CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
CRIV 51 COM 643
CRIV 51 COM 643
C
HAMBRE DES REPRÉSENTANTS
DE
B
ELGIQUE
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
V
OLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
OMPTE
R
ENDU
I
NTÉGRAL
AVEC
COMPTE RENDU ANALYTIQUE TRADUIT
DES INTERVENTIONS
I
NTEGRAAL
V
ERSLAG
MET
VERTAALD BEKNOPT VERSLAG
VAN DE TOESPRAKEN
C
OMMISSION DES
A
FFAIRES SOCIALES
C
OMMISSIE VOOR DE
S
OCIALE
Z
AKEN
mardi
dinsdag
14-06-2005
14-06-2005
Matin
Voormiddag
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE






























cdH
centre démocrate Humaniste
CD&V
Christen-Democratisch en Vlaams
ECOLO
Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales
FN
Front National
MR
Mouvement réformateur
N-VA
Nieuw-Vlaamse Alliantie
PS
Parti socialiste
sp.a-spirit
Socialistische Partij Anders ­ Sociaal progressief internationaal, regionalistisch integraal democratisch toekomstgericht
Vlaams Belang
Vlaams Belang
VLD
Vlaamse Liberalen en Democraten
Abréviations dans la numérotation des publications :
Afkortingen bij de nummering van de publicaties :
DOC 51 0000/000 Document parlementaire de la 51e législature, suivi du n° de
base et du n° consécutif
DOC 51 0000/000
Parlementair stuk van de 51e zittingsperiode + basisnummer en
volgnummer
QRVA
Questions et Réponses écrites
QRVA
Schriftelijke Vragen en Antwoorden
CRIV
version provisoire du Compte Rendu Intégral (couverture verte) CRIV
voorlopige versie van het Integraal Verslag (groene kaft)
CRABV
Compte Rendu Analytique (couverture bleue)
CRABV
Beknopt Verslag (blauwe kaft)
CRIV
Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu
intégral définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit
des interventions (avec les annexes)
(PLEN: couverture blanche; COM: couverture saumon)
CRIV
Integraal Verslag, met links het definitieve integraal verslag en
rechts het vertaalde beknopt verslag van de toespraken (met
de bijlagen)
(PLEN: witte kaft; COM: zalmkleurige kaft)
PLEN
séance plénière
PLEN
plenum
COM
réunion de commission
COM
commissievergadering
MOT
motions déposées en conclusion d'interpellations (papier beige) MOT
moties tot besluit van interpellaties (beigekleurig papier)
Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail :
publications@laChambre.be
Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail :
publicaties@deKamer.be
CRIV 51
COM 643
14/06/2005
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
i


SOMMAIRE
INHOUD
Question de Mme Camille Dieu à la ministre de
l'Emploi sur "la protection du travail à l'égard de la
sous-traitance" (n° 7194)
1
Vraag van mevrouw Camille Dieu aan de minister
van Werk over "de arbeidsbescherming bij
onderaanneming" (nr. 7194)
1
Orateurs: Camille Dieu, Freya Van den
Bossche, ministre de l'Emploi
Sprekers: Camille Dieu, Freya Van den
Bossche, minister van Werk
Question de M. Melchior Wathelet à la ministre de
l'Emploi sur "les PME et le rapport pour la
prévention et la protection au travail" (n° 7205)
3
Vraag van de heer Melchior Wathelet aan de
minister van Werk over "de KMO's en het verslag
betreffende preventie en bescherming op het
werk" (nr. 7205)
3
Orateurs: Melchior Wathelet, président du
groupe cdH, Freya Van den Bossche,
ministre de l'Emploi
Sprekers: Melchior Wathelet, voorzitter van
de cdH-fractie, Freya Van den Bossche,
minister van Werk
Questions jointes de
5
Samengevoegde vragen van
5
- Mme Greet van Gool à la ministre des Classes
moyennes et de l'Agriculture sur "le problème du
travail au noir dans le secteur de la construction"
(n° 7286)
5
- mevrouw Greet van Gool aan de minister van
Middenstand en Landbouw over "de problematiek
van zwartwerkers in de bouwsector" (nr. 7286)
5
- Mme Trees Pieters à la ministre de l'Emploi sur
"la question du travail au noir dans le secteur de
la construction" (n° 7309)
5
- mevrouw Trees Pieters aan de minister van
Werk over "de problematiek van het zwartwerk in
de bouwsector" (nr. 7309)
5
Orateurs: Greet van Gool, Trees Pieters,
Freya Van den Bossche, ministre de l'Emploi
Sprekers: Greet van Gool, Trees Pieters,
Freya Van den Bossche, minister van Werk
Question de M. Guy D'haeseleer à la ministre de
l'Emploi sur "l'évaluation de la procédure de
contrôle de la situation familiale des chômeurs"
(n° 7350)
8
Vraag van de heer Guy D'haeseleer aan de
minister van Werk over "de evaluatie van de
procedure inzake de controle van de
gezinstoestand van werklozen" (nr. 7350)
8
Orateurs: Guy D'haeseleer, Freya Van den
Bossche, ministre de l'Emploi
Sprekers: Guy D'haeseleer, Freya Van den
Bossche, minister van Werk
CRIV 51
COM 643
14/06/2005
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
1
COMMISSION DES AFFAIRES
SOCIALES
COMMISSIE VOOR DE SOCIALE
ZAKEN
du
MARDI
14
JUIN
2005
Matin
______
van
DINSDAG
14
JUNI
2005
Voormiddag
______

De vergadering wordt geopend om 10.14 uur door de heer Hans Bonte, voorzitter.
La séance est ouverte à 10.14 heures par M. Hans Bonte, président.
01 Question de Mme Camille Dieu à la ministre de l'Emploi sur "la protection du travail à l'égard de la
sous-traitance" (n° 7194)
01 Vraag van mevrouw Camille Dieu aan de minister van Werk over "de arbeidsbescherming bij
onderaanneming" (nr. 7194)
01.01 Camille Dieu (PS): Monsieur le président, madame la
ministre, la loi du 4 août 1996 concernant le bien-être des travailleurs
sur leur lieu de travail constitue le cadre de toutes les dispositions
relatives à la sécurité et à la santé des travailleurs. Elle est entrée en
vigueur le 1
er
octobre 1996.

En ce qui concerne les dispositions spécifiques aux travaux effectués
par des entreprises extérieures, l'article 9 de la loi prévoit que
l'employeur dans l'établissement duquel des travailleurs d'entreprises
extérieures viennent exercer des activités est tenu de conclure un
contrat; celui-ci lui permet, notamment, de prendre lui-même des
mesures dans le cas où l'employeur de l'entreprise extérieure se
montre défaillant vis-à-vis des obligations relatives au bien-être,
propres à l'établissement. Par convention, il peut être décidé que c'est
le même employeur qui assure, au nom et pour le compte des
entreprises extérieures, le respect des mesures relatives au bien-être,
propres à l'établissement.

Le même article prévoit que "le Roi peut préciser les obligations des
employeurs d'entreprises extérieures et des employeurs dans
l'établissement desquels des travailleurs de ces entreprises
extérieures viennent exercer des activités. Il peut également
déterminer quelles obligations relatives au bien-être des travailleurs
lors de l'exécution de leur travail doivent être considérées comme
propres à l'établissement dans lequel les travailleurs d'entreprises
extérieures viennent exercer des activités".

Ce texte a l'air complexe lors d'une première lecture, mais je ne vois
pas comment exprimer les choses autrement.

Or, il apparaît ­ sauf erreur de ma part ­ que le Roi n'a jamais usé de
cette faculté.

Pourriez-vous me faire connaître, d'une part, les raisons de l'absence
d'arrêtés d'exécution de cet article 9 de la loi?
01.01 Camille Dieu (PS):
Volgens artikel 9 van de wet van 4
augustus 1996 betreffende het
welzijn van de werknemers bij de
uitvoering van hun werk, kan de
Koning de verplichtingen, in
verband met het welzijn van de
werknemers, van de werkgevers
van ondernemingen van buitenaf
en van de werkgevers in wier
inrichting werknemers van die
ondernemingen van buitenaf
werkzaamheden komen uitvoeren,
nader bepalen; de Koning kan
tevens bepalen welke
verplichtingen in verband met het
welzijn van de werknemers bij de
uitvoering van hun werk moeten
worden beschouwd als eigen aan
de inrichting waarin de
werknemers van ondernemingen
van buitenaf werkzaamheden
komen uitvoeren.

Waarom bestaat er geen
uitvoeringsbesluit met betrekking
tot dit artikel 9?

Moet er geen samenwerkings-
verband tussen het Comité voor
preventie en bescherming op het
werk (CPBW) van de
opdrachtgever en dat van de
toeleverancier in het leven worden
geroepen?
14/06/2005
CRIV 51
COM 643
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
2
D'autre part, afin d'obtenir les meilleures conditions de travail pour
tous les travailleurs, ne pensez-vous pas qu'il y aurait lieu de créer
des "synergies" entre le comité pour la prévention et la protection au
travail (CPPT) du sous-traitant ­ dont la mission est de veiller à la
sécurité de ses propres travailleurs ­ et celui du donneur d'ordre?
01.02 Freya Van den Bossche, ministre: Monsieur le président,
madame Dieu, tout comme mes prédécesseurs, j'attache beaucoup
d'importance à la protection du travail à l'égard de la sous-traitance.

Il est exact que le Roi n'a pas encore usé de la faculté de prendre un
arrêté royal qui exécute l'article 9 de la loi du 4 août 1996 relative au
bien-être des travailleurs lors de l'exécution de leur travail. A cet
égard, il faut souligner que l'article 9 est d'application même si aucun
arrêté royal n'a encore été pris. Toutefois, la pratique nous montre
qu'une concrétisation de cet article s'impose. C'est par ailleurs la
raison pour laquelle j'ai repris dans ma note de politique générale
l'objectif de prendre une initiative à cette fin.

Un élément de la problématique contenue dans l'article 9 précité a
déjà été débattu en avril 2002 au sein du Conseil supérieur pour la
prévention et la protection au travail dans le cadre d'un groupe de
travail. Il s'agissait alors de la surveillance de la santé dans le cas
spécifique où des entreprises occupent des travailleurs d'entreprises
extérieures. Cependant, jusqu'à aujourd'hui, les partenaires sociaux
ne sont pas arrivés à une position commune.

En ce moment, mes collaborateurs et l'administration examinent les
propositions de concrétisation de cet article 9 qui nous ont été
transmises récemment par deux secteurs différents, à savoir
Fedichem et Agoria. Les deux propositions en question ne sont pas
tout à fait compatibles mais pourraient nous inspirer. A ma demande,
l'administration examine actuellement s'il est possible de donner des
prescriptions de concrétisation dans un arrêté royal qui précise les
obligations de chaque employeur concerné tout en laissant aux
secteurs la possibilité d'appliquer des solutions alternatives.

En ce qui concerne la synergie que vous suggérez entre les comités
dans le cadre du plan Pharaon, lorsqu'un accident du travail grave a
eu lieu, il existe une obligation pour les employeurs de collaborer avec
les comités des autres employeurs concernés par cet accident. La loi-
programme du 27 décembre 2004 prévoit la modification de cet article
afin d'y ajouter une collaboration des employeurs concernés avec les
comités pour la prévention et la protection au travail des autres
employeurs concernés.
01.02 Minister Freya Van den
Bossche: Artikel 9 van de wet van
4 augustus 1996 is van
toepassing, ook al heeft de Koning
er inderdaad nog geen
uitvoeringsbesluit voor getroffen.
De praktijk bewijst trouwens dat dit
artikel nog nader gepreciseerd
dient te worden. Daarom heb ik
een bepaling in die zin in mijn
algemene beleidsnota
opgenomen.

De kwestie van het toezicht op de
gezondheid in bedrijven die
werknemers van
onderaannemingen in dienst
hebben, werd reeds in april 2002
door de Hoge Raad voor preventie
en bescherming op het werk
besproken. De sociale partners
hebben echter nog geen
gemeenschappelijk standpunt
bereikt.

Mijn medewerkers en de
administratie onderzoeken
momenteel de voorstellen in
verband met de concretisering van
dat artikel 9 die Fedichem en
Agoria ons onlangs hebben
overgezonden. Die voorstellen
spreken elkaar op sommige
punten tegen. Ik heb de
administratie verzocht om na te
gaan of de verplichtingen van elke
werkgever in een koninklijk besluit
kunnen worden vastgelegd zonder
dat daarbij aan de sectoren de
mogelijkheid zou worden ontzegd
om alternatieve oplossingen toe te
passen.

U stelt voor dat de comités in het
kader van het Faraoplan met
elkaar moeten samenwerken. Het
is echter nu al zo dat de
werkgevers bij een zwaar
arbeidsongeval verplicht zijn
samen te werken met de comités
van de andere betrokken
werkgevers. Volgens de
CRIV 51
COM 643
14/06/2005
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
3
programmawet van 27 december
2004 zouden de betrokken
werkgevers bovendien in de
toekomst ook moeten
samenwerken met de comités
voor preventie en bescherming op
het werk van de andere betrokken
werkgevers.
01.03 Camille Dieu (PS): Madame la ministre, je vous remercie pour
votre réponse très détaillée. J'aurais aimé vous poser une question
complémentaire. Pourquoi n'y a-t-il pas de position commune dans le
chef des partenaires sociaux? Avez-vous des indications à cet égard?
01.03 Camille Dieu (PS):
Waarom nemen de sociale
partners geen gemeenschappelijk
standpunt in?
01.04 Freya Van den Bossche, ministre: Je consulte mes
collaborateurs, mais à vrai dire, nous ne savons pas pourquoi cette
situation perdure!
01.04 Minister Freya Van den
Bossche: Dat weten we niet.
01.05 Camille Dieu (PS): Si j'ai bien compris, un arrêté royal sera,
de toute façon, pris, lequel situera les obligations avec une position
alternative.
01.05 Camille Dieu (PS): In ieder
geval zal er dus een koninklijk
besluit worden uitgevaardigd dat
de verplichtingen verduidelijkt en
alternatieve oplossingen mogelijk
maakt.
01.06 Freya Van den Bossche, ministre: Une concrétisation en tout
cas! Nous y travaillons déjà!
01.06 Minister Freya Van den
Bossche: We zullen de
verplichtingen in ieder geval
aanschouwelijker maken. Daar zijn
we al mee bezig.
L'incident est clos.
Het incident is gesloten.
02 Question de M. Melchior Wathelet à la ministre de l'Emploi sur "les PME et le rapport pour la
prévention et la protection au travail" (n° 7205)
02 Vraag van de heer Melchior Wathelet aan de minister van Werk over "de KMO's en het verslag
betreffende preventie en bescherming op het werk" (nr. 7205)
02.01 Melchior Wathelet (cdH): Monsieur le président, madame la
ministre, la direction générale Contrôle du bien-être au travail du SPF
Emploi, Travail et Concertation sociale effectue annuellement un
rapport pour la prévention et la protection au travail. Pour ce faire,
l'administration demande à chaque entreprise de remplir un formulaire
relatif à cette question.

Nous soulevons ici différents griefs quant à la manière dont l'envoi de
ce formulaire est organisé. D'abord, les employeurs sont priés de
remplir un formulaire mais ils ne le reçoivent pas eux-mêmes
directement, ils doivent se le procurer. Or, les indications présentes
sur la lettre qu'ils reçoivent semblent manquer de clarté. Ils manquent
donc d'informations pour se procurer le formulaire à remplir. Ce point
semble déjà assez interpellant.

Ensuite, l'administration se devrait d'être réaliste quant au délai à
appliquer. En effet, ce formulaire est à renvoyer pour tous les
employeurs le 1
er
avril alors que certains n'ont reçu la lettre invitant à
remplir ce formulaire et à se le procurer que dans le courant du mois
02.01 Melchior Wathelet (cdH):
De administratie van de FOD
Werkgelegenheid stelt jaarlijks
een verslag op betreffende
preventie en bescherming op het
werk op grond van informatie die
ze haalt uit een vragenlijst die de
bedrijven moeten invullen. De
werkgevers moeten echter dat
formulier zelf zien te bemachtigen
en de manier waarop dit moet
gebeuren, wordt hun niet duidelijk
uitgelegd. Bovendien beschikken
ze over te weinig tijd om hun
antwoord op te stellen en terug te
zenden. Tot slot is dat formulier
niet geschikt voor de KMO's en de
zelfstandige beroepen.
14/06/2005
CRIV 51
COM 643
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
4
de mars. Je pense que les délais octroyés sont un peu courts.

Enfin, et c'est plus fondamental, ce formulaire n'est pas adapté à
certains types d'entreprises, principalement aux PME et aux
professions libérales. Il s'adresse plus, me semble-t-il, aux industries
ou aux grandes entreprises. Il existe trois types de formulaires: le
formulaire A destiné à un employeur ayant un service interne de
prévention et de protection au travail sans section; le formulaire B
destiné à un employeur ayant un service interne de prévention et de
protection au travail avec sections; le formulaire C destiné aux
groupes d'employeurs qui organisent un service commun pour la
prévention et la protection au travail. Cette distinction en elle-même
semble assez difficile à percevoir mais il semble, plus
fondamentalement, que certaines questions ne soient pas adaptées.

Lorsque le chef d'entreprise, par exemple, exerce lui-même la
fonction de conseiller en prévention, on lui demande d'évaluer en
pourcentage d'équivalent temps-plein le temps qu'il passe à exercer
cette fonction. Je pense que cela est assez difficile. Quel sens
donner, par exemple, à une question sur le nombre de réunions de
l'organe de concertation?

Comment compulser les données relatives aux accidents sur le lieu
de travail, au nombre d'heures de travail et d'accidents de travail sur
certaines catégories de travailleurs, aux mesures prises pour pouvoir
promouvoir ou assurer la sécurité du travail? J'en passe mais j'en ai
relevé plus d'une. Ces questions sont surtout pertinentes dans les
entreprises qui ne comptent que trois ou quatre travailleurs.

Nous ne sommes évidemment pas opposés, madame la ministre, à
ce que ce type de contrôles réguliers soit effectué mais nous plaidons
pour que les mêmes éléments de réponse ne soient pas demandés à
une PME ou à une grande entreprise. Les questions doivent être
ciblées en fonction de la taille et de l'organisation des sociétés.

Dès lors, ma question est la suivante.

Seriez-vous disposée à examiner cette question de plus près afin
d'adapter le système pour correspondre aux besoins des petites
entreprises et leur éviter des tracas administratifs trop importants?
Zou u bereid zijn het systeem aan
te passen, teneinde aan de noden
van de KMO's tegemoet te komen
en hun al te veel administratieve
rompslomp te besparen?
02.02 Freya Van den Bossche, ministre: Monsieur Wathelet, votre
préoccupation est justifiée. Une partie de la réglementation semble
malheureusement écrite spécifiquement pour les grandes entreprises.
Je voudrais apporter des modifications et j'essaie de trouver des
solutions.

Le rapport "prévention et protection" est un exemple important. Le but
essentiel de ce rapport annuel doit être de permettre aux autorités
d'identifier les entreprises qui accusent des lacunes sérieuses. Pour
ce faire, il existe des manières beaucoup plus simples que le rapport
annuel actuel. Un groupe de travail, supervisé directement par ma
cellule stratégique, élabore actuellement une solution.

Cette solution reviendra à une simplification administrative énorme.
Le concept permet aux employeurs qui le souhaitent de faire remplir
et envoyer le rapport annuel par leur service externe. Ce service peut
intégrer cette tâche dans son "package" de services contre une
02.02 Minister Freya Van den
Bossche: Uw bekommernis is
terecht. Jammer genoeg lijkt een
gedeelte van de wetgeving alleen
op de grote bedrijven te zijn
toegespitst. Ik zoek een oplossing
die een administratieve
vereenvoudiging mogelijk maakt.
De werkgevers die dat wensen,
zouden het jaarverslag door hun
externe dienst kunnen laten
invullen en opsturen. Binnenkort
zal een ontwerp van koninklijk
besluit aan de Hoge Raad voor
preventie en bescherming op het
werk worden voorgelegd. Het
nieuwe jaarverslag kan vanaf 2007
CRIV 51
COM 643
14/06/2005
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
5
rémunération très limitée. Dans le projet provisoire du nouveau
rapport annuel, on demande d'ailleurs uniquement des informations
dont le service externe pour la prévention et la protection doit, par
définition, disposer. Un projet d'arrêté royal sera bientôt soumis au
Conseil supérieur de la prévention et de la protection.

Le nouveau rapport annuel pourra entrer en vigueur en 2007.

Il est très important que toutes les entreprises ­ y compris les plus
petites - le remettent. En effet, les petites entreprises peuvent parfois
contenir de grands risques que l'on ne contrôle pas suffisamment.
Entre-temps, l'inspection n'insiste pas vraiment pour que les plus
petites entreprises (moins de 20 travailleurs et, pour les entreprises à
risque, moins de dix travailleurs) envoient un rapport annuel.
in gebruik worden genomen.

Het is erg belangrijk dat alle - ook
de allerkleinste - ondernemingen,
het formulier indienen. In de kleine
ondernemingen kunnen zich
immers eveneens gevaarlijke
situaties voordoen. De inspectie
zou er daarom meer moeten op
aandringen dat ook zij het
formulier terugsturen.
02.03 Melchior Wathelet (cdH): Je remercie la ministre pour cette
réponse constructive et qui va dans le sens souhaité.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
03 Samengevoegde vragen van
- mevrouw Greet van Gool aan de minister van Middenstand en Landbouw over "de problematiek van
zwartwerkers in de bouwsector" (nr. 7286)
- mevrouw Trees Pieters aan de minister van Werk over "de problematiek van het zwartwerk in de
bouwsector" (nr. 7309)
03 Questions jointes de
- Mme Greet van Gool à la ministre des Classes moyennes et de l'Agriculture sur "le problème du
travail au noir dans le secteur de la construction" (n° 7286)
- Mme Trees Pieters à la ministre de l'Emploi sur "la question du travail au noir dans le secteur de la
construction" (n° 7309)

De voorzitter: Ik herinner eraan dat de spreektijd vastgelegd is en dat de tweede en derde spreker minder
spreektijd hebben.
03.01 Greet van Gool (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, mevrouw
de minister, in de krant verschenen enkele verontrustende berichten
over oneerlijke praktijken in de bouwsector. Het gaat enerzijds om
buitenlanders, vaak uit de voormalige Oostbloklanden, die zogezegd
als zelfstandige werken omdat op die manier de betaling van het
minimumloon omzeild kan worden. Anderzijds gaat het om
zwartwerkers, vaak zelfs illegalen. Zo werden bij recente acties van
de sociale inspectie in de provincie Antwerpen 88 zwartwerkers op 56
werven betrapt en meer dan de helft daarvan was illegaal in ons land.

Naast het probleem van de niet-correcte toepassing van de sociale
wetgeving, rijst hier ook het probleem van de oneerlijke concurrentie:
aannemers die de sociale wetgeving wel respecteren worden zo uit de
markt geprezen. Er moet dan ook dringend een oplossing komen voor
dit probleem. De aanpak van de schijnzelfstandigheid zou al een
belangrijke stap vooruit zijn, maar een wettelijke regeling daarvoor lijkt
er nog niet onmiddellijk te komen. Bovendien is daarvoor een
tussenkomst van de arbeidsrechtbank vereist en kan er dus niet
onmiddellijk opgetreden worden.

Ik vernam van de minister dan ook graag of er andere mogelijkheden
zijn om snel te kunnen ingrijpen tegen buitenlandse zelfstandigen
waarvan sterk vermoed kan worden dat het in feite om werknemers
03.01 Greet van Gool (sp.a-
spirit): Les pratiques déloyales
sont de plus en plus fréquentes
dans le secteur de la construction.
Des étrangers, provenant surtout
d'Europe de l'Est, y travaillent
souvent comme indépendants, ce
qui permet d'éviter de leur payer le
salaire minimum. De nombreux
travailleurs au noir, souvent
clandestins, sont également actifs
dans le secteur. Lors d'actions
menées récemment par
l'inspection sociale en province
d'Anvers, 88 travailleurs au noir
ont ainsi été surpris sur 56
chantiers. Plus de la moitié
séjournaient illégalement en
Belgique. Ces infractions
flagrantes à la législation sociale
entraînent aussi une concurrence
déloyale.
14/06/2005
CRIV 51
COM 643
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
6
gaat. Wat de illegale zwartwerkers betreft en het zwartwerk in het
algemeen, rijst de vraag naar het risico op betrapping en de
doeltreffendheid van de sancties. Naarmate het risico op betrapping
en de sancties hoger zijn, zal het immers minder lonend worden om
zwartwerkers in te zetten. Ik vernam van u dan ook graag of u
overweegt de controles op te drijven en desgevallend de sancties te
verhogen.
Ce serait déjà un grand pas en
avant que de s'attaquer
fondamentalement au phénomène
des faux indépendants, mais une
réglementation légale se fait
attendre et une action concrète
requiert en outre l'intervention du
tribunal du travail, ce qui exige
beaucoup de temps.

Comment intervenir rapidement
contre ces faux indépendants
étrangers? La fréquence des
contrôles visant les éventuels
travailleurs au noir sera-t-elle
augmentée? Les sanctions
imposées en cas d'infraction
seront-elles alourdies?
03.02 Trees Pieters (CD&V): Ik zal bondig zijn. De problematiek van
de schijnzelfstandigheid kwam reeds in meerdere vragen aan bod,
zowel in vragen aan de minister van Middenstand als in vragen aan
de minister van Werk. Het is vooral de bouwsector die getroffen wordt
door het zwartwerk, de illegaliteit van arbeiders en door de
zelfstandigen die voornamelijk uit Europese landen komen.

Als we de recente persberichten mogen geloven is er in dat circuit
heel wat zwartwerk, vooral door illegalen verricht.

Dat is niet alleen concurrentieverstorend. In heel wat gevallen
betekent dat ook dat de illegale arbeiders zonder enige bescherming,
van welke aard dan ook, moeten werken, wonen en overleven.

Mevrouw de minister, ik heb een drietal vragen.

Kunt u recente cijfers geven over het aantal betrapte zwartwerkers in
de bouwsector? Is dat significant meer dan in andere sectoren?

Overweegt u om meer middelen vrij te maken om in die sectoren
meer controles op het werk dat al dan niet door illegalen wordt
verricht, te laten uitvoeren?

Bent u van oordeel dat een strengere bestraffing van zwartwerk
noodzakelijk is?

Vooral, bent u bereid om daartoe stappen te ondernemen?
03.02 Trees Pieters (CD&V): Le
secteur de la construction doit
faire face à de nombreux
clandestins en provenance des
pays de l'Europe de l'Est et
travaillant au noir. Ce phénomène
induit non seulement une
distorsion de concurrence mais
prive aussi les clandestins de toute
forme de protection.

La ministre dispose-t-elle de
chiffres relatifs au nombre de
travailleurs au noir qui ont été pris
sur le fait dans le secteur de la
construction? Sont-ils plus
nombreux que dans d'autres
secteurs? La ministre envisage-t-
elle d'affecter des moyens
supplémentaires aux contrôles en
la matière? Est-elle disposée à
réprimer plus sévèrement le travail
au noir?
03.03 Minister Freya Van den Bossche: Mijnheer de voorzitter, de
bouwsector vormt samen met de horeca en de sport een van de
prioritaire sectoren die de inspectie controleert. Meer dan 23%,
ongeveer een op vier van de controles die worden uitgevoerd door de
inspectie Toezicht op de Sociale Wetten, gebeurt net in de
bouwsector. Daar gaat al enorm veel capaciteit naartoe.

In 2004 werden door de inspectie 567 gevallen van zwartwerk
vastgesteld. Het aantal vastgestelde gevallen van zwartwerk in de
bouwsector schommelde de voorbije drie jaar tussen de 9 en 13%
van het totaal aantal vastgestelde gevallen van zwartwerk. Dat
03.03 Freya Van den Bossche,
ministre: Pour le service
d'inspection, le secteur de la
construction, l'horeca et le secteur
sportif sont prioritaires. Un quart
de l'ensemble des contrôles sont
effectués dans le bâtiment et de 9
à 13% de ces contrôles
débouchent sur l'établissement de
procès-verbaux pour infractions.
Ces chiffres ne comprennent pas
CRIV 51
COM 643
14/06/2005
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
7
betekent dat we uiteindelijk op een cijfer komen dat significant hoger
ligt dan dat in andere sectoren, maar wel nog duidelijk lager dan dat in
de horeca. In een toptien zou de bouwsector dus op de tweede plaats
komen te staan. Dat bewijst dat het toch wel gaat om twee zeer
fraudegevoelige sectoren.

De cijfers die ik net gaf, houden nog geen rekening met andere
gevallen van sociale fraude zoals schijnzelfstandigheid, illegale
detacheringen, arbeidsduur, loon enzovoort. Het gaat enkel om het
pure werk, dat die inspectie zelf heeft gedaan. Ook wordt er geen
rekening gehouden met de cijfers van andere inspectiediensten. Dat
wil zeggen dat het probleem groter is dan wat ik u op basis van mijn
cijfers kan geven.

Aangezien een op de vier controles in die sector gebeurt en er nog
fraudegevoeliger sectoren zijn, namelijk horeca en de transport, die
ook een groot probleem vormen, is het heel moeilijk om het aantal
controles op te drijven of dat nog meer prioritair te maken. De
inspectie gaat nu wel met beter voorbereide dossiers aan de slag en
werkt gerichter. Dat kan dankzij nieuwe computerprogramma's zoals
datamining, waardoor de inspecteurs, in plaats van lukraak te
controleren, veel meer op basis van indicaties kunnen controleren en
dus een grotere succesratio zouden moeten beginnen te boeken. Dat
betekent inderdaad dat zij meer vaststellingen zullen doen van
overtredingen, fouten en fraude, zonder dat daarvoor nog meer
capaciteit in die specifieke sector hoeft te worden ingezet.

De controlemethodiek wordt aangepast naar gelang van de
significante gegevens en fraudesignalen die worden gehaald uit
analyses van de koppeling van de databanken van de
inspectiediensten onderling en de kruispuntbank van de Sociale
Zekerheid.

De sancties voor illegale tewerkstelling en zwartwerk zijn nogal hoog.
Het gaat om een minimale strafrechtelijke geldboete van 15.000 euro
voor de tewerkstelling van een illegaal in het land verblijvende
vreemdeling. Dat bedrag moet worden vermenigvuldigd met het
aantal werknemers en dan spreek ik nog niet van de penale boete
voor het niet naleven van de reglementering betreffende het bijhouden
van sociale documenten, de reglementering betreffende deeltijdse
arbeid, de socialezekerheidsreglementering, de
arbeidsongevallenreglementering en natuurlijk ook de factuur van de
RSZ en de arbeidsongevallenverzekering.

Het zijn vrij zware sancties. Het probleem is dat een verhoging ervan
een pervers effect zou kunnen hebben. Heel wat rechtbanken
verlenen in de praktijk immers een uitstel. Dat gebeurt in heel wat veel
gevallen. In sommige rechtbanken doet men dat voor meer dan de
helft van de sancties. Ik vrees dan ook dat, als we die bedragen
optrekken, er nog meer vrijstellingen zouden komen. Dat kan
helemaal niet de bedoeling zijn.

Wat volgens mij voldoende moet afschrikken, is een effectieve
strafrechtelijke vervolging door Justitie. Dat werd sinds de bijzondere
Ministerraad van 30 maart 2004 mogelijk gemaakt. We moeten
misschien veeleer dat pad verder volgen.
encore les autres cas de fraude
sociale. Le problème est donc bien
plus important que l'image donnée
par les statistiques mais il n'est
pas aussi grave que dans l'horeca.

L'horeca et la construction sont
des secteurs très sensibles en
matière de fraudes. Augmenter le
nombre de contrôles est
difficilement envisageable. En
revanche, il est possible de mieux
cibler les contrôles en rassemblant
les données provenant de
différentes sources et en les
traitant à l'aide de logiciels
spécialisés qui extraient les
indices de fraude les plus
marquants. Nous avons connecté
ensemble les différentes banques
de données des services
d'inspection et celle de la banque-
carrefour de la Sécurité sociale.
Nous pourrons ainsi accroître le
taux de réussite sans capacité
supplémentaire.

Les amendes relatives au travail
au noir imposées aux employeurs
sont relativement élevées. Elles
s'élèvent à 15.000 euros pour
chaque travailleur en situation
illégale. D'autres infractions
entraînent également des
amendes élevées. Les tribunaux
octroient malheureusement
souvent un sursis ou une
exonération de paiement, alors
que le relèvement du montant des
amendes ne fera qu'aggraver ce
phénomène. Peut-être devons-
nous bien davantage opter pour de
véritables poursuites judiciaires.
Les poursuites pénales relèvent de
la compétence de la Justice et je
ne puis dès lors que demander
des informations.
03.04 Greet van Gool (sp.a-spirit): Mevrouw de minister, ik dank u 03.04 Greet van Gool (sp.a-
14/06/2005
CRIV 51
COM 643
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
8
voor uw antwoord.

Het is alleszins een goede zaak dat het prioritair wordt behandeld en
dat in de toekomst ook zo zal blijven. Ik denk dat de verbetering van
de informatie-uitwisseling tussen de verschillende diensten wellicht
een aantal mogelijkheden zal bieden om de controles in de toekomst
nog efficiënter te laten gebeuren.

Wanneer u het hebt over de sancties, hebt u het vooral over de
effectieve strafrechtelijke vervolging. Hebt u er enig zicht op of dat
momenteel al in uitvoering is of moet dat nog verder worden
uitgewerkt?
spirit): Il est positif que cette
problématique constitue une
priorité et qu'un meilleur échange
d'informations entre les différents
services soit à l'examen. J'attends
les informations relatives aux
poursuites pénales.
03.05 Minister Freya Van den Bossche: Dat behoort tot de
bevoegdheid van Justitie. Ik wil mij wel informeren en u daarover later
berichten. Bij mijn weten is dat tot nu toe nog niet gebeurd. Ik zal
daarover informatie vragen voor u.
03.06 Trees Pieters (CD&V): Mevrouw de minister, ik dank u voor
uw antwoord. Ik hoop dat er straks betere informatie komt over het
zwart circuit.

Er is niet alleen het zwarte circuit. Er is ook het officiële circuit waar
een sterke dumping wordt veroorzaakt in de sectoren die u hebt
genoemd. Zowel in de bouw-, de transport- als in de horecasector
komen voornamelijk bedrijven uit Oost-Europa hier werken voor 5 tot
10 euro. Die zijn helemaal niet schatplichtig aan ons land.

Ik hoorde de heer Dewael op een conferentie vorige week zeggen dat
hij van plan is de overstapregeling van vrij verkeer voor diensten die
voor twee jaar geldt, te schrappen en terug te keren naar de regeling
van vrij verkeer van personen. Daardoor zullen mensen die uit Oost-
Europese landen naar hier komen werken, ook onderhevig zijn aan
onze sociale en fiscale wetten. Ik hoop dat u zich wat dat betreft op
dezelfde lijn zult plaatsen als de andere regeringsleden.

Het heeft geen zin illegalen massaal legaal maken, zoals bijvoorbeeld
de Confederatie van de Bouw heeft gevraagd. Het heeft veel meer zin
de maatregel in mei van volgend jaar aan te passen, zodat de
dumping in de sector, naast het zwartwerk, kan worden aangepakt.
03.06 Trees Pieters (CD&V):
Nous espérons pouvoir être mieux
informés sur le circuit du travail au
noir. Le circuit officiel engendre
toutefois également des
problèmes. Les entreprises de
l'Europe de l'Est s'installent ici et
pratiquent un dumping sur les prix.
J'espère que vous êtes du même
avis que M. Dewael qui souhaite
que tous les travailleurs actifs sur
notre marché soient soumis à
notre législation sociale et fiscale
en supprimant le régime transitoire
de la libre circulation des services
et en revenant au régime de la
libre circulation des personnes.
Nous devons nous attaquer à la
fois au dumping et au travail au
noir.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
04 Vraag van de heer Guy D'haeseleer aan de minister van Werk over "de evaluatie van de procedure
inzake de controle van de gezinstoestand van werklozen" (nr. 7350)
04 Question de M. Guy D'haeseleer à la ministre de l'Emploi sur "l'évaluation de la procédure de
contrôle de la situation familiale des chômeurs" (n° 7350)
04.01 Guy D'haeseleer (Vlaams Belang): Mijnheer de voorzitter,
mevrouw de minister, op 1 augustus 1999 werd de nieuwe procedure
toegepast inzake de controle van de gezinstoestand van werklozen.
Deze procedure werd aangepast via de wet van 7 december 2000.
Het komt erop neer dat ter vervanging van de vroegere
onaangekondigde thuiscontroles in 1999 werd voorzien in een
procedure waarbij het bevoegde werkloosheidsbureau de sociaal
verzekerde uitnodigde op een hoorzitting met het oog op het nazicht
van zijn gezinstoestand. Waar nodig werd dit later gevolgd door een
04.01 Guy D'haeseleer (Vlaams
Belang): En 1999 et en 2000, la
procédure de contrôle de la
situation familiale des chômeurs a
été modifiée. Ainsi, la visite
domiciliaire forcée a été
supprimée. L'ONEM ayant formulé
des doutes à propos du nouveau
système, le précédent ministre de
CRIV 51
COM 643
14/06/2005
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
9
huisbezoek op basis van de toestemming die de werkloze gaf op het
ogenblik van het onderhoud of op basis van een machtiging van de
voorzitter van de arbeidsrechtbank.

Het wetsvoorstel van 6 december 2000 bracht een aantal wijzigingen
aan de regeling aan. Een eerste wijziging betrof de versterking van de
rechten van de verdediging van de betrokken werkloze. Deze mocht
zich voortaan in elk stadium van de procedure laten bijstaan door een
vakbondsafgevaardigde of een advocaat, zowel tijdens het onderhoud
in de kantoren van de RVA als tijdens het toegelaten huisbezoek
achteraf. Indien de RVA twijfels had over de verklaring kon de dienst
toestemming aan de werkloze vragen om bewoonde lokalen te
bezoeken.

Het mogelijks beroep doen op een gedwongen huisbezoek door de
voorzitter van de arbeidsrechtbank werd door de wet van 2000
afgeschaft.

Na twee jaar zou de wet van 2000 geëvalueerd worden.

Op 30 juni 2004 heb ik uw voorganger terzake een vraag gesteld. Hij
deelde me mee dat hij van de RVA een aantal bedenkingen had
gekregen met betrekking tot het nieuwe systeem en dat hij meer
specifiek een doorgedreven analyse en evaluatie van het systeem zou
laten uitvoeren tegen eind 2004.

Mijn vragen zijn eenvoudig, mevrouw de minister.
Ten eerste, is deze evaluatie intussen beëindigd? Zo ja, was zijn de
conclusies? Zo nee, tegen welke datum mogen we de evaluatie en de
resultaten ervan verwachten?

Ten tweede, bent u van oordeel dat de nieuwe procedure een
efficiënte controle op de gezinstoestand mogelijk maakt of dringen
wetswijzigingen zich op?
l'Emploi, M. Frank
Vandenbroucke, s'était engagé à
faire procéder à une évaluation de
celui-ci d'ici à la fin de 2004.

Cette évaluation est-elle terminée
depuis et quelles en furent les
conclusions? La nouvelle
procédure permet-elle une
vérification efficace de la situation
familiale ou une modification de la
loi est-elle nécessaire, d'après la
ministre?
04.02 Minister Freya Van den Bossche: Mijnheer de voorzitter, er is
tot op vandaag geen formele evaluatie geweest van de
wetswijzigingen in augustus 1999 en december 2000. De cijfers die
de RVA heeft verstrekt over de controle van de gezinstoestanden in
de periode 1998-2004 leren mij wel dat de efficiëntie van de
onderzoeken is toegenomen.

In 1998 was het zo dat op de honderd onderzoeken die men deed,
zeven vaststellingen werden gedaan die aanleiding hebben gegeven
tot een sanctie, daar waar diezelfde berekeningen in 2004 aantonen
dat op elke honderd onderzoeken er tien vaststellingen waren die
aanleiding gaven tot een sanctie. Dat betekent volgens mij dat men
iets gerichter te werk gaat en dat men eigenlijk op de goede weg is
om zo gericht mogelijk en zo duidelijk mogelijk op basis van indicaties
aan het werk te gaan.
04.02 Freya Van den Bossche,
ministre: Aucune évaluation
formelle n'a été effectuée. Les
chiffres laissent toutefois supposer
que le fonctionnement de la
nouvelle procédure est
satisfaisant. Avec l'ancienne
procédure, des infractions ont été
constatées dans 7% des cas. La
nouvelle procédure a permis de
constater 10% d'infractions en
2004.
04.03 Guy D'haeseleer (Vlaams Belang): De minister heeft een
aantal cijfers gegeven: 7% tegenover 10% voor en na de nieuwe
procedure. U zegt dat er nog geen formele evaluatie is. Wordt die
vooropgesteld of niet?
04.04 Minister Freya Van den Bossche: Er is niet in een formele
evaluatie voorzien. Ik weet niet of ik dergelijke cijfers bemoedigend
04.04 Freya Van den Bossche,
ministre: Une évaluation n'est
14/06/2005
CRIV 51
COM 643
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
51
E LEGISLATURE
2004
2005
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
51
E ZITTINGSPERIODE
10
mag noemen, maar ze tonen toch wel aan dat de nieuwe manier van
werken duidelijk beter werkt, met een derde meer succes. Ik weet dat
zeven en tien geen gigantische cijfers zijn, maar de sprong van zeven
naar tien is wel vrij groot. Nee, er is dus geen formele evaluatie
gepland, tenzij wij plots aan de cijfers zouden merken dat men minder
vaststellingen doet, wat zou kunnen wijzen op een minder goed
functionerend systeem.
donc pas nécessaire.
04.05 Guy D'haeseleer (Vlaams Belang): Uit een verschuiving van
7% naar 10% concluderen dat dit enkel en alleen te wijten is aan een
meer efficiënte procedure, lijkt mij niet te stroken met de
werkelijkheid. Mijn contacten op het terrein zeggen mij toch dat de
controle van de gezinstoestand volgens de huidige procedure de facto
is afgeschaft. Zij zeggen dat als er nu veel mensen worden betrapt, dit
voor een groot stuk te wijten is aan het feit dat ook bij de werklozen
zelf het besef is gegroeid dat een degelijke controle van de
gezinstoestand is afgeschaft en dat meer en meer werklozen dan ook
een foutieve gezinstoestand opgeven, in de wetenschap dat het
controleren en sanctioneren moeilijker wordt.

Ik kijk toch wel met verwachting uit naar die analyse, om toch wat
meer argumenten te weten te komen waarom die cijfers zo stijgen. Ik
denk dat het ook en vooral te maken heeft met het feit dat er meer en
meer overtredingen zijn. Men heeft nu de nadruk gelegd op de
controle op de beschikbaarheid van werklozen, wat een goede zaak
is, en meer begeleiding, wat een nog betere zaak is. In het kader van
de aanpak van sociale fraude denk ik dat domiciliefraude ook een
belangrijk aandachtspunt moet zijn, wat de laatste jaren meer en
meer opgang maakt. Ik zal dit blijven volgen en wacht met
belangstelling uw analyse af.
04.05 Guy D'haeseleer (Vlaams
Belang): Il est peut-être naïf
d'attribuer les 30% d'infractions
supplémentaires à la nouvelle
procédure. Les chômeurs ont bien
compris entre-temps que le
contrôle approfondi de la situation
familiale a été supprimé. Le
nombre de déclarations erronées
de la situation familiale est à
présent peut-être tellement élevé
que 10% ne constituent que la
partie visible de l'iceberg.
J'attendrai toutefois une analyse.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

De voorzitter: Vraag nr. 7355 van mevrouw De Block wordt een week uitgesteld.

De bespreking van de vragen en interpellaties eindigt om 10.41 uur.
La discussion des questions et interpellations se termine à 10.41 heures.