IC747_FIN.doc

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

cdH

centre démocrate Humaniste

CD&V

Christen-Democratisch en Vlaams

ECOLO

Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales

Front National

Mouvement réformateur

N-VA

Nieuw-Vlaamse Alliantie

Parti socialiste

sp.a-spirit

Socialistische Partij Anders Sociaal progressief internationaal, regionalistisch integraal democratisch toekomstgericht

Vlaams Belang

VLD

Vlaamse Liberalen en Democraten

Abréviations dans la numérotation des publications :

Afkortingen bij de nummering van de publicaties :

DOC 51 0000/000 Document parlementaire de la 51e législature, suivi du n° de

base et du n° consécutif

DOC 51 0000/000

Parlementair stuk van de 51e zittingsperiode + basisnummer en
volgnummer

QRVA

Questions et Réponses écrites

QRVA

Schriftelijke Vragen en Antwoorden

CRIV

version provisoire du Compte Rendu Intégral (couverture verte) CRIV

voorlopige versie van het Integraal Verslag (groene kaft)

CRABV

Compte Rendu Analytique (couverture bleue)

CRABV

Beknopt Verslag (blauwe kaft)

CRIV

Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu inté-
gral définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit des
interventions ; les annexes se trouvent dans une brochure
séparée (PLEN: couverture blanche; COM: couverture
saumon)

CRIV

Integraal Verslag, met links het definitieve integraal verslag en
rechts het vertaalde beknopt verslag van de toespraken; de
bijlagen zijn in een aparte brochure opgenomen
(PLEN: witte kaft; COM: zalmkleurige kaft)

PLEN

séance plénière

PLEN

Plenum

COM

réunion de commission

COM

Commissievergadering

MOT

motions déposées en conclusion d'interpellations (papier beige) MOT

moties tot besluit van interpellaties (beigekleurig papier)

Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail :

publications@laChambre.be

Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail :

publicaties@deKamer.be

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

SOMMAIRE

INHOUD

Débat sur la grippe aviaire et questions jointes de

Debat over de vogelgriep en samengevoegde
vragen van

- M. Mark Verhaegen au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur "les
compensations financières pour la baisse des
ventes de poulets" (n° 8792)

- de heer Mark Verhaegen aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over
"financiële compensatie voor de dalende
kippenverkoop" (nr. 8792)

- Mme Hilde Dierickx au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur "l'obligation
de confinement de la volaille applicable dans les
zones à risques" (n° 8806)

- mevrouw Hilde Dierickx aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
ophokplicht voor pluimvee in de risicovolle
gebieden" (nr. 8806)

- M. Miguel Chevalier au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur "la mise en
oeuvre du confinement et l'information en la
matière" (n° 8819)

- de heer Miguel Chevalier aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
concretisering van de ophokplicht en de
communicatie hieromtrent" (nr. 8819)

- M. Mark Verhaegen au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur "les
problèmes relatifs au site internet de l'AFSCA"
(n° 8827)

- de heer Mark Verhaegen aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
problemen met de site van het FAVV" (nr. 8827)

- M. Pieter De Crem au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur "le maintien
de l'interdiction de rassemblement de volailles
vivantes et d'oiseaux domestiques" (n° 8975)

- de heer Pieter De Crem aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
handhaving van het verzamelverbod voor levend
pluimvee en gedomesticeerde vogels" (nr. 8975)

- Mme Frieda Van Themsche au ministre des
Affaires sociales et de la Santé publique sur "le
confinement des volailles" (n° 8976)

- mevrouw Frieda Van Themsche aan de minister
van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
ophokplicht van pluimvee" (nr. 8976)

- Mme Colette Burgeon au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur "l'exercice de
simulation des réponses face à une éventuelle
pandémie de grippe aviaire" (n° 8977)

- mevrouw Colette Burgeon aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
simulatieoefening voor het testen van scenario's
in geval van een vogelgrieppandemie" (nr. 8977)

Orateurs: Mark Verhaegen, Hilde Dierickx,
Miguel Chevalier, Magda De Meyer, Pieter
De Crem, président du groupe CD&V, Rudy
Demotte, ministre des Affaires sociales et de
la Santé publique, Frieda Van Themsche,
Colette Burgeon, Denis Ducarme

Sprekers: Mark Verhaegen, Hilde Dierickx,
Miguel Chevalier, Magda De Meyer, Pieter
De Crem, voorzitter van de CD&V-fractie,
Rudy Demotte, minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, Frieda Van Themsche,
Colette Burgeon, Denis Ducarme

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

COMMISSION DE LA SANTE

PUBLIQUE, DE

L'ENVIRONNEMENT ET DU

RENOUVEAU DE LA SOCIETE

COMMISSIE VOOR DE

VOLKSGEZONDHEID, HET

LEEFMILIEU EN DE

MAATSCHAPPELIJKE

HERNIEUWING

MERCREDI

NOVEMBRE

2005

Après-midi

______

van

WOENSDAG

NOVEMBER

2005

Namiddag

______

La séance est ouverte à 14.40 heures par M. Yvan Mayeur, président.
De vergadering wordt geopend om 14.40 uur door de heer Yvan Mayeur, voorzitter.

Le président: Chers collègues, je vous remercie d'être présents. Je
rappelle le principe de ce débat concernant la problématique de la
grippe aviaire. Nous avons souhaité une information régulière sur la
question; cela ne signifie pas que nous ferons le point sur la grippe
aviaire chaque semaine mais bien régulièrement. Vous pouvez
évidemment introduire des questions. Lorsque celles-ci concernent la
grippe aviaire, elles sont regroupées uniquement à ce type de séance.
Ceux qui n'ont pas déposé de question peuvent malgré tout intervenir
dans le débat mais qu'ils s'abstiennent de reposer des questions sur
le même objet, sinon cela n'a pas beaucoup de sens.

Il s'agit donc de mini-débats que nous organisons régulièrement sur la
problématique de la grippe aviaire, afin de nous tenir informés.
Monsieur le ministre, désirez-vous faire une courte introduction ou
passons-nous directement aux questions?

voorzitter: Wij zullen

regelmatig een stand van zaken
opmaken met betrekking tot de
kwestie van de vogelgriep. De
vragen zullen worden gegroepeerd
en alle leden van onze commissie
zullen aan het debat kunnen
deelnemen. De indieners van de
vragen zullen de minister aan de
tand voelen en de minister zal een
allesomvattend antwoord geven.
De overige leden zullen het woord
mogen voeren op voorwaarde dat
zij nieuwe elementen in de
discussie aanreiken.

Rudy Demotte, ministre: Monsieur le président, j'aimerais autant que
l'on pose les questions et que je réponde de manière globale.

Le président: Je propose de commencer par les questions qui ont été déposées.

01 Debat over de vogelgriep en samengevoegde vragen van

- de heer Mark Verhaegen aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "financiële
compensatie voor de dalende kippenverkoop" (nr. 8792)
- mevrouw Hilde Dierickx aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de ophokplicht
voor pluimvee in de risicovolle gebieden" (nr. 8806)
- de heer Miguel Chevalier aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
concretisering van de ophokplicht en de communicatie hieromtrent" (nr. 8819)
- de heer Mark Verhaegen aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de problemen
met de site van het FAVV" (nr. 8827)
- de heer Pieter De Crem aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de handhaving
van het verzamelverbod voor levend pluimvee en gedomesticeerde vogels" (nr. 8975)
- mevrouw Frieda Van Themsche aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
ophokplicht van pluimvee" (nr. 8976)
- mevrouw Colette Burgeon aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
simulatieoefening voor het testen van scenario's in geval van een vogelgrieppandemie" (nr. 8977)

01 Débat sur la grippe aviaire et questions jointes de

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

- M. Mark Verhaegen au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "les compensations
financières pour la baisse des ventes de poulets" (n° 8792)
- Mme Hilde Dierickx au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "l'obligation de
confinement de la volaille applicable dans les zones à risques" (n° 8806)
- M. Miguel Chevalier au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "la mise en oeuvre
du confinement et l'information en la matière" (n° 8819)
- M. Mark Verhaegen au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "les problèmes
relatifs au site internet de l'AFSCA" (n° 8827)
- M. Pieter De Crem au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "le maintien de
l'interdiction de rassemblement de volailles vivantes et d'oiseaux domestiques" (n° 8975)
- Mme Frieda Van Themsche au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "le
confinement des volailles" (n° 8976)
- Mme Colette Burgeon au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "l'exercice de
simulation des réponses face à une éventuelle pandémie de grippe aviaire" (n° 8977)

Na de ingediende vragen kunnen ook andere leden vragen stellen.

01.01 Mark Verhaegen (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, uit het debat van 25 oktober 2005 bleek dat de bevolking op
dat moment weinig geïnformeerd was over de vogelgriep, hoewel wij
al langer hadden aangedrongen op meer informatieverstrekking.

Ik zag dan ook een soort parallel met de dioxinecrisis van 1999, in die
zin dat de dioxinecrisis van 1999 ook en vooral een
communicatiecrisis was, zij het met heel grote economische maar ook
menselijke gevolgen. Gelukkig blijven deze gevolgen in dit dossier
voorlopig nog uit. Er volgde echter ook een verlaagd vertrouwen van
de consument, ook al heeft de dioxinecrisis niet echt bestaan. Ik
verwijs hier naar een recent bloedonderzoek bij de Belgische
bevolking, dat deze stelling heeft aangetoond.

Wij hadden gehoopt dat de huidige regering haar lessen zou hebben
getrokken, beter zou zijn voorbereid en bijgevolg alerter en
transparanter zou communiceren. Echter, tot eind oktober 2005 werd
geen echt geloofwaardige communicatie met de burger gevoerd.
Ondertussen was echter wel de consumptie van kippenvlees tot de
helft teruggevallen. Ook de prijs van de kip zakte in elkaar, hoewel er
hoegenaamd geen gevaar voor de volksgezondheid optrad.

Daarom stelde onze fractie voor dat de minister in naam van de
federale regering duidelijke informatie zou verspreiden via radio, tv en
dergelijke. Een regeringsmededeling aan de consument zou elke,
voorbarige paniekreactie kunnen wegnemen. Ook het vertrouwen in
veilig en gezond kippenvlees van eigen kweek zou aldus kunnen
worden hersteld.

Het verlies is ondertussen geleden. De pluimveesector heeft grote
schade geleden. Wij vinden het dan ook maar billijk dat de overheid
op een of andere manier aan de beperking van het verlies dat vele
pluimveehouders hebben geleden, zou kunnen bijdragen.

Wat vele pluimveehouders ook in de problemen kan brengen, is het
feit dat zij de aviaire influenza van 2003 nog maar pas te boven zijn
gekomen. Het zou voor hen dus heel dramatisch zijn, mochten zij nu
opnieuw de economische gevolgen moeten dragen van de kleine dip
die er is gekomen, ook in hun verkoop van vlees en eieren.

Daarom wens ik de minister enkele vragen te stellen.

01.01 Mark Verhaegen (CD&V):

Le débat sur la grippe aviaire
mené le 25 octobre au sein de
cette commission a révélé, avant
toute chose, un problème
d'information. Ceci rappelle
l'affaire de la dioxine, en 1999,
lorsque se produisit, bien
davantage qu'une crise sanitaire,
une crise de la communication
dont les conséquences se sont fait
sentir tant sur le plan économique
et humain que sur celui de la
confiance des consommateurs.

Il semble que le gouvernement
n`ait pas tiré les leçons des
événements de 1999: dans le
dossier de la grippe aviaire, la
communication a, une fois de plus,
été défaillante. Alors que la viande
de poulet et les oeufs sont
absolument sûrs et ne présentent
pas le moindre danger pour la
santé publique, nous assistons à
un effondrement de la
consommation de poulet et du prix
de celui-ci.

Il faut un communiqué du
gouvernement clair, à la radio
comme à la télévision, pour éviter
toute panique prématurée.
Chaque jour, le secteur avicole
pâtit de cette situation alors qu'il
avait déjà subi des pertes
substantielles lors de la crise de
2003.

Le ministre a-t-il une idée de
l'impact de la baisse de la

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Is de minister op de hoogte van het inkomensverlies voor de
pluimveehouders? Zo ja, kan de minister meedelen over welke
bedragen het gaat?

Welke concrete initiatieven zal de minister of de federale regering
nemen om de getroffen pluimveehouders te vergoeden?

Mijnheer de minister, ik dank u voor uw antwoord. Mijnheer de
voorzitter, dat was mijn eerste vraag.

consommation dans le secteur
avicole? Les exploitants touchés
seront-ils indemnisés?

01.02 Hilde Dierickx (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, u hebt reeds eind oktober geantwoord op een vraag van mij
in verband met de vogelgriep, namelijk de maatregelen die het FAVV
terzake genomen heeft.

Sinds 31 oktober is een louter preventieve maatregel van kracht,
namelijk de ophokplicht voor pluimvee en andere vogels in de
afgebakende, gevoelige natuurgebieden. Dit heeft als bedoeling het
contact te vermijden tussen gedomesticeerd pluimvee en vogels in
gevangenschap enerzijds en de wilde vogelpopulatie en hun
uitwerpselen anderzijds.

Het federale voedselagentschap heeft in samenwerking met
wetenschappers van de universiteiten nauwkeurig de risicogebieden
afgebakend. Op de website van het FAVV kan men voor elke straat in
België nagaan of ze al dan niet in een risicogebied ligt. Ik apprecieer
het minutieuze werk van het agentschap en de wetenschappers. Ik
hoop dat dit ook wordt gerespecteerd.

In de meeste gemeenten van België werd vanaf 31 oktober per brief
aan de inwoners de opdracht gegeven om kippen en pluimvee binnen
te houden. De meeste burgemeesters hebben die ophokplicht
ingevoerd over heel hun grondgebied, ook al was er geen sprake van
een gevoelige natuurzone op dat grondgebied. Zij hebben dit
natuurlijk gedaan om de volksgezondheid te vrijwaren en om geen
risico te nemen. Men moet echter ook rekening houden met het feit
dat heel wat pluimveehouders, en zeker de niet-professionelen
waarvan er duizenden zijn in België, zo verplicht worden om hun
pluimvee op het hok te houden terwijl ze niet in een risicozone liggen.
Dat op het hok houden heeft veel praktische bezwaren. Dieren
moeten soms wekenlang in te kleine hokken verblijven. Veel
pluimveehouders zien zich verplicht hun dieren te slachten, terwijl ze
helemaal niet in een risicogebied wonen. Nogmaals, ik begrijp de
bezorgdheid van de burgemeesters, maar ik vraag ook respect voor
de anderen.

Er bestaat een tendens om de gevoelige natuurgebieden uit te
breiden met 1 kilometer. Dan nog zijn er echter heel wat gemeenten
die niet volledig in een risicogebied liggen. Om die reden stel ik mij de
vraag, mijnheer de minister, of het niet zinvol zou zijn om de
maatregel van de ophokplicht te hanteren in de risicovolle gebieden
zoals ze door het FAVV werden afgebakend. Kunnen daardoor niet
veel praktische problemen worden vermeden? Kunnen daardoor ook
niet veel dieren worden gespaard vermits zij niet in een risicogebied
leven en daardoor geen groot risico lopen? Die maatregel kan
natuurlijk alleen maar gelden zolang aan onze grenzen geen
vogelgriep wordt vastgesteld.

01.02 Hilde Dierickx (VLD):

Depuis le 31 octobre 2005, le
confinement est obligatoire à titre
purement préventif pour la volaille
et les oiseaux dans les espaces
naturels sensibles. La volaille
domestique et les oiseaux en
captivité ne peuvent entrer en
contact avec les oiseaux sauvages
et leurs déjections. L'Agence
fédérale pour la sécurité de la
chaîne alimentaire et les
scientifiques des universités ont
délimité les zones à risques avec
beaucoup de précision, parfois
même jusqu'au niveau d'une rue.
Les habitants de la plupart des
communes ont été informés par
courrier. Certains bourgmestres
ont instauré l'obligation de
confinement sur l'ensemble de
leur territoire pour des raisons de
sécurité et d'inquiétude
compréhensibles. Des milliers
d'éleveurs de volailles particuliers
qui n'habitent pas dans une zone à
risques, doivent par conséquent
enfermer leurs animaux pendant
des semaines dans des cages trop
petites, voire les abattre.

Ne serait-il pas plus raisonnable
d'appliquer les délimitations de
l'AFSCA? Une telle mesure ne
pourrait bien-sûr être appliquée
que jusqu'à ce que des cas de
grippe aviaire soient constatés aux
frontières avec les pays voisins.
Quelles sont les sanctions
appliquées en cas de non-respect
de l'obligation de confinement?
Existe-t-il des mesures à l'échelon
fédéral? La police locale procède-
t-elle à des contrôles et dresse-t-
elle des procès-verbaux?

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Ik heb dan nog een tweede, totaal andere vraag, mijnheer de minister.
Welke sancties zijn er verbonden aan het niet naleven van die
ophokplicht? Worden daarbij federale maatregelen genomen of hangt
dit volledig af van de burgemeesters? Zullen de lokale politieagenten
controle uitoefenen? Hiervoor zijn er toch heel wat praktische
bezwaren. Zullen zij eventueel verbaliseren?

01.03 Miguel Chevalier (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, het probleem is dat vragen, die men veertien dagen geleden
heeft ingediend, gedateerd zijn op het moment dat men ze mag
stellen. Ik denk dat de minister wel openstaat voor een discussie en
dat we eigenlijk wel mogen afwijken van de vraag die we hebben
ingediend door die aan te vullen met actuele informatie.

Het bestuderen van de vogelgriep op zich is een heel interessante
studie. Ik vind dat we onszelf een zekere ophokplicht zouden moeten
opleggen, want er is zoveel materiaal voorhanden dat we eigenlijk de
ganse week kunnen studeren tot de minister terugkomt en we hem
opnieuw het vuur aan de schenen kunnen leggen.

Er zijn heel wat maatregelen van kracht, maar er is ook bijzonder veel
verwarring over die maatregelen. Ik hoor hier verwijzen naar de
dioxinecrisis en andere fenomenen. Ik denk dat er één constante is:
als er een epidemie of een pandemie dreigt, dreigt ook de paniek. Dat
is wat we nu zien gebeuren. De afgekondigde maatregelen worden
onvoldoende gecommuniceerd of onvoldoende opgevangen door de
mensen, waardoor er vanzelf verhalen gaan ontstaan over die
vogelgriep.

Ik stel ook het fenomeen van de burgerlijke ongehoorzaamheid vast.
Ik heb de minister daarvoor in het verleden al gewaarschuwd, toen ik
hem bijna gesmeekt heb om de duiven uit de pluimveesector te halen.
We hebben dat nu spijtig genoeg moeten vaststellen in verschillende
gemeenten. Ik heb het vastgesteld door dagelijks dezelfde weg af te
leggen van mijn huis naar het station. Ik heb tot drie keer toe kippen
zien rondlopen op straat en ik heb vier kippen zien liggen op straat die
het slachtoffer waren geworden van verkeersagressie. Dat was voor
mij een nieuw fenomeen. Ik heb al veel kippen gezien ergens anders,
maar nog maar weinig op straat. Dat zij dan nog eens platgereden
worden ook, vind ik eigenlijk een gebrek aan respect van de mensen
voor hun beesten zelf, maar het is ook een uiting van burgerlijke
ongehoorzaamheid als opgelegde regels niet worden nageleefd. Het
heeft voor een stuk met de communicatie te maken, maar het heeft
ook te maken met het feit dat de mensen eigenlijk niet goed wisten
waar ze aan toe waren. Ik stel vast in mijn eigen gemeente dat men
een ophokplicht afkondigt, maar dat die tot heel bizarre toestanden
leidt. In een bepaalde straat sluit men de nummers 13, 15 en 17 in de
ophokplicht, terwijl nummer 19 er niet meer inzit. Ik begrijp dat niet.
De suspecte dieren die zouden kunnen passeren, volgen geen
Georoute; het zijn geen postbodes. Ze weten niet waarover ze vliegen
en waar ze een en ander laten vallen, maakt hen eigenlijk niet uit.

Er worden veel wilde geruchten verteld over die ophokplicht en het
verspreiden van een pandemie. Het probleem is dat de slinger altijd
uitslaat in één van de twee richtingen. Ofwel komt er een
wetenschapper in beeld die zegt dat er geen probleem is, ofwel komt
er iemand in beeld die zegt dat in de kortste tijd iedereen sterft aan

01.03 Miguel Chevalier (VLD): Si

les études relatives à la grippe
aviaire sont très nombreuses, les
mesures qui ont été prises prêtent
à confusion. La communication
sur le sujet a été insuffisante ou
l'information n'est pas
suffisamment passée auprès des
citoyens. La panique menace de
se déclarer à chaque fois qu'une
épidémie ou une pandémie nous
guette.

Le nombre de poulets errant dans
les rues ou qui sont délibérément
écrasés par des véhicules, est
frappant. Ceci témoigne d'un
manque de respect et de
désobéissance civile. Les règles
sont foulées aux pieds parce qu'on
baigne dans le flou. Dans ma
commune, certaines habitations
sont soumises à l'obligation de
confinement et d'autres pas, en
fonction du numéro de rue. Je
préconise l'élaboration d'une
annonce indiquant clairement ce
qui est autorisé et ce qui ne l'est
pas.

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

het griepvirus. Daarom zou ik er voor willen pleiten dat wat de
communicatie aan de bevolking betreft, er een actie komt zoals de
advertenties rond het Generatiepact. Ik zou graag hebben dat in de
krant eenzelfde advertentie wordt gepubliceerd waarin heel duidelijk
wordt bepaald wat kan en wat niet kan.

01.04 Magda De Meyer (sp.a-spirit): De "Generatiekip".

01.05 Miguel Chevalier (VLD): Ik heb het niet over de

"Generatiekip", mevrouw De Meyer, maar wel over het fenomeen als
dusdanig dat heel duidelijk zou vermeld worden wat kan en wat niet
kan.

Een van de neveneffecten is het volgende. Men vraagt aan iedereen
om zijn kippen op te sluiten, maar als men zijn kippen of ganzen heel
vlug om zeep wil, dan moet men ze maar in een heel beperkte ruimte
opsluiten. Dan worden ze binnen de veertien dagen doodziek, met
sterfte tot gevolg. Men krijgt dan nog een ander verhaal, want die of
die zijn kippen zijn gestorven en dus zal het wel vogelgriep zijn.
Daarom zou ik willen pleiten voor een heel duidelijke communicatie
die van dag tot dag wordt bijgeschaafd.

Wij viseren ook allemaal kippen, ganzen en zwanen. Ik stel echter
vast dat een zwaan of een gans die naar Damme vliegt een bepaalde
landingstrook nodig heeft. Ze vindt die meestal niet in een particuliere
tuin van een particuliere eigenaar, van slechts 400m². Die is immers
te kort voor die zwaan of gans om te landen of op te stijgen. Daarom
zou ik dan ook willen vragen om heel secuur om te gaan met die
ophokplicht.

Ik heb er de literatuur op nageslagen. Het is zo dat als men de grote
epidemieën van de voorbije jaren bekijkt, wij gaan dan zelfs terug tot
1918, men twee constanten ziet. Een eerste constante is het aspect
van de verwarde informatie die de bevolking bereikt. Er is ook het
aspect van burgerlijke ongehoorzaamheid. Ik stel echter vooral vast
dat de grote verspreiding steeds gebeurd is door de mensen zelf.

Een wetenschapper heeft mij verteld dat de troepenbeweging in
Vietnam van Amerikaanse soldaten die huiswaarts trokken eigenlijk
een katalysator van het griepvirus in 1968 was. Mijnheer de minister,
ik zie uw medewerker hartelijk lachen, maar dat is wetenschappelijk
gefundeerd en ik heb dat aangenomen.

Het zijn dus niet alleen de dieren waarvoor maatregelen moeten
genomen worden. Ook voor de mensen moeten er maatregelen
genomen worden. Een virus van die omvang kan, eenmaal het een
bepaalde kracht verworven heeft, bijna op 24 uur over heel de aardbol
verspreid worden.

Ik ben dus in elk geval een pleitbezorger voor het opnemen van
verantwoordelijkheid, voor het nemen van de juiste maatregelen,
maar vooral voor het wegwerken van paniek en van ondoordachte
maatregelen.

Ik zou nog willen vragen hoever het staat met de aanmaak van het
befaamde antivirale middel. Ik pleit ervoor dat men op Europees
niveau zou aankaarten dat die licenties doorbroken worden.

01.05 Miguel Chevalier (VLD):

Les poules enfermées dans un
espace très confiné tombent
rapidement malade et meurent.
Bien vite, il se dit alors qu'elles
sont mortes de la grippe aviaire.
Une communication transparente
et actualisée me paraît
indispensable.

Les cygnes et les oies ont besoin
d'un espace d'atterrissage d'une
certaine longueur, qu'ils ne
trouvent pas dans les jardins de
particuliers. C'est pourquoi il
convient de faire preuve d'une
grande minutie en ce qui concerne
l'obligation de confinement. Il
ressort d'ailleurs d'une analyse
des grandes épidémies des
dernières années que le virus a
principalement été répandu par
des êtres humains. Les mesures
doivent donc également en tenir
compte. Un virus puissant peut se
répandre sur la totalité du globe en
24 heures. Il faut éviter la panique
et les mesures irréfléchies.

Qu'en est-il de la confection des
antiviraux? Il faudrait plaider pour
la suspension des licences au
niveau européen. Par ailleurs,
nous sommes les principaux
acheteurs des antiviraux, alors
que le foyer du virus se situera
principalement en Asie. Peut-être
faudrait-il veiller à une diffusion
mondiale des antiviraux.

Dans notre pays, les pigeons sont
toujours considérés comme des
volatiles. Nous n'organisons plus
d'expositions, mais l'Allemagne et
l'Angleterre en organisent encore,
et même avec vente. Les Etats
membres peuvent donc
manifestement déroger aux
directives européennes. Aux Pays-
Bas, les pigeons ne font pas l'objet

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Ik wil nog een perfide bedenking maken. De haard van het virus, als
het massaal wordt overgezet op de mens, zal zich vooral in de streek
van Thailand, in Azië situeren. Wij kopen nu echter vooral het
antivirale middel op. Kwestie van ontwikkelingssamenwerking moeten
wij er misschien toch voor zorgen dat het antivirale middel ook globaal
verspreid wordt en niet alleen naar degenen die het zich kunnen
permitteren.

Voorts had ik graag geweten wat de exacte stand van zaken is op
Europees niveau.

Ik zie verschillende dingen gebeuren in Europa. Nogmaals pleit ik
voor duidelijkheid in verband met de duiven in ons land. Die worden
nog steeds ingedeeld in de pluimveesector. In ons land zijn er geen
tentoonstellingen meer, maar vorige week vond er in Kassel,
Duitsland, een zeer grote duivententoonstelling plaats, met verkoop.
Begin december wordt in Dortmund de grootste pluimveeshow van
Europa gehouden. Daar zullen ongeveer 25.000 stuks aanwezig zijn.
Er zal daar ook worden verhandeld. In Engeland is er binnenkort ook
een zeer grote duivenshow, met verkoop. Daar heeft men natuurlijk
de clausule ingebouwd dat er een geïsoleerde verkoop per hok moet
zijn.

Ik stel dus vast dat de lidstaten uitzonderingen kunnen krijgen op de
Europese richtlijnen.

Ik stel ook vast dat het ophokken in Nederland voor duiven niet
verplicht is. Daarom wil ik er toch bij de minister echt op aandringen
dat in ons land, waar ophokplicht is voor duiven in het ene geval,
maar in het andere geval weer niet en u weet dat duiven zich niet
houden aan die afgebakende gebieden , er een versoepeling zou
worden ingebouwd, vooral omdat het verleden steeds heeft bewezen
dat er een zekere resistentie is tegen het virus bij duiven.

U weet dat bij ons duiven een soort nationale aangelegenheid zijn, die
tot dezelfde orde behoren als veldrijden, vogelpik en biljart. U weet
ook dat het seizoen opnieuw voor de deur staat. Ik meen dus dat, als
wij absoluut willen vermijden dat elke duivenliefhebber zijn hok moet
sluiten en zijn activiteiten stilleggen, de minister een zekere
soepelheid aan de dag zou moeten leggen, vooral gelet op het feit dat
er een zekere resistentie was tegen virussen in het verleden en
misschien ook wel vandaag. Terwijl men heeft vastgesteld dat
paarden en varkens wel drager kunnen zijn en wel verspreider
kunnen zijn, zie ik vandaag geen maatregelen op dat vlak.

Ik wil vragen aan de minister dat hij tenminste de mogelijkheid
overweegt om, in overleg met de verschillende organisaties en met de
dierenartsen-specialisten, de maatregelen voor duiven te herzien,
rekeninghoudend met de specificiteit inzake de ophokplicht en
tentoonstellingen.

d'une obligation de confinement.
Je plaide pour un assouplissement
dans notre pays également, car
les pigeons sont dans une certaine
mesure résistants au virus. En
outre, une nouvelle saison va
débuter pour les colombophiles.
Les chevaux et les porcs peuvent
être porteurs et vecteurs du virus,
mais aucune mesure n'est
davantage prévue en la matière.

01.06 Mark Verhaegen (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, ik zal mijn vraag kort houden, maar ik wil u straks na uw
antwoord wel nog van repliek dienen.

De ophokplicht is veel te veel een zaak van het internet. Ik ben niet de
enige die dat vind. Heel wat mensen vinden dat. Het is een misvatting
te denken dat iedereen over een computer beschikt met

01.06 Mark Verhaegen (CD&V):

La communication relative à
l'obligation de confinement se
limite trop à l'Internet. Or, tout le
monde n'y est pas connecté.
Multiplier les sites web sont une
bonne idée, mais ce n'est pas

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

netverbinding. Wij vinden dan ook wij hebben dat vroeger al gezegd
dat het ontwerp van bijkomende websites weliswaar lovenswaardig,
maar ver onvoldoende is.

De website van het FAVV is de jongste weken uiteraard massaal
bezocht dat is een open deur intrappen wat ik nu doe om die
kaarten te bekijken en om de zones met ophokplicht te raadplegen.
Maar de software kon de toeloop niet aan en het heeft verscheidene
dagen geduurd om de website aan te passen. Voor velen duurde dat
veel te lang, omdat het juist die kritische periode was van het verlengd
weekend van Allerheiligen. Ik meen dat de allerheiligenvakantie geen
excuus mag zijn om een dergelijke situatie niet drastisch op te lossen.
Dat had niet mogen gebeuren, zoveel is zeker.

Wij vonden ook dat het een te voorspellen scenario zou zijn, want
men moest geweten hebben dat plots een hele hoop bezoekers
gelijktijdig zou wilden weten of zij wel of niet in een getroffen gebied
zaten.

Tijdens het minidebat hebben wij ook opgeroepen om de bevolking
degelijk te informeren, via andere kanalen; ook via radio, ook via
televisie, en via kranten, maar niet alleen via die websites.

Ik heb daarom een viertal kleine vragen.

Waarom werd niet onmiddellijk informaticapersoneel gevorderd om
het probleem te verhelpen? Dat had toch binnen enkele minuten
kunnen gebeuren.

Waarom werd de lijst met steden en gemeenten en eventueel wijken
niet onmiddellijk in alle kranten en op teletekst gepubliceerd? Waarom
is de kaart alleen te raadplegen op de website van het FAVV en
bijvoorbeeld niet op de website van de minister of op de website van
de FOD Volksgezondheid? Ten slotte, zal er in de nabije toekomst
wel nog overgegaan worden tot een aantal publicaties in kranten,
brochures en zo meer?

suffisant.

La carte des zones présentée sur
le site web de l'AFSCA a été
consultée massivement au cours
des dernières semaines. Lorsque
le logiciel s'est planté, il a fallu
plusieurs jours avant que le site
soit adapté. Même s'il s'agissait
d'un week-end prolongé, ce n'est
pas une excuse. Nous avions
d'ailleurs prévu ce scénario. Voici
quelques semaines, nous avions
déjà plaidé pour que cette
information soit diffusée par
d'autres médias.

Pourquoi n'avoir pas requis
immédiatement des informaticiens
pour remédier au problème du
site? Pourquoi la liste de villes,
communes et quartiers n'a-t-elle
pas été publiée immédiatement
dans tous les journaux et sur le
télétexte? Pourquoi ne peut-on
consulter la carte que sur le site
web de l'AFSCA et non sur celui
du ministre ou du SPF Santé
publique? La liste sera-t-elle
encore publiée dans les journaux?

01.07 Pieter De Crem (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, ik heb een vraag die wellicht in het verlengde ligt van een
aantal opmerkingen en vragen die hier zijn gesteld. Ik heb u daarover
tijdens de plenaire vergadering van vorige week ook al gesproken.
Het gaat over de categorieën van beperkingen die u in uw
rondzendbrief van 21 oktober vastlegt en die natuurlijk te maken
hebben met dat verzamelverbod voor levend pluimvee.

Heel in het bijzonder gaat het over de categorie siervogels. De
siervogels vallen onder de algemene bepalingen van uw
rondzendbrief. In Nederland is dat bijvoorbeeld niet het geval. In
Nederland wordt een uitzondering gemaakt voor die siervogels. De
volksgezondheid primeert natuurlijk, daarvan zijn we allemaal meer
dan wie dan ook overtuigd. De problematiek kent echter een andere
kant, met name in welke mate de categorie van de siervogels hierbij
betrokken is. Concreet gaat het over die vogelsoorten en over die
dieren die behoren tot een soort verenigingsleven, tot een soort
sportcategorie om het zo te zeggen en die eigenlijk de
vogeltentoonstellingen bevolken die zeker in deze tijd van het jaar
opgang maken. Ik kan in geen cultureel centrum komen, ik kan geen
lokale afdeling van mijn partij aandoen en ik kan in geen omgeving

01.07 Pieter De Crem (CD&V):

Toutes les expositions et tous les
concours de volaille et d'oiseaux
domestiques sont interdits pour
une durée indéterminée sur
l'ensemble du territoire. Or, aux
Pays-Bas une exception est faite
pour les oiseaux de volière.

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

komen waar ik geen affiches zie hangen van tentoonstellingen die
betrekking hebben op die siervogels. Mijn vraag is de volgende.

01.08 Minister Rudy Demotte: Afgelasten.

01.09 Pieter De Crem (CD&V): Afgelasten. Voorziet u in een

interpretatie van uw rondzendbrief? Kunt u een nieuwe rondzendbrief
schrijven? Waarover gaat het eigenlijk? Het gaat heel vaak over de
own breed van die siervogels en het behelst heel vaak het transport
van en naar de expositieruimte en heel vaak terug naar het domicilie
van de eigenaar. Ik zou dan ook vragen dat u in de mate van het
mogelijke daaromtrent geen gedoogbeleid zou voeren, maar dat u als
het kan misschien toch een aantal indicaties zou geven, temeer daar
de Belgische siervogelhouders zich eigenlijk wat in de hoek gedrumd
voelen in vergelijking met de Nederlandse collega's.

01.09 Pieter De Crem (CD&V):

Une telle exception est-elle
envisageable chez nous aussi?
Nous ne demandons donc pas
que soit appliquée une politique de
tolérance, mais que les directives
soient claires.

01.10 Frieda Van Themsche (Vlaams Belang): Mijnheer de

voorzitter, mijnheer de minister, collega's, er is al heel wat gezegd, ik
zal dus niet in herhaling vallen. 14 dagen geleden ben ik via Londen
teruggekomen uit Azerbeidjan. In de Londense luchthaven heb ik niks
gemerkt van waarschuwingen voor het vogelgriepvirus. Mijn man is
net terug uit het Verre Oosten en zegt dat er ginder wel veel over
wordt gesproken. Hier is dat echter niet zo. In Zaventem hangen
enkel grote affiches aan de uitgang voor reizigers van buiten de
Europese Unie, maar aan de uitgang die ik nam hingen er geen.
Misschien zou het beter zijn om affiches te hangen aan beide
uitgangen.

De laatste weken heb ik verschillende gemeentebesturen opgebeld
om te vragen hoe het juist zit met de ophokplicht. Ik kreeg ook
telefoon van mensen die niet juist weten wat ze moeten doen. Ik ben
dan gaan zoeken op de webstek, maar mijn verschillende pogingen
leverden niks op: ik geraakte er niet binnen. Eergisteren kon ik dan
lezen dat er zeer strikte maatregelen zijn voor de pluimveekwekers,
maar dat er naar de particulieren toe bitter weinig informatie wordt
verstrekt. Ik heb tevens gemerkt dat verschillende gemeentebesturen
zelf niet eens weten wat ze juist moeten doen. Vandaar mijn vragen.

Zijn alle problemen in verband met de bereikbaarheid van de webstek
nu van de baan? Kunnen mensen de webstek gemakkelijk bereiken
als ze informatie willen? Hoelang zal deze ophokplicht gelden? Heel
wat mensen hebben op aanraden van de gemeentebesturen immers
een aantal kippen gekocht om hun afval op een gemakkelijke en
ecologische manier kwijt te raken, maar hebben slechts kleine
kippenhokken.

Voorzitter: Magda De Meyer.
Présidente: Magda De Meyer.

Hoe verliep de communicatie met de gemeenten? Kregen zij enkel
informatie via de webstek, of gebeurde dat ook op een andere
manier?

De vraag die me door de mensen het meest werd gesteld, was: aan
welke voorwaarden moet het afdekmateriaal voldoen? Als men niet
over een hok beschikt, wat moet men dan over de afspanning
leggen? Ik kreeg op die vraag heel verschillende antwoorden van de
gemeenten, maar vond er zelf niks over terug op de webstek.

01.10 Frieda Van Themsche

(Vlaams Belang): Les problèmes
concernant l'accessibilité du site
internet sont-ils à présent résolus?
Quelle est la durée de l'obligation
de confinement? Comment la
communication vers les
communes se déroule-t-elle?
N'obtiennent-elles leurs
informations que par le seul biais
de l'internet? De même, les
conditions auxquelles doit
satisfaire le matériel couvrant ne
sont pas précisées; le ministre
peut-il fournir des précisions à ce
sujet? Quelles sanctions sont
prévues pour ceux qui ne
respectent pas l'obligation de
confinement? Combien de procès-
verbaux ont-ils déjà été dressés à
ce sujet? Le ministre se fonde-t-il
sur la directive européenne?
Combien de pays appliquent cette
directive? De quelle manière le
ministre informera-t-il les citoyens?

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Welke sancties zijn er voorzien voor mensen die niet aan de
ophokplicht voldoen? Wie is daarvoor bevoegd? Werden er reeds
pv's opgemaakt voor particulieren die aan de verplichting niet willen
voldoen? Zo ja, hoeveel? Steunt u daarbij op een Europese richtlijn?
Zo ja, in hoeveel landen wordt die richtlijn gevolgd? Via de
huisnummering en de straten wordt bepaald wie precies onder de
richtlijn valt.

Op welke manier zult u de burger, die onder die richtlijnen valt, zo
goed en zo duidelijk mogelijk op de hoogte houden en informeren?

01.11 Colette Burgeon (PS): Madame la présidente, monsieur le

ministre, à la fin novembre, tous les pays européens participeront à
un exercice de simulation des réponses face à une éventuelle
pandémie de grippe aviaire. Cet exercice, organisé par la
Commission européenne vise à tester les capacités de réponse des
services de santé, d'échange d'informations et de gestion de la
communication vis-à-vis du public.

Pourriez-vous nous indiquer comment, concrètement, notre pays se
prépare à cet exercice?
Quels sont encore les problèmes à résoudre?

01.11 Colette Burgeon (PS): Alle

Europese landen zullen eind
november deelnemen aan een
simulatie-oefening voor het testen
van scenario's in geval van een
eventuele vogelgrieppandemie.
Die oefening, die door de
Europese Commissie wordt
georganiseerd, heeft tot doel de
scenario's in de
gezondheidsdiensten, de
uitwisseling van gegevens en het
beheer van de communicatie ten
aanzien van het publiek te testen.
Hoe bereidt ons land zich op die
oefening voor? Welke problemen
werden nog niet opgelost?

01.12 Denis Ducarme (MR): Madame la présidente, monsieur le

ministre, vous nous aviez informés, le 25 octobre dernier lors du
débat relatif à la grippe aviaire, que la conférence interministérielle
belge avait pu faire une même observation relative à la délivrance
d'un message nécessairement clair, au départ d'une seule voix.

Afin d'éviter d'entrer dans des communications qui soient
dissonantes, le commissaire interministériel, M. Vanthemsche, était
chargé de la coordination des politiques relatives au plan de
communication que vous préparez. Le commissaire interministériel
devant donner priorité à ce plan, je gage que vous pourrez nous faire
part de quelques axes relatifs à ce plan de communication qui, je n'en
doute pas, sera précis, de qualité et ne se limitera pas uniquement à
une communication basée sur internet.

Pour insister sur la nécessité de communiquer, il m'importait d'attirer
votre attention sur la situation difficile du secteur avicole. La FEDIS a
fait constat d'une chute de 20% de la consommation de viande de
volaille et les volailles valorisées à la ferme ont perdu près de 50% de
leur valeur en deux mois. Cette situation oblige de multiples
exploitants à vendre leur production à perte dans de nombreux cas.
J'ai pu interroger la ministre Laruelle à ce propos la semaine dernière
et elle m'a indiqué qu'à ce stade et qu'à son niveau, la seule piste
visant à soutenir le secteur ne pouvait porter que sur une
augmentation des restitutions à l'exportation. Il apparaît donc que
l'axe concret sur lequel il est utile de travailler pour soutenir le secteur
demeure la relance de la consommation.

01.12 Denis Ducarme (MR): U

zei dat de Belgische
interministeriële conferentie een
communicatieplan heeft opgesteld
met de bedoeling een
eensluidende boodschap te
brengen. Ik hoop dat we daarover
enkele details kunnen krijgen.

De pluimveesector heeft het
moeilijk omdat de consumptie
terugvalt. Zowel de Waalse
landbouwfederatie als FEDIS
vragen dat een campagne zou
worden gestart om het verbruik
een duwtje in de rug te geven.
Werd op de interministeriële
conferentie beslist dat de
Gewesten hun acties moeten
coördineren en dat er campagnes
zullen worden uitgewerkt om de
kwaliteit van ons gevogeltevlees
aan te prijzen?

U zei ook dat u op het Europese
niveau voor een objectieve en niet-
alarmerende gemeenschappelijke
Europese communicatie heeft

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

J'ai demandé à un collègue du Parlement wallon d'interroger le
ministre de l'Agriculture wallon quant au projet qu'il entendait mettre
en oeuvre à cet égard. Tant la Fédération wallonne de l'agriculture que
la FEDIS réclament une campagne visant à la relance de la
consommation.

Est-il prévu, au sein de la conférence interministérielle, que les
Régions coordonnent leurs actions afin de relancer la consommation?
Est-il prévu que ces campagnes valorisant la qualité de notre viande
de volaille soient élaborées en collaboration avec l'AFSCA afin
d'insister à nouveau sur la qualité de nos méthodes sur le plan
sanitaire?

Cela m'apparaît en effet essentiel au niveau socio-économique. Je
citerai un chiffre à cet égard, le nombre d'exploitations d'élevages de
volailles est passé de 7.512 unités en 1998 à 5.935 en 2004.

Ensuite, nous avions également évoqué l'aspect européen lors de
notre dernière réunion relative à cette problématique. Vous aviez pu
nous informer que vous aviez plaidé, lors du Conseil informel des
ministres des 20 et 21 octobre, pour une approche commune de la
communication à l'échelle européenne qui soit objective et non-
alarmiste.

Dans ce cadre, je souhaite vous demander de plaider également pour
une activation rapide du centre européen de Stockholm, installé au
mois de mai 2005, qui, dans le cadre des risques de pandémie, a une
mission de collaboration avec les Etats membres, de coordination des
politiques et d'information du grand public. Il me semble que nous
parlons évidemment de ceci aujourd'hui sur le plan national.

Enfin, un autre thème que je souhaite aborder avec vous est celui
relatif à l'acquisition des stocks de Tamiflu qui devraient garantir une
couverture équivalente à 30% de la population dans le courant 2007.

Un des obstacles majeurs à la rapidité de l'acquisition réside dans le
fait qu'il est difficile pour les entreprises Roche, détentrices du projet,
de répondre à la demande. Ces dernières ne sont pourtant pas les
seules à produire ce médicament. Comme cela a déjà été évoqué
dans cette commission, d'autres possibilités de production existent.
Ainsi, certains pays comme l'Inde sont prêts à produire des
médicaments génériques, copies du Tamiflu. Si les entreprises Roche
ne veulent pas perdre la maîtrise du marché, nous avons la possibilité
d'émettre une licence obligatoire, qui ne vaudrait que pour notre
marché intérieur. Néanmoins, lors des accords de l'OMC du 30 août
2003, nous avons adjoint à cet agrément, une déclaration de non-
usage laissant, au même titre que les autres pays européens, la
capacité d'émission de ces licences obligatoires aux seuls pays en
voie de développement.

Selon plusieurs chercheurs de l'Université libre de Bruxelles et de la
VUB qui se sont exprimés de façon fort intéressante sur le sujet, nous
serions en mesure de revenir de manière unilatérale sur notre
déclaration de non-usage. Qu'en est-il exactement? Ne devrions-nous
pas plaider à l'échelle européenne, et à la lumière de la crise relative
à la grippe aviaire, pour une révision de cet accord afin de favoriser la
rapidité de notre approvisionnement et évidemment des économies
substantielles liées à l'acquisition des médicaments génériques?

gepleit. Is het niet aangewezen het
Europees centrum te Stockholm
snel van start te laten gaan?

De problemen om snel Tamiflu te
verkrijgen hebben voornamelijk te
maken met het feit dat het bedrijf
Roche moeilijkheden ondervindt
om aan de vraag te beantwoorden.
Er bestaan andere
productiemogelijkheden, onder
meer in India. We kunnen een
verplichte licentie uitvaardigen die
enkel voor onze binnenlandse
markt zou gelden. Bij de
akkoorden van de
Wereldhandelsorganisatie in
augustus 2003 hebben we aan
deze erkenning een verklaring van
niet-gebruik toegevoegd. Het blijkt
echter dat we op eenzijdige manier
kunnen terugkomen op onze
verklaring van niet-gebruik. Hoe zit
de vork precies aan de steel?
Dienen we niet op Europees vlak
te pleiten voor een herziening van
dit akkoord zodat sneller en met
minder kosten een stock kan
worden aangelegd?

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

De voorzitter: Mijnheer de minister, ik zou ook graag een vraag in het
debat inbrengen. Er is nogal wat kritiek op de ophokplicht. In het begin
waren er heel wat communicatieproblemen, dat moet iedereen
toegeven. Op het moment dat de ophokplicht werd afgekondigd,
waren de gemeenten nog niet officieel op de hoogte. Vandaar dat
alles een beetje in het honderd is gelopen. Men was niet goed
geïnformeerd. De reacties van de gemeenten op het terrein waren
ook heel divers. Sommige sluiten al hun eigen loopvogels en
zwemvogels op, andere laten ze loslopen. Iedereen reageert anders,
wat volgens mij de verwarring bij de bevolking nog doet toenemen.
Ervan uitgaan dat iedereen via internet de zaken kan volgen, is
natuurlijk ook een zware overschatting van de Belgen. Naar mijn
bescheiden mening loopt er van alles mis. De verwarring is compleet.

Gisteren zegde een aantal personen dat het voldoende was de plaats
waar hun kippen lopen te overdekken met kippengaas. Dat is
natuurlijk niet de bedoeling. Ik bedoel maar dat de gewone burgers
niet weten waaraan zich te houden. Het is totaal onduidelijk, met alle
bijhorende gevolgen. Er is een ophokplicht waarvan men niet weet
wat de inhoud is, laat staan dat ze op het terrein kan worden
toegepast.

Bovendien is er het dieronvriendelijke karakter. Daarover heeft een
aantal collega's het ook gehad. Als men die dieren voor lange tijd op
een kleine oppervlakte samen zet, komen er problemen, hoe men dat
ook draait of keert. Ik zwijg nog van de watervogels: zij gaan gewoon
kapot.

Daarop kan men dus heel wat kritiek leveren. De hobbyisten vragen
nu hun hobbyvogels te mogen vaccineren. Men zegt dat in Azië,
Mexico en Italië vaccinaties gebeuren. Is dat zo of niet? Men deelt dat
ons mee in officiële brieven van de hobbyistenverenigingen. Zij
vragen uitdrukkelijk dat vaccinatie voor hen mogelijk zou worden.

La présidente: Le confinement a
déjà fait l'objet de nombreuses
critiques. Les réactions des
administrations communales sont
pour le moins divergentes, ce qui
ajoute à la confusion parmi la
population. Ce serait une erreur de
croire que tout le monde est en
mesure de consulter le site
internet. Souvent, la population ne
connaît pas la portée exacte du
confinement et sait encore moins
comment il y a lieu d'appliquer les
directives.

Cette mesure n'est par ailleurs pas
respectueuse des animaux.
Certains oiseaux, comme les
oiseaux aquatiques, ne peuvent
survivre à un confinement. Les
amateurs d'oiseaux demandent
l'autorisation de vacciner leurs
oiseaux. Ils affirment qu'il existe
un vaccin, qui est déjà utilisé en
Asie.

01.13 Minister Rudy Demotte: Dat gaat over een ander vaccin. Nu

heeft men nog geen vaccin voor de H5N1. Daarop hebben wij dus
geen goed antwoord. Het is een illusie dat wij ons met die vaccinatie
zouden kunnen verdedigen. Ik zal daarover nog informatie geven.

01.13 Rudy Demotte, ministre: Il

s'agit d'un autre vaccin. Il est
illusoire de croire que nous
disposons déjà d'un vaccin contre
ce type de grippe aviaire.

01.14 Miguel Chevalier (VLD): Wat er volgens mij daar gebeurt...

01.15 Pieter De Crem (CD&V): Wacht eens even!

De voorzitter: Ja, wij beginnen het debat.

01.16 Miguel Chevalier (VLD): Mijnheer De Crem, de vraag die u

hebt gesteld over de hobbyisten, hebben wij veertien dagen geleden
al gesteld.

01.17 Pieter De Crem (CD&V): Mevrouw de voorzitter, u valt uit uw

rol. Ik stel voor dat u opnieuw op uw bank gaat zitten en de tweede of
derde in anciënniteit laat voorzitten. Dan kunnen wij discussiëren,
anders niet. Zo niet, hoor.

De voorzitter: Ik denk dat hij gewoon een aanvulling wil geven op wat er werd gezegd.

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

01.18 Pieter De Crem (CD&V): Ik heb een glossarium aan

aanvullingen.

De voorzitter: Wij hebben tijd, dat is geen probleem.

01.19 Pieter De Crem (CD&V): Er is een procedure en er is het

Reglement. Als u uit uw rol valt, gaat u daar zitten en duidt u de
jongste of de tweedejongste of mevrouw Van Themsche, of de heer
Verhaegen of de heer Bultinck of om het even wie aan, maar zo niet.

De voorzitter: Goed, we gaan daarover nu niet discussiëren.

01.20 Pieter De Crem (CD&V): We gaan daar wel over discussiëren.

Zo niet!

01.21 Miguel Chevalier (VLD): (...)

01.22 Pieter De Crem (CD&V): Ik ga er niet mee akkoord. Mevrouw

De Meyer, ofwel zegt u dat u een uiteenzetting wilt houden, en dan zet
u zich op de banken. Ofwel wordt iemand anders voorzitter van deze
commissievergadering.

De voorzitter: Mijnheer De Crem, als ik de kans krijg om te antwoorden, dan kan ik misschien ook iets
zeggen.

Ik stel voor om aanvullingen na het antwoord van de minister te houden, wanneer we in debat gaan.

Mijnheer De Crem, ik heb daarnet ook uitdrukkelijk gevraagd: "Als u mij toelaat, wil ik daar een vraag aan
toevoegen." Op dat moment heeft niemand in de commissievergadering gezegd dat daar een probleem
mee was.

Ik stel voor het debat rustig en sereen te laten verlopen, zodat we niet genoodzaakt zijn om mensen te laten
ophokken tijdens het debat.

01.23 Miguel Chevalier (VLD): De verwarring is dat er in andere

landen wel antivirale middelen worden toegediend.

De heer De Crem komt vandaag een vraag stellen, terwijl drie weken
geleden een vraag over dezelfde materie al door vier collega's werd
gesteld.

De voorzitter: Mijnheer de minister, kunt u een antwoord geven op al de vragen die tot nu toe gesteld zijn?

01.24 Minister Rudy Demotte: Mevrouw de voorzitter, ik denk dat het

over een zeer belangrijke materie gaat. Het is dus nooit verloren tijd,
zelfs indien zaken hier nog herhaald moeten worden.

Ik zal de verschillende vragen in vijf rubrieken groeperen.

Ten eerste zal ik spreken over de verschillende maatregelen die te
maken hebben met de ophokplicht voor pluimvee. Ten tweede
behandel ik de problemen die door de leden van de commissie
aangehaald worden over de communicatie over de ophokplicht. Ten
derde heb ik het over het verzamelverbod van levend pluimvee. Ten
vierde zal ik spreken over de financiële compensatie voor de
pluimveesector. Ten vijfde zal ik het hebben over de oefening die zou
moeten gebeuren.

01.24 Rudy Demotte, ministre:

L'obligation de confinement a pour
objet d'éviter le contact avec des
oiseaux sauvages ou avec leurs
excréments. Elle repose sur une
disposition de la Commission
européenne du 21 octobre 2005.
Les États membres doivent se
conformer à cette disposition sur
la base des critères et des
facteurs de risques et prendre des
mesures pour restreindre le risque
de contagion.

L'obligation de confinement a été

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

J'ajouterai un mot sur l'exercice de simulation qui devrait prendre
place en matière de pandémie humaine. Puis, peut-être, un petit
"divers" pour répondre notamment à la question des stocks
médicamenteux et à la possibilité d'activer la production des
antiviraux en cas de besoin.

Een eerste rubriek betreft de ophokplicht. De maatregel heeft tot doel
contact met wilde vogels en hun uitwerpselen te vermijden. De
ophokplicht is gebaseerd op een beslissing van de Europese
Commissie van 21 oktober 2005. Deze beschikking is gericht tot alle
lidstaten. Het is evenwel aan de lidstaten om op basis van de criteria
en de risicofactoren opgenomen in de beschikking, concrete en
aangepaste maatregelen te nemen om het gevaar op overdracht van
het aviaire influezavirus te beperken.

De ophokplicht die op 31 oktober van kracht werd, geldt alleen voor
pluimvee en voor in gevangenschap gehouden vogels die gehouden
worden in gebieden met veel in het wild levende vogels. Deze
gebieden werden afgebakend door experts-ornithologen. In de huidige
omstandigheden is een uitbreiding door de burgemeester naar
pluimveehouders buiten die gebieden niet aangewezen. Indien
bepaalde burgemeesters alsnog deze beslissing wensen te nemen,
moeten ze nagaan of daarvoor een toereikend wettelijk kader
voorhanden is. We rekenen vooral op de burgerzin van de mensen
die in de betrokken gebieden wonen. Indien het onmogelijk zou zijn
om alle vogels in een hok onder te brengen, wordt aanbevolen andere
maatregelen te treffen zoals netten om contact met in het wild levende
vogels uit te sluiten. Het afdekmateriaal moet voorkomen dat
uitwerpselen van overvliegende wilde vogels bij het pluimvee
terechtkomt.

De sancties ingeval van overtreding van de ophokplicht zijn
opgenomen in hoofdstuk 6 van de Dierengezondheidswet van 24
maart 1987. Er zijn verschillende mogelijkheden gaande van een
eenvoudige waarschuwing tot het in beslag nemen van dieren.
Overeenkomstig hoofdstuk 5 van de Dierengezondheidswet zijn niet
alleen de statutaire en contractuele personeelsleden van het
Voedselagentschap die door mij worden aangewezen, maar ook de
gerechtelijke agenten bij de parketten, de leden van de federale en
lokale politie en de ambtenaren van het bestuur der Douane en
Accijnzen bevoegd voor de vaststelling van overtredingen. Het FAVV
heeft nog geen processen-verbaal opgemaakt inzake particulieren die
niet aan de verplichtingen voldaan hebben.

De huidige politiek is eerder gebaseerd op een aanpak waarbij
degene die de maatregelen niet naleeft, op het probleem en op zijn
eigen verantwoordelijkheid dienaangaande wordt gewezen.

Ten tweede, wat betreft de communicatie in verband met de
ophokplicht. Aangezien het FAVV bevoegd is voor de afbakening van
de gevoelige gebieden, werd besloten deze informatie enkel via de
website van het FAVV beschikbaar te stellen. Bovendien wordt met
het oog op een coherente aanpak steeds alle informatie betreffende
aviaire influenza inzake de dierengezondheid op de webstek van het
Voedselagentschap weergegeven, terwijl het aspect Volksgezondheid
op de site van de FOD Volksgezondheid aan bod komt.

Er waren inderdaad problemen met de internettoepassing die ter

instaurée dans notre pays le 31
octobre 2005 et s'applique
uniquement à la volaille et aux
oiseaux en captivité dans les
zones où les oiseaux sauvages
sont nombreux. Ces zones sont
délimitées par des experts. Une
extension de la mesure à d'autres
zones n'est pas indiquée pour
l'instant. Si certains bourgmestres
veulent le faire malgré tout, un
cadre légal approprié est requis à
cet effet.

Nous comptons surtout sur le
civisme de la population. S'il
s'avérait impossible de confiner
tous les oiseaux, d'autres mesures
seraient recommandées. Le
matériel couvrant doit éviter que la
volaille entre en contact avec les
excréments d'oiseaux sauvages.

Les sanctions sont décrites au
chapitre 6 de la loi du 24 mars
1987 relative à la santé des
animaux et vont de l'avertissement
à la saisie des animaux. Outre les
membres du personnel de
l'Agence fédérale pour la sécurité
de la chaîne alimentaire, les
agents judiciaires près les
parquets, les membres de la
police locale et fédérale et les
agents de l'administration des
Douanes et Accises sont
compétents pour constater les
infractions. Aucun procès-verbal
n'a été dressé à ce jour.
L'approche actuelle consiste à
renvoyer les contrevenants à leur
propre responsabilité.

Etant donné que la délimitation
des zones sensibles relève des
compétences de l'AFSCA, cette
information ne sera disponible que
sur le site de l'AFSCA qui fournit
également toutes les informations
utiles relatives à la grippe aviaire
et au bien-être des animaux. Les
informations relatives à la santé
publique figurent sur le site du
SPF Santé publique.

Des problèmes ont effectivement
été constatés en ce qui concerne
l'accessibilité du site. Le nombre

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

beschikking werd gesteld van het grote publiek. Het enorme aantal
verzoeken om de kaarten met de gevoelige gebieden te bekijken, gaf
aanleiding tot het defect raken van de internetserver van het FAVV.
Bovendien kon, eens het defect verholpen, ook de toepassing zelf op
de servers van het Nationaal Geografisch Instituut het grote aantal
verzoeken niet verwerken.

Omwille van deze informaticaproblemen werd besloten de invoering
van de ophokplicht uit te stellen tot maandag 31 oktober. Teneinde de
situatie te verhelpen, werd een alternatieve toepassing ontwikkeld.
Deze oplossing was vanaf dinsdag 1 november om 01.00 uur
beschikbaar. Vanaf dat ogenblik was de informatie vlot toegankelijk.
Intussen is de informatie over de gevoelige gebieden zelfs aangevuld
met gegevens over de straten in die gebieden.

Om het gebrek aan informatie op te vangen en de vragen van het
grote publiek en de autoriteiten te beantwoorden, heeft het FAVV op
31 oktober een call center opgezet. In tegenstelling tot een aantal
beweringen was dit call center de hele week bereikbaar, ook op
Allerheiligen. Het heeft in die periode ongeveer 500 vragen
behandeld.

Het is wel duidelijk dat deze problemen de communicatie met het
publiek hebben bemoeilijkt. Het Voedselagentschap heeft de
belangstelling van het publiek voor zijn informatie over de gevoelige
gebieden duidelijk onderschat. Het is echter de eerste keer dat het
Voedselagentschap, conform een Europese beschikking,
maatregelen heeft getroffen die direct op particuliere pluimveehouders
zijn gericht.

Om in de toekomst een dergelijke situatie aan te kunnen, zal het
Agentschap zijn informaticatools moeten uitbreiden en meer tijd
inbouwen om maatregelen die voor particuliere houders zijn bestemd,
uit te voeren.

Het FAVV is van mening dat de beste weg om de bevolking op een
brede wijze te informeren, de weg van de gemeentebesturen is. Het
heeft deze weg effectief gevolgd en heeft daartoe via de gouverneurs
de nodige stappen gezet.

Op donderdag 27 oktober 2005 vond in de crisiscel van de regering
een overleg met de gouverneurs plaats. Diezelfde dag werd via het
crisiscentrum van de regering een informatiebundel aan de
gouverneurs overhandigd, die de bundel verder hebben verspreid bij
de gemeenten. Helaas was ook voor de gemeenten de
internettoepassing tijdelijk niet beschikbaar.

Momenteel wordt reeds onderzocht via welke andere kanalen de
burgers op een efficiënte en gebruiksvriendelijke manier kunnen
worden geïnformeerd. Dat is niet evident. De oorzaak van de
problemen lag niet bij de website van het FAVV maar in de toepassing
die werd ontwikkeld om de gevoelige gebieden visueel te kunnen
weergeven. Een bijkomende toegang tot de applicatie via bijkomende
websites biedt dus geen oplossing.

Wegens het groot aantal betrokken straten of delen van straten in de
verschillende gemeenten en wegens de grote hoeveelheid daarmee
samenhangende gegevens is het moeilijk om een volledige lijst in de

élevé de visiteurs a provoqué une
surcharge du serveur. Il a dès lors
été décidé de reporter l'obligation
de confinement au 31 octobre
2005. Une application de rechange
a été développée et était
accessible dès le 1

novembre.

Pour pallier ce dysfonctionnement,
l'AFSCA a ouvert le 31 octobre
2005 un "call center" accessible
toute la semaine qui a répondu à
550 questions.

L'AFSCA a sous-estimé l'intérêt
que susciteraient ses informations
sur les zones sensibles. C'est
néanmoins la première fois que
l'AFSCA était amenée à prendre
de telles mesures à grande
échelle. A l'avenir, l'AFSCA
renforcera ses instruments
informatiques et consacrera
davantage de temps à la mise en
oeuvre des mesures destinées
aux éleveurs privés.

L'AFSCA estime que la meilleure
façon d'informer la population est
de le faire par le biais des
administrations communales.
C'est la raison pour laquelle la
cellule de crise du gouvernement
a décidé le 27 octobre 2005
d'organiser une concertation avec
les gouverneurs, qui ont reçu un
dossier d'information qu'ils
peuvent ensuite diffuser dans les
communes.

Nous examinons actuellement par
quels autres canaux le citoyen
peut être informé. Les problèmes
sont en effet dus à l'application
informatique développée pour
présenter les zones à risques.
L'ouverture d'un accès
supplémentaire à cette application
par le biais d'un autre site internet
ne constitue donc pas la solution
au problème. Étant donné la
grande quantité de données, il est
difficile de publier une liste
complète dans les journaux, qui ne
sont par ailleurs pas lus par tout le
monde.

Le risque de contamination s'est
aggravé depuis que le virus H5N1

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

kranten te publiceren. We kunnen ons daarbij overigens afvragen in
welke mate het aantal krantenabonnees groter zou zijn dan het aantal
mensen dat toegang heeft tot het internet.

In antwoord op de derde reeks vragen wijs ik erop dat het hier gaat
over het verbod op het verzamelen van levend pluimvee.

Sinds het hoog contagene H5N1influenzavirus Europa heeft bereikt, is
ook het risico op besmetting in België toegenomen. Mocht het virus in
België pluimvee of in gevangenschap gehouden vogels besmetten,
zou het zich via allerlei markten, tentoonstellingen en andere
verzamelingen heel snel kunnen verspreiden. Daarom werd eveneens
in België, in uitvoering van de eerder vermelde Europese
beschikkingen, een verzamelverbod ingevoerd.

De duurtijd van het verzamelverbod werd nog niet bepaald.

In de loop van de maand november zal zowel op Europees als op
Belgisch niveau een evaluatie plaatsvinden. Afhankelijk daarvan zal
het verzamelverbod wel of niet gehandhaafd blijven.

Ten vierde, wat de financiële compensatie voor de pluimveesector
betreft, sinds midden augustus de periode waarin aviaire influenza
opnieuw de kop opstak in Zuid-Oost-Azië en later opdook in Siberië
heb ik ernaar gestreefd een communicatiebeleid te voeren dat zowel
proactief, objectief, als vrij van sensatiezucht was.

Een eerste doelstelling was de professionele pluimveesector te
informeren over het mogelijke maar reële gevaar van het opduiken in
Europa. Een informatiecampagne werd gelanceerd door het
Voedselagentschap, gebaseerd op bewustmaking, het in herinnering
brengen van de symptomen, het herinneren aan de wettelijke
bepalingen, en goede hygiënepraktijken.

Een tweede doelstelling was op basis van een checklist de
professionele pluimveehouders inzicht te verschaffen in de situatie
van hun bedrijf in termen van bioveiligheid, dus: de nabijheid van
rustplaatsen voor wilde vogels en de mogelijkheden tot reiniging en
ontsmetting.

Tot slot, werd in samenwerking met de bevoegde gewestelijke
diensten en de wetenschappelijke instellingen, de vaststelling van
gevoelige gebieden gerealiseerd, wat toegelaten heeft de ophokplicht
aan professionelen en liefhebbers in die gevoelige gebieden op te
leggen.

Al die informatie werd verspreid via de website van het FAVV, via de
media en via een meldpunt dat speciaal met dat doel werd opgericht.

De deelname van de verantwoordelijken van het FAVV en zijn
woordvoerders aan publieke debatten en conferenties, heeft
ongetwijfeld bijgedragen tot realistische informatieverspreiding;
zonder overbodige passie, wetenschappelijk voorbereid en gestoeld
op de nodige nationale en Europese wettelijke referenties.

Ik wil er ook op wijzen dat de frequente contacten met de sector
geleid hebben tot een duidelijke en objectieve visie op het te voeren
communicatiebeleid naar de sectoren en de consumenten. Het

a atteint l'Europe. C'est pourquoi
notre pays a décrété une
interdiction de rassemblement. Sa
durée n'a pas encore été fixée.
Dans le courant du mois de
novembre, une évaluation aura
lieu aux échelons européen et
belge.

Depuis la mi-août, je tente de
mener une politique de
communication proactive et
objective. Le secteur avicole
professionnel doit être informé du
danger potentiel mais réel
d'apparition de la grippe aviaire en
Europe. L'AFSCA a lancé une
campagne d'information. Par le
biais d'une "checklist", les
exploitants avicoles professionnels
devaient être informés de leur
situation sur le plan de la
biosécurité. Les zones sensibles
ont été délimitées en collaboration
avec les services régionaux
compétents et les institutions
scientifiques. Une obligation de
confinement de la volaille a ainsi
pu être imposée pour les
professionnels et les amateurs
situés dans ces zones. Cette
information a été diffusée par le
biais du site web de l'AFSCA, des
médias et d'un point de contact
créé à cet effet. Les responsables
et les porte-parole de l'AFSCA qui
ont participé aux débats publics
ont sans aucun doute contribué à
une diffusion réaliste de
l'information.

Je ne puis nier que, dans un
premier temps, la crainte de voir
apparaître la maladie même si le
risque pour la santé publique était
extrêmement limité a suscité
chez le consommateur un réflexe
de méfiance à l'égard des produits
à base de volaille. Des éléments
indiquent que la confiance des
consommateurs se restaure peu à
peu. Dans notre communication,
l'AFSCA et moi-même avons
consacré toute l'attention
nécessaire à la sécurité du
consommateur, par exemple au
moyen d'un affichage dans les
points de vente.

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Voedselagentschap heeft zich met andere woorden duidelijk
voorbereid op een mogelijk opduiken van aviaire influenza bij het
Belgische pluimvee, steeds in nauw overleg met de diverse nationale
en Europese experts en met respect voor de Europese beslissingen
terzake.

Ik heb niet ontkend en het kan ook niet ontkend worden dat de vrees
voor het opduiken van de ziekte, hoewel het risico voor de
volksgezondheid zeer beperkt is, er in eerste instantie toe geleid heeft
dat de consumenten in heel Europa wantrouwig zijn geworden voor
pluimveeproducten. Onterecht, laat dit duidelijk zijn. De eerste
indicaties tekenen zich af dat het consumentenvertrouwen stilaan
terugkeert. Het FAVV en ik hebben in onze communicaties echter
steeds de nodige aandacht besteed aan de veiligheid voor de
consument van pluimveeproducten. Het raadgevend comité van het
FAVV verspreidde hierover een boodschap die kan geafficheerd
worden in verkooppunten.

Gelet op de bevoegdheidsverdeling inzake het landbouwbeleid kan ik
geen uitspraken doen over het eventuele inkomensverlies dat de
pluimveehouders tengevolge van het afgenomen
consumentenvertrouwen zouden hebben opgelopen. ingevolge de
recente bevoegdheidsverdeling behoort het inkomensbeleid in de
landbouwsector immers tot de bevoegdheid van de Gewesten. In het
kader van de federale bevoegdheid werden evenwel de nodige
maatregelen genomen. Een bedrag van 606.000 euro werd
voorbehouden voor de monitoringprogramma's. Het FAVV legt een
crisisreserve aan van 10 miljoen euro voor de financiering van de
operationele kosten die gepaard gaan met een mogelijke uitbraak van
een besmettelijke dierenziekte. Ik wil er ten slotte op wijzen dat via het
Sanitair Fonds voorzien wordt in de vergoeding van pluimveehouders
voor de directe schade opgelopen tengevolge van eventuele
opruimingen.

Je ne peux me prononcer sur
l'éventuelle perte de revenus pour
les aviculteurs, car la politique des
revenus dans le secteur agricole
est une compétence des Régions.
L'État fédéral a pris les mesures
nécessaires dans le cadre de ses
compétences. Un montant de
606.000 euros a été réservé à des
programmes de monitoring.
L'AFSCA constitue une réserve de
crise de 10 millions d'euros pour
faire face aux coûts générés par
l'apparition éventuelle d'une
maladie animale contagieuse. Il
est prévu d'indemniser, au moyen
du Fonds sanitaire, les aviculteurs
pour les dommages directs qu'ils
subiraient en cas d'abattages
forcés.

Le cinquième point porte sur des mesures telle une simulation à
travers l'exercice en cas d'éclatement de cette pandémie avec des
conséquences sur l'homme. Fin novembre, tous les pays européens
vont participer à un exercice de simulation de réponses face à une
éventuelle pandémie de grippe aviaire. Cet exercice portant le nom de
"common ground" est organisé à l'initiative de la Commission
européenne et vise à tester les capacités de réponse des services de
santé, d'échanges d'informations et de gestion de la communication
vis-à-vis du public. Notre pays y participe au même titre que tous les
Etats membres de l'Union. C'est la première fois qu'un tel événement
a lieu.

Les objectifs tracés par les concepteurs et validés par l'autorité
européenne sont les suivants:
- tester la mise en alerte des plans nationaux des Etats membres;
- tester en vue d'une amélioration la compatibilité et l'interopérabilité
des plans nationaux des Etats membres;
- analyser les mesures de réponse;
- analyser la pertinence de ces mesures;
- examiner le rôle de la Commission européenne en situation de
pandémie.

Il s'agit pour l'essentiel d'un exercice de type "common post". Il n'y a
donc ni déploiement, ni intervention sur le terrain. Cet exercice sera

Eind november zullen alle
Europese landen deelnemen aan
"Common Ground", de
simulatieoefening waarbij de
respons op het eventueel
uitbreken van een grieppandemie
bij de mens wordt getest. Het is de
eerste keer dat de Europese
Commissie die oefening
organiseert om de reactie van de
gezondheidsdiensten, de
informatie-uitwisseling en de
voorlichting van de bevolking te
testen.

De Europese overheden hebben
zich tot doel gesteld om de
paraatheid, de compatibiliteit en de
interoperabiliteit van de nationale
plannen van de lidstaten te testen
en te evalueren en eventueel te
verbeteren. Dankzij die oefening
zal de respons kunnen worden
gemeten, de kwaliteit ervan

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

centré sur la communication et sera mené à partir du centre de crise
SPF Santé publique, Environnement et Sécurité de la chaîne
alimentaire.

Il y aura, à l'échelle européenne, une fonction de contrôle centrée sur
la communication entre chaque pays et la Commission, d'une part, et
entre les différents Etats membres, de l'autre

En ce qui concerne la liste des services impliqués dans notre pays,
nous trouvons, au sein du SPF Santé publique, la direction générale
de crise, l'inspection de l'hygiène et Saniport. De plus, nous trouvons
le Commissariat interministériel pour la grippe aviaire, l'Agence
fédérale pour la sécurité de la chaîne alimentaire et les services de
communication de ces instances du SPF et du Commissariat, l'Institut
de Santé publique, le Centre d'études et de recherche vétérinaire et
agrochimique et ma cellule stratégique. A côté de ces instances
affectées à la santé figureront le Centre de crise du gouvernement, le
SPF Relations extérieures et la Défense nationale. Les Communautés
et les Régions seront également invitées à participer à l'exercice.

Je puis vous assurer que cet exercice a déjà fait l'objet d'une
préparation attentive, entre autres au sein du comité de pilotage
instauré auprès du Commissariat interministériel. Une réunion
supplémentaire aura lieu le 17 novembre, en vue de mettre la
dernière main à cette préparation.

Je suis également attaché aux enseignements qui pourront être
extraits de ce test afin de pouvoir valider davantage la pertinence de
nos analyses et de nos engagements au titre de participation à la
crise.

Je voudrais aussi répondre à un problème qui ne faisait l'objet
d'aucune trame dans l'ensemble des questions posées, mais qui était
traité dans un article de presse, par le biais d'une carte blanche
rédigée par des chercheurs. Comme vous, je l'ai lue et je me réjouis
du fait que des chercheurs émettent des propositions via les médias.
Voilà qui permet un débat public, toujours intéressant en termes
d'enrichissement des stratégies de réponses à une crise.

Je soulignerai que les pistes juridiques abordées par les chercheurs
font l'objet, à ma demande d'hier encore, d'investigations. J'ai posé le
problème dans les mêmes termes qu'eux l'ont posé à
M. Vanthemsche, auquel j'ai demandé de me fournir une réponse
dans les plus brefs délais. Je vous tiendrai au courant dès que nous
aurons reçu des réponses supplémentaires sur le plan juridique. Je
suis extrêmement attentif à la question posée.

Je me tiens évidemment à votre disposition pour d'autres questions
ou des précisions après ce premier tour de réponses.

worden onderzocht en de rol van
de Europese Commissie bij een
pandemie worden geëvalueerd.
Deze oefening van het type
"command post" zal zonder
ontplooiing of inzet in het veld
verlopen. Ze zal voornamelijk op
de communicatie zijn gericht en
zal vanuit het crisiscentrum van de
FOD Volksgezondheid, Leefmilieu
en Veiligheid van de voedselketen
worden geleid.

Op Europees vlak wordt er
controle uitgeoefend op de
communicatie tussen de lidstaten
en de Commissie enerzijds, en
tussen de verschillende lidstaten
anderzijds.

In België zullen het DG incident-
en crisismanagement, de
gezondheidsinspectie en Saniport,
alsook het Interministerieel
Commissariaat voor de vogelgriep,
het Federaal Agentschap voor de
veiligheid van de voedselketen en
de communicatiediensten van de
drie diensten van de FOD en van
het Commissariaat bij dat
experiment worden betrokken.

Daarnaast zullen het
Wetenschappelijk Instituut
Volksgezondheid, het Centrum
voor onderzoek in
diergeneeskunde en agrochimie
en mijn beleidscel aan de
simulatie deelnemen.

Naast die diensten en instellingen
van de FOD Volksgezondheid
zullen ook het crisiscentrum van
de regering, de FOD's
Buitenlandse zaken en Defensie,
alsook de Gemeenschappen en
Gewesten hun steentje bijdragen.
Die simulatie werd nauwlettend
voorbereid, onder meer in de
stuurgroep dat bij het
interministerieel commissariaat
werd opgericht en morgen wordt
een bijkomende vergadering
gehouden.

Die oefening biedt ons de
gelegenheid de relevantie van
onze analyses en van onze

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

preventieve afspraken te toetsen.

Tot slot, dit als antwoord op de
door een aantal onderzoekers in
de pers gepubliceerde "carte
blanche": ik heb de vraag in die
termen aan de heer Vanthemsche
bezorgd, met de vraag me zo snel
mogelijk een antwoord te
bezorgen. Mijn diensten
onderzoeken op dit ogenblik de
juridische denksporen die door die
onderzoekers werden uiteengezet.
Zodra ik over de resultaten
daarvan beschik, zal ik ze u
meedelen.

01.25 Mark Verhaegen (CD&V): Mevrouw de voorzitter, mijnheer de

minister, ik blijf toch vinden dat de gegeven informatie onvoldoende
was en gebrekkig is overgekomen. U zegt dat u de gemeenten
geïnformeerd hebt en dat de gemeenten zelf maar een artikel
moesten opstellen. Ik heb ook gevraagd waarom dat niet kon door
middel van folders, die de gemeenten desnoods zelf in het
risicogebied zouden verspreiden, of een boodschap op radio of tv die
de bevolking de juiste, exacte informatie bezorgt met duidelijke
beschrijving over bijvoorbeeld het griepvaccin, antivirale
geneesmiddelen, kippen en volières in de tuin en dergelijke meer.

Ik geef een voorbeeld. Wie goed geïnformeerd is, bestelt blijkbaar de
vaccins. Misschien heeft hij ze niet nodig of misschien bestelt hij een
verkeerd vaccin. Zonet hoorde ik het voorbeeld van Tamiflu, waarvan
ik vernam dat het heel wat nevenwerkingen kan hebben. Als u zegt
dat we massaal Tamiflu zullen innemen zonder voorschrift...

01.25 Mark Verhaegen (CD&V):

Les informations fournies étaient
incomplètes et ont été transmises
de manière déficiente. Le ministre
a informé les communes qui ont
dû elles-mêmes rédiger un texte.
Cette information ne pouvait-elle
pas être plus directe, par exemple
en diffusant des dépliants
explicatifs dans les zones à risque
ou en lançant une large campagne
médiatique?

Une information correcte est
également nécessaire pour éviter
que les gens ne recourent de
manière inconsidérée à des
vaccins. Ainsi par exemple, le
Tamiflu n'est pas exempt d'effets
secondaires.

01.26 Minister Rudy Demotte: Zonder voorschrift is Tamiflu niet

verkrijgbaar.

01.26 Rudy Demotte, ministre:

Le Tamiflu ne peut être délivré
sans ordonnance.

01.27 Mark Verhaegen (CD&V): Neen, maar ik denk dat er toch een

bijsluiter bij moet zitten waarop de nevenwerkingen vermeld staan.

01.28 Minister Rudy Demotte: Ze vragen om een voorschrift te

krijgen. Indien een arts dat goedkeurt en Tamiflu voorschrijft, dan kan
men ook de neveneffecten laten gebeuren. Het is namelijk een wapen
dat men éénmaal gebruikt. Als het niet op een aangepaste manier
gebruikt wordt, dan verminderen de effecten van die geneesmiddelen.
Volgens Volksgezondheid moet men erg gevarieerde informatie aan
de voorschrijvers geven, wat gebeurt door de rondzendbrief die door
mijn diensten onder de artsen verspreid wordt.

01.28 Rudy Demotte, ministre:

S'il est utilisé d'une façon
inadéquate, ses effets sont
réduits. Une circulaire de mes
services tend à le rappeler aux
médecins qui le prescrivent.

01.29 Mark Verhaegen (CD&V): Mijnheer de minister, ik hoop dat

men er inderdaad voorzichtig mee is, want het kan ook leiden tot
hallucinaties, bewustzijnsvermindering en dergelijke meer. In Japan
zijn er trouwens enkele accidenten mee gebeurd. Een jongere had

01.29 Mark Verhaegen (CD&V):

J'espère que la prudence est de
mise, car certains problèmes ont
été décelés au Japon. Une bonne

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

zich onder een vrachtwagen gegooid omdat hij zich van niets meer
bewust was. Ik wil maar zeggen, dat zijn allemaal risico's. Maar als u
zegt dat er een filter tussen zit, dan is dat wel een oplossing.

Ik doel op dat krantenknipsel. Collega Chevalier heeft het voorbeeld
van het Generatiepact gegeven. Voor ons is dat geen goed voorbeeld
omdat het geen pact is, hoogstens een generatieplan. De generaties
zijn namelijk niet geconsulteerd, evenmin als de deelstaten. Maar als
communicatiemiddel kan het wel een vergelijkingspunt zijn. Daarmee
ben ik het wel eens.

Ik denk dat het de bedoeling zou kunnen zijn om op die manier
duidelijke communicatie te geven, omdat de meeste mensen toch een
krant lezen. Wie geen krant leest, zal die informatie wel snel krijgen
van anderen.

Maar nu was het probleem dat de website niet geopend kon worden,
en alles viel plat. Er was wel een kaart met risicogebieden, maar de
mensen konden ze niet consulteren.

Na enkele dagen was de kaart op de website terug in de ether. Ik heb
begrepen dat bepaalde risicogebieden plots verdwenen waren.
Misschien is het wel interessant dat de minister dit hoort want dat is
wel een praktische opmerking.

Ik zei dus, mijnheer de minister, dat toen de kaart op de website terug
in de ether was er een aantal risicogebieden verdwenen waren. Ik
kreeg terzake de melding van de zogenaamde Kleiputten in
Roeselare. Een collega vertelde mij dat. Op maandag was dit nog een
risicogebied en de donderdag daarna was het geen risicogebied
meer. Dat is een specifiek geval. Dit klopt toch niet helemaal.
Niemand kan er een verklaring voor geven. Ik heb er eens voor
rondgebeld. De mensen weten eigenlijk niet waaraan zich te houden.
Daar is dus duidelijk verwarring troef. Wij moeten ons wapenen als de
ophokplicht nog enkele maanden of nog vijf, zes of zeven maanden
gaat duren. Hieraan moet toch de nodige aandacht worden
geschonken.

Het tweede luik heeft betrekking op de compensatiemaatregelen voor
het inkomensverlies. U zegt dat u geen idee heeft van de schade die
de pluimveekwekers hebben geleden. Er kan alleen worden gezegd
dat de prijs per braadkip gezakt is van 68 naar 55 eurocent. U zegt
ook dat er een bepaald aantal braadkippen minder werd verkocht. Op
dat moment moet u zich toch een idee kunnen vormen van de
economische schade die tijdens die periode werd geleden? Volgens
mij zou u zich er niet zo gemakkelijk vanaf moeten maken en ik hoop
dat u ons dit alsnog zult bezorgen.

Hoe kunnen we die pluimveehouders vergoeden? U zegt dat een
groot gedeelte van de bevoegdheid Landbouw, waaronder de
economische bevoegdheid, sinds 2001 naar de Gewesten is
overgeheveld. De Gewesten hebben echter niet de nodige middelen.
Ik dacht dat de heer Ducarme een vraag heeft gesteld aan minister
Laruelle. Zij heeft een aantal mogelijke maatregelen voorgesteld. Zij
dacht onder meer aan invoertarieven of productiesteun. Ik meen dat
het goed zou zijn als u terzake met uw collega van Landbouw zou
overleggen zodat de federale regering op dat vlak iets meer kan doen
dan alleen zeggen dat de Gewesten terzake bevoegd zijn.

communication est donc
indispensable. Le journal reste le
média idéal pour ces campagnes,
comme on l'a vu pour le Contrat
de solidarité entre les générations.
Le site de l'AFSCA comportait une
carte des zones à risques, mais il
était impossible de la consulter.

Le ministre peut-il expliquer
pourquoi une série de zones à
risque avait disparu quand la carte
pouvait de nouveau être
consultée? Je pense notamment à
la réserve naturelle "De Kleiputten"
à Roeselare.

Le ministre affirme ignorer encore
les pertes que le secteur avicole
devra essuyer. Une estimation
n'est pourtant pas si difficile à
faire. Il sait que le rendement par
poule a fortement diminué et que
la vente a sensiblement reculé. Un
simple calcul suffit. Quant à
l'indemnisation, le ministre ne peut
prétexter que l'agriculture a été
régionalisée. Le gouvernement
fédéral peut lui aussi prendre des
mesures compensatoires,
notamment par le biais d'une aide
à la production.

J'exhorte le ministre à attacher
beaucoup d'importance à la
communication sur le dossier
relatif à la grippe aviaire. Il
convient d'éviter à tout prix la
menace de panique. Des mesures
tout à fait normales et qui sont
avant tout liées au risque de
salmonellose, comme le fait de ne
pas consommer d'oeufs crus,
peuvent rapidement susciter la
panique dans le climat actuel.

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Voor het overige hebt u al mijn vragen beantwoord. Er zijn een aantal
groepen waarvoor de maatregelen misschien overdreven lijken. Ik
kan mij ook akkoord verklaren met wat de collega's zeggen over de
sportvogels, de duiven en de siervogels alhoewel ook op dat vlak
voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen. Er moet op dat vlak
inderdaad een delicaat evenwicht worden gezocht.

Ik heb in uw antwoord op de vraag van collega Burgeon gehoord dat
er een soort simulatieoefening bestaat. Ik mag dan ook aannemen dat
de zaak technisch onder controle is en daarmee bedoel ik dat de
rampenplannen en de draaiboeken klaarliggen als er een eerste geval
van vogelgriep moest worden ontdekt.

In elk geval, wat nog ontbreekt, is volgens ons de geloofwaardige
communicatie. Ik denk dat we daar zeker nog iets aan moeten doen,
want de schrik van de mensen zit er zeker nog in na de dioxinecrisis.
Wij hopen dat die niet zal oplopen tot paniek, want als er paniek is, zal
men pas echt tot overdreven maatregelen komen, die miljardenkosten
voor onze economie kunnen betekenen. Dat moeten we zeker
vermijden, zeker als het niet nodig is. Daarom herhalen wij de vraag,
die ook collega Goutry gesteld heeft, dat de minister zijn prioriteiten
op een rijtje zet, eventueel op tv, om de bevolking met argumenten
gerust te stellen.

Ik geef een paar voorbeelden en dan sluit ik af, mevrouw de
voorzitter.

Wat het gebruik van eieren en vlees betreft, hoor ik het Europees
Agentschap voor de Voedselveiligheid afraden om rauwe eieren te
eten, maar u weet ook dat verse mayonaise van de koks en tiramisu
met rauwe eieren worden gemaakt. Niet goed gebakken of niet gaar
kippenvlees is ook af te raden. Dat zijn natuurlijk allemaal zaken die
mensen tot paniek stemmen, maar uiteindelijk gaat het over een
aantal maatregelen die er ook zonder deze vogelgriep moesten
komen, want zij worden vooral ter voorkoming van mogelijke
salmonella-infecties ingezet. Men moet die zaken dan ook heel
duidelijk aan de mensen bekendmaken. Men gaat nu zeggen dat het
ene een gevolg van het ander is, maar dat is zeker niet het geval. Ik
ben blij dat u knikt, mijnheer de minister. Dat zijn allemaal zaken die
heel duidelijk moeten gezegd worden. Ik denk dat die communicatie
nog een stuk beter kan zodat de paniek in mijn omgeving en ik denk
in heel België geen psychose wordt, want dan komt mevrouw
Avontroodt misschien binnengevlogen.

Tot zover mijn uiteenzetting, mevrouw de voorzitter.

01.30 Hilde Dierickx (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, als ik het goed begrepen heb, zult u zich houden aan de
oorspronkelijke afbakening van de risicovolle gebieden? Op de
website van het FAVV was er sprake van dat het eventueel zou
uitgebreid worden met 1 kilometer. Ik heb begrepen dat het zo blijft en
dat u natuurlijk de evaluatie eind november afwacht, op Belgisch en
op Europees niveau.

01.30 Hilde Dierickx (VLD): Je

retiens de la réponse du ministre
que la délimitation initiale des
zones à risque ne sera pas
adaptée et qu'il attend l'évaluation
de fin novembre.

01.31 Miguel Chevalier (VLD): Mijnheer de minister, ik wens een

aantal bemerkingen te maken bij uw antwoord.

01.31 Miguel Chevalier (VLD):

J'ai l'impression que le début de
panique qui règne aujourd'hui

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Ik heb er reeds op gewezen dat pandemie en paniek heel dicht bij
mekaar liggen. Hoe correct en sober men de communicatie met de
bevolking ook voert, er zullen altijd doelgroepen zijn die er alle belang
bij hebben om de paniek aan te wakkeren. Dat kunnen bepaalde
media of wetenschappers zijn. Iedereen kent de landbouwexperts die
na twee dagen regen op het scherm verschijnen met de boodschap
dat het slecht gaat met de landbouw en verkondigen dat de
aardappeloogst zal mislukken. Ook bepaalde politieke partijen kunnen
garen spinnen uit de paniek en hopen misschien op een pandemie. Ik
vermoed evenwel dat de meeste personen in deze commissie
aandringen op het installeren van maatregelen zodat we alles kunnen
indijken. Degenen die zich aangesproken voelen, zijn wellicht
verkeerd aangesproken.

Mijnheer de minister, ik blijf hameren op correcte maar sobere en
duidelijke informatie, op heel regelmatige tijdstippen. Uit de
bevindingen en de betogen van een aantal personen is gebleken dat
het internet niet zaligmakend is. We moeten nog steeds gebruik
kunnen maken van andere communicatiemiddelen. Ik pleit ervoor om
in deze problematiek zeer "basic" te worden. We moeten gebruik
maken van kranten, folders, strooibriefjes en van de
verantwoordelijkheid van de gemeenten inroepen.

Ten tweede, ik blijf het moeilijk hebben met de afbakening van de
risicogebieden. Een dergelijke beslissing is niet alleen arbitrair maar
mag zeker niet worden overgelaten aan ornithologen-experts omdat
het mensen zijn die met een verrekijker naar een vogel kijken en op
een millimeter na kunnen voorspellen welke vliegroute de vogel zal
kiezen. De realiteit is, mijns inziens, anders. Volgens mij moet men
streven naar een meer algemene maatregel met een aantal
modaliteiten, zoals bijvoorbeeld het aantal vierkante meter per dier. Ik
spreek uit eigen ervaring. Mijn ganzen liepen vrij rond in een
boomgaard. Thans zijn ze opgesloten op 10 vierkante meter. Binnen
de kortste keren is dat een mestvaalt. Ook de eerste tekenen van een
zeker onbehagen bij de dieren kunnen worden vastgesteld.

Mijnheer de minister, ik heb geen antwoord gekregen op mijn vraag
wat er met de duiven gaat gebeuren.

Ik kom opnieuw terug op de afbakening. Het grote probleem heeft
betrekking op de mestproductie, zeker waar er waterpartijen zijn. Daar
blijkt de contaminatie zeer groot te zijn. Mensen met griep die mekaar
zoenen, besmetten mekaar. Bij ganzen en zwanen gaat dat anders.

n'est pas pour déplaire à certains
groupes de notre société. Je
songe en l'occurrence à certains
médias, à quelques spécialistes et
scientifiques et même à certains
partis politiques. J'insiste dès lors
sur l'importance d'informations
réalistes et correctes,
régulièrement adaptées en
fonction des évolutions les plus
récentes de la situation. Diffuser
des informations sur internet
uniquement ne suffit pas; ne
négligeons pas les canaux
d'information habituels.

La délimitation des zones à risque
est d'une importance capitale et
ne peut être laissée aux
ornithologues. A cet égard, je suis
partisan de délimitations plus
générales, notamment aux
alentours des grandes étendues
d'eau.

01.32 Pieter De Crem (CD&V): (...)

01.33 Miguel Chevalier (VLD): Mijnheer De Crem, dit is een vrij

beledigende en ongepaste opmerking. Spreek voor uzelf.

Enige studie van het dossier leert ons dat in het verleden zeer grote
waterpartijen een soort conservator van het virus geweest zijn. Meer
zelfs, het virus kon er jarenlang overleven.

Ik zou vooral op die grote waterpartijen in ons land focussen.

Ten tweede, u hebt daar jammer genoeg uw standpunt bijgeschaafd.
Het gaat over het verzamelverbod van levende dieren. De heer
Leterme heeft een aantal weken geleden zeer veel beloofd. Sindsdien

01.33 Miguel Chevalier (VLD):

Je plaide en faveur d'une
compensation limitée pour les
amateurs d'oiseaux qui sont
entravés dans l'exercice de leur
hobby en raison de l'interdiction de
rassemblement d'animaux vivants.

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

is het stil gebleven rond zijn beloftes.

Ik heb toen ook aangedrongen. Het gaat over al die hobbyisten die nu
bijeenkomsten zien afgelast. Ik heb van al die mensen begrepen dat
ze zich neerleggen bij de afgelasting in functie van de
volksgezondheid en in functie van het behoud van hun rassen.

U hebt mij toen gezegd dat u aan Sanitel niet veel had. Ik zou er
echter toch voor durven pleiten dat u een aspect of deel van uw
financieringsmogelijkheden gebruikt om eventueel te voorzien in een
kleine compensatie voor al die verenigingen die hun zaken afgelast
zien.

Veelal is het zo, de heer De Crem stelde het ook vast, dat er reeds
overal affiches hangen. Veelal zijn het zaken van verenigingen die
jarenlang iets hebben voorbereid, zich nu neerleggen bij de
maatregelen. Misschien moet daar echter toch op een of andere
manier een soort compensatie voorzien worden, of een soort
maatregel zodat die mensen hun hobby kunnen voortzetten en ervoor
kunnen zorgen dat de rassen waar ze dag in dag uit mee bezig zijn
ook kunnen behouden blijven.

01.34 Pieter De Crem (CD&V): Mevrouw de voorzitter, mijnheer de

minister, wij willen geen garen spinnen uit deze zaak. Ze is daarvoor
te belangrijk. Ik weet echter dat men in dergelijke zaken steeds
maatregelen kan nemen die afwijken van de norm.

Mijnheer Chevalier, u hebt verwezen naar de dioxinecrisis. Ik herinner
mij nog altijd dat de dioxinecrisis is gestopt op 13 juni 1999 's avonds
om 20.01 uur toen het laatste stembureau werd gesloten.

01.34 Pieter De Crem (CD&V):

Je ne veux certainement pas tirer
profit de cette crise, comme l'avait
fait le VLD avec l'affaire de la
dioxine, une crise qui, très
singulièrement, s'était essoufflée
au moment des élections du 13
mai 1999.

01.35 Miguel Chevalier (VLD): Wij waren reeds 14 dagen bezig toen

ze is gestopt. Mijnheer Van Rompuy zei toen reeds in de pers dat
deze regering geen maand stand zou houden. Dat is mijn ervaring.

Ik weet dat wij ook een dossier gehad hebben van een befaamde
bevoegde minister. Dat was het dioxinedossier. Het telde zes
pagina's. Na een week lag mijn bureau vol met kubieke meters aan
papier over de dioxinecrisis.

01.35 Miguel Chevalier (VLD):

C'est inexact. Le premier
gouvernement violet a encore dû
s'attaquer aux conséquences de la
crise des semaines après les
élections. Une commission
parlementaire s'est d'ailleurs
encore penchée plus tard sur la
crise de la dioxine.

De voorzitter: Laten wij ons beperken tot dit onderwerp.

01.36 Pieter De Crem (CD&V): Helaas heeft niemand ooit geweten

waar de geoliede kip rondliep. Ik heb ze in elk geval niet gezien. De
regering heeft ze ook niet gezien. Het heeft Freddy Willockx de titel
van minister van Staat opgeleverd. Voor het overige is alles weer
hervallen in de oude orde. Ik zal er in elk geval geen garen uit
spinnen. Ik zal dat tenminste niet doen op een manier zoals de VLD
heeft gedaan in 1999, ondanks het feit dat ze hele goede contacten
had met de desbetreffende sector.

01.37 Miguel Chevalier (VLD): Er is een parlementaire commissie

geweest over heel die affaire.

01.38 Pieter De Crem (CD&V): Mevrouw de voorzitter, ik heb een

concrete vraag met betrekking tot het punt dat ik zonet heb
aangehaald. Kan de minister afwijken van zijn omzendbrief van 21

01.38 Pieter De Crem (CD&V):

Je demande instamment au
ministre de déroger aux

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

oktober over siervogels die in het circuit worden gebracht om deel te
nemen aan siervogeltentoonstellingen?

dispositions de la circulaire du 21
octobre 2005 pour le cas
spécifique des expositions
d'oiseaux d'ornement.

01.39 Rudy Demotte, ministre: Je serai très bref. Pour répondre à

Pieter De Crem: j'ai peut-être été sibyllin dans mon propos tout à
l'heure, mais je vais le répéter de manière plus explicite. J'ai donné
mission aux organes, en l'occurrence au comité scientifique, de me
faire une autre proposition et de réexaminer la situation, notamment
en ce qui concerne les oiseaux d'agrément dans le cadre de
l'exposition. J'attends donc ce signal, car je dois être couvert au
moment d'adopter l'attitude requise, avant de me prononcer
définitivement.

En tout cas, monsieur De Crem, sachez que j'ai demandé au comité
scientifique de me soumettre de nouvelles propositions.

01.39 Minister Rudy Demotte:

Mijnheer De Crem, ik heb het
wetenschappelijk comité gevraagd
andere voorstellen in te dienen,
onder andere inzake de siervogels
die worden tentoongesteld. Ik
wacht dus nog op dat signaal
vooraleer ik definitief uitspraak
doe.

01.40 Frieda Van Themsche (Vlaams Belang): Mevrouw de

voorzitter, mijnheer de minister, ik heb het misschien niet gehoord,
maar ik heb geen antwoord gekregen op de vraag hoe lang de
ophokplicht zal duren.

Mijnheer de minister, u zei ook dat het moeilijk is om de bevolking via
de kranten te informeren. Ik weet dat heel wat kranten regionale
bladzijden hebben. Er zijn slechts weinig mensen die op internet
zoeken en kunnen zoeken. Ik meen dat u absoluut werk moet maken
van een goede berichtgeving ten aanzien van de bevolking. Wij zijn
wel in staat om te kijken, te luisteren, telefoneren, maar er zijn heel
wat mensen die dat niet kunnen. Daarom dring ik erop aan dat u
duidelijke richtlijnen geeft, misschien via televisie - er zijn immers
voldoende zenders - en kranten, en dat u ook aan de bevolking laat
weten hoelang de maatregelen zullen duren.

Voor het overige hoop ik dat de vogels blijven waar ze moeten blijven,
dat ze hier niet overvliegen en dat de problemen snel opgelost zullen
zijn.

01.40 Frieda Van Themsche

(Vlaams Belang): Le ministre n'a
pas parlé de la durée du
confinement. Il affirme qu'il est
difficile d'informer la population par
la voie de la presse. Or de
nombreuses publications
comportent des pages régionales.
Peu de personnes ont accès à
l'internet. Il y a lieu de diffuser des
directives claires, le cas échéant
par le canal de la télévision.
J'espère par ailleurs que les
problèmes seront rapidement
résolus.

01.41 Colette Burgeon (PS): Monsieur le ministre, il s'agit ici d'une

première. Dans ce cadre, nous devons faire en sorte que la Belgique
soit à la hauteur.

On a évoqué la commission Dioxine, commission à laquelle j'ai
participé. Vous dites que le test est surtout basé sur la
communication. Or, selon moi, le problème de la dioxine a surtout été
un problème de communication. M Vanthemsche a tiré des
conclusions à ce sujet. Partant du principe qu'il s'agit d'un problème
de ce type, je suppose que la population ne se rendra compte de rien.

Monsieur le ministre, vous participerez, demain, à une dernière
réunion dont le but est de terminer la phase préparatoire. Lorsque la
problématique qui nous occupe sera à nouveau à l'ordre du jour de
notre commission, je vous interrogerai sur les dispositions qui auront
été prises fin novembre et sur le travail réalisé. J'espère que nous
pourrons conclure que nous avons été à la hauteur.

01.41 Colette Burgeon (PS): Het

gaat om een primeur. De test is
gebaseerd op communicatie;
volgens mij was de dioxinecrisis
ook vooral het gevolg van
communicatieproblemen.

Wanneer het probleem waarover
wij ons vandaag buigen opnieuw in
onze commissie wordt behandeld,
zal ik u ondervragen over de
maatregelen die eind november
zullen worden genomen en over
het werk dat reeds werd verricht.
Ik hoop dat wij dan zullen kunnen
concluderen dat wij tegen de
situatie opgewassen waren.

01.42 Denis Ducarme (MR): Comme Mme Burgeon, je voudrais

d'abord saluer ici l'initiative européenne qui vise à organiser une

01.42 Denis Ducarme (MR):

Evenals mevrouw Burgeon wil ik

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

simulation afin que, comme l'a indiqué le ministre, puissent être testés
nos systèmes, leur compatibilité, la manière dont l'Europe en général
pourrait réagir à un risque pandémique.

Pour ma part, si simulation il doit y avoir, il me semblerait utile que la
population soit informée des exercices qui seront opérés par l'Union
européenne pour lui démontrer que nous nous préparons au pire.
Même si nous estimons que le pire n'est pas à notre porte, nous
sommes prêts à l'affronter. Cela fait partie d'une stratégie de
résilience, de préparation de la population qui a fait ses preuves
ailleurs.

J'avais posé une question relative à la relance de la consommation.
J'ai bien compris la réponse du ministre ayant trait à la baisse des
revenus des exploitants avicoles, qualifiant ce point d'étranger à ses
attributions. Néanmoins, à mon sens, dès lors qu'il existe une
conférence nationale interministérielle relative à la grippe aviaire et un
commissaire national pour la grippe aviaire, je plaide ici pour que ce
problème majeur ne demeure pas absent de l'ordre du jour de ces
réunions, et pour que des politiques coordonnées, cohérentes,
complémentaires, destinées à soutenir les éleveurs, puissent être
organisées. Cette relance de la consommation passe aussi par la
communication portant sur la performance de nos méthodes
sanitaires, la surveillance de nos importations - bref, plusieurs
mesures qui restent bel et bien fédérales.

En ce qui concerne l'activation du centre européen de Stockholm,
étant donné que je n'avais pas déposé de question, je vous propose
de faire le point ultérieurement.

het Europese initiatief toejuichen.
Volgens mij ware het interessant
de bevolking over de tests in te
lichten.

Ik had een vraag gesteld over de
gedaalde consumptie van kip en
gevogelte en de manier waarop
die opnieuw kan worden
aangezwengeld. Van de minister
heb ik begrepen dat hij daarvoor
niet bevoegd is. Ik pleit evenwel
voor een gecoördineerd,
samenhangend en aanvullend
beleid ten aanzien van de
kwekers. Als men de consumptie
weer op gang wil brengen, moet
men ook duidelijk communiceren
welke strikte sanitaire methodes
de federale overheid toepast en
hoe streng ze op de invoer van
voedingsproducten toeziet.

Wat betreft het in werking treden
van het Europees centrum van
Stockholm, aangezien ik geen
vraag had ingediend, stel ik u voor
later de stand van zaken op te
maken.

01.43 Rudy Demotte, ministre: Je suis tout à fait d'accord. J'ai déjà

défendu cet élément devant les instances européennes.

01.22 Minister Rudy Demotte:

Akkoord. Ik heb dit punt reeds
verdedigd voor de Europese
instanties.

01.44 Denis Ducarme (MR): Je vous en remercie.

01.45 Rudy Demotte, ministre: Je vais répliquer brièvement aux

différentes interventions car les questions restant en suspens sont de
même nature.

D'abord, je voudrais contredire le sentiment selon lequel nous
sommes prêts. En matière de lutte contre une pandémie, comme je
l'ai souligné en parlant de l'Office mondial de la santé, c'est une erreur
de considérer qu'on est prêt. Il faut toujours agir comme si on ne
l'était pas.

La situation est la suivante. Un noyau organisationnel a été mis en
place; il constitue une réponse aux événements passés. Une stratégie
coordonnée est en train d'être mise sur pied au niveau des institutions
européennes la Belgique a tenu un rôle important dans cette logique
unificatrice en Europe; je suis fier que notre pays ait joué ce rôle. Des
stocks stratégiques sont en train d'être constitués, dans un cadre
compliqué on a expliqué les difficultés juridiques; la constitution de
stocks dépend du "first come, first served". La question de la
protection des brevets se pose également en termes de suspension
pour produire soi-même ou faire appel à de la production externe.
Toutes ces questions font l'objet de dispositions diverses ou d'études

01.45 Minister Rudy Demotte:

We kunnen niet zeggen dat er
geen enkele stap is gezet maar
zeggen dat we klaar zijn zou
overdreven zijn. Er blijven vragen
onbeantwoord, zoals die van de
bescherming van de octrooien. De
beweging is ingezet. Maar men
moet ook in het achterhoofd
houden dat we strategieën
ontwikkelen, zoals de productie
van vaccins, die op wereldvlak
moeten uitgebouwd worden.

Het is duidelijk dat we een
prioriteitenprobleem hebben. Het
plan dat wij in België hebben staat
nog in de kinderschoenen, en het
moet nog tot een volledig plan
uitgroeien. In de komende zes
maanden zal er dus nog hard

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

quand nous n'avons pas encore de réponse. Le mouvement est en
marche. En ce qui concerne les antiviraux les vaccins sont aussi
importants on a payé un droit de tirage.

On ne peut pas dire qu'aucun pas n'a été franchi mais dire qu'on est
prêt est, selon moi, exagéré. Je ne voudrais pas générer un sentiment
de panique au sein de la population; on prend des mesures mais dire
qu'on est totalement prêt serait mentir.

Je le répète, nous mettons en place des stratégies, pas seulement ici
mais dans le monde entier. En ce qui concerne la capacité de
production de vaccins par l'industrie pharmaceutique, il faut savoir
qu'alors que nous sommes 6,5 milliards d'êtres humains, nous
pouvons produire 300 millions de vaccins par an.

Il est clair que nous avons un problème de priorités, de fixation des
tâches. En ce qui concerne le plan que nous mettons en place en
Belgique, malgré un bon travail, l'embryon doit encore grandir pour
devenir un plan complet. Un travail intense devra encore être réalisé
pendant les six mois qui viennent et des tests devront être faits.

Comme lorsqu'on est à l'école ou sur les bancs de l'université, le
meilleur travail est celui qui, à la fois, implique une réflexion théorique
mais qui teste cette réflexion dans la réalité. C'est pourquoi le test
européen est une mesure positive mais insuffisante.

En Belgique, nous comptons mener des tests, comme ceux effectués
en France. Je vous en parlerai plus longuement lors d'une prochaine
séance. Ces tests permettent de voir si nous sommes prêts et vont
probablement dévoiler des problèmes. Ils indiqueront, par exemple,
que tel hôpital ou service d'urgence n'a pas su répondre, que tel poste
de frontière a fait défaut, etc. Tous ces échecs, je les considère
comme des points intéressants que l'on peut corriger. Il vaut mieux
que cela survienne dans les tests que dans des situations de crise
réelles.

Nous espérons être prêts en fin d'année pour effectuer ces tests, à
l'échelle de notre pays. Une préparation des procédures est
effectivement nécessaire pour pouvoir lancer ces tests, si l'on veut
que cette logique soit concluante.

Une autre question très pertinente posée par de nombreux
intervenants porte sur les supports d'information.

moeten worden gewerkt en zullen
tests moeten worden uitgevoerd.
De Europese test is een positieve
maatregel, maar blijft
onvoldoende. Wij zijn van plan
tests uit te voeren zoals die welke
in Frankrijk werden verricht. Wij
hopen tegen het einde van het jaar
klaar te zijn om die tests uit te
voeren.

Een vraag die vaak wordt gesteld
heeft betrekking op de
informatiedragers.

Mevrouw Van Themsche heeft me gevraagd om voorzichtig te zijn.
Volgens haar is het overdreven dat iedereen toegang heeft tot het
internet: de gewone mensen lezen hun krant, en er zijn bovendien ook
mensen die geen krant lezen. Men moet dus andere manieren vinden
om te communiceren.

Daartoe hebben wij reeds maatregelen getroffen. Zo werd er
bijvoorbeeld en daarover heb ik nog niks gezegd rechtstreeks
informatie verstrekt aan de verschillende zorgverstrekkers, want ook
zij zijn belangrijk actoren. Wat betreft de bevolking werd er een folder
voorbereid die zal worden uitgedeeld aan alle mensen die moeten
reizen, naar overal ter wereld. De mensen die door onze grote
luchthavens reizen zullen een brochure krijgen met de correcte
informatie. Dat zijn allemaal belangrijke actoren bij de mogelijke

D'autres canaux de
communication que l'internet sont
préconisés ici. Nous avons
informé directement les
prestataires de soins. Une
brochure sera distribuée à toutes
les personnes qui voyagent. De
plus, il y a des affiches de l'AFSCA
chez les commerçants et un
central téléphonique a été mis sur
pied. Nous tendons dès lors vers
la diversification.

Chacun doit jouer son rôle, y

16/11/2005

CRIV 51

COM 747

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

uitbraak van een pandemie.

Verder werden er ook affiches gedrukt door het FAVV om op te
hangen bij de handelaars en zo informatie te verstrekken. Er werd ook
een callcenter opgericht om de mensen op basis van
wetenschappelijke informatie te informeren via de telefoon. We
streven dus naar een diversificatie van de verschillende kanalen
waarlangs we de bevolking, de gewone mensen, informeren.

Ik denk dat iedereen daarin zijn rol zal moeten spelen, ook de
overheden, zoals de gemeenten. Ik moet misschien toegeven dat ik,
zoals velen die tot nu toe bij de beslissingen betrokken waren,
verbaasd ben geweest door de reactiviteit van de verschillende
actoren. Als men dus informatie aan de gemeenten geeft, verwacht ik
a priori dat er veel positieve initiatieven komen.

In onze maatschappij verwacht men dat de overheid alles zelf
organiseert. Wat de coördinatie betreft, is het natuurlijk zeer
gerechtvaardigd dat de overheid het doet. Als er informatie bestaat,
moet natuurlijk iedereen een inspanning leveren. Er is dus ook een
mentaliteitswijziging nodig. Tot mijn spijt weet ik dat dat tijd zal
vergen.

compris les communes. J'ai été
surpris par les réactions. Je
m'étais attendu à de nombreuses
initiatives positives mais on
semble espérer que le
gouvernement organise tout lui-
même. Cette attente est justifiée
en ce qui concerne la coordination
mais un changement de mentalité
est nécessaire aussi. C'est hélas
un travail de longue haleine.

Je crois que j'ai répondu à l'essentiel des questions mais il s'agit d'un
débat en continu, et nous aurons donc encore d'autres informations
dans la commission. Il y a beaucoup de travail qui se fait et il y en
aura encore beaucoup à l'avenir. La coordination avec les Régions et
les Communautés est au coeur de nos débats. Le point de
l'indemnisation des agriculteurs dépend maintenant de la politique
telle qu'elle a été définie depuis 2002 et tout ce que nous faisons au
niveau fédéral pour limiter l'impact de la perte de confiance contribue
aussi au maintien des prix. Mais il faudra que les Régions jouent
clairement leur rôle.

Je voudrais vous remercier pour votre écoute car je sais que vous
êtes toutes et tous des véhicules d'information et que vous allez la
distiller à la population.

Ik denk dat ik geantwoord heb op
de voornaamste vragen. Het debat
is niet ten einde. De coördinatie
met de Gewesten en de
Gemeenschappen staat centraal
in onze debatten. De vraag van de
vergoeding van de boeren hangt
nu af van het beleid zoals het werd
vastgelegd sinds 2002 en alles wat
we op federaal vlak ondernemen
om de gevolgen van de
vertrouwensbreuk te beperken
draagt ook bij tot het handhaven
van de prijzen. Maar de Gewesten
hebben ook een duidelijke rol te
spelen. Ik zou u willen danken
voor uw luisterbereidheid. U bent
allen informatiedragers.

De voorzitter: Mijnheer de minister, ik zie dat de heer Chevalier nog graag het laatste woord wil.

01.46 Miguel Chevalier (VLD): Mijnheer de minister, er doet zich

volgens mij ook nog een ander probleem voor en ik wil graag een
filosofische overweging maken.

Ik denk dat we er de voorbije jaren fout aan hebben gedaan de illusie
te creëren dat elke ziekte of aandoening te genezen is. Ik heb een
aantal mensen gekend die overleden zijn aan kanker. Als men een
huisarts daarmee confronteert, zegt hij dat bijvoorbeeld longkanker
niet te genezen is, dat kanker aan de dikke darm heel moeilijk te
genezen is en dat het sterftecijfer daar hoog ligt. De realiteit is dus
anders dan het verhaal dat wordt geschetst. Het verhaal van de aids-
patiënt die plots geen aids-patiënt meer is, vind ik een zeer slecht
verhaal omdat het de illusie versterkt dat alles kan worden genezen.

01.46 Miguel Chevalier (VLD):

Créer l'illusion que toutes les
maladies sont guérissables était
une erreur. Les généralistes
reconnaissent aujourd'hui qu'il est
très difficile de soigner le cancer
du poumon et le cancer des
intestins. Les rumeurs fantaisistes
à propos de malades du sida qui
guérissent tout à coup ne font
malheureusement que renforcer
cette illusion. Le virus H5N1 est
encore plus complexe que le virus
VIH dans la mesure où il peut

CRIV 51

COM 747

16/11/2005

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2005

2006

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Ik heb het geluk gehad het H5N1-virus onder de microscoop te
kunnen bekijken. Het is volgens mij een van de meest complexe
virussen die bestaan. Ik zou zelfs durven stellen dat het een iets
straffer en complexer virus is dan het HIV-virus. Het kan zeer snel
muteren. Volgens mij mogen wij de hoop opbergen dat we ooit een
vaccin vinden.

Het probleem is, enerzijds, dat het medisch optimisme in dit geval niet
kan worden gestaafd en, anderzijds, dat er zoveel tijd is verstreken
tussen de verschillende epidemieën die er al geweest zijn, dat
degenen die er ooit mee bezig waren, tegen een volgende epidemie
met pensioen of zelfs met brugpensioen zijn.

Het probleem is dus dat, wanneer zo een pandemie zich voordoet,
men zich in de 21

eeuw nog altijd moet bedienen van technieken uit

de Middeleeuwen, namelijk de quarantaine en het masker. We
hebben een heel moderne samenleving, die niet meer georganiseerd
is zoals in de Middeleeuwen. We zullen dus toch naar maatregelen
moeten zoeken die op maat van de mensen zijn gemaakt.

muter très vite. Je pense qu'il
serait vain d'espérer fabriquer un
vaccin un jour. En l'occurrence,
l'optimisme médical n'est vraiment
pas de mise. Au contraire, nos
seules armes sont le masque et la
quarantaine, comme au moyen-
âge. Nous devons d'urgence nous
doter de moyens dignes de
l'homme moderne.

De voorzitter: Met deze filosofische uitspraak wil ik de commissie sluiten. Ik dank de minister en alle
commissieleden en maak de afspraak dat we elkaar regelmatig op de hoogte houden.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

De openbare commissievergadering wordt gesloten om 16.16 uur.
La réunion publique de commission est levée à 16.16 heures.