IC675_FIN.doc

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

cdH

centre démocrate Humaniste

CD&V

Christen-Democratisch en Vlaams

ECOLO

Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales

Front National

Mouvement réformateur

N-VA

Nieuw-Vlaamse Alliantie

Parti socialiste

sp.a-spirit

Socialistische Partij Anders Sociaal progressief internationaal, regionalistisch integraal democratisch toekomstgericht

Vlaams Belang

VLD

Vlaamse Liberalen en Democraten

Abréviations dans la numérotation des publications :

Afkortingen bij de nummering van de publicaties :

DOC 51 0000/000 Document parlementaire de la 51e législature, suivi du n° de

base et du n° consécutif

DOC 51 0000/000

Parlementair stuk van de 51e zittingsperiode + basisnummer en
volgnummer

QRVA

Questions et Réponses écrites

QRVA

Schriftelijke Vragen en Antwoorden

CRIV

version provisoire du Compte Rendu Intégral (couverture verte) CRIV

voorlopige versie van het Integraal Verslag (groene kaft)

CRABV

Compte Rendu Analytique (couverture bleue)

CRABV

Beknopt Verslag (blauwe kaft)

CRIV

Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu
intégral définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit
des interventions (avec les annexes)
(PLEN: couverture blanche; COM: couverture saumon)

CRIV

Integraal Verslag, met links het definitieve integraal verslag en
rechts het vertaalde beknopt verslag van de toespraken (met
de bijlagen)
(PLEN: witte kaft; COM: zalmkleurige kaft)

PLEN

séance plénière

PLEN

plenum

COM

réunion de commission

COM

commissievergadering

MOT

motions déposées en conclusion d'interpellations (papier beige) MOT

moties tot besluit van interpellaties (beigekleurig papier)

Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail :

publications@laChambre.be

Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail :

publicaties@deKamer.be

CRIV 51

COM 675

05/07/2005

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

SOMMAIRE

INHOUD

Question de M. Guido Tastenhoye au ministre des
Affaires étrangères sur "la visite officielle du
Roi Albert II en Chine et les problèmes de Taiwan,
du Tibet, des droits de l'homme et de l'embargo
sur les armes" (n° 7343)

Vraag van de heer Guido Tastenhoye aan de
minister van Buitenlandse Zaken over "het
staatsbezoek van koning Albert II aan China en
de problemen van Taiwan, Tibet, de
mensenrechten en het wapenembargo" (nr. 7343)

Orateurs: Guido Tastenhoye, Karel De
Gucht, ministre des Affaires étrangères

Sprekers: Guido Tastenhoye, Karel De
Gucht, minister van Buitenlandse Zaken

Question de Mme Colette Burgeon au ministre
des Affaires étrangères sur "la pêche à la baleine
à des fins scientifiques" (n° 7667)

Vraag van mevrouw Colette Burgeon aan minister
van Buitenlandse Zaken over "de walvisvangst
voor wetenschappelijke doeleinden" (nr. 7667)

Orateurs: Colette Burgeon, Karel De Gucht,
ministre des Affaires étrangères

Sprekers: Colette Burgeon, Karel De Gucht,
minister van Buitenlandse Zaken

Question de M. Koen T'Sijen au ministre des
Affaires étrangères sur "le retrait des armes
nucléaires stationnées sur notre territoire"
(n° 7719)

Vraag van de heer Koen T'Sijen aan de minister
van Buitenlandse Zaken over "de terugtrekking
van de kernwapens op ons grondgebied"
(nr. 7719)

Orateurs: Koen T'Sijen, Karel De Gucht,
ministre des Affaires étrangères

Sprekers: Koen T'Sijen, Karel De Gucht,
minister van Buitenlandse Zaken

Question de Mme Inga Verhaert au ministre des
Affaires étrangères sur "l'expulsion forcée de
réfugiés au départ du Rwanda et du Burundi"
(n° 7785)

Vraag van mevrouw Inga Verhaert aan de
minister van Buitenlandse Zaken over "de
gedwongen verwijdering van vluchtelingen uit
Rwanda en Burundi" (nr. 7785)

Orateurs: Inga Verhaert, Karel De Gucht,
ministre des Affaires étrangères

Sprekers: Inga Verhaert, Karel De Gucht,
minister van Buitenlandse Zaken

CRIV 51

COM 675

05/07/2005

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

COMMISSION DES RELATIONS

EXTÉRIEURES

COMMISSIE VOOR DE

BUITENLANDSE BETREKKINGEN

MARDI

JUILLET

2005

Matin

______

van

DINSDAG

JULI

2005

Voormiddag

______

De vragen en interpellaties vangen aan om 11.40 uur.
Voorzitter: de heer Karel Pinxten
Les questions et les interpellations commencent à 11.40 heures.
Président: M. Karel Pinxten

01 Vraag van de heer Guido Tastenhoye aan de minister van Buitenlandse Zaken over "het

staatsbezoek van koning Albert II aan China en de problemen van Taiwan, Tibet, de mensenrechten en
het wapenembargo" (nr. 7343)

01 Question de M. Guido Tastenhoye au ministre des Affaires étrangères sur "la visite officielle du

Roi Albert II en Chine et les problèmes de Taiwan, du Tibet, des droits de l'homme et de l'embargo sur
les armes" (n° 7343)

01.01 Guido Tastenhoye (Vlaams Belang): Mijnheer de minister,

Koning Albert bracht begin juni van dit jaar een staatsbezoek van een
week aan de Volksrepubliek China, vergezeld door uzelf als minister
van Buitenlandse Zaken.

Op maandag 6 juni werd in Peking het doorluchtige Belgische
gezelschap ontvangen door de Chinese president Hu Jintao. Volgens
een bericht dat ik op het internet heb gelezen, zou volgens bepaalde
Engelstalige pers Hu Jintao zich daarbij verheugd hebben over de
steun die de Belgische regering verleent aan de één-China-politiek,
de "one China policy." Ik citeer even de betrokken zinsnede: "Hu
expressed appreciation for the adherence of Belgium to the one China
policy and its support on the Taiwan and the Tibet issues." Einde
citaat.

Koning Albert zou het statement van Hu beantwoord hebben in de
volgende zin. "He reaffirmed that Belgium will resolutely adhere to the
one China policy." Einde citaat.

Dat is zeer eigenaardig, mijnheer de minister. Ik kan bijna niet
geloven dat de Koning of uzelf zich uitgesproken zou hebben voor de
one China policy, gezien de problemen die zich nog altijd voordoen
met Taiwan en in Tibet.

In De Tijd van 7 juni lazen wij dan ik citeer: "In tegenstelling tot wat
De Standaard enkele dagen geleden berichtte, gaat minister De
Gucht er niet op aandringen dat Taiwan het statuut van waarnemer
krijgt bij de Wereldgezondheidsorganisatie, WGO. Peking is tegen die
gunst voor Taiwan."

Nochtans was dat wel wat u in onze commissie beloofd had aan uw
partijgenoot Willy Cortois, mijnheer de minister, juist voor u vertrokken

01.01 Guido Tastenhoye

(Vlaams Belang): Début juin, le
Roi Albert a effectué une visite
d'État en Chine. Le 6 juin, la
délégation a été accueillie par le
président chinois qui, d'après une
certaine presse anglophone, se
serait réjoui du soutien belge à la
politique de la "Chine unique". Le
Roi Albert aurait confirmé ce
soutien. Compte tenu des
problèmes avec Taiwan et le
Tibet, j'ai peine à le croire.

Selon le quotidien "De Tijd", M. De
Gucht n'insisterait pas sur
l'obtention pour Taiwan du statut
d'observateur à l'OMS, ce qu'il
avait pourtant promis à M. Cortois.
Il avait également promis d'insister
pour que la Chine fasse preuve
d'une attitude plus conciliante à
l'égard de Taiwan.

05/07/2005

CRIV 51

COM 675

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

bent naar China.

Ik herinner mij die vergadering nog zeer goed. We zaten nog met drie
mensen in de zaal: uzelf, de heer Cortois en ik. De heer Cortois heeft
u toen gevraagd of u zou aandringen, opdat China wat toegeeflijker
zou worden om Taiwan op te nemen in de
Wereldgezondheidsorganisatie. U hebt toen gezegd aan de heer
Cortois: "U mag gerust zijn: ik zal mijn best daarvoor doen."

01.02 Minister Karel De Gucht: Ik heb gezegd: "Ik zal het ter sprake

brengen", mijnheer Tastenhoye.

01.02 Karel De Gucht, ministre:

J'avais promis d'évoquer la
question.

01.03 Guido Tastenhoye (Vlaams Belang): Of "ik zal het ter sprake

brengen", inderdaad, iets in die zin hebt u gezegd.

01.03

Guido Tastenhoye

(Vlaams Belang): Quelque chose
dans ce sens, en effet.

01.04 Minister Karel De Gucht: In die zin? Dat is wat ik gezegd heb.

01.05 Guido Tastenhoye (Vlaams Belang): Ja...

Nu, het is ons niet bekend, uit de pers alleszins niet, of u ook de
hachelijke situatie van de mensenrechten in China ter sprake hebt
gebracht en of u het dringende verzoek van China om het
wapenembargo op te heffen ter sprake hebt gebracht. Daarover heb
ik in de pers niets kunnen lezen.

Mijnheer de minister, vandaar mijn vragen aan u.

Sprak de Belgische koning namens de Belgische regering toen hij de
één-China-politiek zijn steun toegezegd zou hebben? U ziet dat ik de
vraag voorzichtig stel. Wat zou die steun dan precies ingehouden
hebben?

Bracht u in uw bilaterale contacten met de Chinese leiders de
onderwerpen Taiwan, zoals u aangekondigd had in onze commissie,
ter sprake? Bracht u ook de kwestie-Tibet ter sprake? Zo neen,
waarom niet? Zo ja, op welke wijze?

Op welke wijze werd de situatie van de mensenrechten aangekaart?

Werd er gesproken over de opheffing van het wapenembargo tegen
China? Zo ja, wat was de inhoud van die eventuele gesprekken?

01.05

Guido Tastenhoye

(Vlaams Belang): Nous ignorons si
le ministre a également évoqué les
droits de l'homme ainsi que la
demande pressante de la Chine
de lever l'embargo sur les armes.

Le Roi s'est-il exprimé au nom du
gouvernement lorsqu'il a apporté
son soutien à la politique de la
Chine unique? Qu'impliquerait
alors ce soutien?

Le ministre a-t-il évoqué Taiwan et
le Tibet? Comment s'y est-il pris?
De quelle manière la question des
droits de l'homme a-t-elle été
abordée? Qu'a-t-il été dit
concernant la levée de l'embargo
sur les armes?

01.06 Minister Karel De Gucht: Mijnheer de voorzitter, in de eerste

plaats, de Koning heeft over de een-China-politiek niets gezegd en ik
zelf eigenlijk ook maar zeer onrechtstreeks. Het is echter wel juist dat
België de een-China-politiek onderschrijft. We hebben namelijk op 25
oktober 1971 diplomatieke betrekkingen aangeknoopt met de
volksrepubliek China, wat inhield dat de diplomatieke betrekkingen
met de republiek China-Taiwan automatisch werden verbroken en dat
België het een-China-beleid erkende. Daarmee erkende België
trouwens tevens de integriteit van het Chinese grondgebied, zoals
opgevat door de autoriteiten te Peking. Het is dus geen nieuw
standpunt, maar ik moet u uitdrukkelijk bevestigen dat de Koning
daarover in het gesprek met Hu Jintao niets gezegd heeft.

Trouwens, het moet u voldoende bekend zijn dat ofwel de Koning in

01.06 Karel De Gucht, ministre:

Le Roi ne s'est pas exprimé sur la
politique de la Chine unique; moi-
même, j'ai à peine, et très
indirectement, évoqué la question.
L'instauration de relations diploma-
tiques avec la République
populaire de Chine en 1971
impliquait automatiquement une
rupture des relations entre la
Belgique et la République de
Chine-Taiwan, ainsi qu'une
reconnaissance de la politique de
la Chine unique.

CRIV 51

COM 675

05/07/2005

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

zo'n gesprek iets politieks zegt en hij gedekt wordt door de regering,
of dat de regering zelf het politieke standpunt inneemt.

Tibet is binnen het grondgebied van China een van de vijf
autonomous regions. België is voorstander van de dialoog tussen de
Chinese autoriteiten en de vertegenwoordigers van de Dalai Lama,
die in 2002 is hernomen. Ondertussen zijn er drie dialoogrondes
doorgegaan, waarbij telkens leden van de Tibetaanse delegatie
verslag zijn komen uitbrengen te Brussel over de resultaten van die
gesprekken, recent nog begin dit jaar.

Het dossier-Taiwan is door de Chinezen zelf ter sprake gebracht. Ik
heb inderdaad de bezorgdheid geuit die leefde in onze commissie,
namelijk dat Taiwan op een of andere manier moet betrokken worden
bij de Wereldgezondheidsorganisatie. De vraag was dat het een
status van observer zou krijgen. Het antwoord daarop niet van Hu
Jintao, maar van de minister van Buitenlandse Zaken van China is
geweest dat men het er ten eerste mee eens was dat afgevaardigden
van Taiwan deel zouden uitmaken van de delegatie van China. Dat is
natuurlijk een zeer onrechtstreeks antwoord. Men was het er echter
ook mee eens dat Taiwanezen als individuele personen of individuele
experts aanwezig zouden zijn. Ik besluit daaruit dat er dus geen
probleem is voor de aanwezigheid van Taiwanese personaliteiten,
voor zover daaruit niet de afleiding kan worden gemaakt dat Taiwan
een afzonderlijk land zou zijn.

Ik besluit hieruit dat er geen probleem is voor de aanwezigheid van
Taïwanese personaliteiten voor zover daaruit niet de afleiding kan
worden gemaakt dat Taïwan een afzonderlijk land zou zijn. Dat is de
baseline van de redenering van de Chinezen die trouwens gevoelig
zijn voor de belangrijke gezondheidsproblemen die op het spel staan,
zoals het Sars-virus.

Wat het politieke probleem Taïwan betreft, hebben we onderstreept
dat we voorstander zijn van de one China-policy maar dat men tot een
oplossing moet komen via gesprekken en dat gebruik van geweld
uitgesloten is. Ik heb eveneens mijn bezorgdheid geuit over de anti-
secessiewet, een bezorgdheid die de Europese Unie eveneens deelt.

Zoals ik dat gedaan heb tijdens het gesprek met mijn Chinese collega
in Brussel, is verwezen naar het probleem van de mensenrechten die
overigens regelmatig worden aangekaart met China tijdens de
periodieke dialogen over mensenrechten tussen de Europese Unie en
China waarvan de laatste ondertussen de negentiende - heeft
plaatsgevonden op 24 en 25 februari in Luxemburg.

Bovendien organiseren de Europese Unie en het Chinese ministerie
van Buitenlandse Zaken op geregelde basis specifieke seminaries
over mensenrechten met een thema als onderwerp. Het laatste ervan
vond plaats in Peking op 20 en 21 juni 2005 en werd overschaduwd
door een incident toen een deelneemster van Amerikaanse
nationaliteit die de NGO International Federation for Human Rights op
het seminarie vertegenwoordigde, langdurig werd ondervraagd door
het Chinese ministerie van Openbare Veiligheid.

De Europese Unie overhandigt jaarlijks aan de Chinese autoriteiten
een lijst met specifieke dossiers in welk verband voor elke vermelde
persoon een gedetailleerde uitleg wordt gevraagd. Deze lijsten

Le Tibet est l'une des cinq régions
autonomes de Chine. La Belgique
soutient le dialogue, repris en
2002, entre les autorités chinoises
et les représentants du Dalaï
Lama. Des membres de la
délégation tibétaine font
régulièrement rapport à Bruxelles
sur les résultats des discussions.

En ce qui concerne Taiwan, le
ministre chinois des Affaires
étrangères a marqué son accord
pour que des délégués taiwanais
fassent partie de la délégation
chinoise à l'OMS. Cette disposition
ne pose manifestement aucun
problème pour autant que l'on n'en
déduise pas que Taiwan est un
pays distinct.

En même temps, j'ai dit aux
autorités chinoises combien j'étais
préoccupé par la loi anti-sécession
et par les violations des droits de
l'homme. Ce second point sera
également au centre des
dialogues périodiques entre
l'Union européenne et la Chine. En
outre, l'UE et la Chine organisent
régulièrement des séminaires sur
les droits de l'homme. Cependant,
le séminaire du mois dernier à
Pékin a été terni par le long
interrogatoire, par les services de
sécurité chinois, de la
représentante de l'International
Federation for Human Rights.

Chaque année, l'UE remet à la
Chine une liste de dossiers
spécifiques en lui demandant de
lui fournir des explications
détaillées concernant chaque
personne mentionnée sur cette
liste. L'Union étudie par ailleurs la
possibilité de lever l'embargo sur
les armes décrété par l'UE contre
la Chine. Toutefois, cela ne sera
possible que moyennant un
consensus de tous les États
membres. Le 7 juin 2005, j'ai
informé le ministre chinois des
Affaires étrangères du point de
vue belge. J'ai également
demandé un rapport sur l'état de
la concertation européenne en la

05/07/2005

CRIV 51

COM 675

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

worden opgesteld op basis van rapporten die meestal bezorgd
worden door gespecialiseerde NGO's en op basis van individuele
gevallen die rechtstreeks ter kennis van de lidstaten zijn gebracht.
Ook de kwestie van het EU-wapenembargo tegen China en de
eventuele opheffing ervan wordt behandeld op EU-niveau.

Er kan namelijk alleen worden overgegaan tot een eventuele
opheffing van het embargo ten gevolge van een consensus uitgaande
van alle lidstaten. Tijdens mijn onderhoud met de Chinese minister
van Buitenlandse Zaken Li Zhaoxing te Peking op 7 juni 2005 heb ik
nogmaals het Belgische standpunt terzake toegelicht en tevens een
verslag gevraagd over de stand van zaken in het overleg binnen de
Europese Unie over deze problematiek.

matière.

01.07 Guido Tastenhoye (Vlaams Belang): Mijnheer de minister, u

zegt dus dat de Koning over die one China policy niets gezegd heeft
en dat u er rechtstreeks ook niets over gezegd hebt. Dan is het toch
wel vreemd dat De Standaard bericht dat president Hu Jintao in zijn
repliek de koning dankte voor zijn steun aan de one-China policy. Dat
hield volgens hem ook het volgende in. Ik lees het letterlijk in De
Standaard: "Hu bedankte de Koning in zijn slotbeschouwing omdat die
voor één China kiest, waar Taiwan en Tibet deel van uitmaken." Dat
betekent dus dat de Chinese president bedankt heeft voor iets wat
niet gezegd is? Of iets dat niet beweerd is?

01.07

Guido Tastenhoye

(Vlaams Belang): Si le Roi ne
s'était pas exprimé sur la politique
de la Chine unique, pourquoi le
quotidien "De Standaard" précise-
t-il alors que M. Hu Jintao
remercie le Roi pour son soutien à
la politique chinoise?

01.08 Minister Karel De Gucht: Mijnheer Tastenhoye, ik ben niet

verantwoordelijk voor wat de Chinese president zegt. Ik ben alleen
verantwoordelijk voor wat ik zelf zeg. Overigens heb ik niet gezegd
dat ik daarover niets gezegd heb. Dat hebt u volgens mij verkeerd
begrepen.

01.08 Karel De Gucht, ministre:

Je ne suis pas responsable des
déclarations du président chinois.
Je souligne que le Roi ne s'est pas
exprimé à ce sujet et que j'ai
simplement acquiescé lorsque M.
Hu Jintao a lui-même abordé le
sujet.

01.09 Guido Tastenhoye (Vlaams Belang): U hebt er rechtstreeks

niets over gezegd.

01.10 Minister Karel De Gucht: Neen. Het was natuurlijk niet

rechtstreeks, omdat de heer Hu Jintao er zelf over begonnen is en ik
dat bevestigd heb. Ik ben daar niet rechtstreeks over begonnen. Het
is inderdaad zo dat België de one China policy aankleeft en dat
eigenlijk al 30 jaar doet, zoals ook de Verenigde Staten van Amerika
dat doen. Niet alleen de huidige president maar de zeven laatste
presidenten, zowel van democratische als republikeinse origine,
hebben zulk een politiek aangekleefd. Ik kan u alleen maar
bevestigen dat de Koning zelf daar geen woord over gezegd heeft.

Voor de rest zijn wij verantwoordelijk voor wat wij zelf zeggen. Ik zeg u
dat de Koning daar niets over gezegd heeft.

01.10 Karel De Gucht, ministre:

La Belgique n'est pas le seul pays
à reconnaître la "one China policy"
depuis trente ans déjà. C'est
également le cas depuis des
années des États-Unis.

01.11 Guido Tastenhoye (Vlaams Belang): Ik heb nog een vraagje,

als ik mag. U zegt dat u het Belgische standpunt bevestigde inzake
het wapenembargo. Maar u gaat daar niet verder op in. Wat is het
Belgische standpunt dan? Want wij hebben daarnet terzake nog een
resolutie behandeld, weliswaar in uw afwezigheid.

01.11

Guido Tastenhoye

(Vlaams Belang): Le ministre a
déclaré avoir confirmé la position
de la Belgique en ce qui concerne
l'embargo sur les armes mais il ne
s'est pas étendu sur le contenu
concret de ce dossier.

CRIV 51

COM 675

05/07/2005

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

01.12 Minister Karel De Gucht: Ik heb u gezegd dat wij het Belgische

standpunt bevestigd hebben. Dat Belgische standpunt hebben wij ook
reeds bij herhaling kenbaar gemaakt in de Europese Unie. Voor de
rest was de inhoud van het Belgische standpunt, meen ik, niet het
voorwerp van uw vraag.

01.12 Karel De Gucht, ministre:

Notre position a souvent été
précisée au sein de l'Union
européenne. Son contenu ne
faisait pas partie de votre question.

De voorzitter: Mag ik daarmee het incident sluiten?

01.13 Guido Tastenhoye (Vlaams Belang): Mijnheer de voorzitter,

wij kunnen daarmee het incident sluiten, maar dan zou ik toch willen
ingaan op de vraag van mevrouw Verhaert, die ze daarnet gesteld
heeft toen wij de resolutie over het wapenembargo behandelden. Wij
zouden daarover ook graag het standpunt van de regering vernemen.

De voorzitter: Collega Tastenhoye, er zal bij de bespreking van de amendementen ruimte zijn om daarover
te spreken.

L'incident est clos.
Het incident is gesloten.

02 Question de Mme Colette Burgeon au ministre des Affaires étrangères sur "la pêche à la baleine à

des fins scientifiques" (n° 7667)

02 Vraag van mevrouw Colette Burgeon aan minister van Buitenlandse Zaken over "de walvisvangst

voor wetenschappelijke doeleinden" (nr. 7667)

02.01 Colette Burgeon (PS): Monsieur le président, monsieur le

ministre, la commission baleinière internationale a voté, ce 22 juin, à
Ulsan en Corée du Sud, par 30 voix contre 27, en faveur d'une
proposition australienne demandant au Japon de mettre fin à son
projet de doubler ses prises de baleines. Le gouvernement japonais a
immédiatement fait savoir qu'il passerait outre l'avis de la commission
baleinière internationale, car ce projet fait partie, selon lui, d'une
pêche "scientifique" bénéficiant d'une dérogation au moratoire en
vigueur depuis 1986 qui interdit la chasse commerciale.

La Grande-Bretagne, les Etats-Unis, l'Allemagne, l'Australie, la
Nouvelle-Zélande et les organisations écologistes estiment cette
justification de pêche "scientifique" fallacieuse. Les baleines finissent
bel et bien en sushis.

Le ministère japonais de la pêche a immédiatement annoncé qu'il
mettrait en oeuvre son projet de doublement des prises dès cet été,
portant ainsi à 1.300 le nombre de cétacés pêchés chaque année par
son pays.

De plus, un rapport du WWF datant du 14 juin dissipe le mythe selon
lequel il est nécessaire de tuer des baleines afin de les étudier.
Depuis que le moratoire sur la pêche à la baleine est entré en vigueur
en 1986, plus de 7.000 baleines - petits rorquals, cachalots et
rorquals de Bryde ont été tués au nom de la science, principalement
par la flotte de baleiniers japonais.

Mais le WWF déclare que la chasse à la baleine scientifique n'est rien
d'autre qu'un instrument politique et de profit pour contourner le
moratoire. En effet, des techniques modernes, non létales sont plus
fiables pour fournir des données sur la biologie des baleines.

Selon une dépêche de l'agence Belga, relayée ce vendredi 23 juin par

02.01 Colette Burgeon (PS): De

Internationale Walviscommissie
(IWC, "International Whaling
Commission") heeft onlangs een
tekst aangenomen waarin Japan
gevraagd wordt af te zien van zijn
plannen om de walvisvangst te
verdubbelen. De Japanse regering
heeft onmiddellijk laten weten dat
ze dat advies ten enenmale naast
zich neer zou leggen, daar de
Japanse plannen kaderen in een
wetenschappelijk walvisprogram-
ma waarvoor een afwijking van het
sinds 1986 geldende moratorium
op de commerciële walvisvangst
werd toegestaan.

Verscheidene landen en de
milieuorganisaties hebben ernstige
twijfels over die verantwoording
van de walvisvangst op
"wetenschappelijke" gronden. Uit
een recent verslag van het WWF
blijkt bovendien duidelijk dat je
walvissen niet hoeft te doden om
ze te bestuderen, en dat er met
behulp van andere technieken veel
betrouwbaardere biologische
onderzoeksgegevens over de
cetaceeën kunnen worden
verzameld. Sinds de afkondiging
van het moratorium in 1986

05/07/2005

CRIV 51

COM 675

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

plusieurs de nos quotidiens, une chaîne de restauration rapide
japonaise, "Lucky Pierrot", propose, depuis le 16 juin, environ 200
steaks de viande de baleine par jour dans ses six restaurants de l'île
d'Hokaïdo. Selon les responsables de cette chaîne, la viande de
cétacé ainsi proposée provient des baleines Minke pêchées par le
Japon à des fins de recherche scientifique.

Monsieur le ministre, existe-t-il des possibilités de convaincre les
autorités japonaises de faire marche arrière? Dans la négative, est-il
possible de contraindre, d'une manière plus radicale, le gouvernement
japonais, notamment en soutenant une action auprès de la Cour
internationale de justice, comme le menace la Nouvelle-Zélande ou
par des mesures de rétorsion commerciale, comme le demandent les
organisations anti-chasse?

En accordant une impunité de fait aux baleines japonaises, le risque
n'est-il pas réel de voir d'autres pays contourner le moratoire décidé
en 1982? Déjà l'Islande, revenue dans la CBI en 2003, annonce son
intention de reprendre la chasse commerciale dès 2006. Quelle
politique la Belgique, par votre voix, va-t-elle défendre au sein des
institutions internationales?

zouden er zevenduizend walvissen
gedood zijn onder het mom van de
wetenschap, hoofdzakelijk door
Japanse walvisvaarders.

Het persagentschap Belga wist
dan weer te melden dat een
Japanse fastfoodketen walvissteak
op het menu gezet heeft; het vlees
is afkomstig van walvissen die
door Japan voor wetenschap-
pelijke doeleinden gevist werden.

Hoe kunnen we Japan ertoe
brengen of dwingen met die
praktijken op te houden? Door een
rechtsvordering in te stellen bij het
Internationaal Hof van Justitie,
zoals Nieuw-Zeeland dreigt te
doen? Of door commerciële
retorsiemaatregelen?

Het risico is immers reëel dat de
feitelijke straffeloosheid van de
Japanse walvisvaarders andere
landen ertoe aanzet het
moratorium te omzeilen. IJsland
met name heeft daar al mee
gedreigd. Welk standpunt zal
België innemen bij de
internationale instellingen?

02.02 Karel De Gucht, ministre: Monsieur le président, madame

Burgeon, la Belgique est parfaitement au fait des programmes de
pêche scientifique mis en oeuvre par le Japon ainsi que de l'intention
de ce dernier de les intensifier.

Ils font l'objet de toute notre attention critique. C'est ainsi que lors de
la 57

ème

réunion annuelle de la Commission baleinière internationale

qui s'est tenue à Ulsan en Corée du Sud du 20 au 24 juin dernier, la
Belgique a parrainé, aux côtés de 24 autres Etats, la résolution
proposée par l'Australie appelant non seulement le Japon à retirer son
nouveau projet de pêche scientifique, mais et ceci est important
appelant aussi le Comité scientifique de la Commission baleinière
internationale, au sein duquel la Belgique est particulièrement active,
à examiner les résultats du programme japonais antérieur.

L'importance de ce second appel tient au fait que c'est certainement
par le biais d'un examen du premier programme de pêche scientifique
du Japon par le Comité scientifique de la Commission baleinière
internationale que l'on pourra convaincre le Japon, dont les
scientifiques participent de manière constructive au débat du comité,
de mettre un terme à ces activités.

Dans la même résolution, un appel a été lancé au Japon pour qu'à
défaut d'y renoncer - l'article 8 de la Convention permet à tout Etat
partie de délivrer des permis de recherche scientifique il revoie à
tout le moins son nouveau programme afin de permettre que

02.02 Minister Karel De Gucht:

Ten aanzien van het voornemen
van de Japanse overheid om de
walvisvangst voor wetenschap-
pelijke doeleinden op te voeren,
neemt België een kritische
houding aan. De resolutie die door
België en 24 andere landen tijdens
de bijeenkomst van de IWC in
Zuid-Korea werd gesteund, bevat
een oproep aan Japan om van zijn
nieuwe programma inzake
walvisvangst voor wetenschap-
pelijke doeleinden af te zien.
Daarnaast wordt er bij het
wetenschappelijk comité van de
IWC op aangedrongen dat de
resultaten van het voorgaande
Japanse programma zouden
worden onderzocht. Dat is zeker
een manier om Japan te
overtuigen om die activiteiten te
beëindigen, vermits de Japanse
wetenschappers op een
constructieve manier aan de
besprekingen in het comité

CRIV 51

COM 675

05/07/2005

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

l'obtention des données scientifiques recherchées se fasse par le
biais de moyens n'entraînant pas la mort des baleines étudiées. Telle
est la politique que la Belgique défend. C'est bien par souci de
contribuer activement à la conservation des ressources marines
vivantes, en particulier dans les sanctuaires, par le maintien et le
respect du moratoire concernant la pêche à la baleine qu'elle est
récemment devenue membre effectif de la Commission baleinière
internationale. La Belgique continuera à y défendre cette politique.

deelnemen. Aangezien het
Verdrag iedere aangesloten
lidstaat de mogelijkheid biedt om
vergunningen voor wetenschap-
pelijk onderzoek af te leveren, zal
men Japan waarschijnlijk niet
gewoonweg kunnen verzoeken om
dit programma stop te zetten. Men
kan het land evenwel ertoe
aanzetten om de nodige
wetenschappelijke gegevens te
verzamelen zonder daarvoor
walvissen te doden.

België wil zich inzetten voor het
behoud van het mariene
ecosysteem, vooral in de gebieden
waar de walvissen zich voort-
planten, door erop toe te zien dat
het moratorium wordt nageleefd.
Het is vanuit die overtuiging dat
ons land vast lid van de IWC is
geworden.

02.03 Colette Burgeon (PS): Monsieur le président, je remercie le

ministre pour la clarté de ses réponses.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

03 Vraag van de heer Koen T'Sijen aan de minister van Buitenlandse Zaken over "de terugtrekking van

de kernwapens op ons grondgebied" (nr. 7719)

03 Question de M. Koen T'Sijen au ministre des Affaires étrangères sur "le retrait des armes

nucléaires stationnées sur notre territoire" (n° 7719)

03.01 Koen T'Sijen (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, wij hebben daarstraks reeds een discussie gehad naar
aanleiding van het voorstel van resolutie over de non-proliferatie en
nucleaire ontwapening. De jongste tijd is in verschillende NAVO-
landen het debat over de terugtrekking van de Amerikaanse
kernwapens in Europa op gang gekomen. Heel dat debat zit natuurlijk
ook voor een stuk verweven in de resoluties, die reeds goedgekeurd
zijn in de Senaat en daarstraks ook in onze commissie werden
goedgekeurd.

Er is het debat in de NAVO-landen. Ik stip Noorwegen aan waar Lars
Rise van de christen-democratische partij, de partij van de eerste
minister, op 26 april in een parlementair debat ter gelegenheid van de
NPT Review Conference de wens uitte dat de Verenigde Staten haar
tactische kernwapens zouden verwijderen. In Duitsland heeft de
liberale partij, de FDP, de terugtrekking voorgesteld. Die vraag werd
daar ook ondersteund door verschillende groene en socialistische
parlementsleden. Er is de Duitse minister van Defensie Struck, die de
terugtrekking van kernwapens binnen de NAVO op de agenda wil
plaatsen, na overleg met andere landen die ook kernwapens op hun
grondgebied hebben staan. Er is dan de Franse minister van Defensie
Alliot-Marie, die ook haar steun uitsprak voor het openen van het
debat. Wij weten dat ook Canada reeds langer voorstander is om de

03.01 Koen T'Sijen (sp.a-spirit):

Depuis quelque temps, dans
différents États membres de
l'OTAN dont la Norvège et
l'Allemagne, le débat sur le retrait
d'Europe des armes atomiques
américaines fait rage. En Europe,
de multiples mouvements
pacifistes ont pris l'initiative
d'assurer une visibilité au courant
politique favorable au retrait de
ces armes.

Les 9 et 10 juin, le groupe de
planification nucléaire de l'OTAN
s'est réuni et a reconfirmé le
concept stratégique de l'OTAN.
Selon ce concept, la présence
d'armes atomiques américaines
sur le sol européen est toujours
considérée comme une
composante indissociable de
l'organisation transatlantique.

05/07/2005

CRIV 51

COM 675

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

kernwapens te verwijderen. Dat is toch wel een interessant kringetje
van NAVO-staten dat de terugtrekking van die kernwapens bepleit.

Diverse vredesbewegingen hebben in Europa, naar aanleiding van het
Duitse voorstel, het initiatief genomen om de politieke steun voor de
terugtrekking van de kernwapens zichtbaar te maken. U weet dat wij
ook in België met die vraag geconfronteerd worden.

Op 9 en 10 juni is de nucleaire planninggroep van de NAVO
bijeengekomen. Daar is het strategische concept van de NAVO
herbevestigd, als ik goed ben geïnformeerd. Dat ziet de aanwezigheid
van de Amerikaanse kernwapens op Europees grondgebied nog
steeds als een onmisbaar politiek en militair element in onze
transatlantische verbondenheid. Dat was inderdaad een standpunt
van de nucleaire planninggroep op 9 en 10 juni.

Toch zou ik u graag willen vragen of u het Duitse standpunt deelt over
het nucleaire beleid van de NAVO en in eerste instantie de vraag mee
wenst te ondersteunen tot het verminderen van de strategische
kernwapens, zoals ook reeds unilateraal is afgesproken.

Over de volledige eliminatie van de kernwapens heb ik u daarstraks
reeds heel duidelijk horen verklaren dat u daar van mening verschilt.

Bent u ook bekend met de uitspraak van de Duitse minister van
Defensie Struck, die op 6 mei is afgelegd, die daarover overleg vraagt
binnen de NAVO met de overige Europese landen. Mijn vraag is daar
heel concreet of er consultaties zijn geweest met de Duitse regering.
Bent u op de hoogte van het Duitse initiatief en wat houdt dat precies
in?

De volgende vraag blijf ik herhalen. Ik denk dat ik ze nog eens heb
gesteld. Hebt u met de Amerikaanse partners zelf gesproken over
een terugtrekking van Amerikaanse kernwapens?

Het is echter vooral de visie op het standpunt van Duitsland dat mij
interesseert.

Le ministre partage-t-il le point de
vue du ministre allemand de la
Défense qui souhaite inscrire à
l'ordre du jour de l'OTAN le retrait
d'Europe des armes atomiques
américaines? Quand des
discussions ont-elles été menées
à ce propos avec le gouvernement
allemand? Le ministre s'est-il déjà
entretenu avec les Américains au
sujet d'un retrait éventuel de leurs
armes atomiques?

03.02 Minister Karel De Gucht: Mijnheer de voorzitter, we zijn nog

niet gecontacteerd door Duitsland, noch door een andere bondgenoot.
De zaak stond ook niet op de agenda van de Nuclear Planning Group
in juni. Het is mij dus niet bekend op welke wijze de Duitse regering of
de regering van een andere bondgenoot eventueel overweegt de
kwestie later te agenderen. Het communiqué van de recentste
Nuclear Planning Group verwijst hier niet naar. Zoals steeds is het
opportuun om voorafgaandelijk aan een voorstel tot agendering
informele consultaties te voeren ter voorbereiding op de noodzakelijke
consensus daarover. De uitvoering van ons regeerakkoord gebeurt
dan ook in die context.

Ons land heeft over de kwestie steeds een open en geëngageerde
houding betoond. Ik ga ervan uit dat de Amerikaanse regering daar
goed nota van heeft genomen. In het kader van het non-
proliferatieverdrag, waarover vorige maand een toetsingsconferentie
werd gehouden, heeft ons land zich ondubbelzinnig uitgesproken voor
een verminderende rol van nucleaire wapens in de veiligheidspolitiek,
teneinde zowel het risico van eventueel gebruik van die wapens tot
een minimum te beperken, als het proces te faciliteren dat moet

03.02 Karel De Gucht, ministre:

Aucun allié ne nous a encore
contactés à ce sujet. Cette
question n'était pas non plus à
l'ordre du jour de la récente
réunion du groupe de planification
atomique. J'ignore les modalités
selon lesquelles le gouvernement
allemand ou un autre
gouvernement envisagerait
d'inscrire ce dossier ultérieure-
ment à l'ordre du jour. En la
matière, la Belgique a toujours
joué franc-jeu. Je pense que le
gouvernement américain en a pris
note. Encore récemment, lors de
la conférence de contrôle du traité
de non-prolifération qui s'est tenue
à New York, notre pays s'est
prononcé, sans la moindre

CRIV 51

COM 675

05/07/2005

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

leiden tot de uiteindelijke totale eliminatie van die wapens. Dat doel
kan enkel op graduele en voorzichtige wijze bereikt worden, wat niet
wegneemt dat onze inspanningen daartoe constant en coherent
moeten zijn.

Ik kan u op dat vlak verwijzen naar de talrijke initiatieven van ons land
samen met enkele andere landen om een consensus te bereiken over
een werkagenda op de ontwapeningsconferentie te Genève. Een
essentieel onderdeel van ons voorstel betreft de oprichting van een
specifiek subcomité voor de bespreking van de problematiek van
nucleaire ontwapening. Hoewel dat voorstel brede steun heeft
gekregen, lijkt het vooralsnog niet mogelijk om er een consensus over
te bereiken.

Tevens verwijs ik naar een omstandig werkdocument dat België op de
vermelde toetsingsconferentie van het non-proliferatieverdrag te New
York heeft ingediend samen met Nederland, Noorwegen, Spanje,
Polen, Litouwen en Turkije. Dat document stelt expliciet dat de
verdere reductie en uiteindelijke eliminatie van niet-strategische
nucleaire wapens integraal onderdeel uitmaken van het nucleaire
ontwapeningsproces, waartoe alle kernwapenstaten zich
onomkeerbaar hebben geëngageerd in het non-proliferatieverdrag.
We roepen de Russische Federatie en de Verenigde Staten op om de
reeds eerder aangekondigde unilaterale reducties van die
wapenarsenalen verder door te voeren en om ze gradueel en te
gepasten tijde te codificeren met inbegrip van de nodige
verificatiemaatregelen.

Ik wil ten slotte nogmaals herhalen dat in de NAVO-strategie, die
gericht is op het behoud van de vrede en het voorkomen van
conflicten, de rol en afhankelijkheid van nucleaire wapens radicaal
verminderd werden sinds het einde van de Koude Oorlog. Het doel
van het non-proliferatieverdrag met inbegrip van de ultieme eliminatie
van alle nucleaire wapens wordt gedeeld door alle bondgenoten. Wij
hebben er nauwlettend op toegezien dat die politiek op duidelijke wijze
gereflecteerd wordt in het communiqué van de Nuclear Planning
Group.

De weg die naar het einddoel leidt, is evenwel complex en wordt
beïnvloed door globale factoren. Specifiek heeft de NATO een aantal
concrete nucleaire vertrouwenwekkende maatregelen voorgesteld in
het kader van de NAVO-Rusland-raad. De timing voor de uitvoering
ervan kan uiteraard niet unilateraal opgelegd worden aan Rusland. Ik
stel vast dat er op dat vlak weliswaar trage maar toch gestadige
vooruitgang geboekt wordt en ik moedig dat proces dan ook verder
aan. België neemt derhalve actief deel aan de bijeenkomsten over de
nucleaire doctrines in de context van de NAVO-Rusland-raad. Zo
bevindt op dit ogenblik de directeur voor ontwapening,
wapenbeheersing en non-proliferatie van mijn departement zich in
Duitsland op zo'n bijeenkomst. In de stapsgewijze aanpak die door de
NAVO terzake wordt voorgehouden, is het immers van belang dat ook
de Russische partner concreet betrokken wordt bij de politiek van
reductie en uiteindelijke eliminatie.

In de stapsgewijze aanpak die door de NAVO terzake wordt
voorgehouden, is het immers van belang dat ook de Russische
partner concreet wordt betrokken bij een politiek van reductie en
uiteindelijke eliminatie.

équivoque, en faveur d'un
amoindrissement du rôle joué par
les armes nucléaires dans le cadre
de la politique de sécurité et il a
été l'un des pays à l'origine de
quantité d'initiatives tendant à
parvenir à un consensus sur un
échéancier de travail lors de la
conférence sur le désarmement
de Genève. A ce jour, aucun
consensus ne s'est encore dégagé
sur notre proposition en faveur de
la création d'une sous-commission
spécifique chargée du
désarmement nucléaire.

A l'occasion de cette même
conférence de contrôle, la
Belgique, notamment, a déposé
un document de travail stipulant
explicitement que la poursuite de
la réduction des armes atomiques
stratégiques et leur élimination
finale faisaient partie intégrante du
processus de désarmement
nucléaire auquel tous les pays
dotés de l'arme atomique se sont
engagés irréversiblement dans le
cadre du traité de non-
prolifération.

Tous les alliés de l'OTAN, sans
exception, adhèrent à l'objectif du
traité de non-prolifération, y
compris l'élimination ultime de
l'ensemble des armes nucléaires.
Nous avons veillé à ce que cette
position transparaisse clairement
dans le communiqué de la cellule
de planification nucléaire.

La voie vers cet objectif final est
toutefois complexe. L'OTAN a
proposé plusieurs mesures de
confiance au sein du conseil
OTAN-Russie. Des progrès sont
enregistrés lentement mais
sûrement et j'encourage ce
processus. La Russie doit être
associée à la politique de
réduction progressive et
d'élimination finale des armes
nucléaires défendue par l'OTAN.

05/07/2005

CRIV 51

COM 675

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

03.03 Koen T'Sijen (sp.a-spirit): Mijnheer de minister, ik ben

tevreden met uw antwoord.

Heeft u voor Duitsland zelf nog contact opgenomen met de heer
Struck om van gedachten te wisselen of wacht u op een initiatief van
Duitsland zelf? We zouden immers ook de omgekeerde beweging
kunnen maken.

03.03 Koen T'Sijen (sp.a-spirit):

Le ministre a-t-il pris lui-même
contact avec le ministre allemand
de la Défense?

03.04 Minister Karel De Gucht: Het zou niet zo logisch zijn dat ik met

de heer Struck contact opneem. De heer Flahaut zou dat dan moeten
doen.

03.04 Karel De Gucht, ministre:

Une telle démarche ne serait pas
logique étant donné qu'il s'agit
plutôt d'une mission relevant des
compétences de M. Flahaut.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

De voorzitter: Vermits mevrouw Belhouari afwezig is, wordt haar vraag nr 7721 uitgesteld.

04 Vraag van mevrouw Inga Verhaert aan de minister van Buitenlandse Zaken over "de gedwongen

verwijdering van vluchtelingen uit Rwanda en Burundi" (nr. 7785)

04 Question de Mme Inga Verhaert au ministre des Affaires étrangères sur "l'expulsion forcée de

réfugiés au départ du Rwanda et du Burundi" (n° 7785)

04.01 Inga Verhaert (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, mijn vraag handelt over de duizenden Rwandese
vluchtelingen die onder dwang verwijderd zijn uit Burundi en
teruggestuurd werden naar Rwanda. Hetzelfde zou zich in
omgekeerde richting hebben voorgedaan met Burundese
vluchtelingen die uit Rwanda werden verwijderd.

Over het aantal heb ik uiteenlopende informatie gekregen. Sommige
bronnen spreken van een 5000-tal vluchtelingen. Anderen zeggen dat
het aantal oploopt tot een 8000-tal. Uit de verschillende
krantenartikels die ik hierover heb gelezen, is het mij niet helemaal
duidelijk wat de exacte omvang is.

Wat me vooral zorgen baart is dat in de pers hierover heel negatieve
berichtgeving verschijnt met ernstige kritiek van UNHCR en tal van
Rwanda-watchers op de manier waarop dit werd aangepakt. Zij
bestempelen de toestand als zeer zorgwekkend. Vorige week had ik
evenwel de gelegenheid met een aantal Rwandese parlementairen te
spreken tijdens hun bezoek aan het Belgisch Parlement. Heel wat
onder hen verzekerden me dat er geen sprake is van gedwongen
terugkeer en dat alles vriendelijk verlopen is. Volgens hen hebben de
vluchtelingen niets te vrezen. Het ene verhaal strookt hoegenaamd
niet met het andere.

Mijnheer de minister, hoe ziet de Belgische regering de situatie? Weet
u iets over het lot van de vluchtelingen? Wat is er met hen gebeurd na
hun terugkeer? Hoe volgen we de situatie op? Wat is het standpunt
van de Belgische regering terzake?

04.01 Inga Verhaert (sp.a-spirit):

Des milliers de réfugiés rwandais
ont été chassés du Burundi et
renvoyés dans leur pays. Et
inversement, des Burundais ont
été expulsés du Rwanda. J'ignore
de combien de personnes il s'agit
précisément. Dans la presse,
l'UNHCR et de nombreux
observateurs du Rwanda ont émis
de vives critiques sur la situation
dans ce pays, mais des
parlementaires rwandais m'ont
affirmé la semaine dernière qu'il
n'est pas question de retour forcé
et que tout s'est déroulé dans le
calme. Selon eux, les réfugiés
n'auraient rien à craindre.

Que pense le gouvernement belge
de la situation? De quelles
informations le ministre dispose-t-il
en ce qui concerne le sort des
réfugiés? Comment suit-il la
situation? Quelle est la position du
gouvernement?

04.02 Minister Karel De Gucht: Mevrouw Verhaert, ik volg dat

probleem van de onmiddellijke repatriëring van de Rwandese
vluchtelingen inderdaad van dichtbij. De problematiek overstijgt het
kader van de vluchtelingenproblematiek. Ik wens het in dialoog met

04.02 Karel De Gucht, ministre:

Je suis de près le problème du
rapatriement immédiat des
réfugiés rwandais. Je souhaite

CRIV 51

COM 675

05/07/2005

CHAMBRE

-3

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2004

2005

KAMER

-3

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

de overheden aan te pakken. Ik heb verkozen de problematiek
discreet en sereen aan te pakken om reden van het geheel van het
vredesproces in de regio en voornamelijk het lopende
verkiezingsproces in Burundi.

Na een missie van mijn ambassadeur ter plekke heeft mijn speciaal
gezant voor de Grote Meren, ambassadeur Jan Mutton, het
besproken met de Rwandese en Burundese overheden, het UNHCR
en UNOP, zijnde de vredesmissie van de VN in Burundi, tijdens zijn
reis van 7 tot 14 juni jongstleden. Bij gesprekspartners werd
aangedrongen op respect voor internationale regels en voor een
betere communicatie met de bevolking inzake de gacaca.

In tegenstelling tot uw informatie blijft de aanwezigheid van
Burundezen in Rwanda onveranderd tot het electoraal proces in
Burundi is voltooid en de rust is teruggekeerd in Burundi. Ze worden
in Rwanda bijgestaan door het HCR.

De crisis van de terugkeer van vluchtelingen naar Rwanda roept
vragen van internationale en humanitaire aard op. Het doet de vraag
naar de rol en vervolgens de uitsluiting van de VN en UNHCR uit de
oplossing rijzen. Het roept echter vooral de vraag op naar de
verscheidene motieven die die mensen op de vlucht hebben gejaagd.
Ik ben ervan overtuigd dat een gebrek aan informatie van de
bevolking sommige uitwassen van de gacaca en een grootscheepse
onrust en onzekerheid teweegbrengen.

De dialoog met de Rwandese overheden kreeg verder vorm tijdens
een bezoek van Rwandese parlementsleden aan België op 30 juni
jongstleden, waarbij de grond van de problematiek het
hoofdonderwerp is geweest. Het Belgische standpunt om het belang
van een goed en transparant sensibiliseringsbeleid inzake gacaca
voor de bevolking in de verf te zetten, werd herhaald. De Belgische
ambassades in Kigali en Bujumbura blijven de problematiek volgen.
Het UNHCR heeft geen problemen vastgesteld in Rwanda, waar de
gerepatrieerden zijn teruggekeerd.

aborder cette question, qui
dépasse le cadre de la question
des réfugiés, en concertation avec
les autorités. Compte tenu du
processus de paix en cours dans
la région et des élections au
Burundi, je souhaite agir dans la
discrétion.

A la suite d'une mission de
l'ambassadeur belge sur place, M.
Mutton, mon envoyé spécial pour
la région des Grands Lacs, s'est
entretenu de la question du 7 au
14 juin avec les autorités
rwandaises et burundaises,
l'UNHCR et l'UNOPS. Lors de ces
rencontres, l'accent a été mis sur
le respect des règles internatio-
nales et sur l'amélioration de la
communication avec la population
en ce qui concerne la procédure
Gacaca.

Les Burundais resteront présents
au Rwanda tant que le processus
électoral au Burundi ne sera pas
terminé et tant que le calme ne
sera pas revenu. Le HCR assiste
les Burundais.

La crise soulève des questions
d'ordre humanitaire et
international. Que dire du rôle des
Nations unies et du HCR et de leur
exclusion? Que dire des motifs qui
ont conduit les gens à prendre la
fuite? Il est évident qu'un manque
d'information entraîne des dérives
dans la procédure de Gacaca et
provoque une insécurité et des
troubles importants.

Le dialogue avec les autorités
rwandaises a pris une autre forme
lorsque des parlementaires
rwandais sont venus chez nous la
semaine dernière. Nous avons
rappelé l'importance d'une bonne
politique de sensibilisation à
propos de la procédure de
Gacaca. Les ambassades belges
de Kigali et de Bujumbura
continuent de suivre l'affaire de
près. Le HCR n'a constaté aucun
problème là où sont retournés les
Rwandais rapatriés.