IC147_FIN.doc

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

cdH

centre démocrate Humaniste

CD&V

Christen-Democratisch en Vlaams

ECOLO

Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales

Front National

Mouvement réformateur

N-VA

Nieuw-Vlaamse Alliantie

Parti socialiste

sp.a-spirit

Socialistische Partij Anders Sociaal progressief internationaal, regionalistisch integraal democratisch toekomstgericht

VLAAMS BLOK

Vlaams Blok

VLD

Vlaamse Liberalen en Democraten

Abréviations dans la numérotation des publications :

Afkortingen bij de nummering van de publicaties :

DOC 51 0000/000 Document parlementaire de la 51e législature, suivi du n° de

base et du n° consécutif

DOC 51 0000/000

Parlementair document van de 51e zittingsperiode +
basisnummer en volgnummer

QRVA

Questions et Réponses écrites

QRVA

Schriftelijke Vragen en Antwoorden

CRIV

version provisoire du Compte Rendu Intégral (couverture verte) CRIV

voorlopige versie van het Integraal Verslag (groene kaft)

CRABV

Compte Rendu Analytique (couverture bleue)

CRABV

Beknopt Verslag (blauwe kaft)

CRIV

Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu
intégral définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit
des interventions (avec les annexes)
(PLEN: couverture blanche; COM: couverture saumon)

CRIV

Integraal Verslag,met links het definitieve integraal verslag en
rechts het vertaald beknopt verslag van de toespraken (met de
bijlagen)
(PLEN: witte kaft; COM: zalmkleurige kaft)

PLEN

séance plénière

PLEN

plenum

COM

réunion de commission

COM

commissievergadering

Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail :

publications@laChambre.be

Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail :

publicaties@deKamer.be

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

SOMMAIRE

INHOUD

Question de Mme Françoise Colinia au ministre
des Affaires sociales et de la Santé publique sur
"les consultations trop tardives en matière de
polyarthrite rhumatoïde" (n° 1121)

Vraag van mevrouw Françoise Colinia aan de
minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
over "de te laattijdige opsporing van reumatoïde
polyartritis" (nr. 1121)

Orateurs: Françoise Colinia, Rudy Demotte,
ministre des Affaires sociales et de la Santé
publique

Sprekers: Françoise Colinia, Rudy Demotte,
minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid

Question de Mme Karin Jiroflée au ministre des
Affaires sociales et de la Santé publique sur
"l'importance de soins psychiques adaptés en tant
qu'élément essentiel d'une gestion intégrale de la
qualité dans les hôpitaux et les maisons de repos"
(n° 1139)

Vraag van mevrouw Karin Jiroflée aan de minister
van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "het
belang van een adequate geestelijke zorg als
wezenlijk onderdeel van integrale kwaliteitszorg in
ziekenhuizen en rusthuizen" (nr. 1139)

Orateurs: Karin Jiroflée, Rudy Demotte,
ministre des Affaires sociales et de la Santé
publique

Sprekers: Karin Jiroflée, Rudy Demotte,
minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid

Question de Mme Colette Burgeon au ministre
des Affaires sociales et de la Santé publique sur
"le premier rapport d'activités de l'AFSCA"
(n° 1143)

Vraag van mevrouw Colette Burgeon aan de
minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
over "het eerste activiteitenverslag van het FAVV"
(nr. 1143)

Orateurs: Colette Burgeon, Rudy Demotte,
ministre des Affaires sociales et de la Santé
publique

Sprekers: Colette Burgeon, Rudy Demotte,
minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid

Questions jointes de

Samengevoegde vragen van

- Mme Karin Jiroflée au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur "les
homosexuels et le don de sang" (n° 1192)

- mevrouw Karin Jiroflée aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over "homo's
en bloedgeven" (nr. 1192)

- Mme Annelies Storms au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur "les facteurs
de risques liés au don de sang" (n° 1286)

- mevrouw Annelies Storms aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
risicofactoren bij het geven van bloed" (nr. 1286)

Orateurs: Karin Jiroflée, Annelies Storms,
Rudy Demotte, ministre des Affaires sociales
et de la Santé publique

Sprekers: Karin Jiroflée, Annelies Storms,
Rudy Demotte, minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid

Questions jointes de

Samengevoegde vragen van

- Mme Dominique Tilmans au ministre des
Affaires sociales et de la Santé publique sur "la
contamination du saumon d'élevages européens"
(n° 1227)

- mevrouw Dominique Tilmans aan de minister
van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
besmetting van in Europa gekweekte zalm"
(nr. 1227)

- Mme Catherine Doyen-Fonck au ministre des
Affaires sociales et de la Santé publique sur "les
risques pour la santé liés à la consommation de
saumon" (n° 1457)

- mevrouw Catherine Doyen-Fonck aan de
minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
over "de gezondheidsrisico's bij het eten van
zalm" (nr. 1457)

Orateurs: Dominique Tilmans, Catherine
Doyen-Fonck, Rudy Demotte, ministre des
Affaires sociales et de la Santé publique

Sprekers: Dominique Tilmans, Catherine
Doyen-Fonck, Rudy Demotte, minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid

Question de Mme Karin Jiroflée au ministre des
Affaires sociales et de la Santé publique sur "les
soins à domicile dans le cadre de l'oncologie
infantile" (n° 1234)

Vraag van mevrouw Karin Jiroflée aan de minister
van Sociale Zaken en Volksgezondheid over
"thuiszorg in de kinderoncologie" (nr. 1234)

Orateurs: Karin Jiroflée, Rudy Demotte,
ministre des Affaires sociales et de la Santé
publique

Sprekers: Karin Jiroflée, Rudy Demotte,
minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid

Question de M. Yves Leterme au ministre des 19

Vraag van de heer Yves Leterme aan de minister 19

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Affaires sociales et de la Santé publique sur "les
banques de sang de cordon" (n° 1284)

van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
navelstrengbloedbanken" (nr. 1284)

Orateurs: Yves Leterme, Rudy Demotte,
ministre des Affaires sociales et de la Santé
publique

Sprekers: Yves Leterme, Rudy Demotte,
minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid

Question de M. Jo Vandeurzen au ministre des
Affaires sociales et de la Santé publique sur "les
médecins flamands actifs aux Pays-Bas"
(n° 1301)

Vraag van de heer Jo Vandeurzen aan de
minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
over "Vlaamse artsen in Nederland" (nr. 1301)

Orateurs: Jo Vandeurzen, Rudy Demotte,
ministre des Affaires sociales et de la Santé
publique

Sprekers: Jo Vandeurzen, Rudy Demotte,
minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid

Question de Mme Françoise Colinia au ministre
des Affaires sociales et de la Santé publique sur
"la toxicité de certains emballages de denrées
alimentaires" (n° 1389)

Vraag van mevrouw Françoise Colinia aan de
minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
over "de toxiciteit van sommige verpakkingen van
voedingsmiddelen" (nr. 1389)

Orateurs: Françoise Colinia, Rudy Demotte,
ministre des Affaires sociales et de la Santé
publique

Sprekers: Françoise Colinia, Rudy Demotte,
minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

COMMISSION DE LA SANTE

PUBLIQUE, DE

L'ENVIRONNEMENT ET DU

RENOUVEAU DE LA SOCIETE

COMMISSIE VOOR DE

VOLKSGEZONDHEID, HET

LEEFMILIEU EN DE

MAATSCHAPPELIJKE

HERNIEUWING

MARDI

FEVRIER

2004

Soir

______

van

DINSDAG

FEBRUARI

2004

Avond

______

Les questions et interpellations commencent à 18.43 heures.
Président: M. Yvan Mayeur.
De vragen en interpellaties vangen aan om 18.43 uur.
Voorzitter: de heer Yvan Mayeur.

01 Question de Mme Françoise Colinia au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur

"les consultations trop tardives en matière de polyarthrite rhumatoïde" (n° 1121)

01 Vraag van mevrouw Françoise Colinia aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over

"de te laattijdige opsporing van reumatoïde polyartritis" (nr. 1121)

01.01 Françoise Colinia (MR): Il résulte d'une enquête effectuée en

juillet 2003 par un laboratoire pharmaceutique que la polyarthrite
rhumatoïde est souvent décelée beaucoup trop tardivement: 47% des
patients consultent le médecin entre six mois et un an après
l'apparition des premiers symptômes, 24% après deux ans. La
polyarthrite rhumatoïde peut conduire à des douleurs insupportables,
à des interventions chirurgicales, même à une limitation de la mobilité,
in fine à une forme d'incapacité majeure. Or, d'après les spécialistes,
plus on la prend en charge rapidement, plus vite on peut être soigné.
Un retard de quelques mois dans l'administration d'un premier
traitement efficace ne se rattrape jamais.

Chez certains patients, les premiers symptômes apparaissent avant
l'âge de trente ans. C'est donc une maladie qui peut être décelée très
tôt et traitée. Pourrait-on prendre des mesures propres à favoriser
une détection précoce de cette pathologie, notamment par une
information à la population?

01.01 Françoise Colinia (MR):

Reumatoïde polyartritis, die tot een
sterke vorm van ongeschiktheid
kan leiden, wordt vaak te laat
vastgesteld. Zou niet aan een
vroegtijdige opsporing kunnen
worden gedacht en zou de
bevolking niet kunnen worden
geïnformeerd zodat deze
pathologie tijdig wordt behandeld?

01.02 Rudy Demotte, ministre: Je vais vous lire ma réponse qui sera

très courte. Il m'appartient de vous rappeler que malheureusement,
l'information aux patients est une compétence qui relève des
Communautés et non du fédéral.

01.02 Minister Rudy Demotte:

Het informeren van de patiënten
behoort tot de bevoegdheden van
de Gemeenschappen.

01.03 Françoise Colinia (MR): J'aurais dû y penser.

01.03 Françoise Colinia (MR): Ik

had eraan moeten denken.

L'incident est clos.
Het incident is gesloten.

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

02 Vraag van mevrouw Karin Jiroflée aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "het

belang van een adequate geestelijke zorg als wezenlijk onderdeel van integrale kwaliteitszorg in
ziekenhuizen en rusthuizen" (nr. 1139)

02 Question de Mme Karin Jiroflée au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur

"l'importance de soins psychiques adaptés en tant qu'élément essentiel d'une gestion intégrale de la
qualité dans les hôpitaux et les maisons de repos" (n° 1139)

02.01 Karin Jiroflée (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, morele, filosofische en godsdienstige bijstand of geestelijke
zorg zouden wij kunnen omschrijven als hulpverlening aan en
begeleiding van de mens in fundamentele vragen rondom zingeving,
leven, ziekte en dood, gegeven vanuit en op basis van
levensbeschouwing en/of geloof.

Geestelijke zorg dient volgens mij beschouwd te worden als een
geïntegreerd onderdeel van zorgverlening binnen de instellingen. Bij
die instellingen denk ik aan ziekenhuizen, rusthuizen en
verzorgingstehuizen. Het is een algemeen aanvaard principe dat
geestelijke zorg behalve een recht ook een noodzaak is. De toestand
van de patiënt en zijn ontheemding door opname stellen hem of haar
voor lichamelijke, psychosociale en vaak ook geestelijke problemen,
waaraan vanuit de instelling zorg besteed zou moeten worden.
Nochtans gaat er met die geestelijke zorg als onderdeel van een
integrale kwaliteitszorg een en ander fout.

Eerst en vooral bestaat er een verschil in regelgeving tussen RVT's
en ROB's enerzijds en ziekenhuizen anderzijds.
Ten tweede, in de huidige regelgeving zit er een ongelijkheid
ingebakken tussen statuten van de verschillende vertegenwoordigers
van levensbeschouwingen die de geestelijke zorg moeten
verstrekken.
Ten derde, wij merken dat de regelgeving in de praktijk niet altijd
voldoet of niet altijd wordt toegepast door de instellingen. Er zijn
regelmatig problemen met de aanbieding van het keuzeformulier, met
de tekst van het keuzeformulier die niet correct degene van de
regelgeving is en met vertegenwoordigers van levensbeschouwingen,
die niet of te laat worden opgeroepen.

Mijnheer de minister, in dat verband heb ik een aantal vragen.

Ten eerste, weet u dat er verschillende regelgevingen bestaan tussen
de ROB's, de RVT's en de ziekenhuizen? Ik vraag mij af of u vindt dat
dit van een samenhangend beleid getuigt.

Ten tweede, weet u ook dat er verschillen in statuten bestaan tussen
verschillende levensbeschouwingen? Vindt u dat een gezonde
situatie?

Ten derde, bent u op de hoogte van het feit dat de regelgeving vaak
niet of verkeerd wordt toegepast? Hebt u daar een oplossing voor?

02.01 Karin Jiroflée (sp.a-spirit):

L'assistance morale,
philosophique et religieuse
constitue à la fois un droit et une
nécessité et doit faire partie
intégrante de la prise en charge
dans des institutions comme les
hôpitaux et les maisons de repos
et de soins. Un certain nombre de
problèmes se posent en la
matière.

Les MRS (maisons de repos et de
soins) et les MRPA (maisons de
repos pour personnes âgées),
d'une part, et les hôpitaux, d'autre
part, font en effet l'objet d'une
réglementation différente. Les
représentants des différentes
conceptions philosophiques ne
possèdent pas le même statut.
Enfin, ces différentes institutions
n'appliquent pas toujours la
réglementation correctement, de
sorte que la liberté de choix de
l'intéressé se trouve compromise.
Le ministre a-t-il connaissance de
cet état de choses? Envisage-t-il
de prendre des mesures?

02.02 Minister Rudy Demotte: Mevrouw Jiroflée, de bestaande

ziekenhuisreglementering enerzijds en de reglementering betreffende
de RVT's anderzijds waarborgen op identieke wijze naar gelang van
de vrije keuze van de patiënt of de rusthuisresident niet alleen de
toegang tot de morele consulenten, de lekenconsulenten en de
religieuze begeleiders, maar ook het klimaat en de faciliteiten

02.02 Rudy Demotte, ministre:

La liberté de choix d'un patient ou
d'un pensionnaire d'une maison de
repos est garantie de manière
identique par la réglementation sur
les hôpitaux et la réglementation

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

aangepast aan de door de consulenten te vervullen opdracht. In beide
types van instellingen is de volledige vrijheid van filosofische,
religieuze en politieke overtuiging gewaarborgd.

Wat de rusthuizen betreft, herinner ik eraan dat de normen worden
opgesteld door de Gemeenschappen en Gewesten en dus niet onder
mijn bevoegdheid ressorteren.

Ik signaleer tevens dat het statuut van de morele consulenten, de
lekenconsulenten en de religieuze begeleiders door andere instanties
wordt bepaald. Aangaande dat laatste punt moet men weten dat de
controle op de naleving van de normen tot de bevoegdheid van de
Gemeenschappen en Gewesten behoort en dat het dus die instanties
zijn die op de hoogte worden gebracht van eventuele inbreuken.
Niettemin zou de vraag ook in het kader van de interministeriële
conferentie kunnen worden behandeld.

relative aux MRS. Les normes
applicables aux maisons de repos
relèvent par ailleurs de la
compétence des Communautés. Il
en va de même pour le statut des
conseillers moraux et des
assistants laïques et religieux.

02.03 Karin Jiroflée (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, ik dank de

minister voor zijn antwoord. Er is hier inderdaad een moeilijkheid
inzake bevoegdheden. Het is echter zo dat de recente regelgeving
onder meer van minister Busquin kwam, dus van het federale niveau.

02.03 Karin Jiroflée (sp.a-spirit):

La réglementation la plus récente
en la matière émane pourtant d'un
ministre fédéral.

02.04 Minister Rudy Demotte: Maar de defederalisering van de

bevoegdheden kwam daarna.

02.04 Rudy Demotte, ministre:

Cette compétence a ensuite été
transférée aux Communautés.

02.05 Karin Jiroflée (sp.a-spirit): Inmiddels is er evenwel geen

nieuwe regelgeving. Blijkbaar hebben de Gewesten nagelaten om
daar iets aan te doen.

02.05 Karin Jiroflée (sp.a-spirit):

Elles n'ont manifestement pris
aucune nouvelle initiative. Il est
temps qu'elles en prennent.

02.06 Minister Rudy Demotte: Zij zouden dat nu moeten doen.

02.07 Karin Jiroflée (sp.a-spirit): Ja.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

03 Question de Mme Colette Burgeon au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "le

premier rapport d'activités de l'AFSCA" (n° 1143)

03 Vraag van mevrouw Colette Burgeon aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over

"het eerste activiteitenverslag van het FAVV" (nr. 1143)

03.01 Colette Burgeon (PS): Monsieur le président, monsieur le

ministre, le premier rapport de l'AFSCA (Agence fédérale pour la
sécurité de la chaîne alimentaire) traite des activités des différents
services de l'agence alimentaire pour l'année 2002. Pour la première
fois, nous disposons d'une concentration de tous les contrôles,
inspections et résultats des analyses officielles de l'ensemble de la
chaîne alimentaire belge.

L'Agence fédérale pour la sécurité de la chaîne alimentaire trouve
maintenant son rythme de croisière et, malgré certaines
imperfections, son rapport est remarquable. On peut cependant
relever que les responsabilités sont encore trop diluées. Le concept
de la qualité alimentaire demeure l'affaire de plusieurs autorités
fédérales. Ainsi, la composition des aliments, le contrôle des poids
échappent à l'agence. La part de contrôle est plus importante dans le

03.01 Colette Burgeon (PS): In

het eerste verslag van het FAVV
wordt een overzicht gegeven van
alle controles, inspecties en
resultaten van de officiële
analyses voor de hele Belgische
voedselketen. Dit document is
opmerkelijk maar de
verantwoordelijkheden zijn nog te
veel verwaterd. Precies die
verwatering die naar aanleiding
van de problemen die tot de
oprichting van de
dioxinecommissie hebben geleid
werd aangeklaagd.

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

secteur primaire que sur les produits finis offerts aux consommateurs
et de nombreux pans de la sécurité alimentaire sont encore ignorés,
comme la qualité hygiénique dans le secteur horeca, les températures
de conservation dans les points de vente ou encore la migration de
substances des emballages vers les aliments. Or, c'est précisément
cette dilution que nous avions reprochée quand nous avions connu
tous ces problèmes et que la commission "Dioxine" s'est créée à la
Chambre.

Objectivement, comme le constate le magazine "Test-Achats", le
rapport met clairement en évidence divers points noirs, comme la
présence toujours importante de graisses et d'huiles recyclées dans
les aliments pour animaux. La proportion d'aliments contaminés par
des salmonelles ou listeria, le manque évident de sensibilisation à
l'hygiène dans les cuisines de collectivité, etc. Peu d'informations
étant fournies quant aux décisions réelles prises en cas d'infraction -
beaucoup de mises en garde mais très peu de sanctions - ne faudrait-
il pas renforcer les contrôles et éventuellement les mesures
répressives pour ceux qui enfreignent la loi. Que proposez-vous en la
matière?

N'y a-t-il pas lieu de rendre plus de cohérence et d'unité aux
compétences de l'Agence pour lui permettre de gérer tous les
facteurs responsables de notre sécurité alimentaire? Enfin, ne
conviendrait-il pas également de réclamer davantage d'attention à la
qualité des denrées alimentaires présentées au consommateur tant
dans les points de vente que sur les lieux de consommation?

In het verslag worden diverse
minpunten in de verf gezet.
Aangezien wij over weinig
informatie beschikken omtrent de
beslissingen die in geval van
overtreding worden getroffen,
vraag ik me af of het niet
aangewezen zou zijn om de
controles op te voeren en
eventueel de repressieve
maatregelen te verstrengen.

Het lijkt me wenselijk de
bevoegdheden van het
Agentschap coherenter te maken,
zodat het over alle factoren die
bepalend zijn voor onze
voedselveiligheid kan waken. Moet
niet meer aandacht worden
gevraagd voor de kwaliteit van de
voedingsmiddelen?

03.02 Rudy Demotte, ministre: Madame la députée, selon l'adage

"qui cherche trouve", l'Agence alimentaire a en effet mis en évidence
des points faibles au sein de la chaîne alimentaire. Toute irrégularité
reçoit une suite proportionnelle à l'importance de l'infraction et tient
compte des antécédents de l'opérateur concerné. Conformément aux
dispositions de l'arrêté royal du 22 février 2001 qui organise les
contrôles effectués par l'AFSCA, l'agent qui constate l'infraction peut
dresser un avertissement au contrevenant précisant un délai au terme
duquel il doit être mis fin à l'infraction.

Cette procédure est appliquée dans le cas d'infractions mineures qui
constituent la majorité des constatations. Si l'infraction est plus grave
ou s'il venait à être constaté qu'il y a récidive, l'agent peut dresser
procès-verbal et si nécessaire même saisir la marchandise litigieuse.
Sur cette base, une amende administrative qui éteint l'action publique
peut être proposée au contrevenant. Si l'infraction est particulièrement
grave ou encore en cas de non-paiement de l'amende, le PV est alors
transmis au procureur du Roi.

Ce système me paraît efficace et dissuasif et permet de ne pas
encombrer les parquets et tribunaux avec des affaires mineures qui
seraient, étant donné l'arriéré judiciaire - je le crains - classées sans
suite. L'AFSCA effectue actuellement un exercice qui vise à rendre
plus objectif et plus harmonieux le suivi des infractions au sein des
unités provinciales de contrôle. A titre d'information, des amendes
administratives pour un montant de 588.510 euros ont été perçues en
2003.

Pour ce qui concerne les compétences de l'AFSCA, celles-ci ont été
définies au départ par la loi du 4 février 2000 ayant pour objectif la

03.02 Minister Rudy Demotte:

Het FAVV bracht inderdaad een
aantal zwakke schakels in de
voedselketen aan het licht.

Wanneer een kleine overtreding
wordt

vastgesteld, kan de

beambte een verwittiging richten
aan de overtreder, waarbij een
termijn wordt toegekend om een
eind te maken aan de overtreding.
Gaat het om een ernstiger
overtreding of om een geval van
recidive, dan kan hij proces-
verbaal opstellen en desgevallend
beslag leggen op de betwiste
goederen. Er kan de overtreder
een administratieve boete worden
voorgesteld. Indien het om een
zeer ernstige overtreding gaat of
indien de boete niet wordt betaald,
wordt het PV aan de procureur-
generaal overgezonden.

Dankzij dit doeltreffend systeem
worden de parketten en
rechtbanken niet nodeloos
overbelast.

Momenteel werkt het FAVV aan

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

sécurité de la chaîne alimentaire et la qualité des aliments en vue de
protéger le consommateur. On s'est très vite rendu compte qu'il fallait
assurer une meilleure cohérence et une plus grande efficacité des
contrôles et la loi de base permettait au Roi de confier à l'agence des
missions complémentaires dans ce but. C'est ce qui fut fait par un
arrêté royal pris le 16 novembre 2001, qui a rendu l'AFSCA
compétente notamment pour divers contrôles plutôt liés à la qualité
des produits ou aux maladies des plantes ou des animaux n'ayant pas
d'impact évident sur la santé du consommateur.

Il est cependant exact, comme le soulignait "Test-Achats", que
certains contrôles non liés à la sécurité alimentaire sont du ressort
d'autres instances. Ainsi, le SPF Economie est compétent pour la
composition des aliments, pour la métrologie. Il n'y avait pas de
volonté du législateur de transférer à l'AFSCA ce type de contrôle,
mais ce n'est pas de nature à mettre en péril la sécurité de la chaîne
alimentaire; le regroupement de larges compétences de contrôle au
sein de notre agence est d'ailleurs souligné très favorablement par
l'Office alimentaire et vétérinaire de la Commission européenne. Il ne
faut pas oublier non plus que certaines communes sont aussi
habilitées à effectuer des contrôles des denrées alimentaires ou du
secteur horeca en complément au programme de l'AFSCA.

Quelques communes importantes disposent de services et même de
laboratoires à cette fin.

À la suite de la crise de la dioxine, des efforts particuliers ont été
développés pour contrôler sévèrement le secteur de l'alimentation
animale, ce qui est particulièrement important vu sa position en amont
de la chaîne alimentaire. Ainsi, la mise en place d'un système de
bonnes pratiques de fabrication et de contrôle par ce secteur devrait
permettre dans un avenir proche d'alléger quelque peu les tâches qui
ont été confiées à l'Agence et de les redéployer sur les denrées
alimentaires et les points de distribution les plus proches du
consommateur. Voilà qui me semble esquisser rapidement le rapport
d'activités de l'Agence.

een meer objectieve en meer
harmonieuze follow-up van de
overtredingen.

Men heeft zeer snel vastgesteld
dat de coherentie van de
bevoegdheden van het FAVV en
de controles moesten
geoptimaliseerd worden. Een
koninklijk besluit van 16 november
2001 heeft dus de bevoegdheden
van het Agentschap uitgebreid.
Sommige controles die geen
verband houden met de veiligheid
van de voedselketen ressorteren
onder andere instanties. Maar dit
zal de veiligheid van de
voedselketen niet in het gedrang
brengen.

Er werden aanzienlijke
inspanningen geleverd om de
sector van de dierenvoeders
streng te controleren. De invoering
van een gedragscode in deze
sector zou de taak van het
Agentschap moeten verlichten,
zodat het zijn aandacht opnieuw
kan toespitsen op de
voedingsmiddelen en de
distributiepunten die zich het
dichtst bij de consument bevinden.

03.03 Colette Burgeon (PS): Je remercie le ministre pour ses

réponses. La création de cette Agence a été très utile parce que le
défaut d'information d'un service à l'autre a provoqué pas mal de
problèmes. Même s'il faut lui apporter quelques perfectionnements,
comme je vous l'ai dit, c'est une agence très importante et il faut
essayer de l'améliorer.

03.03 Colette Burgeon (PS): Dit

Agentschap speelt een belangrijke
rol. Men moet het dan ook
trachten te verbeteren.

L'incident est clos.
Het incident is gesloten.

04 Samengevoegde vragen van

- mevrouw Karin Jiroflée aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "homo's en
bloedgeven" (nr. 1192)
- mevrouw Annelies Storms aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
risicofactoren bij het geven van bloed" (nr. 1286)

04 Questions jointes de

- Mme Karin Jiroflée au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "les homosexuels et
le don de sang" (n° 1192)
- Mme Annelies Storms au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "les facteurs de
risques liés au don de sang" (n° 1286)

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

04.01 Karin Jiroflée (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, op mijn blad

staat dat het vorige week gebeurde, maar het is ondertussen al een
paar weken geleden, vermits we achterop zijn geraakt met de vragen.

In ieder geval, een aantal weken geleden kampte ons land met een
serieus bloedtekort, wat trouwens een steeds weerkerend verschijnsel
is na vakanties en feestdagen. Ook nu weer deed het Rode Kruis een
beroep op zijn donoren.

Door de jaren heen is het Rode Kruis in België erin geslaagd de
bloedreserves nagenoeg risicovrij te houden door iedereen die een
mogelijk risicogedrag vertoonde, te weigeren als bloedgever. Dat is
volgens mij een uitstekende zaak, ware het niet dat een aantal
mensen onder ons door deze gedragslijn onverbiddelijk worden
uitgesloten als bloedgever. Nochtans willen veel van deze mensen
ook hun maatschappelijke plichten vervullen. Dat is een paar weken
geleden nogmaals gebleken.

Meer bepaald jongens en mannen die te kennen geven dat zij sinds
1977 seksuele betrekkingen hebben gehad met andere jongens of
mannen, worden geweigerd omdat de risicofactor voor besmettingen
als HIV en hepatitis bij deze groep statistisch gezien veel hoger zou
liggen dan bij andere donorgroepen.

De maatregel komt er echter wel op neer dat elke seksueel actieve
homofiele man wordt geweigerd als bloedgever. Strikt genomen
kunnen we zelfs stellen dat het een inbreuk is op de
antidiscriminatiewet, daar er een onderscheid wordt gemaakt tussen
hetero's enerzijds en biseksuele en homofiele mannen anderzijds.

Ondanks het feit dat ik dat wil ik toch benadrukken een groot
voorstander ben van de voorzichtige gedragslijn van het Rode Kruis in
deze materie, heb ik toch een aantal vragen bij deze discriminatie.

Ten eerste, uit welk jaar dateren de cijfers die het Rode Kruis hier
hanteert?

Ten tweede, is de maatregel gestoeld op cijfers uit ons eigen land of
is het een internationale trend, die naar onze samenleving wordt
geëxtrapoleerd?

Ten derde, houden de statistieken ook rekening met het feit dat
onveilig vrijende hetero's wel eens evenveel of zelfs meer kans
zouden kunnen hebben op een HIV-besmetting dan risicobewuste
homofiele mannen die wel veilig vrijen?

Zou het Rode Kruis volgens de minister bereid zijn de nu gehanteerde
criteria voor weigering van donoren in vraag te stellen en opnieuw te
bekijken?

04.01 Karin Jiroflée (sp.a-spirit):

Afin de veiller à ce que les stocks
de sang présentent le moins de
risques de contamination possible,
la Croix-Rouge refuse tout don de
sang de personnes ayant un
comportement sexuel à risque, en
particulier d'hommes ayant des
rapports sexuels avec d'autres
hommes depuis 1977, parce que
ce groupe d'individus présenterait
un facteur de risque de
contamination par le virus VIH ou
de l'hépatite beaucoup plus élevé
que les autres catégories. Dans la
pratique, les homosexuels
sexuellement actifs ne peuvent
être donneurs de sang. Il s'agit là
d'une infraction à la loi anti-
discrimination au sens strict.

Si je suis tout à fait favorable à la
politique de précaution suivie par
la Croix-Rouge, je m'interroge
toutefois dans ce cas de figure. De
quand datent les statistiques sur
lesquelles se fonde la Croix-
Rouge? S'agit-il de chiffres belges
ou de l'extrapolation de tendances
internationales? Est-il tenu compte
du fait qu'un hétéro qui a des
rapports sexuels non protégés
court plus de risques d'être infecté
par le VIH qu'un homosexuel qui a
des rapports sexuels protégés?

La Croix-Rouge serait-elle
éventuellement disposée à revoir
les critères?

04.02 Annelies Storms (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, mijnheer

de minister, ik stel mijn vraag naar aanleiding van een persactie die
de holebi-beweging heeft ondernomen om aan te klagen dat homo's
en biseksuele mannen op een structurele manier door het Rode Kruis
als bloedgever worden geweigerd. Het Rode Kruis wijst erop dat de
kans op overdracht van het HIV-virus veel groter is bij man-
mancontacten dan bij man-vrouwcontacten. De holebi-beweging heeft
gezegd het erover eens te zijn dat degenen die een hoog risicogedrag

04.02 Annelies Storms (sp.a-

spirit): Le mouvement des
homosexuels, des lesbiennes et
des bisexuels dénonce l'exclusion
par la Croix-Rouge des donneurs
de sang homosexuels ou
bisexuels de sexe masculin. Si le
mouvement estime, lui aussi, que

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

vertonen absoluut als bloedgever worden geweigerd. Zij staan daar
volledig achter. Zij stellen zich echter wel vragen bij de structurele
uitsluiting van die categorie. Het Centrum voor Gelijkheid van Kansen
en Racismebestrijding gaat na of andere criteria in aanmerking
kunnen worden genomen. Misschien kunt u daar iets meer over
zeggen.

In mijn zoektocht naar cijfers ben ik uitgekomen bij het semestrieel
rapport van het Federaal Instituut voor de Volksgezondheid. Dit
rapport dateert van 30 juni 2003. Daaruit blijkt dat bij de Belgische
HIV-geïnfecteerde mannen 67% onder hen seksuele contacten heeft
gehad met een andere man en dat 5,2% verklaart intraveneuze drugs
te hebben gebruikt. Overdracht via heteroseksuele weg zou
verantwoordelijk zijn voor 24,8%.

Uit het rapport blijkt ook dat in 2002 in België in het totaal 3.030 aids-
gevallen bij volwassenen werden vastgesteld. In 35% van de gevallen
gebeurde de overdracht door biseksuele of homoseksuele mannen;
6,4% gebeurde via injecterend druggebruik en 46,4% via
heteroseksuele contacten. Dan is er nog de overdracht moeder-kind
en bij 8% was de overdracht onbekend.

Waarom citeer ik deze cijfers? De conclusie van het rapport is heel
opmerkelijk, met name in heel West-Europa is er een toenemend
aantal overdrachten van het HIV-virus via heteroseksuele contacten.
Er wordt wel beklemtoond dat de grootste risicogroep nog altijd ligt bij
de drugsverslaafden en homoseksuelen, maar het is opmerkelijk dat
het HIV-virus in toenemende mate wordt overgedragen door
heteroseksuele contacten.

Mijnheer de minister, mijn vragen hierover zijn complementair aan die
van mijn collega. Beschouwt u net als de holebi-federatie de criteria
die het Rode Kruis hanteert als een inbreuk op de
antidiscriminatiewet?

De cijfers die ik net heb geciteerd tonen aan dat het HIV-virus in
toenemende mate door heteroseksueel contact wordt overgedragen.

Bent u van plan om de criteria te actualiseren in het licht van die
cijfers en om die criteria niet alleen te richten op het op absolute wijze
uitsluiten van homoseksuele mannen of biseksuele mannen als
bloeddonor? Het zou hier aangewezen zijn om echte criteria op te
stellen in functie van het gedrag van een individu en niet in functie van
het gedrag van de groep waartoe ze behoren.

Mijnheer de minister, ten slotte, zal u nog bijkomende maatregelen
nemen om de bloedreserves risicovrij te houden, wetende dat HIV-
besmetting steeds meer en meer gebeurt via heteroseksuele weg?

les personnes ayant un
comportement à risque élevé ne
peuvent être donneurs de sang,
cela ne doit pas impliquer
l'exclusion d'une catégorie
déterminée de la population. Il me
revient que le Centre pour l'égalité
des chances et la lutte contre le
racisme examine les critères
acceptables à cet égard.

Le dernier rapport semestriel de
l'Institut scientifique de santé
publique confirme la tendance
générale constatée en Europe
occidentale : les groupes à risques
les plus importants en ce qui
concerne la transmission du HIV
restent les toxicomanes et les
homosexuels mais le virus se
transmet de plus en plus par des
contacts hétérosexuels.

Le ministre considère-t-il que les
critères de la Croix-Rouge sont
discriminatoires? Considère-t-il
que ces critères ne peuvent pas
revenir à l'exclusion structurelle
d'une minorité déterminée mais
doivent être fondés sur le
comportement individuel? Le
ministre prendra-t-il des mesures
pour minimiser les risques liés aux
dons de sang dans la mesure où
la contamination par le virus HIV
est de plus en plus fréquemment
due à des contacts hétérosexuels?

04.03 Minister Rudy Demotte: Mijnheer de voorzitter, er is geen

wetenschappelijke reden om een onderscheid te maken tussen de
bloedgift afkomstig van homo- of heteroseksuelen. Het risico om door
een seksueel overdraagbare ziekte besmet te worden houdt verband
met het feit dat men betrekkingen heeft met verschillende
opeenvolgende of gelijktijdige partners. Het maakt geen verschil uit of
het daarbij gaat om een homoseksuele of heteroseksuele betrekking.

Los van de tekst die bij elke afname wordt uitgevoerd, wordt de

04.03 Rudy Demotte, ministre:

Aucune raison scientifique justifie
de refuser les homosexuels en
tant que donneurs de sang. Le
risque de MST est lié au nombre
de partenaires sexuels,
indépendamment de l'orientation
sexuelle de l'intéressé.

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

veiligheid van de bloedgift eveneens gewaarborgd door de vrijwillige
gift die het mogelijk maakt om bloedgevers te selecteren die niet uit
zijn op een of andere vergoeding.

Ten tweede, er wordt een informatiefolder betreffende bloedgeven in
het aids-tijdperk voor lezing ter beschikking gesteld van de kandidaat-
donor. Deze folder maakt het voor iedereen mogelijk om zich in alle
objectiviteit bewust te worden van de invloed van risicogedrag op de
overdracht van besmettelijke ziekten en van de noodzakelijke
richtlijnen die in acht moeten worden genomen om bloed te mogen
geven.

De donor ontvangt eveneens een formulier dat het risicogedrag kort
samenvat en een vragenlijst die de arts toelaat om te beoordelen of
de kandidaat-donor geschikt is om bloed te geven. Ten slotte moet de
kandidaat-donor dit formulier dateren en ondertekenen, daarbij
aantonend dat hij de vragenlijst goed heeft gelezen en begrepen heeft
en dat hij rekening gehouden heeft met de vragenlijst en de
toegevoegde informatie.

Un don de sang s'effectue sur une
base volontaire. Il s'agit d'une
première garantie de sa sûreté: le
donneur de sang ne cherche pas à
obtenir une rémunération. Il reçoit
un dépliant relatif à l'influence du
comportement à risque sur la
transmission des maladies
contagieuses et aux directives
pour pouvoir donner du sang. Il
doit, en outre, compléter et signer
un questionnaire qui permet au
médecin de juger si l'intéressé
peut effectivement donner du
sang, et qui confirme qu'il a bien
compris les questions et qu'il a
tenu compte de l'information
fournie.

04.04 Karin Jiroflée (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, ik dank de

minister voor zijn antwoord, maar ik vrees dat ik op mijn honger blijf.

Een aantal mensen wordt inderdaad geweigerd. Er bestaat ook
werkelijk een discriminatie tussen enerzijds mannen die de voorbije
jaren met andere mannen hebben gevrijd, en hetero's anderzijds. Ik
kan dat samen met de betrokkenen alleen maar vaststellen.

Ik vraag mij werkelijk af of er geen mogelijkheid is om daarover met
het Rode Kruis te communiceren. Ik veronderstel dat het Centrum
voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding inderdaad met de
kwestie bezig is. Ik verwacht er ook min of meer resultaat van.

Ik blijf echter op mijn honger door het antwoord van de minister.

04.04 Karin Jiroflée (sp.a-spirit):

Je n'ai pas véritablement obtenu
de réponse à ma question. Un
groupe déterminé de la population
est exclu. Je me demandais si la
Croix-Rouge était disposée à
évoquer la question et si le Centre
pour l'égalité des chances et la
lutte contre le racisme se penchait
sur ce dossier.

04.05 Annelies Storms (sp.a-spirit): Mijnheer de minister, u hebt

een duidelijke stelling ingenomen door te zeggen dat er geen
wetenschappelijke reden is om een onderscheid te maken en dat het
risico afhangt van het hebben van seks met verschillende partners,
opeenvolgend of gelijktijdig.

Ik vind dat op zichzelf een vrij moedig standpunt. Uiteindelijk houdt het
immers in dat u weliswaar impliciet, als ik het juist begrepen heb
niet ervoor te vinden bent om de criteria te laten afhangen van de
groep waartoe men behoort, maar van het vertoonde gedrag.

Mijnheer de minister, heb ik dat juist begrepen?

04.05 Annelies Storms (sp.a-

spirit): Le ministre estime qu'aucun
motif scientifique ne justifie
l'exclusion des homosexuels de
sexe masculin. Il dénonce ainsi
l'attitude de la Croix-Rouge.

04.06 Minister Rudy Demotte: Mevrouw Jiroflée, u moet mij

verontschuldigen. Ik lees hier een antwoord. Het gebeurt geregeld dat
ik dergelijke, technische antwoorden pas vijf minuten voor ik ze geef,
te lezen krijg. Ik kan aan mijn antwoorden dan ook niet altijd de
nodige, menselijke accenten geven. De antwoorden zijn zo misschien
een beetje te technisch.

Mevrouw Storms, u stelt de vraag naar het ethische aspect. Ik ben
van mening u heeft dat juist gezegd dat men iemand niet mag
beschouwen als niet aanvaardbaar, enkel omdat hij tot een bepaalde

04.06 Rudy Demotte, ministre:

Ma réponse revêtait un caractère
trop technique et pas assez
humain. On venait à peine de m'en
transmettre le texte pour lecture,
ce qui se produit régulièrement
pour ce genre de questions
techniques.

J'estime en effet que l'on ne peut

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

groep behoort. Zijn gedrag telt. Heeft hij of zij vele partners, dan is de
risicofactor groot. Men moet daarmee rekening houden. Ik kan a priori
niet aanvaarden dat mensen enkel worden geweigerd op basis van
vooroordelen.

Op dat punt is het formulier heel duidelijk. Ik heb ik ben er zeker van
dat u dat ook al hebt moeten doen het formulier al moeten invullen.
Er zijn precieze vragen die uw dokter de keuze laat om u te
beschouwen als iemand die bloed mag geven of niet. Hij mag dat niet
enkel bepalen op basis van vooroordelen. Hij moet dat doen door
analyse van de antwoorden die u op het formulier geeft.

exclure des personnes sur la base
de préjugés et qu'il convient
d'analyser les comportements
individuels. Le formulaire que le
donneur de sang doit compléter
est des plus clairs. Le médecin
doit fonder son analyse sur les
réponses aux questions et non sur
les préférences sexuelles du
donneur.

04.07 Karin Jiroflée (sp.a-spirit): Mijnheer de minister, ik kan mij

aansluiten bij mevrouw Storms. U hebt dat bij het begin van uw
antwoord inderdaad gesteld. Ik bedank u ervoor dat u dat nog eens
expliciet stelt. Ik had van u ook niet anders verwacht.

Ik denk toch dat er een communicatie met het Rode Kruis nodig is om
te kijken of er geen stoornissen zijn in de communicatie tussen de
kandidaat-bloedgevers en het Rode Kruis. Op dit moment komt het er
vaak op neer dat zij gewoon geweigerd worden omwille van het feit
dat zij een homorelatie hebben.

04.07 Karin Jiroflée (sp.a-spirit):

Je me réjouis que le ministre dise
cela aussi clairement. Je n'en
attendais pas moins de sa part. En
tout état de cause, une
concertation avec la Croix-Rouge
s'impose pour régler au mieux ses
relations avec les candidats
donneurs de sang. Actuellement,
elle refuse souvent les
homosexuels.

Le président: Il est impensable que dans cet hôpital où l'on soigne le
sida, on fasse de telles discriminations. A mes yeux, si la Croix-Rouge
commence à agir de la sorte, je vais renoncer à l'accord conclu avec
eux. Tant pis pour eux!

De voorzitter: Als het Rode Kruis
zich aan dergelijke discriminatie
overlevert, verbreek ik de
overeenkomst ermee.

04.08 Rudy Demotte, ministre: Monsieur le président, mon

problème, c'est que, hormis la question parlementaire qui m'est posée
pour le moment, je n'ai pas de retour. J'ai également besoin de
plaintes, d'éléments concrets. Votre question tire la sonnette d'alarme.
Mais je ne peux poursuivre la démarche en ce sens, car j'ai besoin
d'informations statistiques. Je peux, certes, écrire à la Croix-Rouge à
titre préventif. Je ne prends aucun risque à vous le certifier et je vais
le faire.

Pardonnez-moi, mais on me confirme que mon cabinet n'a jamais
reçu de plainte à ce sujet.

04.08 Minister Rudy Demotte:

Die vragen zijn alarmerend en ik
zal het Rode Kruis aanschrijven,
maar mijn departement bevestigt
dat we hierover nooit een klacht
hebben ontvangen. We hebben
concrete elementen nodig voor we
een oordeel kunnen vellen.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

05 Questions jointes de

- Mme Dominique Tilmans au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "la
contamination du saumon d'élevages européens" (n° 1227)
- Mme Catherine Doyen-Fonck au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "les
risques pour la santé liés à la consommation de saumon" (n° 1457)

05 Samengevoegde vragen van

- mevrouw Dominique Tilmans aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
besmetting van in Europa gekweekte zalm" (nr. 1227)
- mevrouw Catherine Doyen-Fonck aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
gezondheidsrisico's bij het eten van zalm" (nr. 1457)

05.01 Dominique Tilmans (MR): Monsieur le ministre, je souhaite

vous interroger au sujet de cette récente étude américaine, il est
vrai qui portait sur 700 saumons, aussi bien d'élevage que

05.01 Dominique Tilmans (MR):

Volgens een Amerikaanse studie
bevat wilde zalm minder giftige

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

sauvages. Il semblerait que les saumons sauvages contiennent moins
de produits toxiques que les saumons d'élevage, ce qui est tout à fait
étonnant. Les saumons d'élevage seraient touchés par les PCB, la
dioxine et les toxaphènes. Il semblerait que les saumons d'élevages
européens seraient très touchés, particulièrement ceux des îles Féroé
et d'Écosse. Le problème viendrait d'une concentration dans les
farines et les huiles administrées à ces poissons d'élevage. La
proportion décelée par les analyses pourrait être sans conséquences
sur la santé s'il n'y a pas une consommation trop importante. Il
semblerait donc qu'on puisse consommer huit portions de saumon
sauvage par mois contre deux portions de saumon d'élevage en
provenance des Etats-Unis et seulement une demi-portion de saumon
d'élevage d'Europe. Je trouve cela particulièrement inquiétant.

Je souhaite vous demander votre avis sur la question. Des études
similaires ont-elles été réalisées en Belgique ou au niveau européen?
Dans l'affirmative, d'autres risques ont-ils été présentés par rapport à
l'étude américaine? L'AFSCA étant chargée de la sécurité alimentaire,
s'est-elle penchée sur la question? Quelles mesures pourrait-on
envisager pour prévenir une éventuelle contamination du saumon
d'élevage?

stoffen dan gekweekte zalm.
Laatstgenoemde, vooral de zalm
die in Europa wordt gekweekt en
in het bijzonder in de Faeröer
eilanden en in Schotland, zou een
hoog gehalte aan PCB's, dioxine
en toxafeen bevatten. Deze
stoffen komen voor in het meel en
de oliën waarmee de zalm wordt
gevoed. Heeft het FAVV deze
kwestie onderzocht?

05.02 Catherine Doyen-Fonck (cdH): Monsieur le ministre, Mme

Tilmans vient d'expliquer la problématique. Je voudrais y apporter une
précision: l'étude qui est parue dans "Science" n'est pas une étude
américaine puisqu'elle porte sur des échantillons sud-américains et
chiliens mais aussi et surtout européens (Francfort, Paris, Londres).
C'est une précision importante puisque cela nous touche directement
et cela concerne bien le saumon d'élevage européen. Mme Tilmans
ayant rappelé tous les détails, je n'y reviendrai plus.

Par rapport à cette étude et par rapport à d'autres études réalisées
préalablement, l'AFSCA a donné une réponse, à laquelle vous êtes
censé avoir collaboré. Parmi les points cités, l'évaluation des risques
effectuée ne serait apparemment pas conforme à celle des instances
qui effectuent normalement l'évaluation de risques en fonction de la
sécurité alimentaire.

Or, j'aimerais préciser que les articles publiés dans "Science" sont de
renommée internationale. Cette revue est dotée d'un "impact factor"
particulièrement élevé. La remise en question de la méthodologie de
cet article m'étonne quelque peu de la part de l'AFSCA, d'autant qu'il
ne s'agit pas de la première étude publiée apportant des éléments
concernant des contaminations, en tout cas des surcharges en
dioxines, PCB, pesticides dans les saumons. Je rappellerai ce
fameux débat sur les dioxines par rapport au boeuf. Je me souviens
très bien de toxicologues qui expliquaient à longueur de temps que le
poisson, en général, contenait particulièrement des dioxines. Je ne
vais pas entrer dans des données techniques.

J'aurais voulu savoir sur quelles bases et sur quels critères objectifs,
rationnels et scientifiques, l'AFSCA se base par rapport à l'étude de
"Science".

Par ailleurs, l'AFSCA conclut à la nécessité, je cite: "de recommander
la consommation de poisson en raison des bénéfices pour la santé
des acides gras insaturés que l'on trouve au niveau des poissons en
général et du saumon en particulier". Je me demande si cette

05.02 Catherine Doyen-Fonck

(cdH): Ik zou daaraan willen
toevoegen dat de studie die in
"Science" werd gepubliceerd geen
Amerikaanse studie is aangezien
ze niet alleen Amerikaanse of
Chilieense stalen maar ook
Europese stalen (Frankfurt, Parijs
en Londen) betreft. Het gaat hier
wel degelijk om de in Europa
gekweekte zalm.

Het FAVV heeft een antwoord
verstrekt waaraan u geacht wordt
te hebben meegewerkt. "Science"
is een tijdschrift met een hoge
"impact factor", en het feit dat het
FAVV de methodologie van dat
artikel ter discussie stelt,
verwondert me. Het FAVV beveelt
aan vis te eten wegens de
voordelen voor de gezondheid van
de onverzadigde vetzuren die vis
bevat, maar deze voordelen voor
de hart- en bloedvaten kunnen
ruimschoots teniet worden gedaan
door een aanzienlijke consumptie
van vervuilende stoffen.

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

conclusion n'est pas quelque peu réductrice. Certes, il y a des
bénéfices cardiovasculaires. Néanmoins, ceux-ci peuvent être
largement contrebalancés par une consommation importante de
polluants toxiques. Aussi, je m'interroge quant à la nécessité
d'apporter au moins un principe de précaution au regard de la
consommation du saumon, en tout cas, par rapport à l'étude publiée
dans "Science" et par rapport à de nouvelles données qui devraient
être examinées dans le futur.

05.03 Rudy Demotte, ministre: Monsieur le président, mesdames, je

peux vous assurer qu'il n'existe pas d'élevage de saumons en
Belgique. On a retrouvé par hasard quelques saumons dans la
Meuse, mais ils s'étaient probablement égarés!

Il n'y a pas d'élevage de saumons en Belgique, donc pas de saumons
d'élevage non plus. Il n'y a pas davantage d'apports dans les minques
belges de saumons capturés à l'état sauvage. Ainsi, le saumon
dégusté par le consommateur est essentiellement du saumon
d'élevage provenant d'Ecosse et de Norvège. On importe parfois
aussi du saumon provenant du Chili. Le Royaume-Uni doit, en tant
que membre de l'Union européenne, effectuer des contrôles selon un
plan imposé par la Commission. La Norvège a également un système
étendu de contrôles pour les contaminants dans le saumon. La
"Norwegian Safety Authority" et le "National Institute for Nutrition and
Seafood Research" ont fait savoir, dans un communiqué de presse
daté du 9 janvier 2004, que la teneur en dioxine retrouvée est
inférieure à la norme européenne, soit 4 picogrammes de WHO-
TEQ/g de poids frais.

En ce qui concerne les PCB, la norme est de 75 picogrammes/kilo de
produit. Elle est déterminée par le règlement 2375/2001. Si l'on trouve
davantage de dioxine et de PCB dans le saumon d'élevage que dans
le saumon sauvage, c'est notamment dû à la teneur en graisses plus
élevée dans le saumon d'élevage (jusqu'à 18%) et à l'utilisation
d'aliments recyclés pour poissons.

En Belgique, dans le cadre du programme "Consum", aucun
dépassement n'a été constaté pour les deux contaminants dans le
saumon, ce aussi bien en 2001, 2002 et 2003. En ce qui concerne les
pays tiers, des échantillons seront prélevés de façon aléatoire dans
les postes d'inspection frontaliers. En 2004, six échantillons sont
programmés avec analyse visant la recherche des 7 congénères
marqueurs du PCB.

Le programme de contrôle de l'AFSCA est basé sur une évaluation
des risques.

Cette évaluation examine d'abord et avant tout les résultats de l'année
écoulée ainsi que les avis qui nous parviennent via le "Rapid Alert
System for Feed and Food" européen, les résultats par les
producteurs dans le cadre de l'autocontrôle, les publications
scientifiques et l'avis du comité scientifique.

Au cours du premier semestre 2004, il y aura une évaluation du
programme de contrôle, de manière à pouvoir réagir rapidement à
d'éventuelles nouvelles situations. L'ADSCA pourrait décider lors de
cette évaluation s'il y avait effectivement un risque accru -
d'augmenter le nombre de contrôles dans les points de vente et dans

05.03 Minister Rudy Demotte: Er

zijn geen zalmkwekerijen in België
en er wordt ook geen wilde zalm
gevangen. Bij toeval werden er
enkele aangetroffen in de Maas,
maar dat waren wellicht
verdwaalde exemplaren.

De zalm in de handel is
voornamelijk kweekzalm afkomstig
uit Schotland, Noorwegen en
soms ook Chili. Bij de controles in
Groot-Brittannië wordt een door de
Commissie opgelegd plan
gevolgd. Ook Noorwegen kent een
uitgebreid controlesysteem op
verontreinigende stoffen in zalm.
Voor beide landen overschrijden
de aangetroffen dioxinegehaltes
de Europese norm niet.

De hogere aanwezigheid van
PCB's en dioxines in kweekzalm,
in vergelijking met wilde zalm, kan
worden verklaard door het hogere
vetgehalte en door het gebruik van
voeding op basis van gerecycleerd
consumptieafval.

In België werd, in het kader van
het Consum-programma, in de
periode 2001-2003 geen enkele
overschrijding vastgesteld voor de
twee verontreinigende stoffen in
zalm. Voor de derde landen zullen
steekproeven worden uitgevoerd.

Deze evaluatie is met name
gestoeld op de resultaten van het
afgelopen jaar, alsook op de
adviezen van het "Rapid Alert
System for Feed and Food" en van
het wetenschappelijk comité. Het
controleprogramma zal tijdens het
eerste semester van 2004 worden
geëvalueerd. Het FAVV zou dan
kunnen beslissen om het aantal
controles op te voeren.

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

les postes d'inspection frontaliers.

J'en viens au schéma de consommation. Le consommateur doit varier
ses habitudes alimentaires.

Wat het consumptieschema
betreft, dient de consument
afwisseling te brengen in zijn
eetgewoonten. Zalm kan daar in
beperkte mate in voorkomen.

Le président: Il doit varier les poisons!

05.04 Rudy Demotte, ministre: Les plaisirs!

Le saumon peut parfaitement en faire partie. Mais il ne faut pas en
manger le matin, le midi et le soir pendant quarante ans. Le
raisonnement peut être le même que celui relatif à la dioxine à une
certaine époque. Mais, comme toujours, la recommandation générale
est d'adopter un schéma de consommation suffisamment varié et de
ne pas consommer à l'excès et uniquement l'une ou l'autre denrée
alimentaire.

A cet effet, je réfère à l'avis, que tout le monde connaît, 2002/35 du
comité scientifique instauré auprès de l'AFSCA dans lequel sont
reprises diverses recommandations concernant les habitudes
alimentaires destinées aux consommateurs.

05.04 Minister Rudy Demotte:

Zalm kan daar in beperkte mate in
voorkomen.

05.05 Dominique Tilmans (MR): Monsieur le président, je tiens tout

d'abord à remercier M. le ministre pour sa réponse.

Les poissons qui sont élevés dans les fermes chiliennes dépendent
de capitaux américains. Ils sont donc un peu moins toxiques que les
poissons américains. Mais il ne s'agit ici que d'un détail.

En ce qui concerne les PCB, vous avez dit si j'ai bien compris - que
la norme était de 75 picogrammes pour les PCB par kilo de poisson
d'élevage. Or, dans l'étude américaine, on signale qu'il y a 100
nanogrammes PCB par gramme de poisson d'élevage! Il en va de
même pour la dioxine. Vous avez cité le chiffre de 4,5 picogrammes
équivalents toxiques en dioxine par kilo de poisson. Or, l'étude parle
de 7 picogrammes équivalents toxiques par gramme de poisson
d'élevage!

05.05 Dominique Tilmans (MR):

Bedankt voor dit antwoord. Wat de
PCB's betreft, heeft u gezegd dat
de grens op 75 picogram per kilo
lag. De Amerikaanse studie wijst
op 100 nanogram per gram
gekweekte vis. U heeft het ook
over 4,5 picogram dioxine per kilo,
terwijl de studie 7 picogram per
gram vermeldt.

Le président: Quelqu'un se trompe. Mais qui?

De voorzitter: Iemand vergist
zich. Maar wie?

05.06 Rudy Demotte, ministre: En ce qui concerne les 4,5

picogrammes, il s'agit de 4,5 picogrammes par gramme. Mais en ce
qui concerne les PCB, il s'agit de 75 microgrammes par kilo.

05.06 Minister Rudy Demotte:

Voor dioxine gaat het om 4,5
picogram per gram. Voor de
PCB's gaat het om 75 microgram
per kilo.

05.07 Dominique Tilmans (MR): Je ne dispose pas des même

mesures de référence que les vôtres. Toutefois, je compte bien
continuer à étudier ce problème.

Dans une étude de l'Agence française de sécurité sanitaire des
aliments, il est dit que la dose de 1 picogramme par kilo de poisson
exclut a priori tout risque pour la santé publique et qu'une exposition
supérieure à 10 picogrammes par kilo pouvait entraîner des risques
d'effets néfastes pour la santé. Dans ce cas, on trouve 7
picogrammes équivalents toxiques par gramme!

05.07 Dominique Tilmans (MR):

Ik beschik niet over dezelfde
metingen al u. Ik zal het probleem
verder bestuderen.

Volgens een studie van het Franse
agentschap voor de veiligheid van
de voedselketen sluit een dosis
van 1 picogram per kilo a priori
alle risico's uit, en kan een

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

blootstelling aan meer dan 10
picogram negatieve gevolgen voor
de gezondheid hebben. In dit geval
treft men 7 picogram per gram
aan.

05.08 Rudy Demotte, ministre: Il s'agit ici de normes. "The

Norwegian Safety Authority" et "The National Institute of Nutrition and
Seafood Research" ont fait savoir, dans un communiqué de presse
daté du 9 janvier 2004, que la teneur en dioxine retrouvée est
inférieure à la norme européenne. Cette teneur est de 4 picogrammes
par gramme de poisson. Pour les PCB, la norme est de 75
microgrammes par kilo.

05.08 Minister Rudy Demotte:

Het gaat hier over normen. De
"Norwegian Safety Authority" en
het "National Institute of Nutrition
and Seafood Research" berichtten
op 9 januari jongstleden dat het
vastgestelde dioxinegehalte onder
de Europese norm ligt. Het
bedraagt 4 picogram per gram vis.
Voor de PCB's bedraagt de norm
75 microgram per kilo.

05.09 Dominique Tilmans (MR): Peut-être faudrait-il aller plus loin

dans l'étude? Ce n'est pas ici que l'on va régler le problème.

05.10 Rudy Demotte, ministre: Si ce type de débat doit avoir lieu, il

faudra y convier des spécialistes. Mais il faut savoir que nous devons
nous en tenir à la loi et au respect des normes européennes.

05.11 Dominique Tilmans (MR): Il est quand même tout à fait

étonnant de constater que le poisson d'élevage est largement plus
contaminé que le poisson sauvage alors que ce dernier fait partie de
la chaîne trophique. Il est donc victime de l'addition des contaminants.

05.12 Rudy Demotte, ministre: C'est le contraire du canard et du

canard sauvage!

05.13 Dominique Tilmans (MR): Si vous voulez. Je me pose en tout

cas la question de savoir s'il existe une traçabilité du poisson en
Belgique. Bien entendu, je ne vous demande pas de me donner la
réponse maintenant. En tout cas je m'inquiète quant à la composition
des farines qui servent à l'alimentation des poissons. Elles seraient,
en effet, composées d'huiles et de poissons. Va-t-on pêcher ces
poissons dans des zones où, par exemple, la pêche est interdite
parce que le milieu est contaminé? Tout cela me semble inquiétant.

05.13 Dominique Tilmans (MR):

Is vis in België traceerbaar? Het
meel waarmee kweekvis wordt
gevoed, zou uit olie en vis
bestaan. Dit alles baart mij zorgen.

05.14 Catherine Doyen-Fonck (cdH): Monsieur le ministre, il est

vrai que l'article paru dans "Science" évoque la possibilité que la
nourriture contienne des huiles et des farines contaminées. Qu'il
s'agisse de saumon du Chili, d'Ecosse ou d'ailleurs, la question n'était
pas de savoir s'il s'agissait d'un problème de production du saumon
belge et de la façon dont on le nourrit, mais de sa consommation.

Monsieur le ministre, Mme Tilmans a déjà évoqué un certain nombre
de problèmes sur lesquels je ne reviendrai pas.

Toutefois, les taux évoqués sont environ deux fois supérieurs à la
norme européenne. Ce phénomène n'est pas nouveau. Cela
m'inquiète d'autant plus qu'une étude du "New England Journal of
Medecine" de 1991 parlait déjà de taux de dioxine élevés chez le
saumon. On y parle en effet d'un taux supérieur à 8 picogrammes par
gramme.

05.14 Catherine Doyen-Fonck

(cdH): De vraag was niet of er een
probleem bestaat inzake de kweek
van Belgische zalm, maar wel
inzake de consumptie.

De vermelde hoeveelheden zijn
tweemaal zo hoog als de
Europese norm. Al in 1991
waarschuwde de "New England
Journal of Medicine" voor hoge
hoeveelheden dioxine in zalm.

Er is inderdaad sprake van een
gehalte van meer dan 8 picogram
per gram.

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Vous avez également évoqué, monsieur le ministre, l'importance
d'avoir des habitudes alimentaires équilibrées. Savez-vous qu'en vingt
ans, la consommation de saumon a augmenté d'un facteur de 40. On
peut s'en réjouir et l'AFSCA se réjouit que l'on mange du poisson
d'ailleurs l'oméga 3 n'est pas le seul paramètre qui incite les gens à
prendre des habitudes alimentaires saines et à manger du poisson.
Puisque la consommation augmente, il en est de même pour
l'absorption des dioxines, des PCB et de toute une série de choses.
Dans ce sens, et vu le taux double comparativement aux normes
européennes, il me semble que toutes les mesures de précaution
doivent être prises par rapport à ce poisson consommé régulièrement
on le sait or, comme vous le dites très bien, il n'est pas produit en
Belgique.

Une autre question que je voulais vous poser concerne les
échantillonnages. Comment sont-ils réalisés en Belgique? Sur
combien d'échantillons portent les analyses? Quelle est la
méthodologie utilisée? Comment se font les contrôles? Selon quel
type d'origine du poisson? J'estime que tous ces éléments sont
importants et même si j'admets que nous ayons des chiffres au
niveau des contrôles belges, l'étude réalisée porte sur deux tonnes de
poisson. On ne peut pas comparer deux choses incomparables. On
ne peut pas comparer des échantillonnages réalisés sur deux tonnes
et une étude rigoureuse réalisée sur des échantillons pris au hasard
je n'en connais pas la méthodologie sans arrière-pensée vindicative.
Il est évident que l'on ne peut pas contrôler deux tonnes mais je ne
crois pas que ces analyses soient comparables et que les taux que
vous citez soient rassurants. Je ne demande pas nécessairement une
réponse aujourd'hui. L'étude me paraît être réalisée correctement or
on arrive au double de la norme européenne!

Er wordt meer zalm gegeten zodat
de nodige voorzorgsmaatregelen
moeten worden getroffen. Zalm
wordt echter niet in België
gekweekt.

Hoe gebeurt de monsterneming in
België? Welke methode wordt er
gebruikt? Voor de studie die in
België werd uitgevoerd werd twee
ton vis onderzocht. Er is geen
vergelijking mogelijk tussen stalen
die van twee ton werden genomen
en een wetenschappelijk
verantwoorde studie die
gebaseerd is op willekeurig
genomen stalen en die tot het
besluit komt dat de vastgestelde
waarden tweemaal zo hoog liggen
als de Europese norm!

Le président: L'intérêt économique est visiblement présent! Il faut
rester prudent.

De voorzitter: Het gaat hier
duidelijk om economische
belangen!

05.15 Catherine Doyen-Fonck (cdH): Justement, le lobbying est

réellement important dans l'autre sens aussi, si je peux me permettre!

05.15 Catherine Doyen-Fonck

(cdH): Maar men kan ook van
lobbywerk spreken als men de
consumptie van zalm wil
beschermen.

Le président: Que voulez-vous dire?

05.16 Catherine Doyen-Fonck (cdH): Vouloir protéger la

consommation au niveau de la production du saumon est aussi un
lobbying qui pose problème.

05.16 Catherine Doyen-Fonck

(cdH): Dat is ook een probleem.

Le président: Mais l'étude est réalisée par des Américains pour
dénoncer le saumon européen et, comme par hasard, pas le saumon
américain!

De voorzitter: Maar de studie
werd uitgevoerd door Amerikanen
die de Europese zalm in een
slecht daglicht wilden plaatsen!

05.17 Catherine Doyen-Fonck (cdH): Non! Les études scientifiques

ne sont pas politiques!

05.17 Catherine Doyen-Fonck

(cdH): Wetenschappelijke studies
hebben geen politieke connotaties!

Le président: Oh bien sûr, je m'incline alors devant la science!

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

05.18 Catherine Doyen-Fonck (cdH): On n'a pas la même approche

dans une étude scientifique.

Le président: Vous avez donné votre point de vue, on ne va pas en
faire un débat.

Je propose que vous posiez les questions complémentaires qui sont
pertinentes et intéressantes par rapport à l'objet. J'imagine cependant
que le ministre et ses collaborateurs ne sauront pas répondre
maintenant. Mesdames, pouvez-vous alors déposer des questions
complémentaires de manière à ce que ce sujet revienne en
commission? On inscrira vos questions ensemble puisque vous avez
fait le travail. Ce ne sera pas une course pour savoir qui pose les
nouvelles questions en premier. Je vous dis d'emblée qu'elles seront
jointes. On évitera ainsi les problèmes.

De voorzitter: Dan leg ik me neer
bij de wetenschappelijke
conclusies!
We gaan hier geen debat over
beginnen. Kan u aanvullende
vragen indienen zodat het
onderwerp opnieuw op de agenda
van de commissie kan worden
geplaatst? Uw vragen zullen
worden samengevoegd: we zullen
er geen wedstrijd van maken om
te weten wie de nieuwe vragen het
eerst heeft ingediend.

05.19 Rudy Demotte, ministre: Je ne vous surprendrai pas en vous

disant qu'au sujet des questions techniques qui viennent d'être
posées, j'ai moi-même dû interroger l'AFSCA. Je suggère pour notre
confort à tous et pour la précision de la réponse de procéder à une
question orale sur ce sujet une prochaine fois ou alors de le refaire
sous la forme d'une question écrite que je pourrai transmettre à
l'AFSCA pour obtenir des tableaux techniques précis.

05.19 Minister Rudy Demotte: Ik

heb deze technische vragen zelf
aan het FAVV moeten voorleggen.
Voor het gemak en de
duidelijkheid stel ik voor bij een
volgende gelegenheid een
mondelinge of een schriftelijke
vraag te beantwoorden.

L'incident est clos.
Het incident is gesloten.

De voorzitter: Het volgende punt zijn de samengevoegde vragen van mevrouw D'hondt en mevrouw
Jiroflée. Mevrouw D'hondt is afwezig.

06 Vraag van mevrouw Karin Jiroflée aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over

"thuiszorg in de kinderoncologie" (nr. 1234)

06 Question de Mme Karin Jiroflée au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "les

soins à domicile dans le cadre de l'oncologie infantile" (n° 1234)

06.01 Karin Jiroflée (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, enkele weken geleden kwam de problematiek van
kankerpatiëntjes in het bijzonder en chronisch zieke kinderen in het
algemeen uitgebreid in de pers.

De grote kinderoncologische centra van het UZ in Leuven en het UZ
in Gent beschikken al tien jaar over een goed draaiende
thuiszorgequipe. Die liaisonequipes zijn een onmisbare link tussen het
ziekenhuis en thuis. Zij zorgen ervoor dat de kinderen niet langer in
het ziekenhuis hoeven te blijven dan strikt noodzakelijk. Zowel in de
curatieve als in de palliatieve fase leveren zij 24 uur op 24 uur
gespecialiseerde ondersteuning voor hulpverleners in de thuiszorg
zoals de huisarts en de thuisverpleegkundige. Zij zorgen ook voor
meer rust en veiligheid, minder angst en onzekerheid.

Zonder die equipes zouden kinderen die aan de beterhand zijn, veel
langer in het ziekenhuis moeten blijven. Kinderen die niet meer
kunnen genezen zouden in het ziekenhuis moeten sterven in plaats
van thuis in hun vertrouwde omgeving.

06.01 Karin Jiroflée (sp.a-spirit):

Depuis dix ans déjà, les deux
grands centres d'oncologie
pédiatrique de l'UZ à Louvain et de
l'UZ à Gand disposent d'une
équipe de soins à domicile bien
rôdée. Ces équipes permettent
aux enfants de ne pas séjourner
plus que de raison à l'hôpital et
offrent, 24 heures sur 24, un
soutien spécialisé aux
dispensateurs de soins à domicile.
Mais elles ne bénéficient d'aucun
soutien des pouvoirs publics
fédéraux ou flamands.

Le ministre a-t-il pris une
quelconque initiative en la
matière? A-t-il déjà abordé la
question avec les Régions?

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Een ander voordeel is dat ouders, broers en zussen zeer sterk
betrokken zijn bij de behandeling of bij het afscheid nemen en het
sociaal leven in het gezin meer zijn normale gang kan blijven gaan.
Dat voorkomt vaak psychologische problemen bij het kind en bij de
naaste familieleden.

De huidige thuiszorgequipes van de ziekenhuizen krijgen geen steun
van de federale of de Vlaamse overheid. Hoewel zij een
onvervangbare brugfunctie vervullen, bestaan zij alleen maar bij gratie
van steun van de Vlaamse Liga tegen Kanker en andere goede
doelen.

Mijnheer de minister, ik heb dan ook de volgende vraag.

Hebt u op een of andere manier reeds enig initiatief terzake
genomen? Ik hoop dat u niet zult zeggen dat dit een Vlaamse
bevoegdheid is. Het gaat over de thuiszorgequipes van de
ziekenhuizen zelf.

Hebt u al enig initiatief terzake genomen of hebt u eventueel al met
uw collega's van de Gewesten gepraat over enig initiatief terzake?

06.02 Minister Rudy Demotte: Mijnheer de voorzitter, mevrouw

Jiroflée, ik dank u dat u mij de gelegenheid geeft om daarover te
spreken. Volgens mij is dat een zeer ernstige en zware problematiek.
Mevrouw D'hondt had mij daarover ook een vraag gesteld. Ik zal
proberen beide vragen te beantwoorden, zelfs ondanks de
afwezigheid van mevrouw D'hondt.

De Vlaamse Liga tegen Kanker heeft mij een dossier bezorgd onder
de titel "Sociale voorziening ontoereikend voor gezinnen met kind met
kanker". Het dossier werd op 6 januari voorgesteld aan de pers.

De VLK wijst op een aantal recente verbeteringen in de sociale
bescherming bij ziekte. Belangrijke vooruitgang werd geboekt met de
maximumfactuur, de loopbaanonderbreking en de verhoogde
kinderbijslag.

Er blijven echter nog enkele knelpunten. De VLK identificeert er 35.
Enkele daarvan hebben betrekking op bevoegdheden van de
Vlaamse regering, namelijk de zorgverzekering en het thuisonderwijs.
Als centraal aandachtspunt wijst de VLK op een aantal knelpunten in
de loopbaanonderbreking en het palliatief verlof. Voor die domeinen
verwijs ik naar de minister van Werk. De overige knelpunten hebben
betrekking op mijn bevoegdheden en die van mevrouw Simonis. Ik zal
daar in het kader van de vraag even dieper op ingaan.

De VLK wijst erop dat de gezinnen met een kind met kanker nog een
aantal moeilijkheden blijven ondervinden, omdat de sociale
beschermingsmaatregelen geen afdoend antwoord geven op de
praktische en financiële problemen. Concreet gaat het om de
volgende maatregelen: de verhoogde kinderbijslag, de
voorkeursregeling, de maximumfactuur, het bijzonder
solidariteitsfonds en het palliatief thuiszorgforfait. De VLK wijst ook op
bepaalde lacunes in de zorg. Twee elementen worden daarbij
vermeld: de psychosociale begeleiding in en buiten het ziekenhuis en
de financiële drempel bij thuiszorg waardoor er geen andere keuze is
dan het kind in het ziekenhuis te laten opnemen.

06.02 Rudy Demotte, ministre:

Cette problématique est très
sérieuse. Mme D'hondt m'avait
également posé une question à ce
sujet.

La ligue flamande contre le cancer
m'a transmis un dossier "Sociale
voorziening ontoereikend voor
gezinnen met kind met kanker" -
qui a été présenté le 6 janvier à la
presse. La ligue met en exergue
un certain nombre d'améliorations
récentes mais a également pointé
du doigt différents problèmes.

Certains relèvent de la
compétence du gouvernement
flamand, d'autres du ministre de
l'Emploi.

La VLK met également en
évidence les difficultés liées aux
allocations familiales majorées, au
régime préférentiel, au maximum
à facturer, au fonds spécial de
solidarité et au forfait pour soins
palliatifs à domicile. Elle souligne
par ailleurs les lacunes que
présentent l'accompagnement
psychosocial et le seuil financier
pour les soins de santé à domicile.
Je considère qu'il est de mon
devoir de chercher des solutions à
ces problèmes.

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Globaal wil ik hierover het volgende zeggen. Ten eerste, het dossier
van de VLK steunt op ervaring in de praktijk. Ik beschouw het
bijgevolg als mijn plicht om te zoeken naar oplossingen voor de
aangehaalde knelpunten.

Ten tweede, ik wil daarbij een onderscheid maken tussen drie soorten
problemen. Kennelijk zijn de nieuwe maatregelen onvoldoende
bekend. Ik heb het dan vooral over het bijzonder solidariteitsfonds
voor kinderen. Dat is sinds vorig jaar in werking gesteld. Het RIZIV
meldt mij dat nauwelijks aanvragen worden ingediend voor
terugbetaling. Nochtans werden alle verzekeringsinstellingen
onmiddellijk op de hoogte gebracht van de richtlijnen voor de
indiening van dossiers. Dat kan natuurlijk niet. Ik zal dan ook
onmiddellijk opdracht geven aan het RIZIV om een gerichte
informatieactie te ondernemen, samen met de
verzekeringsinstellingen naar de sociale diensten van de
ziekenhuizen.

Voorts gaan sommige nieuwe maatregelen gepaard met
administratieve vertragingen of met moeilijkheden bij de uitvoering.
Die konden onvoldoende worden ingeschat toen de maatregel werd
genomen.

Hier is dus evaluatie en bijsturing nodig, bijvoorbeeld op het vlak van
de nieuwe selectiecriteria in de verhoogde kinderbijslag. Ik wil hieraan
meteen toevoegen dat een evaluatie in uitvoering is of in het
vooruitzicht wordt gesteld voor elk van de nieuwe
beschermingsmaatregelen van de voorbije jaren.

Je souhaite discerner trois types
de problèmes. Il s'avère que les
nouvelles mesures ne sont pas
suffisamment connues. Très peu
de demandes sont adressées au
Fonds spécial de solidarité pour
les enfants. Je chargerai l'INAMI
de lancer une campagne
d'information.

Une série de retards et de
difficultés liés à la mise en place
de nouvelles mesures n'ont pas
fait l'objet d'une évaluation
suffisante.

Une évaluation et une correction
sont donc nécessaires.

Voorzitter: Françoise Colinia.
Présidente: Françoise Colinia.

Ten derde zijn er de nog niet beantwoorde lacunes in de
bescherming. Mevrouw Jiroflée, u wijst onder meer op het ontbreken
van steun voor thuiszorgequipes. Er is inderdaad nog geen
financiering voorzien voor dergelijke equipes. Lacunes opvangen
vergt budgettaire middelen en dus ook keuzes, maar ik ga mijn
verantwoordelijkheid niet uit de weg.

In de begroting voor 2004 zijn er drie maatregelen vervat die
tegemoetkomen aan de problemen die door de VLK werden
aangekaart. Ik verhoog de leeftijd voor de maximumfactuur voor
kinderen tot en met 18 jaar. Hetzelfde doe ik voor het bijzonder
solidariteitsfonds voor kinderen. Ten slotte zal er in de
maximumfactuur geen beperking meer zijn tot de eerste 90 dagen
van de ziekenhuisopname. Deze drie maatregelen zullen van
toepassing zijn op de kosten van het volledige jaar 2004. Een van de
ontwerpen van koninklijk besluit werd reeds goedgekeurd door de
Ministerraad. De twee andere volgen binnenkort. Op kruissnelheid
trek ik hiervoor 13 miljoen euro uit. De ruimte op de begroting liet me
echter niet toe om ook voor de thuiszorgequipes geld uit te trekken.
Dat betekent echter niet dat ik dat minder belangrijk vind.

Als sommige geneesmiddelen alleen terugbetaald worden in
hospitalen of in één one day clinic setting en niet thuis, dan is dit in
principe omwille van de veiligheid. Het is zo dat bijna alle vormen van
intraveneuze toediening van antibiotica niet terugbetaald worden

Aucun financement n'a encore été
prévu pour les équipes de soins à
domicile. Pour combler ces
lacunes, il faut dégager des
moyens et donc opérer des choix.
Néanmoins, je ne me soustrais
pas à mes responsabilités.

A propos de cette matière, une
série de mesures ont déjà été
prises dans le cadre du budget. La
limite d'âge pour le maximum à
facturer pour les enfants et le
fonds spécial de solidarité pour
enfants est relevée et passe à 18
ans. Dans le cadre du maximum à
facturer, la limitation aux 90
premiers jours de l'hospitalisation
est supprimée. Le Conseil des
ministres a déjà adopté un des
arrêtés royaux et deux autres vont
suivre. Lorsque la vitesse de
croisière sera atteinte, les
mesures coûteront 13 millions
d'euros. Il ne restait cependant

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

indien ze thuis toegediend worden. Hetzelfde geldt voor
chemotherapeutische middelen.

De adviesorganen inzake vergoedbaarheid van het RIZIV hebben
geoordeeld dat toediening van dergelijke middelen via infusen
beschouwd moet worden als gepaard gaand met te veel risico's.
Toediening van zware geneesmiddelen via infuus is medisch niet
zonder risico. Alvorens verdere stappen te ondernemen wil ik een
wetenschappelijke evaluatie hebben. Het RIZIV financiert momenteel
een pilootstudieproject waarbij twee teams van speciaal opgeleide
verpleegkundigen thuis complexe en technische zorgen verstrekken.

Het project betreft volwassen patiënten en kinderen, die getroffen zijn
door een zware pathologie en die nood hebben aan complexe,
technische verstrekkingen, die thuis willen blijven en waarbij de
specialisten, huisarts, patiënt en familie ermee akkoord gaan dat de
zorg thuis wordt toegediend.

Er zal worden bestudeerd hoeveel opnames zouden kunnen worden
vermeden en wat de medewerking zal zijn van de
eerstelijnszorgverleners. Er zal worden nagegaan of de
levenskwaliteit zal toenemen, of de teams alle vereisten zullen
nakomen en of het systeem op lokale basis kan worden uitgebouwd
of zelfs kan worden veralgemeend. Ten laatste zal worden bekeken
onder welke vorm de dienstverlening financieel haalbaar is, zowel
voor de patiënt als voor de ziekteverzekering.

Ik zal heel binnenkort de Vlaamse Liga tegen Kanker uitnodigen op
een werkvergadering om de verschillende knelpunten te bespreken.
Samen met mijn collega, staatssecretaris Simonis, en met de
betrokken diensten zal ik nagaan hoe wij de knelpunten zo snel
mogelijk kunnen oplossen.

plus de moyens disponibles pour
les équipes de soins à domicile.

La limitation du remboursement de
certains médicaments à leur
administration en milieu hospitalier
a été décidée pour des raisons de
sécurité. Avant d'entreprendre
quoi que ce soit dans ce domaine,
je tiens à disposer d'une
évaluation scientifique. L'INAMI
finance actuellement un projet
pilote en matière de soins
complexes et techniques à
domicile.

Nous évaluerons le nombre
d'hospitalisations qui peuvent être
évitées et la contribution des
prestataires de soins de première
ligne. Nous examinerons si la
qualité de vie s'améliore, si les
équipes sont en mesure de
respecter toutes les exigences et
dans quelle mesure le système
peut être développé. Nous
devrons également étudier la
faisabilité financière.

J'inviterai prochainement la ligue
flamande contre le cancer à
participer à une réunion de travail.

06.03 Karin Jiroflée (sp.a-spirit): Mijnheer de minister, ik dank u

voor uw antwoord.

Ik wil nog even heel specifiek terugkomen op de thuiszorgequipes.

Mijnheer de minister, "Kom op tegen Kanker" de grote inzamelactie
van de VLK heeft vorig jaar voor een periode van twee jaar 2003
en 2004 25 miljoen Belgische frank gegeven voor de
thuiszorgequipes van Leuven, Brussel en Gent. Dat is niet zo
verschrikkelijk veel. Het gaat over personeel en materiaal. Als voor
deze prijs de levenskwaliteit van heel wat kankerpatiëntjes kan
worden verbeterd, moet dat ook gebeuren. Ik wil er nog even de
nadruk op leggen: het gaat over 25 miljoen Belgische frank voor een
periode van twee jaar voor materiaal en personeel. Dat lijkt mij niet
overdreven.

Ten tweede, u hebt ook antwoord gegeven op de vraag die voor
morgen stond geprogrammeerd in de commissie voor de Sociale
Zaken. Ik dank u daarvoor. Ik heb ook begrepen dat u ondertussen
een afspraak hebt met de VLK. Ik denk niet dat ik de vraag morgen
opnieuw zal stellen.

06.03 Karin Jiroflée (sp.a-spirit):

L'opération "Kom op tegen
Kanker" a permis de mettre 25
millions de francs à la disposition
des équipes de soins à domicile
de Louvain, de Bruxelles et de
Gand pour 2003 et 2004. Ce n'est
pas grand chose mais cela permet
néanmoins d'améliorer la qualité
de vie des jeunes patients
cancéreux.

Le ministre a conclu un accord
avec la ligue flamande contre le
cancer. Je ne devrai plus poser de
question demain à cet égard.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

07 Vraag van de heer Yves Leterme aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de

navelstrengbloedbanken" (nr. 1284)

07 Question de M. Yves Leterme au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "les

banques de sang de cordon" (n° 1284)

07.01 Yves Leterme (CD&V): Mevrouw de voorzitter, mijnheer de

minister, ik heb met u al een samenspraak gehad in deze commissie
op 24 november.

De bewaring van navelstrengbloed in het kader van
stamcellentherapieën maakt op dit moment het voorwerp uit van
commerciële acties. De opslag van navelstrengbloed maakt het
voorwerp uit van commerciële aanbiedingen aan jonge moeders en
toekomstige moeders. Ten belope van 70.000 tot 80.000 Belgische
frank wordt in twee oefeningen aangeboden om het navelstrengbloed
te bewaren voor een zeer lange tijd, zodanig dat het gebruikt zou
kunnen worden tegen de ziektes van degenen die baby zijn en later,
als alles goed gaat, ook groot worden.

Ik heb een ethisch en moreel probleem met de commercialisering van
die activiteit. In het wetenschappelijk onderzoek, waarin België
trouwens vooraanstaand is met een aantal heel belangrijke
wetenschappers, is er vooruitgang op vlak van de geneeskunde en op
het vlak van enkele tot nu toe ongeneeslijke ziekten. Wij moeten er
echter voor oppassen dat de activiteiten die daaromtrent plaatsvinden,
niet gecommercialiseerd worden. Dat zijn praktijken van uitbuiting.
Mensen worden aangesproken op zwakke momenten, wanneer zij
een kindje gaan krijgen. Ik heb dat zelf nooit beleefd. Er wordt
gewerkt op emoties en men laat contracten tekenen.

Ik heb de eer gehad om u dat probleem op 24 november voor te
leggen. U hebt mij toen het volgende gezegd. Ik zal u citeren, hoewel
ik u vrij goed ken en weet dat u nooit op uw woorden terugkomt. U
hebt toen onder meer gezegd: "Het gaat om een bij uitstek niet-
commerciële zaak. Navelstrengbloed heeft een medisch-
wetenschappelijke toepassing en mag dus niet het voorwerp worden
van contracten van commerciële aard. Bovendien bestaan er twijfels
over het gebruik van eigen navelstrengbloed in geval van ziekte." U
hebt ook op andere momenten in uw antwoord op 24 november laten
blijken dat u het volledig met mij eens was dat de opslag, de bewaring
en alle handelingen daaromtrent niet het voorwerp konden uitmaken
van winstgevende acties.

Ik heb toen voorgesteld om na te gaan of aan de bestaande,
schoorvoetende activiteiten van VZW's van universiteiten steun kan
worden verleend. Zou het niet beter zijn om in mensen die dat niet uit
winstbejag doen, maar uit algemeen belang en dichtbij de
wetenschappelijke toepassingen, ook met medische controle en
medisch toezicht, te investeren vanuit de samenleving en om
structureel tot een opslagsysteem en bewaarsysteem te komen? Door
de structurele overheidssteun zouden die navelstrengbloedbanken uit
de commerciële sfeer kunnen blijven.

Dat wordt nu geprobeerd. In mijn streek is er onder meer de VZW
Sophea, die met concerten en allerlei benefietactiviteiten probeert
centen te verzamelen om te zorgen dat er voor het kenniscentrum van
professor Bogaerts middelen zijn. Dat kost wel wat geld.

07.01 Yves Leterme (CD&V): Le

sang de cordon peut être utilisé
dans le cadre de thérapies par
cellules souches. Une certaine
firme joue sur les sentiments du
consommateur et propose aux
jeunes mères de conserver le
sang de cordon pendant une très
longue période afin de pouvoir
l'utiliser en cas de maladie
ultérieure. La firme réclame
jusqu'à 80.000 francs pour ce
service.

Ces pratiques me posent un
problème d'ordre éthique et moral.
Il s'agit là d'une forme
d'exploitation. Je me suis dès lors
réjoui lorsque le ministre Demotte
a confirmé le 24 novembre dernier
qu'il ne pouvait en aucun cas s'agir
d'une opération commerciale et
que la conservation de sang de
cordon ne pouvait faire l'objet de
contrats commerciaux.

Or, certaines asbl dépendant
d'universités proposent également
ce service. A mes yeux, il serait
judicieux de leur apporter un
soutien. La mise en place d'un
système de stockage structurel, en
étroite collaboration avec les
établissements scientifiques,
permettrait de maintenir les
banques de sang de cordon à
l'écart de la sphère commerciale.

Le ministre de la Santé publique a
renvoyé au projet d'arrêté royal
élaboré en la matière par son
prédécesseur au printemps 2003.
A l'époque, le Conseil d'Etat avait
fait observer que ledit projet n'avait
pas d'assise légale. Le
gouvernement allait remédier à ce
problème par le biais de la loi-
programme. Je dois
malheureusement constater que
cette base légale est toujours
absente.

A mon estime, la nécessité de

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Toen ik dat aan de kaak stelde vanuit een ethische en morele
bekommernis, hebt u verwezen naar het ontwerp van koninklijk besluit
dat in februari of maart 2003 werd opgesteld door toenmalig minister
Tavernier. Het advies van de Raad van State merkte in zijn
beschikkend gedeelte op dat het koninklijk besluit in kwestie geen
wettelijke basis had. In de wet die van toepassing is zou het
toepassingsgebied moeten worden aangepast.

Mijnheer de minister, u hebt mij op 24 november gezegd dat u mij de
juiste teksten zou bezorgen en dat in de programmawet in elk geval
zou worden geremedieerd aan het probleem van de wettelijke basis.
Ik heb toen ook gezegd dat er klacht was ingediend bij de procureur
des Konings in verband met de handelwijze van de betrokken firma. Ik
was eigenlijk vrij tevreden over het antwoord, met name dat er in de
programmawet een artikel zou worden ingevoegd dat de wettelijke
basis zou bieden voor een eventueel in Ministerraad overlegd
koninklijk besluit. Dat leek erop te wijzen dat u het probleem onder
ogen zag, op de lijn van de heer Tavernier wou doorgaan en de zaak
zou weghalen uit de commerciële sfeer.

In het verslag van de bespreking van de programmawet het heeft
wat tijd in beslag genomen om de programmawet en alle verslagen te
lezen staat dat er evenwichtig en snel moet worden opgetreden. Ik
citeer u uit het verslag: "Een wettelijke basis is hier noodzakelijk
waarbij de verdere en meer precieze omschrijving en definiëring in
een koninklijk besluit wordt vastgelegd nadat de sector daadwerkelijk
wordt geraadpleegd".

Mijnheer de minister, ik heb meer dan de indruk dat er binnen de
coalitie, binnen de regering terzake geen volledige eensgezindheid is
over het wetgevend optreden om de kwestie uit de commerciële sfeer
weg te halen en over de manier waarop dat moet gebeuren. Het lijkt
mij dat er vanuit het kabinet van de eerste minister en ook van de
VLD, met name van mevrouw Avontroodt, druk wordt uitgeoefend om
toch commerciële activiteiten toe te laten.

Ik ben het daarmee niet eens. Ik vind dat dit, zoals u zelf op 24
november hebt gezegd, uit de commerciële sfeer moet worden
gehouden. Daarom voelde ik een zekere ontgoocheling toen bleek dat
er in de programmawet geen artikel was ingeschreven dat hiervoor
een oplossing zou bieden, zoals u nochtans had aangekondigd. Ik
heb evenmin een schriftelijk antwoord gekregen, zoals u nochtans
had beloofd, op mijn vraag welke artikelen het bedrijf overtrad en op
grond waarvan klacht is ingediend bij de procureur des Konings.

Vooral wil ik weten hoever het nu staat met het wettelijk kader
waardoor het bewaren en de opslag van het navelstrengbloed uit de
commerciële sfeer zou worden gehaald, zodat dat op een ethisch
meer verantwoorde manier kan gebeuren. Mijnheer de minister, ik
vraag u dus hoe het zit met het wetgevend en regelgevend werk
terzake.

maintenir les initiatives en dehors
de la sphère commerciale ne fait
pas l'unanimité au sein du
gouvernement. Le VLD, et plus
particulièrement Mme Avontroodt,
exercerait des pressions pour
autoriser les activités
commerciales.

En attendant, une plainte a été
déposée contre la firme précitée.
Par ailleurs, je n'ai jamais obtenu
de réponse à ma question de
savoir quelles dispositions légales
cette entreprise avait enfreintes.

Voorzitter: Yvan Mayeur.
Président: Yvan Mayeur.

07.02 Minister Rudy Demotte: Mijnheer Leterme, het is waar dat wij

dat probleem lang hebben besproken in de commissie. Wat mevrouw
Avontroodt toen heeft gezegd, is dat, als wij het commerciële netwerk

07.02 Rudy Demotte, ministre:

Mme Avontroodt a simplement fait
observer qu'en mettant les

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

en de universiteiten en faculteiten over dezelfde kam scheren, dat zou
kunnen leiden tot een vermindering van de kwaliteit van het
onderzoek.

Dat was de reden waarom ik op voorhand niet het argument dat u
naar voren brengt, kon weerleggen.

Om preciezer op uw vraag te antwoorden, het heeft niet veel zin om
de artikelen op te sommen van een door de Raad van State
opgeheven koninklijk besluit, die door Criocell worden overtreden.
Onder voorbehoud van de strafrechtelijke procedure die aan gang is
dat heb ik daarnet herhaald zijn de overtreden artikelen de
volgende: artikel 1, 1°, 3°, 4°, 5°, 6° en artikel 3, §1.

Nu de wet betreffende transplantatie van organen, cellen en weefsels
van kracht is geworden, kan het overleg met het veld worden
aangevat. Het is evident dat de definitie en de
erkenningsvoorwaarden voor de navelstrengbloedbanken in het
koninklijk besluit zullen worden opgenomen. Het koninklijk besluit
moet eveneens conform de Europese richtlijnen daaromtrent zijn.
Men zegt me dat het koninklijk besluit over een maand klaar zou
moeten zijn. Men heeft dus nog een maand nodig.

entreprises commerciales et les
établissements scientifiques dans
le même panier, nous risquerions
de nuire à la qualité de la
recherche.

La firme dont il est question a
enfreint les articles 1, 1°, 3°, 4°, 5°,
6° et l'article 3 §1 de l'arrêté royal,
que le Conseil d'État a suspendu
entre-temps. Un nouvel arrêté
royal relatif aux conditions de
reconnaissance des banques de
sang de cordon est en cours de
préparation. Il devrait être prêt
dans un mois.

07.03 Yves Leterme (CD&V): Mijnheer de minister, begrijp ik u

goed? Moet er dan toch geen aanpassing van de wetgeving komen?
Kan een koninklijk besluit volstaan? U kunt mij daar met ja of neen op
antwoorden.

Ik heb nog enkele bijkomende vragen.

Eerst kon het koninklijk besluit van de heer Tavernier niet van
toepassing zijn, omdat de kritiek van de Raad van State was dat er
geen wettelijke basis voor was. Er was dan een voorontwerp van
programmawet, waarin u een artikel over de kwestie voorzag. Dan
stuurt het bedrijf op 26 november 2003 een brief naar de eerste
minister waarin het bedrijf argumenteert dat het niet akkoord gaat. De
brief kwam er twee dagen na mijn vraag in de commissie voor de
Volksgezondheid. Blijkbaar wist het bedrijf dus heel goed wat in het
voorontwerp van programmawet stond. Ik zal daar overheen stappen,
ook al weten wij als parlementsleden dat niet. Vervolgens verdwijnt
het artikel uit de programmawet. Nochtans was dat bedoeld, omdat er
een probleem was van gebrek aan wettelijke basis. Nu zegt u dat een
en ander alleen via koninklijk besluit kan worden bepaald.

Om het, ook voor de publieke opinie, heel eenvoudig te stellen, zullen
we dan met het koninklijk besluit een sluitende regeling hebben en
ervoor kunnen zorgen dat de commerciële activiteiten met betrekking
tot het bewaren en opslaan van navelstrengbloed verboden zijn en dat
het verbod ook op een sluitende manier kan worden gehandhaafd?

Dat is mijn heel duidelijke vraag. Ik stel ze nogmaals met een zekere
aandrang, omdat ik zie dat vanuit vooral VLD-hoek wordt geschermd
met commerciële belangen.

07.03 Yves Leterme (CD&V):

Dès lors, une adaptation de la
législation ne serait pas
nécessaire? Un arrêté royal suffit-il
pour empêcher la conservation à
des fins commerciales de sang de
cordon? Je pose expressément la
question parce que le VLD
évoque des intérêts commerciaux.

07.04 Minister Rudy Demotte: De specialist terzake zit nu op een

vergadering om de vogelpest te bespreken. Dat is ook een belangrijk
onderwerp.

07.04 Rudy Demotte, ministre: Il

s'agit d'une matière
particulièrement technique. Nous
nous baserons sur le projet de

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

We gaan het koninklijk besluit van minister Jef Tavernier als basis
gebruiken. Er zullen wel een aantal veranderingen worden
aangebracht. Het principe van de niet-commerciële realisatie (...)

l'ancien ministre, M. Tavernier.

07.05 Yves Leterme (CD&V): (...)

07.06 Minister Rudy Demotte: Navelstrengbloed is gewaardeerd. Ik

zou het zelfs in het Frans niet kunnen zeggen. Ik vraag dat het in de
tekst blijft opgenomen.

Wat nu bestudeerd werd, is hoe men met de farmaceutische industrie
kan negotiëren.

07.07 Yves Leterme (CD&V): (...).

07.08 Minister Rudy Demotte: Nee, ik spreek hier niet van één geval;

ik heb het over een globale benadering. Er zijn enkele het gaat dan
over zeer technische zaken en als het nodig is zou ik graag hebben
dat de technicus het hier komt uitleggen manipulaties van het
navelstrengbloed die geen problemen stellen op ethisch vlak. Er
bestaan enkele technische manipulaties van het navelstrengbloed die
op wetenschappelijk vlak nodig zijn. Om een volledig antwoord te
kunnen geven, herhaal ik dat het principe voor mij hetzelfde blijft.

Indien nodig kan de technicus u een vollediger antwoord geven. Als u
het antwoord nu wenst, is het mogelijk. Als u het antwoord schriftelijk
wenst, is dit ook mogelijk want dan hebben we nog een beetje tijd.

07.08 Rudy Demotte, ministre:

Je ne parle pas d'un cas
spécifique. Je décris mon
approche globale. Un certain
nombre de manipulations du sang
de cordon ne soulèvent aucun
problème éthique. Il s'agit de
manipulations scientifiquement
nécessaires. Si vous souhaitez
une réponse technique, je peux
demander à un expert de venir
vous expliquer la situation ici en
commission.

07.09 Yves Leterme (CD&V): Wat voor mij belangrijk is, is dat ik van

u de garantie krijg dat u nog steeds staat achter wat u gezegd hebt op
24 januari, ik citeer: "Het gaat om een bij uitstek niet-commerciële
zaak en ze mag niet het voorwerp uitmaken van contracten van
commerciële aard."

Op dat vlak ben ik het volledig met u eens. Ik wil er ook over waken
dat u, in het verlengde van de strafklacht die is neergelegd in
Mechelen of Leuven, de nodige stappen zet zodat er een sluitende
wetgeving komt om de commerciële praktijken te verbieden. Ik ben
graag bereid om met uw technicus even te overleggen, maar ik heb
enige argwaan als ik zie dat dit aanvankelijk was toegezegd via de
programmawet, maar er nadien werd uitgehaald.

Ik heb mijn vraag gesteld op 24 november en op 26 november gaat er
vanuit het bedrijf een brief naar de eerste minister. Nadien is er een
mail met kopie aan mevrouw Avontroodt, enzovoort. Uiteindelijk stel ik
vast dat dit artikel niet meer is opgenomen en dat het er niet van
komt.

Uiteraard vertrouw ik u, mijnheer de minister. Wij zitten op dezelfde
golflengte, maar naast mijn vertrouwen zal ik ook een zeker toezicht
organiseren om erover te waken dat het de komende weken ook
effectief zover komt want het gaat hier over jonge moeders die
worden aangesproken door bedrijven en contracten tekenen op een
emotioneel belangrijk moment, waardoor ze zich voor 60 of 80.000
frank engageren voor iets waarvan de zinvolheid in vraag wordt
gesteld door een aantal mensen.

07.09 Yves Leterme (CD&V): Il

m'importe essentiellement que le
ministre continue à garantir qu'il
s'agit d'une affaire non
commerciale. Je souhaite veiller
avec le ministre à ce que la plainte
actuelle constitue l'amorce d'une
législation cohérente interdisant
les pratiques commerciales.
L'inclusion initiale d'un article à ce
sujet dans la loi-programme et sa
suppression ultérieure ne sont pas
de nature à renforcer ma
confiance. Il s'agit de jeunes
mères qui se voient proposer un
contrat pour un montant de 60.000
ou 80.000 francs à un moment
particulièrement chargé
d'émotions, alors que l'objet de ce
contrat est mis en cause par
certains scientifiques.

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

07.10 Minister Rudy Demotte: Het gaat om zeer technische

manipulaties. (...)

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

08 Vraag van de heer Jo Vandeurzen aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over

"Vlaamse artsen in Nederland" (nr. 1301)

08 Question de M. Jo Vandeurzen au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "les

médecins flamands actifs aux Pays-Bas" (n° 1301)

08.01 Jo Vandeurzen (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, collega's, sinds ik mijn vraag heb ingediend heeft ze nog aan
actualiteit gewonnen. Ik las dat 580 artsen naar Nederland verhuisd
zijn. In diverse publicaties las ik ook dat de Nederlandse overheid op
een aantal niveaus acties plant om Vlaamse artsen aan te trekken en
aan te zetten om in Nederland actief te worden. De Artsenkrant van
deze week meldt dat de Landelijke Huisartsenvereniging in Nederland
alarm slaat en stelt dat over vier jaar een miljoen Nederlanders
zonder huisarts zal zitten.

In ons land woedt een debat over de numerus clausus en het beroep
van de huisarts, een brandend actueel thema. Vraag is hoe jonge
mensen kunnen worden aangezet te kiezen voor het beroep van
huisarts.

Mijnheer de minister, hoe staat u tegenover de actie die de
Nederlandse overheid promoot om Vlaamse huisartsen aan te
trekken? Hebt u terzake reeds contact gehad met de Nederlandse
overheid? Mekaar vliegen afvangen in een dermate belangrijke
materie lijkt me eigenaardig.

08.01 Jo Vandeurzen (CD&V):

J'ai lu que 580 médecins se sont
installés aux Pays-Bas. Les
pouvoirs publics néerlandais
favorisent ce phénomène. En
effet, dans quatre ans, un million
de Néerlandais risquent d'être
privés de médecin généraliste.

Que pense le ministre des actions
menées par les Pays-Bas? A-t-il
eu des contacts à ce sujet avec
les autorités néerlandaises?

08.02 Minister Rudy Demotte: Mijnheer de voorzitter, collega's, dat

de Nederlandse overheid onze huisartsen aantrekt is niet nieuw.
Frankrijk houdt er dezelfde strategie op na. Deze landen beseffen het
belang van de eerstelijnszorg. Indien men rekening houdt met de
financiële voorwaarden die deze landen aanbieden, kan men
begrijpen dat een aantal van onze artsen kiezen voor betere
werkomstandigheden in de ons omringende landen. Het Europees vrij
verkeer maakt dit mogelijk.

Ik ben niet van plan tegen deze houding in te gaan omdat het vrij
verkeer van personen dit mogelijk maakt. Dit is een reden te meer om
de eerstelijnszorg te herwaarderen en om binnen de beperkingen van
het medisch aanbod rekening te houden met de uitstap uit het beroep.

Ik vraag tegelijkertijd aan de regering om bij de berekening van het
aantal artsen dat noodzakelijk is om de werkkracht stabiel te houden,
rekening te houden met de uitstap uit het beroep. Dit wordt meer
urgent op het ogenblik dat een aantal meerderheidspartijen de
plannen van de Belgische commissie in twijfel zouden trekken.

08.02 Rudy Demotte, ministre:

Les Pays-Bas mais aussi la
France attirent nos médecins.
Conscients de l'importance des
soins de santé de première ligne,
ces deux pays offrent des
conditions financières
intéressantes. La libre circulation
des personnes le permet et je ne
m'y opposerai pas. Nous devrons
tenir compte de ce paramètre pour
déterminer le nombre de
médecins nécessaires.

08.03 Jo Vandeurzen (CD&V): Mijnheer de minister, u hebt een

week in het buitenland verbleven. Wat uw laatste punt betreft, vraagt
CD&V zich dikwijls af of er binnen de meerderheidspartijen nog wel
coherentie bestaat inzake het gezondheidsbeleid. Tijdens uw
afwezigheid hebben wij vastgesteld dat er nogal wat verschil in visie is
en dat men dit zonder schroom publiek maakt. Dat is niet de beste

08.03 Jo Vandeurzen (CD&V):

La politique de santé mise en
oeuvre par la majorité est-elle
encore cohérente? La semaine
dernière, nous avons eu le
sentiment contraire.

03/02/2004

CRIV 51

COM 147

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

manier om als een geloofwaardige meerderheid op te treden.

Ten tweede, beseft u ook zeer goed, naar aanleiding van andere
transnationale fenomenen in de gezondheidszorg die onder uw
aandacht worden gebracht, dat de problematiek van de
gezondheidszorg niet meer alleen kan bekeken worden op het niveau
van ons land, maar dat wij ons op tal van terreinen rekenschap
moeten geven van wachtlijsten in het buitenland en met
"Nederbelgen" die in ons ziekteverzekeringsstelsel terechtkomen, van
het transnationaal verkeer van de patiënten en van acties vanuit
andere landen om artsen van hier aan te zetten in het buitenland
actief te worden.

Ik deel natuurlijk ten gronde uw mening dat wij de voorwaarden
waaronder het beroep van huisarts kan worden uitgeoefend in ons
land op zo'n niveau moeten brengen dat, zowel financieel als wat de
kwaliteit van de arbeid en de verzoening van arbeid en gezin betreft,
er op die vlakken geen argumenten meer zijn om in een ander land te
gaan werken. Het gaat om mensen die hier zijn opgeleid en die met
ons gemeenschapsgeld hun studies hebben gedaan. Ik wil alleen
maar onderstrepen dat u daaraan absolute prioriteit moet geven en
dat u het beroep dringend de nodige herwaardering moet geven.

Nous devons désormais examiner
la problématique des soins de
santé dans un cadre plus large,
compte tenu du phénomène de
transnationalisation auquel nous
sommes confrontés.

Il convient de revaloriser les
conditions dans lesquelles
s'exerce la médecine dans notre
pays. Je vous rappelle que la
collectivité finance la formation
dans ce cadre.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

09 Question de Mme Françoise Colinia au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "la

toxicité de certains emballages de denrées alimentaires" (n° 1389)

09 Vraag van mevrouw Françoise Colinia aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over

"de toxiciteit van sommige verpakkingen van voedingsmiddelen" (nr. 1389)

09.01 Françoise Colinia (MR): Monsieur le président, nos aliments

sont souvent protégés par des contenants traités chimiquement pour
leur assurer la plus longue conservation possible, autrement dit pour
leur assurer une présence aussi longue que possible sur le marché.
On constate que tous ces traitements chimiques offrent effectivement
les meilleures garanties de conservation du point de vue
microbiologique. Malheureusement, on doit constater que certains
produits chimiques finissent par polluer l'emballage.

Les chercheurs du Centre commun de recherche de la Commission
européenne ont constaté récemment que des petits pots contenant
de la nourriture pour bébé comportaient des éléments assurant certes
une étanchéité optimale mais susceptibles de favoriser la
contamination chimique de l'aliment et ce, à des taux hors normes.
Les chercheurs de cette Commission européenne estiment qu'il
appartiendrait à l'industrie de trouver un moyen de réduire les taux de
contamination, quitte à repenser l'emballage.

Je voudrais donc connaître, monsieur le ministre, quelles sont les
garanties en matière de normes de Santé publique retenues en
Belgique pour empêcher la contamination et savoir également s'il
existe des normes européennes.

09.01 Françoise Colinia (MR):

Onze voeding wordt vaak
beschermd door een chemisch
behandelde verpakking, om ze zo
lang mogelijk te kunnen bewaren.
Vanuit microbiologisch oogpunt
biedt chemische behandeling
inderdaad de beste waarborgen op
het vlak van de houdbaarheid,
maar in sommige gevallen kan ze
de verpakking verontreinigen.

Het gemeenschappelijk centrum
voor onderzoek van de Europese
Commissie stelde vast dat
sommige potjes babyvoeding
bestanddelen bevatten die de
voeding chemisch zouden kunnen
verontreinigen, waarbij de
toelaatbare norm zou worden
overschreden.

Welke waarborgen bestaan in
België op het vlak van de
volksgezondheid om ervoor te
zorgen dat een dergelijke
besmetting zich niet kan

CRIV 51

COM 147

03/02/2004

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

voordoen?
Bestaan in dat verband Europese
normen?

09.02 Rudy Demotte, ministre: Monsieur le président, madame

Colinia, la matière à laquelle vous faites référence concerne la toxicité
de certains emballages alimentaires mais plus particulièrement la
présence de contaminants dans les petits pots pour bébés. La
substance incriminée est appelée le SEM semicarbazide. Suite à la
découverte de cette substance dans certains aliments dont les petits
pots pour bébés, la Commission européenne a demandé à l'EFSA,
autorité scientifique de l'Union européenne, d'évaluer le risque
potentiel encouru lors de la consommation de pareils aliments.

Qu'ont-ils dit? "Les analyses menées dans l'Union européenne ont
montré leur présence, dans des aliments pour bébés, dans des
teneurs inférieures à 25 ppb. La conclusion de l'EFSA est que le
risque, s'il existe, est jugé très faible pour les nourrissons comme
pour les adultes. Il serait cependant nécessaire de poursuivre l'étude
et prudent de réduire l'exposition au SEM. Mais il serait peu judicieux
de prendre des mesures immédiates en ce qui concerne les aliments
pour bébés car ces mesures pourraient avoir des conséquences
potentiellement dangereuses de natures différentes, par exemple des
problèmes de conservation pour les aliments pour bébés. Dans
l'intervalle, il n'y a aucune raison pour que les consommateurs, y
compris les nourrissons, changent leurs habitudes alimentaires en
raison de la présence possible de SEM dans certains aliments", dit
encore l'autorité européenne fin de citation.

Sur base de cet avis, la Commission européenne a décidé, par
mesure de précaution, de modifier la réglementation existante en
interdisant l'utilisation du SEM, après le 2 août 2005, en tant qu'agent
gonflant. Jusqu'à cette date, les limites d'utilisation actuelles restent
d'application. Je vais quand même donner une explication à ce stade
car je vois que ce sujet est tellement technique qu'on n'y comprend
rien. Dans les capuchons de bocaux pour bébés, ils utilisent un
produit pour le rendre hermétique qui finit par transfuser dans la
nourriture ce sont les SEM. Par conséquent, on demande de
changer les produits d'usage des capuchons. Je simplifie. Après le 2
août 2005, cette substance sera tout à fait interdite en tant qu'agent
gonflant, autrement dit, jusqu'au 2 août 2005, cet agent est encore
autorisé.

L'EFSA dit en substance ne pas déceler de danger, en ce compris
pour des tout petits, mais par principe de précaution, ce sera interdit à
partir de 2005.

La directive européenne a été publiée le 13 janvier 2004 dans le
journal officiel de l'Union, avec comme intitulé "Directive 2004/1/CE
de la commission du 6 janvier 2004". Elle porte modification de la
Directive 2002/72/CE en ce qui concerne la suspension de l'usage de
l'azodicarbonamide comme agent gonflant, cet azodicarbonamide
étant à l'origine de la contamination des denrées par le sel.

La transposition nationale de cette directive est en cours. De manière
générale, la réglementation nationale sur les matériaux en contact
avec les denrées alimentaires est fondée sur les réglementations
européennes. Nous allons donc encore une fois nous adapter.

09.02 Minister Rudy Demotte:

Wat de aanwezigheid van
verontreinigende stoffen in potjes
babyvoeding betreft, werd meer
bepaald SEM of semicarbazide
aangetroffen.

Daarop heeft de EFSA, de
wetenschappelijke autoriteit van
de Europese Unie, onderzocht
welk gevaar men mogelijk loopt
wanneer men dergelijke
voedingswaren eet. Volgens de
EFSA is het risico voor de
zuigelingen, als het al bestaat,
zeer beperkt. Toch dient uit
voorzorg de blootstelling van die
voedingsmiddelen aan SEM te
worden beperkt. Anderzijds mag
niet overhaast te werk worden
gegaan, omdat dan andere
problemen zouden kunnen
opduiken, bijvoorbeeld wat de
bewaring betreft.

Op basis van dat advies besliste
de Europese Commissie, bij wijze
van voorzorgsmaatregel, de
bestaande reglementering te
wijzigen en het gebruik van SEM
na 2 augustus 2005 te verbieden.
Tot dan blijven de huidige normen
gelden.

De Europese richtlijn 2004/1/EG,
tot wijziging van de richtlijn
2002/72/EG inzake het gebruik
van bepaalde stoffen voor
verpakkingen, werd op 13 januari
jongstleden bekendgemaakt en
wordt op dit ogenblik in onze
wetgeving omgezet. Zij zal op de
door de Europese Commissie
vooropgestelde datum in werking
treden.