CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

cdH

centre démocrate Humaniste

CD&V

Christen-Democratisch en Vlaams

ECOLO

Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales

Front National

Mouvement réformateur

N-VA

Nieuw-Vlaamse Alliantie

Parti socialiste

sp.a-spirit

Socialistische Partij Anders en Spirit

VLAAMS BLOK

Vlaams Blok

VLD

Vlaamse Liberalen en Democraten

Abréviations dans la numérotation des publications :

Afkortingen bij de nummering van de publicaties :

DOC 51 0000/000

Document parlementaire de la 51e législature, suivi du n° de base et
du n° consécutif

DOC 51 0000/000

Parlementair document van de 51e zittingsperiode + basisnummer en
volgnummer

QRVA

Questions et Réponses écrites

QRVA

Schriftelijke Vragen en Antwoorden

CRIV

Version Provisoire du Compte Rendu Intégral (sur papier vert)

CRIV

Voorlopige versie van het Integraal Verslag (op groen papier)

CRIV

Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu intégral
définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit des
interventions (sur papier blanc, avec les annexes)

CRIV

Integraal Verslag,met links het definitieve integraal verslag en rechts
het vertaald beknopt verslag van de toespraken (op wit papier, bevat
ook de bijlagen)

CRABV

Compte Rendu Analytique (sur papier bleu)

CRABV

Beknopt Verslag (op blauw papier)

PLEN

Séance plénière (couverture blanche)

PLEN

Plenum (witte kaft)

COM

Réunion de commission (couverture beige)

COM

Commissievergadering (beige kaft)

Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail :

publications@laChambre.be

Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail :

publicaties@deKamer.be

CRIV 51

COM 103

16/12/2003

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

COMMISSION DE

L'INFRASTRUCTURE, DES

COMMUNICATIONS ET DES

ENTREPRISES PUBLIQUES

COMMISSIE VOOR DE

INFRASTRUCTUUR, HET

VERKEER EN DE

OVERHEIDSBEDRIJVEN

MARDI

DÉCEMBRE

2003

Après-midi

______

van

DINSDAG

DECEMBER

2003

Namiddag

______

De vergadering wordt geopend om 14.07 uur door de heer Francis Van den Eynde, voorzitter.
La séance est ouverte à 14.07 heures par M. Francis Van den Eynde, président.

De voorzitter: Collega's, het verbaast mij niet dat u zo talrijk bent opgekomen. Viceeerste minister Vande
Lanotte heeft immers laten weten dat hij niet aanwezig zal zijn.

Hij is immers weerhouden in de plenaire vergadering voor de bespreking van de begroting. Het aantal collega's
vermindert zienderogen. De enige minister die hier kon zijn is mevrouw Van den Bossche.

01 Vraag van de heer Roel Deseyn aan de minister van Leefmilieu, Consumentenzaken en

Duurzame Ontwikkeling over "het aanbieden van "adsl light"" (nr. 941)

01 Question de M. Roel Deseyn à la ministre de l'Environnement, de la Protection de la

consommation et du Développement durable sur "l'offre de services "adsl light"" (n° 941)

01.01 Roel Deseyn (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mevrouw de

minister, ik wou het vanmiddag met u hebben over het project ADSL
Light. In België is er weliswaar een redelijk hoge penetratie van
breedbandaansluitingen, maar we zien dat er toch een probleem rijst,
dikwijls een sociaal probleem, met betrekking tot de toegankelijkheid
van internet, dat steeds meer maatschappelijk relevant wordt. Veel
gezinnen kunnen nog niet maandelijks de prijs ophoesten of een deel
van hun budget aan internetverbinding spenderen, zo'n 40 euro per
maand als we spreken over een kwalitatieve verbinding via breedband
en de dial up achterwege laten. Als de regering ambitieus wil zijn op dit
gebied, zal ze toch een oplossing moeten zoeken om internet voor een
breder publiek toegankelijk te maken. We namen vroeger een
koppositie in, maar helaas moeten wij vaststellen dat wij er in de
Europese statistieken inzake breedbandpenetratie op achteruit gegaan
zijn. Ik denk dat dit gezien uw achtergrond, een grote bezorgdheid van
u kan en zal zijn. Bovendien hebt u in dit verband, rond ADSL Light,
toch bepaalde uitspraken gedaan.

Het komt erop aan om een breed scala van internetverbindingen te
ontwikkelen die kwalitatief goed zijn, die breedband toelaten en dan
komt men bij de tariefformules, bij de consumentenzijde en dus ook bij
uw bevoegdheid terecht, temeer daar u de bevoegdheid voor het
telecombeleid deelt met minister Moerman.

De operatoren, Belgacom, Telenet, hebben over uw project ADSL Light
gezegd dat zij er niet echt staan om te springen, dat het wat moeilijk
komt. Ik had echter graag vernomen welke concrete maatregelen de

01.01 Roel Deseyn (CD&V): Une

connexion classique "large bande"
à l'internet coûte environ 40 euros
par mois. Voilà qui est relativement
cher et représente même un coût
trop élevé pour bon nombre de
familles. La ministre propose dès
lors de stimuler l'offre ADSL light,
un peu plus lente et d'un prix
nettement plus abordable, et de
rendre ainsi l'accès qualitatif à
l'internet plus accessible d'un point
de vue social. La ministre Moerman
s'est toutefois exprimée en termes
négatifs à propos de cette
proposition.

Quel est le point de vue du
gouvernement à cet égard? Des
mesures seront-elles prises en vue
de stimuler l'offre d'une connexion
ADSL light? Belgacom sera-t-elle
associée à cette initiative?
Comment celle-ci sera-t-elle mise
en concordance avec le projet PC
privé?

16/12/2003

CRIV 51

COM 103

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

regering van plan is te nemen. Toen ik twee weken geleden collega
Moerman daarover ondervraagd heb, liet zij zich heel laatdunkend uit
over ADSL Light. Het is een materie die ons na aan het hart ligt, ook
vanuit sociale overwegingen. Zij zegt concreet over ADSL Light dat het
stom is zo'n ideetje zomaar in de lucht te werpen.

Ik vond dat een nogal vreemde uitspraak en het was dus wel de vraag
aan u waard. Hoe kan dat project geëvalueerd worden? Mogen wij
eigenlijk verwachtingen koesteren voor de toekomst? In dat verband had
ik nog graag een reactie gekregen. Heel concreet, als ik lees wat uw
collega Peter Vanvelthoven daarover schrijft, welke maatregelen zult u
nemen om ADSL light mogelijk te maken? Misschien is het moeilijk om
in een wettelijk kader zeer concrete maatregelen te nemen maar u zult
toch zeker impulsen kunnen geven of een duidelijke houding
aannemen.

Men heeft ons, als parlementsleden, steeds gezegd dat de regering
één en ondeelbaar is. Het moet voor de operatoren in het bijzonder dan
ook heel moeilijk zijn om te leven met die houding als u een heel
andere richting uitgaat dan uw collega Moerman. U wordt daarin
gesteund door Peter Vanvelthoven die in zijn recente schrijfsels op de
website zelf zegt dat de mensen niet wakker liggen van e-government
en dat we er wat meer aan moeten doen. Als er dan al iets meer aan
wordt gedaan blijkt dat het zeer moeilijk ligt. Voor de huidige e-
government toepassingen is er eigenlijk nog geen breedband nodig. Dat
is een algemene oproep aan de regering om daarrond iets attractievers
te ontwikkelen. Wat blijft er nog over van ADSL Light? Wat kunnen we
nog verwachten?

Heel relevant is hoe die ADSL Light in uw visie afgestemd wordt op het
pc privé-project? Wat is daar de stand van zaken? We hebben daar de
uitvoeringsbesluiten rond gekregen. Het project pc-privé werd gisteren
voor de bedrijven nog voorgesteld door de federatie Agoria. De netto
kosten bedragen, na belastingen, ongeveer een 20 euro per maand, als
alles verrekend wordt, en voor de bedienden 2,5 euro. Dat zou men
kunnen samentellen, de kostprijs voor het bedrijf plus de kosten voor de
bediende, zodat men aan 22,5 euro komt. Dan zitten we al vrij dicht bij
het doel van de door u vooropgestelde 20 euro, de helft van wat nu
courant gangbaar is als tarief.

Ik vraag mij af of er in uw beleid plaats is om privé-projecten voor pc's
meer ruimte te geven. Welke initiatieven zult u terzake nemen? ADSL
Light wordt plots als een nieuwe formule gesuggereerd. De regering
heeft ook een omvangrijk project van pc's voor privé-doeleinden waarin
heel wat mensen in het kader van een arbeidscontract toegang kunnen
krijgen tot een breedbandinfrastructuur. Ik vraag mij af hoe dit moet
worden afgestemd. Hoe zult u terzake doelgroepen bij de consumenten
gaan onderscheiden?

Zullen er in dit kader ook initiatieven ten aanzien van operatoren worden
genomen? Wat is uw houding tegenover het autonoom overheidsbedrijf
Belgacom? Verwacht u daar als minister van Telecommunicatie iets
van? Zo ja, is dat dan om die opdracht waar te maken of als referentie
voor de andere spelers?

Het zal u niet ontgaan zijn dat Versatel ook weer begonnen is en nog
een stuk verder gaat dan ADSL Light. Zij hebben namelijk een Free
ADSL gelanceerd. Het zou toch goed zijn dat de minister van
Consumentenzaken die formule ook suggereert in zijn communicatie.
Voor mensen met een beperkte vraag naar breedbandtoepassingen of
internetgebruik in het algemeen is het immers interessanter om een
meer kwalitatieve toegang te krijgen tot het internet dan met het

Les idées relatives à une connexion
ADSL light s'inscrivent dans le
cadre d'une stratégie globale
relative au réseau "large bande".
L'Union européenne a demandé
aux Etats membres de présenter
une telle stratégie d'ici à fin 2003
mais la Belgique n'a même pas
encore élaboré de projet à cet
égard.

CRIV 51

COM 103

16/12/2003

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

klassieke dial up met alle ongemakken en nadelen van dien. Wat is uw
houding ten opzichte van de operatoren? Wat is de stand van zaken?
Het leek mij uiterst nuttig dit te weten. Wat is het officiële
regeringsstandpunt, de strategie van de regering in het telecombeleid?
Het is immers moeilijk te reageren als wij dat niet kennen.

Ik heb begrepen dat mevrouw Moerman ook gedeeltelijk bevoegd is in
deze materie. Ik heb de minister dan ook reeds een aantal vragen
gesteld.

Jammer dat u niet samen de beleidsnota voor dit luik hebt ondertekend
of samen hebt gepresenteerd als u dan toch samen
verantwoordelijk bent. Die breedbandstrategie ik denk ADSL Light
zou moeten kaderen in een bredere strategie rond breedband. De
Europese Unie vraagt dit tegen eind 2003 te presenteren. U begrijpt dat
we er als parlementsleden ook als leden van de oppositie moeilijk
input, suggesties en kritieken kunnen rond geven.

Ik zie nog geen enkele draft van wat de Belgische breedbrandstrategie
zal zijn. Ik denk dat het uiterst relevant is u als bevoegd minister
daarover aan te spreken. Ik zou graag vandaag iets meer ruimte
hebben.

Mijnheer de voorzitter. Ik heb mijn vraag misschien wat te uitvoerig
voorgesteld, maar ik begrijp dat ik de enige spreker was in dit luikje.

Mevrouw Van den Bossche, het zou goed zijn mocht u, als minister
mede bevoegd voor Telecom ook uw mening over de breedbandstrategie
geven. Mevrouw Moerman heeft haar visie aangekondigd tegen eind
december.

De voorzitter: Dank u, mijnheer Deseyn. Ik heb u wat langer later spreken vermits u de enige spreker bent
deze namiddag. Als de minister nu even lang wil antwoorden, zal ik haar dat niet mogen beletten, kwestie van
billijk en rechtvaardig te zijn.

01.02 Minister Freya Van den Bossche: Mijnheer de voorzitter, ik wil

eerst even de zaak schetsen. Gelukkig gaat het niet alleen om
Belgacom. U heeft zelf ook al een andere operator vermeld met name
Versatel. Bovendien is er ook nog Telenet.

Het is niet onbelangrijk om dit te vermelden aangezien er op 1 augustus
bijvoorbeeld als we dit even kaderen met de cijfers via
groothandelscontracten met Belgacom 84.551 ADSL-lijnen aangeboden
waren door alternatieve operatoren. Dit is niet weinig. Er is ook een
nieuwe mogelijkheid gecreëerd met name het huren van lijnen van
Belgacom. Ook daar zijn op 1 augustus al 11.601 ADSL-producten
aangeboden via alternatieve operatoren.

Er zijn intussen al drie alternatieve operatoren. Versatel was de eerste
en intussen hebben Online en Net for All positief gereageerd op mijn
oproep. Zij bieden nu alledrie ADSL Light aan tegen een veel voordeliger
prijs.

Waarom vind ik dat zo belangrijk? Er werden nogal wat studies
uitgevoerd. Uit een studie van Forrester Research blijkt dat
breedbandinternetgebruikers meer prijsgevoelig dan snelheidsgevoelig
zijn. Het merendeel van de breedbandgebruikers is erg prijsgevoelig en
zou best wel een beetje snelheid willen opgeven in ruil voor een lager
tarief.

Ik denk dat het dus een heel verdedigbaar idee is en het verheugt mij

01.02 Freya Van den Bossche,

ministre: Ce dossier ne concerne
pas uniquement Belgacom, mais
également Versatel et Telenet. Au
1

août, par le biais de contrats en

gros avec Belgacom, près de
85.000 lignes ADSL avaient déjà
été offertes par des opérateurs
alternatifs. Belgacom propose
également une formule de location
de lignes. De cette manière,
quelque 11.500 produits ADSL,
également proposés par des
opérateurs alternatifs, viennent
s'ajouter aux 85.000 lignes déjà
citées.

Dans ce domaine, trois opérateurs
alternatifs proposent déjà leurs
services : Versatel a ouvert la voie,
suivi de Online et de Net For All
ADSL, qui pratiquent également
des tarifs avantageux. Cet aspect
est important: il ressort en effet
d'une étude de "Forrester
Research" que les utilisateurs de la

16/12/2003

CRIV 51

COM 103

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

dat u er zelf ook voorstander van bent. Dat dit toch niet zomaar een
ideetje was dat werd gelanceerd, blijkt uit de navolging die het krijgt.
Onlangs heeft ook de heer Bellens van Belgacom verklaard dat
Belgacom van plan is haar breedbandaanbod op te splitsen voor grote
en kleine gebruikers. Ik maak daaruit op dat dit een bepaald aanbod
van ADSL Light zou mogelijk maken, ook al heeft hij die woorden niet
gebruikt. Als een aantal spelers op de markt die richting uitgaat,
kunnen de anderen niet anders dan volgen. Dat is nu eenmaal de
marktlogica. Wanneer men weet dat er een heel grote vraag is en een
vrij klein aanbod, zullen andere aanbieders wel volgen.

Ik zie het ook een beetje als mijn taak als minister van
Consumentenzaken om, ook al heb ik niet de bevoegdheid om de
markt zomaar te reguleren zoals u trouwens opmerkte, de aanbieders
erop te wijzen dat er een grote vraag is bij de consument naar iets
waarvoor er nog geen aanbod is. Dat kan voor de aanbieders
interessant zijn, zo krijgen zij immers meer klanten. Dat kan voor de
mensen interessant zijn, zij betalen immers minder. Op die manier kan
de overheid haar doel bereiken, met name de breedbandpenetratie
verhogen. Ons land heeft volgens mij al een vrij goede penetratie, maar
in alle eerlijkheid: het kan nog veel beter.

Het is niet omdat we nu binnen Europa vrij goed zijn, dat we op onze
lauweren mogen rusten, want de mensen die uitgesloten blijven van
breedband zijn natuurlijk vaak, zoals u zelf aanhaalt, de sociaal
zwakkeren, de mensen met een lager netto inkomen. Het zou oneerlijk
zijn als de digitale kloof zou uitgroeien omwille van de breedband die
niet voor iedereen haalbaar is.

Strookt dit wel met het hele regeerbeleid en hoe verzoen ik dat dan? De
onderdelen van het regeerakkoord, onder deel 2 "zuurstof voor kennis
en ondernemen" en punt 5 "performante telecommunicatiediensten",
zijn voor mij vrij duidelijk. Daarin wordt gesteld dat we die koppositie op
gebied van breedbandaansluitingen willen versterken en de penetratie
willen verhogen om die digitale kloof te verminderen. Voor mij past
ADSL light perfect in deze doelstelling. Ik denk dat je, als je de markt
wil verruimen, de penetratie wil verhogen, dat enkel kan doen via een
aanbod van nog meer, aangepast aan de nog niet beantwoorde vragen
van de consumenten.

Inzake het pc privé-project staat wat ik heb willen doen daar los van. De
boodschap is de mensen duidelijk maken dat het ook goedkoper kan
en dat zij kunnen deelnemen aan de hele digitale wereld.
Vanzelfsprekend is het geen probleem om daarover met mijn collega's
te kijken of daar een vorm van samenhang mogelijk is. Het is misschien
een goede suggestie, waar ik zelf nog niet bij stil gestaan had.

De strategie ten opzichte van Europa zal klaar zijn zodra het overleg
met de Gemeenschappen is afgerond. Daarover zijn we nog volop met
de deelstaten in onderhandeling. Pas nadat dat is afgerond hebben we
daarover een volledige strategie.

large bande sont plus sensibles au
prix qu'à la rapidité.

Dans l'intervalle, M. Bellens a
également annoncé l'intention de
Belgacom de scinder son offre
ADSL selon l'usage fréquent ou
non qui en est fait. Si d'autres
acteurs sur le marché lui emboîtent
le pas, le reste suivra. En ma
qualité de ministre de la
Consommation, il m'appartient
d'attirer l'attention des opérateurs
sur l'absence d'offre pour un produit
faisant l'objet d'une demande
importante. Voilà qui servira les
intérêts tant des opérateurs que
des consommateurs et permettra
dans le même temps aux pouvoirs
publics, conformément à l'objectif
qu'ils se sont fixé, de renforcer la
pénétration de la large bande.

Ce n'est pas parce que, par rapport
aux autres pays européens, le taux
de pénétration en Belgique est
relativement important, que nous
devons nous reposer sur nos
lauriers. Les catégories sociales
les plus défavorisées demeurent
exclues. L'accord de gouvernement
est clair sur ce point: nous voulons
renforcer la pénétration de la large
bande et réduire la fracture digitale.
A mes yeux, l'ADSL light s'inscrit
parfaitement dans le cadre de cet
objectif.

En principe, le projet PC privé et
l'ADSL light constituent des
dossiers distincts. Je suis toutefois
disposée à examiner avec mes
collègues la possibilité d'instaurer
un lien entre les deux. La stratégie
que nous défendrons au niveau
européen ne sera prête qu'à l'issue
de la concertation avec les
Communautés.

01.03 Roel Deseyn (CD&V): Mevrouw de minister, ik dank u voor het

antwoord. U zegt dat een studie aangetoond heeft dat mensen bereid
zijn om een stukje snelheid in te leveren voor de prijs. Ik wil die studie
wel voor waar aannemen, maar ik denk dat het goed is dat u zich
bewust bent van een zekere sociale differentiatie wanneer die
breedbandtoepassingen werkelijk op punt staan of verder evolueren.
Stel dat e-governement wordt uitgebouwd, dat er zijn meer multimedia
applicaties, dan wil ik waarschuwen voor een sociale differentiatie, want
degenen die omwille van lagere prijzen gekozen hebben voor kleinere

01.03 Roel Deseyn (CD&V): Les

utilisateurs de l'ADSL seraient
prêts à renoncer, pour une part, à
la rapidité en échange d'un prix
plus avantageux. Dans le cadre de
l'e-government, des applications
multimédiales sont certainement
envisageables mais, dans ce cas,
ceux qui ont opté en faveur d'une

CRIV 51

COM 103

16/12/2003

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

snelheden, komen dan in de problemen. Ik roep op tot een bijzondere
alertheid om goed het onderscheid te maken tussen het datavolume en
het datadebiet, wat Versatel ook zegt.

U geeft de indruk dat debiet te willen bijschroeven. Ik raad u ten
stelligste af om dat te doen en raad u aan u werkelijk op het volume te
concentreren. Daar kunt u de behoefte afstemmen. U moet ervoor
zorgen dat, zelfs als u weinig appelen eet in vergelijking met iemand
anders, dat die weinig appelen dan toch ook waardevol zijn en zeer
goed van kwaliteit.

Ik wil dat toch nog eens bijzonder beklemtonen. Immers, ik had het
toch enigszins anders begrepen wat uw visie betreft. Verder moet dat
ook opgenomen worden in de universele dienstverlening, althans als ik
die suggestie mag doen. De tijd begint toch te dringen inzake de
breedbandstrategie, want we naderen eind december. Ik hoop dat er
tegen het reces nog iets kan worden voorzien of dat we toch een tekst
kunnen krijgen.

U zegt dat we die koppositie moeten versterken want de laatste weken
en maanden zijn er toch problemen. Denemarken, Zweden en
Nederland zijn voorbijgestoken. We zaten goed en hebben een goede
breedbandpenetratie door onze historische infrastructuur met de kabel.
Laat ons echter niet zelfgenoegzaam zijn. We verliezen terrein op dat
gebied, zeker inzake het gebruik waar we amper aan de helft zitten van
wat onze noorderburen bereiken.

U staat niet stil bij het pc-privé project. Ik ben heel blij dat u ervoor
openstaat om dat te integreren. Het lijkt mij evident dat een dergelijke
problematiek globaal gekaderd wordt, zeker met het pc privé-project.
Voor heel wat werknemers biedt dit echt uitkomst. Bovendien bevat dit
heel wat benefits voor de overheid en de consument.

rapidité moindre pour pouvoir
bénéficier de prix plus attractifs
risquent d'être confrontés à des
problèmes. Je demande dès lors
que, lorsque les applications "large
bande" auront été mises au point
ou continueront d'évoluer, le
gouvernement reste attentif à la
différenciation sociale.

La distinction entre le volume des
données et le débit des données
est importante. Améliorer ce
dernier n'aurait, à mes yeux, que
peu de sens. Notre attention doit
se concentrer sur le volume.

Si notre pays occupait initialement
une bonne position en ce qui
concerne la diffusion de la large
bande, nous perdons actuellement
du terrain. D'autre pays nous
rattrapent et nous dépassent. Le
projet PC privé emporte notre
adhésion mais nous ne pouvons en
rester là.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

De voorzitter: Daarmee heeft deze commissie ook haar werkzaamheden voor vanmiddag achter de rug.

De openbare commissievergadering wordt gesloten om 14.23 uur.
La réunion publique de commission est levée à 14.23 heures.