Grauwels (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de voorzitter,
ik wil iets toevoegen aan de opmerking van mevrouw Moerman. Het
is inderdaad geen toeval dat er dergelijk probleem rijst rond de
naamgeving. Ook in onze politieke cultuur is een naam en het
05.45 Kristien Grauwels
(AGALEV-ECOLO): Dans la
culture politique aussi, le nom est
important. Il existe de nombreuses
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
28
doorgeven van een naam een heel belangrijk iets. Wij hebben
politieke dynastieën waarbij de naamgeving belangrijk is. Misschien
heeft dat ook een rol gespeeld bij de moeilijkheid.
dynasties politiques. Peut-être les
problèmes de dénomination y
sont-ils liés.
Le président: Madame la ministre, souhaitez-vous réagir maintenant ou tout à l'heure?
De toute manière, des amendements ont été déposés à ce projet.
05.46 Laurette Onkelinx, ministre: Je suppose donc que l'on va les
discuter. La discussion générale qui vient de se dérouler vaut pour
les deux projets: 1680 et 1681.
Le président: En fait, oui. En droit, non!
05.47 Laurette Onkelinx, ministre: J'interviendrai donc maintenant.
Le président: Je préfère que l'on reste dans le même contexte. Vous avez donc la parole.
05.48 Laurette Onkelinx, ministre: Monsieur le président, je voudrais
dire quelques mots et formuler trois remarques après la discussion
générale sur ces deux projets (1680 et1681).
Premièrement, l'égalité des chances entre les hommes et les femmes
est un combat permanent. Les projets qui vous sont proposés sont
importants mais ils ne couvrent évidemment pas tout le champ des
inégalités. Vous aurez à connaître d'autres projets qui, en matière
d'égalité hommes/femmes, ont leur importance. Je pense par
exemple à la loi anti-discrimination qui est à l'examen en commission
de la Justice, à la création de l'Institut du genre qui doit revenir du
Conseil d'Etat ou au projet de loi sur la violence intra-conjugale qui
est également à l'ordre du jour de la commission de la Justice.
Vous avez cité, madame Drion, quelques combats à venir, que ce
soit l'article 80 de la législation sur le chômage ou le débat si difficile
de l'individualisation des droits à la sécurité sociale. On pourrait en
citer beaucoup d'autres. Je pense par exemple à tous les moyens
utilisés pour revoir la classification de fonctions puisque la situation
actuelle aboutit à avoir des différences de salaires de quelque 20%
pour un même travail entre les hommes et les femmes, ce qui est
totalement inadmissible.
Ce qui vous est proposé est effectivement important. Avec plus de
femmes dans les enceintes parlementaires, ce genre de combat à
mener sera peut-être pris en charge différemment mais, je le répète,
ce n'est qu'une parcelle de réponse aux problèmes que nous
connaissons encore dans notre démocratie.
Deuxièmement, un des deux projets, celui qui concerne les conseils
régionaux, doit repartir vers le Sénat. C'est une très bonne chose. Il y
a eu un excellent travail juridique. La Chambre a modifié le projet qui
doit donc être renvoyé au Sénat. Par contre, demain, il y aura, je
l'espère, un vote définitif pour ce qui concerne les chambres
législatives fédérales et le Conseil de la Communauté
germanophone. Il aura fallu deux ans de travail pour y arriver, deux
ans! La première fois que le gouvernement a accepté des projets de
loi que j'avais déposés, c'était le 19 mai 2000, monsieur le président.
Comme vous le voyez, ce n'est pas simple, il aura fallu franchir bon
nombre d'étapes. En aucun cas, il ne faut retarder les travaux.
05.48 Minister Laurette Onkelinx:
De gelijkheid van kansen is een
permanente strijd. Deze
ontwerpen bestrijken niet alle
aspecten van de ongelijkheid. De
antidiscriminatiewet wordt door de
commissie besproken, de
oprichting van een instituut wordt
door de Raad van State
bestudeerd en het wetsontwerp
over het geweld tussen
echtgenoten is ook in de
commissie. Behalve artikel 80 van
de wetgeving over de
werkloosheidsverzekering dient
ook de classificatie van de
functies gewijzigd te worden
omdat die tot een loonverschil van
20 % tussen man en vrouw leidt.
Deze strijd zal anders worden
aangepakt. Het ontwerp over de
gewestraden moet terug naar de
Senaat dankzij het degelijk
juridische werk van de Kamer. Na
twee jaren hard werken hoop ik
echter op een definitieve
goedkeuring. We hebben tal van
etappes moeten afleggen en de
werkzaamheden mogen niet
worden vertraagd. Laten we dus
de stap van de pariteit op de
kieslijsten zetten.
Maar een recht is nooit definitief
verkregen zoals nu blijkt uit het
Franse voorbeeld voor de
parlementsverkiezingen: sommige
partijen betalen liever een boete
dan de pariteit te respecteren. We
wensten dit probleem te vermijden
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
29
Je sais que les propositions de loi spécifiques concernant notamment
les circonscriptions électorales et la réintroduction des suppléants
provoqueront de nouveaux débats. Mais n'attendons pas pour déjà
prendre une décision. Une étape sera ainsi franchie. Vous reprendrez
le flambeau lors de la discussion de ces nouvelles propositions de loi
et vous proposerez éventuellement des modifications permettant aux
femmes d'être mieux représentées grâce aux modifications qui
s'annoncent. Mais "un tiens vaut mieux que deux tu l'auras". Nous
sommes dans une situation donnée au niveau de la législation
électorale. Imposons, dès maintenant, de franchir ce cap de la parité
sur les listes électorales et de la présence des deux sexes aux
premières places.
Enfin, je voudrais attirer l'attention sur le fait qu'il n'y a jamais de droit
acquis en la matière. Je ne vois donc pas d'inconvénient à ce que
l'on "bétonne" certaines dispositions dans les lois spéciales.
Regardez ce qui s'est passé en France où, après le vote d'une
législation, il y a un peu plus d'un an, et à l'approche des élections
législatives, d'aucuns ont déjà signalé qu'ils préféraient payer
l'amende que de respecter la législation sur la parité en matière
électorale.
Pour notre part, nous avons procédé différemment. Il n'est pas
question d'amende. Si la liste ne correspond pas aux critères que
vous allez décider, elle ne sera pas recevable.
Il s'agit bien entendu d'un combat comportant de multiples facettes.
Nous n'aurons pas terminé notre oeuvre avec le vote de ce projet.
Même si nous avons déjà gagné plusieurs combats, nous devons
rester vigilants. Les forces conservatrices sont là aussi pour parfois
remettre en cause des acquis aussi fondamentaux que celui-ci.
Monsieur le président, je voudrais remercier toutes celles et tous
ceux qui, depuis le départ, ont soutenu la démarche initiée par le
gouvernement.
in België: als een lijst niet aan de
criteria beantwoordt is ze niet
ontvankelijk. Laten we dus op
onze hoede zijn voor de
conservatieve krachten die de
vooruitgang willen dwarsbomen.
Le président: La Chambre se rendra compte demain qu'il s'agit d'une décision importante.
De voorzitter:
Vraagt nog iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)
De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.
Bespreking van de artikelen
Discussion des articles
Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis
voor de bespreking. (Rgt 66,4) (1680/4)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (1680/4)
Het opschrift werd door de commissie gewijzigd in "ontwerp van bijzondere wet tot waarborging van een
gelijke vertegenwoordiging van mannen en vrouwen op de kandidatenlijsten voor de verkiezingen van de
Vlaamse Raad, van de Waalse Gewestraad en van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad".
L'intitulé a été modifié par la commission en "projet de loi spéciale assurant une présence égale des
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
30
hommes et des femmes sur les listes de candidats aux élections du Conseil régional wallon, du Conseil
flamand et du Conseil de la Région de Bruxelles-Capitale".
Het ontwerp van bijzondere wet telt 11 artikelen.
Le projet de loi spéciale compte 11 articles.
Ingediende amendementen:
Amendements déposés:
Art. 2
- 5: Paul Tant, Yves Leterme (1680/5)
Art. 3
- 6: Paul Tant, Yves Leterme (1680/5)
Art. 5
- 7: Paul Tant, Yves Leterme (1680/5)
Art. 6
- 8: Paul Tant, Yves Leterme (1680/5)
Art. 7
- 9: Paul Tant, Yves Leterme (1680/5)
Art. 9
- 10: Paul Tant, Yves Leterme (1680/5)
Art. 10
- 11: Paul Tant, Yves Leterme (1680/5)
Art. 10bis (n)
- 12: Paul Tant, Yves Leterme (1680/5)
De voorzitter: Mijnheer Tant, wenst U het woord te nemen?
05.49 Paul Tant (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik verwijs in dat
verband naar de toelichting bij de amendementen.
De amendementen liggen volledig in de lijn van wat ik zei, met name
dat sommige zaken in grote lijnen konden worden geregeld via de
bijzondere wet, althans via de overgangsbepalingen en dat andere
zaken moesten worden geregeld via de kieswet.
05.49 Paul Tant (CD&V): J'ai
suffisamment explicité mes
amendements au cours de la
discussion générale.
De voorzitter:
De stemming over de amendementen en artikelen wordt aangehouden.
Le vote sur les amendements et les articles est réservé.
De artikelen 1, 4, 8 en 11 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1, 4, 8 et 11 sont adoptés article par article.
De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over de aangehouden amendementen en
artikelen en over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur les amendements et les articles réservés ainsi que sur
l'ensemble aura lieu ultérieurement.
06 Wetsontwerp tot waarborging van een gelijke vertegenwoordiging van mannen en vrouwen op de
kandidatenlijsten van de kandidaturen voor de verkiezingen van de federale Wetgevende Kamers en
van de Raad van de Duitstalige Gemeenschap (overgezonden door de Senaat) (1681/1 tot 3)
- Wetsvoorstel van de heer Joos Wauters en de dames Kristien Grauwels en Géraldine Pelzer-
Salandra en de heer Jean-Jacques Viseur ter bevordering van gelijke kansen voor vrouwen en
mannen bij verkiezingen (357/1 en 2)
06 Projet de loi assurant une présence égale des hommes et des femmes sur les listes de
candidatures aux élections des Chambres législatives fédérales et du Conseil de la Communauté
germanophone (transmis par le Sénat) (1681/1 à 3)
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
31
- Proposition de loi de M. Joos Wauters et Mmes Kristien Grauwels et Géraldine Pelzer-Salandra et M.
Jean-Jacques Viseur favorisant l'égalité des chances entre les femmes et les hommes lors des
élections (357/1 et 2)
Algemene bespreking
Discussion générale
De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.
06.01 Kristien Grauwels, rapporteur: Mijnheer de voorzitter, ik
verwijs naar het verslag. Er werd tijdens de besprekingen niet veel
toegevoegd aan hetgeen tot dan toe over gelijkaardige voorstellen
was gezegd. Het ontwerp is goedgekeurd met 11 stemmen voor en 3
onthoudingen.
06.01 Kristien Grauwels,
rapporteuse: Je me réfère au
rapport. Le projet a été adopté par
onze voix et trois abstentions.
De voorzitter: Ik zie dat dezelfde collega's zich hebben ingeschreven als voor de behandeling van het
vorige wetsontwerp. Mijnheer Laeremans, u was ingeschreven voor dit debat over de gelijkheid van
mannen en vrouwen. Ik ben nog bezig met de tweede reeks. Wenst u nog een uiteenzetting te houden?
Neen?
De voorzitter:
Vraagt nog iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)
De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.
Bespreking van de artikelen
Discussion des articles
Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis
voor de bespreking. (Rgt 66,4) (1681/3)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (1681/3)
Het opschrift werd door de commissie gewijzigd in "wetsontwerp tot waarborging van een gelijke
vertegenwoordiging van mannen en vrouwen op de kandidatenlijsten voor de verkiezingen van de federale
Wetgevende Kamers en van de Raad van de Duitstalige Gemeenschap".
L'intitulé a été modifié par la commission en "projet de loi assurant une présence égale des hommes et
des femmes sur les listes de candidats aux élections des Chambres législatives fédérales et du Conseil de
la Communauté germanophone".
Het wetsontwerp telt 6 artikelen.
Le projet de loi compte 6 articles.
Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.
De artikelen 1 tot 6, met technische verbeteringen, worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 6, avec corrections techniques, sont adoptés article par article.
De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.
07 Wetsontwerp tot regeling van de bijzondere rechten verbonden aan de bijzondere aandelen ten
voordele van de Staat in de n.v. Distrigas en de n.v. Fluxys (1801/1 en 2)
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
32
07 Projet de loi portant réglementation des droits spéciaux attachés aux actions spécifiques au profit
de l'Etat dans la s.a. Distrigaz et la s.a. Fluxys (1801/1 et 2)
Algemene bespreking
Discussion générale
De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.
De voorzitter: Ik heb een brief gekregen van staatssecretaris Deleuze, die om gewettigde redenen
afwezig is. De heer Eddy Boutmans, staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking, zal hem
vervangen.
07.01 Simonne Creyf, rapporteur: Mijnheer de voorzitter, voor dit
wetsontwerp werd de spoedbehandeling gevraagd en het is
besproken in de commissie voor het Bedrijfsleven op 22 mei 2002.
Dit wetsontwerp beoogt in hoofdzaak het golden share-aandeel van
de overheid te regelen in Distrigas NV en in Fluxys NV, twee
vennootschappen die zijn ontstaan uit het oude Distrigas als gevolg
van de wet op de liberalisering van de gasmarkt. Tegelijkertijd dient
dit wetsontwerp als vehikel om het koninklijk besluit tot voorlopige
dekking van de werkingskosten van de CREG wettelijk te
bekrachtigen. Het wetsontwerp werd met eenparigheid van stemmen
in de commissie aangenomen.
07.01 Simonne Creyf,
rapporteuse: Le projet vise à
mettre à l'abri l'action spécifique
(golden share) des pouvoirs
publics dans Distrigaz SA et
Fluxys SA, toutes deux nées de la
scission de Distrigaz, dans le
prolongement de la loi de
libéralisation du marché gazier.
Par ailleurs, le projet confirme l'AR
visant la couverture provisoire des
moyens de fonctionnement de la
CREG. Le projet a été adopté à
l'unanimité en commission.
07.02 Minister Eddy Boutmans: Mijnheer de voorzitter, dit ontwerp
bevestigt een bestaand recht van de overheid. Ik meen dat dit in het
belang van de consument absoluut nodig is.
07.02
Eddy Boutmans,
secrétaire d'Etat: Cela vient
confirmer un droit existant pour le
consommateur.
De voorzitter:
Vraagt nog iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)
De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.
Bespreking van de artikelen
Discussion des articles
Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis
voor de bespreking. (Rgt 66,4) (1801/1)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (1801/1)
Het wetsontwerp telt 6 artikelen.
Le projet de loi compte 6 articles.
Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.
De artikelen 1 tot 6 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 6 sont adoptés article par article.
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
33
De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.
Communication
Mededeling
Le président: Au 1
er
juillet 1999, il y avait 34 femmes sur 150 ou 22,6%. Op dit ogenblik zijn er 35 vrouwen
verkozen of 23,6%. Na juni 2003 zal de situatie veranderen, zo wordt althans gehoopt en misschien
gevreesd! Dat hangt af van het geslacht!
L'ordre du jour est épuisé. Je signale toutefois que les propositions de rejet des propositions de M. De
Crem sont mises à l'ordre du jour de notre séance plénière de demain.
La prochaine séance plénière aura lieu demain à 14h15. Je vous rappelle qu'elle sera suivie d'une séance
d'hommage à certains de nos collègues. Il me tiendrait à coeur que vous y soyez nombreux et
nombreuses.
La séance est levée.
De vergadering is gesloten.
La séance est levée à 16.12 heures. Prochaine séance jeudi 30 mai 2002 à 14.15 heures.
De vergadering wordt gesloten om 16.12 uur. Volgende vergadering donderdag 30 mei 2002 om 14.15
uur.
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
35
BIJLAGE
ANNEXE
PLENUMVERGADERING
SÉANCE PLÉNIÈRE
WOENSDAG 29 MEI 2002
MERCREDI 29 MAI 2002
INTERNE BESLUITEN
DECISIONS INTERNES
INTERPELLATIEVERZOEKEN DEMANDES D'INTERPELLATION
Ingekomen Demandes
1. de heer Jo Vandeurzen tot de minister van
Justitie over "de verklaringen betreffende de
maatregelen die de regering zal nemen naar
aanleiding van de evaluatie van de snel-Belg-wet".
1. M. Jo Vandeurzen au ministre de la Justice sur
"les déclarations concernant les mesures que
prendra le gouvernement à la suite de l'évaluation
de la loi instaurant une procédure accélérée de la
naturalisation".
(nr. 1287 verzonden naar de commissie voor de
Justitie)
(n° 1287 renvoi à la commission de la Justice)
2. de heer Bart Laeremans tot de eerste minister
over "het functioneren van de minister van Justitie
binnen de regering naar aanleiding van de grote
onenigheid over de nationaliteitswetgeving".
2. M. Bart Laeremans au premier ministre sur "la
position du ministre de la Justice au sein du
gouvernement eu égard aux importantes
dissensions à propos de la législation relative à la
nationalité".
(nr. 1288 zonder voorwerp)
(n° 1288 sans objet)
3. de heer Bart Laeremans tot de minister van
Justitie over "de gevolgen die de regering zal
verbinden aan de evaluatie van de snel-Belg-wet".
3. M. Bart Laeremans au ministre de la Justice sur
"les conséquences que le gouvernement tirera de
l'évaluation de la loi instaurant une procédure
accélérée de naturalisation".
(nr. 1289 verzonden naar de commissie voor de
Justitie)
(n° 1289 renvoi à la commission de la Justice)
4. de heer Tony Van Parys tot de minister van
Justitie over "de beslissing van de ministerraad
over de toekomst van de Staatsveiligheid".
4. M. Tony Van Parys au ministre de la Justice sur
"la décision du conseil des ministres concernant la
sûreté de l'Etat".
(nr. 1290 verzonden naar de commissie voor de
Justitie)
(n° 1290 renvoi à la commission de la Justice)
5. de heer Gerolf Annemans tot de minister van
Binnenlandse Zaken over "eventuele wijzigingen
aan de geautomatiseerde kiesverrichtingen om
eerlijke en door onafhankelijke organen of
personen gecontroleerde verkiezingen te
garanderen".
5. M. Gerolf Annemans au ministre de l'Intérieur sur
"les modifications éventuelles à apporter aux
opérations de vote automatisées en vue de garantir
des élections honnêtes et contrôlées par des
organes ou des personnes indépendants".
(nr. 1291 verzonden naar de commissie voor de
Binnenlandse Zaken, de Algemen Zaken en het
Openbaar Ambt)
(n° 1291 renvoi à la commission de l'Intérieur,
des Affaires générales et de la Fonction publique)
6. de heer Yves Leterme tot de eerste minister over
"het standpunt van de eerste minister inzake het
advies van de Raad van State over het
wetsvoorstel tot hervorming van de kieswetgeving".
6. M. Yves Leterme au premier ministre sur "le
point de vue du premier ministre concernant l'avis
du Conseil d'Etat sur la proposition de loi modifiant
les lois électorales".
(nr. 1293 verzonden naar de commissie voor de
Binnenlandse Zaken, de Algemene Zaken en het
Openbaar Ambt)
(n° 1293 renvoi à la commission de l'Intérieur,
des Affaires générales et de la Fonction publique)
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
36
7. de heer Yves Leterme tot de minister van
Binnenlandse Zaken over "de samenwerking
inzake politie over de grenzen".
7. M. Yves Leterme au ministre de l'Intérieur sur "la
coopération transfrontalière en matière de police".
(nr. 1294 verzonden naar de commissie voor de
Binnenlandse Zaken, de Algemene Zaken en het
Openbaar Ambt)
(n° 1294 renvoi à la commission de l'Intérieur,
des Affaires générales et de la Fonction publique)
8. de heer Geert Bourgeois tot de eerste minister
over "het standpunt van de eerste minister inzake
het advies van de Raad van State over het
wetsvoorstel tot hervorming van de kieswetgeving".
8. M. Geert Bourgeois au premier ministre sur "le
point de vue du premier ministre concernant l'avis
du Conseil d'Etat sur la proposition de loi modifiant
les lois électorales".
(nr. 1295 verzonden naar de commissie voor de
Binnenlandse Zaken, de Algemene Zaken en het
Openbaar Ambt)
(n° 1295 renvoi à la commission de l'Intérieur,
des Affaires générales et de la Fonction publique)
Ingetrokken Retrait
De heer Yves Leterme deelt mee dat hij zijn
interpellatie gericht tot de eerste minister over "het
advies van de Raad van State inzake de
voorstellen van de regering en van de
meerderheidspartijen over de wijziging van de
kieswetgeving" (nr. 1292) intrekt.
M. Yves Leterme fait savoir qu'il retire son
interpellation adressée au premier ministre sur
"l'avis du Conseil d'Etat concernant les propositions
du gouvernement et des partis de la majorité en
vue de modifier la législation électorale" (n° 1292).
VOORSTELLEN PROPOSITIONS
Toelating tot drukken
Autorisation d'impression
1. Wetsvoorstel (de heren Daniel Bacquelaine en
Olivier Chastel) tot wijziging van de wet van
22 maart 1995
tot
instelling
van
federale
ombudsmannen (nr. 1831/1).
1. Proposition de loi (MM. Daniel Bacquelaine et
Olivier Chastel) visant à modifier la loi du
22 mars 1995 instaurant des médiateurs fédéraux
(n° 1831/1).
2. Wetsvoorstel (de heren Koen Bultinck, Filip De
Man en Guy D'haeseleer) houdende de invoering
van een bijzondere tegemoetkoming aan gezinnen
met kinderen (nr. 1834/1).
2. Proposition de loi (MM. Koen Bultinck, Filip De
Man et Guy D'haeseleer) instaurant une allocation
spéciale en faveur des ménages avec enfants
(n° 1834/1).
3. Voorstel van bijzondere wet (de heren Koen
Bultinck en Guy D'haeseleer) tot wijziging van de
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming
der instellingen met het oog op de splitsing van de
sociale zekerheid (nr.1835/1).
3. Proposition de loi spéciale (MM. Koen Bultinck et
Guy D'haeseleer) modifiant la loi spéciale du
8 août 1980 de réformes institutionnelles en vue de
la scission de la sécurité sociale (n° 1835/1).
MEDEDELINGEN COMMUNICATIONS
SENAAT SENAT
Overgezonden wetsontwerpen
Projets de loi transmis
Bij brief van 22 mei 2002 zendt de Senaat over,
met het oog op de koninklijke bekrachtiging, het
niet-geëvoceerde wetsontwerp tot wijziging van de
wet van 3 april 1997 betreffende het fiscaal stelsel
van gefabriceerde tabak (nr. 1691/2).
Par message du 22 mai 2002, le Sénat transmet,
en vue de la sanction royale, le projet de loi
modifiant la loi du 3 avril 1997 relative au régime
fiscal des tabacs manufacturés; le Sénat ne l'ayant
pas évoqué (n° 1691/2).
Ter kennisgeving
Pour information
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
37
Bij brieven van 23 mei 2002 zendt de Senaat over,
met het oog op de koninklijke bekrachtiging, de
volgende niet-geamendeerde wetsontwerpen:
Par messages du 23 mai 2002, le Sénat transmet,
en vue de la sanction royale, les projets de loi
suivants; le Sénat ne les ayant pas amendés:
- wetsontwerp tot wijziging van de gewone wet van
16
juli
1993 tot vervollediging van de federale
staatsstructuur (nr. 1363/7);
- projet de loi modifiant la loi ordinaire du
16 juillet 1993 visant à achever la structure fédérale
de l'Etat (n° 1363/7);
- wetsontwerp betreffende de bescherming tegen
geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag
op het werk (nr. 1583/8);
- projet de loi relatif à la protection contre la
violence et le harcèlement moral ou sexuel au
travail (n° 1583/8);
- wetsontwerp tot waarborging van een gelijke
vertegenwoordiging van mannen en vrouwen op de
kandidatenlijsten voor de verkiezingen van het
Europees Parlement (nr. 1608/7).
- projet de loi assurant une présence égale des
hommes et des femmes sur les listes de candidats
aux élections du Parlement européen (n° 1608/7).
Ter kennisgeving
Pour information
Aangenomen wetsontwerp
Projet de loi adopté
Bij brief van 23 mei 2002 meldt de Senaat dat hij in
vergadering van die datum het wetsontwerp tot
wijziging van het Gerechtelijk Wetboek naar
aanleiding van de wet van ... betreffende de
bescherming tegen geweld, pesterijen en
ongewenst seksueel gedrag op het werk, heeft
aangenomen (nr. 1584/3).
Par message du 23 mai 2002, le Sénat fait
connaître qu'il a adopté en séance de cette date le
projet de loi modifiant le Code judiciaire à l'occasion
de la loi du ... relative à la protection contre la
violence et le harcèlement moral ou sexuel au
travail (n° 1584/3).
Ter kennisgeving
Pour information
REGERING GOUVERNEMENT
Ingediend wetsontwerp
Dépôt d'un projet de loi
De regering heeft het wetsontwerp houdende
toekenning van de hoedanigheid van officier van
gerechtelijke politie aan bepaalde ambtenaren van
de fiscale administraties ter beschikking gesteld
van de federale politie (nr. 1836/1) (aangelegenheid
zoals bedoeld in artikel 78 van de Grondwet)
ingediend.
Le gouvernement a déposé le projet de loi octroyant
la qualité d'officier de police judiciaire à certains
fonctionnaires des administrations fiscales mis à la
disposition de la police fédérale (n° 1836/1) (matière
visée à l'article 78 de la Constitution).
Verzonden naar de commissie voor de Justitie
Renvoi à la commission de la Justice
Algemene uitgavenbegroting 2002
Budget général des dépenses 2002
In uitvoering van artikel 15, tweede lid, van de
gecoördineerde wetten op de Rijkscomptabiliteit
zendt de vice-eerste minister en minister van
Begroting, Maatschappelijke Integratie en Sociale
Economie over:
En exécution de l'article 15, 2
ème
alinéa, des lois
coordonnées sur la comptabilité de l'Etat, le vice-
premier ministre et ministre du Budget, de
l'Intégration sociale et de l'Economie sociale
transmet:
- bij brief van 23
mei
2002, een lijst met
herverdelingen van basisallocaties betreffende het
ministerie van Binnenlandse Zaken;
- par lettre du 23
mai
2002, un bulletin de
redistributions d'allocations de base concernant le
ministère de l'Intérieur;
- bij brief van 23
mei
2002, een lijst met
herverdelingen van basisallocaties betreffende het
ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en
Leefmilieu.
- par lettre du 23
mai
2002, un bulletin de
redistributions d'allocations de base concernant le
ministère des Affaires sociales, de la Santé
publique et de l'Environnement.
Verzonden naar de commissie voor de Financiën
en de Begroting
Renvoi à la commission des Finances et du Budget
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
38
ARBITRAGEHOF COUR
D'ARBITRAGE
Beroepen tot vernietiging
Recours en annulation
Met toepassing van artikel 76 van de bijzondere
wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof geeft de
griffier van het Arbitragehof kennis van de
beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging
van:
En application de l'article 76 de la loi spéciale du
6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, le greffier de
la Cour d'arbitrage notifie les recours en annulation
totale ou partielle:
- het decreet van het Waalse Gewest van
8 juni 2001 houdende wijziging van artikel 1bis van
de wet van 18 juli 1973 betreffende de bestrijding
van de geluidshinder, ingesteld door L. Beckers en
anderen en door de VZW Net Sky en anderen;
- du décret de la Région wallonne du 8 juin 2001
modifiant l'article 1
er
bis de la loi du 18 juillet 1973
relative à la lutte contre le bruit, introduits par
L. Beckers et autres et par l'ASBL Net Sky et
autres;
- het decreet van het Waalse Gewest van
25 oktober 2001 tot wijziging van artikel 1bis van de
wet van 18 juli 1973 betreffende de bestrijding van
de geluidshinder, gesteld door de VZW Net Sky en
anderen en door L. Beckers en anderen; de
beschikking tot samenvoeging van de zaken
nrs. 2431 en 2432 met de reeds samengevoegde
zaken nrs. 2303 en 2304.
- du décret de la Région wallonne du
25 octobre 2001 modifiant l'article 1
er
bis de la loi du
18 juillet 1973 relative à la lutte contre le bruit,
introduits par l'ASBL Net Sky et autres et par
L. Beckers et autres; l'ordonnance de jonction des
affaires n
os
2431 et 2432 avec les affaires déjà
jointes n
os
2303 et 2304.
(rolnummers: 2303, 2304, 2431 en 2432)
(n
os
du rôle: 2303, 2304, 2431 et 2432)
Ter kennisgeving
Pour information
Prejudiciële vragen
Questions préjudicielles
Met toepassing van artikel 77 van de bijzondere
wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof geeft de
griffier van het Arbitragehof kennis van:
En application de l'article 77 de la loi spéciale du
6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, le greffier de
la Cour d'arbitrage notifie:
- de prejudiciële vragen over de artikelen 1, 97 tot
102 van de organieke wet van 8
juli
1976
betreffende de openbare centra voor
maatschappelijk welzijn, gesteld door het
arbeidshof te Brussel, bij arresten van
21 maart 2002 inzake F. Bas, A. Bas en B. Yildiz
tegen het OCMW van Brussel en bij arrest van
17 april 2002 inzake S. Tchuente tegen het OCMW
van Brussel en de Belgische Staat en inzake het
OCMW van Brussel tegen S.
Tchuente; de
beschikkingen tot samenvoeging van deze zaken;
- les questions préjudicielles relatives aux
articles 1
er
, 97 à 102 de la loi du 8 juillet 1976
organique des centres publics d'aide sociale,
posées par la cour du travail de Bruxelles par arrêts
du 21 mars 2002 en cause de F. Bas, A. Bas et
B. Yildiz contre le CPAS de Bruxelles et par arrêt
du 17 avril 2002 en cause de S. Tchuente contre le
CPAS de Bruxelles et l'Etat belge et en cause du
CPAS de Bruxelles contre S.
Tchuente; les
ordonnances de jonction de ces affaires;
(rolnummers: 2401, 2402 en 2417)
(n
os
du rôle: 2401, 2402 et 2417)
- de prejudiciële vragen over de artikelen 36 en 56
van de Franse Gemeenschap van 4 maart 1991
betreffende de hulpverlening aan de jeugd, gesteld
door de arbeidsrechtbank te Brussel bij vonnis van
28 maart 2002 inzake J. Assagando tegen het
OCMW van Brussel;
- les questions préjudicielles concernant les
articles 36 et 56 du décret de la Communauté
française du 4 mars 1991 relatif à l'Aide à la
jeunesse, posées par le tribunal du travail de
Bruxelles par jugement du 28 mars 2002 en cause
de J. Assagando contre le CPAS de Bruxelles;
(rolnummer: 2411)
(n° du rôle: 2411)
- de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 40,
41 en 42 van de handelsregisterwet, gecoördineerd
bij koninklijk besluit van 20 juli 1964, gesteld door
het hof van beroep te Brussel bij arrest van
26 april 2002 inzake J.-P. Ury tegen de NV Arte.
- la question préjudicielle relative aux articles 40, 41
et 42 de la loi relative au registre du commerce,
coordonnée par l'arrêté royal du 20 juillet 1964,
posée par la cour d'appel de Bruxelles par arrêt du
26 avril 2002 en cause de J.-P. Ury contre la SA
Arte.
(rolnummer: 2434)
(n° du rôle: 2434)
CRIV 50
PLEN 234
29/05/2002
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
39
Ter kennisgeving
Pour information
Mededelingen Communications
De zaken over de prejudiciële vragen betreffende
artikel
10, 1°, 2° en 3°, van de wet van
12 december 1997 houdende bevestiging van de
koninklijke besluiten met toepassing van de wet van
26
juli
1996 met het oog op de
begrotingsvoorwaarden van de Belgische
deelneming aan de Europese economische en
monetaire Unie, en de wet van 26
juli
1996
houdende modernisatie van de Sociale Zekerheid
en verzekering wat betreft levensvatbaarheid van
de wettelijke pensioenstelsels, gesteld door de
Raad van State zijn van de rol geschrapt,
vervolgens het arrest van het Hof nr. 72/2002 van
23 april 2002 en volgens het arrest van het Hof
nr. 37/2001 van 13 maart 2001.
Les affaires concernant les questions préjudicielles
relatives à l'article 10, 1°, 2° et 3°, de la loi du
12 décembre 1997 portant confirmation des arrêtés
royaux pris en application de la loi du 26 juillet 1996
visant à réaliser les conditions budgétaires de la
participation de la Belgique à l'Union économique
et monétaire européenne, et de la loi du
26 juillet 1996 portant modernisation de la sécurité
sociale et assurant la viabilité des régimes légaux
des pensions, posées par le Conseil d'Etat sont
rayées du rôle, à la suite de l'arrêt de la Cour
n° 72/2002 du 23 avril 2002 et conformément à
l'arrêt de la Cour n° 37/2001 du 13 mars 2001.
(rolnummers: 1859, 1860 en 1861
(samengevoegde zaken))
(n
os
du rôle: 1859, 1860 et 1861 (affaires jointes))
De zaak over de prejudiciële vragen betreffende
artikel 10, 1°, van de wet van 12 december 1997
"houdende bevestiging van de koninklijke arresten
met toepassing van de wet van 26 juli 1996 met het
oog op de begrotingsvoorwaarden van de
Belgische deelneming aande Europese
economische en monetaire Unie, en de wet van
26 juli 1996 houdende modernisatie van de Sociale
Zekerheid en verzekering wat betreft
levensvatbaarheid van de wettelijke
pensioenstelsels, als bevestiging van het koninklijk
arrest van 24
juli
1997 "tot instelling van de
vrijwillige arbeidsregeling van de vierdagenweek en
de regeling van de halftijdse vervroegde uitstap
voor sommige militairen en tot wijziging van het
statuut van de militairen met het oog op de
instelling van de tijdelijke ambtsontheffing wegens
loopbaanonderbreking met toepassing van
artikel 3, § 1, 1°, van de wet van 26 juli 1996 met
het oog op de begrotingsvoorwaarden van de
Belgische deelneming aande Europese
economische en monetaire Unie", gesteld door de
Raad van State is van de rol geschrapt, vervolgens
het arrest van het Hof nr. 72/2002 van 23 april 2002
en volgens het arrest van het Hof nr. 130/2001 van
23 oktober 2001.
L'affaire concernant les questions préjudicielles
relatives à l'article
10, 1°, de la loi du
12 décembre 1997 "portant confirmation des
arrêtés royaux pris en application de la loi du
26
juillet
1996 visant à réaliser les conditions
budgétaires de la participation de la Belgique à
l'Union économique et monétaire européenne, et
de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de
la sécurité sociale et assurant la viabilité des
régimes légaux des pensions", en tant qu'il
confirme l'arrêté royal du 24 juillet 1997 "instaurant
le régime volontaire de travail de la semaine de
quatre jours et le régime du départ anticipé à mi-
temps pour certains militaires et modifiant le statut
des militaires en vue d'instaurer le retrait
temporaire d'emploi par interruption de carrière, en
application de l'article 3, § 1
er
, 1°, de la loi du
26
juillet
1996 visant à réaliser les conditions
budgétaires de la participation de la Belgique à
l'Union économique et monétaire européenne",
posées par le Conseil d'Etat est rayée du rôle, à la
suite de l'arrêt de la Cour n°
72/2002 du
23 avril 2002 et conformément à l'arrêt de la Cour
n° 130/2001 du 23 octobre 2001.
(rolnummer: 1976)
(n° du rôle: 1976)
Ter kennisgeving
Pour information
REKENHOF
COUR DES COMPTES
Wetsvoorstel nr. 1672/9
Proposition de loi n° 1672/9
29/05/2002
CRIV 50
PLEN 234
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
50
E ZITTINGSPERIODE
2001
2002
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
50
E LEGISLATURE
40
Bij brief van 22 mei 2002 zendt de eerste voorzitter
van het Rekenhof een afschrift over van de brief
aan de voorzitter van de commissie voor de
Financiën en de Begroting, in toepassing van
artikel 65 van het Reglement van de Kamer van
volksvertegenwoordigers, betreffende de
budgettaire weerslag van amendement nr. 111 van
mevrouw Fientje Moerman c.s. op het wetsvoorstel
van de dames Jacqueline Herzet, Marie-Thérèse
Coenen, Colette Burgeon, de heer Servais
Verherstraeten, mevrouw Kristien Grauwels, de
heer Jean-Jacques Viseur en de dames Magda De
Meyer, Fientje Moerman, Els Van Weert en
Pierrette Cahay-André tot oprichting bij het
ministerie van Financiën van een begrotingsfonds
voor alimentatievorderingen (nr.
1627/9
2001/2002).
Par lettre du 22 mai 2002, le premier président de
la Cour des comptes transmet une copie de la lettre
adressée au président de la commission des
Finances et du Budget, en application de l'article 65
du Règlement de la Chambre des représentants,
relative à l'impact budgétaire de l'amendement
n° 111 de Mme Fientje Moerman et consorts à la
proposition de loi de Mmes Jacqueline Herzet,
Marie-Thérèse Coenen, Colette Burgeon,
M. Servais Verherstraeten, Mme Kristien Grauwels,
M. Jean-Jacques Viseur, Mmes Magda De Meyer,
Fientje Moerman, Els Van Weert et Pierrette
Cahay-André créant un fonds budgétaire des
créances alimentaires au sein du ministère des
Finances (n° 1627/9 2001/2002).
Verzonden naar de commissie voor de Financiën
en de Begroting
Renvoi à la commission des Finances et du Budget
Wijzigingen van het personeelsstatuut Modifications du statut du personnel
Bij brief van 23 mei 2002 zendt de eerste voorzitter
van het Rekenhof, overeenkomstig de bepalingen
van artikel
9 van de wet van 6
maart
1925
betreffende de jaarwedden van de leden van het
Rekenhof en van het personeel van de tot deze
inrichting behorende diensten, de wijzigingen over
die het Rekenhof beslist heeft aan zijn
personeelsstatuut aan te brengen.
Par lettre du 23 mai 2002, le premier président de
la Cour des comptes transmet, conformément aux
dispositions de l'article 9 de la loi du 6 mars 1925
relative aux traitements des membres de la Cour
des comptes et du personnel des services de cette
institution, les modifications que la Cour des
comptes a décidé d'apporter à son statut du
personnel.
Verzonden naar het Bureau van de Kamer
Renvoi au Bureau de la Chambre
Bij brief van 22 mei 2002 zendt de eerste voorzitter
van het Rekenhof de voorafbeelding van de
uitslagen van de uitvoering van de Staatsbegroting
voor 2001 over, die werd opgesteld ter uitvoering
van artikel 77 van de gecoördineerde wetten op de
Rijkscomptabiliteit (nr. 1833/12001/2002).
Par lettre du 22 mai 2002, le premier président de
la Cour des comptes transmet la préfiguration des
résultats de l'exécution du budget de l'Etat pour
2001, établie en application de l'article 77 des lois
coordonnées sur la comptabilité de l'Etat
(n° 1833/12001/2002).
Rondgedeeld Distribution