Commission de la Justice |
Commissie voor de Justitie |
du mardi 7 novembre 2006 Matin ______ |
van dinsdag 7 november 2006 Voormiddag ______ |
De
vergadering wordt geopend om 10.23 uur en voorgezeten door mevrouw Martine
Taelman.
La séance
est ouverte à 10.23 heures et présidée par Mme Martine Taelman.
01 Question de Mme Anne Barzin à la vice-première ministre et ministre
de la Justice sur "les effets pervers de la circulaire du
17 janvier 2005 relative à la libération provisoire sur la lutte
contre les violences conjugales" (n° 12675)
01 Vraag van mevrouw Anne Barzin aan de vice-eerste minister en minister
van Justitie over "de kwalijke gevolgen van de omzendbrief van
17 januari 2005 betreffende de voorlopige invrijheidstelling voor de
strijd tegen het partnergeweld" (nr. 12675)
01.01 Anne Barzin (MR): Madame la présidente, madame la
ministre, la circulaire du 17 janvier 2005 relative à la libération
provisoire vise à lutter contre la surpopulation en prison et ses conséquences
négatives pour les détenus et le personnel. Toutefois, cet objectif ne peut
occulter le souci communément partagé d'assurer la répression effective de
comportements inacceptables dans une société moderne, même si la peine
prononcée prévue par le Code pénal n'excède pas six mois. Je pense plus
particulièrement aux violences conjugales. Pour rappel, l'article 398 du Code
pénal dispose que quiconque aura volontairement fait des blessures ou porté des
coups sera puni d'un emprisonnement de huit jours à six mois et d'une amende de
26 francs à 100 francs ou d'une de ces peines seulement.
En cas de
coups et blessures simples commis au sein du couple, la peine légale prévue est
donc de maximum six mois. Or, la circulaire du 17 janvier 2005 relative à
la libération provisoire prévoit explicitement que les condamnés définitifs à
une ou plusieurs peines d'emprisonnement principal dont le total n'excède pas
six mois sont immédiatement libérés. Aucune contre-indication spécifique ne
doit être vérifiée et aucune guidance n'est imposée. C'est le directeur de la
prison qui décide de la libération provisoire.
Si je saisis
bien la portée de cette circulaire, ce type de délits bénéficie de la plus
large impunité alors que, dans le même temps, on veut la tolérance zéro pour
les violences au sein du couple.
Cette
lecture de la circulaire du 17 janvier 2005 relative à la libération
provisoire est-elle correcte?
Si tel est
le cas, ne conviendrait-il pas de la modifier?
Avez-vous
transmis des instructions particulières à l'administration pénitentiaire
concernant l'exécution de peines d'emprisonnement prononcées suite à des faits
de violence commis au sein du couple?
Cette
circulaire sera-t-elle abrogée lorsque la loi relative au statut juridique
externe des détenus et celle instaurant les tribunaux d'application des peines
entreront en vigueur?
Le ministre
de la Justice disposera-t-il encore de la compétence de prendre de telles
circulaires suite à l'entrée en vigueur de ces deux lois?
Je vous
remercie pour votre réponse.
01.02 Laurette Onkelinx, ministre: Madame la présidente, le
problème de la violence conjugale me tient particulièrement à cœur depuis de
nombreuses années. Je me permets, à ce propos, de rappeler les changements
législatifs majeurs introduits par la loi du 28 janvier 2003, que j'ai
fait voter en tant que ministre de l'Emploi et du Travail en concertation avec
mon collègue de la Justice de l'époque. Cette loi a notamment permis de doubler
le maximum de la peine infligée à l'auteur reconnu coupable de coups et
blessures volontaires sur son partenaire mais aussi d'attribuer à la victime la
jouissance de la résidence conjugale si celle-ci en fait la demande.
En tant que
ministre de la Justice, j'ai également fait adopter, en collaboration avec le
collège des procureurs généraux, une directive commune relative à la politique
criminelle en matière de violences conjugales. Cette directive est centrée sur
le principe de la tolérance zéro. Il s'agit donc de faire en sorte que pour
chaque cas de violence constaté ou dénoncé, une solution adéquate soit adoptée,
qui respecte prioritairement le besoin de protection de la victime, qui affirme
clairement le caractère pénalement répréhensible du comportement de l'auteur et
qui oriente les mesures prises à l'égard de l'auteur vers la prévention de la
récidive.
Il
appartient bien évidemment aux différents acteurs judiciaires de chercher la
solution qui leur paraît la plus adéquate. Il peut s'agir d'une peine ferme
mais aussi de mesures de type probatoire, d'une formation à la gestion de la
violence ou d'une condamnation avec sursis impliquant des conditions à
respecter, soit autant de mesures destinées à lutter contre la récidive.
Si le
tribunal prononce une peine inférieure à six mois de prison, il sait bien que
l'auteur, quelle que soit l'infraction commise, pourra bénéficier d'une
libération provisoire. La circulaire dont vous parlez n'est pas neuve en la
matière, c'est simplement une compilation d'anciennes circulaires.
Bénéficier
d'une libération provisoire ne signifie pas pour autant que l'auteur bénéficie
d'une impunité. Dans son cas, il y a bien eu une réaction judiciaire à
l'infraction commise. La peine à laquelle il a été condamné est inscrite sur
son casier judiciaire. Si l'auteur commet à nouveau une infraction, la peine
pour laquelle il a bénéficié d'une libération provisoire pourrait être mise à
exécution.
Comme vous
le dites à juste titre dans votre question, la question de la libération
provisoire constitue, depuis de nombreuses années, un outil majeur dans la
lutte contre la surpopulation pénitentiaire et ses effets négatifs.
En ce qui
concerne votre deuxième question, la circulaire sera abrogée dès l'entrée en
vigueur complète de la loi du 17 mai 2006 relative au statut
juridique externe des personnes condamnées à une peine privative de liberté et
aux droits reconnus aux victimes dans le cadre de l'exécution de la peine. Je
rappelle que cette loi entrera en vigueur en deux temps: tout d'abord, en
février 2007, pour ce qui concerne les peines de plus de trois ans de prison et
début 2008 pour les peines de moins de trois ans. Bien évidemment, dès l'entrée
en vigueur de tous les articles de cette loi, le ministre de la Justice ne
disposera plus de la possibilité de régler la matière par voie de circulaire.
01.03 Anne Barzin (MR): Madame la présidente, je voudrais
remercier Mme la ministre pour sa réponse très complète. Je sais que les
questions relatives aux violences conjugales lui tiennent particulièrement à
cœur. Elle a par ailleurs bien fait de le rappeler.
Néanmoins,
je voudrais insister sur l'importance d'assurer la répression de ces
comportements inacceptables qui sont punis de peines d'emprisonnement qui
n'excèdent pas six mois, notamment les violences conjugales. Il ne faudrait
quand même pas que les personnes qui se rendent coupables de tels actes restent
impunies.
L'incident
est clos.
02 Vraag van de heer Dylan Casaer aan de vice-eerste minister en
minister van Justitie over "de vervolging van drugsmisbruik in het
verkeer" (nr. 12718)
02 Question de M. Dylan Casaer à la vice-première ministre et ministre
de la Justice sur "les poursuites en matière d'abus de drogue au
volant" (n° 12718)
02.01 Dylan Casaer (sp.a-spirit): Mevrouw de voorzitter,
mevrouw de vice-eerste minister, er staan een aantal korte vragen van mij op de
agenda. Mevrouw de voorzitter, ik merk dat we nog niet in volle aantal zijn.
Misschien kan ik straks op mijn elan doorgaan met betrekking tot de vragen die
achteraan op de agenda staan. Ik zal alvast beginnen met de vraag onder punt 4.
Op
16 maart 1999 trad er een wet in werking met betrekking tot het
gebruik van illegale stoffen door bestuurders van voertuigen in het verkeer.
Die wetgeving dateert van 1999 en is sindsdien niet meer bijgestuurd of
geëvalueerd. Nu is er een studie uitgebracht die een en ander in kaart heeft
gebracht. Daaruit blijkt toch een aantal pijnpunten. Zo is er een verschillende
aanpak van de parketten inzake het gecombineerd gebruik van alcohol en drugs en
de tests die daarop gebeuren.
Daarom
heb ik enkele vragen. Hebt u kennis genomen van deze studie? Ik neem aan dat
dit uiteraard het geval is. Kan de minister de beweringen dat er nog steeds
verschillen bestaan inzake het behandelen van gecombineerde overtredingen met
betrekking tot het gebruik van alcohol en drugs in het verkeer bevestigen of
weerleggen? Indien het inderdaad zo is dat er een verschil in behandeling is op
het niveau van de parketten, is het dan mogelijk om tot een uniforme regeling
te komen? Wat is het standpunt van de minister inzake het vrijgeven van de
resultaten van de bloedproef aan de politiediensten? Kan de minister eveneens
haar visie toelichten over het al dan niet intrekken van het rijbewijs na een
positieve urinetest?
02.02
Minister Laurette Onkelinx: Mevrouw de voorzitter, mijnheer Casaer, ik
heb ondertussen inderdaad kennis kunnen nemen van de aanbevelingen van de
ROPS-studie. In principe zou er geen gedifferentieerde aanpak van gecombineerd
gebruik van alcohol en drugs mogen bestaan. De COL 14/2000 van het College
en de COL 15/2000 van de minister van Justitie, voorzien in gecombineerde
en gecoördineerde controles.
Gelet op
de vaststellingen van de ROPS-studie heb ik ondertussen contact opgenomen met
het College van procureurs-generaal. Het College bevestigt dat er een uniforme
aanpak is en dat die regelmatig ter herinnering wordt gebracht aan de parketten
en de politiediensten, via dienstbrieven van de procureurs-generaal. Het
College zal erop blijven toezien dat de richtlijnen correct worden toegepast.
Wat de
intrekking van het rijbewijs na een positieve urinetest betreft, is het zo dat
de COL 9/2006 betreffende het strafrechtelijke beleid inzake onmiddellijke
intrekking van het rijbewijs, uitdrukkelijk voorziet in de onmiddellijke
intrekking ervan ingeval van een positieve urinetest, behalve indien er
bijzondere omstandigheden voorafgaand aan of samenvallend met de feiten zouden
bestaan of indien de professionele of familiale gevolgen van een onmiddellijke
intrekking onevenredig zwaar zijn in vergelijking met de begane overtreding.
Ten
slotte, wat het vrijgeven van de resultaten van de bloedproef betreft, ik zal
door het College laten nagaan of het inderdaad aangewezen zou zijn dat de
politiediensten door de laboratoria worden geïnformeerd over het resultaat van
de bloedproef.
02.03 Dylan Casaer (sp.a-spirit): Mevrouw de minister, ik dank
u voor uw antwoord.
L'incident
est clos.
Het incident
is gesloten.
03 Question de Mme Marie Nagy à la vice-première ministre et ministre de
la Justice sur "la conciergerie du centre d'entreprises de Molenbeek"
(n° 12688)
03 Vraag van mevrouw Marie Nagy aan de vice-eerste minister en minister
van Justitie over "de conciërgewoning van het bedrijvencentrum van
Molenbeek" (nr. 12688)
03.01 Marie Nagy (ECOLO): Madame la présidente, madame la
ministre, dans le cadre du subside BELIRIS, il a été prévu 250.000 euros
pour couvrir les frais de rénovation du bâtiment devant servir de conciergerie
pour le centre d'entreprises de Molenbeek. Ce bâtiment est situé à la fois dans
la rue Haubrecht et la rue Darimon.
Le permis a
été délivré par la commune de Molenbeek en octobre 2005 et il ne manque plus
que le feu vert de BELIRIS pour engager les travaux. Pourtant, malgré de
multiples rappels écrits et différentes réunions entre les architectes et le
responsable du SPF Mobilité, le centre d'entreprises ne dispose d'aucune
information quant au suivi du dossier.
Aujourd'hui,
les architectes craignent, étant donné l'évolution du prix de la construction,
que le montant prévu ne soit plus suffisant pour réaliser les travaux. Cela
poserait un problème urbanistique important puisque ce chancre constitue une
"dent creuse" dans deux rues.
Madame la
ministre, je souhaiterais savoir si vous confirmez l'engagement des
250.000 euros par BELIRIS pour couvrir les frais de rénovation du bâtiment
devant servir de conciergerie. Dans l'affirmative, pourriez-vous me donner les
raisons qui justifient l'absence de décision pour engager les travaux dans les
plus brefs délais, alors que le permis est délivré?
Comment
expliquez-vous qu'aucune suite n'ait été donnée par votre cabinet aux multiples
courriers demandant des informations sur le suivi du dossier? Comment
allez-vous régler le problème du surcoût éventuel lié au retard pris par le
fédéral dans ce dossier?
03.02 Laurette Onkelinx, ministre: Madame la présidente,
l'avenant n° 9 de BELIRIS prévoit un budget de 500.000 euros en
faveur du centre d'entreprises de Molenbeek. À ce jour, seul le projet de
rénovation de la conciergerie a été introduit auprès du SPF Mobilité et Transports,
chargé de l'exécution de BELIRIS. Après de nombreuses réunions techniques en
présence de toutes les parties concernées, le dossier a été naturellement
soumis au visa de l'Inspection des Finances qui, sur la base de son seul
contrôle d'opportunité des dépenses, a indiqué qu'un budget de
230.188 euros pour un seul logement était, je cite,
"conséquent". Il a dès lors demandé, d'une part, de justifier ces
coûts et, d'autre part, de faire des propositions pour réduire l'impact
budgétaire de cet investissement important.
Dès
réception de cet avis, mes services ont donc demandé aux architectes et au
centre d'entreprises de les aider à répondre à ces questions. Malheureusement,
les réponses données à ce jour par les architectes ne permettent pas de
répondre favorablement aux observations de l'Inspection des Finances. Mes
services étudient donc la possibilité d'aller en recours contre cet avis.
Comme vous
pouvez le constater, les contacts ont été et sont permanents entre mes services
(que ce soit le cabinet ou l'administration) et les responsables du projet que
nous continuons à soutenir.
03.03 Marie Nagy (ECOLO): Madame la présidente, puis-je
demander à Mme la ministre de quand date l'avis de l'Inspection des Finances?
03.04 Laurette Onkelinx, ministre: Je répondrai par écrit
car je ne dispose pas de l'information.
03.05 Marie Nagy (ECOLO): Je me réserve alors la possibilité
de revenir sur la question.
Par
ailleurs, l'information selon laquelle les contacts sont permanents n'est pas
celle dont je dispose puisqu'on me parle de courriers qui n'ont pas reçu de
réponse. Je me permettrai de suivre l'évolution de ce dossier.
Het incident
is gesloten.
L'incident
est clos.
04 Vraag van de heer Dylan Casaer aan de vice-eerste minister en
minister van Justitie over "de afdelingen van de arbeidsrechtbank van
Dendermonde in Aalst en Dendermonde" (nr. 12876)
04 Question de M. Dylan Casaer à la vice-première ministre et ministre
de la Justice sur "les sections du tribunal du travail de Termonde,
situées à Alost et à Termonde" (n° 12876)
04.01 Dylan Casaer (sp.a-spirit): Mevrouw de
voorzitter, mevrouw de vice-eerste minister, ik zal het kort houden want deze
vraag is hier eigenlijk al vaak gesteld door mezelf en door collega's.
U kent de
problematiek. Er was een voorstel van de gerechtelijke overheden om de
afdelingen van de arbeidsrechtbank van Dendermonde in Aalst en Sint-Niklaas te
centraliseren op een punt. Persoonlijk was ik daar niet zo gelukkig mee, niet
alleen omdat ik van Aalst ben, maar ook omdat de arbeidsrechtbank een bij
uitstek sociale en dus laagdrempelige rechtbank dient te zijn. Ik had begrepen
dat er een onderzoek aan de gang was en dat u eind oktober bijkomende gegevens
zou ontvangen.
Ik had
dan ook volgende vragen. Heeft u die gegevens ondertussen inderdaad ontvangen?
Welke zijn deze gegevens? Wat zijn de tendensen? Welke conclusies trekt u
eruit? Heeft u hierover reeds een beslissing kunnen nemen?
04.02 Minister
Laurette Onkelinx: Mijnheer Casaer, ik kan u meedelen dat de
nodige gegevens werden ontvangen. Uit het cijfermateriaal met betrekking tot de
verdeling van de werklast, dat mij werd aangereikt, blijkt dat de hoofdzetel te
Dendermonde minder zaken te behandelen heeft dan de zetels te Aalst en
Sint-Niklaas, terwijl op het vlak van de verdeling van het griffiepersoneel
over de drie afdelingen de kleinste afdeling over beduidend meer personeel
beschikt dan de grootste. In die optiek heb ik beslist tot het behoud van de
afdelingen te Aalst en Sint-Niklaas.
04.03 Dylan Casaer (sp.a-spirit): Mevrouw de minister, ik dank
u voor het antwoord en ben daarover uiteraard bijzonder verheugd.
L'incident
est clos.
05 Vraag van de heer Dylan Casaer aan de vice-eerste minister en
minister van Justitie over "de gevangenis van Dendermonde"
(nr. 12877)
05 Question de M. Dylan Casaer à la vice-première ministre et ministre
de la Justice sur "la prison de Termonde" (n° 12877)
05.01 Dylan Casaer (sp.a-spirit): Mevrouw de vice-eerste
minister, de gevangenis van Dendermonde was deze zomer in de actualiteit, als
men het zo mag zeggen. Dat was misschien niet gewenst, maar goed, dat was toch
het resultaat van de ontsnapping, die bovendien gevolgd werd door een staking
van het penitentiair personeel. Er werd toen een aantal engagementen genomen.
Ondertussen zijn wij een aantal maanden verder en dus had ik graag de stand van
zaken gekregen.
Ten
eerste, is het personeelskader opgevuld? Ook was de belofte gedaan dat enkele
contractuelen in dienst genomen zouden worden. Zijn die in dienst genomen? Zijn
zij aan de slag?
Ten
tweede, hoe zit het met de gevangenispopulatie? Ook daarover waren afspraken
gemaakt, onder andere dat men niet boven een bepaalde norm zou uitkomen om de
draagkracht van de gevangenis te respecteren.
Ten
derde, hoe zit het met de beloofde werken, onder andere aan het fameuze slot en
aan de fameuze celdeuren?
Ten
vierde, mijn laatste vraag, wat is de voortgang van de plannen voor een nieuw
te bouwen gevangenis? Dat is wel een vraag voor de iets langere termijn.
05.02 Minister Laurette
Onkelinx: Mijnheer de voorzitter, het personeelskader van de
gevangenis te Dendermonde bedraagt vandaag drieënnegentig fulltime
equivalenten. Er zijn vandaag eenennegentig agenten in dienst. De selecties van
de zeven bijkomende contractuele agenten zijn uitgevoerd. Zes laureaten zijn
reeds in dienst getreden; de zevende laureaat start op
13 november 2006.
Er
verblijven vandaag honderdzeventig gedetineerden in de gevangenis van
Dendermonde, waarvan zes onder het regime van de halve vrijheid. Dagelijks
wordt het aantal gedetineerden opgevolgd en er worden overbrengingen
georganiseerd vanuit de gevangenis te Dendermonde om het aantal gedetineerden
zo laag mogelijk te houden.
Wat de
werken betreft, kan ik u melden dat alle celdeursloten werden vervangen. Het
prototype van celdeur werd, volgens planning, de laatste dagen van september
2006 geïnstalleerd in cel A15, de cel van waaruit de ontsnapping in augustus
gestart is. Vanaf eind november 2006 tot oktober 2007 zullen
achtereenvolgens alle celdeuren worden vervangen, waarbij vanzelfsprekend de
recent geplaatste sloten kunnen blijven dienen.
En novembre et décembre 2006, une sécurisation du périmètre sera
installée à l'aide d'une clôture électrisée. En décembre 2006 et en janvier
2007, la surveillance par caméra sera renouvelée et étendue.
En ce qui
concerne la nouvelle prison, je peux vous préciser que le plan d'exécution de
l'aménagement du terrain réservé pour la nouvelle prison à Dendermonde, aux
environs du "Oud Klooster", est en cours sous la direction de la
province de Flandre orientale. Il sera ensuite approuvé par le ministre flamand
de l'Aménagement du territoire.
Le programme
des besoins (400 places) sera, dans l'intervalle, réalisé par la Justice et
remis au ministre Reynders.
05.03 Dylan Casaer (sp.a-spirit): Ik dank de
minister voor haar antwoord.
Het incident
is gesloten.
L'incident
est clos.
06 Vraag van mevrouw Sabien Lahaye-Battheu aan de vice-eerste minister
en minister van Justitie over "het statuut van bookmaker"
(nr. 12828)
06 Question de Mme Sabien Lahaye-Battheu à la vice-première ministre et
ministre de la Justice sur "le statut des bookmakers" (n° 12828)
06.01 Sabien
Lahaye-Battheu (VLD):
Mevrouw de minister, mijn vraag gaat over het statuut van bookmakers.
Ik geef u
het voorbeeld van iemand die sinds 1994 actief is als bookmaker op
wielerwedstrijden. Sommige toeschouwers van kermiskoersen wagen al eens een
gokje voor vaak heel kleine bedragen van 1 tot 5 euro. De meeste
bookmakers die op die wielerwedstrijden werken, hebben in de jaren zestig aan
BLOSO een borgsom van 50.000 Belgische frank moeten storten, waarna
zij een soort vergunning kregen die hun toeliet om als bookmaker actief te
zijn. Sinds een twintigtal jaar heeft BLOSO zich teruggetrokken met als gevolg
dat de bookmakers eigenlijk geen enkel statuut meer hebben en onder een soort
gedoogbeleid vallen. Mijn contactpersoon bijvoorbeeld heeft zich enkel kunnen
laten registreren bij de directe belastingen, van wie hij een attest heeft
verkregen dat hij zowel aan de wettelijke als aan de financiële voorwaarden
voldoet om als bookmaker te fungeren.
Naar
aanleiding van het wetsontwerp dat u indiende, waarbij alleen nog
sportweddenschappen mogen worden georganiseerd in vaste gokkantoren en op
internetsites en waarbij er eventueel rekening zou worden gehouden met zestig
zogenaamd mobiele bookmakers, zou ik u graag de volgende vragen stellen. Aan
welke formaliteiten moet men voldoen om zo vlug mogelijk het nodige statuut van
bookmaker te kunnen bemachtigen?
Zal het
verlenen van het statuut van mobiele bookmaker, zoals het door u wordt
voorgesteld, geschieden op een democratische wijze en kan iedereen zich in
regel stellen en aanspraak maken op dat statuut?
Wat houdt
het statuut van mobiele bookmaker precies in? Op welke sportmanifestaties mag
men dan fungeren? Slaat het enkel op het aanvaarden van weddenschappen op
paardenrennen of kan het ook worden uitgebreid tot wielerwedstrijden?
Zullen
vaste gokkantoren en internetsites de markt niet zomaar kunnen monopoliseren
als het wetsontwerp wordt aangenomen?
06.02 Minister
Laurette Onkelinx: In het ingediende wetsontwerp is er inderdaad
sprake van bookmakers met de zogenaamde vergunning F2. Er zullen maximaal 60
vergunningen F2 worden toegekend door de kansspelcommissie. De voorwaarden
waaraan de bookmakers zullen moeten voldoen, staan opgesomd in het wetsvoorstel
en lopen voor een groot stuk gelijk met de voorwaarden die momenteel worden
opgelegd aan de casino’s en speelautomatenhallen. De voorwaarden die opgelegd
zullen worden, zullen betrekking hebben op de moraliteit, transparantie en
solvabiliteit van de bookmakers. Een attest van de FOD Financiën waaruit blijkt
dat de aanvrager zijn fiscale verplichtingen nakomt, is noodzakelijk om de
vergunning te kunnen verkrijgen.
De wijze
waarop de aanvraag moet worden ingediend, zal worden bepaald in een KB. Het zal
parallel zijn aan het systeem zoals het nu reeds is bepaald door diverse KB’s
voor de andere vergunningen bij de kansspelcommissie. In het besluit zal in een
aanvraagformulier worden voorzien waarin al de nodige formaliteiten worden
meegedeeld aan de aanvragers van een vergunning. De kansspelcommissie zal alle
aanvragen die zij krijgt bij aanvang van het systeem, op een onafhankelijke en
onpartijdige wijze beoordelen en al dan niet de vergunning toekennen.
In het KB
waarin de formaliteiten zullen worden vastgelegd, zal in een overgangsperiode
worden voorzien, waarbinnen alle aanvragen binnen moeten zijn. Na die periode
en indien er reeds 60 vergunningen F2 zijn toegekend, zullen de nieuwe
aanvragers moeten wachten tot er een plaats beschikbaar wordt. Ook voor de
vergunningen klasse B is er een dergelijk systeem van toepassing bij de
kansspelcommissie, omdat er ook hier een maximaal aantal is bepaald door de
kansspelwet.
De vergunning
kan verkregen worden voor alle sportmanifestaties in België. Bij de aanvraag
van de vergunning moet de bookmaker meedelen bij welke sporten hij actief wenst
te zijn. Die kan hij echter tijdens de duur van zijn vergunning nog steeds
aanpassen, indien hij zijn actieterrein wenst te verbreden. Bookmakers zullen
hun activiteiten dus nog steeds kunnen uitoefenen bij wielerwedstrijden.
Het is echter noodzakelijk dat het afsluiten van de weddenschappen
gebeurt op de plaats van de wedstrijden. Het is niet mogelijk dat een bookmaker
weddenschappen zou afsluiten voor wedstrijden die niet op die plaats op dat
ogenblik worden gehouden.
Ten
slotte, door het wetsontwerp wordt de hedendaagse praktijk in een wetgevend
kader gegoten. De wedkantoren en het internetgokken nemen een vooraanstaande
plaats in het ontwerp in, maar de bookmakers zoals wij die nu kennen, zijn niet
vergeten.
Zoals u
reeds zei, is de sector van het bookmaking totaal niet gereglementeerd. Met het
wetsontwerp wens ik daar net verandering in te brengen door een juridisch kader
te creëren voor de bookmakers, waarin ook aandacht wordt geschonken aan de
economische rentabiliteit van de sector. Bookmakers krijgen een beschermend
kader om hun werk te kunnen uitoefenen.
Bovendien
zullen de erkende bookmakers beter beschermd zijn tegen derden die zonder
vergunning weddenschappen aanbieden. Door de huidige versnippering van de
reglementering werd niets ondernomen tegen hen. Precies het erkende statuut dat
wordt gegeven aan de bookmakers, zal de kansspelcommissie en de politiediensten
meer mogelijkheden geven op te treden tegen de illegale bookmakers.
06.03 Sabien Lahaye-Battheu (VLD): Mevrouw de minister, ik
dank u voor uw uitvoerig en gedetailleerd antwoord. Ik heb geen repliek.
L'incident
est clos.
Het incident
is gesloten.
07 Question de Mme Marie-Christine Marghem à la vice-première ministre
et ministre de la Justice sur "les difficultés d'application des mesures
d'hébergement égalitaire" (n° 12703)
07 Vraag van mevrouw Marie-Christine Marghem aan de vice-eerste minister
en minister van Justitie over "de moeilijkheden om de maatregelen inzake
gelijkmatig verdeelde huisvesting toe te passen" (nr. 12703)
07.01 Marie-Christine Marghem (MR): Madame la présidente, madame
la ministre, la loi tendant à privilégier l'hébergement égalitaire de l'enfant
dont les parents sont séparés et réglementant l'exécution forcée en matière
d'hébergement d'enfants a été publiée le 4 septembre 2006 au Moniteur
belge.
Avant
l'adoption de cette nouvelle loi, le juge pouvait déjà opter pour un tel
système. Des décisions avaient déjà été prises en ce sens par certaines
juridictions. A la suite de ces décisions, il est apparu que certaines
difficultés dans l'exécution pratique de ce mode d'hébergement existaient
lorsque les parents étaient en conflit. Je pense au non-transfert de la carte
d'identité ou de la carte SIS de l'enfant, d'un parent à l'autre. Ces
situations empêchent le remboursement des frais médicaux ou les déplacements à
l'étranger avec le parent qui est privé de tels documents, ces derniers pouvant
se révéler cruciaux. En effet, quand des soins médicaux sont nécessaires, on
n'a pas le temps d'attendre; quand l'enfant est malade, où qu'il se trouve, il
faut pouvoir le soigner.
Même si
l'enfant est personnellement titulaire de ces cartes et bien qu'elles doivent
en principe l'accompagner dans ses déplacements, ces pièces sont généralement
confiées à la garde des parents. Comme il s'agit de documents officiels
uniques, il est difficile - lorsque les parents sont séparés et qu'ils se
trouvent en conflit - de faire voyager correctement ces documents ainsi,
d'ailleurs, que d'autres informations. Il n'est donc pas possible pour le
parent qui ne possède pas ces pièces de se procurer un duplicata, par exemple
pour un départ à l'étranger, afin d'exercer dans les règles son droit
d'hébergement dans le cadre de vacances qu'il aurait programmées.
Au
demeurant, certaines communes estiment que seul le parent chez lequel l'enfant
est officiellement domicilié est habilité à demander la délivrance d'un
document officiel.
Par
conséquent, le seul recours actuel dont dispose le parent "lésé" est,
malheureusement, de faire condamner judiciairement, parfois sous astreinte,
l'autre parent à lui transmettre de tels documents. Outre les frais que cette
procédure engendre, surtout si elle doit être régulièrement répétée, elle ne
contribue évidemment pas à une meilleure entente entre les parents, qui serait
pourtant dans l'intérêt de l'enfant.
Avec
l'entrée en vigueur de la nouvelle loi, nous pouvons craindre que des décisions
qui privilégient ce genre de régime soient plus fréquemment prises par le juge
- c'était d'ailleurs le but de votre initiative - alors même que l'entente
n'est pas optimale. Selon nous, cela engendrerait un accroissement des
conflits.
Madame la
ministre, mes questions sont les suivantes.
Etes-vous
sensibilisée à ces situations et quelles solutions pouvez-vous leur apporter?
Une solution
pragmatique ne pourrait-elle pas être trouvée, bien que les compétences à mettre
en œuvre ne soient pas directement les vôtres, afin de permettre à chaque
parent de pouvoir requérir la délivrance d'un document valable pour ses enfants
et de voir sa qualité de parent hébergeant égalitaire reconnue par les communes
et autres organismes officiels?
Outre ces
problèmes pratiques, ne faut-il pas craindre d'autres soucis dans l'application
de la mesure? Je suis certaine qu'ils sont souvent éprouvés dans le débat
judiciaire. Se pose donc la question de la nécessité de moyens financiers suffisants
pour assurer un foyer convenable à l'enfant où qu'il se trouve, mais aussi
celles de la proximité géographique, de la continuité entre les ex-partenaires,
etc. Tout cela se retrouve dans la presse.
Ainsi, on constate que les enfants cherchent à savoir où est leur
véritable foyer. Pour certains - je ne dis pas que c'est une généralité –, il
est difficile de se situer dans le temps et affectivement par rapport à cet
hébergement.
On en
revient donc toujours à la question de fond. Ainsi, s'il n'y a pas de véritable
accord entre les parents, cette solution apparaît difficilement praticable et
engendre de nouveaux conflits qu'il faudrait pouvoir résoudre de façon
pragmatique. Il serait donc peut-être intéressant qu'une évaluation pratique de
la nouvelle législation puisse être réalisée. Madame la ministre, seriez-vous
favorable à une telle évaluation?
07.02 Laurette Onkelinx, ministre: Madame la présidente,
madame Marghem, les problèmes posés ne semblent pas être la conséquence de
l'hébergement égalitaire, mais du principe de l'autorité parentale conjointe.
La loi du
13 avril 1995 a posé ce principe comme modèle de référence, l'exercice
exclusif étant réservé aux situations de désaccord persistant entre les parents
quant aux décisions importantes.
La réforme
de 1995 avait pour vocation d'infléchir progressivement les mentalités pour
consacrer l'idée du couple parental appelé à survivre au couple conjugal. Il
ressort de l'examen de la jurisprudence que cette réforme a rencontré
l'ambition du législateur avec une rapidité et une fermeté tout à faire
remarquables. Je vous invite d'ailleurs à examiner à ce sujet, dans le dossier
du "Journal des Tribunaux" n° 56, qui a été édité par Larcier en
2006, une chronique de jurisprudence de Mme Nathalie Massager, qui couvre
les années 1994 à 2004 et qui est éclairante à ce sujet.
Les
problèmes liés aux documents administratifs (carte d'identité, carte SIS, etc.)
sont, comme beaucoup d'autres, des problèmes que doivent gérer les parents dans
le respect de l'autorité parentale conjointe.
Ces derniers
ont l'obligation de remettre à leurs enfants les pièces requises lorsque
ceux-ci changent de résidence. Cela s'impose même si les enfants ne vivent pas
selon un mode d'hébergement égalitaire.
Si l'un des
parents devait refuser la collaboration de l'autre pour des choix importants ou
s'il devait mettre des bâtons dans les roues au fonctionnement correct de
l'hébergement chez l'autre en refusant de délivrer des documents
administratifs, l'autre parent dispose de moyens judiciaires adéquats pour
contraindre le récalcitrant à jouer le jeu.
Pour ce qui
concerne la loi du 18 juillet 2006, il me semble que la situation
évoquée à travers la réforme de 1995 n'a pas été modifiée par l'adoption de
cette loi. Comme vous le savez, cette dernière continue à faire l'objet de
nombreuses discussions; c'est normal puisqu'elle propose un changement de
mentalités et que cela se fait toujours dans le moyen, voire le long terme. En
tout cas, je ne pense pas que l'argument selon lequel cela pourrait avoir un
impact négatif sur les enfants, qui seraient perturbés par la mesure, se
plaignant de l'absence d'un véritable foyer, etc., puisse encore être mis en
évidence. Ce sont des considérations qui me paraissent obsolètes et qui
relèvent d'une époque où l'un des deux parents disposait de l'hébergement
principal tandis que l'autre se voyait réduit à voir son enfant un week-end sur
deux. Cela fait longtemps – vous le savez, vous êtes praticienne – que les
choses ont évolué.
Je ne suis
pas opposée à une évaluation de la nouvelle législation, même si c'est trop
tôt.
07.03 Marie-Christine Marghem (MR): Je suis d'accord mais je
voulais signaler qu'il faudra y penser.
07.04 Laurette Onkelinx, ministre: En effet, nous sommes
d'accord. Il faudra encore un peu de temps avant d'évaluer les effets de la
nouvelle législation.
07.05 Marie-Christine Marghem (MR): L'autorité parentale est liée
aux grandes décisions à prendre pour les enfants, en matière philosophique ou
en matière médicale par exemple et pas forcément au quotidien. Le recours n'est
donc pas fondé dans ces cas-là sur l'autorité parentale mais sur l'organisation
de l'hébergement et entraîne fatalement des petites procédures qui sont en fait
disproportionnées par rapport à leur cause et qui demandent beaucoup d'efforts,
un grand déploiement d'énergie et un investissement financier disproportionné
alors qu'entre gens de bonne composition, cela pourrait aller de soi. Voilà la
raison de mon idée de délivrer des documents valables permettant certaines
choses.
Par exemple,
l'un des deux parents veut partir en vacances et a programmé son départ. On
n'en parle pas tous les jours mais on essaie de le faire comprendre à la partie
adverse. Pour une raison ou pour une autre, si l'enfant n'a pas sa carte d'identité,
il ne peut donc quitter le territoire. Si tout est programmé et réservé, c'est
catastrophique. Ces situations quotidiennes sont très gênantes et entraînent
parfois des référés et d'autres désagréments.
Cela existe
dans tous les cas de figure. En termes d'affectivité et de psychologie, pour le
parent qui a la portion congrue, qui sait que l'autre est dominant, c'est
beaucoup plus négatif. Seulement, cela arrive moins dans des situations
d'hébergement principal et d'hébergement accessoire parce que l'un des deux
parents a les choses en main et gère le tout. Parfois, cela arrange l'autre.
Je suis
d'accord pour une évaluation un peu plus tard mais il faut la réaliser. Peut-on
réfléchir à cette délivrance de documents? Même si ce n'est pas directement de
votre compétence, c'est un point intéressant.
07.06 Laurette Onkelinx, ministre: Comme vous l'avez dit,
cela mériterait une conversation plus approfondie. Par exemple, pour la carte
d'identité, il faut l'accord des deux parents pour un voyage à l'étranger. S'il
y a accord des deux parents, en règle générale, la carte d'identité ne pose pas
de problème. Aller à l'encontre de l'accord des deux parents, on peut y
réfléchir mais nous tomberions alors dans d'autres problèmes comme ceux de
séjours à l'étranger excédant la durée de vacances.
07.07 Marie-Christine Marghem (MR): Si on va en France, on est à
l'étranger en 30 minutes.
07.08 Laurette Onkelinx, ministre: Il s'agit du principe
général: il y a des rapts d'enfants. La situation est complexe et il faut être
prudent. Je suis d'accord d'en parler.
L'incident
est clos.
08 Vraag van de heer Tony Van Parys aan de vice-eerste minister en
minister van Justitie over "de roofmoord op de juwelier te Lede en de te
nemen maatregelen" (nr. 12818)
08 Question de M. Tony Van Parys à la vice-première ministre et ministre
de la Justice sur "le meurtre pour vol du bijoutier à Lede et les mesures
à prendre" (n° 12818)
08.01 Tony Van Parys (CD&V): Mevrouw de
voorzitter, mevrouw de vicepremier, de gruwelijke roofmoord op zaterdagavond
21 oktober op de juwelier in Lede heeft voor heel grote beroering gezorgd.
U moet weten dat het om een geweldloze man ging, die zich ook sterk engageerde
binnen het plaatselijke gemeenschapsleven. Het is prangend en aangrijpend dat
een dergelijke, geweldloze man het slachtoffer wordt van brutaal geweld. Daarom
zou ik u hierover een aantal vragen willen stellen, eerst een aantal vragen
over het dossier zelf en daarna een aantal vragen in verband met het globale
veiligheidsbeleid voor ondernemers.
In
verband met het dossier zelf, wat is de stand van zaken in het dossier? Zijn er
vooruitzichten in de opsporing van de voortvluchtige daders? Een van de daders
of mededaders of vermoedelijke mededaders is opgepakt. Ik zou van u willen
vernemen of het klopt dat die man reeds 21 misdrijven op zijn actief heeft. Was
de man in kwestie vrij, hetzij voorwaardelijk, hetzij definitief?
In
verband met het globale veiligheidsbeleid voor de ondernemers heeft UNIZO, de
Unie van Zelfstandige Ondernemers, voorstellen gedaan die naar mijn aanvoelen
interessant zijn en vooral preventief interessant kunnen zijn. Wat is uw
standpunt betreffende de aanwezigheid van camera’s, die naar mijn aanvoelen
bijdragen tot de beveiliging van handelszaken? Welke zijn de grenzen en de
voorwaarden voor de plaatsing en het gebruik van deze camera’s en, vooral, in
welke mate kunnen opnames van deze camera’s gebruikt worden als bewijsmateriaal
in gerechtelijke onderzoeken? Is de wet van 8 december 1992 met
betrekking tot de privacy hierop van toepassing? Ik heb nog een heel concrete
vraag, mevrouw de minister. Bent u bereid een wettelijk kader te creëren om het
gebruik van de zogenaamde slimme camera’s mogelijk te maken? Dat zijn camera’s
die worden geïnstalleerd bij de ingang van de handelszaak en via een centrale
databank de betrokken politiediensten verwittigen als een ongewenst persoon de
zaak binnenkomt. Bent u ook bereid om het gebruik van de beelden van deze
camera’s mogelijk te maken als bewijsmateriaal in een gerechtelijk onderzoek?
08.02 Laurette Onkelinx, ministre: Madame la présidente,
comme je l'ai dit en séance plénière, en ce qui concerne la situation
individuelle, il ne m'appartient évidemment pas de l'évoquer, d'en débattre, de
donner mon opinion ou des informations. La séparation des pouvoirs est un
principe fondamental de notre démocratie.
J'en viens
dès lors directement aux questions d'ordre général qui ont été posées à partir
d'une situation particulière et individuelle.
De wet betreffende de bescherming van de persoonlijke levenssfeer is van
toepassing. Ik verwijs in dat verband naar het advies van de commissie voor de
Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer. Ik citeer: "De wet van
8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten
opzichte van de verwerking van persoonsgegevens is van toepassing op de
verwerking van beelden". Het begrip verwerking van beelden strekt zich in
het kader van voorliggend advies uit tot elk opnamesysteem, analoog of
numeriek, al dan niet onderbroken, met of zonder bewaring van deze opnames, op
welke drager dan ook. Dit begrip is in het bijzonder van toepassing op het
gebruik van camera's.
Ik zal
eraan toevoegen dat het cameragebruik voor voornoemd opzet niettemin
onderworpen is aan twee voorwaarden volgens de jurisprudentie van de commissie
voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer. De eerste voorwaarde is
dat de betrokken persoon wordt geïnformeerd. Een afwijking van de
informatieplicht kan in sommige gevallen zijn toegestaan, met name in geval van
de verwerking voor journalistieke doeleinden, of voor artistieke of literaire
expressie en ook voor de werking door de inlichtingen- en politiediensten. De
tweede voorwaarde bestaat uit de toepassing van het finaliteits- en proportionaliteitsbeginsel.
De opname moet zo gebeuren dat er geen overtollige beelden worden genomen. Zo
zullen de camera's voor het filmen van de openbare weg moeten vermijden dat er
in hun gezichtsveld geen ingangen en vensters van private gebouwen te zien zijn.
Een
handelaar mag bijgevolg bewakingscamera's plaatsen om zijn zaak te beschermen
als hij hiervan aangifte doet bij de commissie voor de Bescherming van de
Persoonlijke Levenssfeer, als hij zijn klanten hiervan op de hoogte stelt en
als de camera's zich in zijn zaak bevinden of gericht zijn op de ingang van
zijn zaak.
Inzake
het cameragebruik met het oog op videobewaking wijs ik op de artikelen 154 en
volgende van het Wetboek van strafvordering, die het beheer van de bewijslast
regelt in strafzaken.
De lijst met bewijsmiddelen is niet volledig. De rechter oordeelt vrij
over de bewijskracht van de gegevens die hem zijn voorgelegd en hij beslist ook
of deze al dan niet rechtmatig werden verkregen. Het parket en de
onderzoeksrechter kunnen bovendien vragen om beelden als bewijselement voor te
leggen wanneer een misdrijf werd gepleegd. Dergelijke beelden kunnen eventueel
in beslag worden genomen.
De
problematiek van het cameragebruik voor videobewaking met het oog op de
bescherming van goederen en personen is dus omkaderd door de wet op de
bescherming van de persoonlijke levenssfeer, alsook door het advies van de
Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer en door de
artikels 154 en volgende van het Wetboek van strafvordering.
De
juridische gevolgen van het gebruik van intelligente camera's inzake de
bescherming van de persoonlijke levenssfeer moeten uiteraard worden
geanalyseerd, met name rekening houdend met het proportionaliteitsbeginsel.
À cet égard,
je voudrais d'ailleurs rappeler qu'il est loisible aux chambres législatives de
demander un avis à la Commission pour la Protection de la vie privée, située
auprès de la Chambre des représentants. Cela permettrait peut-être une
réflexion en la matière et l'élaboration d'un cadre législatif nouveau aux
problèmes qui viennent d'être évoqués.
08.03 Tony Van Parys (CD&V): Mevrouw de minister,
dank u voor het tweede deel van uw antwoord. Daaruit blijkt dat u het ermee
eens zou zijn advies te vragen aan de commissie voor de privacy in verband met
het gebruik en de gevolgen daarvan van de zogenaamde intelligente camera's. Op
basis daarvan kunnen wij dan eventueel een wetgevend initiatief nemen om een
wettelijk kader te creëren. Ik zal dan ook een brief richten tot onze
commissievoorzitter om de commissie voor de privacy te vatten en desgevallend
een wettelijk initiatief te nemen om die camera's mogelijk te maken. Op die
manier zou vooruitgang kunnen worden geboekt in dit dossier.
Dan is er
nog het eerste gedeelte van uw antwoord, waarin u verwijst naar de scheiding
der machten. Ik vraag u uitdrukkelijk mij te laten weten in welke mate de
opgepakte verdachte al dan niet voorwaardelijk vrij is. Dit heeft niet op een
of andere wijze te maken met het geheim van het onderzoek, maar is een publieke
beslissing van de betreffende commissie. Ik vraag u mij te laten weten of
degene die werd opgepakt in voorwaardelijke vrijheid was.
08.04 Laurette Onkelinx, ministre: On ne parle pas d'une
situation individuelle.
De voorzitter: Dit is een herhaling van het
antwoord dat werd gegeven in het begin. Hierover zult u nog eens concreet
moeten terugkomen in een vraag, mijnheer Van Parys.
08.05 Bart Laeremans (Vlaams Belang): ( …)
08.06 Tony Van Parys (CD&V): Mevrouw de
voorzitter, ik heb de heer Laeremans niet nodig om mijn standpunt te
verdedigen.
Het kan
natuurlijk niet dat de minister geen antwoord geeft op een vraag die betrekking
heeft op een jurisdictionele beslissing, of het nu een uitspraak van een
rechtbank betreft, van een hof of van een commissie die oordeelt over de
voorwaardelijke invrijheidstelling.
De voorzitter: Dit probleem komt bijna
elke keer terug. Mevrouw de minister, een paar weken geleden werd in plenaire
vergadering tot mijn verbazing wel geantwoord op een vraag over een dergelijk individueel
geval. Het zou misschien niet slecht zijn om eens met iemand van uw kabinet
samen te zitten om heel concreet een aantal richtlijnen uit te werken over
concrete vragen die wel kunnen worden gesteld en waarop kan worden geantwoord
en welke niet en dat aan de commissieleden te bezorgen. Ik heb inderdaad ook de
indruk dat men af en toe wel antwoord krijgt en af en toe niet. Dat maakt het
voor de commissieleden niet gemakkelijk om te weten wanneer een vraag kan
beantwoord worden of niet, al zou het principe duidelijk moeten zijn. Ik zal
zelf een initiatief tot contact nemen met uw kabinet.
08.07 Laurette Onkelinx, ministre: Le même problème se pose
en séance plénière.
À
chaque fois, je réponds "non" au président de la Chambre, qui me
demande malgré tout de répondre. Cette situation devient impossible pour moi.
Je tiens à le dire! C'est d'autant plus difficile que je devrais expliquer ici
quelle est la décision de la commission de libération conditionnelle, qui
d'ailleurs est souveraine et présidée par un magistrat. Peut-être devrais-je
aussi expliquer quelles autres décisions de justice ont été prises, après la
décision de la commission de libération conditionnelle? De ce fait, je commence
à parler du cursus judiciaire d'une personne, ce qui pose un véritable problème
car, conformément au Règlement de la Chambre, je n'en ai pas le droit.
De voorzitter: Ik ga eerst met de
Kamervoorzitter overleggen want dit is inderdaad een onzekere en onduidelijke
situatie. Ik meen dat wij moeten proberen er een oplossing voor te vinden want
dat blijft terugkomen.
Mijnheer
Van Parys, u hebt het laatste woord.
08.08 Tony Van Parys (CD&V): Ik apprecieer uw
initiatief, mevrouw de voorzitter. U voelt terecht aan – en u laat dat ook
blijken – dat hier met het controlerecht van het Parlement een loopje wordt
genomen en dat men naargelang van het dossier antwoordt als het goed uitkomt en
als het slecht uitkomt, antwoordt men niet. Hier evenwel gaat het niet – ik
meen dat dit essentieel is – over het geheim van het onderzoek. Hier wordt
gevraagd naar een beslissing, die een jurisdictionele beslissing is, hetzij van
een rechtbank, hetzij van een hof, of in dit geval van de commissie die de
voorwaardelijke invrijheidstelling regelt.
Ik meen
dat het niet alleen absoluut het recht is van een parlementslid die vraag te
stellen en de plicht van de minister om erop te antwoorden in het raam van ons
controlerecht. Met het oog op de openbaarheid van bestuur is het evident dat
een publieke beslissing van een rechtscollege wordt meegedeeld door de minister
van Justitie in het Parlement, want anders is er van parlementaire controle
helemaal geen sprake meer.
Meer nog,
mevrouw de voorzitter, – u zult het initiatief nemen, en ik apprecieer dat – in
alle kranten heeft gestaan dat de betrokkene voorwaardelijk vrij was. Wij lezen
dat in de kranten, in alle kranten. Er zijn ter zake alle soorten verklaringen
afgelegd maar de minister van Justitie zegt hier tegen het Parlement dat zij
daarover geen verklaringen kan afleggen. Die man heeft volgens de krant 21
misdrijven gepleegd en hij was voorwaardelijk vrij. Als men de vraag stelt aan
de minister van Justitie, zegt zij… Zo komt men tot een hallucinante situatie
natuurlijk inzake de informatieplicht van de minister van Justitie. Het is een
ongelooflijke situatie.
Het kan
natuurlijk nooit zo zijn dat dit gesprek zou kunnen leiden tot het inperken van
het controlerecht en tot een situatie waarin de publieke beslissing van
juridisdictionele organen niet meegedeeld zou worden in het Parlement.
De voorzitter: Ik zal contact opnemen.
08.09 Bart Laeremans (Vlaams Belang): (…)
De voorzitter: Mijnheer Laeremans, u hebt
nu het woord niet in deze vraag. Ik heb al gezegd – wij gaan in herhaling
vallen – dat ik een initiatief zal nemen. Ik vind ook dat er onduidelijkheden
zijn en dat men de ene keer wel op een vraag antwoordt en de andere keer niet.
Ik zou dat willen uitklaren want dat geeft elke keer opnieuw problemen.
Het incident
is gesloten.
L'incident
est clos.
09 Vraag van de heer Claude Marinower aan de vice-eerste minister en
minister van Justitie over "de toepassing van het huisarrest in
Antwerpen" (nr. 12831)
09 Question de M. Claude Marinower à la vice-première ministre et
ministre de la Justice sur "la mise en oeuvre de l'assignation à résidence
à Anvers" (n° 12831)
09.01 Claude Marinower (VLD): Mevrouw de minister, over
het huisarrest hebben wij vorig jaar, in het kader van de besprekingen over de
nieuwe jeugdwet, heel veel van gedachten gewisseld. Wij hebben hier toen ook
een magistraat van het jeugdparket, mevrouw Caluwé, gehoord. De algemene
tendens – het was ook mijn stelling – was dat het systeem meer dan naar behoren
functioneerde. Dat was ook de reden waarom het, na de discussie in onze
commissie, als een autonome maatregel behouden werd in de waaier aan
maatregelen die in het kader van de nieuwe wet te berde zijn gekomen.
Nu
bereikt mij een aantal onheilspellende berichten dat het huisarrest, dat nu als
een autonome maatregel is ingeschreven, blijkbaar, specifiek in Antwerpen, tot
problemen leidt. Het aantal uitgesproken huisarresten ligt namelijk vrij hoog.
De controle daarop gebeurt moeizamer, omdat er meer personeel ingezet moet
worden. Dat leidt tot problemen. Ook het aantal of het percentage
huisarrestmaatregelen dat overtreden wordt, zou stijgen. Momenteel kan men
daaraan niet de passende gevolgen geven. Daarom zou ik graag van u vernemen of
die informatie klopt. Zo ja, in welke mate klopt die informatie?
Welke
maatregelen worden in het vooruitzicht gesteld om dat euvel te verhelpen?
09.02
Minister Laurette Onkelinx: Mijnheer Marinower, uw vragen betreffen
hoofdzakelijk vragen naar cijfergegevens. Ik verzoek u om die vragen
schriftelijk tot mij te richten. U zult begrijpen dat die cijfers niet
beschikbaar zijn binnen een dermate korte termijn.
Wat
betreft uw andere vragen, over de controle op de naleving van het huisarrest en
de sanctie voor de niet-naleving ervan, het huisarrest wordt in Antwerpen in de
meeste gevallen nageleefd. De politiediensten voeren verschillende malen per week,
op onaangekondigde tijdstippen, controles uit. Leeft een jongere een eerste
maal de voorwaarden niet na, dan krijgt hij via zijn ouders een verwittiging.
De tweede maal wordt een proces-verbaal opgesteld. Dat proces-verbaal wordt
door het jeugdparket aan de jeugdrechter bezorgd. De jeugdrechter roept dan de
jongere op en neemt eventueel nieuwe maatregelen. Intussen lopen de controles
door. Bij een derde niet-naleving leidt het parket de jongere voor bij de
rechter, met het uitdrukkelijke verzoek om bijkomende of nieuwe maatregelen te
nemen.
Voilà
l'ensemble des informations en ma possession.
Pour ce qui
concerne les statistiques, une question écrite serait sans doute la bienvenue.
09.03 Claude Marinower (VLD): Ik dank u voor uw
antwoord, mevrouw de minister. Wij zijn het eens over de algemene maatregelen
en op welke manier zou moeten worden gereageerd naar aanleiding van het niet
naleven van de maatregelen.
Mijn
vraag werd ingegeven door een debat dat in de commissie Veiligheid in de
gemeenteraad van Antwerpen werd gevoerd. Daar kregen de leden van de commissie
en de gemeenteraad te horen dat in Antwerpen tussen de theorie en de praktijk
ter zake veel problemen rijzen. Dat is ook een reden waarom ik met genoegen een
schriftelijke vraag over de statistieken zal stellen. Dit heeft echter ook tot
gevolg dat er recidive is, of dat mensen vaststellen dat daders het huisarrest
waartoe ze werden veroordeeld niet respecteren.
Dat zal
waarschijnlijk nog duidelijker blijken uit de statistische vragen die ik u zal
stellen. Ik hoop dat daarop vrij snel een antwoord kan worden gegeven, omdat
deze problematiek de Antwerpse inwoners na aan het hart ligt.
L'incident
est clos.
De voorzitter: Dan volgt nu de vraag van
de heer Servais Verherstraeten, nr. 12826, punt 12 op de agenda, over de
directiekaders en de invullingen ervan in penitentiaire instellingen.
09.04 Servais Verherstraeten (CD&V): Mevrouw de
voorzitter, ik verneem dat er problemen zouden zijn met de vraag. Deze vraag is
eigenlijk een schriftelijke vraag van 26 januari 2006.
Aangezien ik geen antwoord heb gekregen, heb ik ze nu mondeling gesteld.
Als de minister het antwoord heeft, heb ik geen bezwaar dat deze vraag wordt
omgezet in een schriftelijke vraag. Dan zou ik graag de kopij van de minister
bekomen. Dat bespaart ons een hoop lectuur.
De voorzitter: Voilà. U kunt de tabellen,
die er nu blijkbaar wel zijn, meenemen.
09.05 Servais Verherstraeten (CD&V): Dan mag u deze vraag
omzetten in een schriftelijke vraag, zodat ze ook wordt gepubliceerd.
10 Vraag van de heer Claude Marinower aan de vice-eerste minister en
minister van Justitie over "drugs in gevangenissen" (nr. 12832)
10 Question de M. Claude Marinower à la vice-première ministre et
ministre de la Justice sur "la drogue dans les prisons"
(n° 12832)
10.01 Claude Marinower (VLD): Mevrouw de voorzitter,
mevrouw de minister, u weet dat ik u over drugs in gevangenissen al een aantal
keren heb ondervraagd, zowel aangaande het aantal overlijdens in de gevangenis
ten gevolge van drugs, maar ook wat betreft de problematiek die zich
manifesteerde, met name dat de professionele bezoeker aan de gevangenis aan de
ingang wordt gefouilleerd. U herinnert zich nog het verhaal van de vrouwelijke
griffier van de heer onderzoeksrechter uit Brussel die de controle had
geweigerd in Sint-Gillis.
Ik heb u
ook ondervraagd over de drugscontrole in de gevangenis. U hebt toen gesproken
over de aanstelling van drugscoördinatoren, waarvan bij een volgende vraag één
bleek aangesteld en de andere nog niet. Bij een latere vraag bleken beiden
aangesteld te zijn; ze zouden werken aan een nota die zowel de Nederlandstalige
als de Franstalige gevangenissen zou betreffen.
Mevrouw
de minister, vandaag wil ik u vragen wat de laatste stand van zaken is, zowel
wat betreft de Nederlandstalige als de Franstalige drugscoördinator voor de
gevangenissen. Uit verschillende hoeken bereiken mij namelijk vrij
onheilspellende berichten die erop neerkomen dat verschillende
gevangenisdirecties “geen vragende partij” – ik zet dat tussen zeer grote
aanhalingstekens – zouden zijn voor verdere uitwerking van het idee van de
bestrijding van de aanvoer met het oog op de beheersing van de situatie binnen
de gevangenispopulatie.
Wat is uw
commentaar ten overstaan van die steeds terugkerende informatie van het niet
voorstander zijn?
Ik heb
mijn vraag op 28 oktober ingediend, en ze werd wellicht op 30 oktober
ingeschreven. In de krant van 31 oktober las ik dat er die zondagavond,
dus op 29 oktober, blijkbaar een hevige opstand in de gevangenis van Ittre
heeft plaatsgevonden. De aanleiding van die opstand in de gevangenis van Ittre
zou liggen in het kader van een drugscontrole die de politie onaangekondigd had
uitgevoerd bij de bezoekers. Tijdens die controle – ik citeer dat uit het
artikel – werden vijf mensen betrapt met een kleine hoeveelheid hasj op zak,
twintig gram softdrugs, een simkaart enzovoort, enzovoort. De gevangenen waren
ontevreden en hadden een opstand veroorzaakt.
Dat
artikel sluit zeer nauw aan bij de vraag die ik twee dagen eerder had
ingediend. Mijn vraag ging niet zozeer over de invoer van maatregelen om de
relatieve kalmte binnen de muren van de gevangenissen – of in dit specifieke
geval in Ittre – te bewaren, maar wel over het steeds terugkerend probleem. Om
die reden denk ik dat mijn vraag zeker actueel is, en nog actueler is geworden,
blijkens het kleine opstandje in de gevangenis van Ittre.
10.02 Laurette Onkelinx, ministre: Nous continuerons,
nonobstant ce que je vais expliquer sur la cohérence d'un plan d'action, à
mener des opérations ponctuelles antidrogue dans les établissements
pénitentiaires dans les semaines et les mois à venir.
En
coordination avec tous les acteurs, une nouvelle circulaire a été réalisée et
transmise aux établissements pénitentiaires le 18 juillet dernier; elle prévoit
l'envoi au ministre de la Justice d'un plan d'action annuel par le groupe de
pilotage central "drogues". La composition de ce groupe a intégré
toutes les autorités compétentes en matière de toxicomanie, tant dans son volet
"aide" que dans son volet "répressif". Préalablement à
l'élaboration de ce plan d'action, le groupe central doit inventorier
l'ensemble des initiatives développées au sein des établissements et envoyer un
rapport d'évaluation. Je devrais recevoir, pour la fin de l'année, l'évaluation
des actions menées ainsi que le plan d'action 2007 en matière de toxicomanie.
Les
coordinateurs m'ont cependant déjà informée que cette année il y a
effectivement eu un état des lieux ainsi qu'un travail de rencontres et
d'échanges avec les chefs d'établissements. La circulaire fixant des objectifs
précis au niveau des groupes locaux de suivi et un travail de concertation avec
chaque directeur a fait l'objet de plusieurs réunions.
Gelijklopend
hiermee, en op verzoek van de lokale directies, werden projecten uitgewerkt.
Zij worden momenteel besproken en voorbereid. Ik geef als voorbeelden de
instelling van een steunpunt dat het mogelijk maakt reeds vanuit de gevangenis
te zorgen voor de coördinatie van de drugsverslaafden, de instelling van
sensibilisatieprojecten inzake de wijze waarop hepatitis en AIDS worden
doorgegeven, de uitwerking van unieke procedures inzake de wijze van
voorschrijven van methadon en het project voor een specifieke vleugel voor
drugsverslaafden. De acties die voorheen uiteenlopend gebeurden, zijn thans
geconsolideerd en op elkaar afgestemd, om te zorgen voor een globaal en
coherent beleid.
In
tegenstelling tot wat u beweert, heeft de circulaire van juli het op die manier
mogelijk gemaakt een nieuwe dynamiek in te voeren in de inrichtingen, dankzij
de innoverende en gestructureerde rol van de centrale drugsgroep. Die dynamiek
wordt bevestigd door talrijke projecten die op vraag van de inrichtingen worden
voorbereid. Dit werk van coherentie zal veel tijd in beslag nemen en zal moeten
passen in het actieplan voor 2007, waarover ik u meer zal kunnen vertellen
zodra ik het heb ontvangen.
10.03 Claude Marinower (VLD): Mevrouw de minister, ik
dank u voor uw antwoord. Het is echter voor een deel ontgoochelend. Ik beschik
immers over informatie dat in 2003 al een onderzoek werd gewijd aan
drugsgebruik in de gevangenis en monitoring van de gezondheidsrisico’s. Dat
onderzoek werd gevoerd in tien Belgische gevangenissen in de zomer van 2003. Nu
zijn wij op het einde van 2006. Ik hoop dat wij het werk dat in 2003 werd
gedaan, niet zullen overdoen in 2006.
In uw
antwoord heb ik ook niet gehoord hoever die drugscoördinatoren staan met hun
werk, tenzij hun werk zou zijn uitgemond in de circulaire van 2006. Dat heb ik
niet begrepen. Indien dat zo is, zult u mij dat willen zeggen.
Graag
vernam ik ook van uw kabinet hoeveel gecoördineerde acties in 2006 werden
doorgevoerd. U kunt mij die gegevens later schriftelijk bezorgen. Dat moet
normaal vrij gemakkelijk te achterhalen zijn. Ik heb gelezen over die actie in
Ittre, maar volgens uw antwoord zijn er blijkbaar nog andere geweest. Hoeveel
zijn er gehouden en waar?
10.04 Laurette Onkelinx, ministre: Il est vrai que des
études montrent que la consommation de drogues dans nos établissements
pénitentiaires est une réalité. À partir de ce constat, nous n'avons pas
attendu pour réagir. Nous avons beaucoup parlé d'Ittre à la suite de la révolte
interne qui a dû être maîtrisée non sans difficultés. Mais, depuis cette étude,
de nombreuses actions sont menées: des chiens antidrogue, des fouilles plus ou
moins systématiques, des actions de prévention avec ou sans les Communautés.
Pour ma
part, j'ai demandé que plutôt que d'avoir des actions éparses, différentes,
l'on mène un plan d'action global s'appliquant à l'ensemble des établissements
pénitentiaires. Tel est l'élément nouveau que nous mettons en oeuvre grâce au
groupe central "drogues". Pour l'instant, les coordinateurs discutent
avec toutes les autorités locales, ce qui permettra de faire remonter à la
surface toutes les initiatives qui sont prises et de les généraliser dans le
cadre d'un plan d'action global 2007.
10.05 Claude Marinower (VLD): Mevrouw de minister, als
ik alleen maar mag preciseren dat in de vraag die ik u stel naar cijfers van
het aantal gecoördineerde acties, dat daarin onderscheid zou worden gemaakt
naar de gecoördineerde acties binnen de cellen en de gecoördineerde acties naar
de bezoekers toe.
L'incident
est clos.
11 Vraag van de heer Tony Van Parys aan de vice-eerste minister en
minister van Justitie over "de uitspraken van Jean-Claude
Van Cauwenberghe" (nr. 12841)
11 Question de M. Tony Van Parys à la vice-première ministre et ministre
de la Justice sur "les déclarations de M. Jean-Claude
Van Cauwenberghe" (n° 12841)
11.01 Tony Van Parys (CD&V): Mevrouw de
voorzitter, mevrouw de vicepremier, de uitspraken van de heer Jean-Claude
Van Cauwenberghe naar aanleiding van de aanhouding van de burgemeester van
Charleroi hebben verbazing gewekt.
Ik zal u
geen bloemlezing geven van de verschillende uitspraken maar geef toch enkele
citaten van de heer Van Cauwenberghe. In de krant lees ik het volgende.
Het gerecht negeert volgens de heer Van Cauwenberghe de wil van de kiezer.
Van Cauwenberghe haalde zwaar uit naar de onderzoeksrechter die Van Gompel
preventief opsloot. Men citeert Van Cauwenberghe:" Het gerecht gaat
hiermee in tegen 18.000 kiezers die te kennen hebben gegeven dat ze
Van Gompel als burgemeester willen. Eerder al had Van Cauwenberghe de
ijver van het parket van Charleroi verdacht genoemd."
Ook in de Franstalige pers hebben die uitspraken voor heel wat
opschudding gezorgd. In
een interview in een Franstalige krant lees ik dat de heer
Van Cauwenberghe zegt, ik citeer: "Mais nous sommes face à une dérive
dans l'utilisation du mandat d'arrêt."
De heer
Van Cauwenberghe gaat de stelling verdedigen dat in deze, de wet op de
voorlopige hechtenis misbruikt werd en dat iemand met 18.000 voorkeurstemmen
bij de verkiezingen klaarblijkelijk niet meer in aanmerking komt voor
voorlopige hechtenis of voor aanhouding als hij wordt verdacht van bepaalde
misdrijven.
Mevrouw
de minister, ik geloof dat dit een erg gevaarlijke stelling is omdat deze
stelling uitgaat van een visie waarbij het gerechtelijke optreden wordt
geconditioneerd door een electoraal resultaat. Dit electoraal resultaat zou
bovendien bepalend zijn voor een gerechtelijk optreden. Dit getuigt van een
ingesteldheid waarbij de rechtsstaat eigenlijk niet meer bestaat omdat op dat
ogenblik de politiek primeert op het recht. Enkel de politieke macht telt en
politiek is dan belangrijker dan het recht. De heer Van Cauwenberghe gaat
daarbij klaarblijkelijk uit van een soort immuniteit voor de politiek die boven
het recht staat.
Ik geloof
trouwens dat de politiek in Charleroi van het gerecht niet kan klagen, alleen
al als men het tijdstip van de aanhouding bekijkt. De aanhouding vond plaats na
de gemeenteraadsverkiezingen en niet ervoor. Mijn vraag aan de minister is of
zij de stelling van de heer Van Cauwenberghe bijtreedt. Op welke wijze
reageert zij op dit standpunt van de heer Van Cauwenberghe?
11.02 Laurette Onkelinx, ministre: Madame la présidente, je
réagis de la manière la plus ferme en condamnant ces propos. Depuis le début de
mon mandat, j'ai voulu une magistrature décomplexée, dépolitisée, réellement
indépendante. Depuis le début de mon mandat, j'ai toujours soutenu le pouvoir
judiciaire dans sa nécessaire indépendance, qui est un ferment de notre modèle
démocratique.
J'estime
effectivement qu'il n'appartient pas au monde politique de commenter, voire de
s'immiscer dans les décisions prises. Clairement! La justice abat à Charleroi
un travail énorme. Mon action se limite à mettre à la disposition du procureur
et du président les moyens supplémentaires qu'ils m'ont demandés afin de gérer
au mieux et au plus vite les dossiers judiciaires.
Je réaffirme
une nouvelle fois, si besoin en est, mon soutien à l'action des juges et
procureurs engagés dans la lutte contre la fraude, quelle qu'elle soit.
Je condamne
donc les propos qui visent à mettre en cause la justice dans son indépendance
et qui ont pour vocation de faire la différence entre les individus amenés à
comparaître devant la justice, différence entre mandataires politiques et
citoyens ordinaires, différence entre mandataires selon leurs voix de
préférence. Cela n'a aucun sens. Je condamne ces propos de la manière la plus
ferme qui soit.
11.03 Tony Van Parys (CD&V): Mevrouw de
voorzitter, ik wil de minister danken voor haar antwoord. Ik apprecieer dat
antwoord bijzonder.
Mevrouw
de minister, ik waardeer dat u hier een heel duidelijk en expliciet standpunt
inneemt, waarbij u de onafhankelijkheid van het gerechtelijk optreden
onderstreept en waarbij u ook heel duidelijk de verklaringen ten onrechte van
de heer Van Cauwenberghe veroordeelt.
Ik denk
dat dat het enige juiste antwoord is en ik houd eraan om te zeggen dat ik dat
apprecieer.
Het incident
is gesloten.
12 Question de M. François Bellot à la vice-première ministre et
ministre de la Justice sur "l'enregistrement audiovisuel des
interrogatoires dans le cadre d'une instruction" (n° 12863)
12 Vraag van de heer François Bellot aan de vice-eerste minister en
minister van Justitie over "de audiovisuele opname van verhoren in het
kader van een gerechtelijk onderzoek" (nr. 12863)
12.01 François Bellot (MR): Madame la présidente, madame la
ministre, comme vous le savez certainement, la France a décidé de réformer sa
procédure pénale en rendant obligatoire l'enregistrement audiovisuel des
interrogatoires lors de la mise à l'instruction et des auditions par le juge
d'instruction pour les majeurs en matière criminelle, sauf pour les procédures
de criminalité organisée comme, par exemple, le terrorisme ou le trafic de
stupéfiants.
Madame la
ministre, ne pensez-vous pas qu'il serait opportun pour notre pays de mettre
également en place, au sein de notre Code pénal, une telle procédure,
c'est-à-dire l'obligation d'un enregistrement audiovisuel des interrogatoires
lors des instructions d'affaires criminelles?
Je vous
avais déjà interrogée dans le passé sur l'harmonisation du fonctionnement du
casier judiciaire européen. Je pense qu'il s'agit ici d'un exemple
supplémentaire d'harmonisation possible au niveau de l'uniformité du cadre
pénal.
Il me semble
que l'enregistrement de ces interrogatoires permettrait d'ailleurs de renforcer
la sécurité de la procédure d'audition. J'entends par "sécurité", la
sécurité juridique.
Bien sûr, je
tiens à préciser avec force que les juges ne doivent pas vivre cela comme une
suspicion vis-à-vis de leur travail mais plutôt comme un renforcement de la
procédure. Ce type d'enregistrement existe déjà en Grande-Bretagne, en Italie,
en Espagne, en Irlande, et bientôt en France. Dès lors, pourquoi ne pas mettre
en place ce type de procédure au sein de notre législation?
Il est à
noter que la Belgique est l'un des seuls pays européens où l'avocat n'assiste
pas la personne interrogée au cours de la procédure d'audition et, de ce fait,
n'a pas accès au dossier de son client dès le début de l'enquête.
Est-il dans
les intentions de Mme la ministre de s'inscrire dans cette procédure
d'uniformité européenne en ce qui concerne notamment le Code de procédure
pénale?
12.02 Laurette Onkelinx, ministre: Madame la présidente, le
projet de réforme de la Justice en France prévoit entre autres l'introduction
de l'enregistrement audiovisuel des interrogatoires lors des gardes à vue et
dans le cabinet du juge d'instruction pour les affaires criminelles.
L'introduction de caméras et de micros pendant la garde à vue était demandée
par les parlementaires de la commission d'Outreau, soutenus par les avocats,
les magistrats et le Garde des Sceaux.
Pour être
plus précise, l'enregistrement ne concerne ni les délits ni les affaires de
crime organisé. Le projet, s'il aboutit, ne concernera que les affaires
criminelles, à l'exclusion des affaires de crime organisé.
En Belgique,
en ce qui concerne la réforme de la procédure pénale, je suppose qu'un jour ou l'autre
la commission de la Justice de la Chambre pourra prendre cela en considération
puisqu'un projet de loi existe.
Je vous
dirais, premièrement, que dans la loi du 28 novembre 2000 relative à la
protection pénale des mineurs, la possibilité d'un interrogatoire audiovisuel
existe déjà pour les mineurs victimes ou témoins d'attentat à la pudeur, de
viol ou de prostitution, dans un espace adapté, convenant aux enfants, dans le
but évident d'éviter une victimisation secondaire.
Deuxièmement,
l'enregistrement audiovisuel peut également, en vertu de la loi, être ordonné
pour d'autres délits, mais avec des conditions, si des causes graves et
exceptionnelles l'exigent.
Au-delà de
cela, la légalisation de l'enregistrement audiovisuel ne me pose pas de
problème. Je pense que c'est un débat très intéressant et nécessaire. Je suis
d'avis que nous devrions, à l'occasion de l'examen du Code de procédure pénale
ou dans le cadre d'un projet ou d'une proposition plus particuliers, nous y
intéresser de plus près.
12.03 François Bellot (MR): Madame la présidente, je n'ai pas de
commentaire particulier si ce n'est que je crois que cette technique pourrait
être utilisée et généralisée. Elle assurerait une meilleure assise dans la
procédure d'inculpation et permettrait d'éviter toutes les suspicions que le
silence et l'anonymat de la procédure d'audition provoquent vis-à-vis de
l'extérieur, des proches ou tout simplement des victimes.
L'incident
est clos.
Het incident
is gesloten.
13 Question de M. Melchior Wathelet à la vice-première ministre et
ministre de la Justice sur "l'accessibilité à l'aide juridique gratuite et
l'accès à la justice" (n° 12786)
13 Vraag van de heer Melchior Wathelet aan de vice-eerste minister en
minister van Justitie over "de toegang tot gratis rechtshulp en tot het
gerecht" (nr. 12786)
13.01 Melchior Wathelet (cdH): Madame la présidente, madame
la ministre, je vous remercie de m'avoir attendu.
Selon une
étude de l'université d'Anvers, relayée par certains médias flamands, la
Belgique serait le pays qui, comparativement aux pays voisins, consacrerait le
moins d'argent à l'aide juridique gratuite. Seuls 20% des ménages belges
pourraient y faire appel.
Le système
belge d'aide juridique gratuite serait particulièrement peu développé et
transparent par rapport à ceux en vigueur en Allemagne, aux Pays-Bas, en
Grande-Bretagne et en France. En Belgique, seul un tiers des avocats y
participerait et les indemnités qui seraient octroyées seraient les plus
faibles parmi les pays examinés. Seuls 20% des ménages pourraient ainsi faire
appel à cette aide juridique, qui est pourtant gratuite en tout ou en partie.
En France,
cette proportion est de 73%, de 47% aux Pays-Bas et de 48% en Grande-Bretagne.
Madame la
ministre, avez-vous pris connaissance de cette étude? Qu'en tirez-vous comme
conclusions?
Avez-vous
procédé à une évaluation de la loi de l'aide juridique depuis les dernières
modifications introduites, telles que la gratuité du premier conseil et
l'augmentation des seuils pour bénéficier de l'aide juridique de seconde ligne?
En effet, on se rappellera qu'en début de législature, vous aviez augmenté les
seuils à partir desquels on bénéficiait de cette aide.
Quelles
solutions préconisez-vous pour favoriser l'accès à la justice? En particulier,
où en est le projet de contrat-type d'assurance protection juridique, qui avait
été approuvé par le Conseil des ministres en juin?
Vous
annoncez aussi pouvoir souscrire désormais à l'encadrement légal d'un système
de répétibilité des honoraires d'avocat, tel que préconisé par l'OBFG/OVB,
alors que vous y étiez plutôt opposée jusqu'en mars. Nous pouvons alors nous
réjouir de ce changement de point de vue. Pouvez-vous nous préciser les lignes
de votre position en la matière, que j'estime très positive?
Vous avez
également annoncé un projet visant à accorder une valeur fixe au point dans le
cadre de l'aide juridique. Qu'en est-il exactement?
13.02 Laurette Onkelinx, ministre: Madame la présidente,
monsieur Wathelet, j'ai effectivement pris connaissance de l'étude à laquelle
vous faites référence. Un des membres de ma cellule stratégique a d'ailleurs
pris la parole lors de la présentation de celle-ci le 5 octobre dernier à
l'université d'Anvers, aux côtés des promoteurs de l'étude et des représentants
des ordres d'avocats.
Si l'on
compare les chiffres bruts de l'aide juridique, il est exact de dire que la
Belgique consacre moins d'argent que ses voisins directs à l'aide juridique au
sens strict. De même, selon ces études, la proportion de personnes au sein de
la population pouvant bénéficier de l'aide juridique apparaît inférieure aux
autres pays. Cependant, et bien que cet état des choses doive changer, il
importe de souligner que l'aide juridique fournie au quotidien par les avocats
et les associations engagées dans l'aide juridique de première ligne est d'une
qualité supérieure à la moyenne.
L'évaluation
des réformes qui ne se limitent d'ailleurs pas à la seule augmentation des
plafonds d'accès ni à la gratuité de l'aide juridique de première ligne, se
déroule en continu avec les ordres d'avocats, avec qui je suis en contact
permanent. Étant donné la succession des réformes et notamment les
augmentations substantielles du budget de l'aide légale (plus 60% depuis 2003 –
il s'agit d'une des plus importantes augmentations budgétaires tous
départements confondus), la prise en charge des frais de fonctionnement des
bureaux d'aide juridique mais également la réforme de la liste des points et la
possibilité prévue pour début 2007 de bénéficier de l'assistance judiciaire pour
payer les frais et honoraires d'un conseiller technique, il est très difficile
de pouvoir isoler précisément les effets d'une réforme en particulier.
L'échange
accru d'informations pertinentes et de qualité entre le SPF et les ordres
d'avocats, qui a pu prendre place grâce à une collaboration plus étroite avec
ceux-ci ces dernières années, permettra à court et moyen termes de disposer de
tous les outils nécessaires pour évaluer à bref délai les effets de telle ou
telle réforme. Je peux en tout cas vous dire que selon les estimations de
certains barreaux, qui ne peuvent cependant pas être généralisées, on estime
que l'augmentation des plafonds de revenus aurait généré en certains endroits
une augmentation de 30 à 40% du nombre de bénéficiaires pour l'année qui a
suivi.
Par
ailleurs, de manière plus générale, l'accès à la justice a toujours été et
reste, vous le savez, un des grands axes de ma politique. Nous allons examiner
très prochainement le contrat d'assurance protection juridique. Le projet
d'arrêté royal qui définira les conditions minimales auxquelles devront
répondre les contrats d'assurance pour bénéficier de la suppression de la taxe
sur la prime d'assurance est en cours d'élaboration sur la base des différents
avis qui ont été sollicités (ordres d'avocats, Test-Achats, Conseil de la
consommation, Commission bancaire, financière et des assurances et Commission
pour les assurances).
En ce qui
concerne la répétibilité, j'ai toujours été, avec certains ordres d'avocats –
d'ailleurs avant d'être ministre de la Justice, j'étais intervenue durant le
congrès réalisé sur le sujet par les barreaux francophone et germanophone du
pays – pour un système de répétibilité barémisation/mutualisation.
À partir du moment où l'on prend en considération une seule de ces
propositions, des effets pervers sont possibles, notamment que la répétibilité
pose plus de problèmes pour l'accès à la justice. C'est en ce sens que
d'emblée, lorsque j'avais reçu la proposition des ordres d'avocats, j'avais été
plutôt tiède, éprouvant des craintes en ce qui concerne l'accès à la justice.
De nombreux
dialogues ont été instaurés avec les avocats. Le dialogue ayant des vertus, je
me suis ouverte aux propositions des ordres, qui sont en cours d'examen au
Sénat, propositions que je veux soutenir pour autant qu'il y ait une plus
grande automaticité pour ce qui concerne les personnes qui ont eu droit à
l'aide juridique, dans le calcul de la taxation de la nouvelle indemnité de
procédure dans la fourchette basse. Autrement dit, je voudrais que la
fourchette basse de répétibilité s'applique beaucoup plus automatiquement aux
bénéficiaires de l'aide juridique, que ce système tienne compte des difficultés
en la matière.
Eu égard à
la question relative au point, les moyens ont été très largement augmentés.
Avant mon mandat de ministre de la Justice, le point équivalait à moins de 20
euros. Je me rappelle à l'époque la grande manifestation des avocats en toge,
place Poelaert, pour réclamer une meilleure rémunération du point. À présent,
le point équivaut à quasiment 25 euros. Le travail nécessaire a été entrepris
pour répondre à notre vœu d'une qualité de prise en charge par les avocats qui
n'ont pas à être les pourvoyeurs de fonds à la place de l'État pour venir en
aide aux personnes en difficulté financière.
La fixation
du point n'est pas prévue par l'accord de gouvernement. À titre individuel,
cette mesure me semble opportune. Mais nous continuerons probablement à y
travailler tant sous cette législature que sous les futures législatures, afin
de véritablement garantir une valeur minimale de point aux avocats.
Personnellement, j'y suis en tout cas favorable.
Les
chantiers sont multiples et les discussions avec les ordres se poursuivent et
sont plutôt au beau fixe.
13.03 Melchior Wathelet (cdH): Madame la ministre, je vous
remercie pour votre réponse. J'apprécie votre avancée dans le cadre de la
proposition des barreaux relative à la répétibilité. Il est toujours agréable
d'entendre que le dialogue est constructif.
Par
ailleurs, pourriez-vous me dire si la question du contrat d'assurance sera
également examinée en commission? En effet, il me semble que cette matière ne
fait l'objet que d'un arrêté royal.
13.04 Laurette Onkelinx, ministre: Monsieur Wathelet, je
viendrai en commission expliquer l'ensemble des dispositions.
13.05 Melchior Wathelet (cdH): Cela me semble vraiment
intéressant. En effet, à l'époque, j'avais émis un certain nombre de critiques.
Mais peut-être qu'à l'occasion du dialogue, de bonnes pistes pourront être
envisagées pour encore améliorer ce contrat.
13.06 Laurette Onkelinx, ministre: Je suis en train de me
demander si un article de la loi-programme ne traite pas de ce sujet. Il
faudrait que je vérifie.
13.07 Melchior Wathelet (cdH): Qui délègue au Roi, je
suppose?
13.08 Laurette Onkelinx, ministre: Effectivement. En tout
cas, je vous donnerai les explications. Ces dernières sont évidemment utiles
13.09 Melchior Wathelet (cdH): Cela sera réellement
intéressant.
Par
ailleurs, j'estime qu'en matière d'aide juridique, il faut continuer dans la
voie que vous avez initiée et qui prévoit une augmentation d'enveloppe. Ce sera
bénéfique à tous.
L'incident
est clos.
Het incident
is gesloten.
14 Question de M. Melchior Wathelet à la vice-première ministre et
ministre de la Justice sur "la rénovation des prisons de Namur, Dinant et
Huy" (n° 12821)
14 Vraag van de heer Melchior Wathelet aan de vice-eerste minister en
minister van Justitie over "de renovatie van de gevangenissen van Namen,
Dinant en Hoei" (nr. 12821)
14.01 Melchior
Wathelet (cdH):
Madame la présidente, madame la ministre, un audit financier et une étude
organisationnelle commandités en 1995 par le ministre de la Justice de l'époque
ont révélé que les petits établissements pénitentiaires étaient particulièrement
coûteux et que les prisons les plus anciennes étaient pratiquement impossibles
à restaurer. Les coûts d'une remise à niveau seraient parfaitement
déraisonnables sans garantie pour autant d'atteindre les exigences actuelles en
matière de conditions de détention et de sécurité.
Le premier
exemple est Dinant, cité comme celui de petite prison structurellement
problématique et impossible à rénover. Un rapport de Tractebel Consult estimait
que la prison de Dinant était impossible à mettre en conformité avec la
réglementation actuelle. Même la rénovation de la prison de Namur était jugée
beaucoup trop coûteuse.
Interpellé à ce sujet en 2001, le ministre
Verwilghen avait indiqué que le coût de la rénovation des prisons de Dinant,
Huy et Namur était estimé à 590 millions de francs belges à l'époque pour
le cellulaire et 550 millions de francs belges pour la logistique. Ces
montants doivent être mis en rapport avec les 44 millions d'euros prévus
aujourd'hui pour la construction d'une prison de 400 places, achat du terrain
compris.
L'Observatoire international des prisons
relevait cependant récemment que les cachots à Namur avaient été visités par le
CPT qui avait demandé qu'ils ne soient plus utilisés jusqu'à leur réaménagement
complet. Les conditions de détention des internés dans les annexes comme celles
des internés placés dans d'autres ailes de la prison en régime cellulaire
normal sont déplorables. Le CPT recommande en particulier de prendre des
mesures immédiatement pour que les cellules de 9m² concernées n'hébergent plus
que deux détenus et pour que chaque détenu puisse au moins disposer d'un lit.
Dans le plan pluriannuel 2005-2009, la
construction d'une nouvelle prison de 300 places est expressément prévue en
remplacement semble-t-il de celles de Namur (200 hommes et 17 femmes), de Huy
(79 places) et de Dinant (44 places). Toutefois, le ministre Reynders aurait
affirmé dans la presse que l'optique serait de garder les prisons de Namur,
Dinant et Huy à côté de celle d'Achêne. Toujours selon le ministre des
Finances, ces prisons ne seraient rénovées qu'après l'inauguration du nouvel
établissement. Or, si l'achat du terrain est prévue pour cette année, les 300
places ne seront disponibles qu'en 2010. Les travaux de rénovation et
d'entretien des trois prisons ne commenceraient donc pas avant 2010.
Madame la ministre, voici mes questions. La
fermeture des prisons de Namur, Huy et Dinant est-elle à l'ordre du jour? Ces
prisons seront-elles rénovées afin de répondre aux exigences en matière de
conditions de détention? Dans l'affirmative, quels sont les travaux de
rénovation prévus et le calendrier de ces travaux?
14.02 Laurette Onkelinx, ministre: Madame la présidente,
cher collègue, en ce qui concerne la fermeture, j'ai précisé à plusieurs
reprises que la construction d'une nouvelle prison dans la province de Namur
n'impliquait pas la fermeture des prisons existantes à Dinant, Huy et Namur. La
surpopulation actuelle dans les prisons belges ne permet pas, en effet, de
diminuer la capacité pénitentiaire.
Le plan
pluriannuel Justice 2005-2009 prévoit un budget permettant l'acquisition d'un
terrain aux fins d'accueillir une nouvelle prison dans la région namuroise.
Pour les modalités de financement alternatif de la nouvelle prison, je vous
renvoie évidemment aux compétences spécifiques de mon collègue chargé de la
Régie des Bâtiments.
Ensuite, la
rénovation des trois anciennes prisons dépendra des particularités de chaque
complexe. En effet, il devrait y avoir un plan d'affectation nouveau pour
chaque établissement pénitentiaire, afin de tenir compte de la capacité de la
nouvelle prison. Les travaux de rénovation feront l'objet de programmes
relatifs aux besoins adaptés aux conditions propres à chacun de ces
établissements. Ces programmes seront mis au point en fonction de la catégorie
des détenus à héberger, conformément aux normes pénitentiaires et aux avis du
CPT. Je n'exclus dès lors pas qu'une rénovation appropriée, tenant compte des
exigences requises sur le plan des conditions de détention, pourrait entraîner une
légère diminution du nombre de détenus dans les établissements concernés, en
comparaison de la capacité actuelle.
Enfin, les
travaux de rénovation seront exécutés en fonction du programme des besoins.
J'insisterai auprès de mon collègue Reynders pour que tous les travaux
nécessaires de maintien et de remise en conformité continuent d'être exécutés
dans les trois prisons existantes.
14.03 Melchior Wathelet (cdH): Madame la ministre, je vous
remercie. Le ministre Reynders affirme que les rénovations ne seraient entamées
qu'après l'inauguration du nouvel établissement. Étant donné qu'il s'agit de
petits établissements, il me semblerait effectivement plus logique de leur
dédier une affectation bien déterminée. Ce serait cohérent en termes de
gestion. Cependant, cela ne serait envisageable qu'après la création du nouvel
établissement, autrement dit seulement à partir de 2010. Or, nous connaissons
la situation plus que lamentable de ces trois prisons. Confirmez-vous cette
date?
14.04 Laurette Onkelinx, ministre: Pour l'installation du
bâtiment en tant que telle?
14.05 Melchior
Wathelet (cdH): (…)
14.06 Laurette Onkelinx, ministre: Non, nous continuons les
rénovations jugées indispensables. Il y en a pour tous les établissements mais
je n'ai pas ici le planning des rénovations de sécurité indispensables.
Je parlais
des rénovations en fonction de l'affectation des nouvelles prisons qui, elles,
sont moins urgentes et peuvent attendre la mise à disposition de la nouvelle
capacité pénitentiaire.
Pour le reste,
je n'ai pas ici le planning de l'ensemble des travaux pour toutes les prisons.
Monsieur Reynders pourra peut-être vous le communiquer.
14.07 Melchior Wathelet (cdH): Je lui poserai la question.
L'incident
est clos.
15 Vraag van de heer Bart Laeremans aan de vice-eerste minister en
minister van Justitie over "de zware aantijgingen van een gewezen
korpschef van politie aan het adres van parketmagistraten"
(nr. 12864)
15 Question de M. Bart Laeremans à la vice-première ministre et ministre
de la Justice sur "les accusations graves faites par un ancien chef de
corps de la police contre certains magistrats du parquet" (n° 12864)
15.01 Bart Laeremans (Vlaams Belang): Mevrouw de
voorzitter, naar aanleiding van zijn buitenvervolgingstelling heeft de gewezen
Antwerpse korpschef Luc Lamine zeer zwaar uitgehaald naar de top van het
Antwerpse parket. Hij stelt onomwonden dat men hem viseerde en dat men mede
daarom het onderzoek extreem lang heeft gerekt. De procureur wordt vergeleken met
de SS, toch geen lichte beschuldiging. Daarnaast worden in het weekblad Humo
zeer zware beschuldigingen geuit aan het adres van voormalig parketwoordvoerder
Leen Nuyts, die een fraudedossier in het prostitutiemilieu zou hebben
toegedekt. De procureur zou haar daarbij in bescherming hebben genomen. De
betrokken magistraat is momenteel werkzaam bij het federaal parket. Door
dergelijke verklaringen wordt haar functioneren op een ernstige manier in het
gedrang gebracht.
Het
toeval wil dat de heer Lamine een belangrijke verbindingsfunctie heeft gekregen
bij de federale politie in Benelux-verband. Hij zal in die functie
onvermijdelijk moeten samenwerken met het federaal parket en wellicht dus ook
met mevrouw Nuyts, omdat die dossiers van Nederland zal behandelen. De heer
Lamine brengt die samenwerking van meet af aan duidelijk in het gedrang.
Hoe
reageert de minister op de uitlatingen van de gewezen korpschef ten opzichte
van de Antwerpse procureur? Kan het zomaar dat een hoge politiefunctionaris een
parketmagistraat vergelijkt met de SS? Zijn hiermee geen deontologische en
strafrechtelijke grenzen overschreden?
Ten
tweede, kan het zomaar dat van parketmagistraten hoge geldsommen wordt geëist,
in zoverre dat hier het geval is? Dat is niet helemaal duidelijk. Zijn er ter
zake precedenten? Hoe reageert het parket hierop?
Hoe
reageert de minister op de uitlatingen en verdachtmakingen ten opzichte van
gewezen parketwoordvoerder Leen Nuyts? Zijn deze gefundeerd? Klopt het dat
mevrouw Nuyts vanuit het federaal parket regelmatig moet samenwerken met
Nederland, en bijgevolg ook met de heer Lamine? Kan tussen beide personen nog
op een normale manier worden samengewerkt?
Ten
slotte, waren er intussen contacten met Binnenlandse Zaken om de verhoudingen
te normaliseren?
Ik dank u
bij voorbaat voor uw antwoord.
15.02 Minister Laurette Onkelinx: Ik heb net als u kennisgenomen
van het interview dat de heer Lamine aan het weekblad Humo gaf. Het behoort mij
niet toe om commentaar te geven over wat er werd gezegd. Ik herinner u eraan
dat de heer Lamine niet tot het personeel van de rechterlijke orde behoort.
Het is
juist dat de heer Lamine in dat interview magistraten en het parket van
Antwerpen vermeldt en ook melding maakt van een fraudedossier in het
prostitutiemilieu dat zonder verder gevolg zou zijn geklasseerd. Ik beschik ter
zake niet over precieze informatie, maar ik heb besloten de procureur-generaal
van Antwerpen hierover te bevragen.
Wat de in
uw vraag genoemde magistrate betreft, bevestig ik u dat ze momenteel federaal
magistrate is en dat ze om die reden, zoals al haar collega’s, relaties moet
onderhouden met de gerechtelijke en politionele autoriteiten van Nederland.
15.03 Bart Laeremans (Vlaams Belang): Mevrouw de
minister, bedankt dat u geantwoord hebt, maar uw antwoord is natuurlijk zeer
onvolledig en roept eigenlijk meer vragen op dan antwoorden.
U
verwijst naar het contact dat u zult nemen met de procureur-generaal. Ik ben
benieuwd waartoe dit zal leiden. U bevestigt ook dat zij zal moeten samenwerken
met de gerechtelijke politie vanuit haar nieuwe functie bij het federaal
parket, maar dat dit problematisch is gezien de zeer zware uitlatingen van de
heer Lamine. Dat wordt eigenlijk niet vastgesteld. Ik hoop dat u ook minstens
contact zult nemen met Binnenlandse Zaken om de brokken te lijmen of de
verhoudingen te normaliseren.
Ik hoop
ook dat het niet de regel wordt dat hogere politiefunctionarissen dit soort
uitlatingen doen ten opzichte van een procureur en dergelijke. Het stond niet
in Humo maar in Het Laatste Nieuws: hij wordt vergeleken met de SS. Dit zijn
toch zeer zware uitlatingen die minstens tot een contact met Binnenlandse Zaken
moeten leiden. Ik vind uw houding eigenlijk nogal beperkt over dit onderwerp. U
doet precies alsof er niets aan de hand is terwijl het toch allemaal zeer
verregaand is wat wij hier hebben moeten vaststellen.
L'incident
est clos.
La présidente: Pour les questions qui
restent, il s'agirait d'avertir les interpellateurs pour cet après-midi, car le
premier point de l'agenda a été reporté. Il n'y aura pas de délégation du
Parlement sud-africain. Il reste quatre questions. Nous allons tâcher de les
avertir.
De openbare
commissievergadering wordt gesloten om 12.06 uur.
La réunion
publique de commission est levée à 12.06 heures.