CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRIV 51 COM 989
CRIV 51 COM 989
C
HAMBRE DES REPRÉSENTANTS
DE
B
ELGIQUE
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
V
OLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
OMPTE
R
ENDU
I
NTÉGRAL
AVEC
COMPTE RENDU ANALYTIQUE TRADUIT
DES INTERVENTIONS
I
NTEGRAAL
V
ERSLAG
MET
VERTAALD BEKNOPT VERSLAG
VAN DE TOESPRAKEN
C
OMMISSION DE L
'E
CONOMIE
,
DE LA
P
OLITIQUE
SCIENTIFIQUE
,
DE L
'E
DUCATION
,
DES
I
NSTITUTIONS SCIENTIFIQUES ET CULTURELLES
NATIONALES
,
DES
C
LASSES MOYENNES ET DE
L
'A
GRICULTURE
C
OMMISSIE VOOR HET
B
EDRIJFSLEVEN
,
HET
W
ETENSCHAPSBELEID
,
HET
O
NDERWIJS
,
DE
N
ATIONALE WETENSCHAPPELIJKE EN
CULTURELE
I
NSTELLINGEN
,
DE
M
IDDENSTAND
EN DE
L
ANDBOUW
mercredi
woensdag
07-06-2006
07-06-2006
Matin
Voormiddag
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
cdH
centre démocrate Humaniste
CD&V
Christen-Democratisch en Vlaams
ECOLO
Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales
FN
Front National
MR
Mouvement réformateur
N-VA
Nieuw-Vlaamse Alliantie
PS
Parti socialiste
sp.a-spirit
Socialistische Partij Anders Sociaal progressief internationaal, regionalistisch integraal democratisch toekomstgericht
Vlaams Belang
Vlaams Belang
VLD
Vlaamse Liberalen en Democraten
Abréviations dans la numérotation des publications :
Afkortingen bij de nummering van de publicaties :
DOC 51 0000/000 Document parlementaire de la 51e législature, suivi du n° de
base et du n° consécutif
DOC 51 0000/000
Parlementair stuk van de 51e zittingsperiode + basisnummer en
volgnummer
QRVA
Questions et Réponses écrites
QRVA
Schriftelijke Vragen en Antwoorden
CRIV
version provisoire du Compte Rendu Intégral (couverture verte) CRIV
voorlopige versie van het Integraal Verslag (groene kaft)
CRABV
Compte Rendu Analytique (couverture bleue)
CRABV
Beknopt Verslag (blauwe kaft)
CRIV
Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu inté-
gral définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit des
interventions ; les annexes se trouvent dans une brochure
séparée (PLEN: couverture blanche; COM: couverture
saumon)
CRIV
Integraal Verslag, met links het definitieve integraal verslag en
rechts het vertaalde beknopt verslag van de toespraken; de
bijlagen zijn in een aparte brochure opgenomen
(PLEN: witte kaft; COM: zalmkleurige kaft)
PLEN
séance plénière
PLEN
Plenum
COM
réunion de commission
COM
Commissievergadering
MOT
motions déposées en conclusion d'interpellations (papier beige) MOT
moties tot besluit van interpellaties (beigekleurig papier)
Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail :
publications@laChambre.be
Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail :
publicaties@deKamer.be
CRIV 51
COM 989
07/06/2006
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
i
SOMMAIRE
INHOUD
Interpellation de Mme Trees Pieters à la ministre
des Classes moyennes et de l'Agriculture sur
"l'évaluation de la loi relative aux implantations
commerciales" (n° 867)
1
Interpellatie van mevrouw Trees Pieters tot de
minister van Middenstand en Landbouw over "de
evaluatie van de wet op de
handelsvestigingen" (nr. 867)
1
Orateurs: Trees Pieters, Sabine Laruelle,
ministre des Classes moyennes et de
l'Agriculture, Pierre Lano, Muriel Gerkens,
Georges Lenssen
Sprekers: Trees Pieters, Sabine Laruelle,
minister van Middenstand en Landbouw,
Pierre Lano, Muriel Gerkens, Georges
Lenssen
Motions
8
Moties
8
Question de Mme Anne Barzin à la ministre des
Classes moyennes et de l'Agriculture sur "le
champ d'application de la loi relative à
l'information précontractuelle dans le cadre
d'accords de partenariat commercial" (n° 11950)
8
Vraag van mevrouw Anne Barzin aan de minister
van Middenstand en Landbouw over "het
toepassingsgebied van de wet betreffende de
precontractuele informatie bij commerciële
samenwerkingsovereenkomsten" (nr. 11950)
9
Orateurs: Anne Barzin, Sabine Laruelle,
ministre des Classes moyennes et de
l'Agriculture
Sprekers: Anne Barzin, Sabine Laruelle,
minister van Middenstand en Landbouw
CRIV 51
COM 989
07/06/2006
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
1
COMMISSION DE L'ECONOMIE,
DE LA POLITIQUE SCIENTIFIQUE,
DE L'EDUCATION, DES
INSTITUTIONS SCIENTIFIQUES
ET CULTURELLES NATIONALES,
DES CLASSES MOYENNES ET DE
L'AGRICULTURE
COMMISSIE VOOR HET
BEDRIJFSLEVEN, HET
WETENSCHAPSBELEID, HET
ONDERWIJS, DE NATIONALE
WETENSCHAPPELIJKE EN
CULTURELE INSTELLINGEN, DE
MIDDENSTAND EN DE
LANDBOUW
du
MERCREDI
7
JUIN
2006
Matin
______
van
WOENSDAG
7
JUNI
2006
Voormiddag
______
La séance est ouverte à 10.08 heures par Mme Anne Barzin, présidente.
De vergadering wordt geopend om 10.08 uur door mevrouw Anne Barzin, voorzitter.
01 Interpellatie van mevrouw Trees Pieters tot de minister van Middenstand en Landbouw over "de
evaluatie van de wet op de handelsvestigingen" (nr. 867)
01 Interpellation de Mme Trees Pieters à la ministre des Classes moyennes et de l'Agriculture sur
"l'évaluation de la loi relative aux implantations commerciales" (n° 867)
01.01 Trees Pieters (CD&V): Mevrouw de voorzitter, mevrouw de
minister, ik heb geprobeerd een evaluatie te maken van de Ikea-wet,
ervan uitgaand dat Unizo daar werk in gestoken heeft, wat toch tot
een aantal belangrijke conclusies leidt.
Op 1 maart 2005 trad de nieuwe wet op de handelsvestigingen in
werking, de zogenaamde Ikea-wet. De wet moest na zoveel jaar
toepassing een vernieuwing en grondige hervorming zijn van de
procedure voor aanvraag van een sociaal-economische vergunning
bij de vestiging of uitbreiding van grootschalige winkels en
winkelcomplexen. De aanvraagprocedure werd ingekort en de
beslissing wordt in de nieuwe wet autonoom door de gemeenten
genomen. De procedure werd daarenboven gepolitiseerd doordat het
ambtenarencomité werd afgeschaft. In de vorige procedure maakte
dat comité nog een ambtelijke analyse van de voor- en nadelen van
vestiging en kon het een dwingend negatief advies over de
vergunningsvraag afleveren.
Bij de bespreking van het wetsontwerp uitte ik diverse bezwaren. Dat
de beslissingsmacht volledig aan de gemeenten werd overgelaten,
gaat voorbij aan het feit dat grootschalige commerciële centra vaak
het lokale belang overstijgen en een weerslag hebben op een ganse
regio.
Stadscentra zouden mijns inziens verder leeglopen ten gunste van de
01.01 Trees Pieters (CD&V): Le
1
er
mars 2005, la nouvelle loi sur
les implantations commerciales,
appelée loi IKEA, est entrée en
vigueur. Elle a réformé la
procédure à suivre pour
l'introduction d'une demande de
permis socio-économique en vue
de l'exploitation de grands
magasins ou de complexes
commerciaux. La durée de la
procédure a été réduite, les
communes sont devenues
compétentes en la matière et le
comité de fonctionnaires a été
supprimé, ce qui risque de politiser
la procédure.
Au cours de l'examen du texte de
loi, j'avais émis diverses
objections. Les grands centres
commerciaux ayant des intérêts
qui dépassent souvent ceux des
communes où ils sont situés, les
centres urbains continueront de se
07/06/2006
CRIV 51
COM 989
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
2
periferie. Nochtans zijn zelfstandige winkeliers en buurtwinkels van
onschatbare waarde voor zowel onze economie als voor de brede
samenleving. Zij zorgen met name voor een belangrijke
werkgelegenheid en maken deel uit van een maatschappelijk en
buurtverzorgend netwerk dat noodzakelijk is voor de leefbaarheid van
plattelandsgemeenten, gemeentekernen en steden.
Eén jaar na de inwerkingtreding maakte Unizo een evaluatie van de
nieuwe wet. De zelfstandigenorganisatie verzamelde de cijfers en
analyseerde de resultaten. Unizo kwam tot een aantal onthutsende
vaststellingen.
Ten eerste, nooit eerder werden zoveel vergunningen afgeleverd. Er
waren 406 aanvragen waarvan er 342 werden goedgekeurd. Dat is
84%. Onder de vroegere wet werd ongeveer 70% tot 75%
goedgekeurd. Het aantal vergunningen sinds de Ikea-wet is
toegenomen met een derde. In 34 dossiers, of 8%, werd geen of een
te late beslissing genomen door het gemeentebestuur. Volgens de
nieuwe wet wordt op die manier automatisch een vergunning
verleend. Het aantal geweigerde vergunningen daalde dus van 30% in
2002 naar 8% in 2006. Daardoor rijst sterk het vermoeden dat
aanvragen die onder de oude wet geweigerd werden nu onder de
nieuwe wet toch werden goedgekeurd.
Ten tweede, ook op het gebied van de vergunde oppervlakte worden
alle records gebroken. Maar liefst 424.396 m² verkoopsoppervlakte
kreeg een sociaal-economische vergunning. In de categorie van de
winkels tussen 400 en 1.000 m² werd 81% van de
verkoopsoppervlakte vergund.
Voor de complexen groter dan 1.000 m² is een advies nodig van het
Nationaal Distributiecomité, een orgaan samengesteld uit
vertegenwoordigers van belangenorganisaties en ministers. Dit
comité heeft in ongeveer 65% van de gevallen een gunstig advies
verleend. Voor dezelfde dossiers hebben de gemeenten in 82% van
de gevallen een vergunning afgeleverd. Gemeenten beoordelen dus
veel soepeler dan het distributiecomité.
Ten derde, de invoering van de Ikea-wet zorgde ervoor dat de
ontwikkeling van winkels en winkelcomplexen in de periferie van
steden en gemeenten zich doorzet. Slechts 14% van de toegekende
vergunningen heeft een kernversterkende functie. Meer dan een vijfde
van de vergunningen slaat op zogenaamde hard discounters zoals
Aldi en Lidl.
Het is heel duidelijk dat bepaalde complexen, zoals Decathlon,
weigeren in een stadscentrum te komen zelfs als zij daarvoor de
geschikte oppervlakte krijgen. Zij kiezen er echter voor om zich in te
planten in de periferie.
Ten vierde, de gemeenten beschikken vaak niet over de nodige
instrumenten om een beslissing te nemen. In 8% van de gevallen
nemen ze geen beslissing. We hebben daarvoor gewaarschuwd
aangezien zij daarvoor immers niet uitgerust zijn. De gemeenten
nemen geen beslissing binnen de wettelijke termijnen. In 8% van de
gevallen maken zij hun beslissing niet kenbaar aan het
Distributiecomité en ondermijnen zij een eventuele beroepsprocedure.
In 9% van het aantal aanvragen is de beslissing van de gemeente niet
vider de leurs habitants.
Un an après l'entrée en vigueur de
cette loi, Unizo a procédé à son
évaluation.
On n'a jamais délivré autant de
permis. Le nombre de demandes
de permis acceptées est passé de
70 ou 75 % à 84 %. Dans 8 % des
dossiers, la commune n'a pas
décidé à temps de sorte que le
permis a été délivré
automatiquement. En revanche, le
nombre de demandes de permis
refusées a baissé, passant de 30
% en 2002 à 8 % en 2006.
Des permis ont été délivrés pour
une superficie totale de 424 396
m², ce qui constitue un record.
Dans la catégorie des magasins
d'une superficie oscillant entre 400
et 1 000 m², un permis a été
délivré pour 81 % de la superficie
de vente. Pour les complexes de
plus de 1 000 m², l'avis de la
Commission nationale pour la
distribution est requis. Or celle-ci a
rendu un avis positif dans 65 %
des cas et les communes ont
délivré un permis dans 82 % des
cas.
L'implantation de magasins et de
complexes commerciaux dans la
périphérie se poursuit. Plus d'un
cinquième des permis ont été
délivrés à des hard discounters.
Certaines entreprises optent
sciemment pour la périphérie.
Il arrive fréquemment que les
communes ne disposent pas des
instruments nécessaires pour
prendre une décision. Aussi leur
arrive-t-il de prendre une décision
trop tard, de ne pas la
communiquer à la Commission
nationale pour la distribution ou de
ne pas la motiver.
Il est par ailleurs frappant de
constater que le nombre de
demandes de permis est plus
élevé en Wallonie et qu'ils y sont
également plus souvent accordés.
On fait manifestement preuve
CRIV 51
COM 989
07/06/2006
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
3
gemotiveerd.
Ten vijfde, er is een duidelijk verschil inzake beleid tussen Vlaanderen
en Wallonië. In Wallonië worden meer aanvragen ingediend: 5,8 voor
Wallonië ten opzichte van 3,2 voor Vlaanderen per 10.000 inwoners.
Ook het aantal toegekende vergunningen ligt hoger in het Franstalige
landsgedeelte: 730 vierkante meter tegenover 270 vierkante meter
per 10.000 inwoners in Vlaanderen. In Wallonië behandelt men de
aanvragen ook veel soepeler: 81% van de aanvragen wordt
goedgekeurd, terwijl dat in Vlaanderen 74% is.
Ten zesde, Unizo analyseerde ook de werking van het
distributiecomité en van het interministerieel comité. Met de invoering
van de nieuwe wet, die soepeler en eenvoudiger moest zijn ik
herinner mij de discussie nog levendig , werden de bestaande
adviesorganen geïntegreerd in een nationaal distributiecomité. Maar -
en luister goed, mevrouw de voorzitter - het secretariaat blijft
verspreid over twee verschillende diensten van de administratie van
de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie. Het zijn de
diensten E3 en E5, twee aparte diensten, die de taken moeten
waarborgen. Vele gemeenten weten niet waar ze met hun dossier
heen moeten. Dat is dan aftasten: het komt bij E3, maar moet bij E5
zijn. Er is een zeer slechte organisatie geïnstalleerd en dat is het werk
van de regering! Het moest allemaal veel eenvoudiger, de termijnen
moesten ingekort worden, maar dan gaat men werken met twee
organisaties, twee structuren in genoemde FOD, waardoor heel vaak
de termijnen niet meer kunnen worden gerespecteerd. Dat zorgt voor
een erg moeilijke werking, ten nadele van zowel de aanvragers als
van de leden van het distributiecomité.
Volgens Unizo zijn ook alle beroepsbeslissingen van het
interministerieel comité ongeldig omwille van een formeel gebrek. De
beslissingen worden enkel genotificeerd door de secretaris omwille
van de korte termijn terwijl ze mee ondertekend moeten worden door
de voorzitter maar die zit op een andere dienst en bij voorkeur
door verschillende vertegenwoordigers van de ministers. Dat is dus
een ongelooflijk heikel punt in de nieuwe constructie van de Ikea-wet
dat het afwerken van de dossiers veel moeilijker maakt dan in het
verleden. Ik dacht nochtans dat de regering gepleit had voor een
vereenvoudiging, een versoepeling en een goede invulling van de
korte termijnen.
Unizo bevestigt datgene waarvoor we waarschuwden en wat we
vreesden. De gemeenten zijn niet in staat om op een objectieve
manier autonoom te beslissen over grensoverschrijdende projecten.
Dit zal wellicht in de toekomst gebeuren, wanneer de gemeenten
binnen x-aantal jaar zullen beschikken over structuurplannen en
aangepast personeel. Op dit ogenblik beschikken ze daar echter niet
over. Zij zijn dus niet in staat om op een objectieve manier autonoom
te beslissen over grensoverschrijdende projecten.
De vereenvoudiging en de versoepeling van de wet werken een
verdere schaalvergroting in de hand, met een recordaantal
vergunningen sinds de inwerkingtreding. Bovendien vestigen de
handelscentra zich overwegend in de periferie, met nefaste gevolgen
voor de handelskern. Uit de studie kunnen we nog niet direct afleiden
welke de concrete gevolgen zijn voor de bestaande handelskernen.
De gegevens van Unizo laten echter het ergste vermoeden. Grote
d'une plus grande souplesse dans
le traitement des demandes en
Wallonie qu'en Flandre.
La nouvelle loi devait également
simplifier l'ensemble de la
procédure. C'est la raison pour
laquelle les organes consultatifs
ont été intégrés dans une
commission pour la distribution
nationale unique. Il s'avère à
présent que le secrétariat reste
réparti entre deux services
différents de sorte que les
communes ignorent encore à qui
elles doivent s'adresser. Il en
résulte qu'il est souvent difficile de
respecter les délais.
L'Unizo estime également qu'un
vice de forme il manque la
signature du président - invalide
toutes les décisions de recours du
comité interministériel, la seule
notification par le secrétaire ne
suffisant pas. Manifestement
donc, loin de permettre davantage
de flexibilité, la loi IKEA pose des
problèmes supplémentaires sur le
plan de la procédure.
L'Unizo confirme aussi que les
communes ne sont actuellement
pas encore à même de prendre
objectivement des décisions
autonomes concernant des projets
transfrontaliers. En effet, elles ne
disposent ni de plans structurels ni
d'un personnel adéquat.
La flexibilité instaurée par la loi
favorise un accroissement
d'échelle qui se traduit par un
nombre record de permis. Les
centres commerciaux s'installent
principalement dans la périphérie.
Il serait prématuré de vouloir tirer
de l'étude menée par L'Unizo des
enseignements concernant les
effets concrets de ce phénomène
sur les centres commerciaux
existants mais les éléments mis
au jour par Unizo font craindre le
pire. La ministre peut-elle nous
dire combien de demandes de
permis ont été refusées sous
l'empire de l'ancienne loi et
combien ont été acceptées en
07/06/2006
CRIV 51
COM 989
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
4
koopcentra in de periferie vormen moordende concurrentie voor de
kleine zelfstandigen in de binnenstad.
Ik heb nog een aantal vragen. Ten eerste, kan de minister concrete
cijfers geven over het aantal aanvragen dat geweigerd werd onder de
oude wet en goedgekeurd onder de nieuwe wet?
Ten tweede, de socio-economische vergunning is een federale
bevoegdheid. De stedenbouwkundige vergunning is een gewestelijke
bevoegdheid. Beiden kunnen natuurlijk niet zonder elkaar. Ik heb er in
het verleden voor geijverd om de handelsvestigingen te
regionaliseren. Het zou bestuurlijk logischer en administratief
eenvoudiger zijn. Bovendien blijkt dat ook op het terrein een ander
vergunningsbeleid geldt in Vlaanderen dan in Wallonië. Een regionaal
handelsvestigingsbeleid zou dus beter bij deze realiteit aansluiten. In
hoeverre kan de minister zich hierin vinden?
Ten derde, inzake het onvermogen van de gemeenten om aanvragen
objectief en binnen de termijnen te beoordelen, heeft Unizo
voorgesteld om in de gemeenten een distributieconsulent aan te
werven. Een persoon per provincie zou dan de gemeenten, in
afwachting van structuurplannen en van een invulling van het
aangepaste, gemeentelijke personeel, kunnen bijstaan bij hun
beslissing.
Zijn er daaromtrent plannen op regeringsvlak?
Wat gebeurt er, indien een gemeente er systematisch niet in slaagt
om binnen de gestelde termijn een beslissing te nemen?
Overweegt de minister sancties op dat vlak?
Bovendien blijkt uit de Unizo-analyse dat de gemeenten te weinig de
buurgemeenten consulteren. Nochtans werd dat bij de bespreking van
de wet als een noodzakelijke voorwaarde opgenomen, opdat het
autonome beslissingsrecht aan de gemeenten zou worden
toegewezen. Herinner u de bespreking met mevrouw Moerman, die
op dat vlak heeft toegegeven dat de buurgemeenten een consult
moeten krijgen. Zij moeten de aanvraag toegespeeld krijgen en
daarover een advies geven. Tijdsgebrek zou zogezegd de oorzaak
zijn.
Is de minister van plan om aan het probleem te verhelpen?
Is de minister van plan om iets te doen aan de administratieve
problemen door de spreiding van het secretariaat over twee diensten?
Is zij van plan de slechte werking van de nieuwe Ikea-wet te
verbeteren?
Wat gebeurt er met de ongeldige beroepsbeslissing van het
Interministerieel Comité? Wij werden immers geconfronteerd met een
aantal ongeldige beroepsbeslissingen. Wat gebeurt daarmee?
De cijfers uit de Unizo-analyse voorspellen niet veel goeds voor de
kleinhandelaar in de binnenstad.
Deelt de minister deze zorg?
vertu de la nouvelle?
Le permis socio-économique est
une compétence fédérale, le
permis d'urbanisme une
compétence régionale. Il serait
dès lors plus logique et plus
simple, du point de vue
administratif, de mener en matière
d'implantations commerciales une
politique régionale qui serait en
outre plus conforme à la réalité qui
diffère très sensiblement entre la
Flandre et la Wallonie. La ministre
partage-t-elle cette analyse?
L'Unizo propose d'engager un
conseiller en matière de
distribution par province pour
assister les communes. Le
gouvernement a-t-il des projets en
ce sens? Qu'en sera-t-il si de
manière systématique une
commune ne parvient pas à
prendre une décision dans un
délai fixé? La ministre envisage-t-
elle de prendre des sanctions?
Il ressort de l'analyse de l'Unizo
que les communes ne consultent
pas suffisamment les communes
voisines, bien que la loi le stipule
explicitement. Un manque de
temps en serait la cause. La
ministre prendra-t-elle des
mesures dans ce cadre? Et
comment résoudra-t-elle les
problèmes administratifs résultant
du fait que le secrétariat est réparti
entre deux services?
Qu'adviendra-t-il des décisions en
recours non valides du comité
interministériel?
La ministre s'inquiète-t-elle
également des conséquences
néfastes de la loi Ikea pour les
petits commerçants des centres
urbains? La ministre soutiendra-t-
elle les magasins de quartier?
M. Verhofstadt a lancé des chiffres
audacieux en matière d'emploi
dans le cadre de la discussion de
la loi Ikea. Les emplois promis ont-
ils été créés? Et combien
d'emplois ont-ils été perdus dans
le même temps dans les petits
commerces de quartier?
CRIV 51
COM 989
07/06/2006
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
5
Beschikt de minister over mogelijkheden om de buurtwinkels te
ondersteunen?
Heeft zij concrete plannen in dat verband?
Ten slotte, beschikt de minister over de zo geroemde
tewerkstellingscijfers die de heer Verhofstadt rond de Ikea-wet heeft
gelanceerd? Het zou om meer dan 1.000 banen gaan.
Werden de beloofde banen gecreëerd, enerzijds en hoeveel banen
gingen verloren, toen zovele, kleine winkels in de buurtcentra werden
opgegeven, anderzijds?
01.02 Minister Sabine Laruelle: Mevrouw de voorzitter, een evaluatie
moet objectief zijn. Het is onmogelijk binnen het kort tijdsbestek een
gedetailleerd antwoord te geven op de gestelde vragen.
Ik heb kennis genomen van de analyse van Unizo inzake de wet van
13 augustus op de vergunning van handelsvestigingen. In mijn
beleidsverklaring heb ik aangekondigd dat een algemene evaluatie
van de wet zou plaatsvinden. De wet is thans ongeveer 1 jaar van
kracht.
Zoals ik in mijn antwoord van 27 april 2006 op een mondeling vraag
van senator Creyelman gezegd heb, wacht ik het jaarverslag van het
Nationaal Sociaal-Economisch Comité voor de Distributie af alvorens
tot een evaluatie en een eventuele aanpassing van de wet over te
gaan. Het Sociaal-Economisch Comité vergadert eind juni om dit
verslag goed te keuren.
Vandaag antwoorden zonder over dit verslag te beschikken, zou
voorbarig en ongefundeerd zijn. Zonder te willen vooruitlopen op de
resultaten, wil ik opmerken dat het meedelen van
tewerkstellingscijfers na 1 jaar toepassing van de wet mij voorbarig
lijkt. De meeste vergunde projecten bevinden zich nog in de
uitvoeringsfase en hebben voorlopig nog geen effect op de
tewerkstelling.
01.02 Sabine Laruelle, ministre:
J'ai pris connaissance de
l'évaluation effectuée par l'Unizo.
Dans ma déclaration de politique
générale, j'ai annoncé une
évaluation globale de la loi, qui est
aujourd'hui en vigueur depuis
environ un an.
Comme je l'ai indiqué le 27 avril
2006 en réponse à une question
orale du sénateur M. Creyelman,
j'attends le rapport annuel du
Comité socio-économique national
pour la distribution, qui se réunira
fin juin à ce propos. Il serait
prématuré de répondre
aujourd'hui.
Il ne me paraît pas judicieux de
communiquer les chiffres en
matière d'emploi après une année
d'application de la loi, dès lors que
la plupart des projets ayant obtenu
un permis se trouvent encore en
phase d'exécution.
01.03 Trees Pieters (CD&V): Mevrouw de voorzitter, mevrouw de
minister, dit is een bijzonder kort antwoord op een uitgebreide studie
van Unizo, toch wel een belangrijke belangenorganisatie, na 1 jaar.
U bent er tot op heden niet in geslaagd om een evaluatie te maken. U
vindt het evenmin nodig een standpunt in te nemen inzake de Unizo-
studie. U wacht het jaarverslag af. Het jaarverslag zal eind juni
beoordeeld worden door het Sociaal-Economisch Comité. Dit zal ons
veroorloven voor 21 juli van u resultaten te krijgen met betrekking tot
de zogenaamde Ikea-wet met al haar gevolgen.
Voor 21 juli zal ik u opnieuw ondervragen en verwacht ik antwoorden
na het advies van het sociaal-economisch comité.
Ik heb inmiddels wel een motie van aanbeveling ingediend.
01.03 Trees Pieters (CD&V):
Voilà une réponse particulièrement
sommaire. À ce jour, la ministre
n'est pas parvenue à procéder à
une évaluation et elle ne juge pas
davantage utile de prendre
position sur l'étude de l'UNIZO. Si
le rapport annuel est approuvé fin
juin, nous pourrions obtenir des
résultats avant le 21 juillet.
J'interrogerai dès lors une nouvelle
fois la ministre mais je dépose
aujourd'hui néanmoins une motion
de recommandation.
01.04 Pierre Lano (VLD): Mevrouw de voorzitter, aangezien het om
een interpellatie gaat, mag een derde interveniëren. Mevrouw de
01.04 Pierre Lano (VLD): Je
respecte le point de vue de Mme
07/06/2006
CRIV 51
COM 989
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
6
minister, ik dank u voor uw kort en bondig antwoord.
Ik vind het wijs om niet te diep in te gaan op de vragen en elementen
die mevrouw Pieters aanbrengt. Ik heb eigenlijk een zekere vorm van
sympathie voor mevrouw Pieters. Zij verdedigt een standpunt. Dat
moet men respecteren. Ik krijg echter de indruk dat zij een combat
d'arrière-garde voert. Dat doet mij pijn. Het landschap evolueert
immers.
Ik was gisteren op bedrijfsbezoek in mijn streek, bij Alpro. Het gaat
om soja. Mevrouw Gerkens zal dat graag horen, want het is een
groen idee. Het is een nieuw idee. Zij maken gezonde producten.
Daar wordt ook gepraat over de evolutie in het landschap, niet alleen
in ons land, maar ook in andere landen, en de nieuwe vormen van
distributie die ontstaan. Men zegt ons bijvoorbeeld dat bedrijven zoals
Aldi en Lidl, die bij ons lage prijzen hanteren en de onderkant van de
markt vormen, in Duitsland al dure merkketens zijn. Er bestaan dus al
veel goedkopere manieren van distributie.
Dat is dus één element. Het landschap evolueert. Wij kunnen ons niet
permitteren om niet mee te evolueren. Dat dit een beetje trager
gebeurt omwille van de reacties van Unizo of van mevrouw Pieters, is
normaal. Het is normaal dat er weerstand is. Er is actie en reactie. Dat
is gezond, maar dat belet niet dat de regering iets moet ondernemen.
Men kan geen omelet maken zonder eieren te breken.
Een tweede element is de internationalisatie. Ik kom terug van Dubai.
Ik ben er slechts twee dagen geweest. Mijn zoon heeft in Engeland
gestudeerd. Er zijn mensen in andere landen die niet verstaan dat de
winkels niet open zijn tot 10 uur en dat er geen nieuwe vormen van
distributie ontstaan. Ik denk niet dat het de bedoeling kan zijn dat ons
land achter blijft. Daarom moet ik de minister feliciteren omdat ze toch
iets wil ondernemen.
Pieters mais elle mène un combat
d'arrière-garde.
Le paysage du monde de la
distribution évolue et nous devons
suivre le mouvement. Il est logique
que des résistances se
manifestent mais celles-ci ne
peuvent pas empêcher le
gouvernement d'agir.
La globalisation constitue un
deuxième élément. Il paraît
incompréhensible, dans d'autres
pays, que les commerces belges
ne restent pas ouverts jusque 22 h
et que de nouvelles formes de
distribution n'apparaissent pas. Je
félicite la ministre de vouloir
prendre malgré tout une initiative.
01.05 Trees Pieters (CD&V): Mevrouw de voorzitter, mag ik mij
permitteren om te antwoorden? Het is natuurlijk bijzonder boeiend om
te weten waar de heer Lano de laatste tijd verbleven heeft. Hij heeft
zich in Dubai kunnen verrijken met kennis over de inplanting van
handelsvestigingen. Ik denk dat Dubai een ander land is dan
Vlaanderen en Wallonië.
01.06 Pierre Lano (VLD): Mevrouw Pieters, ik gebruik dat om dat
een beetje te ensceneren. U kent mij. Ik vergeef het uwe, vergeef mij
het mijne.
01.07 Trees Pieters (CD&V): Het is een staat die groeit in een totaal
andere context. Alpro heb ik ook al bezocht en Alpro levert inderdaad
aan grootwarenhuizen en kleine distributiecentra. U zegt hier dat het
een combat d'arrière-garde is of een gevecht in tweederang. Ik heb
ook al gehoord dat wij verouderde theorieën naar voren brengen. Dat
kan. Ik ga dat niet betwijfelen. Het kan een combat d'arrière-garde
zijn. Ik heb alleen willen aantonen wat er op dat vlak gebeurt aan de
hand van een studie die ik niet gemaakt heb, maar die door Unizo
gemaakt is en breed is verspreid. Daarin moet ik toch constateren dat
deze regering, die gepoogd heeft om een wet die zogezegd x-aantal
jaren oud was te moderniseren, er niet in geslaagd is om vanuit haar
administratie een efficiënte werking op poten te zetten. Als men dat
een combat d'arrière-garde noemt, zou ik willen dat men zegt
01.07 Trees Pieters (CD&V) : La
situation n'est pas la même dans
tous les pays.
Je mène peut-être un combat
d'arrière-garde, mais j'ai
simplement voulu épingler un fait
en me fondant sur une étude
réalisée par l'Unizo. J'ai ainsi
constaté que le gouvernement
n'était pas parvenu à mettre
efficacement en oeuvre la nouvelle
loi. Quand on modifie une loi, il
CRIV 51
COM 989
07/06/2006
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
7
waarvoor ik pleit, met name dat wanneer men een wet toepast, men
er in zijn administratie voor zorgt dat ze kan werken. Dat is het enige
wat ik hierop wil antwoorden.
faut aussi veiller à ce qu'elle soit
applicable au niveau de
l'administration.
01.08 Muriel Gerkens (ECOLO): Madame la présidente, j'ai
beaucoup de sympathie pour Mme Pieters et M. Lano, mais je
voudrais que Mme la ministre nous dise si, d'ici le 20 juillet, il sera
possible d'organiser un échange de vues au départ du rapport annuel
socio-économique.
L'enquête de l'Unizo m'a interpellée par rapport à ce que j'observe sur
le terrain dans ma région, où j'ai le sentiment - mais c'est peut-être en
raison de ma lecture du projet de loi à l'époque - que les communes
manquent d'outils pour pouvoir prendre de bonnes décisions.
Même si on ne fait pas d'omelette sans casser des oeufs, je constate
que des implantations de surface moyenne se font une concurrence
débile dans les villages et les oeufs vont se casser alors que, selon
moi, rien ne le justifie.
Il serait opportun que l'on puisse se rencontrer en commission, soit
via le dépôt d'interpellations, soit pour un premier échange de vues à
ce sujet avant les vacances.
01.08 Muriel Gerkens (ECOLO):
Zou het mogelijk zijn om vóór 20
juli een gedachtewisseling op
grond van het sociaal-economisch
jaarverslag te organiseren?
Handelszaken van gemiddelde
grootte beconcurreren elkaar tot
op het dwaze af in de dorpen in
mijn streek en de gemeenten
lijken over onvoldoende
instrumenten te beschikken om de
juiste beslissingen te nemen.
01.09 Georges Lenssen (VLD): Ik had ook graag nog heel even
tussenbeide gekomen in verband met de openingsuren. Ik denk dat
wij toch moeten proberen enigszins soepel te redeneren...
01.10 Trees Pieters (CD&V): (...).
01.11 Georges Lenssen (VLD): ... over de vestigingswet en de Ikea-
wet. Dit heeft ook met de openingsuren te maken.
01.12 Trees Pieters (CD&V): (...).
01.13 Georges Lenssen (VLD): Ik bedoel dat wij onze
handelssituatie met het buitenland moeten vergelijken. Heel
Vlaanderen is praktisch een grensgebied. Als wij blijven vasthouden
aan oude structuren dan gaan wij de boot missen. Ik woon ook in een
grensgebied. Ik aanvaard dat wij een ruimere interpretatie moeten
krijgen van heel de vestigingswetgeving. Zoniet zullen wij de rol
moeten lossen omdat wij ten opzichte van het buitenland een
concurrentieel nadeel hebben.
01.13 Georges Lenssen (VLD) :
C'est toute la Flandre qui est en
réalité une zone frontalière. Si
nous persistons à vouloir maintenir
nos réglementations rigides en
matière d'établissement et
d'heures d'ouverture, nous
risquons de souffrir d'un handicap
concurrentiel par rapport aux pays
voisins, qui sont tous très proches.
01.14 Sabine Laruelle, ministre: Je répondrai brièvement. Cette
législation n'a même pas un an. Si on veut se livrer à une évaluation
sérieuse d'une législation, il faut attendre qu'elle ait produit ses effets.
Pour les effets sur l'emploi par exemple, après un an, des projets ne
sont toujours pas implantés, des magasins n'ont pas encore ouvert. Il
est difficile de déterminer après un an si tout est négatif ou tout est
positif. Je suis disposée à en discuter: le sujet me préoccupe, bien
évidemment, mais il faut savoir qu'une évaluation après un an ne peut
être que partielle. Ce que j'attends d'une évaluation, c'est qu'au moins
elle ne soit pas partiale. Loin de moi l'idée que l'Unizo est partiale.
Cela dit, je dois rappeler que l'Unizo a toujours été opposée à la
modernisation et que, pour elle, il aurait fallu interdire purement et
01.14 Minister Sabine Laruelle:
Ik streef naar een evenwicht
tussen de diverse soorten
handelszaken. Een evaluatie na
slechts één jaar kan enkel maar
een gedeeltelijk karakter hebben.
Ik beweer geenszins dat Unizo
partijdig is, maar die organisatie is
altijd tegen een modernisering
gekant geweest. Het
consumptiepatroon is gewijzigd.
Men kan de consumenten er niet
07/06/2006
CRIV 51
COM 989
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
8
simplement toute implantation commerciale de plus de x mètres
carrés.
Je veux une évaluation objective. Je vous avertis dès maintenant du
fait qu'elle ne peut être que partielle un an après la mise en
application de la législation. Je suis à la disposition de la commission
pour en discuter. Comme la majorité des membres de cette
commission, je recherche un équilibre entre les différents types de
commerce. Je rappelle cependant que les modes de consommation
ont changé et qu'on ne peut obliger les consommateurs à se rendre
uniquement dans le type de commerce qui nous intéresse ou dont on
se sent plus ou moins proche.
toe verplichten enkel te gaan
winkelen in handelszaken die ons
na aan het hart liggen.
Moties
Motions
Tot besluit van deze bespreking werden volgende moties ingediend.
En conclusion de cette discussion les motions suivantes ont été déposées.
Een motie van aanbeveling werd ingediend door mevrouw Trees Pieters en luidt als volgt:
"De Kamer,
gehoord de interpellatie van mevrouw Trees Pieters
en het antwoord van de minister van Middenstand en Landbouw,
stelt vast dat deze nieuwe wet helemaal niet blijkt te voldoen aan de vraag tot een kernversterkend beleid.
Bovendien blijkt dat de werking van het distributiecomité en het interministerieel comité niet werkzaam is!
Het secretariaat blijft gespreid over twee verschillende diensten van de FOD Economie, KMO, Middenstand
en Energie. Dit betekent dat de wet organisatorisch zeer slecht is ingevuld. Blijkt ook dat er een totaal
andere invulling van de wet is in Vlaanderen en in Wallonië;
vraagt de regering
de Ikea-wet volledig te herbekijken en, indien dit niet kan, pleit voor een regionalisering van de wet op de
handelsvestigingen."
Une motion de recommandation a été déposée par Mme Trees Pieters et est libellée comme suit:
"La Chambre,
ayant entendu l'interpellation de Mme Trees Pieters
et la réponse de la ministre des Classes Moyennes et de l'Agriculture,
constate que cette nouvelle loi ne s'inscrit nullement dans une politique de promotion des centres urbains. Il
s'avère en outre que le comité pour la distribution et le comité interministériel ne fonctionnent pas! Le
secrétariat reste réparti entre deux services différents du SPF Économie, PME, Classes moyennes et
Énergie, ce qui signifie que la mise en oeuvre organisationnelle de la loi laisse fortement à désirer. Il s'avère
également que la mise en oeuvre concrète de la loi est totalement différente en Flandre et en Wallonie;
demande au gouvernement
de revoir complètement la loi Ikea et, en l'absence d'une telle révision, plaide pour une régionalisation de la
loi relative aux implantations commerciales."
Een eenvoudige motie werd ingediend door de dames Pierrette Cahay-André en Véronique Ghenne en
door de heren Pierre Lano, Jacques Chabot en Koen T'Sijen.
Une motion pure et simple a été déposée par Mmes Pierrette Cahay-André et Véronique Ghenne et par
MM. Pierre Lano, Jacques Chabot et Koen T'Sijen.
Over de moties zal later worden gestemd. De bespreking is gesloten.
Le vote sur les motions aura lieu ultérieurement. La discussion est close.
Voorzitter: Trees Pieters.
Présidente: Trees Pieters.
02 Question de Mme Anne Barzin à la ministre des Classes moyennes et de l'Agriculture sur "le
CRIV 51
COM 989
07/06/2006
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
9
champ d'application de la loi relative à l'information précontractuelle dans le cadre d'accords de
partenariat commercial" (n° 11950)
02 Vraag van mevrouw Anne Barzin aan de minister van Middenstand en Landbouw over "het
toepassingsgebied van de wet betreffende de precontractuele informatie bij commerciële
samenwerkingsovereenkomsten" (nr. 11950)
02.01 Anne Barzin (MR): Madame la présidente, madame la
ministre, ma question concerne le champ d'application de la loi
relative à l'information précontractuelle dans le cadre d'accords de
partenariat commercial, plus communément appelée la loi franchise.
Selon les données communiquées récemment par la Fedis et
l'Association professionnelle de la vente directe, 20.000 personnes
travaillent actuellement dans la vente directe, comme la vente au
domicile du consommateur ou d'autres personnes, qui a lieu après la
fixation d'un rendez-vous sur initiative du consommateur ou de l'hôte.
Ces ventes sont conclues entre le fabricant et le consommateur final
via un intermédiaire vendeur. Cet intermédiaire fournit des
renseignements sur les produits ou services proposés et/ou fait une
démonstration sur l'usage de ces produits. Cet intermédiaire agit
comme acheteur revendeur; il achète uniquement les produits au
fabricant après que le consommateur final les ait commandés. Les
ventes se rapportent à des produits propres au fabricant ou vendus
sous le couvert de sa marque ou de son symbole.
Madame la ministre, pensez-vous que ce type d'intermédiaire vendeur
tombe dans le champ d'application de la loi du 19 décembre 2005
relative à l'information précontractuelle dans le cadre d'accords de
partenariat commercial?
02.01 Anne Barzin (MR): Circa
twintigduizend personen zijn
werkzaam in de rechtstreekse
verkoop, die wordt gesloten via
een tussenpersoon-verkoper die
de producten bij de fabrikant
aankoopt na een bestelling door
de eindverbruiker.
Valt die tussenpersoon-verkoper
onder het toepassingsgebied van
de wet van 19 december 2005, die
beter bekend staat als de
zogenaamde franchisewet?
02.02 Sabine Laruelle, ministre: Madame la présidente, le secteur
de la vente directe est particulier parce que, d'une part, le vendeur ne
constitue aucun stock puisqu'il n'achète que les produits déjà
commandés par le consommateur et, d'autre part, le vendeur ne
consent aucun investissement et ne prend dès lors pas ou peu de
risques financiers personnels.
La loi du 19 décembre 2005 relative à l'information précontractuelle
dans le cadre d'accords de partenariat commercial s'applique aux
accords de partenariat commercial conclus entre deux personnes qui
agissent chacune en leur nom propre et pour leur propre compte, par
lesquels une de ces personnes octroie à l'autre le droit, en
contrepartie d'une rémunération de quelque nature qu'elle soit, directe
ou indirecte, d'utiliser lors de la vente de produits ou de la fourniture
de services une formule commerciale sous une ou plusieurs des
formes suivantes: enseigne commune, nom commercial commun,
transfert d'un savoir-faire ou assistance commerciale ou technique.
En l'espèce, nous ne sommes pas en présence d'un véritable accord
de partenariat commercial mais plutôt d'un contrat permettant à un
vendeur de faire la promotion de produits et d'en transmettre les
commandes aux fabricants. De plus, une des conditions à remplir
pour que la loi soit applicable est que la personne qui cède le droit
perçoive en contrepartie une rémunération à charge de la personne
qui reçoit ce droit. Dans le cas présent, la rémunération du fabricant
n'est pas la contrepartie du droit octroyé et n'est pas supportée par le
vendeur. Elle est simplement le fruit de la vente des produits.
02.02 Minister Sabine Laruelle:
Die wet is van toepassing op
commerciële samenwerkings-
overeenkomsten gesloten tussen
twee personen, die elk in eigen
naam en voor eigen rekening
werken, waarbij de ene persoon
het recht verleent aan de andere
om bij de verkoop een
commerciële formule te gebruiken
onder één of meerdere van de
volgende vormen: een
gemeenschappelijk uithangbord,
een gemeenschappelijke
handelsnaam, een overdracht van
knowhow en een commerciële of
technische bijstand.
In dit geval is er geen sprake van
een commerciële
samenwerkingsovereenkomst,
maar van een overeenkomst
waarbij een verkoper producten
kan promoten en bestellingen kan
doorgeven aan de fabrikanten.
Opdat de wet van toepassing zou
zijn moet de persoon die het recht
07/06/2006
CRIV 51
COM 989
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2005
2006
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
10
Dans la mesure où les vendeurs et intermédiaires travaillant dans le
secteur de la vente directe ne doivent payer aucune rémunération aux
sociétés qui leur donnent le droit d'utiliser une formule commerciale,
ces sociétés ne tombent pas dans le champ d'application de la loi sur
l'information précontractuelle et sont dès lors exemptées de
l'obligation de fournir l'information précontractuelle un mois avant de
conclure ledit contrat.
En conclusion, selon les informations en ma possession, il me semble
donc que la vente directe, comme la vente au domicile du
consommateur, ne tombe pas dans le champ d'application de la loi
relative à l'information précontractuelle dans le cadre d'accords de
partenariat commercial.
verleent als tegenprestatie een
vergoeding ontvangen. In dit geval
is de vergoeding van de fabrikant
het resultaat van de verkoop van
de producten en niet de
tegenprestatie voor een toegekend
recht.
Aangezien de verkopers of
tussenpersonen in de sector van
de rechtstreekse verkoop geen
enkele vergoeding moeten betalen
aan de vennootschappen die hun
het recht verlenen een
commerciële formule te gebruiken,
vallen die vennootschappen niet
onder de toepassing van de wet
betreffende de precontractuele
informatie.
Ik besluit dat de rechtstreekse
verkoop, net zo min als de
thuisverkoop, onder de toepassing
van de wet betreffende de
precontractuele informatie in het
kader van commerciële
samenwerkingsovereenkomsten
vallen.
02.03 Anne Barzin (MR): Madame la présidente, je remercie la
ministre pour sa réponse complète et précise.
L'incident est clos.
Het incident is gesloten.
Le développement des questions et interpellations se termine à 10.39 heures.
De behandeling van de vragen en interpellaties eindigt om 10.39 uur.