SÉANCE PLÉNIÈRE

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

AGALEV-ECOLO

Anders gaan leven / Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales

CD&V

Christen-Democratisch en Vlaams

FN Front

National

PRL FDF MCC

Parti Réformateur libéral Front démocratique francophone-Mouvement des Citoyens pour le Changement

PS Parti

socialiste

PSC Parti

social-chrétien

SP.A

Socialistische Partij Anders

VLAAMS BLOK

Vlaams Blok

VLD

Vlaamse Liberalen en Democraten

VU&ID Volksunie&ID21

Afkortingen bij de nummering van de publicaties :

Abréviations dans la numérotation des publications :

DOC

0000/000

Parlementair document van de 50e zittingsperiode +

basisnummer en volgnummer

DOC 50 0000/000

Document parlementaire de la 50e législature, suivi du n° de
base et du n° consécutif

QRVA

Schriftelijke Vragen en Antwoorden

QRVA

Questions et Réponses écrites

CRIV

Integraal Verslag,met links het definitieve integraal verslag en
rechts het vertaald beknopt verslag van de toespraken (op wit
papier, bevat ook de bijlagen)

CRIV

Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu
intégral définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit
des interventions (sur papier blanc, avec les annexes)

CRIV

Voorlopige versie van het Integraal Verslag (op groen papier)

CRIV

Version Provisoire du Compte Rendu Intégral (sur papier vert)

CRABV Beknopt Verslag (op blauw papier)

CRABV Compte

Rendu Analytique (sur papier bleu)

PLEN

Plenum (witte kaft)

PLEN

Séance plénière (couverture blanche)

COM

Commissievergadering (beige kaft)

COM

Réunion de commission (couverture beige)

Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail :

publicaties@deKamer.be

Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail :

publications@laChambre.be

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

INHOUD

SOMMAIRE

Berichten van verhindering

Excusés

WETSONTWERPEN EN -VOORSTELLEN

PROJETS ET PROPOSITIONS DE LOI

Wetsontwerp betreffende de bescherming tegen
geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag
op het werk (1583/1 tot 7)

Projet de loi relatif à la protection contre la
violence, le harcèlement moral et sexuel au travail
(1583/1 à 7)

- Wetsontwerp tot wijziging van het Gerechtelijk
Wetboek naar aanleiding van de wet van ...
betreffende de bescherming tegen geweld,
pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het
werk (1584/1)

- Projet de loi modifiant le Code judiciaire à
propos de la loi du ... relative à la protection
contre la violence, le harcèlement moral et sexuel
au travail (1584/1)

Algemene bespreking

Discussion générale

Sprekers: Paul Timmermans, rapporteur,
Trees Pieters, Pierrette Cahay-André,
Maggie De Block, Jean-Marc Delizée, Joos
Wauters

Orateurs: Paul Timmermans, rapporteur,
Trees Pieters, Pierrette Cahay-André,
Maggie De Block, Jean-Marc Delizée, Joos
Wauters

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Sprekers: Trees Pieters, Fred Erdman

Orateurs: Trees Pieters, Fred Erdman

Wetsvoorstel van de heer Hugo Coveliers tot
wijziging van de gewone wet van 16 juli 1993 tot
vervollediging van de federale staatsstructuur
(1363/1 tot 6)

Proposition de loi de M. Hugo Coveliers modifiant
la loi ordinaire du 16 juillet 1993 visant à achever
la structure fédérale de l'Etat (1363/1 à 6)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Sprekers: Alfons Borginon, Jef Tavernier,
rapporteur, Yves Leterme, voorzitter van de
CD&V-fractie, Paul Tant, Didier Reynders,
minister van Financiën, Frieda Brepoels,
voorzitter van de VU&ID-fractie, Hugo
Coveliers, voorzitter van de VLD-fractie

Orateurs: Alfons Borginon, Jef Tavernier,
rapporteur, Yves Leterme, président du
groupe CD&V, Paul Tant, Didier Reynders,
ministre des Finances, Frieda Brepoels,
présidente du groupe VU&ID, Hugo
Coveliers, président du groupe VLD

REGLEMENT VAN DE KAMER

RÈGLEMENT DE LA CHAMBRE

Voorstel van huishoudelijk reglement van de
commissie voor de Naturalisaties (terug naar de
commissie gestuurd op 19 juli 2001) (1328/1 tot 5)

Proposition de règlement d'ordre intérieur de la
commission des Naturalisations (renvoyée en
commission le 19 juillet 2001) (1328/1 à 5)

Algemene bespreking

Discussion générale

Bespreking van de artikelen

Discussion des articles

Spreker: Arnold Van Aperen, rapporteur

Orateur: Arnold Van Aperen, rapporteur

WETSVOORSTELLEN

PROPOSITIONS DE LOI

Verzonden wetsvoorstel naar een andere
commissie

Renvoi d'une proposition de loi à une autre
commission

Inoverwegingneming van voorstellen

Prise en considération de propositions

Urgentieverzoeken 36

Demandes

d'urgence

Sprekers: Yvan Mayeur, Tony Van Parys,
Thierry Giet

Orateurs: Yvan Mayeur, Tony Van Parys,
Thierry Giet

NAAMSTEMMINGEN

VOTES NOMINATIFS

Moties ingediend tot besluit van de interpellatie
van de heer Josy Arens over "het verlenen van
penitentiair verlof aan gevaarlijke gedetineerden"
(nr. 1125)

Motions déposées en conclusion de l'interpellation
de M.

Josy Arens sur "l'octroi de congés

pénitentiaires à des détenus dangereux" (n° 1125)

Sprekers: Josy Arens, Vincent Decroly

Orateurs: Josy Arens, Vincent Decroly

Moties ingediend tot besluit van de interpellatie
van de heer Ferdy Willems over "de nieuwe
escalatie van geweld in het Nabije Oosten"

Motions déposées en conclusion de l'interpellation
de M. Ferdy Willems sur "la nouvelle escalade de
la violence au Moyen-Orient" (n° 1033)

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

(nr. 1033)

Sprekers: Ferdy Willems, Leen Laenens

Orateurs: Ferdy Willems, Leen Laenens

Moties ingediend tot besluit van de interpellatie
van de heer Ferdy Willems over "de Westelijke
Sahara" (nr. 1071)

Motions déposées en conclusion de l'interpellation
de M. Ferdy Willems sur "le Sahara occidental"
(n° 1071)

Spreker: Ferdy Willems

Orateur: Ferdy Willems

Moties ingediend tot besluit van de interpellatie
van de heer Ferdy Willems over "het niet
overmaken, op het einde van de legislatuur, van
ministeriële archieven aan het Algemeen
Rijksarchief" (nr. 1112)

Motions déposées en conclusion de l'interpellation
de M. Ferdy Willems sur "la non-transmission, à
la fin de la législature, d'archives ministérielles
aux Archives générales du Royaume" (n° 1112)

Sprekers: Ferdy Willems, Muriel Gerkens,
voorzitter van de ECOLO-AGALEV-fractie

Orateurs: Ferdy Willems, Muriel Gerkens,
présidente du groupe ECOLO-AGALEV

Moties ingediend tot besluit van de interpellaties
van:

43 Motions déposées en conclusion des

interpellations de:

de heer Koen Bultinck over "mogelijke

vervalsingen bij landbouw" (nr. 1137)

- M. Koen Bultinck sur "d'éventuelles falsifications
au ministère de l'Agriculture" (n° 1137)

mevrouw Annemie Van de Casteele over

"mogelijke corruptie bij ambtenaren van DG 4"
(nr. 1138)

- mevrouw Annemie Van de Casteele sur "une
éventuelle corruption dans le chef de
fonctionnaires de la DG 4" (n° 1138)

de heer Hubert Brouns over "de interne

problemen bij DG 4 en de afbakening van de
risicoperiode" (nr. 1143)

- M. Hubert Brouns sur "les problèmes internes
qui se posent à la DG 4 et la délimitation de la
période à risques" (n° 1143)

mevrouw Martine Dardenne over "de pcb-

besmetting" (nr. 1144)

mevrouw Martine Dardenne sur "la

contamination aux PCB" (n° 1144)

- de heer Paul Tant over "de pcb-crisis en de 33
'vergeten' stalen" (nr. 1145)

- M. Paul Tant sur "la crise des PCB et les 33
échantillons 'oubliés'" (n° 1145)

de heer Luc Paque over "de pcb-crisis"

(nr. 1146)

- M. Luc Paque sur "la crise PCB" (n° 1146)

Moties ingediend tot besluit van de interpellatie
van de heer Koen Bultinck over "de
Copernicushervorming als camouflage voor
politieke benoemingen" (nr. 1107)

Motions déposées en conclusion de l'interpellation
de M. Koen Bultinck sur "l'utilisation de la réforme
Copernic pour camoufler des nominations
politiques" (n° 1107)

Sprekers: André Smets, Marie-Thérèse
Coenen

Orateurs: André Smets, Marie-Thérèse
Coenen

Moties ingediend tot besluit van de interpellatie
van de heer Ferdy Willems over "de recente
veroordeling van België in verband met de
uitwijzing van zigeuners" (nr. 1132)

Motions déposées en conclusion de l'interpellation
de M. Ferdy Willems sur "la récente
condamnation de la Belgique en ce qui concerne
l'expulsion de Tsiganes" (n° 1132)

Sprekers: Ferdy Willems, Vincent Decroly

Orateurs: Ferdy Willems, Vincent Decroly

Aangehouden amendementen en artikelen van
het wetsontwerp betreffende de bescherming
tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel
gedrag op het werk (1583/1 tot 6)

Amendements et articles réservés du projet de loi
relatif à la protection contre la violence, le
harcèlement moral et sexuel au travail (1583/1
à 6)

Spreker: Jo Vandeurzen

Orateur: Jo Vandeurzen

Geheel van het wetsontwerp betreffende de
bescherming tegen geweld, pesterijen en
ongewenst seksueel gedrag op het werk (1583/6)

Ensemble du projet de loi relatif à la protection
contre la violence, le harcèlement moral et sexuel
au travail (1583/6)

Sprekers: André Smets, Colette Burgeon,
Marcel Bartholomeeussen, André
Schellens, Jean Depreter, François Dufour,
Mirella Minne, Kristien Grauwels, Annemie
Van de Casteele

Orateurs: André Smets, Colette Burgeon,
Marcel Bartholomeeussen, André
Schellens, Jean Depreter, François Dufour,
Mirella Minne, Kristien Grauwels, Annemie
Van de Casteele

Wetsontwerp tot wijziging van het Gerechtelijk
Wetboek naar aanleiding van de wet van ...
betreffende de bescherming tegen geweld,

Projet de loi modifiant le Code judiciaire à propos
de la loi du ... relative à la protection contre la
violence, le harcèlement moral et sexuel au travail

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

iii

pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het
werk (1584/1)

(1584/1)

Aangehouden amendementen van het
wetsvoorstel van de heer Hugo Coveliers tot
wijziging van de gewone wet van 16 juli 1993 tot
vervollediging van de federale staatsstructuur
(1363/1 tot 6)

Amendements réservés de la proposition de loi de
M. Hugo Coveliers modifiant la loi ordinaire du
16

juillet

1993 visant à achever la structure

fédérale de l'Etat (1363/1 à 6)

Geheel van het wetsvoorstel van de heer Hugo
Coveliers tot wijziging van de gewone wet van
16 juli 1993 tot vervollediging van de federale
staatsstructuur (1363/5)

Ensemble de la proposition de loi de M. Hugo
Coveliers modifiant la loi ordinaire du
16

juillet

1993 visant à achever la structure

fédérale de l'Etat (1363/5)

Voorstel van huishoudelijk reglement van de
commissie voor de Naturalisaties (1328/5)

Proposition de règlement d'ordre intérieur de la
commission des Naturalisations (1328/5)

Spreker: François Dufour

Orateur: François Dufour

Goedkeuring van de agenda

Adoption de l'agenda

BIJLAGE

ANNEXE

STEMMINGEN

VOTES

DETAIL VAN DE NAAMSTEMMINGEN

DETAIL DES VOTES NOMINATIFS

INTERNE BESLUITEN

DECISIONS INTERNES

VOORSTELLEN

PROPOSITIONS

Inoverwegingneming

Prise en considération

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

PLENUMVERGADERING SÉANCE

PLÉNIÈRE

van

DONDERDAG

FEBRUARI

2002

18:05 uur

______

JEUDI

FÉVRIER

2002

18:05 heures

______

De vergadering wordt geopend om 19.23 uur door de heer Herman De Croo, voorzitter.
La séance est ouverte à 19.23 heures par M. Herman De Croo, président.

Tegenwoordig bij de opening van de vergadering is de minister van de federale regering:
Ministre du gouvernement fédéral présente lors de l'ouverture de la séance:
Laurette Onkelinx.

De voorzitter: De vergadering is geopend.
La séance est ouverte.

Berichten van verhindering
Excusés

Simonne Leen, wegens ziekte / pour raison de santé;
Geert Bourgeois, Muriel Gerkens, Jef Valkeniers, wegens ambtsplicht / pour obligation de mandat;
Michèle Gilkinet, wegens persoonlijke aangelegenheden / pour convenances personnelles;
Lode Vanoost, buitenslands / à l'étranger;
Pierre Chevalier, Europese Conventie / Convention européenne;
Gerolf Annemans, Georges Clerfayt, Raad van Europa / Conseil de l'Europe.

Wetsontwerpen en -voorstellen
Projets et propositions de loi

01 Wetsontwerp betreffende de bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag

op het werk (1583/1 tot 7)
- Wetsontwerp tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek naar aanleiding van de wet van ...
betreffende de bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk
(1584/1)

01 Projet de loi relatif à la protection contre la violence, le harcèlement moral et sexuel au travail

(1583/1 à 7)
- Projet de loi modifiant le Code judiciaire à propos de la loi du ... relative à la protection contre la
violence, le harcèlement moral et sexuel au travail (1584/1)

Ik stel u voor een enkele bespreking aan deze twee wetsontwerpen te wijden. (Instemming)
Je vous propose de consacrer une seule discussion à ces deux projets de loi. (Assentiment)

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

01.01 Paul Timmermans, rapporteur: Monsieur le président,

madame la ministre, chers collègues, au moment de prendre la
parole, j'éprouve une certaine inquiétude. Je me demande si le fait de
faire en sorte que les séances du jeudi durent systématiquement
jusqu'à des heures tardives ne procède pas du harcèlement moral.
C'est une question que nous devrons sans doute nous poser après
avoir examiné la loi.

01.01 Paul Timmermans,

rapporteur: Ik vraag me af of de
systematisch uitlopende
vergaderingen op donderdag niet
als pesten kunnen worden
beschouwd.

Le président: Monsieur le rapporteur, il fut une période où nous avions des séances de nuit deux ou trois
fois par semaine. C'était il y a une vingtaine d'années. A ce moment-là, le harcèlement était peut-être
présent.

De voorzitter: Ooit vergaderden wij één of twee keer per week 's nachts.

01.02 Paul Timmermans (ECOLO-AGALEV): Heureusement,

depuis, on a sans doute sérieusement réglementé le travail de nuit.

Ce projet de loi relatif à la protection contre la violence et le
harcèlement moral et sexuel au travail aura été marqué par
d'importants débats, très longs, parfois reportés faute de quorum,
mais toujours très passionnants. Il vise à régler deux problèmes
graves, rencontrés sur le terrain et révélés notamment par une
enquête européenne. En 2000, dans les quinze Etats membres, 3
millions de travailleurs auraient été victimes de violences physiques, 3
millions de travailleurs auraient également été victimes de
harcèlement sexuel et 13 millions ont fait l'objet de harcèlement
moral. C'est dire l'intérêt du débat.

Globalement, les débats auront tourné autour de trois grands axes.

Le premier concernait l'enjeu global du projet.

Je pense que l'arc-en-ciel aura brillé de toutes ses couleurs à propos
de ce projet puisqu'il s'agissait d'enjeux spécifiques au monde du
travail. Il est apparu et personne ne s'en est étonné que les
intérêts des employeurs et des travailleurs ne sont pas toujours
convergents, bien qu'ils soient réels.

De surcroît, comme les partenaires sociaux qui avaient été sollicités
n'ont pas réussi à accorder leurs points de vue lors des débats au
Conseil national du travail, nous avons rencontré les mêmes tensions
elles existent d'ailleurs encore au moment de débattre de ce point
en commission des Affaires sociales.

Un certain nombre d'entre nous mettaient en valeur les intérêts des
travailleurs, qui ne sont niés par personne. M. Delizée en faisait un
problème de dignité humaine. Il mettait l'accent sur l'exclusion
professionnelle et les difficultés de réinsertion engendrées par ce
problème. Il était relayé par M. Viseur qui insistait sur la nécessité
d'une intervention légale pour éviter la charge globale et le silence qui
entoure souvent ce genre de situation.

Ils étaient également soutenus par Mmes Cahay et De Meyer, M.
Wauters et moi-même, qui avons rappelé, outre la réalité du terrain,
les études réalisées par l'OIT et l'Europe.

D'autres, sans nier les problèmes vécus dans le monde du travail
mais soucieux de l'intérêt légitime des employeurs et du

01.02 Paul Timmermans,

rapporteur: Gelukkig werd
nachtarbeid sedertdien streng
gereglementeerd. Er werden lange
en boeiende besprekingen aan
deze problematiek met een
Europese dimensie gewijd.

De eerste van de drie krachtlijnen
van het debat is datgene waar het
in het ontwerp eigenlijk om gaat.

De belangen van werkgevers en
werknemers lopen niet altijd gelijk.
De sociale partners zijn niet tot
een akkoord kunnen komen in het
kader van de NAR, en dezelfde
spanningen doken ook hier weer
op.

Voor de heer Delizée is dit een
kwestie van menselijke
waardigheid. De heer Viseur
onderstreepte de noodzaak van
een regelgeving, hierin bijgetreden
door de dames Cahay en De
Meyer en de heren Wauters en
mijzelf.

Anderen behartigden veeleer de
belangen van de werkgevers, en
hamerden op andere aspecten. Zo
wees mevrouw Pieters op het te
logge en repressieve karakter van
de bepalingen. De heer
D'haeseleer had het over de
juridisering van de sociale relaties.

De heer Denis gewaagde van
fiscale pesterijen.

De tweede krachtlijn was het
wetgevend werk an sich, naast de
wet van 4 augustus 1996, artikel

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

développement économique, ont donc insisté sur d'autres aspects.
Mme Pieters a ainsi dénoncé les aspects trop lourds et trop répressifs
du projet de loi, particulièrement pour les PME à l'égard des
employeurs ainsi que la trop grande protection des témoins. M.
D'Haeseleer, étonnamment, s'est plaint du risque de judiciarisation
des relations sociales; M. Denis a souligné le harcèlement fiscal dont
faisaient déjà l'objet pas mal de petites entreprises. M. Anthuenis et
Mme De Block ont abondé en ce sens.

Le deuxième axe de notre travail, qui s'est étendu sur au moins une
journée, concernait la nécessité de légiférer au-delà de la loi du 4 août
1996 relative au bien-être, au-delà de l'article 122bis du Code pénal
qui couvre des aspects répressifs et au-delà de la loi du 7 mai 1999
sur l'égalité de traitement entre hommes et femmes. Chacun a
regretté que les partenaires sociaux ne soient pas parvenus à un
accord, mais il a été fait mention de l'absolue nécessité de distinguer
les faits de la violence provoquée par des tiers extérieurs à
l'entreprise, qui relève du droit pénal.

Je dois vous avouer humblement, monsieur le président, que, n'étant
pas juriste, un certain nombre de subtilités juridiques relatives à cette
problématique m'ont échappé. Mais d'éminents collègues se sont
passionnés, voire régalés sur cette problématique. Finalement, une
majorité s'est accordée pour signaler la nécessité d'une approche
globale de cette problématique dans une seule loi.

Le troisième et dernier axe, de mon point de vue de rapporteur, a
concerné la mise en place de nouvelles mesures à l'occasion de cette
loi. Ainsi ont été évoquées la nécessité d'une importante campagne
d'information, la formation des conseils en prévention, l'évaluation des
dispositifs qui sera confiée au département de l'Emploi en
concertation avec le département de la Justice et du Conseil national
du travail (CNT). Donc, l'ensemble des problématiques relatives à la
mise en place de cette nouvelle loi a été évoqué. Seule la proposition
d'une ligne téléphonique gratuite a été rejetée, peut-être parce que
son auteur l'avait qualifiée de téléphone vert.

Voilà donc, en quelques mots, le résumé d'une journée de travail
intensif, sans compter les multiples intercabinets, les études et
réunions entre partenaires sociaux et toutes les études ou réunions
informelles. C'est une problématique sur laquelle d'autres pays
européens travaillent. J'ai eu l'occasion d'examiner, avec attention et
intérêt, le grand projet de loi français sur la modernisation sociale. Ce
chantier est en oeuvre, si pas depuis de nombreuses années, en tout
cas depuis de nombreux mois et contient un chapitre sur le
harcèlement.

Permettez-moi de signaler à cette tribune que si la supériorité
qu'affichent trop souvent les Français est réelle en football par rapport
à la Belgique, elle ne se vérifie pas en matière de harcèlement. Je
pense que la proposition qui sera soumise au vote est largement plus
intéressante et bien plus complète.

Le débat n'est évidemment pas clos. Il se poursuivra aujourd'hui en
séance plénière. D'importants lobbies ont encore agi, ce matin, pour
influencer le vote d'un certain nombre de parlementaires. Cependant,
comme l'a signalé M. Anthuenis, membre de la commission, dans une
citation qui, à présent, est régulièrement rappelée en commission des

462bis van het Strafwetboek en de
wet van 7 mei 1999. Iedereen
betreurde dat de sociale partners
geen akkoord bereikt hadden.
Uiteindelijk achtte een
meerderheid een globale aanpak
van deze problematiek
noodzakelijk.

De derde krachtlijn bestond erin
nieuwe maatregelen uit te
vaardigen: informatiecampagne,
opleiding van de
preventieadviseur, e.d. Het
voorstel omtrent een gratis
telefoonnummer werd afgewezen.

Ook andere Europese landen
buigen zich over deze
problematiek. De Fransen mogen
zich dan superieur achten op
voetbalgebied, die superioriteit
komt alvast niet tot uiting in hun
ontwerp, dat lang niet zo goed in
elkaar zit als het onze.

Er werd vanochtend nog druk
gelobbyd om het stemgedrag van
bepaalde parlementsleden te
beïnvloeden. Nu moet iedereen
kleur bekennen.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Affaires sociales: "Chacun doit prendre ses responsabilités".

01.03 Trees Pieters (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de

minister, collega's, zoals ik in de commissie voor de Sociale Zaken
reeds zei tijdens de bespreking van dit wetsontwerp, onderstreep ik
hier opnieuw dat mijn fractie het principe van dit ontwerp positief vindt
omdat in deze de overheid aandacht besteedt aan het fenomeen van
geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk en de
betrachting heeft om, op het niveau van het bedrijf, ten aanzien van
de slachtoffers evenals ten aanzien van de algemene en wettelijke
verantwoordelijkheid van de werkgever voor het voeren van een
beleid van welzijn op het werk, doeltreffend en efficiënt in te grijpen.

Zoals ik ook zei in de commissie herhaal ik dat ik niet akkoord kan
gaan met de wijze waarop de regering dit probleem aanpakt. De
regeling van dit probleem sluit niet aan bij de gangbare praktijken
inzake preventie. Het voorkomen van pesterijen in het bedrijf dreigt op
de achtergrond te geraken; de klemtoon ligt op de externe,
gerechtelijke benaderingen en houdt een groter risico in van een
overmatige juridisering van de arbeidsrelaties.

Het wetsontwerp dat vooreerst een preventief en informatief luik
bevat, bepaalt dat elke onderneming, zowel in haar globaal
preventieplan als in haar jaarlijks actieplan, preventiemaatregelen
tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag moet
uitwerken. De werkgever dient hiervoor een preventieadviseur aan te
duiden, maar het wetsontwerp verlaat de multidisciplinaire aanpak
omdat de arbeidsgeneesheer niet kan optreden in deze omdat deze
functie volgens de minister moet worden uitgeoefend door een
psycholoog. Dit gaat totaal in tegen de wet op het welzijn op het werk
waarin de preventieadviseur een generaliserende rol werd
toebedeeld.

Het repressief gedeelte is te uitgesproken sanctionerend. Niet alleen
het slachtoffer heeft het recht een gerechtelijke vordering in te stellen,
ook vakbonden en externe organisaties, die slachtoffers verdedigen,
kunnen dit doen. Bovendien wordt de bewijslast doorgeschoven naar
de tegenpartij, wat inhoudt dat de vermeende dader, zijnde de
werkgever, een andere werknemer of iemand van buitenuit, dient te
bewijzen dat hij niet heeft gepest of geen geweld heeft gebruikt. Hoe
kan de vermeende dader van geweld of pesterijen de werkgever,
een andere werknemer of een derde bewijzen dat hij het vermeende
slachtoffer niets heeft gedaan?

Door deze wet wordt tevens de bescherming van de werknemer fors
uitgebreid. Hij of zij zal gedurende twaalf maanden beschermd
persoon worden wanneer de klacht wordt ingediend bij een
preventieadviseur in het bedrijf en tot 3 maanden na het definitieve
vonnis van de arbeidsrechtbank indien de klacht wordt ingediend bij
de rechter. Als een getuige optreedt ten voordele van een gepeste
werknemer wordt ook die persoon automatisch een beschermd
werknemer gedurende heel de periode.

Bovendien kan de werkgever, gedurende deze periode, noch de
werknemer, noch de getuige ontslag geven. Indien hij toch tot ontslag
zou overgaan om andere gemotiveerde redenen dient hij te bewijzen
dat het ontslag niets te maken heeft met de klacht van de werknemer
en moet hij nog het bewijs leveren dat hij het slachtoffer niet heeft

01.03 Trees Pieters (CD&V):

Comme je l'ai fait en commission,
je souhaiterais souligner que le
CD&V souscrit au principe du
projet de loi mais désapprouve la
manière dont le gouvernement
aborde le problème. On insiste
trop sur l'aspect juridique des
relations professionnelles et sur
les sanctions et pas assez sur la
prévention.

En outre, le volet "prévention" du
plan d'action que l'employeur doit
concevoir ne réserve aucun rôle
au médecin du travail alors qu'il
est fait appel à un psychologue.
Ce n'est pas conforme à la
législation antérieure qui réservait
un rôle primordial aux conseillers
en prévention et mettait l'accent
sur l'approche multidisciplinaire.

Le volet répressif va trop loin du
fait que non seulement la victime
elle-même, mais aussi les
syndicats et les associations de
victimes peuvent intenter une
action en justice. De surcroît, la
charge de la preuve est inversée.
Comment un auteur présumé
peut-il prouver qu'il n'a rien fait?

La loi étend considérablement la
protection des travailleurs. La
victime, ainsi que les témoins,
deviennent en effet des travailleurs
protégés, ce qui peut avoir de
lourdes conséquences sur le plan
des dispositions légales en
matière de licenciement. On peut
imaginer qu'une personne qui
pressent le licenciement se fonde
sur ce projet de loi pour engager
une procédure afin de s'y
soustraire. En raison du
renversement de la charge de la
preuve, il est difficile pour
l'employeur de démontrer que l'on
a abusé de la procédure. La
sanction, le licenciement, restera
donc lettre morte.

La procédure pèsera très
lourdement sur toutes les
entreprises, toutes les PME et

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

gepest. De werkgever wordt hierdoor zwaar belast en het lijkt mij niet
uitgesloten dat op het ogenblik dat een nakend ontslag voor een
werknemer in de lucht hangt, het voor hem of haar wel heel
gemakkelijk wordt om snel een klacht wegens pesterijen op het werk
in te dienen waardoor hij voor jaren beschermd wordt.

Ook al stelt het wetsontwerp dat de werknemer de procedure niet
mag misbruiken, toch zal het, door de omkering van de bewijslast,
voor de werkgever uiterst moeilijk zijn om aan te tonen dat de
werknemer de procedure heeft misbruikt. Hoewel het wetsontwerp
voorziet dat een werknemer die de procedure misbruikt heeft, nadien
kan ontslagen worden, zelfs om dringende redenen, zal deze sanctie
in de praktijk onwerkbaar zijn. Zowel de werknemer als de getuige
zullen in dienst moeten worden gehouden, zonodig gedurende een
heel lange tijd, zolang de rechtszaak aansleept. De hele procedure zal
loodzwaar wegen voor tal van ondernemingen, inzonderheid voor
KMO's, maar ook voor administraties en
personeelsverantwoordelijken. Wij pleiten dan ook voor een gedeelde
bewijslast. De procedure tot bescherming van de werknemer zal voor
tal van ondernemingen, inzonderheid KMO's, bijzonder zwaar zijn. Er
zal bijna altijd een rechtsvordering worden ingesteld, vermits naast het
slachtoffer, ook nog andere instanties bij de rechtbank klacht kunnen
indienen. Het opstarten van een rechtsgeding zal daardoor voor een
werknemer kosteloos zijn, terwijl de werkgever voor de
gerechtskosten zal moeten opdraaien.

Ik heb daarnaast ook een aantal bedenkingen geuit omtrent de
interacties tussen de bepalingen van de ontworpen tekst en de
bepalingen die vervat zijn in het koninklijk besluit van 18 september
1992 ter bescherming van de werknemer tegen ongewenst sexueel
gedrag op het werk. Dit koninklijk besluit houdt reeds maatregelen in
die, zowel op preventief als op curatief vlak, optreden tegen
ongewenst sexueel gedrag op het werk. Tevens bestaat er een
procedure die vervat ligt in artikel 5 van de wet van 7 mei 1999 op de
gelijke behandeling van mannen en vrouwen ten aanzien van de
arbeidsvoorwaarden, de toegang tot het arbeidsproces en de
promotiekansen, de toegang tot het zelfstandig beroep en de
aanvullende regeling voor sociale zekerheid. Ik vraag mij dan ook af
of deze bepalingen van het koninklijk besluit van 18 september nog
van kracht zijn. Komt dit wetsontwerp in de plaats van dat koninklijk
besluit en van het artikel 5 van de wet van 7 mei 1999 of blijven al
deze wettelijke bepalingen naast mekaar bestaan?

Ik blijf mij ook vragen stellen over de meerwaarde van de ontworpen
tekst wat geweld en pesterijen betreft, vermits in artikel 4 van de wet
van 4 augustus 1996, namelijk de wet op het welzijn op het werk, het
begrip psychisch-sociale aspecten op het werk reeds uitdrukkelijk is
ingeschreven. Het zou volstaan om de problematiek van de pesterijen
op het werk te verankeren in de welzijnswet, door het derde domein
nader te omschrijven, maar dat doet u niet. Tevens sluit u door een
nieuw achtste punt de geïntegreerde, multidisciplinaire benadering uit.

Het wetsontwerp stelt in zijn memorie van toelichting tevens dat ook
het geweld van buitenaf geviseerd wordt. Het lijkt mij logisch dat
werknemers ook hiertegen de nodige bescherming verdienen. De
vraag rijst echter of dergelijke vormen van geweld niet te sterk
afwijken van de problematiek van pesterijen en bijgevolg andere
preventie- en interventiemechanismen vereist. Het beschrijven van

toutes les administrations. C'est la
raison pour laquelle nous plaidons
en faveur d'une charge de la
preuve partagée et du partage des
frais de justice.

L'arrêté royal du 18 septembre
1992 comporte déjà des mesures
préventives visant à protéger les
travailleurs contre le harcèlement
sexuel. L'article 5 de la loi du 7
mai 1999 relative à l'égalité de
traitement entre les hommes et les
femmes sur le marché du travail
contient d'autres dispositions. Les
dispositions de cet arrêté royal et
de cette loi seront-elles
maintenues ou remplacées?

Il faut évidemment prévoir aussi
une protection des travailleurs
contre les violences venant de
l'extérieur mais peut-on cataloguer
celles-ci comme "harcèlement
moral"? Les violences de ce type
requièrent d'autres mesures. Nous
craignons que les pouvoirs publics
rejettent une grande part de
responsabilité sur les entreprises.

Les représentants des
organisations patronales au sein
du CNT ont exposé un
argumentaire détaillé alors que les
organisations syndicales ont réagi
de façon sommaire en disant
simplement que ce projet
entraînerait une multiplication des
procédures, lesquelles ne sont
généralement pas le moyen
approprié pour résoudre les
conflits surgissant sur le lieu de
travail.

Ce projet touchera surtout les
PME, lesquelles devront faire
appel à des conseillers en
prévention externes si bien que
l'ambiance de travail au sein des
entreprises aura tôt fait de se
dégrader. Ces services extérieurs
devront recruter des psychologues
supplémentaires, ce qui fera
augmenter les frais à charge des
entreprises. Or, le médecin du
travail est familiarisé avec ce qui
se passe sur le lieu de travail. Je

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

extern geweld bijvoorbeeld, hold-ups, overvallen met geweld,
plunderingen, gewelddadig gedrag van klanten, intimidatie door
personen van buiten de onderneming en dergelijke meer, vallen mijns
inziens in eerste instantie onder de verantwoordelijkheid van de
overheid, die verantwoordelijk is voor de ordehandhaving. De vrees
leeft bij mij en bij mijn fractie dat dit ontwerp zal leiden tot en
onrechtstreekse overheveling van deze verantwoordelijkheid van de
overheid naar de ondernemingen.Het is nog minder denkbaar dat een
onderneming die het slachtoffer is van extern geweld daarvoor
bovendien gestraft zou worden. Ik vraag mij af waar wij in godsnaam
mee bezig zijn.

Bovendien zijn de ideeën omtrent de aanpak op bedrijfsniveau nog
volop in ontwikkeling en ik verwijs hierbij naar Europese discussies
terzake. De vertegenwoordigers van de werkgeversorganisaties in de
NAR kwamen naar buiten met een niet eensluidend advies. Het is
spijtig, mevrouw de minister, dat de sociale partners van u niet meer
tijd hebben gekregen, want eigenlijk stonden ze niet ver van een
unaniem advies. De werkgeversorganisaties hebben een
gedetailleerde argumentatie ontwikkeld, terwijl de vakorganisaties op
dit punt zeer summier, maar terecht hebben gereageerd en ik citeer:
"dat het wetsontwerp zal leiden tot een stijging van het aantal
rechtsvorderingen en dat dit niet altijd opportuun is voor het oplossen
van conflicten die zich per definitie op de werkplek voordoen en die
volgens hen beter door de sociale partners binnen de onderneming
kunnen worden aangepakt dan erbuiten.". Onze opmerkingen
behelzen diverse punten van kritiek die in ingediende amendementen
werden vertaald.

Ik wil alleen nog onderstrepen dat enkel de KMO's door het
wetsontwerp worden getroffen. Zij zullen ten eerste, niet in staat zijn
om de problemen binnen de onderneming op te lossen en ze zullen
een beroep moeten doen op externe preventieadviseurs. Indien
pestproblemen in kleine ondernemingen niet langer intern kunnen
worden opgelost, dan zal de werksfeer snel verzieken en is het dat
wat de regering beoogt. Het is ten tweede, niet langer toegelaten aan
de arbeidsgeneesheer om de pestgevallen op te lossen, maar wel
aan psychologen. Dit creëert extra problemen. Externe diensten
zullen bijkomende psychologen moeten aanwerven, waardoor de
bijdragen van de bedrijven aan de externe preventiediensten zullen
verhogen, waardoor ook de kosten van de bedrijven zullen verhogen.
De arbeidsgeneesheer is nochtans vertrouwd met hetgeen op de
werkvloer leeft. Ik vraag mij nogmaals af of de arbeidsgeneesheer
niet voldoende bekwaam is om deze problematiek op te lossen.

Zoals ik in het begin al stelde, heeft het wetsontwerp duidelijk goede
bedoelingen. Een geïntegreerde aanpak binnen de bestaande wetten
had alles veel doorzichtiger en eenvoudiger gemaakt en had minder
administratieve rompslomp met zich gebracht. Het bedrijfsleven wordt
opnieuw door deze regering geconfronteerd met ondoeltreffend en
onrealistisch ingrijpen van de overheid. Ik beaam dan ook ten volle
wat ik in de commissiebespreking van een lid van de VLD-
meerderheid heb gehoord: "Hebben onze ministers zitten slapen bij
de vele besprekingen van het wetsontwerp die aan deze zijn
voorafgegaan, mevrouw De Block, of hebben ze hun oren gestopt?"

Ik ben ervan overtuigd, mevrouw de minister, dat het vertrouwen van
het bedrijfsleven met dit ontwerp opnieuw een flinke deuk krijgt. U

me demande d'ailleurs s'il n'a pas
la compétence suffisante pour
traiter le type de problèmes que le
présent projet vise à résoudre.

Ce projet est bien intentionné mais
il aurait dû instaurer un règlement
plus transparent et plus simple,
entraînant moins de tracasseries
administratives. Au lieu de cela, il
s'agit de la énième intervention
gouvernementale aussi inefficace
qu'irréaliste.

Les ministres ont-ils sommeillé
pendant la discussion ou se sont-
ils bouché les oreilles? Que
Madame le ministre agisse
comme elle l'entende, nous
l'observons du coin de l'oeil.

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

doet maar, wij kijken veeleer geamuseerd toe.

01.04 Pierrette Cahay-André (PRL FDF MCC): Monsieur le

président, madame la vice-première ministre, chers collègues, le
harcèlement moral, que ce soit sur les lieux du travail ou dans la vie
sociale en général, est une réalité qui présente un caractère
inacceptable et qui mérite d'être combattue. La lutte contre le
harcèlement moral au travail trouve une place importante dans la
politique de l'entreprise, non seulement parce qu'il s'agit de problèmes
graves dans le chef des victimes, mais aussi parce que les
employeurs, qu'ils soient publics ou privés, ont la responsabilité de
mener à bien, au sein de leur entreprise, une politique en matière de
bien-être au travail. Le harcèlement moral doit être combattu au sein
des entreprises dès lors qu'il génère des conséquences néfastes sur
la productivité, l'absentéisme et les relations de travail. Enfin, le
harcèlement moral ou sexuel faut-il le rappeler? est une atteinte à
la dignité de la personne et nous ne pouvons le tolérer.

Le projet de loi qui nous est soumis a pour objet de prévenir la
violence, le harcèlement moral et le harcèlement sexuel au travail et
de protéger les personnes qui sont victimes de tels actes. D'emblée, il
faut regretter que les partenaires sociaux au sein du Conseil national
du travail n'ont pu émettre un avis unanime en la matière, ou même
n'ont pu, de leur propre initiative, s'accorder sur une telle
problématique. En effet, ce sont eux qui, in fine, porteront l'exécution
de ce dossier.

Les employeurs partagent certaines craintes que j'entends relayer ici,
tout comme je l'ai fait en commission. Premièrement, j'attire l'attention
sur les coûts indirects que risque de générer le présent projet, en
particulier sur les PME, via le recours à des conseillers externes en
prévention.

Deuxièmement, bien que ce concept apparaisse dans certaines
directives européennes, le renversement de la charge de la preuve
est regrettable, même s'il n'a lieu que lorsque la victime peut justifier
d'un intérêt.

Il importe d'être circonspect avec la charge de la preuve et son
renversement, étant donné qu'à la lumière de la subjectivité en cette
matière, il risque d'y avoir des accusations lancées à la légère, qui
portent atteinte à la dignité de la personne accusée injustement. A cet
égard, il me paraît utile de rappeler que le présent projet consacre le
principe que "toute personne s'abstiendra de tout usage abusif de la
procédure de plainte." Ainsi, les dispositions 443 et suivantes du Code
pénal, relatives à la calomnie et à la diffamation, s'appliquent aux
imputations calomnieuses de faits de violence ou de harcèlement au
travail. Il nous importait d'avoir cette garantie afin d'éviter toute
prolifération de plaintes injustifiées.

Pour terminer, madame la vice-première ministre, je pense, tout
comme vous, que l'approche préventive est certainement à privilégier.
Les employeurs, les travailleurs et les partenaires sociaux se doivent
de développer une approche préventive du problème qui nous
occupe. Un climat serein, une confiance réciproque, un dialogue de
conciliation approprié éviteront de recourir au volet répressif.

Nous espérons que c'est dans un tel contexte que cette loi

01.04 Pierrette Cahay-André

(PRL FDF MCC): Pesterijen op het
werk zijn een reëel maar
onaanvaardbaar gegeven, dat
hard aangepakt moet worden.

De bestrijding van pesterijen op
het werk is een belangrijk
onderdeel van het bedrijfsbeleid,
niet alleen omdat het voor de
slachtoffers zo'n ernstig probleem
is, maar ook omdat de werkgevers
verantwoordelijk zijn voor het
welzijn op het werk van de
werknemers in hun bedrijf.

Mobbing moet worden
tegengegaan zodra het nefaste
gevolgen heeft voor de
productiviteit, het absenteïsme en
de werkrelaties. Ten slotte tasten
pesterijen of ongewenste
intimiteiten op het werk ook de
waardigheid van de betrokkene
aan. Dat kunnen wij niet dulden.

Wij moeten betreuren dat er over
deze problematiek geen
eensgezindheid was bij de sociale
partners binnen de NAR
(Nationale Arbeidsraad).

De werkgevers vrezen bepaalde
implicaties, en ik wil hun
beduchtheid hier verwoorden.

Ten eerste vestig ik uw aandacht
op de indirecte kosten die aan het
onderhavige ontwerp verbonden
dreigen te zijn, inzonderheid voor
de KMO's, tengevolge van de inzet
van externe preventieadviseurs.

De omkering van de bewijslast is
een deplorabele beslissing, want
het valt te vrezen dat mensen
lichtvaardig beschuldigd zullen
worden. Ik wijs erop dat de
bepalingen van het Strafwetboek
betreffende laster en eerroof van
toepassing kunnen zijn.

Preventie verdient zeker de
voorkeur. Wij hopen dat de wet in
een sereen klimaat van
vertrouwen en verzoening zal

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

s'exécutera et que l'on évitera une judiciarisation des relations au
travail.

Voilà, monsieur le président, madame la vice-première ministre, chers
collègues, les différentes remarques que je voulais apporter lors de la
discussion de ce projet de loi que nous soutiendrons.

worden uitgevoerd, en dat een
juridisering van de werkrelaties
kan worden vermeden.

Wij steunen dit wetsontwerp.

01.05 Maggie De Block (VLD): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de

minister, collega's, laat mij duidelijke taal spreken: wij hadden dit
wetsontwerp inhoudelijk liever anders ingevuld. Het is een publiek
geheim dat de VLD-fractie bezwaren had tegen de inhoud van dit
wetsontwerp en deze ook heeft geuit tijdens de bespreking in de
commissie. De minister had er geen oren naar en dus hebben collega
Anthuenis en ik haar goede raad opgevolgd chacun prend sa
responsabilité dans la vie en ons onthouden bij de stemming, eraan
toevoegend dat onze fractie zich nog zou beraden over haar
stemgedrag tijdens de plenaire bespreking. Een aantal Franstalige
kranten zag in onze houding een manoeuvre om de profilering van
onze partij aan te scherpen. Zij dwalen. Laten wij de wereld niet op
zijn kop zetten: het was niet de VLD die zonder enig overleg
amendementen heeft ingediend.

Een andere kritiek als zou onze partij de spreekbuis van het VBO zijn
in deze materie, klopt evenmin. Merkwaardig dat diezelfde kranten
zich nooit hebben afgevraagd waarom het advies van de NAR
verdeeld was en zich meer bepaald niet luidop afvragen of er al dan
niet, en zo ja door wie, uitsluitend gehoor werd gegeven aan de roep
van bepaalde werknemersorganisaties.

Er mag geen misverstand over bestaan dat de VLD de doelstelling
van het wetsontwerp het verbod op pesten en het vermijden van
pesten steunt. Natuurlijk moeten pesterijen op het werk worden
bestreden! Wil dat echter zeggen dat het doel zo maar alle middelen
heiligt? Ten eerste hadden wij het toepassingsgebied van het
wetsontwerp liever beperkt gezien tot pesterijen op het werk. Voor
ongewenst seksueel gedrag bestaat er reeds een regeling sinds het
koninklijk besluit van 18 september 1992. Tevens bevat de wet van
7 mei 1999 inzake de gelijke behandeling van mannen en vrouwen
een procedurele regeling. In positieve zin wil ik eraan toevoegen dat
de inperking van de oorspronkelijke definitie van geweld op het werk
een goede zaak is. Aanvankelijk werden immers ook de
organisatievormen en de werkdruk als mogelijkheden tot pesterij
beschouwd.

Ten tweede vrezen wij mogelijke misbruiken door werknemers, net
als mevrouw Pieters. De VLD kan zich akkoord verklaren met een
bescherming voor de werknemers in die zin dat zij tijdens de
procedure worden beschermd, uitsluitend waar dit betrekking heeft op
het pesten. Dit kan echter niet worden ingeroepen omwille van andere
motieven die tot ontslag kunnen leiden als herstructureringen of
economische motieven. Het kan niet de bedoeling zijn dat een
werknemer die een negatieve evaluatie kreeg, zich wil laten
beschermen onder het mom gepest te worden.

Voor de VLD is de kostprijs geen argument tegen het wetsontwerp en
dit om de eenvoudige reden dat de meerkost van de ontworpen
teksten geen bijkomende kosten met zich mee zal brengen, zo heeft
de minister gezegd. Er werd afgesproken dat de forfaitaire

01.05 Maggie De Block (VLD):

Nous aurions souhaité que le
contenu du projet de loi ait une
autre teneur mais la ministre ne
nous a pas écoutés. Nous nous
sommes abstenus lors du vote en
commission et nous devions
encore réfléchir à l'attitude que
nous adopterions en séance
plénière. Les critiques formulées
par les francophones et les échos
parus dans la presse sont
tendancieux. Le VLD souscrit bel
et bien à l'objectif du projet de loi
mais la fin justifie-t-elle les
moyens?

L'arrêté royal du 18 septembre
1992 et la loi du 7 mai 1999
contiennent déjà suffisamment de
mesures. La définition initiale de la
violence sur le lieu de travail peut
toujours servir de référence. Nous
approuvons uniquement l'idée de
protection contre le harcèlement
lorsque celui-ci est avéré. Il ne
peut en aucun cas s'agir
d'accusations qui seraient
qualifiées de harcèlement dans le
cadre de la restructuration d'une
entreprise ou de l'évaluation des
travailleurs.

Pour le VLD, le coût engendré par
le projet ne constitue pas un
argument valable. Comme l'a dit le
ministre, l'obligation pour les
sociétés de prévention externes
de recruter du personnel
complémentaire ne peut entraîner
une augmentation des coûts pour
les entreprises. Nous espérons
que l'accord sera mis en oeuvre de
bonne foi.

Le renversement de la charge de
la preuve constitue, en revanche,
un principe dangereux. Le VLD
appuie la proposition de Mme
Pieters tendant à partager la
charge de la preuve. La

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

vergoedingen die aan de sociale fondsen moeten worden betaald om
het welzijn van de werknemers te financieren, niet mogen worden
verhoogd ingevolge het uitgebreide takenpakket van de
preventieadviseurs door dit wetsontwerp. Wij staan er dan ook op dat
deze afspraken te goeder trouw worden uitgevoerd. Er is ook voor
gezorgd dat de preventieadviseur die in een onderneming moet
worden aangeduid, geen nieuwe persoon moet zijn. Bovendien zit de
eerstelijnsbewaking voor het pesten in de handen van een
vertrouwenspersoon.

Het meest problematisch voor de VLD was echter de bepaling van de
omgekeerde bewijslast. In dit wetsontwerp wordt het vermoeden van
onschuld genegeerd ten aanzien van de werkgever. Dit is een
gevaarlijk principe in het strafrecht, waar men verondersteld wordt
onschuldig te zijn tot bewijs van het tegendeel.

Om deze reden had de VLD oor naar het amendement van mevrouw
Pieters over de vervanging van de omgekeerde bewijslast door een
gedeelde bewijslast. Het valt immers niet uit te sluiten dat
omgekeerde bewijslast in deze praktisch onwerkbaar wordt. Het is
vaak moeilijker om iemands onschuld aan te tonen dan iemands
schuld.

Meer nog dan het inhoudelijke aspect neemt de VLD akte van het feit
dat een PS-minister het principe van de omgekeerde bewijslast
introduceert. De relativering van het principe van onschuld tot bewijs
van het tegendeel kan in de toekomst ook in andere zaken tot een
oplossing bijdragen zoals bijvoorbeeld de kaalpluk- of de
witwaswetgeving.

Mevrouw de minister, artikel 10 van dit wetsontwerp voorziet in een
evaluatie binnen een termijn van twee jaar. Ik wil erop aandringen dat
het artikel geen dode letter blijft, maar dat de evaluatie daadwerkelijk
gebeurt en de nodige feedback krijgt.

Mevrouw de minister, uw wetsontwerp laat mij met gemengde
gevoelens achter. Positieve gevoelens, omdat de VLD het uiteraard
eens is met een regeling tegen pesterijen. Op bepaalde punten zoals
de omgekeerde bewijzen en eventuele misbruiken door de
werknemers is dit wetsontwerp voor ons echter te vergaand. Daarom
zal ik mij tijdens de stemming onthouden. De andere leden van de
fractie zullen dit wetsontwerp steunen en dit uit loyaliteit met de
regering, namens wie u dit ontwerp hebt ingediend.

relativisation du principe
d'innocence pourrait également
être appliquée dans le cadre de la
législation privant les criminels des
bénéfices de leurs activités
illégales ou de la législation sur le
blanchiment d'argent.

L'article 10 qui prescrit une
évaluation dans un délai de deux
ans doit effectivement être mis en
oeuvre.

Le projet suscite des sentiments
mitigés. Si nous nous réjouissons
de la mise en place d'une
réglementation, nous estimons
toutefois que celle-ci va trop loin
en ce qui concerne la charge de la
preuve et les possibilités d'abus.
Je me suis dès lors abstenue au
moment du vote. Les membres de
mon groupe voteront en faveur du
projet par solidarité avec le
gouvernement.

01.06 Jean-Marc Delizée (PS): Monsieur le président, madame la

vice-première ministre, chers collègues, depuis plusieurs années, les
entreprises connaissent des changements importants, changements
majeurs liés à la mondialisation de l'économie, répondant à des
impératifs de productivité et de flexibilité de plus en plus déterminants
pour assurer la survie des entreprises.

Bien souvent, ces changements organisationnels s'accompagnent
d'une précarité croissante de l'emploi et sont destinés à adapter les
besoins de main-d'oeuvre aux besoins fluctuants du marché. Du point
de vue des travailleurs, ces changements ont marqué de leur
empreinte les relations sociales. Ils ont généré des modifications
notables dans l'environnement du travail: le stress, les tensions
relationnelles, la diminution de la qualité de la vie. Le monde du travail

01.06 Jean-Marc Delizée (PS):

De veranderingen die het gevolg
zijn van de globalisering en die te
maken hebben met
rentabiliteitsvereisten waaraan de
ondernemingen dienen te voldoen,
gaan gepaard met een grotere
onzekerheid van de
werkgelegenheid, en uiten zich
voor de werknemers in stress,
relatieproblemen enz. Ook het
fenomeen `pesterijen' deed zijn
intrede.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

a profondément changé.

Dans ce contexte, diverses formes de violence au travail ont fait leur
apparition et se sont développées. M. Timmermans l'a rappelé dans
le rapport et a cité un certain nombre de chiffres. Depuis une
décennie, le phénomène a été révélé au grand jour et on parle de ce
concept de harcèlement moral, en anglais le "mobbing".

Certes, tout le monde est d'accord sur le constat et chacun, en
commission, a reconnu le phénomène. Personne ne l'a nié. Mais
ensuite, que faire? Mme Pieters dit que ce projet ne manque pas de
bonnes intentions mais certains pensent qu'il faut aller au-delà de
celles-ci et poser des actes. Certes, le harcèlement moral est
probablement inhérent aux premières formes de travail collectif mais
toutes les études récentes attestent qu'il s'agit d'un phénomène dont
l'ampleur est loin d'être négligeable. Dans une Europe où la qualité de
l'emploi est sans cesse mise en avant, le droit à la sécurité et à la
dignité dans l'exécution de son travail est un droit qui nous semble
fondamental et qu'il convient dès lors de garantir dans un cadre légal
approprié.

Actuellement, aucune législation en Belgique ne confère une
reconnaissance explicite au harcèlement moral sur les lieux du travail.
Ce qui est sans doute, ces dernières années, c'est l'évolution dans la
reconnaissance du phénomène, qui est passée d'une forme de statut
de problèmes subis par une minorité, supposée inadaptée, à un statut
de problèmes importants de la santé et de la sécurité au travail.

La première victoire est donc une prise de conscience collective du
phénomène et celle-ci suppose que l'on peut nommer l'inadmissible,
que l'on peut conscientiser les victimes potentielles mais aussi tous
les travailleurs et intervenants au sein de l'entreprise. Et ceci afin que
nous ne retrouvions pas notre capacité à nous indigner uniquement
lorsque les faits apparaissent sur la scène publique et qu'ils sont
éventuellement relayés et amplifiés par les médias.

Le harcèlement a beaucoup de conséquences et provoque bien
souvent des maladies graves et, à terme, il entraîne l'exclusion
professionnelle ou des difficultés de réadaptation ultérieure. Il
engendre également des coûts pour l'entreprise: salaire garanti et
congé de maladie, coûts directs et indirects de production. Une
situation difficile dans le chef du travailleur engendre démotivation,
moindres performances, absentéisme et rotation de personnel. M.
Timmermans, dans son rapport, a dit que les intérêts des travailleurs
et des employeurs sont non convergents. Je pense pour ma part
qu'ils sont convergents et que les entreprises ont intérêt à ce qu'il n'y
ait ni stress, ni harcèlement afin que les travailleurs puissent travailler
dans de bonnes conditions et être tout à fait efficaces.

Je peux comprendre qu'un certain nombre d'employeurs ou leurs
représentants ne soient pas entièrement convaincus de cela.

Cette question fait aussi partie du débat. Au lieu de s'intéresser aux
victimes, ce débat s'est orienté vers l'abus de droit ou vers les dérives
possibles du droit.

En commission, certains ont soutenu que les principes généraux de la
recherche du bien-être des travailleurs comportent déjà des mesures

Voor ons is het recht op veiligheid
en respect op het werk een
grondrecht dat binnen een wettelijk
kader moet worden gewaarborgd.
De jongste jaren is het verschijnsel
'pesterijen' uitgegroeid van een
probleem waarvan een
`onaangepast geachte minderheid'
het slachtoffer is tot een
belangwekkend probleem op het
gebied van de gezondheid en de
veiligheid op de werkplek.

Pesten kan immers ernstige
gevolgen hebben, zoals ziekten en
zelfs uitsluiting uit het
arbeidsproces, maar het kan ook
de ondernemingen op kosten
jagen. In dat dossier lopen de
belangen van de werkgevers en
de werknemers gelijk, ook al zijn
sommige werkgevers daarvan niet
overtuigd.

In de commissie voor de Sociale
Zaken opperden sommigen dat de
algemene beginselen van het
streven naar welzijn van de
werknemers al maatregelen ter
preventie van pesterijen bevatten.
Pesten staat gelijk met

psychische moord en niet met een
"extreme vorm van sociale stress
op het werk".

Het preventieve gedeelte, dat er
zowel toe strekt de risico's op te
sporen als procedures ter
remediëring in te stellen, is de
hoeksteen van het ontwerp, dat op
onze steun kan rekenen.

Tijdens het debat hebben
sommigen zich toegespitst op het
repressieve. Wij menen dat het
activeren van het onderdeel
"sancties" op de tweede plaats
moet komen en hoe dan ook
voortvloeit uit de vaststelling dat
men gefaald heeft.

Het repressieve gedeelte heeft tot
doel de mensen duidelijk te maken
dat preventie geen passieve
maatregel is. Het is een
veeleisend proces, dat
veronderstelt dat alle actoren
binnen het bedrijf zich ten volle

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

visant la prévention du harcèlement moral, rendant ainsi inutile l'ajout
d'un point spécifique consacré à ce phénomène. Si, effectivement, la
loi de 1996 oblige tout employeur à assumer, entre autres, les
charges psychosociales occasionnées par le travail, celles-ci font
surtout référence aux pratiques de productivité, de flexibilité, de
rentabilité professionnelle et donc aussi au stress et aux tensions
relationnelles. Si la charge psychosociale peut être une cause
possible du harcèlement, elle n'épuise certainement pas le
phénomène qui doit être nommé pour ce qu'il est, une forme de
meurtre psychique ou un processus de destruction systématique de
l'individu et non une forme extrême de stress social comme certains
le nomment.

En ce sens, nous soutenons l'orientation du présent projet de loi qui
est de traiter de manière tout à fait spécifique la prévention des
différentes formes de harcèlement, mais aussi la violence sur les lieux
de travail. Toute autre orientation n'aurait pas été en adéquation ni
avec le cheminement vers une prise de conscience collective du
phénomène ni avec l'objectif politique du projet qui est précisément
de rompre avec la banalisation, avec cette sorte d'excès de tolérance
que l'on retrouve encore trop souvent dans le monde des entreprises.
En commission, Mme la ministre a utilisé cette formule: "Il faut briser
le silence". C'était d'ailleurs la conclusion après les marches
blanches, dans un autre contexte certes mais il y a des similitudes.
Mme la ministre a utilisé l'expression "casser le cycle de la peur, de
l'isolement, de l'humiliation". Nous pensons que c'est bien de cela qu'il
s'agit.

Cette exigence de conscientiser tout un chacun au fait que les
phénomènes dénoncés sont une réalité et qu'ils ne peuvent pas
exister nous amène à la clé de voûte de l'ensemble des dispositifs à
l'examen, à savoir tout le volet préventif qui lie la détection des
risques et la mise sur pied des mesures adaptées à leur prévention.

Les débats l'ont prouvé en commission, certains se sont focalisés sur
le répressif. Nous l'avons déjà dit et répété, cela figure dans le
rapport, l'activation du volet "sanctions" est subsidiaire et repose
nécessairement sur un constat d'échec, le but étant avant tout de
créer un climat de confiance permettant d'apporter une solution
interne au problème posé. L'existence de ce volet répressif je pense
par exemple au droit pour les organisations d'ester en justice est
bien de faire comprendre que la prévention n'est pas une mesure
passive que l'on traite avec légèreté ou désinvolture, mais un
processus exigeant qui implique l'engagement de tous les acteurs au
sein de l'entreprise, en particulier dans la mise en oeuvre d'une
politique volontariste de prévention.

Un aspect qui a été débattu et sur lequel certains se sont exprimés à
cette tribune est la crainte d'une judiciarisation croissante des conflits
et des éventuels abus dans l'application du volet répressif. Nous
pensons que ces craintes ne sont pas fondées. Comme cela figure
dans le rapport, on a rappelé en commission que s'il devait y avoir
des accusations lancées à la légère, en mettant en cause l'intégrité
d'une personne injustement accusée, non seulement les articles 443
et suivants du Code pénal relatifs aux atteintes portées à l'honneur ou
à la considération des personnes peuvent s'appliquer, mais
également les règles du droit du travail. D'où toute l'importance du
règlement du travail qui peut, bien évidemment, fixer les sanctions

inzetten.

De vrees dat de repressieve
bepalingen tot een juridisering
zouden kunnen leiden, is
ongegrond. De artikelen 443 en
volgende van het Strafwetboek en
het arbeidsrecht blijven immers
van toepassing.

Dankzij het ontwerp worden
slachtoffers uit hun isolement
gehaald: een snel onderzoek van
de feiten (geweld, pesterijen)
wordt nu verplicht gesteld. Als er
niet snel wordt ingegrepen, de
zaken op hun beloop worden
gelaten en de situatie ongehinderd
verder kan verzieken, dreigt men
er niet meer uit te geraken en
dreigt de toestand zelfs
onomkeerbaar te worden. Dat
heeft de affaire van de
postbeambte in Wezembeek-
Oppem ons alvast geleerd. De
economische en financiële
belangen worden gediend door
kwaliteitsjobs.

De PS-fractie steunt het ontwerp,
omdat het de problematiek op een
intelligente manier aanpakt.

Ik ben ervan overtuigd dat de
eerste evaluatie positief zal zijn.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

applicables au travailleur qui abuserait de la procédure de plainte. Il
n'est pas exclu non plus cela a été rappelé qu'un travailleur qui
abuserait gravement de la présente loi puisse être licencié pour faute
grave.

Un autre point positif de ce projet est que l'on brise désormais
l'isolement dans lequel se trouve généralement la victime et que l'on
impose une investigation rapide des faits de violence ou de
harcèlement. Il est vrai qu'il faut agir vite car les effets et les
conséquences se portent sur le long terme si on ne le fait pas.

Si ce projet de loi vise en premier lieu à garantir le droit à la dignité
humaine au travail, on oublie trop souvent que la qualité de l'emploi
participe aussi aux intérêts économiques et financiers de l'entreprise
et à ceux de la société dans son ensemble.

En conclusion, monsieur le président, le groupe socialiste soutient ce
texte car il aborde la problématique d'une manière intelligente et
cohérente tant en ce qui concerne le champ d'application général du
projet que sa portée et son approche des solutions préconisées face
aux différentes situations de violence et de harcèlement.

En particulier, le renversement de la charge de la preuve au civil,
principe qui n'est d'ailleurs pas neuf et qui ne sera applicable que
lorsque le travailleur justifie d'un intérêt, ainsi que la protection contre
le licenciement et les modifications unilatérales des conditions de
travail sont autant d'éléments positifs et innovateurs présents dans ce
projet de loi.

Notre sentiment est qu'il s'agit d'une bonne loi, d'une loi complète dont
l'efficacité sera démontrée dans deux ans. Certains ont évoqué
l'évaluation. Pour ma part, je suis optimiste et je suis convaincu,
madame la ministre, que la première évaluation qui sera effectuée en
collaboration avec les partenaires sociaux sera positive.

Nous voterons donc ce projet de loi.

01.07 Joos Wauters (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de voorzitter,

mevrouw de minister, collega's, wij zijn gemeenzaam de term
mobbing gaan gebruiken. Iedereen weet daarmee waarover het gaat.
Mobbing is echter de Engelse term voor meute en is afkomstig uit
Amerika. Hij werd gebruikt in verband met de maffia die de uitbaters
van bars afperste. Met mobbing werd dus het ongewenst agressief
gedrag van de meute beklemtoond. Vandaag hebben wij een
instrument om die meute op de werkvloer te bestrijden. Het is
belangrijk dat het probleem intern, op de werkvloer, wordt aangepakt.
Daarvan zijn dramatische voorvallen bij De Post bekend. Het
probleem moet echter ook extern worden aangepakt. Ik denk dan aan
bus- en treinbegeleiders die door externen worden geïntimideerd en
gepest.

Uit getuigenissen van slachtoffers die ons zwaar hebben getroffen
bleek door welke hel zij moeten gaan en hoezeer zij lijden. Het gaat
echter niet alleen om menselijk leed, maar ook om economisch leed.
Door dergelijk gedrag zijn er immers meer arbeidsongevallen, grotere
periodes van ziekteverlof en een groot verlies aan productiviteit. Wij
vinden dat dit een sociaal probleem is waarvoor tussen de
werkgevers en werknemers een oplossing moet worden gevonden.

01.07 Joos Wauters (AGALEV-

ECOLO): L'origine du concept de
mobbing provient des USA où des
bandes maffieuses menaçaient
des commerçants, lesquels
devaient payer s'ils voulaient être
laissés tranquilles.

Concrètement, dans la société
actuelle, on entend par mobbing
un ensemble de comportements
indésirables visant à empoisonner
la vie de son prochain. Il s'agit
donc d'un problème social qui
réclame une réelle solution. On a
trop longtemps fermé les yeux sur
ce phénomène.

Les sept points positifs ont été
évoqués en commission: le
harcèlement, la violence et

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Mevrouw de minister, ook in de commissie maakte wij duidelijk dat wij
terzake volledig achter uw benadering staan. Wij zijn ervan overtuigd
dat via dit wetsontwerp de werknemers een aantal middelen wordt
aangereikt om het taboe rond deze materie, het grote zwijgen zoals u
het zelf noemde, te doorbreken.

Ik herhaal de zeven pluspunten die wij reeds aanhaalden in de
commissievergadering.

Het eerste, zeer belangrijke punt is dat geweld, pesterijen en seksuele
intimidatie een geïntegreerde benadering vergen omwille van het feit
dat de grens tussen deze vergrijpen zeer klein is, in die zin dat het
ene voortvloeit uit het andere.

Ten tweede, de slachtoffers en de getuigen worden beschermd tegen
ontslag en krijgen mogelijks een vergoeding. Dit is een goede
maatregel via dewelke het stilzwijgen zal worden doorbroken, omdat
betrokkenen zich, zij het gedurende een bepaalde periode,
beschermd voelen en weten dat zij in alle veiligheid kunnen spreken.

Ten derde, de omkering van bewijslast. Naar verluidt doen de
liberalen moeilijk over de omkering van de bewijslast, maar aangezien
wij op dat vlak zijn gebonden aan de Europese directieven heb ik
daarmee geen enkel probleem. Trouwens, dit biedt een betere
bescherming aan het slachtoffer.

Ten vierde, in dit ontwerp ligt de klemtoon op preventie en
preventieplannen. Eigenlijk is preventie de eerste en meteen ook de
belangrijkste stap die moet worden gezet.

Ten vijfde, naast de syndicale organisaties krijgen ook de NGO's het
recht om op te treden en deel te nemen aan het debat.

Ten zesde, via dit wetsontwerp kunnen ook externe en derde
personen worden aangepakt en benaderd. Dat is ook belangrijk.

Ten zevende, via dit ontwerp kunnen de bestaande sociale
instrumenten worden gehanteerd in ondernemingen. Inderdaad, het
Comité voor Preventie wordt ingeschakeld, het arbeidsreglement krijgt
zijn plaats, de preventieadviseurs en de medische inspectie worden
ingeschakeld. Op die manier wordt gebruikgemaakt van de sociale
overlegstructuren die in een onderneming bestaan. Het kan ons
slechts verheugen dat ook ten volle aandacht werd gevraagd voor het
sociaal overleg. Het is evenwel jammer dat de sociale partners geen
akkoord bereikten, al betekent dat niet dat wij niet moeten optreden.
Wij moesten trouwens optreden om zowel de privé- als de openbare
sector in te dekken.

De sociale partners zullen later ook via de wet nog mee worden
betrokken. Zij zullen niet alleen de regels inzake de toepassing van de
preventiemaatregelen moeten uitwerken, maar ook maatregelen voor
de werknemers die in contact komen met het publiek en de verdere
modaliteiten inzake informatie verspreiden.

Mevrouw de minister, ik heb toch een aantal opmerkingen en vragen.

Ten eerste, over deze wet wordt straks gestemd. Op welke wijze zult

l'intimidation sexuelle doivent être
approchés de manière intégrée;
les victimes et les témoins sont
protégés contre le licenciement; la
charge de la preuve est inversée;
l'accent est mis sur la prévention
et les plans de prévention; les
syndicats et les ONG doivent
pouvoir faire entendre leur voix
dans le débat; même les tiers
relèvent de cette réglementation;
les structures de concertation
sociale existantes seront mises à
profit. Nous regrettons que les
partenaires sociaux n'aient pas
abouti à un accord. C'est la raison
pour laquelle le gouvernement a
dû intervenir, également pour
rendre la réglementation
applicable au secteur public. Les
partenaires sociaux pourront
apporter leur pierre à l'édifice lors
des prochains développements
pratiques de la loi.

Comment le gouvernement
compte-t-il informer les citoyens
des dispositions de la future loi?
Les groupements de victimes
seront-ils associés au processus?
La ligne téléphonique spécifique
ne devrait-elle pas être rouverte?
Elle pourrait en effet s'ajouter à
l'ensemble des instruments
développés sur le lieu de travail.

Le travail des conseillers en
prévention est crucial dans le
cadre de l'assistance aux victimes.
Les arrêtés d'exécution qui doivent
régler leur statut n'ont pas encore
été pris. Par exemple, on ignore
toujours les critères auxquels les
intéressés doivent satisfaire en
matière de diplôme. Pourquoi tout
cela prend-il autant de temps?

Parallèlement, se pose la question
du financement et du service
minimum. Il existe dès à présent
une check-list permettant
d'évaluer l'existence ou non de
mobbing. Cette liste devrait être
insérée dans les arrêtés
d'exécution.

Nous sommes heureux que, grâce
à l'adoption de notre amendement,

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

u de wet bekendmaken? Welk informatiemateriaal zult u gebruiken?
In welke vorm zult u die informatie gieten en welke doelgroep wilt u
bereiken? Wij moeten duidelijk weten hoe u deze wet verder zult
ondersteunen. In welke mate zult u de groepering van slachtoffers bij
de informatiecampagne betrekken?

Ten tweede, uw voorganger, mevrouw Smet, heeft de groene
telefoonlijn omwille van budgettaire maatregelen afgeschaft. Nochtans
kwamen daar per jaar 15 oproepen binnen van slachtoffers die geen
raad meer wisten. Kunt u dit kanaal opnieuw openen zodat u, naast
de instrumenten binnen de onderneming, ook over een ander middel
beschikt waarlangs de slachtoffers de stilte kunnen doorbreken.

Ten derde, de externe preventiediensten zijn voor ons belangrijk. De
uitvoeringsbesluiten zijn al vier jaar geleden genomen. Wij vinden het
ook belangrijk dat de preventieadviseur een psycholoog de
psychosociale bijstand kan leveren. Mevrouw de minister, kunt u
dringend maatregelen uitvaardigen inzake de opleidings- en
diplomavereisten die deze mensen moeten hebben? Deze
uitvoeringsmaatregelen zijn er nog niet voor de preventieadviseurs,
waarop u nu een beroep wilt doen. Zij spelen voor mij een belangrijke
rol in deze materie. Wij moeten kunnen aangeven aan welke
vereisten en diplomavoorwaarden deze mensen moeten voldoen.

Bovendien rijst de vraag naar de financiering en de minimale
dienstverlening die deze externe preventiediensten moeten leveren.
Wij moeten een antwoord op die vragen krijgen zodat uw wet ten volle
kan renderen.

Ik wil u een suggestie doen, mevrouw de minister. Wij weten dat er
een checklist bestaat om na te gaan of er werkelijk sprake is van
mobbing. De verschillende organisaties gebruiken die lijst al. Ik meen
dat u dit belangrijk instrument in de uitvoeringsbesluiten moet
opnemen zodat wij ook het oneigenlijk gebruik van deze wet kunnen
tegengaan. Van bij het begin moeten wij de probleemstelling goed
kunnen omschrijven.

Mevrouw de minister, wij zijn erg tevreden dat u het amendement
voor een evaluatie om de twee jaar, geïnspireerd door de groene
fractie, hebt aangehouden. Wij vinden het heel belangrijk dat wij
daaruit lessen zouden trekken. Zo kunnen wij in de regelgeving een
duidelijke vooruitgang boeken en bijsturen waar nodig. Wij menen dat
deze wet zal bijdragen tot een verandering van de bedrijfscultuur als
zodanig.

Mevrouw de minister, mag ik u ook vragen om de organisatie van
slachtoffers ook bij deze evaluatie te betrekken.

Er is nog een aspect waarvoor wij in de kou zijn blijven staan. Wij
dachten een sluitstuk te maken door een extern anoniem meldpunt op
te richten zodat de kring wordt gesloten. Immers, mobbing gebeurt
niet alleen op werkvloer. Wij stellen vast dat mobbing vaak in het
privé- en ontspanningsleven en in de sociaal-culturele dimensie wordt
voortgezet. Mobbing verspreidt zich en is dus niet alleen op de
werkplek merkbaar.

Daarom zou het goed zijn dat er een extern anoniem meldpunt komt
waar slachtoffers zich kunnen melden en van waaruit ook kan worden

il sera procédé à une évaluation
bisannuelle pouvant déboucher, le
cas échéant, sur des corrections.
Nous demandons que les victimes
soient associées à cette
évaluation.

Nous restons toutefois sur notre
faim en ce qui concerne notre
demande de mise en place d'un
point de contact anonyme et
externe. En effet, le mobbing ne
se limite souvent pas au lieu de
travail.

Nous appuyons pleinement le
projet à l'examen. Nous ne
comprenons pas l'attitude du
CD&V qui s'oppose aux appels
téléphoniques malveillants mais
joue, dans ce dossier, la carte
patronale.

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

geageerd. Wij willen dit blijven beklemtonen. Wij werken aan een
wetsvoorstel om uw wet, in onze overtuiging, te vervolledigen.

Mevrouw de minister, onze benadering is altijd rechtlijnig geweest. Wij
steunen ten volle dit wetsontwerp. Wij begrijpen de CD&V niet die wel
in de bomen kruipt om te zeggen dat de treitertelefoons moeten
worden afgeschaft. Dit gaat hier over meer dan treitertelefoons. Dit
gaat hier over fundamentele zaken en hier laat de CD&V het afweten.
Het is duidelijk dat de CD&V uitsluitend de patronale kaart trekt. Wij
kunnen dat niet begrijpen. Dat is warm en koud tegelijkertijd blazen.
Dat ze maar op die manier voortdoen in de oppositie, het zal haar niet
verder brengen.

De voorzitter: Vraagt nog iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.

Bespreking van de artikelen
Discussion des articles

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan van het wetsontwerp nr. 1583. De door de commissie
aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking. (Rgt 66,4) (1583/6)
Nous passons à la discussion des articles du projet de loi n° 1583. Le texte adopté par la commission sert
de base à la discussion. (Rgt 66,4) (1583/6)

Het wetsontwerp telt 11 artikelen.
Le projet de loi compte 11 articles.

Ingediende amendementen:
Amendements déposés:

Art. 3
- 1: Trees Pieters (1583/4)
Art. 5
- 2: Trees Pieters (1583/4)
- 3: Trees Pieters (1583/4)
- 4: Trees Pieters (1583/4)
- 5: Trees Pieters (1583/4)
- 6: Trees Pieters (1583/4)
- 7: Trees Pieters (1583/4)
- 8: Trees Pieters (1583/4)
- 9: Trees Pieters (1583/4)
- 10: Trees Pieters (1583/4)

01.08 Trees Pieters (CD&V): Mijnheer de voorzitter, wij wensen

geen toevoeging van een punt 8 in artikel 3. Wij willen dat punt 3
wordt aangevuld, zoals bepaald is in de wet op het welzijn op het
werk, waar het gaat over de psycho-sociale begeleiding, en dat dit
gebruikt wordt als instrument om die wet in te vullen.

01.08 Trees Pieters (CD&V):

L'amendement 1 à l'article 3
comprend l'ajout d'un point 8 à la
liste des sept points énoncés dans
la loi sur le bien-être au travail.
Nous estimons que les centres
d'accompagnement psychosocial
doivent jouer un rôle dans le cadre
du harcèlement sur le lieu de
travail.

De voorzitter: Er staan foutjes in artikel 3 zoals het nu is opgesteld.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Il faut lire en français: "la protection des travailleurs contre la violence et le harcèlement moral ou sexuel au
travail..."

Article 4, pas d'observation, pas d'amendement.

7° "participer (...) contre la violence et le harcèlement moral ou sexuel".

Artikel 4 is aangenomen.

Wij zijn aan uw amendement nr. 2. U hebt ook een amendement nr. 3.

01.09 Trees Pieters (CD&V): Inderdaad. Dit amendement strekt

ertoe artikel 32quater te wijzigen. Wij wensen dit te doen niet door de
opsomming over te nemen maar door de maatregelen die dienen
aangepast aan de aard van de activiteiten, de grootte van de
onderneming aan te vullen met: "en het geëvalueerde risico, worden
vastgesteld overeenkomstig de algemene bepalingen van hoofdstuk II
van deze wet" omdat wij in de geest van de wet op het welzijn op het
werk willen blijven.

De voorzitter: Ik moet aan de Kamer signaleren dat de Franse tekst opnieuw, en dat zal zo zijn voor een
aantal bemerkingen, moet worden gelezen: "Chapitre Vbis. Dispositions spécifiques concernant la violence
et le harcèlement moral ou sexuel au travail."

Ik zal dat nog een aantal keren moeten herhalen.

Met amendement nr. 3 op artikel 5 stelt u voor artikel 32sexies te vervangen.

01.10 Trees Pieters (CD&V): Mijnheer de voorzitter, dit amendement

blijft in dezelfde logica, in casu de wet op het welzijn op het werk.

De voorzitter: Amendement nr. 4 strekt ertoe artikel 32septies te vervangen.

01.11 Trees Pieters (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik ben niet in

het bezit van dat amendement. Over welk artikel gaat het?

De voorzitter: Amendement nr. 4 op artikel 5.

01.12 Trees Pieters (CD&V): Mijnheer de voorzitter, artikel 5 telt

zeer veel artikelen.

De voorzitter: U hebt gelijk. Amendement nr. 4 handelt over artikel 32septies.

01.13 Trees Pieters (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ook dit

amendement zit in dezelfde logica.

De voorzitter: Met amendement nr. 5 op artikel 5 stelt u voor artikel 32octies weg te laten.

01.14 Trees Pieters (CD&V): Inderdaad.

De voorzitter: Amendement nr. 6 strekt ertoe artikel 32decies te wijzigen.

01.15 Trees Pieters (CD&V): Ja.

De voorzitter: Amendement nr. 7 op artikel 32undecies. Amendementen nrs. 8 en 9 op artikel 32 tredecies.

01.16 Trees Pieters (CD&V): Mijnheer de voorzitter, amendement

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

nr. 9 strekt ertoe de paragrafen 3 en 4 weg te laten in artikel
32tredecies. Een verplichte reïntegratie van de werknemer is niet
wenselijk in deze gevallen omdat het vertrouwen dat aan de
arbeidsrelatie ten grondslag ligt, geschonden is.

Le président: Madame la ministre, ne serait-il pas possible de faire preuve de coordination? Car utiliser
une numérotation comme 32tredecies n'est pas très élégant d'un point de vue légistique.

Amendement nr. 10 strekt ertoe in het vooropgestelde artikel 32tredecies paragraaf 7 weg te laten.

01.17 Trees Pieters (CD&V): Mijnheer de voorzitter, wij vragen dat

de beschermingsregels worden weggelaten.

De voorzitter: De stemming over de amendementen en artikel 5 wordt aangehouden.

Les articles 6 et 7 sont adoptés.

Er is een kleine correctie in artikel 6, laatste zin. Het moet pesterijen of ongewenst seksueel gedrag zijn.
Het is niet "en" "en" maar "of" "of".

De stemming over de amendementen en de artikelen 3 en 5 wordt aangehouden.
Le vote sur les amendements et les articles 3 et 5 est réservé.

De artikelen 1 en 2, 4, 6 tot 11 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 et 2, 4, 6 à 11 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over de aangehouden amendementen en de
aangehouden artikelen en over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur les amendements et les articles réservés ainsi que sur
l'ensemble aura lieu ultérieurement.

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan van wetsontwerp nr. 1584. De door de commissie
aangenomen tekst geldt als basis voor de bespreking. (Rgt 66,4) (1584/1)
Nous passons à la discussion des articles du projet de loi n° 1584. Le texte adopté par la commission sert
de base à la discussion. (Rgt 66,4) (1584/1)

Het wetsontwerp telt 7 artikelen.
Le projet de loi compte 7 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

Etant donné qu'il y a des corrections de texte, je vais passer les articles en revue.
Aangezien er tekstverbeteringen zijn, zal ik de artikelen overlopen.

Madame la vice-première ministre, le texte a-t-il été rédigé en français ou en néerlandais?

En ce qui concerne le titre, il faut lire, dans le texte français, "à l'occasion de" au lieu de "à propos de" et
"contre la violence et le harcèlement moral ou sexuel" au lieu de "contre la violence, le harcèlement moral
et sexuel".

Artikel 1 wordt aangenomen.
L'article 1 est adopté.

In het opschrift van Hoofdstuk II moet het volgende gelezen worden: "Wijziging van de wet van 4 augustus
1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk."
En français, il faut lire: "Modification de la loi du 4 août 1996 relative au bien-être des travailleurs lors de
l'exécution de leur travail."

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Il faut citer les lois convenablement!

01.18 Fred Erdman (SP.A): Mijnheer de voorzitter, kan het

verplichten van de diensten om dergelijke correcties aan te brengen,
gekwalificeerd worden als pesterij?

De voorzitter: Volgens de voorzitter wel. Wij mogen ons gelukkig prijzen dat die diensten bestaan. Ik
apprecieer ze. Die diensten vermijden dat wij errata moeten publiceren in het Belgisch Staatsblad!

A l'article 5, il y a différentes corrections de texte en ce sens qu'en français, il faut toujours lire "moral ou
sexuel" au lieu de "moral et sexuel".

De artikelen 1 tot 7 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 7 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

02 Wetsvoorstel van de heer Hugo Coveliers tot wijziging van de gewone wet van 16 juli 1993 tot

vervollediging van de federale staatsstructuur (1363/1 tot 6)

02 Proposition de loi de M. Hugo Coveliers modifiant la loi ordinaire du 16 juillet 1993 visant à achever

la structure fédérale de l'Etat (1363/1 à 6)

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

De heer Jef Tavernier, rapporteur, heeft het woord.

02.01 Alfons Borginon (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, kunnen wij

een exacte voorlezing van het verslag krijgen? Ieder woord is blijkbaar
gewikt en gewogen?

02.02 Jef Tavernier, rapporteur: Mijnheer Borginon, ik breng met

genoegen verslag uit van de bespreking in de commissie van het
wetsvoorstel van de heer Coveliers. Dit wetsvoorstel hebben wij in de
commissie besproken op 23 en 29 maart van dit jaar, of ik vergis mij
23 en 29 januari van dit jaar.

De voorzitter: Mijnheer de verslaggever, u kent het fameuze vers in het Latijn: festina lente.

02.03 Jef Tavernier, rapporteur: Mijnheer de voorzitter, wij hebben

het wetsvoorstel besproken op 23 en 29 januari. Het wetsvoorstel van
de heer Coveliers werd enigszins in extremis mee ondertekend door
de heer Van Campenhout die daarmee uiteraard zijn gehechtheid aan
dit voorstel wilde onderstrepen. De indiener stelde dat het
wetsvoorstel tot doel had de rechtsonzekerheid weg te nemen die
vandaag bestaat voor zowel de burger als de administratie van de
belastingen in verband met de toepassing van de milieutaks op
drankverpakkingen. Daarnaast was het de bedoeling een rechtsgrond
te creëren die het ministerie van Financiën moet toelaten te waken
over de continuïteit van de dienstverlening in dat verband, meer
bepaald omdat de opvolgingscommissie die geïnstalleerd was bij wet
van 16 juli 1993 eigenlijk sedert 1998 niet meer samenkomt. In de
algemene bespreking werd eigenlijk vooral het woord genomen door

02.03 Jef Tavernier, rapporteur:

La commission s'est réunie pour
examiner cette proposition les 22
et 29 janvier 2002. La proposition
de loi Coveliers a été cosignée in
extremis par M. Van Campenhout.
L'auteur de la proposition entend
lever l'insécurité juridique qui
concerne actuellement les
citoyens et le fisc en matière
d'application de la taxe
environnementale sur les
emballages de boissons. La
proposition vise également à

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

enerzijds, uw verslaggever en anderzijds, de minister van Financiën
en ook door de heer Leterme. Dit wetsvoorstel werd "gekaderd" in de
hele problematiek van het verpakkingsafval en de milieubelasting op
dat afval. Er werd onderstreept dat dit paste in een nieuwe benadering
waarbij we eigenlijk naar een nieuw systeem evolueren. In plaats van
het vroeger uitgewerkte systeem van ecotaksen krijgen we een nieuw
systeem van enerzijds, ecoboni en anderzijds, een verpakkingsheffing
waarbij de opvolgingscommissie die sedert een aantal jaren niet meer
samenkomt ontheven wordt van haar bevoegdheden.

Het ministerie van Financiën zou die bevoegdheden gaan uitoefenen.
Daarbij werd uiteraard de vraag gesteld naar de huidige stand van
zaken in het dossier van het politiek akkoord rond het nieuwe systeem
van ecoboni en verpakkingsheffing. Daarover werd door de minister
van Financiën uitleg gegeven. Hij bevestigde dat er over het
vraagstuk van de ecofiscaliteit een akkoord bestaat binnen de
regering dat intussen naar de Raad van State is verstuurd.

Bovendien werd na een eerste summier advies van de Europese
Commissie ondertussen een meer inhoudelijk advies verstrekt. Dit
advies zal ook aan de Raad van State worden overgemaakt zodat
binnenkort het ontwerp in de Ministerraad kan worden besproken en
bij het Parlement kan worden ingediend.

De heer Leterme heeft terzake opgemerkt dat zijn bezorgdheid ging
naar de rechtszekerheid van consumenten en bedrijven. Hij heeft ook
vragen gesteld naar de stand van zaken in dit dossier.

De minister heeft hierop geantwoord dat de Europese Commissie had
bepaald dat de procedure mocht worden voortgezet zonder te
wachten op het formele advies van de Commissie. Dit advies is
ondertussen aangekomen. De minister zei bovendien dat de
Europese Commissie geen fundamentele kritiek had op het ontwerp.

Een punt van discussie was het al dan niet invoeren van een
limietdatum. Mijnheer Leterme, uw rapporteur heeft dit punt
aangekaart en de commissie heeft na overleg met de minister
gemeend dat dit op dat moment niet wenselijk was.

Daarnaast waren er ook amendementen ingediend door de heer
Leterme, die voorstelde om het BTW- en accijnstarief op minerale
waters en frisdranken te verlagen. Hij verwees daarbij naar een
wetsvoorstel dat hij in het begin van deze legislatuur samen met de
heren Stefaan De Clerck en Dirk Pieters had ingediend. Hierop werd
door de minister geantwoord dat die voorstellen aan bod zouden
komen bij de bespreking van het definitieve ontwerp van wet. Op dit
moment leek het hem evenwel enigszins voorbarig om dit nu reeds in
dit overgangsontwerp op te nemen. De minister zei overigens heel
duidelijk dat het de bedoeling was om het BTW-tarief te verlagen van
21 naar 6%.

Na deze discussie werden de verschillende artikelen aangenomen
met 9 stemmen voor en 1 onthouding. De amendementen die waren
ingediend door de heer Leterme werden verworpen. Een
amendement van de heer Coveliers, ter verbetering van de tekst,
werd aangenomen. Het geheel van het wetsvoorstel werd bij de
eindstemming in de commissie unaniem aangenomen door alle
aanwezige leden.

procurer un fondement juridique
au ministère des Finances afin
qu'il puisse garantir la continuité
du service dans le cadre de ce
dossier.

La commission de suivi instaurée
à la suite de la loi du 16 juillet
1993 ne s'est plus réunie depuis
quelques années. Le débat en
commission fut essentiellement
mené par MM. Leterme et
Tavernier et par le ministre
Reynders.

La proposition de loi présente une
nouvelle approche de la
problématique des déchets
d'emballage et de la taxe
environnementale qui les grève.

La commission de suivi devait
transmettre ses compétences au
ministre des Finances. Celui-ci a
confirmé qu'un accord existait sur
ce dossier au sein du
gouvernement. La Commission
européenne a également déjà
rendu un premier avis qui a été
transmis au Conseil d'Etat. Après
l'avis du Conseil d'Etat, le texte
pourra, à court terme, aboutir au
Parlement.

M.Leterme a mis en exergue
l'importance de la sécurité
juridique. La Commission
européenne a décrété que la
procédure pouvait être poursuivie,
même s'il manque encore un avis
définitif. Elle n'a apporté aucune
objection fondamentale.

M. Leterme a proposé que la TVA
et le taux d'accise sur les eaux
minérales soient réduits et a
renvoyé à la proposition qu'il a
déposée avec MM. Pieters et De
Clerck. Aux dires du ministre, cette
proposition devrait être évoquée
lors de l'examen du projet de loi
définitif. Il a jugé qu'il n'était pas
opportun de le faire pour la loi
transitoire.

Les articles ont été adoptés par 9
voix et une abstention.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Les amendements de M. Leterme
ont été rejetés.

Un amendement de M. Coveliers
tendant à améliorer le texte a été
adopté.

L'ensemble a été adopté à
l'unanimité par les membres
présents.

02.04 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik dank de

verslaggever voor de inspanningen die hij heeft geleverd om
uiteindelijk, zij het met enige vertraging ik kom daar seffens op terug
het verslag te brengen waarvoor hij ook aangeduid was. Ik wil wel
beklemtonen dat ik niet akkoord ga met de omschrijving van de
verslaggever, collega Tavernier, die het eminente voorstel van collega
Coveliers heeft herleid tot ik probeer hem te citeren een
overgangswetsvoorstel. Ik vind dit denigrerend, collega Coveliers, en
ik wil ten uwen aanzien in volledige duidelijkheid en namens mijn
fractie, mijn partij en mijn beweging, die mij hebben verkozen,
beklemtonen dat ik mij distantieer van deze zeer denigrerende
opmerking van de heer Tavernier.

Collega's, het fundamentele debat over de ecotaksen, de
ecobelastingen, de ecoheffingen zullen wij binnen enkele weken of
maanden, wellicht nog tijdens deze legislatuur, mag ik veronderstellen
ik kom daar straks nog op terug nog kunnen voeren. Vandaar dat
ik mij veroorloof om mij vandaag te beperken tot een aantal
bedenkingen en, straks, tot een aantal precieze vragen aan de
indiener. Ik zal ook voorstellen indienen tot wijziging van wat voorligt.

Collega's, dit wetsvoorstel behandelt een deel van het geheel van de
sturende heffingen, de indirecte fiscaliteit, wat tot doel heeft het
gedrag van de mensen te reguleren. Ook het regeerakkoord heeft
daar wellicht, veronderstel ik toch, vanuit de andere geledingen van
de meerderheid...

Mijnheer de voorzitter, de minister van Financiën probeert mijn
aandacht af te leiden door met muntstukken te zwaaien. De minister
van Financiën heeft hiermee gisteren enige animositeit gecreëerd in
dit Huis, of tenminste in een aantal belendende percelen van dit Huis.
Ik vraag de minister van Financiën om mijn aandacht niet verder af te
leiden met geld, zij het bijna verwezen geld. Het is immers
achtentwintig februari, het is dus nog gangbaar. Hij probeert mijn
aandacht af te leiden of mij misschien uit te kopen.

02.04 Yves Leterme (CD&V): Je

ne suis pas d'accord que le
rapporteur présente l'importante
proposition de loi Coveliers
comme une simple mesure
transitoire. Je tiens à me
démarquer de cette analyse
dénigrante.

Nous n'aurons pas l'occasion
aujourd'hui de mener ce débat
fondamental sur les écotaxes,
lequel est normalement prévu pour
une date ultérieure au cours de
cette législature, au moment où la
législation les concernant sera
élaborée.

La présente proposition de loi
englobe les taxes destinées à
orienter le comportement des
consommateurs dans un sens
déterminé. Lors de la formation du
gouvernement, ces écotaxes
faisaient encore l'objet d'une large
unanimité mais celle-ci a tôt fait de
disparaître, si bien que l'actuelle
majorité n'a toujours pas
déterminé la forme définitive de
l'écofiscalité.

02.05 Paul Tant (CD&V): Mijnheer de voorzitter, dat is toch beter

dan het in brand te steken.

02.06 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik probeer mij

niet te laten afleiden, maar dat is moeilijk als men zwaait met geld en
collega's uit mijn fractie mij proberen te onderbreken. Bij de vorming
van de regering werd in het regeerakkoord een passus opgenomen
met betrekking tot sturende heffingen inzake consumptiegedrag,
meer bepaald de ecofiscaliteit, de ecoheffingen en de ecobelastingen.
Om een of andere reden werd de grote eenstemmigheid hierrond, die
blijkbaar aan de basis lag van het regeerakkoord en ook van de

02.06 Yves Leterme (CD&V): La

publication dans le Moniteur belge,
le 22 décembre 2000, d'un avis
dans lequel le ministre décidait de
ne pas appliquer provisoirement la
loi existante fut une première
juridique. Les Verts ne semblaient
pas y voir de problème. L'objectif

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

regeringsverklaring, op bepaalde momenten tegengewerkt
door

problemen, meningverschillen, interpretatieverschillen of

technische moeilijkheden. In elk geval is paars-groen er in de eerste
helft van de legislatuur niet in geslaagd om elementen van de
ecofiscaliteit op een ordentelijke manier aan te pakken
overeenkomstig de doelstellingen die in het regeerakkoord waren
opgenomen. Vandaar dat een juridisch novum, hoewel het ook al in
de jaren negentig is gebeurd op 22 december 2000 in het Belgisch
Staatsblad een bericht verschijnt dat zegt: er bestaat wel een wet,
maar ik, minister van Financiën, zeg u, beste burgers en bedrijven, wij
gaan die wet voorlopig niet toepassen.

De wetgeving inzake fiscaliteit en het ius fisci dat reeds dateert van de
late Middeleeuwen, vormen een belangrijk onderdeel van de
bevoegdheden van het Parlement. Het recht om een belasting te
heffen is een essentieel element van de parlementaire functie. Op 22
december 2000 stellen wij vast dat men, ondanks de ontroerende
eenstemmigheid en de goed samenwerking binnen de coalitie, er
blijkbaar niet in slaagt om de beloften aan de groenen in te vullen. De
groenen hebben na de verschijning van het bericht in het Staatsblad
gezegd dat er geen probleem was. Ik merk op dat er in het verleden
vanuit de groene fractie moord en brand werd geschreeuwd toen er
rond ecofiscaliteit vrijwel iets gelijkaardigs moest gebeuren, ondanks
het feit dat er toen wel sprake was van een voorontwerp van wet,
terwijl er nu enkel een politiek akkoord was, zoals de heer Tavernier
het daarnet heeft gezegd. Eind 2000 was het voor de groenen in elk
geval geen enkel probleem om te zeggen dat er geen nieuwe
ecotaksregeling was en dat men overging tot de orde van de dag met
de bedoeling weliswaar om heel snel, in het voorjaar van 2001, een
definitieve tekst van een voorontwerp van wet klaar te hebben, dat de
normale procedure zou doorlopen tot in het Parlement.

In het jaar 2001 zijn we getuige geweest van allerlei insinuaties,
afdreigingen, verdraaiingen van werkelijkheden en woorden en
verdachtmakingen vanuit de groene fractie ten aanzien van de
minister van Financiën. Men begon zelfs met het citeren uit teksten
die, volgens de toenmalige fractieleider van de groenen, niet aan de
Europese Commissie werden genotificeerd of niet voor verder gevolg
werden doorgegeven aan de Raad van State, zoals het akkoord was
genotuleerd in de Ministerraad. De sfeer met betrekking tot het
ontwerp rond deze problematiek was blijkbaar verpest. Het was voor
mij dan ook niet verwonderlijk dat de voorbije maanden de animositeit
omtrent dit dossier binnen de paars-groene meerderheid en dan
vooral binnen de groene fractie steeg. Het verslag van de heer
Tavernier zal zulks niet kunnen verbergen. Omdat het een slechte
gewoonte is en omdat het daarvoor in de toekomst moet worden
vermeden, herhaal ik dat men vanuit de groene fractie zelfs niet is
gezwicht voor het aanwenden en misbruiken van de positie als
verslaggever, in de persoon van de heer Jef Tavernier. Men is niet
gezwicht voor het misbruik van vertrouwen, toegekend door de
commissie voor de Financiën en de Begroting aan collega Tavernier
om verslag uit te brengen van de commissiewerkzaamheden
aangaande het eminente voorstel van de heer Coveliers. De heer
Tavernier heeft er niet voor gezwicht om misbruik te maken van deze
positie om de bespreking in het Parlement uit te stellen, niet alleen tot
ergernis van de heer Coveliers. (...)

était qu'un avant-projet de loi soit
déposé au début de 2001. En
2001 des suspicions apparurent et
des insinuations furent lancées de
part et d'autre. Ces derniers mois,
l'animosité s'est accrue au sein du
groupe Ecolo-Agalev. Le
rapporteur, M. Tavernier, a abusé
de sa propre position pour reporter
la discussion. Ce rapport était prêt
depuis des semaines. Il voulait
faire durer les choses jusqu'à ce
que le projet de loi relatif aux
écotaxes soit revenu du Conseil
d'Etat.

Cette proposition de loi vise
surtout à restaurer la sécurité
juridique qui avait notamment été
mise à mal par le fait que la
commission de suivi ne s'est plus
réunie depuis 1998.

02.07 Minister Didier Reynders: De heer Coveliers is meer dan zijn

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

voorstel eminent.

02.08 Yves Leterme (CD&V): Ik vraag u, mijnheer de minister, om

de kwalificatie van politieke en andere verdiensten van de heer
Coveliers hier terzijde te laten.

U bent er in elk geval niet voor gezwicht, mijnheer Tavernier, om
misbruik te maken van uw positie als verslaggever om zodoende het
debat hier onmogelijk te maken. Blijkbaar is het een uiting van de
goede verstandhouding binnen de paars-groene coalitie. Ik ben
pertinent zeker dat het verslag 4 of 5 weken geleden reeds afgerond
en uitgetikt was en klaar lag op de diensten van ons secretariaat. Het
verslag werd trouwens opgemaakt door de eminente medewerkers
die steeds uitstekend werk verrichten bij de redactie van verslagen. U
hebt uw positie misbruikt om de discussie hier uit de weg te gaan. U
hebt in een ijdele hoop geprobeerd om de tijd voor de behandeling
van het wetsvoorstel te rekken, tot het voorontwerp van wet inzake de
definitieve ecotaksregeling terugkwam van de Raad van State.

Het behandelen van het eminente wetsvoorstel van de heer Coveliers
moest zo lang worden gerokken tot er duidelijkheid was, ook politiek,
over het globale wetsontwerp inzake de ecotaks.

Collega's, de heer Coveliers zal het in zijn uiteenzetting ongetwijfeld
herhalen, maar het voorliggende wetsvoorstel ambieert vooral het
creëren van rechtszekerheid rond de positie van de
opvolgingscommissie. Let wel, het is niet de eerste
verantwoordelijkheid van de vorige meerderheid dat de
opvolgingscommissie niet tijdig werd samengesteld en niet heeft
gefunctioneerd. Het is ook grotendeels de verantwoordelijkheid van
de huidige regering. Goed, daar zal ik niet over uitweiden.

02.09 Jef Tavernier (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de voorzitter, twee

kleine opmerkingen. Omdat de heer Leterme blijkbaar problemen
heeft met data en tussentijden, heb ik met opzet in mijn verslag
vermeld dat dit werd besproken op 22 en 29 januari 2002. Tussen
vandaag en 29 januari zitten net vier weken, dus kan niets vier tot vijf
weken zijn blijven liggen. Een verslag is nooit klaar voor het einde van
de werkzaamheden. Bovendien zat er een week vakantie tussen.
Trouwens, als een commissie niet meer samenkomt en niet meer
opnieuw wordt samengesteld in 1998, valt dit dan niet onder de vorige
meerderheid?

02.09 Jef Tavernier (AGALEV-

ECOLO), rapporteur: Quatre
semaines seulement séparent la
dernière réunion de la commission
compétente qui s'est déroulée le
29 janvier et ce jour. Il ne s'agit
donc pas d'une inertie de cinq
semaines comme l'affirme M.
Leterme. La commission de suivi
s'est réunie pour la dernière fois
en 1998, donc sous le
gouvernement précédent.

02.10 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik wil gerust

met de heer Tavernier het debat over de opvolgingscommissie
aangaan, over wie de leden moest aanduiden, vanwaar de
voordrachten moesten komen. Ik zie echter dat de heer Tavernier dat
debat liever afrondt. Spreken wij af dat wij bij de bespreking van het
wetsontwerp ten gronde ingaan op de verantwoordelijkheden, voor
zover dit zinvol zou zijn. Het is immers vooral de toekomst die ons
bezighoudt. In ieder geval heeft de waarheid haar rechten. Het is iets
te makkelijk om inzake de opvolgingscommissie de vorige
meerderheid met de vinger te wijzen, wat bij u uiteraard een beetje
een systeem geworden is, namelijk het afschuiven van de eigen
verantwoordelijkheid. Ik hoop dat de minister ons niet verlaten heeft,
want ik kom thans tot mijn vragen.

02.10 Yves Leterme (CD&V):

Nous aurons l'occasion de discuter
de ce problème en profondeur
dans le cadre de l'examen du
projet de loi sur les écotaxes. Je
suis tout disposé à engager le
débat à ce sujet avec M.
Tavernier.

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Eerst zwaait u met geld, nu probeert u aan te vallen in de rug.

De voorzitter: De minister luistert naar u.

02.11 Yves Leterme (CD&V): Ten aanzien van de minister en de

collega's heb ik een viertal vragen of opmerkingen. Een eerste vraag
heeft te maken met...

De voorzitter: Dat noemt men in een andere taal apengeld.

02.12 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, nu vraag ik wat

meer uitleg. De mensen die binnen 500 jaar aan heuristiek zullen
doen en onze debatten zullen napluizen, zullen zonder beeld niet
begrijpen waarom u nu begint over apengeld. Tenzij ik dit mag
beschouwen als een persoonlijk feit, zou ik u willen vragen nu iets
meer uitleg te geven.

De voorzitter: Wij hebben dezelfde zaken in de hand, wij kregen die van dezelfde minister en wij kunnen er
niets mee doen.

02.13 Yves Leterme (CD&V): Dat is met deze regering heel vaak het

geval. Het eerste probleem dat ik wil aankaarten is dat de ecotakswet
een aantal keren werd gewijzigd. Indien men de opeenvolgende
wijzigingen op een rijtje zet, ziet men dat de wijziging van 7 maart
1996 belangrijk is. Het was de zoveelste in de rij, maar voor zover ik
weet werd die nooit genotificeerd aan de Europese Commissie. Dat is
de facto een inbreuk op wat het verdrag bepaalt. In dergelijke gevallen
is het evident dat er een notificatie gebeurt aan de Europese
Commissie. Ik geef toe, mijnheer Tavernier, dat deze inbreuk uit de
voorgaande legislatuur dateert. Om dit te verhelpen en de situatie te
regulariseren, had de vorige regering besloten om een koninklijk
besluit houdende coördinatie van de wettelijke beschikkingen inzake
de ecofiscaliteit te redigeren en te notificeren aan de Europese
instanties.

Volgens mijn informatie gebeurde dit op 18 december 1997. Het
probleem is dat het ontwerp van koninklijk besluit, dat bij de Europese
Commissie werd genotificeerd, nooit werd goedgekeurd.

Mijnheer de minister, uit de stukken blijkt dat u op 22 mei 2000
schriftelijk aan de Europese Commissie hebt gemeld dat u het
ontwerp van koninklijk besluit na overleg in de Ministerraad ter
bekrachtiging aan de Koning zult voorleggen. Ik meen echter te weten
dat het ontwerp van koninklijk besluit nooit in de Ministerraad ter
sprake kwam. Het ontwerp van koninklijk besluit werd echter vrij snel
na de missive aan de Europese Commissie op 31 juli 2000 aan de
Raad van State overgezonden.

Mijnheer de minister, hoever staat het nu met het ontwerp van
koninklijk besluit waarvan u zegt dat het in de Ministerraad werd
besproken? Dit blijkt echter niet in de Ministerraad te zijn besproken.
Heeft de Raad van State zijn advies al gegeven of is er nog geen
advies? Klopt het dat de Europese Commissie van plan was om een
procedure te starten tegen de Belgische regering voor de te grote
vertraging inzake de ratificatie van het koninklijk besluit waarvan in
1997 sprake was. Wat is de ware toedracht van dit dossier? Een
inbreukprocedure tegen ons land is immers niet niets.

02.13 Yves Leterme (CD&V): J'ai

quatre questions à poser ou
observations à formuler. La loi sur
les écotaxes a été modifiée à
plusieurs reprises. L'importante
adaptation du 7 mars 1996 n'a
jamais été portée à la
connaissance de la Commission
européenne. C'est la raison pour
laquelle le gouvernement
précédent avait décidé de rédiger
un arrêté royal coordinateur,
l'arrêté royal du 18 décembre
1997, et de le notifier à la
Commission. Toutefois, il n'a
jamais été adopté. Dans un
courrier du 22 mai 2000 adressé à
la Commission européenne, le
ministre a communiqué que la
procédure relative à cet arrêté était
encore en cours. Où en est-on,
aujourd'hui? Le Conseil d'Etat a-t-il
déjà remis un avis? La
Commission européenne songe-t-
elle à entamer une procédure
d'infraction à l'encontre de notre
pays pour cause de notification
tardive?

Un certain nombre de producteurs
de boissons ont obtenu une
dispense avec effet rétroactif,
combinée à une affiliation
rétroactive fictive à Fost-plus.
C'est ainsi qu'ils ont pu échapper
aux sanctions applicables en cas
d'infraction à la législation sur les

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Een tweede reeks vragen en bedenkingen hebben betrekking op de
problematiek inzake de retroactieve vrijstelling die aan een aantal
drankproducenten werd verleend, inclusief het invoeren van een
fictieve retroactieve aansluiting bij FOST Plus. Op 3 juli 2001 hadden
wij het daarover reeds in de commissie voor de Financiën en op 12
juli 2001 in de plenaire vergadering. Ik stelde een aantal vragen over
een Luiks bedrijf en de minister speelde in zijn antwoord daarop open
kaart. Hij zei dat hij tegen de wet in een fictieve retroactieve
aansluiting bij FOST Plus in een aantal bedrijven zou toelaten om te
ontsnappen aan de normale besluitvorming in het kader van de
procedure voor overtreding van de ecotakswetgeving. Daarover was
ik het niet met de minister eens.

Op basis van het eminente wetsvoorstel van de heer Coveliers heb ik
drie vragen over deze feiten van juli 2001. Ik veronderstel dat bij de
stemming over het wetsvoorstel van de heer Coveliers de wettelijke
basis voor een aantal heffingen zal wegvallen. Ik zal uitleggen wat
mijn twijfel terzake is.

Gesteld dat de wettelijke basis zou wegvallen en dat het dossier bij
wijze van spreken zou worden afgehandeld, heb ik enkele vragen te
stellen.

Alvorens mijn vragen te stellen wil ik citeren uit de Handelingen van
12 juli 2001, datum waarop de heer Tavernier, naar aanleiding van de
stemming over de motie tot besluit van mijn interpellatie van 3 juli
2001 in de commissie voor de Financiën, zei: "Bovendien stel ik vast
dat de minister in de commissie en achteraf zich geëngageerd heeft
om die ondernemingen te vergoeden die op basis van de situatie in
1996 boetes hebben betaald".

Mijnheer de minister, al is het soms moeilijk, toch probeer ik trouw te
blijven aan alle pogingen om te blijven behoren tot degenen die de
woorden van de heer Tavenier ten volle ernstig nemen.

In de Handelingen van 12 juli 2001 wellicht de verbeterde versie,
mijnheer Tavernier, want zowel in uw hoedanigheid van rapporteur als
van spreker ontvangt u documenten die u kunt verbeteren of
aanpassen; die documenten werden aldus verondersteld aan u te zijn
overgezonden voor correctie lees ik dat u zei, zonder te worden
tegengesproken door de regering: "Bovendien stel ik vast dat de
minister in de commissie en achteraf" wellicht in de wandelgangen
of ter gelegenheid van een persoonlijk onderhoud "zich
geëngageerd heeft om die ondernemingen te vergoeden die op basis
van de situatie in 1996 boetes hebben betaald".

Met uitvoering van de ecotakswetgeving die strafrechtelijk wordt
gesanctioneerd kan de heer Tavernier hier slechts boetes bedoelen
die na een strafrechtelijke procedure zijn opgelegd. Het kan hier
immers niet gaan om heffingen; er is geen sprake van taksen, maar
wel van boetes.

Mijnheer de minister, werden er werkelijk ondernemingen vergoed?
Engageerde u zich in de commissie, ten aanzien van de heer
Tavernier, om boetes terug te betalen op basis van de situatie in
1996, namelijk de niet-aansluiting, het niet-lidmaatschap uit hoofde
van een aantal bedrijven contra lege en het niet-lidmaatschap van

écotaxes.

Cette dispense rétroactive appelle
un certain nombre de questions.

Je lis dans le rapport intégral du
12 juillet 2001 que M. Tavernier a
déclaré lors du vote sur une
motion déposée à l'issue de mon
interpellation sur ce dossier que le
ministre s'était engagé en
commission et ultérieurement
encore à indemniser les
entreprises qui avaient payé des
amendes sur la base de la
situation de 1996. J'en déduis qu'il
s'agit d'amendes, et non de
prélèvements, imposés par la voie
pénale. Je demande au ministre
s'il a respecté cet engagement:
des amendes ont-elles
effectivement été remboursées?
Dans l'affirmative, cela a-t-il
également été le cas lorsque des
actions pénales ont été menées?

Le 12 juillet 2001, M. Tavernier a
déclaré qu'une mesure générale
avait été prise dont, pour une très
courte période, une trentaine
d'entreprises allaient pouvoir
profiter. Est-il exact qu'il a pu avoir
accès à une telle liste? Dès lors,
voudriez-vous communiquer cette
liste au reste des membres de la
Chambre.

Le ministre a octroyé des
exonérations rétroactives à des
producteurs de boissons sur la
base d'adhésions fictives à Fost
Plus. Pourquoi n'en a-t-il pas été
de même pour les fabricants de
batteries affiliés à Bebat?

L'article 2 de la proposition de loi
Coveliers propose d'insérer à
l'article 373, §1er, les termes
"2000 et suivantes", pour accroître
ainsi la sécurité juridique des
entreprises. Les Régions n'ont
fourni aucune donnée en matière
de pourcentages de recyclage.
L'article 373, § 5, repose
explicitement sur le principe que
ce recyclage est acquis. Et M.
Coveliers de laisser cet article
inchangé. Dans ces conditions,

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

FOST

Plus? Wegens de niet-betaling van heffingen worden

vonnissen uitgesproken waardoor aan bedrijven boetes worden
opgelegd. In mijn dossier zitten een paar vonnissen als voorbeeld,
met betrekking tot de periode die van toepassing is.

Mijnheer de minister, ik vraag u uitdrukkelijk of uw diensten
daadwerkelijk boetes terugbetaalden aan ondernemingen die op basis
van de situatie in 1996 werden veroordeeld tot het betalen van
boetes? Zo ja, gebeurde dat ook in dossiers waarin de rechter een
uitspraak deed?

In bevestigend geval doet er zich een bijzonder pregnant probleem
voor, aangezien u niet gerechtigd bent om dergelijke daden te stellen.
In ontkennend geval doet er zich eveneens een probleem voor omdat
dan de bedrijven die werden veroordeeld en de boetes betaalden, niet
werden vergoed, maar de andere bedrijven wel.

Voor mijn tweede vraag moet ik weer de woorden van de heer
Tavernier uit de tweede lezing citeren. Ik drink uw woorden, collega
Tavernier. Op 12 juli 2001, bij de stemverklaring over de motie tot
besluit van de interpellatie, gehouden in de commissie voor de
Financiën van 3 juli 2001, zegt u het volgende. (...)

Mijnheer de minister, uw non-verbale communicatie geeft de indruk
dat u geen belang hecht aan de woorden van collega Tavernier.

Ik citeer: "Een algemene maatregel werd genomen waarvan een
dertigtal bedrijven genieten voor een heel beperkte periode, meer
bepaald voor 1996, toen er onduidelijkheid heerste over de
toepassing van de betrokken wetgeving."

Tot zover het citaat van collega Tavernier, eminent lid van de
meerderheid, die bij machte is om een eminent wetsvoorstel van
collega Coveliers tegen te houden.

Mijnheer de voorzitter, de heer Coveliers wenst tussenbeide te
komen.

comment compte-t-il assurer la
sécurité juridique des entreprises?

Je propose, pour cette raison,
d'aménager le texte par voie
d'amendement et je souhaite
insérer un article 2bis nouveau.
Les Régions ne réalisent en effet
pas les pourcentages de recyclage
requis. A défaut de pourcentages
et lorsque des informations de la
commission des emballages font
apparaître que le pourcentage de
recyclage des déchets ménagers
est conforme aux pourcentages
globaux minimaux imposés dans
l'accord de coopération, il faut
accorder une dispense. Sans cet
ajout, la présente proposition de loi
sera un coup d'épée dans l'eau.
Mon amendement est de nature à
apporter la sécurité juridique
requise.

Où en est le projet de loi sur les
écotaxes ? A-t-il déjà été soumis
pour avis au Conseil d'Etat?
Quand pourrons-nous l'examiner?

De voorzitter: U bent provocatief. De heer Coveliers doet bewegingen, maar spreekt niet. Mijnheer
Leterme, ik wil u niet opjagen, maar u benadert stilaan het maximum van uw spreektijd.

02.14 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik heb

vervelende vragen.

De voorzitter: Er is ook een Reglement.

02.15 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de minister, klopt het dat de

heer Tavernier kennis heeft kunnen nemen van een lijst van een
dertigtal bedrijven, op grond waarvan hij de eenvoudige motie heeft
goedgekeurd, in tegenstelling tot het niet-tekenen van de eenvoudige
motie in commissie? Is die lijst aan de heer Tavernier meegedeeld? Ik
durf veronderstellen van wel, als ik de verklaringen van de heer
Tavernier mag geloven. Mijnheer de minister, deel deze lijst ook mee
aan de andere collega's. Ik durf u op zijn minst vragen indien de
woorden van collega Tavernier juist zijn om wat selectiever om te
gaan met uw gezwaai met beroepsgeheim, waarvan u in fiscale
materies geregeld gebruikmaakt.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Ik heb nog een laatste vraag over de debatten die in juli hebben
plaatsgevonden en de retroactieve vrijstellingen die toen op basis van
een effectieve aansluiting bij FOST Plus zijn doorgevoerd. Mijnheer
de minister, ik verwijs naar hangende rechtszaken, die vooral te
maken hebben met bedrijven die actief zijn bij de productie van
batterijen. U hebt in de commissie toegegeven dat u retroactieve
vrijstellingen hebt verleend aan drankbedrijven voor de
ecotaksheffingen, op basis van effectieve aansluiting bij FOST Plus.
Mijnheer de minister, waarom is dit niet gebeurd ten aanzien van
bedrijven uit de batterijsector, die niet bij B-BAT een met FOST Plus
te vergelijken erkende instelling voor de batterijsector zijn
aangesloten en nu voor rechtbanken aanvoeren dat voor B-BAT geen
retroactieve vrijstelling wordt verleend.

Voor mijn voorlaatste bemerking verwijs ik naar artikel 2 van het
wetsvoorstel van collega Coveliers. Mijnheer Coveliers, ik zal
proberen uw wetsvoorstel, wat dat aspect betreft, samen te vatten. U
stelt voor om in artikel 373, §1 ik moet het nakijken bij het
epitheton voor de colon van de recyclagepercentages "2000 en
volgende" toe te voegen.

U zegt dat 2000 het laatste jaar was waarvoor recyclagepercentages
waren uitgezet. U stelt voor "en volgende" eraan toe te voegen, zodat
de recyclagepercentages vooropgezet voor 2000 ook van toepassing
zijn voor de volgende jaren en de vrijstelling van ecotaks verder zou
gelden en er rechtszekerheid is voor de bedrijfssector.

Ik heb een probleem met dit gegeven. Ik heb geen probleem om uw
wetsvoorstel met zijn filosofie en zijn bedoeling goed te keuren.
Collega Coveliers, u bent trouwens een eminent jurist.

Mijnheer de minister, bij mijn weten worden gegevens met betrekking
tot recyclage tot hiertoe niet geproduceerd door de gewesten. De
gewesten leveren dus geen gegevens inzake recyclage. Dan rijst het
probleem van de goede intenties van collega Coveliers betreffende de
aanvulling "2000 en volgende", met behoud evenwel van paragraaf 5
van artikel 373. Daarin wordt bepaald dat wanneer men op basis van
informatie geproduceerd door de gewesten het recyclagepercentage
niet blijkt te halen, men een bepaalde heffing moet betalen, zijnde de
ecotaksheffing.

Collega Coveliers, op welke wijze wordt er vandaag rechtszekerheid
geboden aan de bedrijven, zoals door u beoogd, zijnde dat zij die
ecotaksheffing niet moeten betalen bij gebrek aan een legale basis?
Hoe kunt u dit hard maken door de toevoeging van de woorden "en
volgende" wanneer u paragraaf 5 van artikel 373 onaangepast laat?
Persoonlijk meen ik dat er een andere tekstwijziging of tekstaanvulling
moet worden aangebracht, in de zin zoals het is verwoord in het
amendement. Mijnheer de voorzitter, als u het mij toestaat, licht ik het
amendement toe, zodat we straks daarvoor geen tijd meer moeten
uittrekken.

Ik stel voor om te starten vanuit de gegevens van de interregionale
verpakkingscommissie, die deze gegevens wel kan produceren. Die
gegevens worden door de gewesten niet geproduceerd en zullen a
fortiori niet meer worden geproduceerd, onder meer omdat de
bijzondere financieringswet voorziet dat de ecotaksen tenzij ik mij
vergis opnieuw een federale bevoegdheid worden.

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Vandaar dat wij voorstellen een artikel 2bis in het wetsvoorstel van
collega Coveliers in te voegen. Het is mijn innige overtuiging dat
indien we dit niet doen, het wetsvoorstel dat wij nochtans bereid
waren te steunen om de rechtszekerheid te betrachten, althans op dat
vlak een slag in het water in het drinkwater is.

Het amendement luidt als volgt: "Bij ontstentenis van de mededeling
van de gewesten inzake de bedoelde recyclagepercentages voor het
jaar 2000" en ze is er tot op heden niet "niettemin vrijstelling voor
het beschouwde kalenderjaar wordt verkregen, indien uit de
informatie van de verpakkingscommissie commissie bedoeld in
artikel 22 van het samenwerkingsakkoord betreffende de preventie en
het beheer van verpakkingsafval, blijkt dat het recyclagepercentage
voor huishoudelijk afval voldoet aan de minimale globale percentages
die worden opgelegd in artikel 3, paragraaf 2 van het voormelde
samenwerkingsakkoord, percentages die overeenkomen met deze
die opgenomen zijn in de ecotakswet."

Collega Coveliers, bijgevolg vraag ik u hoe u het kunt hard maken dat
er rechtszekerheid komt. Volgens mij komt ze er niet, tenzij wij die
toevoeging doen. Indien we ze niet doen ik zie dat collega
Taverniers glundert dan is het mijn innige overtuiging dat uw
goedbedoeld wetsvoorstel, minstens wat dit beperkt maar belangrijk
aspect betreft, een slag in het water is. Ik heb reeds echo's uit de
sector gehoord dat het daar ook zo wordt gepercipieerd.

Bijgevolg bied ik aan om dit amendement goed te keuren, wat wellicht
betekent dat we er volgende week opnieuw moeten over stemmen.
Dan kunnen wij echter spreken van een sluitende rechtszekerheid. De
thans voorliggende tekst is terzake ontoereikend. Ik geef toe dat de
tekst ook mijn goedkeuring wegdroeg, maar na grondig onderzoek
nadien bleek dat hij niet voldeed.

Mijnheer de minister, tot slot vraag ik u of u ons kunt inlichten over de
stand van zaken inzake timing en de oefening die wij nu doen met
betrekking tot het globale ontwerp. Is het al teruggezonden door de
Raad van State? Wanneer zal het in de Kamer worden ingediend?

02.16 Frieda Brepoels (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, collega's, ik heb de discussies over dit wetsvoorstel in de
commissie voor de Financiën niet kunnen volgen. Mijn betoog zal zich
beperken tot een aantal bezorgdheden. Ik wil het debat niet
opentrekken tot de hele problematiek van de ecofiscaliteit. Deze
problematiek is te belangrijk om op een drafje te behandelen.

Ik kom terug tot het voorliggend voorstel. Het verheugt ons dat er,
enerzijds, rechtszekerheid komt voor de belastingplichtige en,
anderzijds, duidelijke richtlijnen voor de administratie. Beide komen
echter laat, te laat. Het voorstel zal immers met terugwerkende kracht
in werking treden op 1 januari 2001. Minder tevreden ben ik over de
wijze waarop het gebeurt, zeker omdat een aantal zaken op de lange
baan zal worden geschoven.

Meer dan een jaar geleden besliste de Ministerraad om de
overgangsperiode zoals bepaald in het Sint-Michielsakkoord te
beperken tot het jaar 2000 zodat de nieuwe regeling in 2001 had
moeten ingaan. Die nieuwe regeling zou de ecoboni en de heffing op

02.16 Frieda Brepoels (VU&ID):

Nous nous réjouissons de
constater que le contribuable
bénéficiera de la sécurité juridique
et que des règles seront imposées
à l'administration. Les modalités
me réjouissent moins. Il y a plus
d'un an déjà, il avait été décidé de
limiter la période de transition à
2000-2001. Les écobonis et les
taxes sur les emballages auraient
déjà pu être instaurés.

Certaines déclarations de M.
Tavernier que nous venons
d'entendre ne figurent pas dans le
rapport. Qu'en est-il exactement
de ce dossier? Le gouvernement a
eu le temps, depuis fin janvier, de

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

wegwerpverpakkingen invoeren.

Uit het verslag van de heer Tavernier kan ik niet opmaken of hij alleen
een verslag van de besprekingen gebracht heeft of ook reeds de
huidige stand van zaken met betrekking tot het nieuwe ontwerp heeft
toegelicht. Hij heeft een aantal elementen vermeld die ik niet in het
verslag kan terugvinden. Ik hoop dat de minister de precieze stand
van zaken zal toelichten.

Ongeveer een maand geleden werd de discussie in de commissie
gevoerd. Ik ben ervan overtuigd dat de regering sindsdien gewerkt
heeft aan het nieuwe ontwerp. De minister heeft verklaard dat de
Ministerraad het ontwerp in januari niet kon goedkeuren en het
opnieuw naar werkgroepen heeft verwezen omdat een aantal
regeringsleden opmerkingen had geformuleerd. Hij voegde eraan toe
dat het ontwerp wellicht ook zou moeten worden aangepast aan het
advies van de Europese Commissie. Mijnheer de minister, heeft de
Ministerraad ondertussen reeds een basisakkoord terzake
goedgekeurd? Werd het ontwerp reeds voor advies aan de Raad van
State verzonden.

Binnen welke termijn is het advies gevraagd? Wat houden de
opmerkingen van de Europese Commissie precies in? Zullen die
opmerkingen tot fundamentele wijzigingen van het ontwerp leiden?
Welke wijzigingen zullen er worden aangebracht en binnen welke
termijn zult u het ontwerp in de Kamer indienen, mijnheer de minister?

De opmerking die ik zopas nog even aanstipte, had vooral te maken
met uw uitspraak in de commissie naar aanleiding van een vraag van
de rapporteur over de vaststelling van een mogelijke einddatum van
de overgangsperiode. Het baart mij toch wat zorgen dat u daar op de
bekende manier op antwoordde, met name dat er zich altijd
onvoorziene omstandigheden kunnen voordoen waardoor niet kan
worden doorgewerkt aan het ontwerp of waardoor het niet snel wordt
goedgekeurd. Dat doet mij vermoeden dat u niet veel geloof hecht
aan een snelle totstandkoming van een definitief ontwerp. Vandaar
dat ik vandaag nog enkele amendementen heb ingediend die terzake
een oplossing moeten bieden.

Mijnheer de voorzitter, sta me toe mijn amendementen toe te lichten.
Zowel in artikel 2 als in artikel 3 stel ik voor om de overgangsperiode
te beperken tot 2001 en 2002. De recyclagevoorwaarden moeten dan
wel in de loop van dit jaar stijgen. Er zijn goede resultaten geboekt in
de voorgaande jaren. Het beter doen moet de uitdaging zijn. Vandaar
dat ik ervan overtuigd ben dat ik zeker de steun van de groenen zal
krijgen, omdat ze er uitdrukkelijk om bezorgd zijn de
overgangsperiode niet te eeuwigen dagen te laten lopen. Trouwens,
ook de milieubeweging dringt daarop aan.

Ik hoop dan ook van de minister heel concrete informatie over de
nieuwe voorstellen te krijgen. Ik stel vast dat hij verwonderd kijkt. Het
is echter zeer belangrijk dat het Parlement, op een ogenblik dat het
instemt met een overgangsperiode, concreet zicht heeft op wat in de
toekomst in het Parlement zal worden besproken.

prendre des initiatives. Selon le
ministre, il n'était alors pas
possible d'aller plus loin dans le
cadre du projet car il fallait
attendre l'avis de la Commission
européenne. Un accord a-t-il à
présent été conclu au sein du
gouvernement? Dans quel délai a-
t-on demandé l'avis du Conseil
d'Etat? Les observations de la
Commission européenne
conduiront-elles à des
modifications fondamentales?
Lesquelles? Quand le projet sera-
t-il déposé à la Chambre?

Il n'est pas jusqu'au rapporteur qui
ne se soit interrogé sur la date
finale prévue pour ce projet. Cela
donne à penser que la ministre ne
croit pas qu'il sera traité
rapidement. C'est la raison pour
laquelle j'ai déposé plusieurs
amendements aux articles 2 et 3
afin de relever légèrement les
seuils de recyclage en 2002 et
2003. Au cours des deux
dernières années, les résultats ont
été bons et nous devons
poursuivre sur cet élan. J'espère
que les écologistes me
soutiendront dans mes efforts
pour ne pas étirer exagérément la
période transitoire.

02.17 Hugo Coveliers (VLD): Mijnheer de voorzitter, ik zal zeer

bondig zijn. Ik heb een voorstel ingediend dat gebaseerd is op de
vaststelling dat de bij wet opgerichte opvolgingscommissie al

02.17 Hugo Coveliers (VLD):

Etant donné que la commission de
suivi ne s'était pas réunie depuis

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

gedurende drie jaar niet meer bijeenkwam en dan maar beter werd
afgeschaft, quid dat zij in het verleden wellicht nuttig werk heeft
geleverd. Aangezien de commissie al drie jaar niet meer vergadert, is
het mijns inziens beter ik herhaal het ze af te schaffen en de taak
toe te vertrouwen aan degene die ze nu al drie jaar heeft verricht, met
name de eminente minister van Financiën.

Ik merk nu dat onze eminente collega Leterme daar allerlei andere
punten aanbreit, wat uiteraard zijn goed recht is. Om tijd te winnen, is
het, denk ik, beter dat ik de minister van Financiën de kans geef om
meteen op alle vragen te antwoorden, om dubbelwerk te voorkomen.

Mag ik eraan herinneren dat het voorstelletje, dat ik in alle
bescheidenheid heb geformuleerd, in de commissie unaniem werd
goedgekeurd? Zelfs collega Leterme noemt het een eminent voorstel,
waar ik ongelooflijk mee gevleid ben. Ik neem aan dat er bij de
stemming geen enkel probleem zal zijn en dat de minister naar
aanleiding van de bespreking van het voorstel zal antwoorden op een
aantal vragen dat eigenlijk met het voorstel niets te maken heeft. Ik
weet daar niets van. De minister zal daar dus op antwoorden.

Ik dank alle collega's voor hun bijzonder lovende bewoordingen voor
dat voorstel. Ik hoop dat dit niet de laatste keer was.

déjà trois ans, j'ai proposé de la
supprimer et de confier ses
missions au ministre des
Finances. M. Leterme a posé à ce
sujet diverses questions
auxquelles je laisse le soin au
ministre lui-même de répondre.
J'escompte seulement l'adoption
rapide et convaincante de ma
modeste proposition de loi.

02.18 Didier Reynders, ministre: Monsieur le président, M. Coveliers

vient déjà de donner une certaine indication. Une proposition de loi a
été déposée pour régler des problèmes qui paraissaient évidents,
pour garantir une sécurité juridique, pour octroyer d'ailleurs des
compétences fonctionnelles au ministre des Finances.

Je remercie l'auteur de la proposition mais également les membres
de la commission qui ont adopté ce texte à l'unanimité. Je pense qu'il
est temps de mettre fin à un certain nombre d'éléments d'insécurité
juridique et j'espère que ce vote nous permettra de conclure une
procédure à l'avantage de l'Etat et des contribuables qui pourraient
être concernés. C'est l'élément de fond principal.

Je n'ai donc pas grand-chose à ajouter en ce qui concerne la
proposition, le débat a eu lieu en commission et je m'y suis exprimé à
ce sujet. Je le répète, il est temps que la sécurité juridique l'emporte
sur des questions qui peuvent se poser.

Au-delà de cela, à l'occasion de l'examen d'une proposition de loi, on
peut tenter de refaire le point sur toute une série de débats. Je veux
bien apporter des précisions mais, monsieur le président, vous me
permettrez de ne pas le faire dans le détail. Comme le gouvernement
s'y est engagé, j'aurai l'occasion de présenter un projet de loi au
parlement pour, comme je l'ai dit quelques fois, recycler les écotaxes
en écobonis ou en écoréductions. A ce moment, toutes les questions
auront l'occasion d'être débattues.

De heer Leterme heeft enkele vragen gesteld. Ik zal eerst ingaan op
de coördinatie van het koninklijk besluit.

Nu hebben wij een ontwerp van koninklijk besluit en een advies van
de Raad van State. De procedure is dus erg formeel. Wij hebben de
keuze tussen twee mogelijkheden. Ofwel publiceren wij het koninklijk
besluit, ofwel hernemen wij enkele artikelen uit het koninklijk besluit in

02.18 Minister Didier Reynders:

Er werd een wetsvoorstel
ingediend dat ertoe strekt
rechtszekerheid te garanderen en
de minister van Financiën
bepaalde bevoegdheden te geven.
Ik dank de indiener van het
voorstel en de commissieleden die
de tekst eenparig hebben
aangenomen. Die tekst was nodig.

Ik zal de regering een wetsontwerp
voorleggen om de ecotaksen om
te zetten in ecoboni of milieu-
aftrekmogelijkheden.

Nous disposons à présent d'un
projet d'arrêté royal et d'un avis du
Conseil d'Etat sur ce projet. La
Commission européenne exige un
texte coordonné pour pouvoir
donner son avis.

Nous attendons encore l'avis du
Conseil d'Etat sur le projet. S'il
n'est pas possible de l'obtenir dans
un délai d'un mois, nous avons
toujours la possibilité d'engager la
procédure visant à l'obtenir dans
un délai de trois jours. Le texte
pourrait alors être examiné au
début du mois de mars.

Il serait peut-être préférable

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

ons nieuw ontwerp. Wij kunnen twee of drie nieuwe artikelen aan de
wet toevoegen ofwel de volledige coördinatietekst van het koninklijk
besluit publiceren.

Die werkwijze was erg belangrijk om ook van de Europese
Commissie een advies te kunnen krijgen. De Europese Commissie
vraagt namelijk om een coördinatietekst koninklijk besluit of wet te
hebben vooraleer zij een formeel advies geeft.

Wij beschikken nu dus over het advies van de Raad van State en
over het eerste advies van de Europese Commissie. Wij wachten nog
op een advies van de Raad van State over ons nieuw wetsontwerp.
De regering heeft de Raad van State daarvoor een maand de tijd
gegeven. Na die maand zouden wij een advies binnen drie dagen
kunnen bekomen. Ik hoop dat wij dat advies van de Raad van State
over dat nieuw ontwerp begin maart 2002 ontvangen, dus in de
eerstvolgende dagen.

Voor de coördinatietekst is er bijgevolg geen probleem: wij
beschikken over het advies van de Raad van State en kunnen ervoor
kiezen het koninklijk besluit zelf te publiceren of enkele artikelen ervan
in het nieuwe wetsontwerp op te nemen.

Over de procedure van FOST Plus en de retroactieve vrijstelling en
enkele verklaringen van de heer Tavernier kan ik het volgende
zeggen. De vragen van de heer Tavernier zijn volgens mij geen
vragen voor de minister van Financiën, alhoewel ik over die
problematiek wel wat kan zeggen.

Wij moeten zorgen voor een retroactieve vrijstelling voor FOST Plus
voor 1996. Voor alle ondernemingen is dat al achter de rug. Voor de
fiscale boetes loopt er een procedure en de minister van Financiën is
terzake bevoegd. Dat geldt echter niet voor de boetes uitgesproken
door een rechtbank. In dat verband heb ik geen beslissing genomen,
maar ik ben momenteel ook niet op de hoogte van eventuele
geschillen. De retroactieve vrijstelling voor 1996 was dus mogelijk,
maar ik ben niet op de hoogte van betwistingen omtrent boetes
versus mijn departement.

Monsieur le président, quant aux situations spécifiques des
contribuables, comme je l'ai dit souvent en commission et en séance
plénière, non seulement dans le chef des agents de mon département
mais dans mon chef également, le secret professionnel ne nous
autorise pas à donner d'autres informations sur des dossiers
individuels.

Je rappelle bien entendu que quelle que soit la localisation des
entreprises, les mêmes règles s'appliquent dans les mêmes
conditions. Je précise que la rétroactivité de l'affiliation à FOST Plus
n'est pas contraire à la loi. La loi dit qu'il faut être affilié. Peut-on
régulariser une situation avec effet rétroactif ou non? Rien n'est
précisé et les avis peuvent diverger. J'ai pris une décision très nette
et, jusqu'à présent, le parlement m'a suivi sur ce sujet, M. Leterme l'a
d'ailleurs rappelé lui-même. Il existe une procédure permettant de
marquer la confiance sur de telles décisions. La situation est donc
très claire et l'affiliation avec effet rétroactif a été entérinée.

Je le répète, en ce qui concerne des remboursements éventuels, la

d'adresser directement à
l'intéressé les questions sur les
déclarations de M. Tavernier.

J'ai effectivement déclaré qu'il
fallait tendre vers la rétroactivité en
ce qui concerne Fost-plus. Le
ministre des Finances est habilité
à fixer les amendes fiscales. Je
n'ai pas connaissance d'un
contentieux.

Afgezien van de situatie van
specifieke belastingplichtigen is er
het beroepsgeheim, waardoor wij
geen verdere indicaties vragen,
tenzij dan dat in dezelfde
omstandigheden dezelfde regels
zouden gelden. Wat de vraag
betreft of een situatie met
terugwerkende kracht
geregulariseerd kan worden we
hebben het nu meer bepaald over
FOST Plus is er duidelijkheid.
Toetreding met terugwerkende
kracht werd goedgekeurd.

Wat de mogelijke terugbetalingen
betreft, is het afstappen van een
aantal fiscale boeten de enige
mogelijkheid. Rechterlijke
beslissingen zijn een andere zaak.

De tekst waarbij een recycling van
de milieutaksen moet worden
geconcretiseerd, zal de komende
weken in het Parlement worden
ingediend. In het kader van de
bespreking ervan zullen we nog op
deze problematiek kunnen
terugkomen.

Het belangrijkste is mijns inziens
dat de commissie een tekst die de
rechtszekerheid herstelt, eenparig
heeft aangenomen.

Drie milieuverenigingen hebben
een procedure aangespannen in
kort geding, waarmee ze willen
bekomen dat de belastingplichtige
hoe dan ook de taks betaalt. Dat is
bepaald uitzonderlijk!

Het departement heeft gelijk
gekregen. Dit wetsvoorstel heeft
tot doel alle twijfels terzake weg te
nemen.

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

seule chose qui soit possible, c'est l'abandon d'un certain nombre
d'amendes fiscales par le ministre des Finances. J'ai eu l'occasion de
le faire ainsi que mon prédécesseur, à longueur d'année, en
application de la législation fiscale. Quant aux décisions judiciaires,
c'est un autre problème.

Cela étant, monsieur le président, je ne voudrais pas être plus long.
Le texte recyclant les écotaxes est attendu dans les prochaines
semaines par le parlement. Bien entendu, nous reviendrons sur
l'ensemble de ces débats à cette occasion.

Ce soir, je voudrais dire cependant que ce qui me paraît fondamental,
c'est que la commission ait pu s'exprimer à l'unanimité sur une
proposition qui garantit la sécurité juridique et qui va couvrir un fait
exceptionnel. M. Leterme a fait allusion tout à l'heure à un avis publié
au Moniteur belge en décembre 2000. Cet avis a donné lieu à une
procédure un peu spéciale puisque 3 associations particulièrement
concernées par la problématique de l'environnement ont introduit une
procédure en référé devant le tribunal de première instance de
Bruxelles pour demander que les contribuables paient malgré tout
l'impôt. C'est assez exceptionnel.

Het zou onzinnig zijn om artikelen
van een regelgeving in werking te
stellen waaruit blijkt dat de
wetgeving niet waterdicht is,
afhankelijk van de prijzen. Begin
maart zal men het nieuwe systeem
van milieuaftrekmogelijkheden op
gang brengen.

Ik neem het woord hier bijna als
een buitenstaander. Het is niet de
eerste keer dat een door de
meerderheid of de oppositie
ingediend voorstel in plenaire
vergadering wordt goedgekeurd
nadat de tekst eenparig in
commissie werd aangenomen.

Je fais des recherches dans les annales du département et il est très
rare que des contribuables introduisent des procédures judiciaires en
vue de payer l'impôt. Il existe un contentieux très important provenant
de contribuables qui ne souhaitent pas payer totalement ou en partie
l'impôt. Malgré cela, le département des Finances a obtenu gain de
cause. Le tribunal de première instance de Bruxelles a décidé en
référé qu'il n'y avait pas lieu de donner droit à ces demandes. Je n'ai
pas de nouvelles d'une quelconque procédure au fond. Mais, je le
répète, la proposition qui devrait être votée aujourd'hui permettrait de
mettre fin à tout doute en la matière.

Sur un plan plus économique, je continue de répéter ce que j'ai dit
depuis la fin 2000, lorsque j'ai publié cet avis au Moniteur: il serait
grotesque de mettre en vigueur des articles d'une législation qui
prévoit 15 francs belges d'augmentation de fiscalité sur des boissons,
vendues par exemple dans des écoles en quantités de 25 ou 33 cl, ou
37 centimes d'euros sur les mêmes récipients. Il serait absurde
d'imposer une taxation de 20, 30, 40 ou 50% selon le prix des
produits, simplement parce que la législation contient une faille, c'est-
à-dire une rupture dans la continuité des textes.

Je me réjouis que la commission ait voté ce texte à l'unanimité.
J'espère que la Chambre ira dans la même voie, ou en tout cas le
votera à une très large majorité parce qu'il est temps de refermer ce
dossier qui garantit la sécurité juridique et d'ouvrir, dans les toutes
prochaines semaines, le dossier de fond qui mettra en oeuvre la
législation en matière d'écoréductions.

Voilà ce que je tenais à vous dire. J'interviens quasiment de l'extérieur
puisque ce n'est pas la première fois qu'une proposition de loi émane
de la commission des Finances, avec le soutien unanime de la
majorité et de l'opposition, pour aboutir en séance plénière.

02.19 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik heb nog een

paar vragen in de algemene bespreking. Als ik het goed voorheb,
ontkent de minister wat de heer Tavernier gezegd heeft. Ik citeer van

02.19 Yves Leterme (CD&V): Le

ministre ne réagit pas aux
déclarations de M. Tavernier du 12

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

bladzijde 46 van het document P151: "Op basis van de gegevens die
de minister mij bezorgd heeft" zegt de heer Tavernier op 12 juli
2001 "is er enerzijds een algemene maatregel genomen voor dertig
bedrijven en engageert de minister zich om retroactief boetes terug te
betalen". De minister heeft terecht het onderscheid gemaakt tussen
fiscale en andere boetes. Ik kom daar straks op terug.

Mijnheer de minister, hebt u de heer Tavernier al dan niet gegevens
verstrekt? Dat is een zeer eenvoudige vraag. In het verlengde
daarvan, heeft de heer Tavernier kennis gekregen van de dertig
bedrijven? Hij heeft gezegd dat hij in de commissie vond dat er
onvoldoende duidelijkheid was, wat voor hem een reden was om de
eenvoudige motie niet mee te ondertekenen. Op basis van de
gegevens die de minister hem heeft bezorgd, zegt hij dat het nu in
orde is voor hem.

Tot slot kom ik bij mijn laatste vraag in de algemene bespreking. De
minister heeft ook niet geantwoord op iets dat cruciaal is voor een
aantal zaken die lopen. Wat is de motivering van het onderscheid
tussen de retroactieve vrijstelling op basis van een fictieve aansluiting
voor het jaar 1996 in casu en het feit dat men deze mogelijkheid niet
opent voor de batterijsector? Het gaat dus om drie precieze vragen.

Ten eerste, hebt u de heer Tavernier gegevens bezorgd op grond
waarvan hij kon zeggen dat het niet om één bedrijf in Luik ging maar
dat er dertig bedrijven waren die van de maatregel konden genieten?
Heeft hij kennis van die dertig bedrijven?

Ten tweede, waarom kan men voor de drankensector doen wat
blijkbaar voor de batterijsector niet kan?

juin 2001 concernant la liste de
trente entreprises et l'engagement
du ministre. Le ministre a-t-il fourni
des éléments à M. Tavernier? M.
Tavernier a-t-il été informé au
sujet des trente entreprises en
question, après quoi il a changé
son fusil d'épaule?

Les exonérations rétroactives
sont-elles possibles sur la base
d'une affiliation fictive en 1996?
Pourquoi ce qui est autorisé pour
les emballages de boissons ne
l'est-il pas pour le secteur des
batteries?

02.20 Didier Reynders, ministre: Monsieur le président, je crois

avoir déjà répondu à ce sujet, y compris lors des débats de l'année
dernière. Les mêmes règles ont été appliquées à l'ensemble des
contribuables. En ce qui concerne la rétroactivité de l'affiliation, il est
évident que l'affiliation est bien réelle, même si la rétroactivité est une
fiction juridique. Il s'agit d'une affiliation pour une année antérieure.
Cette affiliation a valu pour toutes les entreprises qui en ont fait la
demande. Je n'ai évidemment pas recherché quelles sont les
entreprises qui n'auraient pas été affiliées pendant l'année. Tous ceux
qui l'ont souhaité, l'ont été. M. Tavernier a peut-être relevé un nombre
important d'entreprises dans ce cas, mais, quoi qu'il en soit, tout le
monde a été traité de la même manière. Je ne pourrais pas vous dire
si ces entreprises étaient plus ou moins au nombre de trente. En tout
cas, je n'ai jamais donné d'indications sur la série d'entreprises
concernées.

En ce qui concerne les différenciations, j'ai demandé à mon
administration de traiter tous les contribuables exactement de la
même manière, quel que soit le secteur. Partout où l'affiliation
rétroactive était possible, cela a été fait. Mais il fallait pour cela que
les conditions soient identiques. Je rappelle que le système de
recyclage n'était pas le même pour l'ensemble des produits. J'essaie
toujours de comprendre au mieux la législation assez compliquée qui
a été mise en place il y a quelques années. Les secteurs sont parfois
traités différemment en fonction des techniques de recyclage
utilisées.

02.20 Minister Didier Reynders:

Voor alle belastingbetalers gelden
dezelfde regels. Retroactiviteit is
inderdaad een fictie, maar alle
ondernemingen die erom hebben
gevraagd zijn wel degelijk
aangesloten. Iedereen werd op
voet van gelijkheid behandeld.

Wat de differentiëring betreft,
vroeg ik mijn bestuur iedereen op
dezelfde manier te behandelen,
ongeacht de sector. Al wie erom
verzocht, kon, indien mogelijk,
aansluiten, maar dat was niet altijd
het geval in dezelfde voorwaarden.

Er is in procedures voorzien voor
de gevallen waarin de gelijke
behandeling voor bepaalde
belastingplichtigen niet zou zijn
toegepast.

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Cela étant, monsieur le président, je suis tout à fait ouvert à ce qu'à
l'occasion de l'examen du projet qui sera déposé, mes services
revoient l'ensemble de la procédure, pour autant que ce soit
compréhensible pour chacun vu la législation en place. Dans le
passé, nous avons connu un certain nombre d'errements en matière
d'écotaxes. Nous allons tenter de mettre de l'ordre en la matière mais
ce n'est pas toujours possible.

Je répète que le principe de base est que tout contribuable, dans
cette matière comme dans d'autres, soit traité exactement de la
même façon.

Si un contribuable a échappé à la démarche, il existe toujours des
procédures. Je n'ai pas connaissance de contentieux en cette
matière. Si un contentieux devait intervenir, je répondrais bien
entendu volontiers. Mais je propose qu'on en reparle lorsque le projet
sera examiné en séance.

02.21 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de minister, ik daag u uit om

te ontkennen dat u op een bepaald moment op een schriftelijke vraag
van de politiek aflijvige collega Jean-Pierre Viseur hebt geantwoord
dat retroactieve aansluiting in casu niet kon.

Ten tweede, wat de problematiek van de boetes betreft, maakt u
terecht een onderscheid tussen fiscale boetes en boetes opgenomen
in gerechtelijk uitspraken. De vonnissen waarover ik beschik en
waarrond wellicht in de komende weken en maanden één en ander te
doen zal zijn, betreffen onder meer bedrijven die failliet zijn gegaan.
Dat faillissement is mee veroorzaakt door boetes die zijn opgelegd
door gerechtelijke vonnissen. U bevestigde zojuist dat ieder bedrijf dat
bij u aanklopt en dat retroactief wenst te worden vrijgesteld van de
heffing die betaald moest worden omdat men niet aangesloten was bij
FOST Plus, welkom is. Er zijn bedrijven die intussen failliet zijn
gegaan. Het faillissement, dat ten nadele is van privé-personen, is
mee veroorzaakt door gerechtelijke uitspraken. U hebt dus eigenlijk
een discriminatie doorgevoerd waarover we het bij de bespreking van
het wetsontwerp dat we binnen zeer korte tijd mogen verwachten
verder kunnen hebben.

02.21 Yves Leterme (CD&V): Je

défie le ministre d'affirmer ici qu'il
n'a pas dit précédemment à M.
Viseur que la rétroactivité n'était
pas possible en l'espèce. J'ai en
ma possession des jugements
concernant des entreprises en
faillite dont la banqueroute était
due en partie à des amendes
infligées par des juges. Le juge dit
que toute entreprise qui se tourne
vers lui pour obtenir une dispense
rétroactive est la bienvenue mais
certaines entreprises ont tout
simplement fait faillite entre-
temps. Le ministre a institué une
discrimination que nous nous
attacherons à dénoncer plus
vigoureusement encore au
moment de l'examen du projet de
loi.

02.22 Jef Tavernier (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de voorzitter,

opdat er geen onduidelijkheid of insinuaties van de heer Leterme
zouden zijn wil ik toch even aanstippen dat ik nooit individuele
gegevens heb gevraagd of gekregen van de minister, want het is niet
oorbaar dat die worden gevraagd. Het gaat over een algemeen
principe en een algemene uitleg en bevestiging van de minister. Ik
heb die uitleg gevolgd.

02.22 Jef Tavernier (AGALEV-

ECOLO): Je n'ai jamais demandé
des données individuelles au
ministre et il ne m'en a jamais
procuré. Il m'a simplement fourni
une explication générale, après
quoi j'ai rejoint son point de vue.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

voor de bespreking. (Rgt 66,4) (1363/5)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (1363/5)

Het wetsvoorstel telt 11 artikelen.
La proposition de loi compte 11 articles.

Ingediende amendementen:
Amendements déposés:

Art. 2
- 5: Frieda Brepoels c.s. (1363/6)
Art. 2bis (n)
- 4: Yves Leterme c.s. (1363/6)
Art. 3
- 6: Frieda Brepoels c.s. (1363/6)

02.23 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik moet op dit

amendement terugkomen omdat de heer Coveliers over mijn
amendement heeft gezegd dat de minister zijn visie zou geven over
het probleem. De minister is er evenwel niet op ingegaan. Ik wens
nogmaals te benadrukken dat dit geen dilatoir amendement is of dat
ik dit amendement zou hebben ingediend als pesterij. Wij zijn tegen
het pesten. Dat is daarstraks nog gebleken in het debat.

Ik wil nogmaals mijn vraag herhalen. Onderaan paragraaf 4 van
artikel 373, waarin collega Coveliers in de kolom 2000 "en volgende"
toevoegt, staat te lezen, ik citeer: "Het gerealiseerde
recyclagepercentage zal per materiaalsoort door de Gewesten aan de
administratie der Douane en Accijnzen worden meegedeeld." Klopt
het dat die percentages per materiaalsoort tot op vandaag niet worden
meegedeeld door de Gewesten?

02.23 Yves Leterme (CD&V):

Ceci n'est pas un amendement
dilatoire. Je renvoie à mon exposé
du 20, ainsi qu'à l'article 373, § 4.
Est-il exact que nous ne
connaissons pas les pourcentages
de recyclage requis?

02.24 Minister Didier Reynders: Mijnheer de voorzitter, dit werd

meegedeeld. Er waren in dat verband veel vertragingen maar we
hebben nu alle inlichtingen ontvangen van de Gewesten.

02.24 Didier Reynders, ministre:

Il y a eu des retards mais nous
disposons à présent de cette
information des Régions.

De stemming over de amendementen en artikelen 2 en 3 wordt aangehouden.
Le vote sur les amendements et les articles 2 et 3 est réservé.

De artikelen 1, 4 tot 11 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1, 4 à 11 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over de aangehouden amendementen en
artikelen en over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur les amendements et articles réservés ainsi que sur
l'ensemble aura lieu ultérieurement.

Reglement van de Kamer
Règlement de la Chambre

03 Voorstel van huishoudelijk reglement van de commissie voor de Naturalisaties (terug naar de

commissie gestuurd op 19 juli 2001) (1328/1 tot 5)

03 Proposition de règlement d'ordre intérieur de la commission des Naturalisations (renvoyée en

commission le 19 juillet 2001) (1328/1 à 5)

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Algemene bespreking
Discussion générale

De algemene bespreking is geopend.
La discussion générale est ouverte.

03.01 Arnold Van Aperen, rapporteur: Mijnheer de voorzitter, ik

verwijs naar het schriftelijk verslag.

De voorzitter: Vraagt nog iemand het woord? (Nee)
Quelqu'un demande-t-il encore la parole? (Non)

De algemene bespreking is gesloten.
La discussion générale est close.

Bespreking van de artikelen
Discussion des articles

Wij vatten de bespreking van de artikelen aan. De door de commissie aangenomen tekst geldt als basis
voor de bespreking. (Rgt 66,4) (1328/5)
Nous passons à la discussion des articles. Le texte adopté par la commission sert de base à la discussion.
(Rgt 66,4) (1328/5)

Het voorstel telt 18 artikelen.
La proposition compte 18 articles.

Er werden geen amendementen ingediend.
Aucun amendement n'a été déposé.

De artikelen 1 tot 18 worden artikel per artikel aangenomen.
Les articles 1 à 18 sont adoptés article par article.

De bespreking van de artikelen is gesloten. De stemming over het geheel zal later plaatsvinden.
La discussion des articles est close. Le vote sur l'ensemble aura lieu ultérieurement.

Wetsvoorstellen
Propositions de loi

04 Verzonden wetsvoorstel naar een andere commissie
04 Renvoi d'une proposition de loi à une autre commission

Op aanvraag van de indiener stel ik u voor het wetsvoorstel van de heer Yvan Mayeur en mevrouw Colette
Burgeon tot wijziging van artikel 1412 van het Gerechtelijk Wetboek houdende vaststelling, voor alle
bezoldigingen en sociale uitkeringen, van een niet voor beslag vatbaar bestaansminimum (nr. 1157/1) te
verwijzen naar de commissie voor de Volksgezondheid, het Leefmilieu en de Maatschappelijke Hernieuwing
teneinde het samen met het wetsontwerp betreffende het recht op maatschappelijke integratie (nr. 1603/1)
te bespreken.
A la demande de l'auteur, je vous propose de renvoyer à la commission de la Santé publique, de
l'Environnement et du Renouveau de la Société la proposition de loi de M. Yvan Mayeur et Mme Colette
Burgeon modifiant l'article 1412 du Code judiciaire en vue d'établir un montant minimum vital insaisissable
pour toutes les rémunérations et les prestations sociales (n° 1157/1) afin de l'examiner en même temps
que le projet de loi concernant le droit à l'intégration sociale (n° 1603/1).

Dit wetsvoorstel werd vroeger verzonden naar de commissie voor de Justitie.
Cette proposition avait été précédemment renvoyée à la commission de la Justice.

Geen bezwaar? (Nee)

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Aldus wordt besloten.

Pas d'observation? (Non)
Il en sera ainsi.

05 Prise en considération de propositions
05 Inoverwegingneming van voorstellen

L'ordre du jour appelle la prise en considération d'une série de propositions dont la liste est reprise en
annexe.
Aan de orde is de inoverwegingneming van een reeks voorstellen waarvan de lijst als bijlage gaat.

Pas d'observation? (Non) La prise en considération est adoptée.
Geen bezwaar? (Nee) De inoverwegingneming is aangenomen.

Demandes d'urgence
Urgentieverzoeken

05.01 Yvan Mayeur (PS): Monsieur le président, ma demande vise à

examiner en urgence la résolution relative à l'Argentine (1657/1).

05.01 Yvan Mayeur (PS): Ik

vraag de urgentie voor de resolutie
over Argentinië (stuk 1651/1).

Le président: Si personne ne demande la parole, la demande d'urgence est adoptée.
Het urgentieverzoek wordt aangenomen.

L'urgence est adoptée par assentiment.
De urgentie wordt bij instemming aangenomen.

05.02 Tony Van Parys (CD&V): Mijnheer de voorzitter, onze fractie

vraagt de urgentie voor het wetsvoorstel van de eminente collega's
Coveliers en Herzet met betrekking tot de medewerkers van het
gerecht (1645/1).

De minister van Justitie heeft daarover een paar maanden geleden
belangrijke verklaringen afgelegd, met name dat om belangrijke
dossiers tot een goed einde te kunnen brengen, er een wetsvoorstel
voorhanden moest zijn. Heel onlangs heeft hij zich heel positief
uitgedrukt over een spoedige regeling van de materie. Het is daarom
dat wij de urgentie vragen voor dat wetsvoorstel, dat de moeite waard
lijkt te zijn.

05.02 Tony Van Parys (CD&V):

Le groupe CD&V demande
l'urgence pour la proposition de loi
de M. Coveliers et de Mme Herzet
sur les collaborateurs de justice.
(document 1645/1)

De voorzitter: Is er consensus over de urgentie?
Le président: Y a-t-il un consensus?

05.03 Thierry Giet (PS): Monsieur le président, je demande que l'on

procède à un vote sur l'urgence.

05.03 Thierry Giet (PS): Neen. Ik

vraag de stemming.

Le président: Je fais donc voter par assis et levé.

Er wordt overgegaan tot stemming bij zitten en opstaan.
Il est procédé au vote par assis et levé.

Aangezien de uitslag niet duidelijk is, ga ik over tot een naamstemming over het verzoek tot urgentie van de
heer Van Parys voor het voorstel van de heer Coveliers en mevrouw Herzet over de medewerkers van het
gerecht.

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 1)
Ja 54 Oui
Nee 49 Non
Onthoudingen 0 Abstentions
Totaal 103 Total

Bijgevolg neemt de Kamer de urgentie aan.
En conséquence, la Chambre adopte l'urgence.

Naamstemmingen
Votes nominatifs

06 Moties ingediend tot besluit van de interpellatie van de heer Josy Arens over "het verlenen van

penitentiair verlof aan gevaarlijke gedetineerden" (nr. 1125)

06 Motions déposées en conclusion de l'interpellation de M. Josy Arens sur "l'octroi de congés

pénitentiaires à des détenus dangereux" (n° 1125)

Deze interpellatie werd gehouden in de openbare vergadering van de commissie voor de Justitie van
18 februari 2002.
Cette interpellation a été développée en réunion publique de la commission de la Justice du 18 février 2002.

Twee moties werden ingediend (nr. 25/304):
- een motie van aanbeveling werd ingediend door de heer Josy Arens;
- een eenvoudige motie werd ingediend door mevrouw Dalila Douifi en de heer Hugo Coveliers.
Deux motions ont été déposées (n° 25/304):
- une motion de recommandation a été déposée par M. Josy Arens;
- une motion pure et simple a été déposée par Mme Dalila Douifi et M. Hugo Coveliers.

Daar de eenvoudige motie van rechtswege voorrang heeft, breng ik deze motie in stemming.
La motion pure et simple ayant la priorité de droit, je mets cette motion aux voix.

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?

06.01 Josy Arens (PSC): Monsieur le président, la motion que j'ai

déposée faisait suite à une interpellation portant sur un fait divers
inquiétant. En effet, un truand bénéficiant d'un congé pénitentiaire
octroyé par le ministre de la Justice avait été abattu par l'escadron
spécial d'intervention après avoir commis un certain nombre de
méfaits, dont une prise d'otages. La réponse générale qui m'a été
fournie par le ministre laisse apparaître le caractère extrêmement flou
du cadre juridique dans lequel s'inscrit l'octroi de congés
pénitentiaires et la volonté du ministre de définir une base légale à
l'octroi de tels congés aux détenus.

C'est pour vous encourager à définir un cadre légal précis pour l'octroi
de congés pénitentiaires que j'ai décidé de déposer cette motion de
recommandation. Comme le ministre, nous pensons que le risque
zéro n'existe pas et qu'il est essentiel de mettre tout en oeuvre pour
éviter que des faits divers comme celui à l'occasion duquel j'ai
interpellé le ministre ne se reproduisent. J'imagine donc que sur cette
base, un large consensus pourra se dégager autour de la motion de
recommandation.

06.01 Josy Arens (PSC): Deze

motie werd ingediend naar
aanleiding van het onrustwekkend
feit dat een gedetineerde, na een
beslissing van de minister,
penitentiair verlof had gekregen,
maar nadien werd neergeschoten
nadat hij ernstige feiten had
gepleegd.

De wettelijke grondslag en de
nadere regelen met betrekking tot
de toekenning van penitentiair
verlof lijken mij al te vaag. Dat is
de reden waarom ik een motie van
aanbeveling heb ingediend.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

De voorzitter: Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 2)
Ja 77 Oui
Nee 24 Non
Onthoudingen 2 Abstentions
Totaal 103 Total

De eenvoudige motie is aangenomen. Bijgevolg vervalt de motie van aanbeveling.
La motion pure et simple est adoptée. Par conséquent, la motion de recommandation est caduque.

Raison d'abstention?

06.02 Vincent Decroly (indépendant): Monsieur le président, je me

suis abstenu car lorsqu'un débat est initié avec la majorité arc-en-ciel
sur de telles questions, je crains constamment que l'on commence
par reconnaître qu'un certain nombre de problèmes, notamment le
risque zéro, monsieur Arens, n'existent pas pour en arriver très
rapidement à des peines incompressibles et à des mesures
extraordinairement restrictives.

Je me suis également abstenu parce que, préoccupé par des
questions de ce genre, j'ai constaté lors d'un récent échange de
courrier avec le ministre de la Justice, que pour des victimes d'actes
criminels graves, au simple fait de demander au ministre de la Justice
et à son administration si quelqu'un, par ailleurs reconnu dangereux et
bénéficiant de mesures de libération ou de congé, enfreint ou
respecte les conditions qui lui ont été assignées, notamment du point
de vue de la pénétration éventuelle dans un certain périmètre autour
du domicile de sa victime, le ministre répond qu'il lui est impossible de
donner l'information sous peine de non-respect de la vie privée de la
personne concernée.

Cette réponse est tout à fait inadéquate. Les victimes n'ont pas le
droit de savoir où le malfrat qu'elles ont eu à subir à un moment
donné, passe ses congés pénitentiaires, mais elles ont droit à une
information en oui ou en non sur la question de savoir si cette
personne respecte ou non les conditions qui lui ont été imposées par
une commission de libération ou d'attribution de congé. Il y a, en la
matière, mésusage de la part de l'administration pénitentiaire et du
ministre de la notion de protection de la vie privée et méconnaissance
de ce que les victimes peuvent encore endurer.

06.02 Vincent Decroly

(Onafhankelijke): Ik heb mij
onthouden omdat ik denk dat het
nulrisico niet bestaat. Uit recente
briefwisseling met de minister van
Justitie blijkt dat, wat het
penitentiair verlof betreft, er een
betere afweging moet komen
tussen het recht van de
slachtoffers op informatie en de
eerbiediging van het vertrouwelijk
karakter van het dossier. Er is hier
sprake van oneigenlijk gebruik van
de wetgeving en men geeft er zich
geen rekenschap van wat de
slachtoffers nog te wachten staat.

07 Moties ingediend tot besluit van de interpellatie van de heer Ferdy Willems over "de nieuwe

escalatie van geweld in het Nabije Oosten" (nr. 1033)

07 Motions déposées en conclusion de l'interpellation de M. Ferdy Willems sur "la nouvelle escalade

de la violence au Moyen-Orient" (n° 1033)

Deze interpellatie werd gehouden in de openbare vergadering van de commissie voor de Buitenlandse
Betrekkingen van 19 februari 2002.
Cette interpellation a été développée en réunion publique de la commission des Relations extérieures du
19 février 2002.

Twee moties werden ingediend (nr. 25/305):
- een motie van aanbeveling werd ingediend door de heer Ferdy Willems;

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

- een eenvoudige motie werd ingediend door de heren Dirk Van der Maelen, Jacques Simonet en Pierre
Chevalier.
Deux motions ont été déposées (n° 25/305):
- une motion de recommandation a été déposée par M. Ferdy Willems;
- une motion pure et simple a été déposée par MM. Dirk Van der Maelen, Jacques Simonet et Pierre
Chevalier.

Daar de eenvoudige motie van rechtswege voorrang heeft, breng ik deze motie in stemming.
La motion pure et simple ayant la priorité de droit, je mets cette motion aux voix.

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?

07.01 Ferdy Willems (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, ik heb mij bij

de stemming over het vorige punt onthouden, wegens een
stemafspraak met de heer Anthuenis. Dat geldt eveneens voor de
andere stemmingen. U hebt dat niet bemerkt, waarvoor mijn excuses.

De zaak Israël wordt een eentonig lied. Iedereen wordt er machteloos
bij. Er zijn steeds nieuwe doden. Europa is verdeeld: België en
Frankrijk staan er vaak alleen voor; Duitsland, Nederland en Groot-
Brittannië blokken alles af. De minister gaf zelfs te kennen in zijn
antwoord op mijn interpellatie, met betrekking tot het akkoord van
Caseres, dat er zwaar lobbywerk aan te pas kwam, waardoor elke
eenheid binnen Europa zoek is. De Verenigde Staten zijn, kort en
bondig, eenzijdig. Prominenten uit de Verenigde Staten hebben zelfs
gesteld dat Arafat zich beter zou verhangen en hij wordt vergeleken
met een schurk. Israël doet er nog een schep bovenop. Het land
permitteert het zich om in naam van het antiterrorisme oorlog te
stoken in Indië en Turkije.

In overleg met en in concordantie met hetgeen in de Senaat is
gevraagd door de senatoren Martens, Laloy en Galand, heb ik
gevraagd of er een Europese vredesmacht zou worden gestuurd. De
interparlementaire werkgroep voor Palestina vraagt dit. Ik heb tevens
gevraagd om alle mogelijke vredesinitiatieven te steunen, van waar ze
ook mogen komen. Hierbij verwijs ik naar het huidige vredesvoorstel
van Saoudi-Arabië.

Het helpt echter niet. Deze motie wordt afgeblokt, hoe positief ze ook
mag zijn. Ik eindig mijn eerste uiteenzetting met de eenvoudige vraag
of men het systeem van de eenvoudige moties niet beter zou herzien.

07.01 Ferdy Willems (VU&ID):

J'ai pairé avec M. Anthuenis pour
tous les votes mais j'aimerais tout
de même saisir cette occasion
pour exposer mon point de vue.

En ce qui concerne le conflit au
Proche-Orient, les avis sont
partagés. Aucun dossier ne
provoque autant de désunion au
sein de l'UE. Les Etats-Unis
continuent à soutenir Israël. Dans
ma motion de recommandation, je
fais notamment mienne la
demande, exprimée par la
commission interparlementaire
chargée de la question
palestinienne, d'envoyer une force
de paix au Proche-Orient.
Malheureusement, ma motion est,
une fois de plus, bloquée par ce
système détestable des motions
pures et simples.

07.02 Leen Laenens (AGALEV-ECOLO): Ik wil uit het antwoord van

de minister op de interpellatie van de heer Willems en op een vraag
van mezelf twee zaken naar voren halen.

Ten eerste, dat zowel de Europese Unie als België ervan overtuigd
blijven dat een vastberaden en onderling optreden van en ik noem
ze niet allemaal op alle verschillende partners onontbeerlijk en
dringend is.

Ten tweede, heeft de minister een hele reeks maatregelen opgesomd
die het mogelijk maken om opnieuw een politiek perspectief te
creëren.

Ik haal deze twee punten naar voren om te zeggen dat het antwoord
van de minister bevredigend was maar steeds verder staat van wat

07.02 Leen Laenens (AGALEV-

ECOLO): Il est indispensable que
l'UE adopte une position claire. En
commission, le ministre a fourni
une réponse satisfaisante aux
questions que mon collègue
Willems et moi-même lui avons
posées, mais cette réponse est
néanmoins fort éloignée de la
réalité. Il faut intervenir d'urgence.
M. Willems déclare dans sa
motion qu'il la dépose pour
apporter son soutien à la politique
du ministre. C'est ce que je
souhaite également. Je m'abstiens

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

we op het terrein zien. Daarom vragen we om hier, meer dan ooit,
dringend op te treden. De heer Willems heeft het ook net aangehaald
in zijn motie van aanbeveling.

Hij zegt dat wij moeten blijven aandringen op een vredesmacht in de
Palestijnse gebieden en maximale steun moeten blijven bieden aan
initiatieven om te komen tot gesprekken als allereerste stap naar
vrede in Israël en Palestina. Hij eindigt zijn motie met de zin: "...een
steun betekenen voor uw beleid." Daarom zie ik geen onderscheid
tussen die motie van aanbeveling en de eenvoudige motie. Ik denk
dat het onderwerp hier van een hogere orde is dan het spel tussen
een eenvoudige motie en een motie van aanbeveling. Vandaar mijn
onthouding op beide.

sur ces deux motions parce que
j'estime qu'elles revêtent trop
d'importance pour être annihilées
par le dépôt de motions simples
contrant des motions de
recommandation.

(Stemming/vote 3)
Ja 70 Oui
Nee 24 Non
Onthoudingen 9 Abstentions
Totaal 103 Total

De eenvoudige motie is aangenomen. Bijgevolg vervalt de motie van aanbeveling.
La motion pure et simple est adoptée. Par conséquent, la motion de recommandation est caduque.

08 Moties ingediend tot besluit van de interpellatie van de heer Ferdy Willems over "de Westelijke

Sahara" (nr. 1071)

08 Motions déposées en conclusion de l'interpellation de M. Ferdy Willems sur "le Sahara occidental"

(n° 1071)

Deze interpellatie werd gehouden in de openbare vergadering van de commissie voor de Buitenlandse
Betrekkingen van 19 februari 2002.
Cette interpellation a été développée en réunion publique de la commission des Relations extérieures du
19 février 2002.

Twee moties werden ingediend (nr. 25/306):
- een motie van aanbeveling werd ingediend door de heer Ferdy Willems;
- een eenvoudige motie werd ingediend door de heren Pierre Chevalier en Jacques Simonet.
Deux motions ont été déposées (n° 25/306):
- une motion de recommandation a été déposée par M. Ferdy Willems;
- une motion pure et simple a été déposée par MM. Pierre Chevalier et Jacques Simonet.

Daar de eenvoudige motie van rechtswege voorrang heeft, breng ik deze motie in stemming.
La motion pure et simple ayant la priorité de droit, je mets cette motion aux voix.

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?

08.01 Ferdy Willems (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, opnieuw een

gelijkaardig verhaal. Dit kleine volk, de Sahrawi's, dat kort en goed
wordt gewurgd, schijnt heel weinig mensen te interesseren. Mijn
ervaring na twee jaar in dit huis is dat het internationaal recht dikwijls
internationaal onrecht is. Zelfs UNO-resoluties over grondstoffen
interesseren blijkbaar geen mens. Onze motie was opnieuw
constructief en eenvoudig. Wij vragen de principes van dekolonisatie

08.01 Ferdy Willems (VU&ID):

Le droit international est souvent
synonyme d'injustice
internationale. Même les
résolutions des Nations Unies
relatives aux matières premières
et au respect des richesses

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

en zelfbeschikking te blijven verdedigen. Wij vragen in Brussel een
ontmoeting te organiseren tussen de Sahrawi's en Marokko, iets wat
de Sahrawi's vragen en wat Marokko weigert. Wij vragen VN-
waarnemers voor de mensenrechten te sturen. Wij vragen respect
voor de natuurlijke rijkdommen, wat de VN eisen. Wij vragen een
beperkte erkenning van het Polisario als vertegenwoordiger van het
Sahrawivolk, wat wettelijk mogelijk is naar analogie van andere
voorbeelden uit het verleden. Wij vragen een samenwerking binnen
de trojka, met Spanje als huidig voorzitter. Mijn verhaal wordt
eentonig: opnieuw hetzelfde. Hoe goed men het ook motiveert, men
blokt het af. Ik blijf dus van mening dat voor het overige het systeem
van de eenvoudige motie ooit wel eens moet worden herdacht, ook
door de democraten in dit huis.

naturelles sont foulées aux pieds.

Ma motion de recommandation
sur le Sahara occidental est très
constructive mais est une fois de
plus bloquée par une motion pure
et simple. Je le regrette.

(Stemming/vote 4)
Ja 70 Oui
Nee 24 Non
Onthoudingen 9 Abstentions
Totaal 103 Total

De eenvoudige motie is aangenomen. Bijgevolg vervalt de motie van aanbeveling.
La motion pure et simple est adoptée. Par conséquent, la motion de recommandation est caduque.

09 Moties ingediend tot besluit van de interpellatie van de heer Ferdy Willems over "het niet

overmaken, op het einde van de legislatuur, van ministeriële archieven aan het Algemeen Rijksarchief"
(nr. 1112)

09 Motions déposées en conclusion de l'interpellation de M. Ferdy Willems sur "la non-transmission,

à la fin de la législature, d'archives ministérielles aux Archives générales du Royaume" (n° 1112)

Deze interpellatie werd gehouden in de openbare vergadering van de commissie voor het Bedrijfsleven, het
Wetenschapsbeleid, het Onderwijs, de nationale wetenschappelijke en culturele Instellingen, de Middenstand
en de Landbouw van 19 februari 2002.
Cette interpellation a été développée en réunion publique de la commission de l'Economie, de la Politique
scientifique, de l'Education, des Institutions scientifiques et culturelles nationales, des Classes moyennes et de
l'Agriculture du 19 février 2002.

Twee moties werden ingediend (nr. 25/307):
- een motie van aanbeveling werd ingediend door de heer Ferdy Willems;
- een eenvoudige motie werd ingediend door mevrouw Muriel Gerkens en de heren Serge Van Overtveldt,
Maurice Dehu en Pierre Lano.
Deux motions ont été déposées (n° 25/307):
- une motion de recommandation a été déposée par M. Ferdy Willems;
- une motion pure et simple a été déposée par Mme Muriel Gerkens et MM. Serge Van Overtveldt, Maurice
Dehu et Pierre Lano.

Daar de eenvoudige motie van rechtswege voorrang heeft, breng ik deze motie in stemming.
La motion pure et simple ayant la priorité de droit, je mets cette motion aux voix.

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?

09.01 Ferdy Willems (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, het archief

van de ministers in dit land wordt door een archiefwet van 1954

09.01 Ferdy Willems (VU&ID):

La loi de 1954 s'applique aux

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

geregeld, de prehistorie dus. Deze wetgeving bepaalt dat de
archieven privé-bezit zijn. De minister kan ze dus na het beëindigen
van zijn mandaat laten verbranden in een trein zoals reeds is
gebeurd , ze door een papierversnipperaar halen of ze zoals de
heer Vanden Boeynants vernietigen omdat hem onrecht is
aangedaan. De minister kan ze ook aan een instantie zoals het
Kadoc, het Amsap, het Liberaal Archief of het Vlaams Nationaal
Centrum voor Documentatie geven. De minister kan ze ook bij de
familie laten. De kleinzoon van de heer Van Acker leurde in Engeland
en Brussel met het archief van zijn grootvader om geld te verdienen.
Men kan ook alles gewoon wegdoen. De ministers Verwilghen en
Reynders waren er bijvoorbeeld in 1999 niet gelukkig mee dat er niets
meer in hun kantoor terug te vinden was. In de commissie-Lumumba
kwamen wij tot de vaststelling dat, als de archieven staatsbezit
zouden zijn geweest, wij misschien achter de waarheid waren
gekomen.

In 1999 vroeg het Algemeen Rijksarchief aan de ministers om hun
archieven ter beschikking te stellen. 6 ministers hebben daarop
geantwoord, 19 hebben geweigerd en 15 vonden het zelfs niet eens
nodig te antwoorden. (Rumoer in de zaal) Beleefdheid is ministers niet
eigen, maar ook sommige parlementsleden schijnen daarmee veel
moeite te hebben. Democratie is voor sommigen een heel moeilijke
oefening. Ik denk dat de cafetaria het druk heeft gehad.

Waarom zijn de archieven belangrijk? Zij geven misschien inzicht in
een besluitvorming. Op die manier waardeert men ook het recht op
informatie.

Na mijn interpellatie volgde een eenvoudige motie. Minister Picqué zei
uitdrukkelijk in de commissie dat een eenvoudige motie volgens hem
niet nodig was. (De heer Willems wacht om te spreken)

archives des ministres. Cette loi
dispose qu'il s'agit d'archives
privées. Les choses ne sont donc
pas plus claires. En 1999, les
Archives de l'Etat ont invité les
ministres sortants à remettre leurs
archives. Six ont réagi
positivement, dix-neuf ont refusé
et quinze n'ont pas répondu.

Les archives peuvent aider à
comprendre le processus
décisionnel et servent le droit à
l'information. Une motion pure et
simple, jugée inopportune par le
ministre Picqué, a été déposée en
commission. Je persiste à dire
qu'il faut revoir le système de la
motion pure et simple.

De voorzitter: Mijnheer Willems, ga door.

09.02 Ferdy Willems (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, zijn dat de

vertegenwoordigers van de natie?

De voorzitter: Collega's, laat de heer Willems voortspreken.

09.03 Ferdy Willems (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, collega's

democraten die nog niet dronken zijn, ik ben in ieder geval van
mening dat de eenvoudige motie ter discussie moet worden gesteld.

Dames en heren, moesten sommigen in dit land u bezig zien, extreem
rechts zou er nog meer op vooruitgaan.

(Stemming/vote 5)
Ja 74 Oui
Nee 24 Non
Onthoudingen 5 Abstentions
Totaal 103 Total

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

De eenvoudige motie is aangenomen. Bijgevolg vervalt de motie van aanbeveling.
La motion pure et simple est adoptée. Par conséquent, la motion de recommandation est caduque.

Raison d'abstention?

09.04 Muriel Gerkens (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président, le

problème évoqué par M. Willems est effectivement un problème
important, déjà mis en évidence lors de la commission Lumumba. Un
travail important doit être mis en oeuvre pour préserver les différents
types d'archives. Le ministre a reconnu en commission qu'il fallait
prendre des mesures et s'est, en quelque sorte, engagé dans ce
sens. Je propose qu'on lui laisse l'initiative de faire lui-même une
proposition et qu'on évalue ensuite avec lui la manière avec laquelle il
compte mettre ces mesures en oeuvre.

09.04 Muriel Gerkens (ECOLO-

AGALEV): De aandacht werd
gevestigd op dit belangrijk
probleem gedurende de
vergaderingen van de commissie-
Lumumba. Ik stel voor om de
minister een voorstel te laten doen
en om daarna de
implementeringwijze te
beoordelen.

10 Moties ingediend tot besluit van de interpellaties van:

- de heer Koen Bultinck over "mogelijke vervalsingen bij landbouw" (nr. 1137)
- mevrouw Annemie Van de Casteele over "mogelijke corruptie bij ambtenaren van DG 4" (nr. 1138)
- de heer Hubert Brouns over "de interne problemen bij DG 4 en de afbakening van de risicoperiode"
(nr. 1143)
- mevrouw Martine Dardenne over "de pcb-besmetting" (nr. 1144)
- de heer Paul Tant over "de pcb-crisis en de 33 'vergeten' stalen" (nr. 1145)
- de heer Luc Paque over "de pcb-crisis" (nr. 1146)

10 Motions déposées en conclusion des interpellations de:

- M. Koen Bultinck sur "d'éventuelles falsifications au ministère de l'Agriculture" (n° 1137)
- mevrouw Annemie Van de Casteele sur "une éventuelle corruption dans le chef de fonctionnaires de
la DG 4" (n° 1138)
- M. Hubert Brouns sur "les problèmes internes qui se posent à la DG 4 et la délimitation de la période
à risques" (n° 1143)
- mevrouw Martine Dardenne sur "la contamination aux PCB" (n° 1144)
- M. Paul Tant sur "la crise des PCB et les 33 échantillons 'oubliés'" (n° 1145)
- M. Luc Paque sur "la crise PCB" (n° 1146)

Deze interpellaties werden gehouden in de openbare vergadering van de commissie voor de
Volksgezondheid, het Leefmilieu en de Maatschappelijke Hernieuwing van 19 februari 2002.
Ces interpellations ont été développées en réunion publique de la commission de la Santé publique, de
l'Environnement et du Renouveau de la Société du 19 février 2002.

Drie moties werden ingediend (nr. 25/308):
- een eerste motie van aanbeveling werd ingediend door de heren Koen Bultinck en Guy D'haeseleer;
- een tweede motie van aanbeveling werd ingediend door de dames Annemie Van de Casteele en Frieda
Brepoels en de heren Hubert Brouns, Paul Tant en Luc Paque;
- een eenvoudige motie werd ingediend door de dames Colette Burgeon, Martine Dardenne en Magda De
Meyer en de heren Peter Vanhoutte, Robert Hondermarcq en Peter Vanvelthoven.
Trois motions ont été déposées (n° 25/308):
- une première motion de recommandation a été déposée par MM. Koen Bultinck et Guy D'haeseleer;
- une deuxième motion de recommandation a été déposée par Mmes Annemie Van de Casteele et Frieda
Brepoels et MM. Hubert Brouns, Paul Tant et Luc Paque;
- une motion pure et simple a été déposée par Mmes Colette Burgeon, Martine Dardenne et Magda De
Meyer et MM. Peter Vanhoutte, Robert Hondermarcq et Peter Vanvelthoven.

Daar de eenvoudige motie van rechtswege voorrang heeft, breng ik deze motie in stemming.
La motion pure et simple ayant la priorité de droit, je mets cette motion aux voix.

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 6)
Ja 77 Oui
Nee 24 Non
Onthoudingen 2 Abstentions
Totaal 103 Total

De eenvoudige motie is aangenomen. Bijgevolg vervallen de moties van aanbeveling.
La motion pure et simple est adoptée. Par conséquent, les motions de recommandation sont caduques.

11 Moties ingediend tot besluit van de interpellatie van de heer Koen Bultinck over "de

Copernicushervorming als camouflage voor politieke benoemingen" (nr. 1107)

11 Motions déposées en conclusion de l'interpellation de M. Koen Bultinck sur "l'utilisation de la

réforme Copernic pour camoufler des nominations politiques" (n° 1107)

Deze interpellatie werd gehouden in de openbare vergadering van de commissie voor de Binnenlandse
Zaken, de Algemene Zaken en het Openbaar Ambt van 20 februari 2002.
Cette interpellation a été développée en réunion publique de la commission de l'Intérieur, des Affaires
générales et de la Fonction publique du 20 février 2002.

Twee moties werden ingediend (nr. 25/310):
- een motie van aanbeveling werd ingediend door de heren Koen Bultinck en Guido Tastenhoye;
- een eenvoudige motie werd ingediend door mevrouw Corinne De Permentier.
Deux motions ont été déposées (n° 25/310):
- une motion de recommandation a été déposée par MM. Koen Bultinck et Guido Tastenhoye;
- une motion pure et simple a été déposée par Mme Corinne De Permentier.

Daar de eenvoudige motie van rechtswege voorrang heeft, breng ik deze motie in stemming.
La motion pure et simple ayant la priorité de droit, je mets cette motion aux voix.

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?

11.01 André Smets (PSC): Monsieur le président, monsieur le

ministre, mes chers collègues, je pensais tout à l'heure qu'au théâtre
des Galeries, Mme Chapeau dirait: "Madame Gertrude, c'est tout de
même bon de rire!"

Hier matin, en commission de l'Intérieur, monsieur le président, une
nouvelle fois, nous avons bien ri. Nous avons été "interdits de travail"
comme vous le savez, chers collègues, puisque le quorum n'était pas
atteint.

La grande réforme de l'administration fédérale imposée par Guy
Verhofstadt dans le cadre de l'Etat social actif est en panne. Copernic
ne bouge plus, sauf pour les privilégiés déjà sélectionnés. Pour la
deuxième fois consécutive, le président levait la séance faute de
combattants. M. Tant était très passionné mais il vrai qu'il n'y a que
les passionnés qui sont passionnants! (Rires) Ce n'est pas une
surprise, monsieur le président. M. le ministre Van den Bossche était
aussi très passionné, ce qui est plus étonnant à ce niveau... Mais
surtout, plusieurs parlementaires néerlandophones brillaient par leur
absence, particulièrement dans la majorité.

11.01 André Smets (PSC):

Gisteren werd in de Commissie
Binnenlandse Zaken het quorum
niet bereikt. De grote hervorming
laat het afweten en in Copernicus
komt er geen schot meer, tenzij
voor de bevoorrechten die al
werden benoemd. Luc Van den
bossche was al even bevlogen als
de heer Tant. Diverse
Nederlandstalige parlementsleden
van de meerderheid schitterden
door hun afwezigheid. Als
tijdverdrijf heb ik vervolgens de
resultaten van het onderzoek,
prijskaartje: 50 miljoen,
geraadpleegd; ik had de indruk het
makkelijkste examen in mijn leven
te hebben afgelegd! Uit
nieuwsgierigheid heb ik
inlichtingen ingewonnen over de

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Pour passer le temps puisqu'il fallait attendre 14 heures pour siéger
dans une autre commission, j'ai voulu savoir comment s'était déroulée
l'enquête qui a coûté 80 millions de francs. J'ai essayé de répondre
aux questions qui avaient été posées à l'époque aux citoyens. A la
question "A quoi attachez-vous le plus d'importance dans l'attitude
des fonctionnaires?", j'avais répondu convivialité, être à l'écoute des
gens, traitement égal pour tous, respect de la vie privée. A la
quatrième question "Quelle amélioration du service public jugez-vous
prioritaire?", j'avais répondu rapidité et qualité du service, simplicité
des formulaires et des procédures, disponibilité. J'avais l'impression
que c'était l'examen le plus facile auquel nous étions confrontés.

Mais surtout, monsieur le président, j'ai demandé qu'on m'indique le
coût des informations, de la publicité du projet Copernic. Je m'inspire
des chiffres que m'a fait parvenir mon collègue sénateur Michel
Barbeaux, indiquant que la modernisation pour l'an 2000 a coûté
696.345.249 francs et l'enquête 80 millions de francs.

Pour cette année, on a déjà dépensé 840.088.486 francs pour les
consultants, les audits etc. Tout cet argent, je le répète, a été
consacré à des consultations extérieures à l'administration.

Il faudra également tenir compte des traitements des "top managers",
comme on les appelle maintenant, qui seront faramineux. Ils seront,
en effet, équivalent au traitement des ministres. Et les anciens
fonctionnaires généraux qui ont bien servi l'Etat resteront en fonction
pour recevoir leur traitement.

kostprijs van de Copernicus-
communicatie.

Dit jaar heeft de administratie al
840.088.486 frank uitgegeven voor
het raadplegen van externe
consultants. Die "managers"
verdienen meer dan een minister.

De goede krachten uit de
admininistratie mogen daarvoor
het gelag niet betalen!

Le président: Monsieur Smets, je vous invite à conclure.

11.02 André Smets (PSC): Pour conclure, monsieur le président, je

sais combien vous aimez les dindons, les tout beaux, les tout gros!

Dès lors, je tiens à ce que les bons administratifs, ceux qui ont servi
l'Etat ne soient pas les dindons de la farce Copernic.

11.03 Marie-Thérèse Coenen (ECOLO-AGALEV): Monsieur le

président, je voudrais demander à M. Smets de nous donner des
chiffres en euros. Je sais bien que c'est le dernier jour où l'on peut
parler en franc belge, mais nous devons maintenant penser en euro.
M. le ministre des Finances nous l'a d'ailleurs rappelé ce matin à la
radio.

11.03 Marie-Thérèse Coenen

(ECOLO-AGALEV): De heer
Smets moet leren zich in euro uit
te drukken, zoals de minister van
Financiën er ons vanochtend nog
op heeft gewezen.

(Stemming/vote 7)
Ja 77 Oui
Nee 24 Non
Onthoudingen 2 Abstentions
Totaal 103 Total

De eenvoudige motie is aangenomen. Bijgevolg vervalt de motie van aanbeveling.
La motion pure et simple est adoptée. Par conséquent, la motion de recommandation est caduque.

12 Moties ingediend tot besluit van de interpellatie van de heer Ferdy Willems over "de recente

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

veroordeling van België in verband met de uitwijzing van zigeuners" (nr. 1132)

12 Motions déposées en conclusion de l'interpellation de M. Ferdy Willems sur "la récente

condamnation de la Belgique en ce qui concerne l'expulsion de Tsiganes" (n° 1132)

Deze interpellatie werd gehouden in de openbare vergadering van de commissie voor de Binnenlandse
Zaken, de Algemene Zaken en het Openbaar Ambt van 20 februari 2002.
Cette interpellation a été développée en réunion publique de la commission de l'Intérieur, des Affaires
générales et de la Fonction publique du 20 février 2002.

Vier moties werden ingediend (nr. 25/309):
- een motie van aanbeveling werd ingediend door de heren Guido Tastenhoye en Filip De Man;
- een motie van wantrouwen gericht tot de minister van Binnenlandse Zaken werd ingediend door de heer
Ferdy Willems;
- een motie van aanbeveling werd ingediend door de heer Vincent Decroly;
- een eenvoudige motie werd ingediend door mevrouw Corinne De Permentier.
Quatre motions ont été déposées (n° 25/309):
- une motion de recommandation a été déposée par MM. Guido Tastenhoye et Filip De Man;
- une motion de méfiance dirigée contre le ministre de l'Intérieur a été déposée par M. Ferdy Willems;
- une motion de recommandation a été déposée par M. Vincent Decroly;
- une motion pure et simple a été déposée par Mme Corinne De Permentier.

Daar de eenvoudige motie van rechtswege voorrang heeft, breng ik deze motie in stemming.
La motion pure et simple ayant la priorité de droit, je mets cette motion aux voix.

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote?
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring?

12.01 Ferdy Willems (VU&ID): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, misschien is het niet evident om zigeuners te verdedigen en
ik gebruik nog een eufemisme.

Wanneer het gaat over mensenrechten moeten politici en ook de
publieke opinie zelfs dit vooroordeel moeten kunnen trotseren.

Het is misschien evenmin evident om de zigeuners waarvan sprake te
verdedigen. Mensen die hen kenden vertelden mij dat zij niet
sympathiek zijn: eentje onder hen werd veroordeeld wegens
winkeldiefstal, hun verklaringen waren twijfelachtig en wellicht zijn zij
geen asielzoekers.

Daarover gaat het echter niet. In een rechtsstaat heeft iedereen, zelfs
Marc Dutroux, recht op de procedures die in de wet worden voorzien.

In zijn antwoord op mijn interpellatie was de minister even arrogant als
de diensten voor vreemdelingen, die al langer berucht zijn om hun
arrogantie. Zijn lichaamstaal sprak boekdelen in de stijl van foert! Hij
minimaliseerde de ministeriële veroordelingen dat was un accident
de parcours hoewel het de eerste veroordeling was door dit hof
uitgesproken, die België sedert 1987 onderging.

Bij de verdediging werd de heer Pascal Smets ten tonele gevoerd,
van wie de onafhankelijkheid in alle dossiers werd geprezen. Op de
zitting kwam hij evenwel België vertegenwoordigen. Een van zijn
uitspraken luidde: "Eigen gemeenschap eerst".

De betrokken diensten volharden nochtans in hun arrogantie. Zelfs na
de veroordeling van België werden zigeuners in gelijkaardige
omstandigheden uitgewezen.

12.01 Ferdy Willems (VU&ID): Il

n'est pas aisé de prendre la
défense des Tsiganes. L'opinion
publique ne les apprécie guère.
Les Tsiganes expulsés n'étaient,
selon des témoins, pas du tout
sympathiques. L'un d'eux avait
déjà même été condamné pour vol
à l'étalage. Ceci ne justifie
nullement le comportement de
l'Etat belge envers ces personnes.

Le ministre Duquesne a répondu à
mon interpellation avec arrogance.
Il n'a pourtant guère de raisons de
se comporter de la sorte
puisqu'une condamnation de la
Belgique par la Cour internationale
de La Haye n'est tout de même
pas chose courante.

L'Office des Etrangers s'acharne,
même après la condamnation par
la CIJ, à maintenir les techniques
d'expulsion incriminées. La
condamnation par la Cour à La
Haye est particulièrement
éloquente. L'énoncé de la plainte,
du reste, ne l'était pas moins! Et
pourtantle ministre Duquesne ne
s'en est pas ému.

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

De veroordelingen zelf zijn geen kleinigheid. Zelfs de Vlaams Balie
verwees ernaar op 8 februari. Het ging om onwettelijke
vrijheidsberoving gedurende vijf dagen waartegen geen beroep
mogelijk is en collectieve uitwijzing waarvoor zelfs de teksten van de
minister werden aangewend. Erger nog, vooral op menselijk vlak, is
dat de zigeuners werden misleid door hen doelbewust naar een
politiekantoor te lokken om hen daarna zonder meer weg te voeren.

Dergelijke zaken zijn een rechtsstaat en een minister onwaardig.

Terzake zijn er twee mogelijkheden: ofwel hebben de ambtenaren van
de minister dit geflikt, al is dit in tegenspraak met alle rapporten van
de Gentse politie die kort en goed stelde dat de top-ambtenaren van
het ministerie van Binnenlandse Zaken, met inbegrip van de
kabinetschef dit hebben georganiseerd. Mocht het toch zo zijn dat de
ambtenaren dit hebben geflikt zonder medeweten van de minister,
dan bestuurt de minister niet, maar wordt hij bestuurd en in dat geval
kan hij niet degelijk functioneren.

Ofwel had de minister zelf mede de hand in deze zaak en in dat geval
is hij zelf de illegaal die de Belgische en Europese wetgevingen
overtreedt.

In beide gevallen kan hij onmogelijk functioneren, reden waarom ik
een motie van wantrouwen heb ingediend. Opnieuw en ditmaal
begrijp ik het wel werd een eenvoudige motie hiertegenover gesteld,
maar u moet goed weten, leden van de meerderheid, dat deze motie
slechts door één persoon werd ondertekend.

Overigens blijf ik van mening dat de eenvoudige motie moet worden
afgeschaft.

Cette attitude est indigne d'un Etat
de droit et d'un ministre. Les
rapports de la police de Gand
révèlent que les fonctionnaires
supérieurs des Affaires étrangères
et le chef de cabinet étaient au
courant. Si ce sont les
fonctionnaires qui ont réglé
l'affaire, alors le ministre ne dirige
plus mais est dirigé et il n'est dès
lors plus en mesure d'exercer ses
fonctions. S'il lui incombe une
responsabilité, il ne peut plus
exercer ses fonctions non plus.
J'ai dès lors déposé une motion de
méfiance. Là aussi, une motion
pure et simple a été déposée mais
elle n'a recueilli la signature que
d'un seul membre.

12.02 Vincent Decroly (indépendant): Monsieur le président, chers

collègues, je voudrais vous montrer un document. Il s'agit d'un fax. Il
est daté du 5 octobre 1999. Il a été envoyé au gouvernement belge
par la Cour européenne des droits de l'homme en lui demandant de
"surseoir à l'exécution de la mesure d'expulsion de la famille Conka".

A l'époque, vous vous en souvenez peut-être, un malheureux et
funeste dysfonctionnement avait empêché ce fax de faire le chemin
utile entre le 115 boulevard de Waterloo où il fut officiellement
réceptionné (au cabinet de M. Verwilghen) et le cabinet de M.
Duquesne situé rue Royale.

C'était déjà un sombre présage de ce qui allait suivre. Pourtant, le 14
octobre 1999, mesdames et messieurs de la majorité arc-en-ciel,
vous avez tous voté en faveur d'une motion qui proposait ce que
vous considériez sûrement comme un malheureux incident de
passer au point suivant de l'ordre du jour, à la suite d'interpellations
sur la politique d'asile du gouvernement et les faits de déportation
ethnique qui venaient d'être constatés.

Interpellé à ce sujet il y a quelques jours, M. Duquesne, loin de faire
au moins son mea culpa sur un certain nombre de problèmes que
cette mesure de déportation a révélés et que la Cour européenne a
clairement sanctionnés, a consacré l'essentiel de sa réponse à
focaliser les choses sur la famille Conka, comme s'il ne s'agissait pas

12.02 Vincent Decroly

(Onafhankelijke): Op 5 oktober
vroeg het Europees Hof voor de
Rechten van de Mens de
Belgische regering per fax de
uitwijzing van het gezin Conka op
te schorten. Op 14 oktober nam de
meerderheid nog een eenvoudige
motie aan tot besluit van een
interpellatie over die uitwijzing. De
geïnterpelleerde minister, de heer
Duquesne, had in zijn antwoord
vooral aandacht voor het feit dat
dat gezin goed geïntegreerd was,
GSM-toestellen bezat, enz. Dat
vond ik verontrustend.

Wat mij vooral verontrust is dat de
heer Duquesne uit dit alles geen
enkele politieke les getrokken
heeft: noch de uitwijzing, noch de
praktijken inzake het "in de val
lokken" van mensen die men wil
uitwijzen hebben kennelijk tot
lering gestrekt.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

ici de faire de la politique, de considérer des points de droit mais
également d'en tirer les bonnes leçons politiques.

Il l'a fait sur un ton qui m'a beaucoup inquiété. Autant j'ai du respect
d'habitude pour la personne et pour le positionnement politique de M.
Duquesne même si je ne partage pas son point de vue, autant ses
allusions répétées au fait que cette famille dispose de GSM et serait
maintenant réinstallée dans un logement confortable, m'inquiètent.

Cela m'inquiète aussi qu'un ministre de l'Intérieur dont la politique
vient d'être épinglée objectivement par la Cour européenne des droits
de l'homme refuse d'en tirer les leçons politiques pour ce qui
concerne la question des déportations et des expulsions politiques
ainsi que pour ce qui concerne les techniques policières de piégeage
de certains de ces réfugiés.

Cela m'a beaucoup gêné parce que M. Duquesne a dit clairement des
choses inexactes, clairement et objectivement mensongères, chers
collègues, à la tribune de votre parlement en commission de l'Intérieur
puisqu'il a prétendu effrontément que, depuis le 5 octobre 1999,
aucune mesure d'expulsion collective n'avait été à nouveau prise. Il a
également prétendu que ces techniques de piégeage policier avaient
été définitivement bannies des pratiques de la gendarmerie alors que
nous savons tous, ne fût-ce que pour celle qui a été organisée à
grand renfort de battage médiatique (l'expulsion collective des
Kazakhs), que ce genre de pratiques s'est poursuivi et alors que nous
avons des témoignages multiples, y compris ces dernières semaines,
concernant des arrestations lors de la convocation de personnes en
vue de compléter leur dossier à Etterbeek, à Saint-Gilles ou à Ixelles
pour ne prendre que les exemples les plus récents qui aboutissent
à l'incarcération et à l'expulsion de la personne qui se laisse ainsi
piéger.

Qu'enfin, M. Duquesne se répande en commission et à l'extérieur du
parlement sur une critique de l'arrêt, non pas pour ce qu'il est mais en
fonction d'opinions dissidentes et de la pondération des votes des
juges, me paraît devoir nuire non seulement à la crédibilité de cet
arrêt mais aussi à l'autorité de la Cour européenne des droits de
l'homme. Cela, je le déplore mais, évidemment, mesdames et
messieurs de l'arc-en-ciel, vous allez probablement, comme le 14
octobre 1999, voter la confiance.

Minister Duquesne neemt een
loopje met de waarheid wanneer
hij stelt dat sinds 5 oktober 1999
dergelijke uitwijzingsmaatregelen
niet meer werden genomen terwijl
die praktijken werden voortgezet.

Ten slotte uitte de heer Duquesne
tal van kritieken op het arrest van
het Europees Hof voor de
mensenrechten.

(Stemming/vote 8)
Ja 73 Oui
Nee 26 Non
Onthoudingen 3 Abstentions
Totaal 102 Total

De eenvoudige motie is aangenomen. Bijgevolg vervallen de moties van aanbeveling en van wantrouwen.
La motion pure et simple est adoptée. Par conséquent, les motions de recommandation et de méfiance
sont caduques.

13 Aangehouden amendementen en artikelen van het wetsontwerp betreffende de bescherming tegen

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk (1583/1 tot 6)

13 Amendements et articles réservés du projet de loi relatif à la protection contre la violence, le

harcèlement moral et sexuel au travail (1583/1 à 6)

Stemming over amendement nr. 1 van Trees Pieters op artikel 3. (1583/4)
Vote sur l'amendement n° 1 de Trees Pieters à l'article 3. (1583/4)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 9)
Ja 21 Oui
Nee 77 Non
Onthoudingen 5 Abstentions
Totaal 103 Total

Bijgevolg is het amendement verworpen en artikel 3 aangenomen.
En conséquence l'amendement est rejeté et l'article 3 adopté.

Stemming over amendement nr. 2 van Trees Pieters op artikel 5. (1583/4)
Vote sur l'amendement n° 2 de Trees Pieters à l'article 5. (1583/4)

Mag de uitslag van de vorige stemming ook gelden voor deze stemming? (Ja)
Peut-on considérer que le résultat du vote précédent est valable pour celui-ci? (Oui)
(Stemming/vote 9)

Bijgevolg is het amendement verworpen.
En conséquence l'amendement est rejeté.

Stemming over amendement nr. 3 van Trees Pieters op artikel 5. (1583/4)
Vote sur l'amendement n° 3 de Trees Pieters à l'article 5. (1583/4)

Mag de uitslag van de vorige stemming ook gelden voor deze stemming? (Ja)
Peut-on considérer que le résultat du vote précédent est valable pour celui-ci? (Oui)
(Stemming/vote 9)

Bijgevolg is het amendement verworpen.
En conséquence l'amendement est rejeté.

Stemming over amendement nr. 4 van Trees Pieters op artikel 5. (1583/4)
Vote sur l'amendement n° 4 de Trees Pieters à l'article 5. (1583/4)

Mag de uitslag van de vorige stemming ook gelden voor deze stemming? (Ja)
Peut-on considérer que le résultat du vote précédent est valable pour celui-ci? (Oui)
(Stemming/vote 9)

Bijgevolg is het amendement verworpen.
En conséquence l'amendement est rejeté.

Stemming over amendement nr. 5 van Trees Pieters op artikel 5. (1583/4)
Vote sur l'amendement n° 5 de Trees Pieters à l'article 5. (1583/4)

Mag de uitslag van de vorige stemming ook gelden voor deze stemming? (Ja)
Peut-on considérer que le résultat du vote précédent est valable pour celui-ci? (Oui)
(Stemming/vote 9)

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Bijgevolg is het amendement verworpen.
En conséquence l'amendement est rejeté.

Stemming over amendement nr. 6 van Trees Pieters op artikel 5. (1583/4)
Vote sur l'amendement n° 6 de Trees Pieters à l'article 5. (1583/4)

Mag de uitslag van de vorige stemming ook gelden voor deze stemming? (Ja)
Peut-on considérer que le résultat du vote précédent est valable pour celui-ci? (Oui)
(Stemming/vote 9)

Bijgevolg is het amendement verworpen.
En conséquence l'amendement est rejeté.

Stemming over amendement nr. 7 van Trees Pieters op artikel 5. (1583/4)
Vote sur l'amendement n° 7 de Trees Pieters à l'article 5. (1583/4)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 10)
Ja 24 Oui
Nee 77 Non
Onthoudingen 2 Abstentions
Totaal 103 Total

Bijgevolg is het amendement verworpen.
En conséquence l'amendement est rejeté.

13.01 Jo Vandeurzen (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik wou "ja"

stemmen.

De voorzitter: Stemming over amendement nr. 8 van Trees Pieters op artikel 5. (1583/4)
Vote sur l'amendement n° 8 de Trees Pieters à l'article 5. (1583/4)

Mag de uitslag van de vorige stemming ook gelden voor deze stemming? (Ja)
Peut-on considérer que le résultat du vote précédent est valable pour celui-ci? (Oui)
(Stemming/vote 10)

Bijgevolg is het amendement verworpen.
En conséquence l'amendement est rejeté.

Stemming over amendement nr. 9 van Trees Pieters op artikel 5. (1583/4)
Vote sur l'amendement n° 9 de Trees Pieters à l'article 5. (1583/4)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 11)
Ja 17 Oui
Nee 76 Non
Onthoudingen 10 Abstentions
Totaal 103 Total

Bijgevolg is het amendement verworpen.

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

En conséquence l'amendement est rejeté.

Stemming over amendement nr. 10 van Trees Pieters op artikel 5. (1583/4)
Vote sur l'amendement n° 10 de Trees Pieters à l'article 5. (1583/4)

Mag de uitslag van de vorige stemming ook gelden voor deze stemming? (Ja)
Peut-on considérer que le résultat du vote précédent est valable pour celui-ci? (Oui)
(Stemming/vote 11)

Bijgevolg is het amendement verworpen en artikel 5 aangenomen.
En conséquence l'amendement est rejeté et l'article 5 adopté.

14 Geheel van het wetsontwerp betreffende de bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst

seksueel gedrag op het werk (1583/6)

14 Ensemble du projet de loi relatif à la protection contre la violence, le harcèlement moral et sexuel

au travail (1583/6)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 12)
Ja 71 Oui
Nee 0 Non
Onthoudingen 22 Abstentions
Totaal 93 Total

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden. (1583/8)
En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Il sera transmis au Sénat. (1583/8)

Raison d'abstention?

14.01 André Smets (PSC): Monsieur le président, compte tenu de

l'importance du vote qui vient d'être émis, il eût été intéressant qu'un
accord préalable entre partenaires sociaux intervienne. Est-ce le fait
que je sois né dans une famille d'indépendants, mais j'estime qu'étant
donné les difficultés qui pèsent sur les créateurs d'entreprises, ceux-ci
deviennent un peu les "aventuriers du XXIème siècle". Autant nous
devons être attentifs au personnel, autant il est nécessaire d'être
aussi attentif à tous ceux qui ont encore le courage de créer des
entreprises, petites ou grandes, avec leur argent ou celui de leur
famille.

14.01 André Smets (PSC): Ik wil

het belang van deze stemming
onderstrepen, in het licht van het
uitblijven van een voorafgaand
akkoord tussen de sociale
partners.

Ik kom zelf uit een gezin van
zelfstandigen. Gezien de vele
moeilijkheden die de
ondernemers, die terecht de
avonturiers van de 21

eeuw

genoemd worden, allemaal
moeten overwinnen, vraag ik dat
men oog zou hebben voor de
situatie van diegenen die de
euvele moed hebben hun eigen
bedrijf op te richten en daar hun
eigen geld en het geld van hun
familie in te steken.

14.02 Colette Burgeon (PS): Monsieur le président, je voulais voter 14.02 Colette Burgeon (PS): Ik

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

"oui".

wilde ja stemmen.

14.03 Marcel Bartholomeeussen (SP.A): Mijnheer de voorzitter, ik

wou "ja" stemmen.

14.03 Marcel Bartholomeeussen

(SP.A): Moi également.

14.04 André Schellens (SP.A): Mijnheer de voorzitter, ik wou "ja"

stemmen.

14.04 André Schellens (SP.A):

Moi également.

14.05 Jean Depreter (PS): Monsieur le président, je voulais voter

"oui".

14.05 Jean Depreter (PS): Ik

eveneens.

14.06 François Dufour (PS): Monsieur le président, je voulais voter

"oui".

14.06 François Dufour (PS): Ik

eveneens.

14.07 Mirella Minne (ECOLO-AGALEV): Monsieur le président, je

voulais voter "oui".

14.07 Mirella Minne (ECOLO-

AGALEV): Ik eveneens.

14.08 Kristien Grauwels (AGALEV-ECOLO): Mijnheer de voorzitter,

ik wou "ja" stemmen.

14.08 Kristien Grauwels

(AGALEV-ECOLO): Moi
également.

14.09 Annemie Van de Casteele (VU&ID): Mijnheer de voorzitter,

wij hebben in grote lijnen voorgestemd omdat wij achter de
doelstellingen van het wetsontwerp staan. Uit de discussie is echter
duidelijk gebleken dat slecht wetgevend werk is geleverd. Er komen
een aantal nieuwe administratieve documenten bij voor de
werkgevers waar dat niet echt nodig is. Ik meen ook dat men veel te
veel van het repressieve is uitgegaan en veel te weinig inspanningen
doet om dergelijke vormen van geweld, pesterijen en ongewenst
seksueel gedrag preventief tegen te gaan.

14.09 Annemie Van de Casteele

(VU&ID): Nous avons
pratiquement tous voté pour. Le
projet a certainement une utilité
sociale mais le travail législatif a
été mal fait. On accorde trop
d'importance au volet répressif et
pas assez à la prévention. Par
ailleurs les entreprises seront
confrontées à de trop nombreuses
formalités administratives.

15 Wetsontwerp tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek naar aanleiding van de wet van ...

betreffende de bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk
(1584/1)

15 Projet de loi modifiant le Code judiciaire à propos de la loi du ... relative à la protection contre la

violence, le harcèlement moral et sexuel au travail (1584/1)

Mag de uitslag van de vorige stemming ook gelden voor deze stemming? (Ja)
Peut-on considérer que le résultat du vote précédent est valable pour celui-ci? (Oui)
(Stemming/vote 12)

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsontwerp aan. Het zal aan de Senaat worden overgezonden. (1584/2)
En conséquence, la Chambre adopte le projet de loi. Il sera transmis au Sénat. (1584/2)

16 Aangehouden amendementen van het wetsvoorstel van de heer Hugo Coveliers tot wijziging van

de gewone wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de federale staatsstructuur (1363/1 tot 6)

16 Amendements réservés de la proposition de loi de M. Hugo Coveliers modifiant la loi ordinaire du

16 juillet 1993 visant à achever la structure fédérale de l'Etat (1363/1 à 6)

Stemming over amendement nr. 5 van Frieda Brepoels c.s. op artikel 2. (1363/6)
Vote sur l'amendement n° 5 de Frieda Brepoels c.s. sur l'article 2. (1363/6)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 13)
Ja 2 Oui
Nee 92 Non
Onthoudingen 8 Abstentions
Totaal 102 Total

Bijgevolg is het amendement verworpen en artikel 2 aangenomen.
En conséquence l'amendement est rejeté et l'article 2 adopté.

Stemming over amendement nr. 4 van Yves Leterme c.s. tot invoeging van een artikel 2bis (n). (1363/6)
Vote sur l'amendement n° 4 de Yves Leterme c.s. tendant à insérer un article 2bis (n). (1363/6)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 14)
Ja 14 Oui
Nee 77 Non
Onthoudingen 11 Abstentions
Totaal 102 Total

Bijgevolg is het amendement verworpen.
En conséquence l'amendement est rejeté.

Stemming over amendement nr. 6 van Frieda Brepoels c.s. op artikel 3. (1363/6)
Vote sur l'amendement n° 6 de Frieda Brepoels c.s. sur l'article 3. (1363/6)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 15)
Ja 6 Oui
Nee 89 Non
Onthoudingen 6 Abstentions
Totaal 101 Total

Bijgevolg is het amendement verworpen en artikel 3 aangenomen.
En conséquence l'amendement est rejeté et l'article 3 est adopté.

17 Geheel van het wetsvoorstel van de heer Hugo Coveliers tot wijziging van de gewone wet van

16 juli 1993 tot vervollediging van de federale staatsstructuur (1363/5)

17 Ensemble de la proposition de loi de M. Hugo Coveliers modifiant la loi ordinaire du 16 juillet 1993

visant à achever la structure fédérale de l'Etat (1363/5)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

(Stemming/vote 16)
Ja 98 Oui
Nee 0 Non
Onthoudingen 4 Abstentions
Totaal 102 Total

Bijgevolg neemt de Kamer het wetsvoorstel aan. Het zal als ontwerp aan de Senaat worden overgezonden.
(1363/7)
En conséquence, la Chambre adopte la proposition de loi. Elle sera transmise en tant que projet au Sénat.
(1363/7)

18 Voorstel van huishoudelijk reglement van de commissie voor de Naturalisaties (1328/5)
18 Proposition de règlement d'ordre intérieur de la commission des Naturalisations (1328/5)

Quelqu'un demande-t-il la parole pour une déclaration avant le vote? (Non)
Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring? (Nee)

Begin van de stemming / Début du vote.
Heeft iedereen gestemd en zijn stem gecontroleerd? / Tout le monde a-t-il voté et vérifié son vote?
Einde van de stemming / Fin du vote.
Uitslag van de stemming / Résultat du vote.

(Stemming/vote 17)
Ja 98 Oui
Nee 1 Non
Onthoudingen 3 Abstentions
Totaal 102 Total

Bijgevolg neemt de Kamer het voorstel aan van huishoudelijk reglement van de commissie voor de
Naturalisaties.
En conséquence, la Chambre adopte la proposition de règlement d'ordre intérieur de la commission des
Naturalisations.

Raison d'abstention?

18.01 François Dufour (PS): Monsieur le président, je me suis

abstenu pour vous signaler que les deux dernières séances nous ont
conduits au-delà de 22.30 heures et ainsi ai-je entendu que, grâce à
vous, nous avons du pain sec comme repas le soir.

18.01 François Dufour (PS): Het

is al twee keer dat we tot 22.30 uur
vergaderen en dat is al twee keer
dat we droog brood te eten krijgen!

Le président: Adressez-vous au président de la Questure, monsieur
Dufour!

De voorzitter: Gelieve u te
wenden tot de voorzitter van de
Quaestuur, meneer Dufour.

18.02 François Dufour (PS): Monsieur le président, on m'a dit que

c'était le président de la Chambre qui voulait aussi bien nous
entretenir!

Le président: Monsieur Dufour, le pain sec nous permet de nous apercevoir que certains sont beurrés!

19 Adoption de l'agenda
19 Goedkeuring van de agenda

Nous devons nous prononcer sur le projet d'ordre du jour que vous propose la Conférence des présidents.
Wij moeten ons thans uitspreken over de ontwerp-agenda die de Conferentie van voorzitters u voorstelt.

Pas d'observation? (Non) La proposition est adoptée.

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

BIJLAGE

ANNEXE

PLENUMVERGADERING

SÉANCE PLÉNIÈRE

DONDERDAG 28 FEBRUARI 2002

JEUDI 28 FÉVRIER 2002

STEMMINGEN VOTES

DETAIL VAN DE NAAMSTEMMINGEN

DETAIL DES VOTES NOMINATIFS

Vote nominatif n°°1 - Naamstemming nr. 1

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Arens, Avontroodt, Bacquelaine, Barzin, Bellot, Borginon, Brepoels,
Brouns, Cahay-André, Coveliers, Creyf, De Block, De Crem, De Croo, Denis, D'hondt Denis, D'hondt
Greta, Féret, Germeaux, Goris, Goutry, Herzet, Hondermarcq, Hove, Lahaye, Lano, Lefevre, Lejeune,
Lenssen, Leterme, Moerman, Philtjens, Pieters Trees, Pinxten, Seghin, Simonet, Smets André, Smets
Tony, Somers, Tant, Valkeniers, Van Aperen, Van de Casteele, Vandeurzen, Vande Walle, Van
Hoorebeke, Van Overtveldt, Van Parys, Van Rompuy, van Weddingen, Van Weert, Viseur, Willems.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Bartholomeeussen, Bonte, Burgeon, Campstein, Canon, Chabot, Coenen,
Decroly, Dehu, Delizée, De Meyer, Depreter, Descheemaeker, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman,
Frédéric, Genot, Gerkens, Giet, Gobert, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Janssens, Laenens,
Lalieux, Lansens, Larcier, Mayeur, Minne, Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Schalck, Schellens, Talhaoui,
Tavernier, Timmermans, Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Vanvelthoven,
Verlinde, Wauters.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Personne Niemand.

Vote nominatif n° 2 - Naamstemming nr. 2

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, De Block, De Croo, Dehu, Delizée, De
Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman,
Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry,
Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lano, Lansens, Larcier, Lejeune,
Lenssen, Mayeur, Minne, Moerman, Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Schalck, Schellens,
Seghin, Simonet, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Tavernier, Timmermans, Valkeniers, Van Aperen,
Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Vanvelthoven, van
Weddingen, Verlinde, Wauters.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Arens, Borginon, Brepoels, Brouns, Creyf, De Crem, D'hondt Greta,
Féret, Goutry, Lefevre, Leterme, Pieters Trees, Pinxten, Smets André, Tant, Van de Casteele,
Vandeurzen, Vande Walle, Van Hoorebeke, Van Parys, Van Rompuy, Van Weert, Viseur.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Decroly, Willems.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Vote nominatif n° 3 - Naamstemming nr. 3

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, De Block, De Croo, Dehu, De Meyer, Denis,
Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Frédéric, Genot,
Gerkens, Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Grauwels, Haegeman, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove,
Janssens, Lahaye, Lano, Lansens, Lejeune, Lenssen, Minne, Moerman, Peeters, Pelzer-Salandra,
Philtjens, Schalck, Schellens, Seghin, Simonet, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Tavernier, Timmermans,
Valkeniers, Van Aperen, Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt,
Vanvelthoven, van Weddingen, Verlinde, Wauters.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Arens, Borginon, Brepoels, Brouns, Creyf, De Crem, D'hondt Greta,
Féret, Goutry, Lefevre, Leterme, Pieters Trees, Pinxten, Smets André, Tant, Van de Casteele,
Vandeurzen, Vande Walle, Van Hoorebeke, Van Parys, Van Rompuy, Van Weert, Viseur.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Decroly, Delizée, Harmegnies, Laenens, Lalieux, Larcier, Mayeur, Moriau,
Willems.

Vote nominatif n° 4 - Naamstemming nr. 4

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, De Block, De Croo, Dehu, De Meyer, Denis,
Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Frédéric, Genot,
Gerkens, Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet,
Hondermarcq, Hove, Janssens, Lahaye, Lano, Lansens, Lejeune, Lenssen, Minne, Moerman, Peeters,
Pelzer-Salandra, Philtjens, Schalck, Schellens, Seghin, Simonet, Smets Tony, Somers, Tavernier,
Timmermans, Valkeniers, Van Aperen, Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Van
Overtveldt, Vanvelthoven, van Weddingen, Verlinde, Wauters.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Arens, Borginon, Brepoels, Brouns, Creyf, De Crem, D'hondt Greta,
Féret, Goutry, Lefevre, Leterme, Pieters Trees, Pinxten, Smets André, Tant, Van de Casteele,
Vandeurzen, Vande Walle, Van Hoorebeke, Van Parys, Van Rompuy, Van Weert, Viseur.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Decroly, Delizée, Laenens, Lalieux, Larcier, Mayeur, Moriau, Talhaoui, Willems.

Vote nominatif n° 5 - Naamstemming nr. 5

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coveliers, De Block, De Croo, Dehu, Delizée, De Meyer, Denis,
Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Frédéric,
Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove,
Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lano, Lansens, Larcier, Lejeune, Lenssen, Mayeur, Minne,
Moerman, Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Schalck, Schellens, Seghin, Simonet, Smets Tony,

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Somers, Talhaoui, Tavernier, Timmermans, Valkeniers, Van Aperen, Vandenhove, Van der Maelen, Van
Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Vanvelthoven, van Weddingen, Verlinde, Wauters.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Arens, Borginon, Brepoels, Brouns, Creyf, De Crem, D'hondt Greta,
Féret, Goutry, Lefevre, Leterme, Pieters Trees, Pinxten, Smets André, Tant, Van de Casteele,
Vandeurzen, Vande Walle, Van Hoorebeke, Van Parys, Van Rompuy, Van Weert, Viseur.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Coenen, Decroly, Genot, Gerkens, Willems.

Vote nominatif n°°6 - Naamstemming nr. 6

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, De Block, De Croo, Dehu, Delizée, De
Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman,
Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry,
Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lano, Lansens, Larcier, Lejeune,
Lenssen, Mayeur, Minne, Moerman, Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Schalck, Schellens,
Seghin, Simonet, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Tavernier, Timmermans, Valkeniers, Van Aperen,
Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Vanvelthoven, van
Weddingen, Verlinde, Wauters.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Arens, Borginon, Brepoels, Brouns, Creyf, De Crem, D'hondt Greta,
Féret, Goutry, Lefevre, Leterme, Pieters Trees, Pinxten, Smets André, Tant, Van de Casteele,
Vandeurzen, Vande Walle, Van Hoorebeke, Van Parys, Van Rompuy, Van Weert, Viseur.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Decroly, Willems.

Vote nominatif n° 7 - Naamstemming nr. 7

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, De Block, De Croo, Dehu, Delizée, De
Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman,
Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry,
Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lano, Lansens, Larcier, Lejeune,
Lenssen, Mayeur, Minne, Moerman, Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Schalck, Schellens,
Seghin, Simonet, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Tavernier, Timmermans, Valkeniers, Van Aperen,
Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Vanvelthoven, van
Weddingen, Verlinde, Wauters.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Arens, Borginon, Brepoels, Brouns, Creyf, De Crem, D'hondt Greta,
Féret, Goutry, Lefevre, Leterme, Pieters Trees, Pinxten, Smets André, Tant, Van de Casteele,
Vandeurzen, Vande Walle, Van Hoorebeke, Van Parys, Van Rompuy, Van Weert, Viseur.

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Decroly, Willems.

Vote nominatif n° 8 - Naamstemming nr. 8

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, De Block, De Croo, Dehu, Delizée, De
Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman,
Frédéric, Gerkens, Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet,
Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lano, Lansens, Larcier, Lejeune, Lenssen, Minne,
Moerman, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Schalck, Schellens, Seghin, Simonet, Smets Tony, Somers,
Talhaoui, Tavernier, Timmermans, Valkeniers, Van Aperen, Vandenhove, Van der Maelen, Van
Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Vanvelthoven, van Weddingen, Verlinde, Wauters.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Arens, Borginon, Brepoels, Brouns, Creyf, De Crem, Decroly, D'hondt
Greta, Féret, Goutry, Lefevre, Leterme, Mayeur, Pieters Trees, Pinxten, Smets André, Tant, Van de
Casteele, Vandeurzen, Vande Walle, Van Hoorebeke, Van Parys, Van Rompuy, Van Weert, Viseur.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Genot, Lalieux, Willems.

Vote nominatif n° 9 - Naamstemming nr. 9

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Arens, Brepoels, Brouns, Creyf, De Crem, D'hondt Greta, Goutry,
Lefevre, Leterme, Pieters Trees, Pinxten, Smets André, Tant, Vandeurzen, Vande Walle, Van Hoorebeke,
Van Parys, Van Rompuy, van Weddingen, Viseur.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, De Block, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée,
De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman,
Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry,
Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lano, Lansens, Larcier, Lejeune,
Lenssen, Mayeur, Minne, Moerman, Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Schalck, Schellens,
Seghin, Simonet, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Tavernier, Timmermans, Valkeniers, Van Aperen,
Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Vanvelthoven, Verlinde,
Wauters.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Borginon, Féret, Van de Casteele, Van Weert, Willems.

Vote nominatif n° 10 - Naamstemming nr. 10

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Arens, Borginon, Brepoels, Brouns, Creyf, De Crem, D'hondt Greta,
Goutry, Lano, Lefevre, Leterme, Pieters Trees, Pinxten, Smets André, Tant, Van de Casteele, Vande

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Walle, Van Hoorebeke, Van Parys, Van Rompuy, van Weddingen, Van Weert, Viseur.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, De Block, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée,
De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman,
Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry,
Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lansens, Larcier, Lejeune, Lenssen,
Mayeur, Minne, Moerman, Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Schalck, Schellens, Seghin,
Simonet, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Tavernier, Timmermans, Valkeniers, Van Aperen, Vandenhove,
Van der Maelen, Vandeurzen, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Vanvelthoven, Verlinde,
Wauters.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Féret, Willems.

Vote nominatif n° 11 - Naamstemming nr. 11

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Brepoels, Brouns, Creyf, De Crem, D'hondt Greta, Goutry, Leterme,
Pieters Trees, Pinxten, Tant, Vandeurzen, Vande Walle, Van Hoorebeke, Van Parys, Van Rompuy, van
Weddingen.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, De Block, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée,
De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman,
Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry,
Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lansens, Larcier, Lejeune, Lenssen,
Mayeur, Minne, Moerman, Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Schalck, Schellens, Seghin,
Simonet, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Tavernier, Timmermans, Valkeniers, Van Aperen, Vandenhove,
Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Vanvelthoven, Verlinde, Wauters.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Arens, Borginon, Féret, Lano, Lefevre, Smets André, Van de Casteele, Van
Weert, Viseur, Willems.

Vote nominatif n° 12 - Naamstemming nr. 12

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Barzin, Bellot, Bonte, Borginon, Cahay-André,
Campstein, Chabot, Coenen, Coveliers, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Meyer, Denis, Depreter,
Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Erdman, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet,
Gobert, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux,
Lansens, Larcier, Lefevre, Lejeune, Mayeur, Moerman, Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens,
Pinxten, Schalck, Seghin, Simonet, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Tant, Tavernier, Timmermans,
Valkeniers, Van Aperen, Vandenhove, Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt,
Vanvelthoven, Van Weert, Verlinde, Viseur, Wauters.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Personne Niemand.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Arens, Brepoels, Brouns, Creyf, De Block, De Crem, D'hondt Greta, Féret, Goris,
Goutry, Lenssen, Leterme, Pieters Trees, Smets André, Van de Casteele, Vandeurzen, Vande Walle, Van
Hoorebeke, Van Parys, Van Rompuy, van Weddingen, Willems.

Vote nominatif n° 13 - Naamstemming nr. 13

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Brepoels, Van Hoorebeke.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte,
Brouns, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, Creyf, De Block, De
Crem, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis,
D'hondt Greta, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet,
Gobert, Goris, Goutry, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens,
Laenens, Lahaye, Lalieux, Lano, Lansens, Larcier, Lejeune, Lenssen, Leterme, Mayeur, Minne, Moerman,
Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Pieters Trees, Pinxten, Schalck, Schellens, Seghin, Simonet,
Smets Tony, Somers, Talhaoui, Tant, Tavernier, Timmermans, Valkeniers, Van Aperen, Vandenhove, Van
der Maelen, Vandeurzen, Vande Walle, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Van Parys, Van
Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Verlinde, Wauters.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Arens, Borginon, Féret, Smets André, Van de Casteele, Van Weert, Viseur,
Willems.

Vote nominatif n° 14 - Naamstemming nr. 14

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Brouns, Creyf, De Crem, D'hondt Greta, Goutry, Leterme, Pieters Trees,
Pinxten, Tant, Vandeurzen, Vande Walle, Van Parys, Van Rompuy.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte, Burgeon,
Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, De Block, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée,
De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman,
Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry,
Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lano, Lansens, Larcier, Lejeune,
Lenssen, Mayeur, Minne, Moerman, Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Schalck, Schellens,
Seghin, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Tavernier, Timmermans, Valkeniers, Van Aperen, Vandenhove,
Van der Maelen, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Vanvelthoven, van Weddingen, Verlinde,
Wauters.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Arens, Borginon, Brepoels, Féret, Lefevre, Smets André, Van de Casteele, Van
Hoorebeke, Van Weert, Viseur, Willems.

Vote nominatif n° 15 - Naamstemming nr. 15

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Borginon, Brepoels, Creyf, Van de Casteele, Van Hoorebeke, Van Weert.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot, Bonte,
Brouns, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, De Block, De Crem,
Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker, D'hondt Denis, D'hondt
Greta, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Frédéric, Genot, Gerkens, Germeaux, Giet, Goris,
Goutry, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq, Hove, Janssens, Laenens,
Lahaye, Lalieux, Lano, Lansens, Larcier, Lejeune, Lenssen, Leterme, Mayeur, Minne, Moerman, Moriau,
Peeters, Philtjens, Pieters Trees, Pinxten, Schalck, Schellens, Seghin, Simonet, Smets Tony, Somers,
Talhaoui, Tant, Tavernier, Timmermans, Valkeniers, Van Aperen, Vandenhove, Van der Maelen,
Vandeurzen, Vande Walle, Van Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Van Parys, Van Rompuy,
Vanvelthoven, van Weddingen, Verlinde, Wauters.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Arens, Féret, Lefevre, Smets André, Viseur, Willems.

Vote nominatif n° 16 - Naamstemming nr. 16

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Arens, Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot,
Bonte, Borginon, Brouns, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen, Coveliers, Creyf,
De Block, De Crem, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Meyer, Denis, Depreter, Descheemaeker,
D'hondt Denis, D'hondt Greta, Douifi, Drion, Dufour, Eerdekens, Erdman, Frédéric, Genot, Gerkens,
Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Goutry, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq,
Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lano, Lansens, Larcier, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme,
Mayeur, Minne, Moerman, Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Pieters Trees, Pinxten, Schalck,
Schellens, Seghin, Simonet, Smets André, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Tavernier, Timmermans,
Valkeniers, Van Aperen, Van de Casteele, Vandenhove, Van der Maelen, Vandeurzen, Vande Walle, Van
Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Van Parys, Van Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Van
Weert, Verlinde, Viseur, Wauters.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Personne Niemand.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Brepoels, Féret, Van Hoorebeke, Willems.

Vote nominatif n°°17 - Naamstemming nr. 17

Ont répondu oui - Voor hebben gestemd:

Les membres-De leden: Ansoms, Arens, Avontroodt, Bacquelaine, Bartholomeeussen, Barzin, Bellot,
Bonte, Borginon, Brepoels, Brouns, Burgeon, Cahay-André, Campstein, Canon, Chabot, Coenen,
Coveliers, Creyf, De Block, De Crem, Decroly, De Croo, Dehu, Delizée, De Meyer, Denis, Depreter,
Descheemaeker, D'hondt Denis, D'hondt Greta, Douifi, Drion, Eerdekens, Erdman, Frédéric, Gerkens,
Germeaux, Giet, Gobert, Goris, Goutry, Grauwels, Haegeman, Harmegnies, Henry, Herzet, Hondermarcq,
Hove, Janssens, Laenens, Lahaye, Lalieux, Lano, Lansens, Larcier, Lefevre, Lejeune, Lenssen, Leterme,
Mayeur, Minne, Moerman, Moriau, Peeters, Pelzer-Salandra, Philtjens, Pieters Trees, Pinxten, Schalck,

28/02/2002

CRIV 50

PLEN 211

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Schellens, Seghin, Simonet, Smets André, Smets Tony, Somers, Talhaoui, Tant, Tavernier, Timmermans,
Valkeniers, Van Aperen, Van de Casteele, Vandenhove, Van der Maelen, Vandeurzen, Vande Walle, Van
Grootenbrulle, Vanhoutte, Van Overtveldt, Van Parys, Van Rompuy, Vanvelthoven, van Weddingen, Van
Weert, Verlinde, Viseur, Wauters.

Ont répondu non - Tegen hebben gestemd:

Les membres-De leden: Féret.

Se sont abstenus - Hebben zich onthouden:

Les membres-De leden: Dufour, Van Hoorebeke, Willems.

INTERNE

BESLUITEN DECISIONS

INTERNES

VOORSTELLEN PROPOSITIONS

Inoverwegingneming

Prise en considération

1. Wetsvoorstel (de heren Bart Laeremans en Bert
Schoofs) tot wijziging van het decreet van 19-22 juli
1791 "relatif à l'organisation d'une police municipale
et correctionnelle" en houdende vaststelling van de
Nederlandse tekst van hetzelfde decreet (nr. 1638/1).

1. Proposition de loi (MM. Bart Laeremans et Bert
Schoofs) modifiant le décret des 19-22 juillet 1791
relatif à l'organisation d'une police municipale et
correctionnelle et portant le texte néerlandais dudit
décret (n° 1638/1).

Verzonden naar de commissie voor de
Binnenlandse Zaken, de Algemene Zaken en het
Openbaar Ambt

Renvoi à la commission de l'Intérieur, des Affaires
générales et de la Fonction publique

2. Voorstel van verklaring (de dames Els Van Weert
en Annemie Van de Casteele en de heer Ferdy
Willems) tot herziening van de artikelen 66, 71 en
118bis van de Grondwet (nr. 1639/1).

2. Proposition de déclaration (Mmes Els Van Weert
et Annemie Van de Casteele et M. Ferdy Willems)
de révision des articles 66, 71 et 118bis de la
Constitution (n° 1639/1).

Verzonden naar de commissie voor de Herziening
van de Grondwet en de Hervorming van de
Instellingen

Renvoi à la commission de la Révision de la
Constitution et de la Réforme des Institutions

3. Wetsvoorstel (de heren Koen Bultinck, Roger
Bouteca, Hagen Goyvaerts en Guy D'haeseleer) tot
wijziging van het BTW-wetboek inzake de aankoop
van automobielen voor personen die in aanmerking
komen voor het bekomen van een speciale
parkeerkaart voor gehandicapten (nr. 1643/1).

3. Proposition de loi (MM. Koen Bultinck, Roger
Bouteca, Hagen Goyvaerts et Guy D'haeseleer)
modifiant le Code de la taxe sur la valeur ajoutée en
ce qui concerne l'acquisition de voitures
automobiles par des personnes pouvant prétendre
à une carte spéciale de parking pour handicapés
(n° 1643/1).

Verzonden naar de commissie voor de Financiën en
de Begroting

Renvoi à la commission des Finances et du Budget

4. Wetsvoorstel (de heer Geert Bourgeois) tot
wijziging van de gecoördineerde wetten op de Raad
van State met het oog op de bekendmaking van de
adviezen van de afdeling wetgeving en de wijziging
van de wijze van verdeling van de verzoeken om
advies aan de afdeling wetgeving (nr. 1644/1).

4. Proposition de loi (M. Geert Bourgeois) modifiant
les lois coordonnées sur le Conseil d'Etat en vue de
la publication des avis de la section de législation et
de la modification des modalités de la répartition
des demandes d'avis adressées à cette section
(n° 1644/1).

Verzonden naar de commissie voor de
Binnenlandse Zaken, de Algemene Zaken en het
Openbaar Ambt

Renvoi à la commission de l'Intérieur, des Affaires
générales et de la Fonction publique

5. Wetsvoorstel (de heer Hugo Coveliers en
mevrouw Jacqueline Herzet) betreffende de
invoering van een regeling voor medewerkers met
het gerecht (nr. 1645/1).

5. Proposition de loi (M. Hugo Coveliers et Mme
Jacqueline Herzet) instaurant un régime pour les
collaborateurs de la justice (n° 1645/1).

Verzonden naar de commissie voor de Justitie

Renvoi à la commission de la Justice

CRIV 50

PLEN 211

28/02/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

6. Wetsvoorstel (de heren Yves Leterme, Daniel
Bacquelaine en Hugo Coveliers, de dames Frieda
Brepoels en Joëlle Milquet en de heren Jef
Tavernier en Dirk Van der Maelen) tot wijziging van
de kieswetgeving, wat betreft de vermelding van
politieke partijen boven de kandidatenlijsten op de
stembiljetten bij de verkiezingen van de federale
Wetgevende Kamers, de Vlaamse Raad, de
Waalse Gewestraad, de Brusselse Hoofdstedelijke
Raad en de Raad van de Duitstalige Gemeenschap
(nr. 1647/1).

6. Proposition de loi (MM. Yves Leterme, Daniel
Bacquelaine et Hugo Coveliers, Mmes Frieda
Brepoels et Joëlle Milquet et MM. Jef Tavernier et
Dirk Van der Maelen) modifiant les lois électorales
en ce qui concerne l'indication des partis politiques
au-dessus des listes de candidats sur les bulletins
de vote pour les élections des Chambres
législatives fédérales, du Conseil flamand, du
Conseil régional wallon, du Conseil de la Région de
Bruxelles-Capitale et du Conseil de la Communauté
germanophone (n° 1647/1).

Verzonden naar de commissie voor de Binnenlandse
Zaken, de Algemene Zaken en het Openbaar Ambt

Renvoi à la commission de l'Intérieur, des Affaires
générales et de la Fonction publique

7. Wetsvoorstel (de heren Yves Leterme, Daniel
Bacquelaine en Hugo Coveliers, de dames Frieda
Brepoels en Joëlle Milquet en de heren Jef
Tavernier en Dirk Van der Maelen) tot wijziging van
de wet van 23 maart 1989 betreffende de verkiezing
van het Europees Parlement wat betreft de
vermelding van de politieke partijen boven de
kandidatenlijsten op de stembiljetten (nr. 1648/1).

7. Proposition de loi (MM. Yves Leterme, Daniel
Bacquelaine et Hugo Coveliers, Mmes Frieda
Brepoels et Joëlle Milquet et MM. Jef Tavernier et
Dirk Van der Maelen) modifiant la loi du
23 mars 1989 relative à l'élection du Parlement
européen en ce qui concerne l'indication des partis
politiques au-dessus des listes de candidats sur les
bulletins de vote (n° 1648/1).

Verzonden naar de commissie voor de Binnenlandse
Zaken, de Algemene Zaken en het Openbaar Ambt

Renvoi à la commission de l'Intérieur, des Affaires
générales et de la Fonction publique

8. Voorstel van resolutie (de heren Yvan Mayeur,
Yvon Harmegnies en Dirk Van der Maelen)
betreffende de economische en sociale situatie in
Argentinië alsook betreffende de gebeurtenissen die
het land in december 2001 in een zware crisis
hebben gebracht (nr. 1657/1).

8. Proposition de résolution (MM. Yvan Mayeur,
Yvon Harmegnies et Dirk Van der Maelen) relative à
la situation économique et sociale de l'Argentine
ainsi qu'aux événements qui secouèrent le pays en
décembre 2001 (n° 1657/1).

Verzonden naar de commissie voor de
Buitenlandse Betrekkingen

Renvoi à la commission des Relations extérieures

9. Voorstel van resolutie (mevrouw Claudine Drion
c.s.) betreffende de herinvoering van de door
president G. Bush van de Verenigde Staten
voorgestane "Mexico City Policy" (nr. 1663/1).

9. Proposition de résolution (Mme Claudine Drion et
consorts) concernant le rétablissement de la
"politique de Mexico" par le président des Etats-
Unis d'Amérique (n° 1663/1).

Verzonden naar de commissie voor de
Buitenlandse Betrekkingen

Renvoi à la commission des Relations extérieures

10. Wetsvoorstel (de heer Raymond Langendries)
tot instelling van een opvangverlof in geval van
adoptie (nr. 1659/1).

10. Proposition de loi (M. Raymond Langendries)
créant un congé d'accueil en cas d'adoption
(n° 1659/1).

Verzonden naar de commissie voor de Sociale
Zaken

Renvoi à la commission des Affaires sociales

11. Wetsvoorstel (de heer Daniel Bacquelaine) tot
wijziging van artikel 37, § 17, van de
gecoördineerde wet van 14 juli 1994 betreffende de
verplichte verzekering voor geneeskundige
verzorging en uitkeringen, teneinde in de sector van
de kinesitherapie het remgeld in te stellen
(nr. 1665/1).

11. Proposition de loi (M. Daniel Bacquelaine)
modifiant, en vue d'instaurer le ticket modérateur en
kinésithérapie, l'article 37, § 17, de la loi relative à
l'assurance obligatoire soins de santé et
indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994
(n° 1665/1).

Verzonden naar de commissie voor de Sociale
Zaken

Renvoi à la commission des Affaires sociales