Commissie voor de Financiën en de Begroting	Commission des Finances et du Budget
van Woensdag 6 juli 2016 Namiddag ______	du Mercredi 6 juillet 2016 Après-midi ______

De behandeling van de vragen en interpellaties vangt aan om 14.43 uur. De vergadering wordt voorgezeten door de heer Eric Van Rompuy.

Le développement des questions et interpellations commence à 14.43 heures. La réunion est présidée par M. Eric Van Rompuy.

De voorzitter: Collega’s, door de opeenvolging van commissies staan er 52 vragen op de agenda. De minister kan blijven tot 18 u 00 of 18 u 30. Wij gaan proberen de geagendeerde vragen zoveel mogelijk te behandelen, want ik kan niet garanderen dat er volgende week nog een commissievergadering met vragen zal zijn, gelet op de agenda van de commissie Panama Papers en gelet op de Optimacommissie, die ook haar plaats zal opeisen. Bovendien heb ik beloofd aan de heer Dedecker dat wij volgende week nog een aantal voorstellen zullen behandelen.

Vraag nr. 11786 van de heer Pivin wordt uitgesteld.

01 Samengevoegde vragen van

- de heer Luk Van Biesen aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "een nieuwe LuxLeaks" (nr. 11866)

- de heer Peter Dedecker aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de nieuwe tax deals in Luxemburg" (nr. 11923)

- de heer Roel Deseyn aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de geheime belastingdeals met Luxemburg" (nr. 12252)

- de heer Benoît Piedboeuf aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de uitwisseling van inlichtingen over voorafgaande beslissingen (rulings) tussen België en het Groothertogdom Luxemburg" (nr. 12671)

01 Questions jointes de

- M. Luk Van Biesen au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "un nouveau LuxLeaks" (n° 11866)

- M. Peter Dedecker au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les nouveaux accords fiscaux au Luxembourg" (n° 11923)

- M. Roel Deseyn au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les arrangements fiscaux confidentiels conclus avec le Grand-Duché de Luxembourg" (n° 12252)

- M. Benoît Piedboeuf au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "l'échange de renseignements relatifs aux décisions anticipées ('rulings') entre la Belgique et le Grand-Duché de Luxembourg" (n° 12671)

01.01 Luk Van Biesen (Open Vld): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, dit is reeds een oude vraag. Er waren aanwijzingen en voornamelijk krantenknipsels, wat natuurlijk iets anders is dan aanwijzingen, maar men krijgt tegenwoordig prijzen als men krantenknipsels maakt, dat Luxemburg opnieuw lucratieve belastingafspraken probeert te verbergen. Het zou vooral gaan om mondelinge akkoorden.

Mijnheer de minister, u hebt daarop reeds gereageerd, maar ik zou graag de stand van zaken in dit dossier kennen.

01.02 Peter Dedecker (N-VA): Mijnheer de voorzitter, de heer Van Biesen heeft al een uitstekende inleiding gegeven.

Luxemburg staat bekend als een land dat het fiscaal steeds vrij ver gaat zoeken. Nu is er sprake van mondelinge deals die gesloten worden met de Luxemburgse fiscus. Als dat klopt, dan zijn dat absoluut bedenkelijke praktijken die in strijd zijn met de Europese richtlijn over belastingafspraken en rulings, wat net voor meer transparantie moet zorgen.

Mijnheer de minister, u hebt zelf het voortouw genomen om te zorgen voor meer transparantie inzake belastingdeals in België. In Luxemburg zou men blijkbaar de omgekeerde weg opgaan. Nochtans heeft men na LuxLeaks in 2014 beloofd om meer transparantie en informatie over belastingafspraken met Belgische ondernemingen te geven, maar nu zou men dan blijkbaar het omgekeerde doen.

Welke gevolgen heeft dit voor uw strijd voor een correcte en rechtvaardige fiscaliteit?

Wanneer plant u een overleg? Ik neem aan dat u ondertussen reeds ruimschoots overleg gepleegd hebt met uw Luxemburgse collega betreffende dat punt. Wat was het resultaat daarvan?

Op welke manier kan dit nog verder internationaal aangekaart worden, want dit moet duidelijk wel onderzocht worden?

Welke acties zijn er ondertussen reeds geweest en plant u nog acties op basis van die zaken?

Welke engagementen tot het delen van informatie nam Luxemburg na LuxLeaks en in hoeverre zal er ook in de toekomst nog informatie uitgewisseld worden met Luxemburg?

01.03 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, om in de stijl van de heer Dedecker te blijven, kan ik zeggen dat ik blij ben dat hij en de heer Van Biesen in mijn voorprogramma zaten voor de inleiding.

Het blijkt dat Luxemburg geen rulings meer op schrift zet. Op die manier vallen ze niet meer te traceren. Externe adviseurs mogen geen akkoorden meer op papier meenemen.

Met het oog op meer transparantie is dat een zeer problematische situatie. Luxemburg verwijt u geloof te hechten aan die verhalen, maar bronnen bij de Big Four bevestigen dat ze wel degelijk waar zijn.

Mijnheer de minister, werd hier bilateraal over gesproken? Maakte dit het voorwerp uit van een bespreking, eventueel informeel, in de marge van de Ecofin-Raad of op de Ecofin-Raad?

Hebt u meer informatie verkregen van de kantoren van de Big Four, zodat u verschillende klokken kunt horen luiden en een beter zicht kunt krijgen op het probleem?

Zult u eventueel aandringen op een sanctie voor Luxemburg als u ervan overtuigd bent dat men zich daar niet houdt aan de transparantie die met ons land werd afgesproken?

01.04 Benoît Piedboeuf (MR): Monsieur le ministre, les premiers Accords de La Gaïchel ont été signés et il vient d'y avoir la nouvelle rencontre.

L'échange d'informations entre les deux pays va-t-il se mettre en place comme prévu dans les premiers accords? Le gouvernement devait, semble-t-il, réfléchir à une demande du Grand-Duché qui souhaitait que la Belgique reconsidère sa décision d'appliquer l'obligation de déclaration spéciale des paiements.

Au lendemain de ces deuxièmes accords, qu'en est-il au niveau des échanges d'informations entre les deux pays?

01.05 Minister Johan Van Overtveldt: Mijnheer de voorzitter, fiscale transparantie is heel belangrijk voor mij en voor de regering. België is vorig jaar dan ook als eerste EU-lidstaat begonnen met de spontane uitwisseling van rulings. Met de nieuwe EU-richtlijn zullen alle lidstaten vanaf volgend jaar grensoverschrijdende rulings op automatische wijze met elkaar delen. Deze richtlijn is breed gedefinieerd en heeft dus ook betrekking op mondelinge rulings.

In de fiscale wereld doen inderdaad geruchten de ronde over een praktijk van mondelinge fiscale afspraken in Luxemburg. Ik heb de Luxemburgse minister van Financiën, Pierre Gramegna, daarover tijdens de vorige Ecofin-meeting rechtstreeks aangesproken. Minister Gramegna was heel formeel: Luxemburg zal zich volledig houden aan de nieuwe Europese spelregels voor de uitwisseling van rulings en doet niet aan verbale rulings, des rulings verbaux. Hij was daarover zeer duidelijk.

Daarom is deze discussie op dit moment gesloten voor mij. Wij zullen uiteraard, in deze actie naar meer transparantie, alle bewegingen die zich voordoen van nabij blijven volgen. Voorlopig is deze discussie echter gesloten.

En ce qui concerne la question spécifique de M. Piedboeuf, les différents Accords de La Gaïchel du 5 février 2015 ont bien été exécutés par les deux pays. En ce qui concerne l'obligation de déclaration spéciale des paiements visée à l'article 307, la Belgique a effectivement réexaminé la mesure. En effet, lors de son assemblée générale des 19 et 30 octobre 2015, le Forum mondial de l'OCDE sur la transparence et l'échange des renseignements a relevé la cote du Luxembourg qui était conforme pour l'essentiel.

Suite à cette nouvelle évaluation, les sociétés n'ont plus l'obligation de déclarer les paiements effectués à des personnes établies au Grand-Duché de Luxembourg. L'administration belge a publié cette information sur son site internet ainsi que par la circulaire administrative du 7 décembre 2015.

À ce jour, l'administration fiscale a obtenu, suite à une demande de renseignements adressée à son homologue luxembourgeoise, 13 rulings relatifs à des sociétés belges et elle a également reçu de manière spontanée 5 rulings dont 1 relatif au prix de transfert. L'administration belge a, pour sa part, communiqué de manière spontanée 2 rulings à l'autorité compétente luxembourgeoise.

01.06 Luk Van Biesen (Open Vld): Mijnheer de minister, wij zullen proberen dit zo goed mogelijk te volgen. Ik meen dat het belangrijk is dat wij Luxemburg effectief in het vizier blijven houden betreffende zulke systemen. Men kan de mensen natuurlijk alleen op hun woord geloven. Als de Luxemburgse minister tegen u zegt dat hij geen weet heeft van akkoorden, dan moeten wij daarvan uitgaan.

In de zeer interessante bijzondere commissie Panama Papers zullen wij misschien wel zulke constructies tegenkomen en merken dat zoiets wel tot stand komt. Dan kunnen wij natuurlijk opnieuw actie ondernemen.

01.07 Peter Dedecker (N-VA): Mijnheer de minister, ik dank u voor uw antwoord. U zei dat de Luxemburgse minister daarover zeer formeel was en dat hij zei dat Luxemburg zich aan de regels zal houden en niet overgaat tot verbale rulings. Natuurlijk, als dat gerucht zo wijdverspreid is en als de Big Four van de consultancykantoren daarover een andere opinie hebben, dan doet het ons toch een beetje twijfelen over de vraag of men daarvan effectief weet heeft. Dat is dus een reden temeer om bedrijven met vestigingen in Luxemburg of deals met Luxemburg voldoende scherp in de gaten te houden. Wij mogen die zaken zeker niet laten verwateren.

Laten wij daarover toch maar wat sceptisch zijn en zien wat de implementatie van de nieuwe Europese regels daaromtrent teweegbrengt.

01.08 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de minister, waakzaamheid is geboden. Men kan een mondeling akkoord schriftelijk bevestigen of een niet-bindend akkoord maken dat er mondeling iets is afgesproken. Er zijn dus veel varianten mogelijk. Als men zegt dat er geen mondelinge afspraken zijn, dan blijft de vraag nog steeds overeind of er afspraken zijn. De lijn moet zijn dat als er afspraken zijn, deze ook in het uitwisselingssysteem moeten zitten. Dat is de lijn die u ook verdedigt. Men kan de ene en de andere wel op zijn woord geloven, maar men moet elkaars woorden ook zeer goed begrijpen.

01.09 Benoît Piedboeuf (MR): Je remercie le ministre pour sa réponse.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

De voorzitter: Aan de orde is vraag nr. 12078 van de heer Vanvelthoven over de registratie binnen VIES.

01.10 Peter Vanvelthoven (sp.a): Ik wil die vraag gerust omzetten in een schriftelijke vraag, mijnheer de voorzitter.

De voorzitter: Vraag nr. 12078 is dus omgezet in een schriftelijke vraag.

02 Questions jointes de

- M. Daniel Senesael au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères et européennes, chargé de Beliris et des Institutions culturelles fédérales, sur "les pensions versées par l'Allemagne à d'anciens SS belges" (n° 12012)

- M. Daniel Senesael au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les pensions versées par l'Allemagne à d'anciens SS belges" (n° 12493)

- M. Georges Dallemagne au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les pensions encore versées aujourd'hui par l'Allemagne à d'anciens collaborateurs belges du régime nazi" (n° 12967)

02 Samengevoegde vragen van

- de heer Daniel Senesael aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Europese Zaken, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen, over "de door Duitsland aan Belgische voormalige SS'ers uitgekeerde pensioenen" (nr. 12012)

- de heer Daniel Senesael aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de door Duitsland aan Belgische voormalige SS'ers uitgekeerde pensioenen" (nr. 12493)

- de heer Georges Dallemagne aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de pensioenen die nu nog door Duitsland worden uitgekeerd aan Belgen die met het naziregime hebben gecollaboreerd" (nr. 12967)

02.01 Georges Dallemagne (cdH): Monsieur le président, monsieur le ministre, lors de la Seconde Guerre mondiale, un certain nombre de Belges ont malheureusement versé dans la collaboration avec l'occupant nazi. Certains ont même été jusqu'à s'engager pour combattre aux côtés de l'armée allemande et, pire encore, au sein même de la sinistre Waffen-SS. Malgré leur condamnation par les tribunaux belges d'après-guerre pour faits de collaboration, ces citoyens belges bénéficient encore, à ce jour, de pensions versées par le gouvernement allemand, en tant que "anciens combattants" au sein des troupes allemandes. Monsieur le ministre, cette situation pose en soi une difficulté morale évidente: comment est-il possible que de tels collaborateurs (on parle bien ici de la Waffen-SS) puissent être encore rémunérés aujourd'hui par les autorités allemandes en vertu de leurs "faits d'armes" au sein des forces nazies?

Puisqu'il s'agit malheureusement de citoyens belges, condamnés à l'époque par nos tribunaux, quelle est la position de la Belgique sur cette question? Avez-vous déjà évoqué ce sujet avec vos homologues allemands? Comment l'Allemagne justifie-t-elle alors cet affront à I'Histoire, aux résistants, à l'ensemble des victimes du régime nazi ainsi qu'à leurs ayants droit? Que peut faire la Belgique pour que cela cesse? Je rappelle aussi que cette situation est d'autant plus intolérable qu'en parallèle plusieurs victimes civiles de la guerre – en particulier des victimes juives – sont toujours privées aujourd'hui de pensions de dédommagement pour des motifs administratifs de non-résidence permanente en Belgique qui sont clairement excessifs, injustes et absurdes.

Il apparaît, en outre, que les montants ainsi versés comme pension par l'Allemagne à d'anciens collaborateurs belges restent inconnus du fisc belge et ne sont donc pas imposés. En effet, il semble que l'Allemagne ne transmette à la Belgique ni les noms des bénéficiaires ni les montants qui leur sont ainsi versés. On en arrive de la sorte à une situation scandaleuse et surréaliste où les pensions d'anciens SS belges échappent à l'impôt, mais pas celles d'anciens prisonniers de guerre belges en Allemagne ou d'anciens résistants! Comment le gouvernement belge justifie-t-il une iniquité fiscale à ce point indécente, favorisant les bourreaux au détriment des victimes?

Monsieur le ministre, disposez-vous d'estimations du nombre de personnes concernées et des montants en jeu qui échappent ainsi à l'impôt? La même problématique se répète-t-elle de manière similaire dans les autres pays européens ou s'agit-il d'une spécificité belgo-allemande? Nous votons régulièrement des projets de loi portant assentiment à des "conventions de double imposition", à des conventions sur la sécurité sociale ou encore traitant d'échanges des données bancaires. Que prévoient ces textes par rapport à ce type de cas? Enfin et surtout, que peut faire la Belgique pour faire cesser une telle pratique? Je vous remercie d'avance, monsieur le ministre, pour vos réponses et vos précisions.

02.02 Johan Van Overtveldt, ministre: Monsieur Dallemagne, je me suis déjà exprimé à ce sujet dans mes réponses aux questions posées par Mme Kattrin Jadin, le 17 mai de cette année, ainsi que par M. Georges Gilkinet, le 20 mai 2016. En ce qui concerne les données relatives aux versements des pensions, j'apporterai les précisions suivantes: si je ne dispose pas des données chiffrées sur le nombre de bénéficiaires potentiels de ces pensions, cela est dû au fait que les informations se rapportant aux pensions de sources étrangères, en général, sont transmises en masse.

S'il s'agit de pensions consécutives à un emploi antérieur, ces informations ne comportent pas de mention permettant d'identifier l'employeur au service duquel l'emploi a été précédemment exercé. Ceci est tout aussi vrai pour les pensions d'origine allemande que pour les pensions en provenance d'autres pays. Je peux vous confirmer qu'au sein du gouvernement, nous sommes en train d'étudier cette question spécifique dont vous avez parlé. Nous allons essayer d'obtenir les données dans les délais les plus courts possibles.

02.03 Georges Dallemagne (cdH): Monsieur le ministre, la question fiscale n'est qu'une partie de la question. Trouve-t-on normal que ces collaborateurs reçoivent des pensions? Quelles sont les discussions que vous avez avec l'Allemagne à ce sujet? Avez-vous programmé des conversations supplémentaires avec l'Allemagne? Il est important qu'on mette fin à ce type de pensions pour des collaborateurs nazis.

02.04 Johan Van Overtveldt, ministre: Nous avons besoin des informations nécessaires pour pouvoir juger.

02.05 Georges Dallemagne (cdH): Au-delà des informations précises sur le nombre de personnes, c'est le principe même qu'il faut arrêter! Je souhaite que le gouvernement envoie un message clair à l'Allemagne sur le principe même de telles pensions à d'anciens collaborateurs. Cela doit s'arrêter! Il faut une déclaration claire de la part du gouvernement belge et c'est ce que j'attends de votre part, monsieur le ministre des Finances. Il faut que vous vous saisissiez de cette question sans délai.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

03 Vraag van mevrouw Nahima Lanjri aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de terugvordering van onterecht betaalde uitkeringen" (nr. 11890)

03 Question de Mme Nahima Lanjri au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la récupération des allocations indûment payées" (n° 11890)

03.01 Nahima Lanjri (CD&V): Mijnheer de minister, volgens de cijfers van de RVA zouden er voor een totaalbedrag van 291 miljoen euro aan onterecht betaalde uitkeringen circuleren. Die uitkeringen betreffen allerlei soorten uitkeringen – niet alleen werkloosheidsuitkeringen, maar ook andere – en maken het voorwerp uit van een preventief beleid van de RVA om onterechte uitkeringen te weren alsook van een repressief beleid van Justitie om ze terug te vorderen, als zij onterecht werden betaald.

In een eerdere parlementaire vraag aan staatssecretaris Tommelein in februari 2015 vroeg ik al naar de terugvordering van uitkeringen van Syriëstrijders. Volgens de RVA zou bij 35 van de 70 Antwerpse jongeren die richting Syrië zijn getrokken, sprake zijn van onterecht uitbetaalde uitkeringen. In 2014 heeft de Cel voor Financiële Informatieverwerking twaalf zaken gemeld aan Justitie voor een totaalbedrag van 172 617 euro. In 2013 ging het om 168 330 euro. De staatssecretaris antwoordde toen dat de terugvordering grotendeels verliep via de FOD Financiën, buiten de eigen terugvorderingsmogelijkheden waarover de RVA beschikt.

Ik wil u daarover dan ook enkele vragen stellen.

Kunt u verduidelijken of er inzake Syriëstrijders al effectieve terugvorderingen werden gedaan? Indien ja, voor welk bedrag en kan er een evolutie worden gegeven voor de laatste drie jaar?

Kunt u voorts een stand van zaken geven inzake de terugvordering van onterecht uitbetaalde uitkeringen los van de Syriëstrijders, voor 2013, 2014 en 2015?

Kunt u zeggen of er vandaag problemen zijn met betrekking tot de terugvordering van onterecht uitbetaalde uitkeringen? Verloopt die vlekkeloos? Als er toch problemen zijn, welke maatregelen zult u uitwerken om ze te remediëren?

03.02 Minister Johan Van Overtveldt: Mevrouw Lanjri, wat uw eerste vraag betreft, de identiteit van de Syriëstrijders is niet bekend bij de Algemene Administratie van de Inning en de Invordering. Daardoor kunnen de dossiers niet worden onderscheiden van andere dossiers en kan bijgevolg geen stand van zaken worden gegeven specifiek met betrekking tot de door u gevraagde terugvorderingen.

Uw tweede vraag betreft de terugvorderingen van onterecht uitbetaalde uitkeringen voor de jaren 2013, 2014 en 2015. Er werd respectievelijk 4,3 miljoen, 3,9 miljoen en 4,5 miljoen door de administratie aan de RVA gestort.

Uw derde vraag betreft de samenwerking met de RVA. Zij verloopt vlot. De RVA is bovendien een van de weinige schuldeisers die zijn vorderingen digitaal doorstuurt, waardoor zij automatisch en snel kunnen worden verwerkt, zodat onmiddellijk een betalingsbericht wordt verstuurd en de schuldvordering in de fiscale balans wordt ingeschreven. Bovendien vinden regelmatig overlegvergaderingen plaats waarop eventuele problemen worden besproken en zo mogelijk opgelost.

Als de terugvordering van onterecht uitbetaalde uitkeringen moeizaam verloopt, dan valt dat niet te wijten aan de werkmethoden of de automatisering, maar wel aan de insolvabiliteit van de schuldenaar of aan het feit dat de schuldenaar ambtshalve geschrapt of onvindbaar is. U mag ook niet uit het oog verliezen dat de Algemene Administratie van de Inning en de Invordering slechts die vorderingen toegestuurd krijgt waarin de RVA zelf al geprobeerd heeft om te innen, maar daarin niet is geslaagd. Met andere woorden, de doorgegeven schuldvorderingen zijn bijna altijd dubieus.

03.03 Nahima Lanjri (CD&V): Mijnheer de minister, ik dank u voor uw antwoord.

Ten eerste, ik vind het eigenaardig dat er geen link kan worden gelegd omdat de betrokkenen niet bekend zijn. Als er nu één groep is waarover wij het eens zijn dat we die goed in het oog moeten houden, dan is het wel de groep van terroristen en Syriëstrijders. Aangezien ik vaststel dat de RVA wel over die gegevens beschikt en de betrokkenen goed kan duiden – in Antwerpen werden bijvoorbeeld 70 Syriëstrijders goed omschreven – vind ik het raar dat dit op federaal vlak niet zou kunnen. Ik vind dat u aan uw diensten moet meegeven dat die informatie wel moet worden bijgehouden.

Ten tweede, ik stel vast dat er helaas bijna niets is teruggevorderd. Voor die beperkte groep alleen gaat het om 168 000 euro en 172 000 euro. Het bedrag dat teruggevorderd werd, is eigenlijk vrij gering, tenzij we die 4,5 miljoen kunnen relateren aan het aantal mensen. Over hoeveel mensen gaat het?

Volgens mij zal er nog werk moeten worden verricht op het vlak van het bijhouden van de gegevens, zodat wij heel goed in kaart kunnen brengen of die uitkeringen al dan niet kunnen worden teruggevorderd. Uiteraard, als die mensen hier niet meer zijn omdat zij in Syrië verblijven en niet meer teruggekeerd zijn, dan begrijp ik dat terugvorderen moeilijk is. Voor diegenen die wel terug op ons grondgebied zijn, moeten wij er echter niet alleen van uitgaan dat hen een straf wacht, maar ook dat de onterecht uitbetaalde uitkeringen terugbetaald moeten worden.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

04 Samengevoegde vragen van

- mevrouw Barbara Pas aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "ARCO" (nr. 12084)

- de heer Georges Gilkinet aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "het advies van het Europees Hof van Justitie in het ARCO-dossier" (nr. 12114)

04 Questions jointes de

- Mme Barbara Pas au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "ARCO" (n° 12084)

- M. Georges Gilkinet au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "l'avis de la Cour de Justice européenne sur le dossier ARCO" (n° 12114)

04.01 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Monsieur le ministre des Finances, le dernier élément en date dans le dossier ARCO est l'avis de l'avocat général de la Cour de justice de l'Union européenne, selon lequel la garantie accordée par la Belgique aux sociétés coopératives financières ARCO enfreint le droit de l'Union européenne.

L'avocat général ajoute que la Commission européenne a conclu à juste titre à une aide d'État interdite. Il confirme donc l'avis de la Commission. En revanche, il considère que la directive de l'Union relative aux systèmes de garantie des dépôts ne s'oppose pas en principe à cette garantie, étant entendu qu'elle ne l'impose pas non plus.

Cet avis ne va pas faciliter la résolution du dossier ARCO, car il n'est pas facile de comprendre ses conséquences directes. C'est à ce sujet que je voudrais vous interroger, pour les nombreux coopérateurs qui souhaitent connaître le sort qui leur sera réservé.

Pouvez-vous m'indiquer si vous avez pris connaissance et si vous confirmez le contenu de l'avis de l'avocat général de la Cour de justice de l'Union européenne, tel que rapporté par la presse?

Quand l'arrêt sera-t-il définitif? Si son contenu est confirmé, quelles seront les conséquences pour la gestion du dossier?

Le gouvernement est-il toujours à la recherche d'une solution dans le cadre fédéral? Si oui, de quelle façon, avec quel coût et quelle prise en charge?

Dans quel délai une information claire pourra-t-elle être donnée aux coopérateurs, qui sont nombreux à nous interpeller sur le sujet?

04.02 Johan Van Overtveldt, ministre: Monsieur Gilkinet, l'avocat général de la Cour de justice de l'Union européenne est d'avis que la garantie belge pour les coopérants d'ARCO est contraire au droit européen. Nous devons maintenant attendre le verdict final de la Cour de justice de l'Union européenne, qui sera donné au mois de septembre. Le gouvernement examinera cet avis lorsque la décision définitive aura été communiquée.

04.03 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Voilà une réponse qui me laisse sur ma faim! Je comprends votre prudence, puisque l'avis n'est pas définitif. Cependant gouverner, c'est prévoir! Nous pouvons nous attendre à ce que l'arrêt définitif soit dans la ligne de l'avis de l'avocat général. Et vous devrez, d'une manière ou d'une autre, apporter une réponse concernant un dédommagement ou non pour les coopérateurs d'ARCO et qui le financera.

La difficulté, dans ce dossier, réside dans l'absence de clarté, qui ennuie certains et en arrange d'autres. En tout cas, c'est vraiment un problème pour des milliers de personnes qui sont concernées et qui ne savent pas ce qu'il adviendra de leurs économies.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

05 Questions jointes de

- M. Georges Gilkinet au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la possible standardisation des règles relatives aux emprunts hypothécaires" (n° 12122)

- Mme Kattrin Jadin au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la position belge sur les recommandations du Comité de Bâle" (n° 12229)

- M. Gautier Calomne au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les taux fixes pour les crédits hypothécaires" (n° 12342)

- M. Kristof Calvo au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la réglementation relative aux emprunts hypothécaires" (n° 12608)

05 Samengevoegde vragen van

- de heer Georges Gilkinet aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de mogelijke standaardisatie van de regelgeving met betrekking tot de hypothecaire leningen" (nr. 12122)

- mevrouw Kattrin Jadin aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "het Belgische standpunt over de aanbevelingen van het Baselcomité" (nr. 12229)

- de heer Gautier Calomne aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de vaste rentevoeten voor hypothecaire kredieten" (nr. 12342)

- de heer Kristof Calvo aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de regelgeving met betrekking tot de hypothecaire leningen" (nr. 12608)

05.01 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Monsieur le président, monsieur le ministre, il s'agit d'une question importante car des centaines de milliers de concitoyens sont concernés par des emprunts hypothécaires actuels et à venir.

Dans le cadre du Comité de Bâle, il semble que des discussions soient en cours en vue de l'uniformisation des règles relatives aux emprunts hypothécaires. Une éventuelle standardisation de ces règles et un report de la gestion du risque vers les emprunteurs via notamment la généralisation des taux variables seraient, selon nous, particulièrement dommageables pour les particuliers désireux d'investir dans l'achat d'un logement, ainsi que pour le secteur de la construction, pourvoyeur de nombreux emplois dans notre pays quand il n'est pas soumis au dumping social.

Plus précisément, trois mesures évoquées suscitent cette inquiétude. Il s'agit de l'abandon des taux fixes (qui ferait assumer à l'emprunteur le risque d'une évolution de taux), de la définition de critères plus stricts pour l'octroi de crédits (notamment en termes d'apport personnel de l'emprunteur, ce qui serait une difficulté pour les particuliers possédant moins de capital de départ) et, enfin, de l'adoption d'un modèle standard de calcul des risques (plutôt qu'adapté à chaque situation et laissant à chaque établissement bancaire une certaine marge d'interprétation).

Même si le système appliqué en Belgique en matière de crédit hypothécaire peut faire l'objet d'améliorations et si des mesures préventives doivent être prises pour éviter une prochaine crise financière, il a au moins le mérite de ne pas avoir conduit à une crise immobilière à l'image de celle vécue aux États-Unis ou en Espagne.

Ce système soutient par ailleurs tant l'accès à la propriété pour les classes moyennes que le secteur de la construction. La Belgique étant impliquée dans le Comité de Bâle via la Banque nationale de Belgique, je souhaiterais être informé de l'état des négociations et de la position défendue par les représentants de notre pays dans le cadre de cette discussion.

En effet, la transparence des travaux menés par ce comité laisse actuellement à désirer. Monsieur le ministre, pouvez-vous faire le point sur l'état des négociations et les mesures sur la table au sujet de l'avenir des emprunts hypothécaires?

Confirmez-vous que les trois mesures que j'ai citées sont bien envisagées? Quelle est la position de l'État belge par rapport à celles-ci? Dans quel délai le Comité de Bâle aboutira-t-il à des propositions au sujet des emprunts hypothécaires? Quelle portée auront-elles en Belgique? Celles-ci seront-elles soumises à notre parlement?

05.02 Kattrin Jadin (MR): Monsieur le président, monsieur le ministre, la question a été déposée le 1^er juin dernier. Dans le cadre des négociations en cours au sein du Comité de Bâle qui réunit les banques centrales et organismes de réglementation et de surveillance bancaire des principaux pays industrialisés, plusieurs recommandations plaideraient en faveur d'un report accru de la gestion du risque vers les emprunteurs.

Parmi celles-ci figurerait l'instauration d'un recours généralisé au taux variable dans l'octroi de crédits hypothécaires. Dans L'Echo de ce jour est d'ailleurs paru un article très intéressant relatif au problème que nous évoquons.

Actuellement, la majorité des consommateurs belges achètent leur habitation en bénéficiant d'un taux d'intérêt fixe, déterminé dès la signature du contrat. En effet, ces derniers craignent qu'un taux variable puisse, en cas d'évolution à la hausse, les entraîner dans des situations d'impossibilité de remboursement.

Parmi les autres mesures également envisagées au sein de ce Comité, sont reprises la mise en place de critères plus stricts pour l'octroi des crédits, l'obligation d'un apport personnel de l'emprunteur plus élevé qu'actuellement ou encore la substitution des solutions de prêt sur mesure en interne des banques, au profit d'un modèle standardisé de calcul des risques.

Monsieur le ministre, quelle est la position défendue par la Belgique dans les négociations au sein du Comité de Bâle, et notamment sur la proposition d'un report de la gestion du risque vers les emprunteurs par la possible suppression des taux fixes? Quel est l'état d'avancement des négociations? À quelle date lesdites recommandations proposées par le Comité seront-elles officiellement arrêtées?

05.03 Gautier Calomne (MR): Monsieur le président, monsieur le ministre, comme mes collègues l'ont évoqué, il semblerait que dans le cadre de ses travaux, le Comité de Bâle planche actuellement sur un plan de généralisation des taux variables pour les prêts émis dans le cadre de transactions immobilières.

La perspective d'un tel changement est préoccupante. En effet, dans notre pays, une proportion très importante des citoyens achètent leur habitation en privilégiant un taux d'intérêt fixe pour leur crédit hypothécaire. Comme vous le savez, ce modèle permet de limiter les effets collatéraux des marchés financiers et, partant, d'éviter que les montants de remboursements mensuels atteignent des niveaux trop élevés. Néanmoins, un certain nombre de citoyens optent, en fonction de leur situation financière et de calculs qui leur sont propres, pour des taux variables.

S'il ne m'appartient pas de me prononcer sur les choix personnels de chacun, il me semble néanmoins important que les organismes bancaires puissent continuer à offrir une pluralité de produits, et ce de façon à répondre aux besoins spécifiques de leurs clients.

Monsieur le ministre, pouvez-vous confirmer les informations selon lesquelles le Comité de Bâle étudierait actuellement la mise sur pied d'une généralisation des taux variables dans les crédits hypothécaires? Le cas échéant, pouvez-vous nous indiquer si cette orientation a un caractère contraignant pour notre pays? Quelle est la position du gouvernement belge sur ce dossier?

05.04 Johan Van Overtveldt, ministre: Monsieur le président, chers collègues, le Comité de Bâle, organisme de concertation international réunissant à l'échelle mondiale autorités de contrôle et banques centrales, établit par voie de consensus des exigences et normes harmonisées en matière de réglementation bancaire. Ces normes sont ensuite transposées en réglementation contraignante, en l'occurrence pour l'Union européenne par voie de directive et/ou de règlement applicable à l'ensemble des banques européennes.

La Banque nationale est représentée par le gouverneur au sein du Comité de Bâle. Plusieurs collaborateurs et spécialistes de la Banque nationale y participent dans différents groupes techniques.

Le Comité de Bâle contribue, dans le contexte plus large de la mise en œuvre du cadre réglementaire de Bâle III, qui a renforcé et étendu les normes prudentielles pour les banques après la crise financière, à améliorer la cohérence et l'uniformité des exigences de fonds propres des banques. C'est dans cette perspective que le Comité de Bâle se propose de parvenir à une version définitive du cadre de Bâle III, ce qu'on appelle maintenant "Bâle III et demi" d'ici la fin de l'année.

Un jalon important du cadre réglementaire bancaire sera ainsi posé. Par la suite, l'attention des organismes de normalisation et des autorités de contrôle devrait se porter surtout sur la mise en œuvre concrète de l'ensemble du cadre réglementaire plutôt que sur l'élaboration de normes supplémentaires.

L'une des mesures actuellement à l'examen est la révision de l'approche standard pour le calcul des exigences de fonds propres pour risque de crédit. Une fois coulée dans sa forme définitive, cette approche standard révisée pourrait servir à établir un niveau minimum - un floor - pour les exigences de fonds propres, calculées sur la base de modèles internes.

Dans le cadre de ses travaux, le Comité de Bâle a organisé en décembre 2015 une consultation publique. Un document présentant les propositions préliminaires peut être consulté sur le site internet de la Banque des règlements internationaux.

En outre, un questionnaire quantitatif ciblé a été soumis à un échantillon de banques dans une optique qui est double: d'abord, analyser l'incidence des propositions préliminaires sur les exigences en fonds propres des banques et, ensuite, rassembler les données qui seront utiles pour le calibrage final.

Il convient toutefois de préciser que le Comité de Bâle est tenu de proposer un cadre qui n'induise pas un nouvel alourdissement significatif des exigences en fonds propres. Comme mentionné auparavant, la mise au point des standards de Bâle est prévue pour la fin de cette année. Leur transposition en réglementation européenne et leur entrée en vigueur dans les banques européennes prendront certainement quelques années. Nous pouvons même dire qu'ils ne prendront certainement pas effet avant 2019. Leur adaptation sera très probablement échelonnée en plusieurs phases.

La nouvelle proposition d'approche standard pour l'exigence de fonds propres liés aux prêts au logement est plus sensible au risque que le cadre existant. Son calibrage pourrait également avoir une incidence sur les exigences de fonds propres des banques. La pondération des risques, qui constitue un facteur déterminant à cet égard, sera en effet fonction du ratio loan-to-value, qui compare le montant du prêt accordé à la valeur du bien immobilier sous-jacent à la date de conclusion du prêt. Plus son montant est modique par rapport à la valeur du bien immobilier sous-jacent, plus le risque de crédit qui y est associé est limité, toutes choses égales par ailleurs. Les banques seront, le cas échéant, amenées à conserver un niveau de fonds propres plus élevé pour les prêts au logement présentant un ratio loan-to-value élevé.

L'idée d'interdire les prêts au logement à un taux d'intérêt fixe ou de les soumettre à des exigences de fonds propres plus élevés n'est pas en discussion au sein du Comité de Bâle dans le cadre de cette réforme. Le caractère fixe ou variable des taux d'intérêt n'influencerait pas le calcul des exigences en fonds propres en méthode standard.

Banken zullen ook hun interne modellen kunnen blijven gebruiken voor de berekening van de eisen aan eigen middelen voor het kredietrisico, inherent aan woonleningen. Deze eisen zullen echter gekoppeld worden aan een minimumniveau, berekend op basis van de standaardaanpak, niet gebaseerd op interne modellen. Op die manier wordt de mogelijkheid op arbitrage verkleind en wordt ervoor gezorgd dat de banken voldoende niveaus aan eigen middelen voor deze activiteiten behouden.

Enfin, il convient de noter que la Banque nationale de Belgique, en sa qualité d'autorité macro-prudentielle, suit de près les évolutions du marché de l'immobilier en général et l'adéquation des exigences de fonds propres pour les prêts aux logements en particulier. Dans le contexte de vulnérabilité persistante des banques belges depuis 2013, la BNB a pris des mesures en vue d'accroître les réserves de fonds propres des banques en vue de faire face à des évolutions défavorables sur le marché de l'immobilier. Elle encourage par ailleurs les banques à veiller en permanence au respect de saines pratiques en matière d'octroi de prêts. Ces mesures seront réexaminées en fonction de la révision évoquée plus haut des exigences de fonds propres par le Comité de Bâle.

05.05 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Monsieur le ministre, merci pour cette réponse très complète dans un dossier très important, vu son impact sur la politique du logement pour les familles et l'économie. On a le temps, la décision n'est pas très proche, mais il faut influencer le processus au plus tôt.

Parmi les trois risques que j'ai mentionnés, vous retenez surtout celui lié à l'apport de fonds propres par les emprunteurs. Je pense qu'il faut reconnaître spécifiquement que quand on investit dans un logement, il y a une valeur résiduelle qui peut justifier un apport de fonds propres moindres, qui doit être reconnue dans le cadre de la future politique en matière de prêts hypothécaires.

Vous estimez qu'il n'y a pas trop de risques par rapport au maintien de taux fixes ou à l'application de règles spécifiques. Je vous invite à être réellement attentif à l'évolution de ce dossier. Peut-être que dans six mois ou un an, il serait utile d'organiser des auditions avec les représentants de la Banque nationale qui discutent de ces futures règles qui s'appliqueront à toutes les banques, de façon à maintenir le système en matière hypothécaire tel qu'il existe à la plus grande satisfaction de beaucoup de nos concitoyens.

05.06 Kattrin Jadin (MR): Monsieur le ministre, je ne peux qu'abonder dans le même sens que mon collègue Gilkinet. Je partage également les mêmes inquiétudes, notamment en ce qui concerne l'apport de fonds propres. Je comprends évidemment qu'il faille, à un moment donné, réglementer et avoir une plus grande sévérité à l'égard du secteur bancaire en ce qui concerne leurs réserves, tirant les leçons du passé. Il ne faudrait cependant pas que cela se fasse sur le dos de ceux et celles qui souhaitent acquérir du logement, investir et disposer d'une valeur qui, jusqu'à aujourd'hui, était qualifiée de sûre.

On dit souvent que le Belge a une brique dans le ventre. Est-ce que ce sera encore le cas demain? Je pense que nous devons absolument suivre ce dossier. Par exemple, auditionner la Banque nationale au sujet de l'évolution de ce dossier me paraît une très bonne idée.

05.07 Gautier Calomne (MR): Je répliquerai très brièvement, pour me joindre aux remerciements de mes collègues, ainsi qu'à leurs inquiétudes. Nous resterons attentifs à l'évolution de ce dossier. Je pense qu'effectivement, des auditions dans quelques mois pourraient être utiles à nous éclairer sur la position belge à cet égard.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

06 Question de Mme Kattrin Jadin au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la traduction des déclarations fiscales en langue allemande" (n° 12139)

06 Vraag van mevrouw Kattrin Jadin aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de vertaling van de belastingaangiftes in het Duits" (nr. 12139)

06.01 Kattrin Jadin (MR): Es ist ein ganz wichtiges Thema! Monsieur le ministre, à la suite des récents changements opérés dans le cadre de la rédaction de la nouvelle déclaration fiscale de cette année 2016, des adaptations dans la version allemande de la déclaration fiscale normale ainsi que du guide pratique ont dû être effectuées.

Nombre de mes concitoyens me font la remarque. Ils ne sont pas contents, je pense à juste titre, non pas d'avoir reçu leur déclaration d'impôts mais de l'avoir reçue avec un important décalage. Par rapport aux délais pour rentrer sa déclaration papier, cela pose problème. En effet, on a pu constater qu'au 31 mai dernier, ces documents n'avaient toujours pas été envoyés aux personnes concernées. Étant donné, monsieur le ministre, que la déclaration fiscale version papier devait avoir été rendue pour le 30 juin dernier, le délai de 30 jours laissé aux citoyens pour remplir leur déclaration ne pouvait, par conséquent, plus être acquis.

Monsieur le ministre, pouvez-vous m'informer de la date à laquelle les citoyens germanophones seront en mesure de recevoir leur déclaration fiscale normale ainsi que le guide pratique en langue allemande? Prévoyez-vous à cet égard une extension du délai afin de leur garantir le temps légalement imparti pour compléter et remettre la déclaration en version papier? Ce retard dans les transmissions concerne-t-il d'autres régions du pays? Dans l'affirmative, des extensions de délai ont-elles, là aussi, été prévues?

06.02 Johan Van Overtveldt, ministre: Madame Jadin, en ce qui concerne votre première question, la réponse est la suivante: les déclarations, notices explicatives y compris, ont été déposées a bpost le 7 juin. Contractuellement, bpost dispose de 4 jours pour procéder à la distribution.

Bien que ces déclarations mentionnent une date limite de souscription fixe au 30 juin, le contribuable résident de la région germanophone dispose en réalité et automatiquement d'un délai d'un mois à partir de la date de réception.

06.03 Kattrin Jadin (MR): Il fallait le dire! Il fallait communiquer à ce sujet!

06.04 Johan Van Overtveldt, ministre: Les directives ont été données en ce sens au service compétent, mais je vais vérifier.

Vous devez savoir que le délai pour introduire cette déclaration est toujours d'au moins un mois à partir de la date d'envoi de la déclaration. Mes services mettent tout en œuvre pour envoyer les déclarations dans les temps, de manière à ce qu'un report ne soit pas nécessaire. Néanmoins, si les déclarations devaient être envoyées tardivement, ils tiendront compte du délai minimum fixé par la loi.

La réponse à la première partie de votre deuxième question est non. La deuxième partie ne se pose donc pas.

06.05 Kattrin Jadin (MR): Monsieur le ministre, merci beaucoup pour la clarté de votre réponse. Je l'ai dit, en vous interrompant, ce qui n'est pas poli de ma part, mais je pense vraiment qu'il faut une communication plus claire et plus directe. Il y a eu énormément de panique, parce qu'on est dans une période où les gens commencent à partir en vacance. Ils ne savent pas très bien quoi faire aussi par rapport à certaines complications qui peuvent apparaître lors du remplissage des déclarations. Même votre département sur place n'a pas forcément eu une réponse tout à fait claire. Si je dois poser la question ici, c'est qu'il n'y avait pas de réponse. En tout cas, je communiquerai la vôtre

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

07 Question de M. Marco Van Hees au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "le traitement fiscal d'un pensionné en maison de retraite" (n° 12181)

07 Vraag van de heer Marco Van Hees aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de fiscale behandeling van gepensioneerden in bejaardentehuizen" (nr. 12181)

07.01 Marco Van Hees (PTB-GO!): Monsieur le président, monsieur le ministre, ma question concerne la situation des couples de pensionnés mariés dont l'un des conjoints est contraint de quitter le foyer pour aller vivre en maison de retraite.

Pour situer le problème, je prends l'exemple d'un mari qui touche une pension de 1 600 euros bruts par mois ou 19 200 euros par an. L'épouse n'a pas de revenu. Tant qu'ils vivent ensemble, par l'application du quotient conjugal, ce couple n'est pas soumis à l'impôt.

Si l'épouse est obligée d'aller vivre en maison de retraite, tandis que le mari reste vivre au domicile, la question est de savoir si l'un et l'autre sont considérés comme fiscalement isolés. Si c'est le cas, le revenu du mari ne bénéficie plus du quotient conjugal et, pour le revenu mentionné plus haut, il est soumis à un impôt annuel de 2 395,55 euros (exercice d'imposition 2016, y compris un additionnel communal de 8,5 %).

Monsieur le ministre, lorsqu'un des membres d'un couple part vivre en maison de retraite, les conjoints sont-ils considérés fiscalement comme des isolés? Si oui, n'estimez-vous pas ce traitement fiscal anormal, dès lors qu'il pénaliserait lourdement un couple déjà confronté aux coûts importants d'une maison de retraite?

07.02 Johan Van Overtveldt, ministre: Monsieur le président, monsieur Van Hees, en principe, s'il ressort des circonstances de fait que l'état de santé d'un conjoint a provoqué une rupture définitive du ménage, le placement de ce conjoint en maison de retraite, alors que l'autre conjoint continue à vivre à son domicile, est considéré comme une séparation de fait. Les conjoints seront alors imposés séparément à partir de l'année qui suit celle de ce placement en maison de retraite et les intéressés ne pourront plus bénéficier du quotient conjugal.

Dans un tel cas, les frais de placement du conjoint en maison de retraite seront déductibles des revenus imposables de l'autre conjoint en tant que rente alimentaire aux conditions et dans les limites prévues en la matière. Cela implique notamment que ces frais soient payés au moyen de revenus propres de ce dernier conjoint et que le conjoint placé en maison de retraite ne dispose pas de moyens suffisants pour supporter lui-même ces frais.

07.03 Marco Van Hees (PTB-GO!): Monsieur le ministre, je vous remercie pour cette réponse qui amène d'autres questions. Dans quelle mesure les conditions que vous énumérez sont-elles remplies? Qu'en est-il des moyens suffisants si, par exemple, un patrimoine est à disposition des ménages? Considère-t-on que les moyens sont suffisants? J'aurai l'opportunité de vous poser des questions complémentaires.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

08 Question de M. Marco Van Hees au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la déficience des contrôles pour les successions importantes" (n° 12182)

08 Vraag van de heer Marco Van Hees aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "het gebrek aan controles op aanzienlijke nalatenschappen" (nr. 12182)

08.01 Marco Van Hees (PTB-GO!): Monsieur le ministre, la Cour des comptes a publié en mars dernier un rapport sur la Perception des droits de succession par le SPF Finances, sur lequel différents collègues vous ont déjà interrogé.

Une conclusion du rapport indique, je cite: "Actuellement, le contrôle des droits de succession se limite généralement à une comparaison entre les sommes déclarées par les héritiers et les données disponibles au sein des services de l'administration. Les moyens d'investigation dont dispose l'administration sont peu utilisés et les contrôles approfondis sont rares et sélectionnés sans méthodologie définie. Ces contrôles routiniers ne permettent pas à l'administration de combattre efficacement les fraudes qui peuvent se produire à l'occasion de successions importantes ou complexes".

Cette conclusion tend à renforcer l'idée non dénuée de fondement que, comme dans d'autres domaines fiscaux, notre pays est un paradis fiscal pour les plus riches et un enfer fiscal pour le commun des contribuables. Ces derniers paient des droits de succession sur leurs biens immobiliers, qu'on pourrait qualifier de patrimoine du pauvre, qui font l'objet d'un cadastre. Par contre, les biens mobiliers (surtout financiers), patrimoine des plus riches, ne font l'objet d'aucun cadastre, même si un tel cadastre existe de manière latente dans les fichiers des banques et des compagnies d'assurances et serait aisément réalisable, selon un ancien gouverneur de la Banque nationale.

Pourquoi ne pas établir un cadastre de l'ensemble des fortunes, mobilières et immobilières, qui permettrait de combattre efficacement les fraudes aux droits de succession ainsi que d'autres formes de fraude fiscale, et qui faciliterait l'instauration d'un impôt sur les grands patrimoines, dont les sondages montrent qu'il est soutenu par une très large majorité de la population, y compris parmi l'électorat de votre parti, la N-VA?

08.02 Johan Van Overtveldt, ministre: De manière générale, une succession comprend des actifs mobiliers et/ou immobiliers. Lorsque la succession est de nature immobilière, elle est parfaitement connue de l'administration fiscale. En effet, la mission essentielle de l'administration générale de la Documentation patrimoniale est la tenue et la mise à jour du patrimoine immobilier. Pour ce qui est des successions mobilières, une avancée importante devrait intervenir sous peu. En effet, le projet de loi-programme 1875 contient une disposition modifiant l'article 100 du Code des droits de succession.

Les fonctionnaires de l'administration générale de la Documentation patrimoniale auront à l'avenir la faculté de s'adresser au point de contact central de la Banque nationale de Belgique, afin d'obtenir des informations. Ces dernières permettront de vérifier tous le comptes bancaires existants au moment du décès. En outre, ces informations devraient permettre de vérifier l'obligation d'information des banques.

08.03 Marco Van Hees (PTB-GO!): Je me souviens de ce dispositif dans la loi-programme que nous avons examinée il n'y a pas longtemps. Je pense qu'il n'y a pas d'automaticité dans ce mécanisme. On en revient aux problèmes qui sont signalés par la Cour des comptes dans son étude, à savoir que les trucs automatiques ne fonctionnent pas. Il faut que les fonctionnaires très peu nombreux, on le sait, fassent des démarches spéciales. À mon avis, un cadastre comme en matière immobilière où il y aurait une consultation simple et directe et où ils auraient toutes les données en une fois serait beaucoup plus efficace en matière de lutte contre les fraudes aux droits de succession, outre les autres avantages que cela aurait.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

09 Question de M. Marco Van Hees au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les cas de montage fiscal offshore" (n° 12183)

09 Vraag van de heer Marco Van Hees aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "offshore fiscale constructies" (nr. 12183)

Le président: Cette question est traitée dans le cadre de la commission Panama Papers, mais nous ne pouvons pas vous empêcher de la poser.

09.01 Marco Van Hees (PTB-GO!): Nous n'avons pas la chance d'avoir M. le ministre chaque semaine en commission.

Le président: C'est un thème que nous avons bien traité ces derniers mois.

09.02 Marco Van Hees (PTB-GO!): Il s'agit ici d'un montage précis. Je ne sais pas si vous pourrez répondre à ma question.

09.03 Johan Van Overtveldt, ministre: J'ai une réponse à vous donner.

09.04 Marco Van Hees (PTB-GO!): Monsieur le ministre, je souhaite connaître votre avis sur un cas précis de montage fiscal. Il s'agit d'un citoyen belge, résident fiscal belge, qui détient un compte dans une banque luxembourgeoise, par exemple.

Il ouvre également un compte-titres dans cette banque et demande à celle-ci d'acquérir des actions d'une société déterminée, par exemple, des Îles vierges britanniques. Il s'agit d'une société offshore, soumise à un taux nul à l'impôt des sociétés. Le citoyen belge est propriétaire des parts de cette société qu'il a jadis constituée.

Sur les conseils d'un organisateur patrimonial belge – nous n'avons pas encore découvert, en commission Panama Papers, qui organise ce genre de choses, mais nous le saurons peut-être un jour – il souscrit une assurance-vie à prime unique dite à fonds dédiés, auprès d'une des compagnies de droit luxembourgeois spécialisées dans ce type de produits.

Le paiement de la prime unique est l'apport du compte-titres sur lequel sont inscrites les actions de la société offshore localisée aux Îles vierges britanniques. L'apport consiste donc en la valeur des actions. Et, à l'échéance du contrat, la valeur du capital dont il va bénéficier est la valeur des actions présentes sur le compte-titres. J'imagine que la valeur de ces actions aura évolué entre-temps.

J'ai trois questions concernant ce montage. Qui est le bénéficiaire économique de l'offshore localisé aux Îles vierges britanniques (laquelle société continue par ailleurs son activité offshore non soumise à l'impôt)?

Les dispositions de l'article 344, § 1^er, du Code des impôts sur les revenus sont-elles d'application si un des éléments de l'opération décrite a eu lieu après l'entrée en vigueur du nouveau dispositif de cet article 344, § 1^er?

Comment cette situation doit-elle être déclarée eu égard aux obligations déclaratives en matière de compte détenu à l'étranger, de contrat d'assurance-vie souscrit à l'étranger et de bénéficiaire ou constituant d'une société offshore visée par la disposition déclarative en la matière?

09.05 Johan Van Overtveldt, ministre: Monsieur Van Hees, premièrement, en l'absence de tous les éléments de droit et de fait propres au cas visé, il m'est impossible de déterminer qui est le bénéficiaire économique. Mes réponses à vos deux autres questions seront plus étendues.

Deuxièmement, l'article 169, alinéa 1^er, de la loi-programme du 29 mars 2012 prévoit que l'article 345 nouveau du Code des impôts sur les revenus 1992 est d'application à partir de l'exercice d'imposition 2013. Cette disposition est commentée par plusieurs circulaires, dont vous trouverez les références dans la version écrite de ma réponse. Par conséquent, si l'acte juridique ou le dernier acte faisant partie d'une série d'actes juridiques constituant une même opération a été commis par la personne physique à partir de 2012, l'article 344 peut s'appliquer. En l'espèce, il suffit donc que l'acte ou le dernier acte soit intervenu à partir de 2012. Il importe peu que la totalité des actes aient eu lieu au cours d'une période entamée avant l'entrée en vigueur de la nouvelle loi. Le même raisonnement vaut pour l'application du nouvel article 344 en ce qui concerne la taxe de transparence à partir de 2015. Si l'examen de tous les éléments de droit et de fait propres au dossier mènent à la conclusion que les contrats signés empêchent l'application de la taxe de transparence visée à l'article 5/1 du CIR 92 aux revenus perçus par la construction juridique, l'administration peut encore investiguer pour déterminer s'il est question d'une simulation ou d'un abus fiscal et si les contrats en question lui sont, par conséquent, bien opposables. En outre, il faut tenir compte de l'application possible de l'article 505 du Code pénal en ce qui concerne les avoirs apportés dans la société en question.

Troisièmement, la personne physique habitant le Royaume doit, conformément aux dispositions de l'article 307 du CIR 92, mentionner trois informations dans sa déclaration à l'impôt des personnes physiques. Tout d'abord, elle doit indiquer l'existence de comptes de toute nature dont le contribuable a été titulaire à un quelconque moment de la période imposable auprès d'une banque ou d'un établissement de change, de crédit ou de crédit établi à l'étranger et du ou des pays où ces comptes ont été ouverts.

Deuxièmement, l'existence de contrats d'assurance-vie individuels, conclus par le contribuable auprès d'une entreprise d'assurance établie à l'étranger et du ou des pays où ses contrats ont été conclus. Troisièmement, l'existence et les autres données prescrites en relation avec une construction juridique dont le contribuable doit être considéré soit comme un fondateur, soit comme un tiers bénéficiaire sur base de dispositions légales et réglementaires.

En outre, il convient de rappeler au contribuable, l'obligation de communiquer au point de contact central de la Banque nationale, au plus tard en même temps que l'introduction de la déclaration qui comporte les mentions de l'existence de comptes étrangers, les numéros de ces comptes, la dénomination de l'établissement de banque, de change, de crédit ou d'épargne et le ou les pays où ces comptes ont été ouverts.

09.06 Marco Van Hees (PTB-GO!): Monsieur le ministre, je vous remercie pour cette réponse complète. Dans votre réponse écrite, vous ajoutez quelques éléments. J'examinerai en détail cette réponse et reviendrai éventuellement avec des questions complémentaires.

Votre réponse à la première question ou plutôt son absence m'étonne un peu, mais je verrai, c'est peut-être logique.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

10 Question de M. Marco Van Hees au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "le taux marginal de taxation de 108 % sur certaines pensions" (n° 12184)

10 Vraag van de heer Marco Van Hees aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de toepassing van de marginale aanslagvoet van 108 procent op sommige pensioenen" (nr. 12184)

Le président: Vos questions concernent de plus en plus souvent des cas hypothétiques. Vous assurez des permanences sociales, comme les hommes politiques traditionnels?

10.01 Marco Van Hees (PTB-GO!): Monsieur le président, ce ne sont pas des cas hypothétiques. Et contrairement à certains collègues, je n'ai pas d'activité à côté!

Le président: Ce sujet devrait plutôt faire l'objet d'une question écrite.

10.02 Marco Van Hees (PTB-GO!): Monsieur le président, il ne s'agit pas d'un seul cas mais bien de nombreux cas.

Monsieur le ministre, ma question est d'ordre général. Tous les pensionnés se trouvant dans une certaine tranche de revenus sont confrontés au problème posé par l'article 154 du Code des impôts sur les revenus, qui organise une réduction supplémentaire d'impôts. Des pensionnés ou des bénéficiaires de revenus de remplacement se voient, dans les faits, même si je suppose que ce n'est pas le but, appliquer un taux marginal de taxation de 100 %, et même de plus de 100 % si l'on tient compte des additionnels communaux.

Cet article 154 est basé sur la formule suivante, qui est assez compliquée. C'est la différence entre l'impôt restant après les opérations précédentes, moins la différence entre le revenu annuel et un montant de 15 518,54 euros pour l'exercice 2015, c'est-à-dire le montant fixé pour certaines allocations de chômage. Lorsqu'on applique cette formule, cela a pour effet de maintenir le salaire net constant, pour un certain montant brut. Un pensionné a 15 600 euros. Si son revenu a augmenté de 100 euros, son net va rester le même après paiement de ses impôts. Si on l'augmente de 300 euros, son net va toujours rester le même, jusqu'à 16 761 euros d'impôts. Et si l'on compte des additionnels communaux, ce sera encore pire, puisque lorsque son brut augmentera, son net diminuera! C'est quand même fort!

Tous les pensionnés se trouvant dans la tranche entre 15 518 et 16 761 euros par an subissent ce taux marginal supérieur à 100 %.

Monsieur le ministre, confirmez-vous l'existence de ce problème? Combien de contribuables sont-ils concernés? Il ne s'agira plus d'un cas personnel mais d'un problème global. N'estimez-vous pas qu'un tel taux, qui dépasse 100 %, peut être considéré comme confiscatoire? Qu'envisagez-vous de faire pour régler ce problème?

10.03 Johan Van Overtveldt, ministre: Monsieur Van Hees, tout d'abord, la réduction d'impôt supplémentaire prévue à l'article 154 du Code des impôts sur les revenus de 1992 n'a pas pour effet de "maintenir constant le salaire net pour un brut situé entre 15 518 euros et 16 761 euros". Elle ne concerne en effet que les contribuables dont le revenu imposable globalement est uniquement constitué de pensions ou de revenus de remplacement.

En pratique, elle concerne surtout les pensionnés imposés isolément dont le revenu imposable est peu élevé. Pour les revenus jusqu'à concurrence d'un revenu de référence fixé en fonction de la nature des revenus, ledit article 154 prévoit l'octroi d'une réduction supplémentaire qui ramène l'impôt dû à zéro. Pour éviter qu'un dépassement minime de revenu de référence entraîne un impôt très élevé, l'article 154 prévoit une diminution progressive de la réduction d'impôt supplémentaire. Cette mesure a pour effet qu'en cas de dépassement du revenu de référence, l'impôt État ne soit pas plus élevé que la partie du revenu qui excède ce revenu de référence. Compte tenu du temps limité imparti accordé à une question orale, il est impossible de fournir une réponse adéquate dans le délai accordé.

Il est à signaler qu'à partir de l'exercice d'imposition 2016, ce nombre de cas sera très limité vu la modification législative en la matière. À partir de l'exercice d'imposition 2016, la réduction supplémentaire est majorée de 9 % pour tenir compte des additionnels communaux, de sorte qu'une augmentation des pensions ou des revenus de remplacement autres que les allocations de chômage ne devrait, en principe, plus entraîner une diminution effective du revenu net.

10.04 Marco Van Hees (PTB-GO!): Monsieur le ministre, dois-je conclure de votre réponse que sa version écrite contiendrait plus d'informations, comme c'était le cas pour mon autre question?

10.05 Johan Van Overtveldt, ministre: Monsieur Van Hees, je vais essayer de vous les obtenir.

10.06 Marco Van Hees (PTB-GO!): Si c'est à propos de la cause du problème, je la connais. Je cherchais surtout à trouver une solution.

Vous me dites qu'à partir de l'exercice 2016, on allait réduire le nombre de cas, mais vous ne m'avez pas indiqué quel était leur nombre actuel. Il serait quand même intéressant de le savoir.

Si j'ai bien compris, la modification législative va faire disparaître un net négatif. Il y aura donc une neutralisation de la taxe communale. C'est déjà une bonne chose. Toutefois, le taux marginal sera de 100 % et pas de plus de 100 %. C'est bien le problème.

Vous nous dites que cela concerne seulement les pensionnés qui sont imposés isolément. Cela fait quand même un certain nombre de personnes, même si vous ne m'avez pas précisé combien. Il me semblerait intéressant de connaître leur nombre. Il n'est pas anodin de savoir qu'une augmentation de revenu brut débouche sur un statu quo du revenu net. C'est pourquoi une solution technique est souhaitable, même si ce n'est guère aisé.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

11 Question de M. Stéphane Crusnière au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la signature de la charte sociale et fiscale avec l'horeca" (n° 12197)

11 Vraag van de heer Stéphane Crusnière aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de ondertekening van het charter over sociale en fiscale fraude in de horecasector" (nr. 12197)

11.01 Stéphane Crusnière (PS): Monsieur le président, monsieur le ministre, vous avez signé avec votre ancien collègue, Bart Tommelein, une charte sociale et fiscale avec le secteur de l'horeca. Si mes informations sont correctes, celle-ci concerne principalement les contrôles destinés à vérifier la présence dans les établissements des fameuses caisses intelligentes censées lutter contre la fraude à la TVA.

Dans une de vos communications, vous avez avancé que la conclusion de cette charte s'est faite à la suite d'une concertation avec le secteur. Or la Fédération HoReCa Wallonie affirme, de son côté, qu'aucune concertation n'a eu lieu.

Monsieur le ministre, pouvez-vous nous expliciter en détail le contenu de cette charte conclue avec le secteur de l'horeca et nous en dire davantage sur la concertation organisée en amont à la conclusion de cet accord? En présence de qui a-t-elle eu lieu?

11.02 Johan Van Overtveldt, ministre: Monsieur le président, monsieur Crusnière, en exécution du plan horeca dans le cadre de l'introduction du système de caisse enregistreuse dans le secteur, une charte avec les services d'inspection fiscale et sociale vise à optimiser la relation de confiance et le respect mutuel entre les patrons de l'horeca et les services d'inspection. Cette charte se compose d'un volet social et d'un volet fiscal et elle se focalise sur les thèmes suivants: actions préventives et autocontrôle, introduction pratique d'une caisse enregistreuse, sélection et détection des dossiers, organisation des actions de contrôle, suivi et évaluation.

Plutôt que d'imposer de nouveaux engagements ou obligations au secteur, cette charte permet d'établir le cadre au sein duquel les inspections et les contrôles se déroulent, tant sur le plan social que sur le plan fiscal. Cet outil est capital et totalement nouveau, du moins au niveau fiscal, permettant ainsi de rendre le secteur beaucoup plus transparent.

Dans l'attente du nouvel arrêté royal qui fixe le groupe cible pour l'utilisation d'un système de caisse enregistreuse, les dispositions de la charte ont été négociées et concertées avec les trois grandes fédérations de l'horeca et Comeos. Une évaluation annuelle est également prévue. Celle-ci permettra à chaque partie de formuler des propositions d'amélioration.

11.03 Stéphane Crusnière (PS): Monsieur le ministre, je vous remercie pour vos réponses. Ces trois fédérations ont-elles signé la charte?

11.04 Johan Van Overtveldt, ministre: Je crois que oui. Je le vérifie et vous le communique.

11.05 Stéphane Crusnière (PS): C'est gentil. Merci.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

12 Samengevoegde vragen van

- de heer Dirk Van der Maelen aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de gesprekken met EU-lidstaten rond de FTT" (nr. 12210)

- de heer Roel Deseyn aan de minister van Justitie over "het Belgische standpunt rond de FTT" (nr. 12297)

- de heer Georges Gilkinet aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de besprekingen tijdens de jongste vergadering van de Ecofin-Raad met betrekking tot de invoering van een financiëletransactietaks" (nr. 12513)

- de heer Kristof Calvo aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "het Belgische standpunt rond de FTT" (nr. 12614)

- de heer Dirk Van der Maelen aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de FTT" (nr. 12638)

12 Questions jointes de

- M. Dirk Van der Maelen au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les discussions avec les États membres de l'UE concernant la TTF" (n° 12210)

- M. Roel Deseyn au ministre de la Justice sur "la position de la Belgique en ce qui concerne la TTF" (n° 12297)

- M. Georges Gilkinet au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les discussions lors du dernier ECOFIN en vue de la mise en place d'une taxe sur les transactions financières" (n° 12513)

- M. Kristof Calvo au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la position de la Belgique en ce qui concerne la TTF" (n° 12614)

- M. Dirk Van der Maelen au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la TTF" (n° 12638)

12.01 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de minister, deze discussie werd al gedeeltelijk gevoerd met de eerste minister. Toch is het belangrijk om na te gaan wat er precies aan de hand is, omdat het Agentschap van de Schuld hier in de commissie voor de Financiën zei dat het vooral een perceptieprobleem betreft.

Zoals u weet, was het mijn grote vrees dat België geïsoleerd zou raken en niet tot de coalition of the willing zou behoren. Slovenië begon te twijfelen, wat ons in een lastig parket bracht. Blijkbaar werd lang vastgehouden aan de exoneratie van de pensioenfondsen, maar werden hiervoor toch oplossingen gevonden.

Het lijkt me interessant om te weten wat het uiteindelijke resultaat is geworden, ook voor de afgeleide producten. U houdt namelijk nogal sterk vast aan de exoneratie van het merendeel van de afgeleide producten.

Ik had van u graag een stand van zaken gekregen. Welke beslissingen werden reeds goedgekeurd? Waarover wordt nog gedebatteerd?

12.02 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Monsieur le président, j'avais trouvé l'intervention de M. Deseyn à ce sujet plus amusante en séance plénière.

C'est un sujet sur lequel nous vous attendons au tournant, monsieur le ministre et l'ensemble du gouvernement. Nous regrettons d'ailleurs que la Belgique fasse partie de ce regroupement de dix pays désireux d'aboutir à une taxe sur les transactions financières, et que vous soyez toujours celui qui, au nom du gouvernement belge, mette des freins à ce dossier essentiel.

Une récente étude de la Commission européenne, citée dans une dépêche Belga hier, faisait état du fait qu'une taxe sur les transactions financières pourrait rapporter de 20 à 22 milliards d'euros par an. Il s'agit d'une estimation de la Commission européenne citée par l'AFP.

La difficulté réside dans le fait que vous voulez exclure des transactions financières, une série de produits et notamment les dérivés. Ceux-ci constituent deux tiers des transactions financières concernées. Nous aurions donc fait tout cela pour si peu! Je regrette véritablement votre manque de volontarisme en la matière, mais détrompez-moi!

Monsieur le ministre, pouvons-nous faire un état de la situation? Quelle position avez-vous défendue au nom du gouvernement belge lors des derniers Conseils ECOFIN? Quelle a été la décision prise à ce niveau en termes de calendrier? Il me semble que l'on retarde sans arrêt la prise de décision, alors que l'échéance est fixée au mois de septembre.

Quelles sont les prochaines étapes importantes à venir en la matière et suivant quel agenda? Pouvez-vous me détromper au sujet de mon pessimisme concernant l'aboutissement de ce dossier important?

12.03 Minister Johan Van Overtveldt: Mijnheer de voorzitter, mijnheer Deseyn, mijnheer Gilkinet, de positie van België in dit dossier blijft onveranderd. Op geen enkel moment heeft België gedreigd om de onderhandelingstafel te verlaten. Zoals ik vroeger al heb verklaard, geldt het regeerakkoord steeds als referentiekader bij de onderhandelingen over de FTT.

Het regeerakkoord — en dus de regering — stelt duidelijk dat de taks zich niet mag focussen op de reële economische activiteit, noch op de verrichtingen door pensioenfondsen en verzekeringsondernemingen wat hun dekkingsactiva betreft, noch op de overheidsfinanciën.

Comme l'a déjà exposé en détail l'Agence de la dette à cette commission, l'exclusion des futures and interest rate swaps vise à éviter un impact négatif sur le financement de la dette publique. Le point de vue que j'ai défendu le 16 juin est celui du gouvernement. Ce dossier a, en effet, été évoqué le jour précédent au sein du kern où j'étais présent. Ce point de vue y a été confirmé et c'est avec ce mandat que je me suis rendu à la réunion du 16 juin.

Tijdens de vergadering van 16 juni 2016 werd overeengekomen om twee werkgroepen op te richten. De eerste werkgroep zal zich richten op het principe dat de FTT op derivaten geen impact mag hebben op de financiering van overheidsschulden. De tweede werkgroep zal nagaan hoe de inning van de FTT op een zo kostenefficiënt mogelijke manier kan gebeuren. Dit laatste gebeurt vooral op vraag van kleinere landen als Slovenië en Slovakije. Zij vrezen namelijk dat in hun specifiek geval uiteindelijk de kosten om de taks te kunnen innen groter zullen zijn dan de opbrengsten. In september zullen wij de resultaten van deze twee werkgroepen bekijken.

12.04 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de minister, ik kijk vooral uit naar het resultaat van de eerste werkgroep. Een Duitse studie heeft namelijk aangetoond dat er weinig verstorende effecten zijn voor de staatsschuld omdat de opbrengst voor een compensatie zal zorgen.

Zeggen dat er geen impact mag zijn, is een hoge ambitie. Ik denk dat wij niet flauw moeten doen; er zal altijd wel een impact zijn. De bezorgdheid van het Agentschap van de Schuld ging vooral over de liquiditeitspositie. Misschien kan de opbrengst, ook voor de publieke financiën, zorgen voor een compensatie. Ik vrees echter dat “geen impact” een wel zeer starre positie is.

Wij zullen zien wat de conclusies van die werkgroepen zijn. Hopelijk kunnen zij snel een eindverslag presenteren, zodat volgende stappen kunnen worden gezet.

12.05 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Monsieur le ministre, j'ai déjà qualifié votre attitude et celle du gouvernement d'hypocrites. Le terme est peut-être un peu fort mais à tout le moins, il s'agit d'un manque de vision. J'ai vraiment l'impression que vous cherchez tous les arguments pour ne pas avancer, alors que vous déclarez que c'est votre intention. Il y a donc une contradiction énorme.

La liste des exceptions que vous demandez est beaucoup trop longue. Vous n'envisagez pas l'idée que si ce mécanisme avait un impact sur le coût de la dette, les recettes obtenues par la Belgique et par tous les autres États, via la taxe sur les transactions financières, seraient plus élevées que le coût de la dette, et, surtout, que la taxe sur les transactions financières aurait des vertus positives sur le ralentissement de la spéculation. C'est ce qui est, à mon avis, biaisé dans votre raisonnement. Je vous demande de revenir à une attitude plus proactive au nom de la Belgique dans le dossier. Je vous le redemanderai encore parce que point n'est besoin d'espérer pour entreprendre, même si j'ai pu constater que vous étiez assez constant dans vos mauvais arguments.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

13 Samengevoegde vragen van

- de heer Luk Van Biesen aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de illicit whites" (nr. 12226)

- de heer Luk Van Biesen aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "het KPMG-rapport Project Sun 2015" (nr. 12227)

13 Questions jointes de

- M. Luk Van Biesen au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les illicit whites" (n° 12226)

- M. Luk Van Biesen au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "le rapport Project Sun 2015 de KPMG" (n° 12227)

De voorzitter: Mijnheer van Biesen, ik wist niet dat u interesse had in dit onderwerp.

13.01 Luk Van Biesen (Open Vld): Mijnheer de voorzitter, blijkbaar kan ik altijd blijven verrassen. Ik had verwacht dat de heer Deseyn, gelet op zijn verklaringen voor de camera’s over de tobintaks, toch een beetje afstand zou hebben genomen van een uitspraak die hij had gedaan, niet alleen ten opzichte van de minister maar ook ten opzichte van zijn collega’s.

De voorzitter: Houdt u aan het onderwerp van de vraag, mijnheer Van Biesen. Het gaat over namaaksigaretten.

13.02 Luk Van Biesen (Open Vld): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, ik houd mij aan de vraag.

Vorig jaar keken we samen hoe de douane maar liefst 98,5 miljoen namaaksigaretten vernietigde. Intussen verscheen een KPMG-rapport in 2015 over de consumptie van deze illegale sigaretten. Enerzijds stelde men een lichte daling vast in een vergelijking uit een internationale studie in gans Europa, Noorwegen en Zwitserland. Anderzijds is er een stijging van de illicit whites, de cheap white cigarettes.

Hoe is de evolutie vandaag?

Hoe probeert men de stijging van de illicit whites tegen te houden?

In 2013 en 2014 was er sprake van illegale tabaksfabrieken in ons land. Men had er enkele kunnen sluiten. Welke straffen staan er specifiek op deze illegale handel?

In de marge van ons bezoek destijds stelde de douaneambtenaar duidelijk dat men de illicit whites opnieuw op de markt wilde verkopen. Worden die sigaretten effectief opnieuw verkocht? Een jaar geleden antwoordde u op een parlementaire vraag dat u dacht dat die verkoop aan banden was gelegd. Het lijkt me niet meteen de bedoeling dat de douane namaaksigaretten verkoopt.

Daarenboven gebeurt de operatie van de douane grotendeels in samenwerking met de tabaksfabrikanten. Zij sponsoren een groot deel van de douaneactiviteit op dat vlak om de illegale sigaretten uit de handel te kunnen halen.

Wat is de situatie een jaar later? Welke straffen zijn er? Werden er nog fabrieken ontdekt? Is de douane gestopt met de verkoopspraktijken? Daarover zou ik graag wat meer weten, een jaar na ons gezamenlijk bijwonen van de vernietiging van 98 miljoen namaaksigaretten.

13.03 Minister Johan Van Overtveldt: Mijnheer Van Biesen, wanneer er een definitieve gerechtelijke uitspraak over de verbeurdverklaring van in beslag genomen goederen is, worden deze goederen eigendom van de Belgische Staat. De ontvanger van Douane en Accijnzen kan dan een bestemming geven aan de verbeurdverklaarde goederen. Hij kan ze openbaar verkopen of hij kan ze vernietigen, bijvoorbeeld als het gaat om verboden goederen of wanneer zij niet wettelijk op de markt kunnen worden gebracht omdat zij bijvoorbeeld niet meer voor consumptie geschikt zijn.

Wanneer reeds voor de verbeurdverklaring blijkt dat goederen niet meer voor consumptie geschikt zijn, mag de ontvanger vervroegd een bestemming geven aan de goederen. Voor de sigaretten die in 2015 in beslag genomen zijn, zal dat hoogstwaarschijnlijk het geval zijn en zal worden overgegaan tot de vernietiging ervan.

Illicit whites worden ingevoerd zonder aangifte. De smokkel van sigaretten, zoals alle andere smokkel, wordt bestraft volgens de algemene wet inzake douane en accijnzen met een gevangenisstraf van vier maanden tot één of vijf jaar.

Sigaretten waarvoor de openbare verkoop kan worden overwogen, worden onderzocht op het voldoen aan de Belgische wettelijke voorschriften inzake geschiktheid voor menselijke consumptie en inzake etikettering. Dit onderzoek gebeurt per partij sigaretten die eventueel zou kunnen worden verkocht.

Naar de oorzaken van de toename van de illegale handel in cheap whites werd nog geen specifiek onderzoek verricht door de douane. De douane stelt wel vast dat het aandeel van cheap whites in het totale aantal in beslag genomen sigaretten in 2015 sterk is toegenomen ten opzichte van 2014. De bestrijding van de illegale handel van accijnsgoederen, waaronder tabaksproducten, is in het verleden steeds een prioriteit geweest voor de douane en dat is zij vandaag ook nog altijd. Uit onderzoek van Europol blijkt immers dat een aanzienlijk deel van de financiering van terrorisme afkomstig is uit de verkoop van illegale sigaretten. De focus is gericht op de vaststelling van grootschalige en georganiseerde fraude.

Het is de opdracht om de fraude zo snel mogelijk te stoppen en de schade voor de schatkist zoveel mogelijk te beperken.

Ik heb op papier een overzicht bij van maatregelen, opgenomen in het antifraudeplan. Als u het ermee eens bent, zal ik die maatregelen niet allemaal in detail overlopen. U kunt ze nalezen in de uitgeschreven tekst van het antwoord, die ik u overhandig.

In 2012 werden er door de douane opvallend veel inbeslagnames gedaan van zogenaamde illicit whites, met als voornaamste merken Hippo, em@il, Jin Ling, Richman, Manchester en Capital.

Een pakje iliccit-whitesigaretten ziet er vaak echt uit, zelfs met de nodige gezondheidswaarschuwingen en alles er bovenop. Die pakjes worden echter verkocht tegen een zeer lage prijs en het gaat bovendien over voor de consument onbekende merken.

De in 2015 in België in beslag genomen illicit whites werden voornamelijk geproduceerd in de Verenigde Arabische Emiraten, Rusland, Italië, China en Vietnam.

Op 27 augustus 2015 werd in Zele in Oost-Vlaanderen een magazijn ontdekt dat gebruikt werd door een internationale criminele organisatie die zich bezighoudt met de illegale productie van sigaretten.

Straffen, uitgesproken tegen bekende daders, worden effectief uitgevoerd. Sluikinvoer van sigaretten is een ernstig strafbaar feit dat bestraft wordt met een correctionele straf, zijnde opsluiting van vier maanden tot vijf jaar, de betaling van vijf- tot tienmaal de ontdoken rechten en uiteraard de verbeurdverklaring van de betreffende goederen.

13.04 Luk Van Biesen (Open Vld): Mijnheer de voorzitter, ik dank de minister voor zijn antwoord en ook de douane voor de blijvende en herhaalde inspanningen op dat vlak.

Wij hebben onze bekommernis geuit door op te merken dat het aantal illicit whites nog toeneemt. Wij moeten daarop bijkomend de aandacht vestigen.

Mijnheer de minister, ik deel niet echt het standpunt van de douane inzake de illicit whites. Hoewel alles binnen het wettelijk kader valt, vind ik het erg gek dat namaakproducten, goedkopere producten die gemaakt zijn in illegale fabrieken in de Verenigde Arabische Emiraten en opgeslagen worden in Zele, door de douane zelf verkocht worden. Ik zou in dat verband toch eens de deontologie plaatsen tegenover de kleine opbrengst die zo’n verkoop oplevert. Daarom stel ik voor dat u aan uw administratie vraagt wat de werkelijke opbrengst is. Ik zou liever de vernietiging van die artikelen zien, wat ons deontologisch gezien toch wat meer gerust zou stellen. Vandaag zegt u dat de douane groen licht krijgt om die artikelen terug op de markt te brengen, maar dat kan volgens mij niet de bedoeling zijn. Ik wil u dus vragen om daarbij op een of andere wijze een of andere vorm van deontologie te betrekken, in plaats van vast te houden aan de puur mercantilistische situatie dat zulke producten verkoopbaar zijn en dus verkocht kunnen worden aan derden via webshops van de douane. Mij lijkt dat een weinig zinvolle bezigheid. Uiteindelijk wordt er urenlang onderzoek verricht om de daders te vatten. Als daarna de producten gewoonweg verkocht worden, dan lijkt mij dat deontologisch niet correct. Ik zou u willen vragen om daaraan bijzondere aandacht te besteden.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

14 Question de Mme Kattrin Jadin au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "le déplacement du ministre à New York à des fins de promotion de la Belgique" (n° 12230)

14 Vraag van mevrouw Kattrin Jadin aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de reis van de minister naar New York om België te promoten in het buitenland" (nr. 12230)

14.01 Kattrin Jadin (MR): Monsieur le président, monsieur le ministre, le 6 juin dernier, vous vous êtes rendu à New-York pour saisir l'opportunité de rencontrer de nombreux investisseurs étrangers ainsi que les responsables de plusieurs multinationales, à l'occasion de diverses tables rondes organisées dans le cadre de forums économiques internationaux transatlantiques.

L'objectif annoncé par votre département était, d'une part, de redorer le blason de la Belgique en la replaçant sur la carte des centres financiers d'envergure mondiale et, d'autre part, de mettre en avant les opportunités de placement que propose notre pays concernant différents produits financiers, notamment les fonds de pension.

Monsieur le ministre, mes questions à ce sujet sont les suivantes.

Quels premiers enseignements tirez-vous de votre rencontre avec les investisseurs étrangers présents à New York et l'état de confiance de ces derniers à l'égard du climat d'investissement actuel en Belgique?

Envisagez-vous prochainement d'entreprendre d'autres initiatives similaires afin de promouvoir le potentiel de notre pays auprès des investisseurs étrangers? Dans l'affirmative, pouvez-vous déjà m'informer des pays concernés ainsi que du calendrier de vos prochaines visites?

14.02 Johan Van Overtveldt, ministre: Madame Jadin, ma visite à New York avait trois objectifs principaux. Premièrement, l'explication du tax shift, de son importance et de l'amélioration du climat d'investissement à l'intention d'un certain nombre d'investisseurs sur place.

Deuxièmement, en ce qui concerne le rôle de centre financier de Bruxelles, j'ai parlé avec les responsables de plusieurs fonds de pension. Nous avons en effet un climat assez attractif pour ce qu'on appelle les fonds de pension paneuropéens. Je crois que c'est très intéressant pour nous parce que si ces fonds de pension gèrent leurs affaires depuis Bruxelles, ils apportent pas mal de human capital, de know how dans le secteur financier dans son sens large. Cela peut donc nous aider à développer le centre financier de Bruxelles.

Troisièmement, ce qui était pour moi l'aspect le plus intéressant, j'ai rencontré des entrepreneurs belges présents à New York, une dizaine au total. Je leur ai demandé pourquoi ils avaient quitté la Belgique, que ce soit Louvain-la-Neuve, Gand ou n'importe quelle ville. Dans ma grande naïveté, je croyais qu'ils me parleraient de l'environnement technologique ou du capital de départ pour les entreprises.

Mais non. La réponse qui revenait au moins neuf fois sur dix, c'était le capital de croissance, le capital disponible (ou pas) dont les entrepreneurs ont besoin après leurs débuts pour vraiment développer leur entreprise. Je crois qu'il est important de réaliser que nous ne manquons pas, en Europe ou en Belgique, de seed capital, de capital de début pour les entrepreneurs, mais qu'il y a vraisemblablement un problème au niveau du capital de croissance. Dès le moment où l'entreprise commence à vraiment se développer, et à avoir des besoins additionnels de capital, c'est là que nous avons, si je peux le dire ainsi, "un trou dans notre système".

J'ai donc immédiatement demandé à certains collaborateurs du cabinet d'en étudier les raisons, parce qu'avant de pouvoir agir, il faut connaître les causes. Il y a donc des entrepreneurs, surtout dans le secteur de la technologie, dans différentes branches, qui quittent la Belgique au moment où leur entreprise est presque prête à devenir "une vraie entreprise". Ce sont les trois éléments que j'ai découverts là-bas.

14.03 Kattrin Jadin (MR): Monsieur le ministre, je vous remercie pour vos réponses et surtout vos appréciations. Je vous encourage évidemment à continuer dans cette voie. Je pense que si nous parvenions à inciter les entrepreneurs expatriés à revenir dans notre pays, ce serait une bonne chose. Au-delà de cela, plus d'attractivité pour de nouveaux investissements dans notre pays est toujours bonne à prendre.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

15 Question de Mme Kattrin Jadin au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la modification du mécanisme de compensation forfaitaire dans le cadre de l'Union économique belgo-luxembourgeoise" (n° 12233)

15 Vraag van mevrouw Kattrin Jadin aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de wijziging van het systeem van de forfaitaire compensatie in het kader van de Belgisch-Luxemburgse Economische Unie" (nr. 12233)

15.01 Kattrin Jadin (MR): Monsieur le président, monsieur le ministre, depuis le 1^er janvier, une modification de la Convention coordonnée instituant l'Union économique belgo-luxembourgeoise a adapté la définition des communes belges éligibles à la compensation forfaitaire, qui vise à assurer le financement des communes belges dont un nombre significatif de résidents exercent une activité professionnelle au Luxembourg.

Ainsi, seules les communes pour lesquelles les taxes additionnelles fictives à l'impôt des personnes physiques (IPP) représentent plus de 5 % de l'ensemble des taxes additionnelles à l'IPP peuvent désormais bénéficier de cette compensation. Cette décision ne reste cependant pas sans conséquence pour l'équilibre budgétaire de toute une série de communes, notamment germanophones, qui comptent parmi leurs résidents de nombreux travailleurs transfrontaliers à destination du Luxembourg mais qui ne rentrent plus dans les mêmes conditions. Et ce d'autant plus que le budget alloué à ces compensations a été porté à 30 millions d'euros pour 2015, au lieu des 18 millions octroyés en 2014.

En somme, cette convention est bien puisqu'elle donne plus de moyens pour arriver à une compensation mais la répartition qui est faite par rapport aux nouveaux critères laisse un bon nombre de communes sur le carreau pour des sommes qui, selon la taille de la commune, peuvent être très importantes. Pour ma commune, Eupen, entre 200 et 250 000 euros, ce n'est pas une quantité négligeable.

Monsieur le ministre, mes questions à ce sujet sont les suivantes. Pouvez-vous m'informer plus en détail du nombre de communes concernées par la nouvelle compensation forfaitaire ainsi que de la ventilation du budget alloué par entité locale? D'autres mesures permettant aux communes concernées par la problématique des résidents travaillant au Luxembourg, mais qui ne remplissent plus pleinement les nouvelles conditions imposées de bénéficier d'une forme de compensation sont-elles à l'étude au sein de vos services? Va-t-on réadapter ou non la convention selon les observations qui sont faites en la rendant plus équilibrée?

15.02 Johan Van Overtveldt, ministre: Madame Jadin, je crois que j'ai de bonnes nouvelles pour vous. La réponse préparée date d'avant la décision prise au sein du gouvernement à la fin de la semaine passée où on a décidé de réduire le seuil de 5 % à 3 %. On a discuté de cela le lundi avec nos partenaires luxembourgeois parce que, en principe, ils doivent être d'accord avec ce changement.

Pour ce qui est des 30 millions, cela ne change pas. On va donc avoir une augmentation. Je peux vous transmettre les détails ultérieurement.

15.03 Kattrin Jadin (MR): En tout cas, c'est une très bonne nouvelle. Je ne m'y attendais pas.

15.04 Johan Van Overtveldt, ministre: Je suis heureux d'avoir rendu au moins une personne heureuse aujourd'hui.

15.05 Kattrin Jadin (MR): Monsieur le ministre, je serai intéressée à avoir plus d'informations à ce sujet.

15.06 Johan Van Overtveldt, ministre: Nous avons les données. Je vous les transmettrai avec le nombre de communes et même les noms si vous voulez.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

16 Vraag van de heer Roel Deseyn aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de effectisering van aandelen" (nr. 12250)

16 Question de M. Roel Deseyn au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la titrisation des actions" (n° 12250)

16.01 Roel Deseyn (CD&V): Het is goed dat de rulings worden gepubliceerd, want de rulingcommissie mag geen extra wetgevende kamer worden. Als men sommige gepubliceerde rulings toetst aan de initiatieven van de wetgever, dan rijzen er toch soms vragen. Dat geldt ook voor de ruling in het kader van de taxshelter voor startende ondernemingen, die bepaalt dat een en ander ook kan worden georganiseerd via het certificeren van aandelen van de doelvennootschap. Ik zal mijn tekst redelijk letterlijk volgen, want het is vrij gecompliceerd. Als namelijk de certificaathouder als rechtstreekse investeerder in de doelvennootschap wordt aangemerkt, kan die persoon het fiscale gunstregime genieten.

De bestaande wettelijke regeling spreekt van een rechtstreekse en een onrechtstreekse wijze om in te tekenen op de uitgifte van aandelen van een start-up. Momenteel is enkel de rechtstreekse manier mogelijk, aangezien voor de onrechtstreekse manier – dus via crowdfundingplatformen en startersfondsen – een financiële regeling uitgewerkt moet worden in samenspraak met de FSMA. Enkele creatievelingen hebben een mogelijkheid gevonden om de rechtstreekse inschrijving te combineren met een collectief georganiseerd systeem, zonder dat zij hiervoor via een crowdfundingplatform of een startersfonds hoeven te gaan. Zij hebben de rulingdienst voorgesteld om in te tekenen op de aandelen van een start-up via een vennootschap, die dat in eigen naam maar voor rekening van de investeerders doet. Op die manier verwerven de investeerders niet de aandelen op naam, maar wel de certificaten die de aandelen vertegenwoordigen. De rulingdienst verantwoordt dat op basis van artikel 503 van het Wetboek van vennootschappen en de wet van 15 juli 1998.

Het is daarbij opmerkelijk dat de emittent van de certificaten zal optreden als bestuurder van de doelvennootschap. Dat is in strijd met de voorwaarden van de taxshelterregeling waarin bedrijfsleiders worden uitgesloten, maar volgens de rulingdienst is dat in dezen niet vervuld. De dienst argumenteert dat er op geen enkel moment een betrokkenheid zal zijn van de groep investeerders in de gang van zaken van de doelvennootschap, omdat de emittent de bestuurder is en niet de investeerders zelf. Mijnheer de minister, hierbij gaat men volledig voorbij aan de wil van de wetgever, die stelt dat een onrechtstreekse inschrijving op aandelen van een start-up moet gebeuren via een erkend platform of fonds. Daarnaast miskent men ook de gronden tot uitsluiting van de bedrijfsleiders. Ik vind dat een zeer fascinerende regeling.

Mijnheer de minister, kunt u verduidelijken of u akkoord gaat met de zienswijze van de rulingdienst? Denkt u – dit is mijn these – dat men met die ruling voorbijgaat aan de wil van de wetgever en dat de uitsluitingsgronden inzake bedrijfsleiders worden miskend?

Als u dat zou erkennen, zal de rulingdienst zich dan anders gedragen of moet er hier een wetswijziging, een verduidelijking, komen? Ik had graag even gepeild naar uw visie ter zake.

16.02 Minister Johan Van Overtveldt: Mijnheer Deseyn, met de beslissing van 24 november 2015 bevestigt de rulingdienst dat het gebruik van het certificeren van aandelen geen beletsel vormt om van de belastingvermindering voor de verwerving van obligaties uitgegeven door het Kringloopfonds te kunnen genieten. De rulingdienst motiveert inderdaad zijn beslissing op basis van artikel 503 van het Wetboek van vennootschappen en artikel 13 van de wet van 15 juli 1998 betreffende de certificatie van effecten uitgegeven door handelsvennootschappen. Dat laatste artikel beschouwt de houder van de certificaten in ieder opzicht als aandeelhouder voor de toepassing van het Wetboek van de inkomstenbelastingen (WIB 92) en verantwoordt volledig de genomen beslissing. Deze overigens gepubliceerde beslissing vermeldt eveneens dat het vermelde mechanisme van certificatie aan de FSMA is voorgelegd en dat er geen opmerkingen werden gemaakt.

Wat de miskenning van de uitsluitingsgronden voor bedrijfsleiders betreft, motiveert de rulingdienst zijn beslissing in het licht van de voorbereidende werkzaamheden van de betrokken wetsbepaling. Door erover te waken dat de investeerder geen bestuurder mag zijn van de doelvennootschappen noch van de vennootschap die de certificatie uitgeeft, is deze beslissing dan ook volledig in overeenstemming met de wil van de wetgever.

Dit alles gezegd zijnde heeft de Ministerraad beslist om te onderzoeken of, en zo ja, op welke manier, de techniek van de certificering van aandelen kan worden geïntegreerd in het wettelijk kader van de taxshelter voor starters.

16.03 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de minister, technisch gezien is het inderdaad zo dat de investeerder geen bestuurder mag zijn. Dat is eigenlijk de kern van de zaak om te bekijken of dit de legaliteitstoets doorstaat. Blijkbaar wel, met de hele duiding die is gegeven. Over de opportuniteit hiervan stelt de Ministerraad zich echter blijkbaar ook vragen. Het zal dus tot de verantwoordelijkheid van de wetgever behoren om volgens zijn inzichten eventueel een andere wetgeving voor te stellen.

Bedankt voor dit interessante antwoord.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

17 Vraag van de heer Roel Deseyn aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de Griekse schuldencrisis en het rapport van het IMF" (nr. 12251)

17 Question de M. Roel Deseyn au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la crise de la dette grecque et le rapport du FMI" (n° 12251)

17.01 Roel Deseyn (CD&V): Het is verbazingwekkend stil rond het dossier van de Griekse schuldencrisis. Dat is vreemd, want er beweegt veel aan het Griekse en het IMF-front. Maandag komt de eurogroep samen. Mijn vraag is dus interessant om een voorspelling rond de uitkomst ervan te doen.

Op 25 mei was er de vergadering van de zogenaamde grote doorbraak rond de Griekse schuldencrisis. Het IMF was heel kritisch over de stand van zaken. Als er niet geopteerd wordt voor een schuldverlichting of kwijtschelding, dan zou de schuldratio wel eens kunnen evolueren naar 250 % van het bbp. Dat zorgt voor een onoverkomelijk probleem.

Het is interessant om de Belgische positie tegenover schuldverlichting te kennen. Acht u het noodzakelijk om tot een schuldverlichting over te gaan?

Het zou een trendbreuk zijn. Zeker na de brexit moeten we alle leerlingen in de klas houden en faciliteiten voor leerlingen met een financiële achterstand opzetten. Er komt veel samen in dit dossier.

Wat is de Belgische positie?

17.02 Minister Johan Van Overtveldt: De eurogroep van 24 en 25 mei is een pakket van schuldmaatregelen ten opzichte van Griekenland op korte, middellange en lange termijn overeengekomen. De maatregelen worden effectief geactiveerd om op elk ogenblik de brutofinancieringsbehoefte onder de 15 % te houden, dat wil zeggen interestlasten plus terugbetalingen, en de Griekse schuld houdbaar te houden. Vijftien procent is een redelijke, internationaal aanvaarde standaard als referentiepunt.

De eerste maatregelen voor schuldverlichting komen er na het sluiten van de eerste evaluatie en lopen tot het einde van het ESM-programma, namelijk medio 2018. Het gaat hierbij onder andere om maatregelen die moeten zorgen voor het uitvlakken van het EFSF-terugbetalingsprofiel onder de huidige gewogen gemiddelde leeftijd van 32,5 jaar en het gebruik van de gediversifieerde financieringsstrategie van het EFSF-ESM om de intrestvoeten verder te verminderen.

Na de succesvolle afsluiting van het ESM-programma zijn op middellange termijn nog maatregelen gepland, zoals het gebruik van de SMP- en ANFA-winsten, waarbij centrale banken hun winsten gemaakt op transacties in overheidspapier gedeeltelijk afstaan. Dat is een vrij complexe formule. Ik kan u daarover meer details geven, als u dat interesseert. Het gaat om twee verschillende bedragen: wat er al verdeeld is en wat er nog te verdelen is.

Indien nodig kan de eurogroep beslissen tot nog andere maatregelen op langere termijn en om het contingency mechanism te activeren en die 15 %, waarnaar ik daarnet verwees, te garanderen.

Uw tweede vraag ging over het IMF-rapport. Net als alle eurogroepministers heb ik nota genomen van de Debt Sustainability Analysis (DSA) van het IMF, enerzijds, en van de DSA van de Europese instellingen, anderzijds. Ik merk daarbij op dat een normale DSA over een periode van ongeveer tien jaar loopt. De DSA’s voor Griekenland lopen echter tot 2060, omdat de EFSF- en ESM-programma’s een gemiddelde maximale looptijd hebben van 32,5 jaar. Dat zorgt ervoor dat men eigenlijk onmogelijk kan uitgaan van voorspellingen maar enkel van veronderstellingen. Het is dan ook niet meer dan normaal dat de veronderstellingen, naargelang de bron, wel eens durven te verschillen.

Wat de schuldverlichting betreft, heeft de eurogroep besloten zich te baseren op de DSA en op de veronderstellingen van de Europese instellingen, en dus niet op die van het IMF. De DSA van de Europese instellingen sluit immers aan bij de afspraken inzake begrotingsdoelstellingen die vastgelegd werden op de eurotop van juli 2015. Het goedgekeurde contingency mechanism moet er bovendien voor zorgen dat, indien Griekenland afwijkt van de begrotingsdoelstellingen, de afwijking gecorrigeerd wordt. Tot slot zijn er natuurlijk de maatregelen om de Griekse schuld op korte, middellange en lange termijn houdbaar te houden.

17.03 Roel Deseyn (CD&V): Ik denk dat dat een grote discipline zal vragen van Griekenland. Men mag niet te veel boven zijn stand leven, zeker niet meer dan 15 %.

Ik hoop dat het naast een financiële schuldherschikking ook komt tot een goede administratieve begeleiding. Er moet blijvend ingezet worden op een adequate belastinginning en fiscale controles, waarover al langer de discussie is opgeborreld. Ook op dat vlak moet er bij de eurogroep gepleit worden voor voldoende begeleiding.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

18 Vraag van mevrouw Sabien Lahaye-Battheu aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de DAVO en de onderhoudsuitkering voor de kinderen na het beëindigen van wettelijke samenwoning via de notaris" (nr. 12274)

18 Question de Mme Sabien Lahaye-Battheu au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "le SECAL et la pension alimentaire des enfants après la fin d'une cohabitation légale actée par notaire" (n° 12274)

18.01 Sabien Lahaye-Battheu (Open Vld): Mijnheer de minister, om aanspraak te maken op de tussenkomst van de DAVO, wanneer de onderhoudsplichtige ouder niet vrijwillig onderhoudsgeld betaalt, moet men beschikken over een vonnis of een authentieke akte waarin het exacte bedrag van het onderhoudsgeld werd vastgelegd.

Er zijn drie categorieën van uitvoerbare titels, met name de uitvoerbare gerechtelijke beslissing, de akte bedoeld in artikel 1288 van het Gerechtelijk Wetboek en de uitvoerbare schikking.

De overeenkomst die tussen wettelijk samenwonenden wordt afgesloten bij de notaris bij het beëindigen van de wettelijke samenwoonst lijkt daar niet onder te vallen. Dit zou de vroegere wettelijk samenwonende, rechthebbende op een onderhoudsuitkering voor de kinderen, voor grote problemen plaatsen.

Mijnheer de minister, ben u zich bewust van deze problematiek? Bent u eventueel aan het werken aan een oplossing?

18.02 Minister Johan Van Overtveldt: De door u aangehaalde situatie staat inderdaad niet in de DAVO-wetgeving. De ex-samenwonende kan de tussenkomst van de DAVO dus niet aanvragen.

Het is niet zo dat alle samenwonenden daarom per definitie in de kou blijven staan. Indien de familierechtbank is tussengekomen, wanneer de verstandhouding tussen de partners ernstig is verstoord, bestaat er een uitvoerbare gerechtelijke beslissing op basis waarvan de DAVO zou kunnen tussenkomen.

De administratie kijkt momenteel na welke mogelijkheden er zijn om aan deze problematiek tegemoet te komen.

De ex-wettelijk samenwonende zal dus een beroep moeten doen op een gerechtsdeurwaarder om achterstallig onderhoudsgeld in te vorderen. De notariële akte is immers een geldige, uitvoerbare titel tussen de partijen.

18.03 Sabien Lahaye-Battheu (Open Vld): Mijnheer de minister, ik dank u voor het antwoord.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

19 Vraag van de heer Roel Deseyn aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de invorderingscapaciteit van de BBI" (nr. 12294)

19 Question de M. Roel Deseyn au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la capacité de recouvrement de l'ISI" (n° 12294)

19.01 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de minister, het gaat over de invorderingscapaciteit van de BBI en de inningspercentages. Er zijn daarover nogal wat politieke steekspelletjes gevoerd en wederzijdse beschuldigingen geuit, onder meer over het oppompen of het rooskleuriger voorstellen van de cijfers.

De BBI heeft zelf deze cijfers voorgelegd tijdens de hoorzitting die we hadden in de commissie Panama Papers en daar heeft men toch goed uitgelegd wat het verschil is tussen het bedrag aan inkohieringen en het bedrag aan effectieve invorderingen. De administratie heeft toen gesteld dat het gaat om bedragen die men in de boeken opneemt omdat zij een vaststaande te innen schuld betekenen, waarna de andere cijfers de effectieve invordering daarvan weergeven. Dan komen we op evoluties van 17 % in 2013, 16 % in 2014 en 22 % in 2015 uit.

Men heeft deze cijfers geduid door te stellen dat veel van die ingekohierde bedragen het voorwerp uitmaken van procedures en betwistingen. Daarnaast kunnen enkele procedures jarenlang aanslepen of kan de belastingplichtige al onvermogend zijn geworden of failliet zijn verklaard.

Binnen het ambtenarenkorps en binnen de dienst neemt men het ons wat kwalijk wanneer gezegd wordt dat deze cijfers weinig substantie bevatten. We kunnen uiteraard niet ontkennen dat ze onderhevig zijn aan ons rechtssysteem, aan een complexe fiscale wetgeving en aan de wil van de belastingplichtige om deze schulden aan te vechten of te betwisten.

Ik denk natuurlijk dat we samen een correct meetsysteem of een vereenvoudigde invorderingsprocedure bepleiten. Het is interessant ons af te vragen wat de beleidstool is als we die cijfers willen verbeteren. We kunnen even kijken in het antifraudeplan, daar staan interessante zaken in. Ook de wetsvoorstellen rond Antigoon en de beschouwingen rond het visitatierecht zijn thema’s die in uw beleidsnota prominent aanwezig zijn, ook als het gaat over invorderingsfraude of georganiseerde insolventie. Er zijn dus heel wat kapstokken om hieraan effectief iets te doen. Dit zou leiden tot een toenadering en wederzijds begrip, niet alleen op politiek vlak, maar vooral tussen de beleidsverantwoordelijken en de administratie, die hierover nogal gepikeerd is.

Vandaar mijn vragen.

Kan de minister verduidelijken welke stappen hij al ondernomen heeft om die invorderingsgraad te verhogen? Wat zit reeds in de pipeline? Is de personeelsbezetting bij de invorderingscel verhoogd, gaat dat ten koste van andere diensten en zal die verhoging moeten leiden tot betere cijfers?

Kan de minister verklaren of hij al begonnen is aan het engagement om het Wetboek Invordering te herzien?

Zijn inzake de verschillende thema’s uit het antifraudeplan, die ik heb geëvoceerd – het visitatierecht, Antigoon, insolventie, de invorderingsfraude – initiatieven in de steigers gezet?

En misschien een heel belangrijk politiek element: is over de uitspraken en cijfers ook al echt in dialoog gegaan met de mensen van de BBI? Zij voelen zich een beetje geschoffeerd. Ze zouden vastgepind worden op te lage percentages, terwijl er natuurlijk heel wat goede redenen zijn. Daarom zou het interessant zijn om te bekijken of de dienst gemotiveerd is om samen te werken met de beleidsverantwoordelijken om zo tot goede meetinstrumenten van de dienst te komen, want men kan deze percentages natuurlijk niet als een evaluatie van de dienst beschouwen.

19.02 Minister Johan Van Overtveldt: Mijnheer Deseyn, het is inderdaad belangrijk om een duidelijk onderscheid te maken tussen de bedragen die worden ingekohierd en de betalingen die effectief worden geïnd. In dat opzicht kan niet worden ontkend dat de door de BBI verrichte onderzoeken vaak aanleiding geven tot lange, en zelfs zeer lange, juridische procedures. De beoordeling van de inningsefficiëntie moet dan ook in een voldoende lang historisch perspectief worden geplaatst. Zoals u terecht opmerkte, besteedt mijn recent antifraudeplan ook uitdrukkelijk aandacht aan dat punt.

Wat uw eerste groep vragen betreft, om de inningsgraad van de BBI-inkohieringen stelselmatig te verhogen, werd op 18 januari van dit jaar een samenwerkingsprotocol afgesloten tussen de algemene administraties van, enerzijds, de BBI en, anderzijds, Inning en Invordering. Vorig jaar heeft de regering beslist om 99 specifieke wervingen in de klasse A, waaronder zes dataminers, aan de BBI toe te kennen. Grosso modo gaat het om 40 % juristen en 60 % economen. Waar nodig hebben de gewestelijke directies van de BBI enkele van die juristen toegewezen aan hun specifieke invorderingscel, teneinde het proactief optreden en de samenwerking met de Algemene Administratie van de Inning en de Invordering te intensifiëren.

Wat uw tweede groep vragen betreft, de administratie is bezig met de redactie van een Wetboek Invordering. Om de efficiëntie, eenvoud en transparantie te maximaliseren, zal dat wetboek van toepassing zijn op alle belastingen, rechten, taksen en sommige niet-fiscale schuldvorderingen die door de Algemene Administratie van de Inning en de Invordering worden ingevorderd. Dat belet echter niet dat in de tussentijd andere initiatieven worden genomen om de invordering te verbeteren. Ik verwijs daarvoor meer specifiek naar het ontwerp van programmawet en het ontwerp van een wet houdende diverse bepalingen.

Tot slot, mijn diensten bereiden momenteel meerdere wetsontwerpen voor die de invordering bij invorderingsfraude of georganiseerde insolventie lastens aansprakelijke derden in de toekomst moet verbeteren.

19.03 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de minister, die initiatieven zijn natuurlijk zeer verheugend, maar ik hoop dat bij de duiding de cijfers niet verbloemd worden. Ik beschuldig u daar niet van, maar soms zegt iemand dat hij een betere fraudebestrijder is geweest en soms vergelijkt men werkelijk appelen met peren. Dat is natuurlijk weinig heilzaam. De mensen voelen zich dan natuurlijk niet gewaardeerd voor de inspanningen die zij geleverd hebben. Met die reeks initiatieven toont u evenwel aan dat u vooral de ambitie hebt om op dat vlak beter te doen.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

20 Samengevoegde vragen van

- de heer Roel Deseyn aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de speculatietaks" (nr. 12295)

- de heer Georges Gilkinet aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de toekomst van de meerwaardebelasting" (nr. 12309)

- de heer Peter Vanvelthoven aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de opbrengst van de speculatietaks" (nr. 12686)

20 Questions jointes de

- M. Roel Deseyn au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la taxe sur les opérations spéculatives" (n° 12295)

- M. Georges Gilkinet au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "l'avenir de la taxe sur la plus-value" (n° 12309)

- M. Peter Vanvelthoven au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les recettes de la taxe sur les opérations spéculatives" (n° 12686)

20.01 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de minister, dit zijn belangrijke vragen omdat men in het licht van de komende budgetrondes zal kijken naar de opbrengsten. U hebt ter zake verklaard dat die opbrengsten tegenvallen. U hebt ook drie mogelijke uitwegen aangekondigd: bijsturen, afvoeren of vervangen door iets anders in de fiscale sfeer. Dit zijn natuurlijk drie fascinerende pistes omdat men er alle kanten mee uit kan.

U verklaarde ook dat de inkomsten serieus onder de verwachtingen liggen en dat de opbrengsten van de beurstaks hierdoor mee naar beneden werden getrokken. U had dit eigenlijk al voorzien, maar u hebt toch uw verantwoordelijkheid genomen door de nodige medewerking te verlenen aan de uitvoering van de maatregel die misschien niet effectief genoeg werd uitgewerkt.

U hebt ook gezegd dat het belangrijkste oogmerk van de maatregel het aanpakken van de speculatie is en dat de opbrengst niet zozeer van belang is. In andere uitspraken werd wel gewezen op het grote belang van de opbrengst. Daarbij stelt men vast dat men minder verhandelt in de Belgische context, maar heeft men minder appreciatie voor het feit dat de speculatie hiermee wordt aangepakt.

Welke speculatie precies moest worden aangepakt, is echter een heel andere vraag. De insteek was om in het kader van de taxshift een faire bijdrage te vragen en andere categorieën aan te spreken. Ik vind het al dan niet aanpakken van speculatie eigenlijk een heilloze discussie. Ik meen dat het hier gewoon gaat over een inkomstenbron die men in het kader van een rechtvaardige fiscaliteit kan aanboren om tot goede resultaten te komen op een transparante wijze.

Hoeveel inkomsten werden er nu behaald? Moet men wel zo pessimistisch zijn om te spreken van een mislukking als men nog maar enkele maanden na de goedkeuring van deze maatregel is? Voor welke piste zult u kiezen – afvoeren, bijsturen of vervangen? Dit lijkt mij niet onbelangrijk met het oog op de komende weken. Moeten bijsturingen worden gezocht in de sfeer van taksen op niet-beursgenoteerde aandelen en afgeleide producten? Zal de maatregel worden uitgebreid naar professionele beleggers? Hebt u andere maatregelen in gedachten? Het lijkt mij interessant om in deze commissie enig zicht te geven op eventuele maatregelen.

20.02 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Monsieur le ministre, lors de votre voyage à New York, vous avez accordé beaucoup d'interviews sur différents sujets. L'un d'eux est la taxe sur les plus-values. Selon vos propos, celle-ci générerait moins de recettes qu'escompté et tirerait aussi vers le bas la taxe sur les opérations de bourse.

Rectifier, abroger ou remplacer la taxe sur la spéculation sont des options qui doivent être étudiées, avez-vous déclaré.

La suppression, qui est une hypothèse que vous n'excluez pas, ramènerait la Belgique au rang des rares États européens à ne pas considérer que les bénéficiaires de plus-values boursières peuvent et doivent contribuer à l'équilibre budgétaire de l'État, et qu'il est important d'introduire des freins et des limites à la spéculation financière.

Confirmez-vous vos propos, tels qu'ils ont été rapportés? Sur quels chiffres vous basez-vous pour évaluer les diminutions de recettes de la taxe sur les opérations de bourse et les faibles recettes de la taxe sur les plus-values?

Ne considérez-vous pas que le problème relève davantage des modalités choisies de taxation des plus-values que du principe même d'une contribution sur les plus-values? Une étude comparative des méthodes utilisées dans les autres pays européens appliquant une taxe sur la spéculation ne serait-elle pas utile pour déterminer la bonne manière d'agir? Dans quel délai une décision sera-t-elle prise en la matière?

20.03 Minister Johan Van Overtveldt: Collega’s, de cijfers waarop ik mij gebaseerd heb, zijn voorlopige cijfers, vooral gebaseerd op contacten met de sector. Ze slaan op inkomsten uit de beurstaks, de speculatietaks op aandelentransacties op Euronext Brussel en transactievolumes tijdens het eerste kwartaal van 2016, en dit vergeleken met het eerste kwartaal van 2015. Die cijfers werden opnieuw vergeleken met de cijfers van Euronext Parijs en Amsterdam.

In de loop van de komende weken zullen wij van de administratie een meer omvattende en globale analyse krijgen van de voorliggende problematiek. Ik zal die uiteraard aan de regering voorleggen.

Cette évaluation globale ne doit pas seulement se focaliser sur les recettes provenant de la taxe sur la spéculation, mais doit également cartographier l'effet de la taxe sur la spéculation sur d'autres taxes, comme la taxe boursière, et sur le comportement visant à contourner l'impôt en s'orientant vers des titres plus spéculatifs et non cotés. C'est donc tout un plat! De nombreux éléments de discussion doivent être "attaqués". Je ne souhaite pas m'avancer dans ce débat qui aura certainement lieu en août et en septembre au sein du gouvernement.

20.04 Roel Deseyn (CD&V): Ik denk dat de minister gelijk heeft als hij zegt dat het sop de kool waard moet zijn. Belangrijk is dat de inkomsten gegenereerd worden. Hoe, waar en wat is van ondergeschikt belang.

Dit geldt ook voor de vragen van daarnet over de financiëletransactietaks. Ik zou zeggen aan de regering: vind iets. Peu importe la solution, maar het moet wel gevonden worden. Er zijn inderdaad altijd afgeleide en verstorende effecten. Men zal dus omzichtig moeten zijn om het beste instrument te vinden. Men kan anno 2016 echter niet meer zeggen dat men zo’n instrument niet kan concipiëren.

Ik denk dat de waarom-discussie in dezen meer dan ooit voorbij is en dat de wat-discussie in de komende weken meer dan ooit aan de orde zal zijn.

20.05 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Monsieur le ministre, il est effectivement préférable de s'exprimer sur la base de chiffres plutôt que d'impressions. Une fois les chiffres à votre disposition, il faudra vous poser les bonnes questions.

J'ai l'impression que vous avez légiféré à contre-cœur avec des dispositions qui ne semblent pas les plus fines pour lutter contre le phénomène de la spéculation. Nous avions déposé des amendements pour rendre peut-être le dispositif plus efficace mais je ne voudrais pas que, sur base d'un premier résultat négatif, on considère superflu d'avoir une perception sur les plus-values réalisées, comme dans la très grande majorité des pays de l'Union européenne. Il n'y a aucune raison que des bénéfices générés par des placements boursiers ne contribuent pas au financement de l'État, comme le font les bénéfices du travail ou d'autres revenus.

Votre rôle est de trouver le système ajusté qui permettra d'atteindre les objectifs sans désagrément mais n'en profitez pas, sous prétexte d'éventuelles mauvaises recettes à court terme, pour supprimer tout mécanisme de taxation des plus-values.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

21 Vraag van de heer Roel Deseyn aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de toegang tot databanken voor de BBI" (nr. 12296)

21 Question de M. Roel Deseyn au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "l'accès aux banques de données pour l'ISI" (n° 12296)

21.01 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, ik wil meteen een beetje verslag doen van de getuigenis van de BBI in de commissie Panama Papers, van een heel praktische zaak, want voor de andere zaken moeten wij uiteraard de conclusies afwachten.

De BBI zegt dat ze vaak geen toegang heeft tot betalende databanken, zoals Graydon, en dat dit de goede werking van de BBI verhindert. Dat is eigenlijk vreemd. Ik denk niet dat dit de duurste tools zijn, maar dat zijn quick wins waarmee wij geen maanden moeten wachten of waarvoor wij geen grote rapporten moeten afwachten.

Mijnheer de minister, ik wil u eerst vragen waarom men geen toegang heeft tot die betalende databanken.

Zijn dat onoverkomelijke kosten? Er zou toch een groot terugverdieneffect zijn als de data beter kunnen worden aangeleverd.

Kan dit allemaal efficiënter? Een goede ambtenaar kan immers pas goed werk leveren als hij over de goede tools beschikt.

21.02 Minister Johan Van Overtveldt: Mijnheer de voorzitter, mijnheer Deseyn, de Algemene Administratie van de BBI bezit momenteel licenties voor het gebruik van de databanken Infobase, Bel-first en TotalPatent, en van een internationale databank van ondernemingen die is aangesloten op de toepassing SAS Fraud Framework.

In het kader van het budget dat in 2015 specifiek is vastgelegd voor het Belgian Internet Service Center, het welbekende BISC, wordt de aankoopprocedure voorbereid voor licenties voor het gebruik van andere externe databanken om zoekopdrachten op het internet te kunnen uitvoeren. Reeds vorig jaar werd beslist het BISC hiervoor extra middelen te geven.

Er zijn een aantal zeer specifieke toepassingen op de markt voor professionele gebruikers, die bijvoorbeeld onderworpen zijn aan de antiwitwaswetgeving, zoals Graydon met Screening en Trail Audit, of die gespecialiseerd zijn in het onderzoek naar transfer pricing, zoals Orbis of TP Catalyst. Binnen het departement werden de nodige afspraken gemaakt om zulke licenties, die nodig blijken in het kader van een fiscaal fraudeonderzoek, ter beschikking te stellen.

Vermits het ook expliciet in mijn antifraudeplan is opgenomen, kunt u ervan op aan dat ik deze problematiek van zeer kortbij blijf opvolgen.

21.03 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de minister, de belastingbetaler zal u dankbaar zijn.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

De voorzitter: Vraag nr. 12332 van de heer Calomne is uitgesteld. Vraag nr. 12335 van de heer Piedboeuf wordt omgevormd in een schriftelijke vraag. Vraag nr. 12367 van de heer Calomne is uitgesteld.

22 Vraag van mevrouw Griet Smaers aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de stand van zaken van het EFSI" (nr. 12383)

22 Question de Mme Griet Smaers au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la situation en ce qui concerne le FEIS" (n° 12383)

22.01 Griet Smaers (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, in navolging van haar groeiagenda heeft de Europese Commissie een Europees Fonds voor Strategische Investeringen opgericht, een investeringsfonds dat grotere investeringen in Europa moet aanwakkeren. De economische omstandigheden van de laatste jaren dwingen ons daartoe. De groei is nog altijd niet optimaal, ook niet in België. Daarom moeten wij optimaal gebruikmaken van het EFSI.

Hebben wij al een bijdrage aan het fonds geleverd? Welke return aan Belgische investeringen kunnen wij terugkrijgen?

De Europese Commissie, voorzitter Juncker in het bijzonder, heeft zelf 21 miljard euro in het fonds gestopt, met de bedoeling om binnen de drie jaar een bedrag van 315 miljard aan strategische investeringen te kunnen genereren. Die vermenigvuldiging is naar het schijnt voorzichtig geraamd door toepassing van een multiplicatoreffect van 1 euro aan inbreng ten opzichte van 15 euro aan opgeleverde investeringen op drie jaar tijd. De ingebrachte bedragen zijn bedoeld als garantie of als risicobescherming voor iedere private euro aan investeringen. Na een jaar heeft het Europees fonds al 100 miljard euro aan financiering opgehaald in 26 lidstaten, waaronder België. Voor kmo’s is er al een bedrag van 49 miljard euro gemobiliseerd, terwijl men in het begin dat bedrag had geschat op 75 miljard euro op drie jaar tijd.

De bedragen lijken vandaag dus boven de verwachtingen te liggen. Dat is positief voor de daaruit voortvloeiende investeringen, zeker voor de kmo’s.

Bevestigt u de positieve evaluatie? Verwacht u dat het EFSI de komende twee jaar nog meer financiering zal genereren?

Hoeveel heeft ons land al bijgedragen aan de financiering van het EFSI?

Hoeveel investeringsprojecten kreeg ons land al voorgesteld? Hoeveel zijn er al aanvaard?

Kunt u de projecten specificeren? Gaat het om infrastructuurprojecten, plattelandsprojecten, kmo-investeringen of andere?

Tot slot, kunt u meedelen wat de geschatte financieringskosten zijn van de reeds aanvaarde investeringsprojecten in België? Zijn daar kmo’s bij?

22.02 Minister Johan Van Overtveldt: Mijnheer de voorzitter, mevrouw Smaers, België staat momenteel op de zesde plaats in de rangschikking van de EFSI-begunstigde lidstaten en zelfs op de eerste plaats van de lidstaten van kleine en middelgrote omvang. Aangezien vooral in de transportsector nog een aantal Belgische projecten op stapel staan, kunnen wij aannemen dat deze positieve trend zich zal voortzetten.

Het luik infrastructuur van het EFSI wordt eerst en vooral gefinancierd met 16 miljard uit de EU-begroting. Daarnaast heeft ook de Europese Investeringsbank 5 miljard van het eigen kapitaal toegewezen aan de financiering van het kmo-luik van het EFSI. Negen lidstaten hebben er eveneens voor geopteerd om rechtstreeks aan het EFSI bij te dragen door middel van hun National Promotional Banks. België heeft hiervoor niet geopteerd en heeft dus niet rechtstreeks bijgedragen aan de financiering van het EFSI.

In ons land zijn er momenteel drie infrastructuurprojecten die voor een totaalbedrag van 380 miljoen euro door het EFSI worden gefinancierd. Deze financiering zou in totaal 1,8 miljard moeten genereren en meer dan 3 200 banen scheppen. De betrokken infrastructuurprojecten zijn de volgende drie. Ten eerste, Nobelwind offshore wind, dat op 21 oktober 2015 werd ondertekend en goed is voor een bedrag van 100 miljoen euro. Ten tweede, Ginkgo Fund II, dat op 11 februari 2016 werd ondertekend en een financiering van 30 miljoen euro inhoudt. Ten derde, Rentel offshore wind, dat op 12 april 2016 werd goedgekeurd en goed zal moeten zijn voor een bedrag van 250 miljoen euro.

Wat de financiering van de kmo’s betreft, zijn er in het kader van het EFSI zes overeenkomsten gesloten met banken of intermediaire fondsen voor een totaalbedrag van 57,6 miljoen euro. Deze financieringen lopen via het Europees Investeringsfonds (EIF) en zouden 684,5 miljoen aan investeringen moeten genereren in ruim tweeduizend kmo’s en start-ups.

Wat de financiering van de infrastructuurprojecten betreft, doet de EIB geen mededelingen over de individuele toekenningsvoorwaarden van haar leningen.

Met betrekking tot de financiering voor kmo’s wordt de financiering vanwege het EIF doorgevoerd via bemiddelaars — banken, fondsen en dergelijke — die de toekenningsvoorwaarden zelf finaal bepalen.

22.03 Griet Smaers (CD&V): Mijnheer de minister, het is goed te horen dat wij een redelijke plaats innemen op de ranking van begunstigde lidstaten, zoals u in het begin van uw antwoord zei. Ik merk uit de aangehaalde infrastructuurprojecten dat dit voornamelijk energie betreft en dat wij daar goed zitten. Ik vraag me dan af of wij niet meer kunnen doen inzake transportinfrastructuurprojecten. Wij hebben verscheidene grote projecten, waarvan Oosterweel in Antwerpen niet het minste is, om daar eventueel een beroep op te kunnen doen. Ik neem aan dat dit wordt bekeken.

Wat de kmo-financiering betreft, verneem ik dat redelijk wat middelen worden besteed voor Belgische financieringen. Ik hoop dat de regering daar verder naar kijkt. Al die middelen die ter beschikking worden gesteld en mogelijk kunnen worden gegenereerd, worden best maximaal aangewend om onze eigen groeicreatie te financieren.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

23 Samengevoegde vragen van

- de heer Luk Van Biesen aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de doorstroom van informatie naar beroepsverenigingen en de cijferberoepen" (nr. 12450)

- mevrouw Veerle Wouters aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de informatiedoorstroming naar beroepsverenigingen" (nr. 12460)

23 Questions jointes de

- M. Luk Van Biesen au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "le transfert d'informations vers les fédérations agréées d'unions professionnelles et les professions du chiffre" (n° 12450)

- Mme Veerle Wouters au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "le transfert d'informations vers les fédérations agréées d'unions professionnelles" (n° 12460)

23.01 Luk Van Biesen (Open Vld): Mijnheer de minister, de beoefenaars van cijferberoepen, namelijk de boekhouder, de boekhouder-fiscalist, de accountant en de revisor, zijn partners in de strijd tegen fiscale fraude. Als ze de fiscale aangiften zo goed mogelijk verzorgen, kunnen de controles tot een minimum worden herleid. In het verleden hebben er zelfs colloquia plaatsgevonden in samenwerking met de toenmalige staatssecretaris Jamar. Het optimaal samenwerken tussen de administratie en de beoefenaars van cijferberoepen als dusdanig is belangrijk.

De voorbije tijd ergeren sommige verenigingen zich eraan dat bepaalde informatie minder vlot doorstroomt. Een vereniging heeft ons op de hoogte gebracht. Er is nochtans destijds in een charter afgesproken om informatie snel te laten doorstromen naar de beoefenaars van de cijferberoepen, zodat zij snel op de hoogte zijn van antwoorden van de bevoegde minister die gevolgen hebben op het vlak van de fiscale aangifte of van de fiscale of boekhoudkundige behandeling.

De jongste tijd blijkt, meer dan vroeger – wij willen u daarop attent maken – dat die doorstroming niet gelijkmatig verloopt. Er zijn verenigingen die geconfronteerd worden met andere organisaties, die tegen betaling bepaalde informatie opvragen.

Ik stuur ook geregeld collega’s van mijn kantoor naar die interessante bijeenkomsten, omdat men zo punten behaalt wil men erkend blijven als boekhouder, fiscalist of accountant. Wij constateren echter dat de beroepsverenigingen, die normaal gezien iedereen per mail aanschrijven of een en ander meedelen via hun vaktijdschriften, de informatie niet altijd ontvangen. Die informatie maakt echter wel het voorwerp uit van bijzondere colloquia tegen betaling, van mensen die daarenboven nog – u weet het – op uw kabinet vertoeven.

In een vorige legislatuur hebben wij met de heer Jamar, toen staatssecretaris, heel hard gewerkt aan het stroomlijnen van de vertrouwensrelatie van de beoefenaars van cijferberoepen met de FOD Financiën. Hoe beter en accurater de aangiften, hoe minder controles en hoe meer men zich kan concentreren op de echte problemen wat de aangiften betreft.

Bent u daarvan op de hoogte? Wat zult u daaraan doen? Kunt u op een of andere manier de communicatiestroom op dat vlak verbeteren of herstellen, zodat wij geen brieven meer hoeven te krijgen van een organisatie die terecht aanklaagt dat het niet normaal is dat men naar een seminarie moet om informatie te krijgen, terwijl die vroeger gestroomlijnd van de administratie kwam?

23.02 Veerle Wouters (N-VA): Mijnheer de minister, mijn vraag gaat natuurlijk wat dezelfde richting uit. Ik herinner eraan dat ik in 2013 toenmalig minister Geens al vragen heb gesteld over de verenigbaarheid van nevenactiviteiten van ambtenaren die verbonden zijn aan het CBO met de deontologische code. Daarop luidde zijn antwoord dat het absoluut niet de bedoeling kon zijn dat die ambtenaren als nevenberoep op structurele basis lessen, voordrachten en conferenties zouden geven. Net als collega Van Biesen werk ik al jaren samen met de beroepsvereniging, hij als accountant, ik vaak als aanspreekpunt voor de accountants. Zij bezorgden ons een kopie van de brief die ook aan u werd bezorgd. Men heeft als klacht dat informatie over administratieve beslissingen laattijdig wordt bezorgd.

Blijkbaar kan men veel interne informatie al vroeger verkrijgen bij andere organisaties.

Mijnheer de minister, wie kijkt toe op het al dan niet bestaan van belangenvermenging? Er is in het verleden een onderzoek uitgevoerd, of op zijn minst aangekondigd, naar de naleving van de deontologische code op het vlak van cumulatiemachtiging door ambtenaren van het CBO. Wie doet dat? Gebeurt dat nog? Wat waren de resultaten?

Deelt u de mening dat onder andere administratieve beslissingen, standpunten en Q & A’s van belang zijn voor verenigingen van boekhouders en hun leden? Op welke manier wilt u een antwoord bieden op de vraag van de beroepsverenigingen van de cijferberoepers om hen op een systematische en gelijktijdige wijze op de hoogte te houden van de nieuwe administratieve beslissingen die door u, uw kabinet en uw administratie worden genomen?

Ik dank u alvast voor uw antwoorden.

23.03 Minister Johan Van Overtveldt: Mijnheer Van Biesen, mevrouw Wouters, wij hebben de brief van de KVABB op 15 juni jongstleden goed ontvangen. Wij hebben daarop op 17 juni in de volgende zin geantwoord, ik citeer: “Wij hechten veel belang aan het contact met de verschillende sectoren en hun actoren, en dus ook met beroepsverenigingen en de cijferberoepers. Er worden dan ook heel wat inspanningen gedaan om regelmatig te overleggen met vertegenwoordigers uit de sectoren bij de voorbereiding en uitwerking van dossiers. Ik ben het zeker met u eens dat voldoende en tijdige informatie aan de beroepsverenigingen van groot belang is en wij zetten daar ook echt op in. Om die reden worden nieuwe administratieve commentaren met de nodige toelichtingen stelselmatig en snel bezorgd aan onder meer het BIBF, het IAB, het VBO, Voka, UNIZO en dies meer, en dit met het oog op verdere verspreiding naar de respectieve leden."

Een kopie van dat schrijven werd ook gericht aan de overkoepelende beroepsinstituten IAB en BIBF, waarvan wij reeds een antwoord hebben ontvangen op 20 juni. Beide beroepsinstituten zijn erkentelijk voor de open en transparante communicatie, die met hen gevoerd wordt. De bewering dat het aan communicatie en informatiedoorstroming zou ontbreken, doet de waarheid dus een klein beetje geweld aan.

Dat niet alleen beroepsverenigingen, maar ook commerciële organisaties fiscale opleidingen organiseren, is uiteraard hun recht.

Op zich is het natuurlijk geen probleem dat ambtenaren van de FOD Financiën zich bezighouden met onderwijsactiviteiten. Integendeel, op die manier kan er zelfs een interessante synergie ontstaan tussen de private en publieke sector. De ambtenaar moet die activiteiten echter wel eenmaal per jaar melden bij de cel Integriteit bij de stafdienst P&O van de FOD Financiën. De uitoefening van onderwijsactiviteiten is heel duidelijk aan bepaalde voorwaarden gebonden. Zo moet de ambtenaar verlof nemen als hij de onderwijsactiviteiten tijdens de diensturen uitoefent, moeten de opleidingen zich beperken tot het uitleggen van de fiscale regelgeving, mogen er geen vakcursussen en interne instructies van de administratie worden gebruikt en moet de ambtenaar ten slotte bereid zijn om de betrokken opleidingen ook te geven aan zijn collega’s in het kader van de door de FOD Financiën georganiseerde beroepsopleiding.

Volgens de informatie waarover de FOD Financiën beschikt, bedroeg het aantal ambtenaren dat zulke opleidingen gaf, 17 in 2014 en 22 in 2015.

Tot slot, het onderzoek naar de naleving van de deontologische code op het vlak van cumulatiemachtiging door ambtenaren van het CBO, loopt op dit moment nog steeds.

23.04 Luk Van Biesen (Open Vld): Mijnheer de minister, ik dank u voor het antwoord. Ik wil toch nog even duidelijk stellen dat het charter dat toen afgesproken werd voor de cijferberoepen, zeer duidelijk is. Ik meen dat de boekhouders uw beste partners zijn, die de fiscale controles zeker kunnen beperken. Hoe accurater zij aangeven, hoe beter zij de wetgeving kunnen volgen, hoe beter ook hun aangiftes kunnen zijn. Ik zou daaraan dus toch de nodige aandacht blijven besteden, mijnheer de minister.

Ik heb het helemaal niet over uw kabinetslid, laten we eerlijk zijn. Ik zeg het zelf, ik stuur elk jaar een paar van mijn mensen naar de zeer goede cursussen. Het is evenwel op geen enkele wijze gerechtvaardigd dat men eerst een cursus zou moeten volgen alvorens men informatie kan verkrijgen. Ik zou daarvoor toch uw bijzondere aandacht willen vragen, hoewel hij een van de grote specialisten is op het vlak van btw, waarop ik zelf regelmatig een beroep doe. Ik moet dat eerlijk toegeven. Hij is een van de beteren op dat vlak. Ik heb er geen enkel probleem mee om dat toe te geven. Btw is een heel moeilijke materie. Het zou echter al te gek zijn als men eerst een cursus moet volgen alvorens men informatie kan verkrijgen.

Ik zou u dus nog eens extra willen vragen om daarmee accuraat om te gaan en zeer nauw samen te werken met de beoefenaars van de cijferberoepen. Zij zijn uw beste partners, beter dan de eigen administratie. Vergeet dat niet. Wij zijn het, die de aangiften doen; uw administratie controleert een op tien of een op twintig aangiften. Als cijferberoepers controleren wij eigenlijk alle aangiften. Daarom moet de informatie waarover wij beschikken, even accuraat zijn als die waarover uw administratie beschikt.

Daarom herhaal ik mijn oproep. Er zijn hier vandaag verschillende vragen gesteld. Telkenmale leiden vragen tot interpretatie van de fiscale wetgeving. Wij roepen u dus op om die direct door te geven aan de administratie en aan de beoefenaars van de cijferberoepen, zodat er geen enkele discussie over kan bestaan. Het BIBF publiceert de informatie die het van u krijgt, in principe binnen de 24 uur. Daar kan het probleem dus niet liggen. Het IAB ken ik iets minder goed. Ik veronderstel echter dat men daar hetzelfde doet voor de leden.

23.05 Veerle Wouters (N-VA): Ik ben blij dat men in dit geval moet aangeven wie welke nevenactiviteiten doet. Ik ga ermee akkoord dat men onderwijsactiviteiten moet kunnen combineren. Dan is het wel belangrijk dat ze worden aangegeven én gecontroleerd. U gaf zelf enkele voorwaarden aan: verlof, geen interne documenten of informatie gebruiken waarover de ambtenaar beschikt. De deontologische code moet inderdaad worden gerespecteerd. Men moet wel controleren of men namen ziet opduiken die nergens een cumul hebben meegedeeld.

Ik sluit me aan bij de woorden van collega Van Biesen. Het is belangrijk dat de beroepsverenigingen de documentatie en informatie zo snel mogelijk kunnen verkrijgen. Zo kan men heel wat mensen op heel korte termijn bereiken met de juiste informatie. Dat hoeft niet altijd te gebeuren via bijscholingen. Men kan die informatie vaak en gelijktijdig op eigen initiatief instuderen.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

24 Vraag van de heer Luk Van Biesen aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de werking van het garantiefonds voor financiële instellingen" (nr. 12451)

24 Question de M. Luk Van Biesen au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "le fonctionnement du fonds de garantie pour institutions financières" (n° 12451)

24.01 Luk Van Biesen (Open Vld): Ik heb eerst wat heuglijk nieuws, mijnheer de voorzitter. Greg Van Avermaet heeft de rit gewonnen, met ettelijke minuten voorsprong, zodat hij ook de nieuwe geletruidrager wordt, met drie à vier minuten voorsprong. Ik zeg altijd de waarheid, mijnheer Van Rompuy. Het zou beter zijn dat u daar nooit aan twijfelt. Verder draagt Thomas De Gendt de bolletjestrui. Die gaat over van onze vriend Jasper Stuyven naar Thomas De Gendt. Dat is allemaal heuglijk Belgisch nieuws. De heer Gilkinet kan dat bevestigen, want hij heeft net de laatste kilometers mee gevolgd.

De voorzitter: Eindelijk goed nieuws voor dit land.

24.02 Luk Van Biesen (Open Vld): Eindelijk goed nieuws voor dit land. Wij hebben dus de regering niet nodig. Wij hebben onze coureurs nodig.

Alle gekheid op een stokje, de meeste van de volgende vragen heb ik al gesteld, mijnheer de minister, in het debat dat wij hier gehad hebben, en dat door de voorzitter georganiseerd was, rond Optima en het Garantiefonds. Toen heb ik reeds de vraag gesteld – de enige vraag die toen niet aan bod is gekomen – welke andere soorten fondsen er nog bestaan. Wat is het principe? Het Garantiefonds, dat wij nu veel bespreken in het kader van Optima, wordt door de banken samengesteld. De inkomsten worden als een ontvangst geboekt in de begroting. Als men betalingen doet vanuit het Garantiefonds, dan worden dat uitgaven, maar men spreekt dan opnieuw de banken aan om het Garantiefonds te spijzen. Dat worden dan opnieuw ontvangsten. Die procedure hebben wij de vorige keer samen overlopen. De recuperatie van de uitbetaling kan over een of meerdere begrotingsjaren verdeeld worden. Wanneer men, zoals in het geval van Optima, vandaag de garantie van 100 000 euro moet uitbetalen en die pas later, in de volgende boekjaren kan recupereren, dan is dat dit jaar een uitgave en de volgende jaren een inkomst.

Bestaan er nog soortgelijke fondsen? De meeste collega’s en zelfs de meeste persmensen weten niet dat het mechanisme als dusdanig in elkaar zit. Men dacht dat de banken het fonds betaalden en dat het zo buiten de begroting viel, dat het “gedebudgetteerd” was. Nee, het is niet gedebudgetteerd. Bestaan er nog zulke fondsen in het kader van de instellingen, onze begroting of de verzekeringen? Het Rampenfonds is nu gefederaliseerd. Ik zie dus niet direct andere fondsen, maar mijn vraag is of er nog zulke constructies bestaan. Ik noem dat een beetje budgettaire cosmetica. U weet dat professor Vande Lanotte daarin de hoofdspecialist was op de universiteit. Budgettaire cosmetica was zijn bijzonder vak aan de universiteit.

Alle gekheid op een stokje, de vraag is of zulke constructies nog bestaan?

24.03 Minister Johan Van Overtveldt: Toch nog even een aanvulling op het eerste deel van uw uiteenzetting. Het is natuurlijk een evidentie, maar toch voor alle duidelijkheid.

Als er een interventie is van het Garantiefonds en niet alle uitgekeerde bedragen kunnen worden gerecupereerd, dan is er uiteraard wel een budgettaire impact.

24.04 Luk Van Biesen (Open Vld): Dat kan gespreid worden over verschillende jaren.

24.05 Minister Johan Van Overtveldt: Inderdaad, maar in elk geval is die impact er dan toch. Dat even voor de volledigheid.

Met betrekking tot de andere fondsen zou ik het Europees resolutiefonds willen vermelden. Er is uiteraard ons resolutiefonds, maar er is ook het Europees resolutiefonds. Beide fondsen hebben als doel het financieren van de afwikkeling van systemische financiële instellingen.

Het resolutiefonds bezit circa 738 miljoen euro aan reserves. De geïnde bedragen voor dit fonds worden tevens als algemene ontvangsten van de federale Staat geboekt.

Hetzelfde mechanisme eigenlijk.

De tot nu toe geïnde bedragen voor het Europees resolutiefonds, waarover wij het een paar uur geleden nog hebben gehad, bedragen 512 miljoen euro voor 2015 en 2016 samen. Deze bedragen worden boekhoudkundig als derdengelden beschouwd, dus klasse 4-rekeningen, en zijn integraal bestemd voor het SRF, dus het Single Resolution Fund van de Europese bankenunie.

Ik had begrepen dat uw vraag alleen bankengerelateerd was. Ik wil gerust nog eens nakijken…

24.06 Luk Van Biesen (Open Vld): Ik dank u voor het antwoord, mijnheer de minister. Het zou goed zijn, mocht worden onderzocht of voor de verzekeringssector en andere sectoren nog zulke constructies bestaan.

Begrijp ik het goed dat het Europese resolutiefonds wel al gedebudgeteerd wordt? Of niet? Als het een klasse 4-rekening is? Dus dat wordt niet als een ontvangst geboekt, die 500 miljoen euro die daar…?

24.07 Minister Johan Van Overtveldt: Die 738 miljoen euro van het Belgische resolutiefonds wel.

24.08 Luk Van Biesen (Open Vld): Maar Europees wordt dat gedebudgeteerd? Goed om te weten. Ik denk dat dit ook meer logisch is.

De rest noteer ik als begrotingscosmetica.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

25 Vraag van de heer Luk Van Biesen aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Europese Zaken, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen, over "het dubbelbelastingverdrag met de Kaapverdische Eilanden" (nr. 12452)

25 Question de M. Luk Van Biesen au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères et européennes, chargé de Beliris et des Institutions culturelles fédérales, sur "la convention préventive de la double imposition avec le Cap Vert" (n° 12452)

25.01 Luk Van Biesen (Open Vld): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, wij hebben in de bijzondere commissie Panama Papers al heel wat interessante en uitvoerige besprekingen gevoerd.

Regelmatig krijgen wij de algemene voorstelling dat hoe meer dubbelbelastingverdragen er worden gesloten, hoe beter. Daarom heb ik deze vraag ingediend over het dubbelbelastingverdrag met de Kaapverdische Eilanden.

Kunt u ons meedelen of er reeds gesprekken zijn geweest met de Kaapverdische Eilanden met het oog op een eventueel dubbelbelastingverdrag? Wat is uw standpunt met betrekking tot een dubbelbelastingverdrag met de Kaapverdische Eilanden?

Ik weet dat de dubbelbelastingverdragen eerder in de commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen ter sprake komen, maar het lijkt mij interessant te vernemen welke investeringen er in de Kaapverdische Eilanden gebeuren. Een van mijn dochters heeft ooit een stage mogen doen op de Kaapverdische Eilanden omdat de Thomas More Hogeschool van Mechelen daar toen een belangrijk project had rond het ‘kadasteren’ van de Kaapverdische Eilanden, maar dat heeft heel weinig met deze vraag te maken, dus ik kom tot het punt.

Hoever staat u met het dubbelbelastingverdrag met de Kaapverdische Eilanden?

25.02 Minister Johan Van Overtveldt: Mijnheer de voorzitter, mijnheer Van Biesen, op dit moment neemt België deel aan de onderhandelingen in het kader van het multilateraal instrument bedoeld om de resultaten van het BEPS-actieplan van de G20 in de bestaande dubbelbelastingverdragen te integreren.

Meer dan negentig landen maken deel uit van dit discussieplatform, wat impliceert dat dit een groot deel van onze onderhandelingscapaciteit en middelen vraagt. Deze besprekingen moeten in principe in december 2016 afgerond zijn.

Tot nu toe zijn er tussen de FOD Financiën en de fiscale autoriteiten van de Kaapverdische Eilanden nog geen contacten geweest met het oog op het sluiten van een dubbelbelastingverdrag. Noch de FOD Financiën, noch mijn kabinet of ikzelf hebben vanuit de maatschappij of het bedrijfsleven hieromtrent een concrete vraag gekregen.

25.03 Luk Van Biesen (Open Vld): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, ik dank u voor uw antwoord en ik kijk uit naar het akkoord in december en de goedkeuring in de plenaire vergadering van dit dubbelbelastingverdrag.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

26 Vraag van de heer Luk Van Biesen aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de aftrek van de beroepskosten door wettelijk samenwonenden" (nr. 12453)

26 Question de M. Luk Van Biesen au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la déduction des frais professionnels par les cohabitants légaux" (n° 12453)

De voorzitter: Mijnheer Van Biesen, is dit misschien een examenvraag?

26.01 Luk Van Biesen (Open Vld): Ja, mijnheer de voorzitter, u weet dat ik dikwijls examenvragen stel, maar ik kan de studenten nog niet op de hoogte brengen van hun bereikt resultaat, omdat ik van de minister het antwoord nog moet krijgen.

Alle gekheid op een stokje, mijnheer de minister, wanneer gehuwden onder het wettelijk stelsel het aftrekbaar beroepsgedeelte van een handelspand bepalen, wordt er geen rekening gehouden met het eigendomsaandeel. Er wordt enkel een opsplitsing gemaakt tussen beroeps- en privégedeelte. Indien de helft van het pand beroepsmatig gebruikt wordt, is het bijgevolg mogelijk om 50 % in aanmerking te nemen voor de aftrek van beroepskosten; dat is evident.

Wanneer wettelijk samenwonenden, die sinds aanslagjaar 2005 fiscaal op dezelfde manier behandeld worden als gehuwden, het aftrekbare beroepsgedeelte van het handelspand bepalen, wordt door de meeste controleurs, gelet op het beroepsrisico, ook geen rekening gehouden met het eigendomsaandeel. Toch blijken er in de praktijk enkele controleurs te zijn die menen dat er eerst een opsplitsing naar eigendomsaandeel moet zijn. Wanneer men elk voor de helft eigenaar is en de helft van het pand beroepsmatig is, komt slechts 25 % in aanmerking als beroepskosten.

Gelet op de fiscale gelijkstelling van gehuwden en wettelijk samenwonenden – zoals u weet, is dat een paradepaardje voor liberalen – en gelet op de niet-eenduidige toepassing, is dat verschil in behandeling opmerkelijk.

Mijnheer de minister, dient er een opdeling naar eigendomsaandeel te gebeuren bij wettelijk samenwonenden voor de bepaling van het beroepsgedeelte van een handelspand? Die vraag kunt u eenvoudig met ja of neen beantwoorden. Indien u ja zou antwoorden, wat ik hoop, waarom is er op dat vlak dan wel een verschil in behandeling ten overstaan van gehuwden? Indien neen, kunt u dan via een circulaire de werkwijze duidelijk maken aan alle bevoegde ambtenaren?

Wat gebeurt er met de personen in het verleden bij wie er wel sprake was van een opdeling?

26.02 Minister Johan Van Overtveldt: Mijnheer de voorzitter, mijnheer Van Biesen, ik denk dat wij in uw vraag twee gevallen moeten onderscheiden.

In het eerste geval behoort het gebouw tot het gemeenschappelijk vermogen van twee echtgenoten die volgens het wettelijk stelsel gehuwd zijn, en wordt het gebouw voor 50 % gebruikt voor de uitoefening van de beroepswerkzaamheid van een van de echtgenoten.

In dit geval zijn de afschrijvingen op het gebouw voor 50 % aftrekbaar als beroepskosten van de echtgenoot die het beroepsmatig gebruikt.

Tweede geval. Hier behoort het gebouw in onverdeeldheid toe aan twee wettelijk samenwonenden die er elk voor de helft mede-eigenaar van zijn en wordt het voor 50 % gebruikt voor het uitoefenen van de beroepswerkzaamheid van een van de partners. In dit geval zijn de afschrijvingen maar voor 25 % of de helft van 50 % aftrekbaar als beroepskosten van de wettelijk samenwonende partner die het gebouw beroepsmatig gebruikt.

Die verschillende behandeling komt niet doordat het in het eerste geval om gehuwden en in het tweede geval om wettelijk samenwonenden gaat, maar doordat het gebouw in het eerste geval voor 100 % tot het gemeenschappelijk vermogen van de eigenaars behoort en in het tweede geval voor 50 % tot het vermogen van elke mede-eigenaar behoort.

Dit antwoord zal in de fiscale en juridische databank op de site van Financiën, Fisconetplus, worden opgenomen om tot een eenvormige toepassing van deze richtlijn te komen.

26.03 Luk Van Biesen (Open Vld): Mijnheer de minister, ik dank u voor uw duidelijkheid. Het is belangrijk dat Fisconetplus dat opneemt, maar toch vind ik op een of andere wijze dat hier… Men kan natuurlijk zeggen dat het principe dat ze getrouwd zijn nog altijd fundamenteel verschillend is van wettelijk samenwonend. Op zich betekent het dat het geen gemeenschappelijk… Indien ze getrouwd waren en niet wettelijk samenwonend, dan was het in het gemeenschappelijk vermogen opgenomen. Omdat ze wettelijk samenwonend zijn, wordt het niet opgenomen in het gemeenschappelijk vermogen, hoewel de twee naar ons… We moeten toch een beetje leren leven met de nieuwe samenwoningsvormen die zich in onze maatschappij voordoen.

Ik noteer uw antwoord en uw duidelijkheid op dat vlak. Op dit ogenblik brengt dit heel wat verschillende interpretaties met zich mee in verschillende regio’s. Ik meen dat een wettelijk initiatief zich opdringt om elk onderscheid tussen gehuwden en wettelijk samenwonenden weg te werken. Er is geen enkel verschil meer tussen deze beide vormen. Laten we daarin duidelijk zijn. Persoonlijk ben ik een groot voorstander van het huwelijk, dat weet u, niet alleen van het eerste maar ook van het tweede huwelijk. Ik blijf daar dus een groot voorstander van. Aan de andere kant moet men toch beseffen dat voor veel mensen het wettelijk samenwonen eigenlijk op hetzelfde neerkomt en dat er juridisch geen enkel onderscheid mag zijn tussen wettelijk samenwonen en het huwelijk. Een onderscheid op dit vlak heeft immers fundamentele gevolgen. Ik zal dus op dat vlak een initiatief nemen.

26.04 Minister Johan Van Overtveldt: Binnen de FOD Financiën loopt er momenteel een grootschalig onderzoek naar de fiscale consequenties van diverse vormen van samenwonen. In principe zal het voorliggend thema daar zeker in worden opgenomen.

26.05 Luk Van Biesen (Open Vld): Is het uw intentie om het verschil tussen gehuwden en wettelijk samenwonenden zoveel mogelijk of volledig weg te werken?

26.06 Minister Johan Van Overtveldt: Ik wacht eerst de studie af.

26.07 Luk Van Biesen (Open Vld): Vindt u ook dat er geen onderscheid mag worden gemaakt tussen gehuwden en wettelijk samenwonenden?

26.08 Minister Johan Van Overtveldt: Dat moet binnen de regering worden besproken, want er moet daarvoor een wettelijk initiatief worden genomen.

26.09 Luk Van Biesen (Open Vld): Ik zal daarin mee het voortouw nemen.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

27 Vraag van de heer Stefaan Van Hecke aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de btw op de plaatsing van regenwaterputten bij nieuwbouw" (nr. 12486)

27 Question de M. Stefaan Van Hecke au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la TVA applicable au placement de citernes d'eau de pluie dans de nouvelles constructions" (n° 12486)

27.01 Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen): De drinkwaterintercommunale Farys/TMVW maakt reclame bij gemeentebesturen voor een opvallende actie. Wie bij een renovatie of nieuwbouw een waterput of installatie wil plaatsen kan daarvoor terecht bij Reni, een dienst van Farys. Ze pakken uit met een verlaagd btw-tarief van 6 %, ook voor nieuwbouw. Nochtans stelt de wet dat het verlaagd tarief enkel van toepassing is in een beperkt aantal gevallen van renovaties. Het plaatsen van regenwaterinstallaties is een dienstverlening die ook door andere zelfstandigen en bedrijven wordt aangeboden en zij dienen evenwel 21 % btw aan te rekenen. Zij kunnen geen 6 % aanrekenen, behalve dat ene bedrijfje dat onderdeel is van de intercommunale, voor het werkingsgebied van de intercommunale.

Vandaar de volgende vragen, meneer de minister.

Ten eerste, is de regeling met het verlaagde btw-tarief dat dit ene bedrijf aan de klanten van Farys aanbiedt wettelijk voor nieuwbouwprojecten? Zo ja, op basis van welke wettelijke bepalingen kan dat?

Ten tweede, bestaat niet het gevaar dat een verlaagd btw-tarief in het aangehaalde geval kan leiden tot een verstoring van de markt en het schaden van de concurrentie met zuiver private bedrijven? Zo ja, wat gaat u doen om deze anomalie weg te werken en om te vermijden dat dit in de toekomst nog zal gebeuren?

27.02 Minister Johan Van Overtveldt: Mijnheer Van Hecke, de bijlage bij koninklijk besluit nr. 20 van 20 juli 1970 inzake btw-tarieven, voorziet met name in tabel A in een aantal rubrieken die betrekking hebben op de toepassingen van het btw-tarief van 6 % bij nieuwbouw van privéwoningen of instellingen voor gehandicapten, voor huisvestingen in het kader van het sociaal beleid, bij de afbraak en heropbouw van gebouwen in welbepaalde steden, of bij de scholenbouw.

De levering met plaatsing van een regenwaterput of regenwaterinstallatie bij nieuwbouw kan bijgevolg in bepaalde gevallen het verlaagde btw-tarief van 6 % genieten. Om concurrentieverstoring te voorkomen, ziet de administratie erop toe dat de regels zeer strikt worden nageleefd. Indien ze vaststelt dat de marktdeelnemer onterecht het btw-tarief van 6 % toepast, neemt ze maatregelen om dat recht te zetten.

27.03 Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen): Mijnheer de minister, ik dacht dat het nu zou komen. Immers, de casus is namelijk dat een onderdeel van een intercommunale reclame maakt en zegt een dienst te kunnen aanbieden met 6 % btw bij alle nieuwbouwprojecten binnen het werkingsgebied van TMVW, maar niet daarbuiten. Elk bedrijf of elke zelfstandige die hetzelfde wil doen binnen het werkingsgebied van TMVW, moet 21 % aanrekenen. Dat is dus een probleem.

Ik kan mij voorstellen dat dit in bepaalde gevallen wordt toegestaan, maar dan moet daarover uiteraard objectief beslist worden en dan mag dat niet leiden tot concurrentieverstoring. Dat is net het probleem dat zich voordoet. Een intercommunale vraagt aan gemeenten die deel uitmaken van die intercommunale om in hun gemeentelijke informatiebladen reclame te maken voor het feit dat dat ene bedrijf de dienst kan aanbieden tegen een tarief van 6 %. En daar heb ik vragen bij.

27.04 Minister Johan Van Overtveldt: Deze zaak zal onder de aandacht van de desbetreffende dienst worden gebracht.

27.05 Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen): Waarvoor dank.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

28 Questions jointes de

- M. Georges Gilkinet au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les discussions lors du dernier ECOFIN en vue de la mise en place d'une directive sur l'évitement fiscal des multinationales" (n° 12520)

- M. Marco Van Hees au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la position belge à l'ECOFIN sur l'évasion fiscale" (n° 12597)

- M. Kristof Calvo au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la directive européenne anti-évasion fiscale" (n° 12603)

- M. Dirk Van der Maelen au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la directive relative à l'évasion fiscale" (n° 12637)

- M. Roel Deseyn au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la position de la Belgique en ce qui concerne l'ATAD" (n° 12937)

28 Samengevoegde vragen van

- de heer Georges Gilkinet aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de besprekingen tijdens de jongste vergadering van de Ecofin-Raad met betrekking tot de invoering van een richtlijn inzake de strijd tegen belastingontwijking door multinationals" (nr. 12520)

- de heer Marco Van Hees aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "het Belgische standpunt over de belastingontwijking tijdens de vergadering van de Ecofin-Raad" (nr. 12597)

- de heer Kristof Calvo aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de Europese richtlijn tegen belastingontwijking" (nr. 12603)

- de heer Dirk Van der Maelen aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de richtlijn over de belastingontwijking" (nr. 12637)

- de heer Roel Deseyn aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de Belgische houding inzake ATAD" (nr. 12937)

28.01 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Monsieur le ministre, décidément, vous avez l'art de vous faire remarquer lors des ECOFIN. J'ai trouvé des articles à votre sujet dans Le Monde, dans des journaux suisses, un peu partout en Europe, comme étant le représentant du seul pays qui refusait d'approuver un projet de directive de la Commission sur l'évitement fiscal des multinationales.

L'évitement fiscal des entreprises multinationales représente selon nos estimations une perte annuelle de 160 à 190 milliards d'euros pour l'Union européenne. Un projet de directive est sur la table, qui n'est pas parfait mais qui permet d'avancer, en ce qu'il vise à généraliser le principe selon lequel les impôts devraient être payés là où les profits de l'entreprise sont réalisés.

La Belgique était le seul pays à refuser le principe d'une directive. Finalement, elle a été approuvée, mais en y intégrant un grand nombre d'exceptions et en reportant sa mise en œuvre à 2021 ou à quelques années en tout cas. Vous allez me le confirmer dans votre réponse

Monsieur le ministre, pouvez-vous m'expliquer la position que vous avez défendue concernant cette directive? Qu'est-ce qui justifiait cette position? Quelle a été la décision finale prise par l'ECOFIN? Quelles en sont les implications pour la Belgique? Quel calendrier pour la suite?

28.02 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de minister, het is fascinerend om bepaalde van uw uitspraken en sommige documenten naast elkaar te leggen en daar dan een consequente systematiek in te vinden. Ik verklaar mij nader. U zei tijdens de onderhandelingen over ATAD, toen het ging over de interest limitation rule, dat ons land al werkt met de thin cap-regeling en dat die voldoende efficiënt zou zijn. Wij kunnen ons, volgens u, niet uit de markt prijzen wat intrestaftrekken betreft.

Men kan uiteraard discussiëren over die stelling, maar sta mij toe er even de documenten bij te nemen die wij hier hebben goedgekeurd. In het antifraudeplan staat op bladzijde 63 onder actie 4 dat de thin cap-regels niet voldoende blijken te zijn. Ook in uw beleidsnota staat op bladzijde 60, ik citeer: “… steunt de Belgische regering de maatregel van de Europese Commissie als het gaat over beperkingen op renteaftrek. Minstens moet op Europees niveau een uniforme regeling worden uitgewerkt.” Beide documenten werden door u ingediend. In de onderhandelingen vormden zij niet echt de leidraad, want toen werd door België gepleit voor het behouden van de thin cap-regeling en om de omzetting van de interest limitation rule te koppelen aan een mogelijke minimumstandaard in BEPS.

Men onderkent het probleem dat er iets moet wijzigen, maar daarbij is men nogal defensief. Misschien had u wel een andere wijziging voor ogen en viel u daarom terug op de bestaande regeling. In ons land wordt nochtans hard gepleit voor het bijstellen van wat er nu reeds bestaat, ook vanuit antifraudeperspectief.

Ook in de ATAD staat een afwijking van de EBITDA-regeling. Is er een opportuniteit voor ons land om ons fiscaal competitief te profileren?

28.03 Minister Johan Van Overtveldt: Mijnheer Gilkinet, mijnheer Deseyn, ik zal in een viertal punten het volgende zeggen.

Ten eerste, wat was de Belgische positie? De ATAD of Anti Tax Avoidance Directive ter bestrijding van belastingontwijkingspraktijken is de omzetting in Europese directieven van de BEPS-aanbevelingen van de OESO. Onze Belgische positie was dat wij oog moeten hebben voor de internationale context van dit dossier. Indien wij verplichtingen opleggen die verdergaan dan wat internationaal was afgesproken, lopen wij een serieus risico op een verzwakking van onze concurrentiepositie en van deze van de EU-landen in het algemeen. Dit zou een negatieve invloed hebben op de groei, de investeringen en de werkgelegenheid.

La Belgique, la Slovénie et l'Autriche ont proposé un texte commun pour établir un lien entre le moment où l'Union européenne et l'OCDE fixeront les règles contraignantes. À l'OCDE, il existe trois types de recommandations: les best practices, le common approach et le hard law. Seule cette dernière est contraignante et comparable à une directive européenne. La date ne contient aucun standard minimum de l'OCDE, l'Union européenne allant ainsi plus loin que l'OCDE sur le plan de la forme. Le timing de l'OCDE est fondamental en la matière, mais il n'est pas clair avec le risque que l'Union européenne aille trop loin et trop vite.

Ten tweede, vanwaar het verzet? Nogmaals, voor alle duidelijkheid, wij gingen volledig akkoord met vijf van de zes artikelen uit de Anti Tax Avoidance Directive. Ook met de inhoud van de voorgestelde intrestbeperking, het zesde van de zes artikelen waarmee wij dus wel een probleem hadden, gingen wij akkoord, maar gezien dit op OESO-vlak nog geen bindende regel is, hebben wij inzake de timing van de implementatie een duidelijke link gevraagd tussen de EU en de OESO.

België was voorts bezorgd over de impact van de interest limitation rule, de voorgestelde EBITDA-regel in ATAD, omdat die regel niet enkel BEPS viseert, maar ook werkelijke economische activiteiten kan afremmen en een nadeliger effect heeft op kleinere lidstaten dan op de grotere, die een grotere thuismarkt hebben en meer intresten kunnen aftrekken. Samen met de Commissie hebben de grotere lidstaten trouwens gepleit voor een algemene en strikte Europese beperking van renteaftrek, zoals bepaald in actie 4 van de OESO anti-BEPS. Duitsland, Frankrijk en Italië hebben de regel al vóór 2015 ingevoerd in hun eigen wetgeving. Via onder meer hun tussenkomsten in de werkgroepen van de OESO is de regel eind oktober 2015 als non-bindingaanbeveling in het eindrapport van het BEPS-project van de OESO overgenomen. De volgende stap is via de voorgestelde richtlijn, ATAD dus, de regel ook bindend te maken voor de andere lidstaten, waarmee Europa zich zal opwerpen als first mover op wereldwijd niveau.

Vanwaar de uiteindelijke goedkeuring?

La présidence néerlandaise a formulé comme proposition ultime d'accorder davantage de temps, à savoir jusqu'au 1^er janvier 2024, aux États membres dont les règles nationales sont contraires au BEPS. Nous savons qu'à l'OCDE, une révision de la règle de limitation des intérêts est prévue au plus tôt en 2020, mais sans garantie de transposition en standard minimum. Cela nécessitera encore quelques années de plus. C'est à la demande de l'Autriche que l'on attendrait 2025 ou 2026. En définitive, l'entrée en vigueur obligatoire a été fixée en 2024, ce qui est un calendrier réaliste au niveau de l'OCDE.

Conform de vraag van België voor een international level playing field werd aan de richtlijn een statement gekoppeld, waarbij de Commissie en de lidstaten bij de OESO erop zullen aandringen om de implementatie van een bindende BEPS-aanbeveling te bespoedigen. Het is van groot belang dat, ook in de toekomst, een zo groot mogelijke internationale samenwerking op dat vlak wordt gerealiseerd. De strijd tegen belastingontwijking kan alleen maar succes hebben als men er in alle landen zijn schouders onder zet.

Wat de voorbereiding van de Belgische positie betreft, had ik voorafgaand aan de Ecofin-vergadering een duidelijk mandaat van het kernkabinet gekregen. Dat bestond erin dat er een duidelijke link moest zijn tussen de OESO- en de EU-bindende regels, waarvoor in wezen geen timing kon worden bepaald. Toen duidelijk werd in de besprekingen tijdens de Ecofin-vergadering dat de grootste lidstaten absoluut een vaste datum in de richtlijn eisten, heb ik een politieke reserve gehad om opnieuw te kunnen overleggen binnen de Belgische regering, gelet op het mandaat dat ik even voordien van het kernkabinet had gekregen. Die discussie werd nadien gevoerd op het niveau van de IKW en daarna door de regering, met een verdere toelichting van mijnentwege, met het bekende gevolg dat de regering met het voorliggend voorstel akkoord is gegaan en dat de ATAD-richtlijn kon worden goedgekeurd door alle betrokken lidstaten.

Le président: Êtes-vous rassuré, monsieur Gilkinet?

28.04 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Pas tout à fait, monsieur le président, mais en tout cas, je dispose d'explications sur le déroulement de cette négociation. C'est intéressant de savoir comment cela fonctionne par mandat et en essayant d'avoir la plus grande harmonisation possible au niveau européen, et au-delà, via l'OCDE, ce que je peux partager.

Mais je ressens, dans chaque dossier de ce type, une frilosité extrême de la part de la Belgique, qui ne se profile pas comme un pays à la pointe de la recherche d'une forme de coordination et d'harmonisation en matière fiscale. À mes yeux et aux yeux des écologistes en général, ce serait la meilleure réponse à l'évasion fiscale, qui ne profite qu'à certains acteurs économiques puissants qui jouent avec les différences des systèmes fiscaux et leur manque de coordination et avec l'inefficacité de l'échange d'informations. Les choses évoluent. Petit à petit, on crée de la transparence, de l'échange d'informations, mais beaucoup trop lentement. J'ai bien retenu la date de 2024: chaque année qui passe prive les États d'importants moyens de fonctionnement et les conduit à prendre des mesures qui, sur le plan social, environnemental ou économique sont très négatives pour nos concitoyens, ce que je regrette.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

29 Questions jointes de

- M. Georges Gilkinet au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la correction de la loi 'una via' à la suite d'un arrêt de la Cour constitutionnelle" (n° 12529)

- M. Peter Vanvelthoven au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la loi 'una via'" (n° 12643)

29 Samengevoegde vragen van

- de heer Georges Gilkinet aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de verbetering van de una-viawet ingevolge een arrest van het Grondwettelijk Hof" (nr. 12529)

- de heer Peter Vanvelthoven aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de una-viawet" (nr. 12643)

29.01 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Monsieur le ministre, j'ai également posé cette question au ministre de la Justice puisque vous êtes les deux ministres en charge du dossier. En l'occurrence, il s'agit de corriger la loi "una via" adoptée à la suite des recommandations de la première commission d'enquête sur la grande fraude fiscale et qui permet une répartition plus efficace des dossiers de fraude fiscale entre les parquets et l'administration fiscale, et donc un traitement plus efficace de ces dossiers, dès lors qu'on choisit une seule voie pour les traiter.

À la suite d'une requête à la Cour constitutionnelle, celle-ci a annulé les articles 3, 4 et 14 de la loi. Cela a un impact très lourd sur la lutte contre la fraude fiscale dans les faits; cela handicape l'action des quelques juges fiscaux qui restent actifs et aussi l'administration fiscale, ce qui nécessite rapidement l'adoption d'une loi réparatrice dans le cadre d'un partenariat entre le SPF Justice et le SPF Finances. Je me suis laissé dire que ça bloquait un peu au niveau du SPF Finances, mais je suis peut-être mal informé.

Confirmez-vous l'intention du gouvernement de proposer une loi correctrice en réponse à l'avis de la Cour constitutionnelle? Qui a été chargé de la rédiger? Est-ce que c'est vous ou plutôt le ministre de la Justice? Où en sont les travaux? Le SPF Finances a-t-il un avis divergent du SPF Justice sur la question? Dans quel délai soumettrez-vous ce texte au parlement? Je ne l'ai pas vu figurer dans les lois urgentes encore à adopter avant le 21 juillet et je le regrette.

29.02 Johan Van Overtveldt, ministre: Monsieur Gilkinet, une loi correctrice en réponse à l'arrêt de la Cour constitutionnelle est actuellement en cours de préparation, en collaboration avec les collègues de la Justice. Le projet de loi sera présenté au parlement dès qu'il aura été finalisé.

29.03 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): ça c'est une réponse! Permettez-moi de répliquer… J'aurais pu écrire la réponse à votre place. Cela figure dans le développement de ma question. Il va y avoir une loi réparatrice et vous la présenterez au parlement. Je sais qu'on ne peut pas faire de loi sans que ça passe au parlement et que les représentants des citoyens que nous sommes la votent; j'ai appris cela il y a bien longtemps.

Ce qui m'intéresse, c'est de connaître le délai, ce qui coince et je voudrais m'assurer qu'il s'agit d'une urgence pour le SPF Finances, et que vous allez collaborer correctement sur le sujet, ce sur quoi vous ne m'avez pas rassuré.

Donc j'espère que dès que nous serons rentrés, le 1^er septembre, nous serons saisis, monsieur le président, d'un projet de loi correcteur de la loi Una Via. Je vous encourage à le faire le plus rapidement possible, monsieur le ministre des Finances.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

30 Question de Mme Kattrin Jadin au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "l'antenne de sécurité juridique d'Eupen" (n° 12557)

30 Vraag van mevrouw Kattrin Jadin aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "het bijkantoor van de Administratie Rechtszekerheid in Eupen" (nr. 12557)

30.01 Kattrin Jadin (MR): Monsieur le ministre, je ne compte plus le nombre d'interventions dans ce dossier, mais bien le nombre d'années qu'il me plaît d'intervenir dans celui-ci, à savoir sept ans. J'ai ainsi déjà interpellé vos prédécesseurs, en ce compris le ministre des Finances libéral.

Je me permets donc de vous interroger sur les démarches entreprises par votre département pour rendre effective la création d'un bureau d'enregistrement "actes authentiques" et d'une conservation des hypothèques à Eupen au 31 décembre de cette année 2016, complétant ainsi la nouvelle antenne de sécurité juridique d'Eupen et répondant également aux réformes Coperfin décidées en 2004.

Monsieur le ministre, à ce jour, une nouvelle donne me pousse à vous adresser cette demande. En effet, il me revient que les fonctionnaires de l'actuelle Conservation des hypothèques de Malmédy auraient renoncé à la possibilité de travailler sur une base volontaire, comme c'est traditionnellement le cas, au siège de I'antenne à Eupen.

On ne peut que prendre acte du fait que dans le cadre de la réforme Coperfin, ils semblent préférer être affectés ailleurs, à savoir à Verviers, Liège, Namur ou Bruxelles. Bien que ceci soit fort regrettable pour la bonne continuité du service et pour le service rendu à la population, ce constat imposerait que votre département procède d'urgence au recrutement de 5 à 6 équivalents temps plein de niveaux B et C de langue allemande, car il faudrait encore les former d'ici au 31 décembre 2016.

Monsieur le ministre, mes questions à ce sujet sont donc les suivantes. Confirmez-vous mon analyse des faits précités? Dans l'affirmative, lancerez-vous immédiatement une procédure de recrutement afin de rendre I'antenne d'Eupen opérationnelle au 31 décembre de cette année?

30.02 Johan Van Overtveldt, ministre: Madame Jadin, je peux vous confirmer que les fonctionnaires de l'actuelle Conservation des hypothèques de Malmédy ont renoncé à la possibilité de travailler sur base volontaire au siège de l'antenne d'Eupen. L'administration cherche une solution pour le personnel au sein de l'antenne d'Eupen qui est composée de deux résidences, notamment Saint-Vith et Eupen. Elle a déjà proposé deux promotions au niveau A pour des collaborateurs germanophones dans la résidence d'Eupen. En plus, dans un premier temps, le surplus du personnel du bureau de Saint-Vith pourrait aider à distance l'antenne d'Eupen et durant la phase de démarrage, les fonctionnaires nommés à Malmédy pourraient également continuer à aider à distance, s'ils le veulent, l'antenne d'Eupen afin de garantir la continuité des deux services.

Quant au recrutement, une marge budgétaire est recherchée dans le cadre du plan de personnel de 2016 pour procéder à des recrutements. Ceux-ci seront étendus dans le plan personnel 2017.

30.03 Kattrin Jadin (MR): Merci beaucoup, monsieur le ministre. Je vois que les choses bougent et qu'on arrivera à la création d'une antenne de sécurité juridique à Eupen. C'est évidemment un enjeu primordial. Il est aussi essentiel de pouvoir le faire avec le personnel nécessaire et utile pour assurer ce service. Les actes authentiques enregistrés sont importants et concernent toute la région. Le fait de pouvoir le faire dans sa langue est également indispensable.

Je prends donc acte non seulement de la réorganisation que vous allez mettre en place, si j'ai bien compris, temporairement, pour l'antenne de sécurité, de la mise en place dans une première phase de l'antenne de sécurité juridique à Eupen, et dans un deuxième temps, du besoin de lancer de manière urgente, puisqu'il faudra prévoir dans le budget 2016 les marges budgétaires nécessaires pour procéder à un recrutement permettant l'offre de services la meilleure possible.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

De voorzitter: De vragen nrs 12565 van de heer Vanvelthoven en 12581 van de heer Lachaert worden omgezet in schriftelijke vragen. Vraag nr. 12624 van de heer Pivin wordt uitgesteld. De vragen nrs 12644 en 12753 van de heer Vanvelthoven worden omgezet in schriftelijke vragen.

31 Questions jointes de

- M. Stéphane Crusnière au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les dispositions prises avec la FSMA et la BNB à la suite du Brexit" (n° 12754)

- M. Georges Gilkinet au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "les conséquences du Brexit pour Dexia" (n° 12777)

31 Samengevoegde vragen van

- de heer Stéphane Crusnière aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de afspraken met de FSMA en de NBB naar aanleiding van de brexit" (nr. 12754)

- de heer Georges Gilkinet aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de gevolgen van de brexit voor Dexia" (nr. 12777)

31.01 Stéphane Crusnière (PS): Monsieur le président, monsieur le ministre, 52 % des britanniques se sont exprimés contre le projet européen. En marge de ce vote, il semblerait que vous ayez pris contact avec les régulateurs afin de prendre des dispositions préventives.

Monsieur le ministre, pouvez-vous nous détailler les dispositions préventives qui ont été prises dans ce cadre afin de prévenir les potentielles conséquences du Brexit pour la Belgique? Une réunion avec vos collègues européens des Finances est-elle prévue prochainement pour discuter du Brexit et de ses conséquences potentielles sur l'économie des États membres? Avez-vous pris contact avec votre homologue britannique?

Monsieur le ministre, le résultat du Brexit doit sans doute faire ressortir votre sentiment anti-européen. Je parle de cela par rapport à la manière dont vous avez négocié la TTF (la taxe sur les transactions financières) ou encore vos réactions par rapport aux directives anti-évasion fiscale.

Vous parlez de "traduction européenne correcte". Qu'entendez-vous par-là? Manifestement l'Europe est malade mais clairement nous ne sommes pas d'accord, et je pense que nous ne le serons jamais, sur les remèdes à lui apporter. Vous parlez d'euroréalisme mais qu'est-ce que cela signifie dans les matières qui vous concernent au sein de l'ECOFIN?

31.02 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Monsieur le président, monsieur le ministre, il s'agit d'une question un peu plus focalisée mais qui s'inscrit dans le même contexte. Je pense que personne ne maîtrise aujourd'hui les conséquences du Brexit, à la fois d'un point de vue institutionnel mais aussi potentiellement par rapport à une nouvelle crise financière dont l'émergence inquiète plus d'un observateur. Concrètement, la Belgique est particulièrement menacée par les conséquences du Brexit sur Dexia dont nous sommes le garant à hauteur d'encore plusieurs dizaines de milliards.

De Tijd, se basant sur un rapport de la Banque nationale, évoquait le 24 juin les risques que fait peser le Brexit sur la santé du secteur financier en évoquant notamment les conséquences potentielles sur Dexia. Cette bad bank est en effet exposée à hauteur de 26 milliards d'euros au Royaume-Uni.

Selon De Tijd, les experts de la BNB craignaient particulièrement le ralentissement des échanges durant les semaines suivant le référendum qui pourrait générer des difficultés de financement. En fonction de l'impact du Brexit sur les marchés, il n'est pas exclu que nous devions recapitaliser une nouvelle fois Dexia, ce qui n'arrangerait pas la situation budgétaire de la Belgique.

Monsieur le ministre, pouvez-vous m'indiquer quelles sont les positions de Dexia au Royaume-Uni? Confirmez-vous les chiffres cités par le Tijd de 26 milliards d'euros? Quelles conséquences financières l'annonce du Brexit et sa concrétisation pourraient-elles entraîner pour Dexia? Qu'est-ce qui a été mis en place au sein de Dexia pour prévenir les conséquences du Brexit? Est-ce que le scénario d'un manque de financement pour Dexia dû au Brexit a bien été étudié? Quelle couverture a été prévue dans cette perspective? Qu'en est-il pour Belfius? Quel est son exposition au Royaume-Uni? Quelles conséquences pourrait avoir un Brexit sur Belfius?

31.03 Johan Van Overtveldt, ministre: Monsieur le président, monsieur Gilkinet, depuis l'annonce des résultats du référendum qui s'est tenu au Royaume-Uni, la Banque nationale de Belgique, la Banque centrale européenne et les autres banques centrales de l'Eurosystème suivent les marchés financiers avec attention et le font en concertation étroite. De même, l'Eurosystème entretient des contacts étroits avec d'autres banques centrales de par le monde.

Dans un communiqué, la Banque centrale européenne a annoncé qu'elle est prête au besoin à injecter des liquidités complémentaires tant en euro qu'en devise étrangère. Elle s'est préparée à l'éventualité de ce résultat en étroite collaboration avec les secteurs financiers qu'elle contrôle.

Les institutions financières avaient pris différentes mesures, notamment en matière de liquidités pour anticiper le choc éventuel d'un Brexit. Elles estiment qu'en général le système financier de la zone euro est à l'abri de ce type de choc tant en matière de capital que, important, en matière de liquidités. À l'heure actuelle, le Brexit ne figure pas à l'ordre du jour du Conseil ECOFIN du 12 juillet mais l'ordre du jour est encore susceptible d'être complété dans les jours qui viennent.

En ce qui concerne les résultats du Brexit, il est ce qu'il est. Le 23 juin, les Britanniques ont pu s'exprimer démocratiquement. Il faut à présent négocier avec le Royaume-Uni mais sans esprit de revanche pour parvenir à un arrangement acceptable tant pour l'Union européenne que pour les Britanniques.

Vous faites également allusion à mes convictions soi-disant anti-européennes. Adopter une attitude critique équivaut selon vous à faire partie des "anti". Je conteste cela, ce n'est pas correct. L'Union européenne, à l'instar de ses États membres, est fondée sur des principes démocratiques. Une des caractéristiques clés d'une démocratie saine est que l'on peut formuler des critiques afin de parvenir à des solutions meilleures et soutenues largement.

En ce qui concerne Dexia, je peux vous confirmer que l'exposition de Dexia au Royaume-Uni est effectivement de 26 milliards d'euros, dont presque la moitié au secteur public local. Cette exposition de 26 milliards d'euros comprend notamment 13 milliards d'euros sur le secteur public local et 9 milliards d'euros sur des contreparties corporate et des financements de projets principalement liés au secteur public. Ce portefeuille est de très bonne qualité. Il s'agit de 97 % d'exposition à ce qu'on appelle investment grade.

Quelles conséquences financières l'annonce du Brexit et sa concrétisation pourrait-elle entraîner pour Dexia? En matière de crédit, les expositions de Dexia sur des contreparties, notamment des utilities, sont a priori peu sensibles aux conséquences d'une sortie du Royaume-Uni de l'Union européenne. L'exposition au risque souverain est négligeable. Dexia assurera un suivi attentif de ces expositions à des contreparties au Royaume-Uni.

Plus globalement, l'impact des résultats de ce référendum sur les marchés prendra du temps à être pleinement appréhendée. Dexia portera, dans les jours à venir et à moyen terme, une attention particulière à l'évolution de la situation, en particulier la forte volatilité des parités de change des taux d'intérêt qui s'inscrivent en forte baisse depuis vendredi.

Qu'a-t-il été mis en place au sein de Dexia pour prévenir les conséquences du Brexit? Le vote du Royaume-Uni en faveur de la sortie de l'Union européenne est dans l'immédiat de nature à perturber l'accès au marché du refinancement en livre sterling. Dans une approche prudente, Dexia s'est prémuni contre ce scénario en développant depuis trois ans un programme dédié de financement à long terme en livre sterling.

Enfin, en ce qui concerne Belfius, j'ai demandé les informations chez Belfius. Je ne les ai pas encore obtenues. Dès que je les reçois, je vous les fais parvenir.

31.04 Stéphane Crusnière (PS): Je remercie M. le ministre pour sa réponse.

31.05 Georges Gilkinet (Ecolo-Groen): Monsieur le ministre, j'entends que le sujet n'est pas à l'ordre du jour du prochain ECOFIN, mais je pense que la Belgique pourrait en prendre l'initiative. On va le voir dans les prochains jours, les marchés financiers réagissent de façon peu contrôlable. Il sera peut-être nécessaire de mettre en œuvre des mesures exceptionnelles.

En ce qui concerne Dexia, j'entends que vous n'êtes pas inquiet compte tenu de la qualité de son exposition et aux mesures de refinancement à long terme qui ont été prises. Je vous demande néanmoins, avec les représentants de l'État belge dans Dexia, d'être attentifs à cette bombe à retardement qu'est le Brexit dans Dexia.

L'incident est clos.

Het incident is gesloten.

32 Question de Mme Kattrin Jadin au ministre des Finances, chargé de la Lutte contre la fraude fiscale, sur "la définition de l'activité de volontariat" (n° 12850)

32 Vraag van mevrouw Kattrin Jadin aan de minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, over "de definitie van vrijwilligerswerk" (nr. 12850)

32.01 Kattrin Jadin (MR): Monsieur le président, monsieur le ministre, la loi du 3 juillet 2005 relative aux droits des volontaires définit, en son article 3.3, une organisation pouvant faire appel à des volontaires comme "toute association de fait ou personne morale de droit public ou privé, sans but lucratif".

La circulaire du 5 mars 1999 relative au régime fiscal des indemnités dans le cadre d'activités bénévoles précise encore, en son point 4, que "l'activité bénévole s'exerce pour compte d'un club, d'une fédération, d'une association, d'une institution sans but lucratif ou d'un service public". Toujours selon cette circulaire "ne sont notamment pas admis à ce titre les sociétés, associations, établissements ou institutions qui se livrent à une exploitation ou à des opérations de caractère lucratif et qui sont soumis à l'impôt des sociétés".

Cette définition de la circulaire ne correspond cependant que très peu à la réalité pratique du terrain. De nombreux volontaires, ce d'autant durant cette période de l'année, œuvrent, chaque année, au profit de manifestations publiques organisées par des ASBL qui recourent régulièrement à des sous-traitants privés pour l'exécution de certaines tâches requérant une expertise particulière et qui servent directement aux buts de l'activité.

Or, selon les associations concernées qui sont très inquiètes, les services de l'Office national de l'Emploi (ONEM) envisageraient dorénavant la possibilité d'interdire aux membres bénévoles de clubs sportifs ou d'associations culturelles l'exécution des prestations précitées. Une telle décision priverait lesdites associations d'une rentrée d'argent pourtant indispensable pour équilibrer des budgets souvent très serrés, et menacerait directement la survie d'un grand nombre de ces associations locales.

Monsieur le ministre, je vous pose cette question car l'ONEM va prendre cette mesure, ou pas – et je préférerais que cela ne soit pas le cas –, en vertu des circulaires qui découlent de l'application de la loi dont je viens de faire état.

Envisagez-vous d'adapter ladite circulaire afin de permettre l'activité de bénévolat dans le cadre d'une sous-traitance privée exécutée au profit de I'ASBL organisatrice d'une manifestation publique?

Il s'agit d'un vrai sujet qui revient très souvent et je ne suis pas certaine que l'intention d'origine était d'arriver à ce résultat.

32.02 Johan Van Overtveldt, ministre: Madame Jadin, je vous confirme que la circulaire administrative relative au régime fiscal des indemnités perçues dans le cadre d'activités bénévoles vise uniquement les activités bénévoles exercées pour le compte d'un club, d'une fédération, d'une association, d'une institution sans but lucratif ou d'un service public.

Les directives fiscales en cette matière ne divergent donc pas des dispositions sociales légales relatives aux droits des volontaires. L'administration fiscale a d'ailleurs pris pour règle de respecter au mieux l'harmonie entre le traitement social et fiscal desdits volontaires.

Dans l'état actuel de la législation sociale relative aux droits des volontaires, je n'envisage donc pas de modifier la circulaire dans le sens que vous préconisez.

Quant à une éventuelle modification légale, la législation précitée ne relevant pas de ma compétence, je ne crois pas pouvoir mieux faire que de vous renvoyer vers le ministre compétent en matière de sécurité sociale.

32.03 Kattrin Jadin (MR): Votre collègue a déjà reçu ma question. J'étais convaincue que vous pouviez m'aider puisque l'originalité venait de la circulaire. Je pense que l'application qui en découle, si l'ONEM l'applique, n'est pas judicieuse. Dont acte.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

De voorzitter: Mijnheer de minister, het is een lange dag geweest. Dat waren de laatste vragen vóór het parlementair reces. Er zal dus geen vergadering met vragen meer plaatsvinden. Voor wie nog vragen indient, zullen deze worden omgezet in schriftelijke vragen.

32.04 Medewerkster van de minister: Mijnheer de voorzitter, worden alle vragen die nu zijn uitgesteld, omgezet in schriftelijke vragen?

De voorzitter: Een aantal vragen is uitgesteld, maar zij zullen pas in september of oktober worden behandeld. Die vragen zullen in schriftelijke vragen worden omgezet.

Wij zijn vandaag tot het uiterste gegaan met de behandeling van meer dan vijftig vragen.

La réunion publique de commission est levée à 18.16 heures.

De openbare commissievergadering wordt gesloten om 18.16 uur.