IC039_FIN.doc

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

cdH

centre démocrate Humaniste

CD&V

Christen-Democratisch en Vlaams

ECOLO

Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales

Front National

Mouvement réformateur

N-VA

Nieuw-Vlaamse Alliantie

Parti socialiste

sp.a-spirit

Socialistische Partij Anders en Spirit

VLAAMS BLOK

Vlaams Blok

VLD

Vlaamse Liberalen en Democraten

Abréviations dans la numérotation des publications :

Afkortingen bij de nummering van de publicaties :

DOC 51 0000/000

Document parlementaire de la 51e législature, suivi du n° de base et
du n° consécutif

DOC 51 0000/000

Parlementair document van de 51e zittingsperiode + basisnummer en
volgnummer

QRVA

Questions et Réponses écrites

QRVA

Schriftelijke Vragen en Antwoorden

CRIV

Version Provisoire du Compte Rendu Intégral (sur papier vert)

CRIV

Voorlopige versie van het Integraal Verslag (op groen papier)

CRIV

Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu intégral
définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit des
interventions (sur papier blanc, avec les annexes)

CRIV

Integraal Verslag,met links het definitieve integraal verslag en rechts
het vertaald beknopt verslag van de toespraken (op wit papier, bevat
ook de bijlagen)

CRABV

Compte Rendu Analytique (sur papier bleu)

CRABV

Beknopt Verslag (op blauw papier)

PLEN

Séance plénière (couverture blanche)

PLEN

Plenum (witte kaft)

COM

Réunion de commission (couverture beige)

COM

Commissievergadering (beige kaft)

Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail :

publications@laChambre.be

Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail :

publicaties@deKamer.be

CRIV 51

COM 039

04/11/2003

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

SOMMAIRE

INHOUD

Débat d'actualité

Actualiteitsdebat

Questions jointes de

Samengevoegde vragen van

- Mme Maggie De Block au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur "le chèque-
contraception" (n° 368)

- mevrouw Maggie De Block aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
zogenaamde anticonceptiecheque" (nr. 368)

- Mme Alexandra Colen au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur "les
chèques-contraception pour les jeunes" (n° 417)

- mevrouw Alexandra Colen aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
anticonceptiecheques voor jongeren" (nr. 417)

- Mme Annelies Storms au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur
"l'instauration éventuelle des chèques-
contraception" (n° 418)

- mevrouw Annelies Storms aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
eventuele invoering van de anticonceptiecheque"
(nr. 418)

- Mme Josée Lejeune au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur "la
contraception chez les jeunes" (n° 447)

- mevrouw Josée Lejeune aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over
"anticonceptie bij jongeren" (nr. 447)

- Mme Colette Burgeon au ministre des Affaires
sociales et de la Santé publique sur "les
chèques-contraception" (n° 502)

- mevrouw Colette Burgeon aan de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
anticonceptie-cheques" (nr. 502)

- Mme Catherine Doyen-Fonck au ministre des
Affaires sociales et de la Santé publique sur "la
distribution de chèques contraception" (n° 587)

- mevrouw Catherine Doyen-Fonck aan de
minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
over "het verdelen van anticonceptiecheques"
(nr. 587)

Orateurs: Maggie De Block, Alexandra Colen,
Annelies Storms, Josée Lejeune, Colette
Burgeon, Catherine Doyen-Fonck, Luc
Goutry, Bart Tommelein, Yolande
Avontroodt, Rudy Demotte, ministre des
Affaires sociales et de la Santé publique,
Maya Detiège

Sprekers: Maggie De Block, Alexandra
Colen, Annelies Storms, Josée Lejeune,
Colette Burgeon, Catherine Doyen-Fonck,
Luc Goutry, Bart Tommelein, Yolande
Avontroodt, Rudy Demotte, minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maya
Detiège

CRIV 51

COM 039

04/11/2003

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

COMMISSION DE LA SANTÉ

PUBLIQUE, DE

L'ENVIRONNEMENT ET DU

RENOUVEAU DE LA SOCIÉTÉ

COMMISSIE VOOR DE

VOLKSGEZONDHEID, HET

LEEFMILIEU EN DE

MAATSCHAPPELIJKE

HERNIEUWING

MARDI

NOVEMBRE

2003

Matin

______

van

DINSDAG

NOVEMBER

2003

Voormiddag

______

De vergadering wordt geopend om 11.29 uur door de heer Yvan Mayeur, voorzitter.
La séance est ouverte à 11.29 heures par M. Yvan Mayeur, président.

Actualiteitsdebat
Débat d'actualité

01 Samengevoegde vragen van

- mevrouw Maggie De Block aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
zogenaamde anticonceptiecheque" (nr. 368)
- mevrouw Alexandra Colen aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
anticonceptiecheques voor jongeren" (nr. 417)
- mevrouw Annelies Storms aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
eventuele invoering van de anticonceptiecheque" (nr. 418)
- mevrouw Josée Lejeune aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over
"anticonceptie bij jongeren" (nr. 447)
- mevrouw Colette Burgeon aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over "de
anticonceptie-cheques" (nr. 502)
- mevrouw Catherine Doyen-Fonck aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid over
"het verdelen van anticonceptiecheques" (nr. 587)

01 Questions jointes de

- Mme Maggie De Block au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "le chèque-
contraception" (n° 368)
- Mme Alexandra Colen au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "les chèques-
contraception pour les jeunes" (n° 417)
- Mme Annelies Storms au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "l'instauration
éventuelle des chèques-contraception" (n° 418)
- Mme Josée Lejeune au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "la contraception
chez les jeunes" (n° 447)
- Mme Colette Burgeon au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "les chèques-
contraception" (n° 502)
- Mme Catherine Doyen-Fonck au ministre des Affaires sociales et de la Santé publique sur "la
distribution de chèques contraception" (n° 587)

01.01 Maggie De Block (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, in het regeerakkoord was aangekondigd en u hebt het nu
ook in uw beleidsnota gezet dat er een budget wordt uitgetrokken van
ongeveer 5 miljoen euro voor het ondersteunen van initiatieven in het
kader van een actie "Anticonceptie bij jongeren". Het doel is het aantal
ongewenste tienerzwangerschappen te reduceren. Ik heb geen vragen
in verband met die doelstelling die vind ik zeer nobel maar ik heb
een aantal vragen bij de praktische uitwerking ervan zoals u die aan de
pers hebt losgelaten. U hebt gezegd: "Ik ben het nog aan het uitwerken
maar ik denk aan een formule van anticonceptiecheques". Dat is een
term op zich geworden de laatste weken in dit huis. Ik heb daar een

01.01 Maggie De Block (VLD):

Le ministre affecterait un budget de
cinq millions d'euros au
financement d'initiatives visant à
promouvoir les moyens de
contraception chez les jeunes. Le
ministre souhaite distribuer des
chèques contraception. Ceux-ci
auraient une valeur de 3 euros par
mois, soit le montant de la pilule à
charge des jeunes filles.

04/11/2003

CRIV 51

COM 039

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

aantal opmerkingen bij.

Ten eerste, u spreekt over anticonceptiecheques van 3 euro per maand.
Dat is ongeveer het bedrag dat een jongere zelf moet bijleggen bij het
gebruik van de pil. U zegt dat die cheques verdeeld kunnen worden via
ziekenfondsen, OCMW's, en centra voor gezinsplanning. Mijn eerste
vraag is of u de huisarts daarbij niet buitenspel zet? Ik ben zelf huisarts,
dus dat ligt nogal gevoelig, u weet dat. Ik vind dat wij toch een
opvoedende rol hebben tegenover de jongeren die om de pil komen
vragen. Wij leggen de werking van de pil uit; wij wijzen op de mogelijke
contra-indicaties; wij wijzen op de andere mogelijkheden van
anticonceptie, en wat zeer belangrijk is: wij geven ook de nodige uitleg
dat de pil wel beschermt tegen zwangerschap maar niet tegen
seksueel overdraagbare aandoeningen, waarvan de meest gevaarlijke
HIV is.

Dat vind ik zeer belangrijk. Wij wijzen de jongeren ook op hun
verantwoordelijkheid, zowel de jongens als de meisjes, bij het gebruik
van anticonceptie. Mijn vraag luidt: is het een correct signaal het een
"cheque" te noemen? Het is alsof u de jongere een cheque geeft, als
oudere, als overheid, en daarmee is het opgelost: trek uw plan en zie
dat je niet zwanger raakt. Dat vind ik een beetje een verkeerd signaal.

Ten tweede, vraag ik mij af of het budget van 5 miljoen euro eenmalig
is? Is dat voor u elk jaar een prioriteit? U weet dat u zeer goed uw
prioriteiten moet bepalen bij de opstelling van uw budget en 5 miljoen
euro is niet weinig. Denkt u die maatregel te herhalen?

Ten derde, plant u overleg met de Gemeenschappen? Wij weten dat
preventie een bevoegdheid van de Gemeenschappen is en wij
herinneren ons de ietwat ongelukkige campagne van Vlaams minister
Vogels: "Eerst blabla, dan boemboem". Wij waren allemaal niet
gelukkig met de vorm daarvan. Ik weet niet in hoeverre die campagne in
de statistieken terug te vinden is, in de vorm van een vermindering van
het aantal SOA's, en een vermindering van het aantal
tienerzwangerschappen. Dat zullen de statistieken ons misschien dit
jaar bijbrengen. Kortom, wat de rol betreft van de ouders en van de
scholen zult u wellicht met de Gemeenschappen in overleg treden?

Ten vierde, bent u het er al over eens dat die cheque of hoe u het
budget ook gaat verdelen alleen voor het pilgebruik moet dienen? Ik
wil er toch voor pleiten een deel te reserveren voor bijvoorbeeld het
gratis verdelen van condooms omdat ik denk dat u met condooms drie
vliegen in een klap slaat excuseer mij voor de uitdrukking. Een
condoom werkt zowel tegen zwangerschap als tegen seksueel
overdraagbare aandoeningen, als tegen AIDS.

Cette distribution ne s'effectuerait
pas par le biais des médecins
généralistes alors qu'ils ont, à mon
estime, une importante mission
éducative à remplir en la matière.
Les autorités distribueraient à
présent un chèque et le jeune
n'aura plus qu'à se débrouiller.
N'envoie-t-on pas un signal erroné?
Le médecin généraliste ne doit-il
pas jouer un rôle en la matière?

Par ailleurs, je souhaiterais savoir
s'il s'agit d'une mesure ponctuelle
ou si un budget sera dégagé
chaque année à cet effet?

Le ministre envisage-t-il d'organiser
une concertation avec les
Communautés sur le rôle des
parents et des écoles?

Le chèque pourra-t-il uniquement
être utilisé pour l'achat de la pilule
ou également pour des
préservatifs? Cela me paraît
souhaitable dans la mesure où on
lutterait aussi de cette façon contre
les maladies sexuellement
transmissibles.

01.02 Alexandra Colen (VLAAMS BLOK): Mijnheer de voorzitter,

mijnheer de minister, mijn vraag handelt over hetzelfde thema, onder
andere omdat over deze zaak nog heel veel onduidelijkheid bestaat in
de pers en andere informatiekanalen.

De vraag die onmiddellijk rijst is hoe u dit in de praktijk gaat
verwezenlijken. Wat is uw bedoeling? Naar verluidt zou de maatregel te
maken hebben met het terugdringen van het aantal
tienerzwangerschappen. Ook in dat verband is in de pers een discussie
ontstaan, waarbij allerlei betrokken instanties erop wijzen dat dit niet
noodzakelijk het meest doeltreffende middel is. Ik denk intuïtief dat wij
dat ook allemaal weten. Verantwoordelijk seksueel gedrag bij jongeren
wordt niet aangeleerd door het uitdelen van cheques, integendeel, zoals
een van de geïnterviewde jongeren het zelf zei zal dit een

01.02 Alexandra Colen

(VLAAMS BLOK): Le flou règne
encore dans ce dossier. Comment
le ministre compte-t-il mettre son
plan à exécution? Il ne constitue
pas nécessairement le moyen le
plus efficace de prévention des
grossesses d'adolescentes. Il n'est
en effet pas de nature à promouvoir
un comportement sexuel
responsable.

Le groupe cible n'a par ailleurs pas
été bien défini. Des fonds seront

CRIV 51

COM 039

04/11/2003

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

aanmoedigend effect en misschien wel het tegengestelde effect hebben
van het vermijden van tienerzwangerschappen.

Komt daarbij het feit dat de doelgroep niet duidelijk omlijnd is. Er
worden leeftijden van 15 tot 20 jaar en van 15 tot 25 jaar opgegeven. Er
wordt, wanneer men het heeft over tienerzwangerschappen, niet gezegd
in welke groepen dergelijke zwangerschappen specifiek voorkomen. Als
observator kan men zeggen: men gaat hier gewoon gratis cheques
uitdelen voor een product dat niet eens duur is, aan een
bevolkingsgroep waarvan wij, zeker als ouders, weten dat hij
tegenwoordig redelijk kapitaalkrachtig is. Kijk maar naar de prijs van
een gemiddeld rockconcert, de gemiddelde MP3-speler enzovoort, om
te weten dat het niet uit geldgebrek is dat de jongeren tegenwoordig
niet investeren in andere zaken.

Ik wens mij niet te mengen in het debat over de doeltreffendheid of over
uw bedoeling de tienerzwangerschappen terug te dringen. Ik denk
echter dat uw bedoeling anders geïnspireerd is, aangezien de
socialistische ziekenfondsen in het voorjaar zelf een grote campagne
hebben gevoerd om jongeren aan te trekken door een hogere
terugbetaling van anticonceptiemiddelen. Ik vermoed dat uw actie in
deze lijn ligt.

Ik vraag mij af of u van plan bent de cheques ook te laten verspreiden
aan minderjarigen, zonder daarin de eerste verantwoordelijken voor de
minderjarigen, met name de ouders, te kennen. Men spreekt altijd over
allerlei kanalen als het gaat over preventie, seksueel onderricht
enzovoort, maar de ouders worden er gewoonlijk als laatste bij
betrokken, hoewel zij de eerste vertrouwenspersonen van de kinderen
minderjarigen en meerderjarigen zijn. In gezinnen waar er goede en
normale relaties worden onderhouden met de kinderen wordt daarover
op een open manier gesproken, wordt de mening gevraagd, wordt om
advies gevraagd, wordt uitgehuild bij gebroken relaties. Iedereen kent
dat.

En toch, als het over zo'n thema gaat zijn de enige personen die wij
nergens horen vernoemen de ouders zelf. Men spreekt over de scholen,
over abortuscentra, over familiale planning, over de ziekenfondsen, maar
niet over de leefwereld van de kinderen zelf, de gezinnen waar liefst een
goede relatie heerst en waar die zaken bespreekbaar zijn. Het gaat over
het vermijden van tienerzwangerschappen en het vermijden van
abortussen bij jonge mensen. De goede verstandhouding en de open
gespreksmogelijkheden binnen het gezin mogen daarbij niet worden
aangetast, ondermijnd of omzeild. Men moet opletten met campagnes
die aan het gezin voorbijgaan.

Mijn andere vraag loopt gelijk met die van mevrouw De Block. Is het de
bedoeling om dit beschikbaar te stellen zonder de huisartsen hierin te
kennen? De huisarts is immers de persoon die de tiener kan volgen,
bijvoorbeeld wat bijwerkingen betreft. De anticonceptiepil is een redelijk
krachtig middel waarvoor veel jonge meisjes gevoelig zijn. Er zijn dus
neveneffecten mogelijk. Er gebeuren ook neveneffecten. Ik denk dat veel
moeders geruster zouden zijn als ze wisten dat een controle door de
huisarts automatisch mee gewaarborgd wordt wanneer hun dochter
misschien zonder dat zij het weten, bijvoorbeeld via de school en onder
invloed van vriendinnen de pil begint te gebruiken. Het zou toch een
geruststelling zijn als men weet dat dit niet zo maar los zal gebeuren,
dat men niet plots geconfronteerd gaat worden met een kind dat ziek
is, zonder dat men weet wat de oorzaak zou kunnen zijn.

Ik heb dan een meer algemene en maatschappelijke vraag. Men deelt
cheques uit. Dat valt gewoonlijk onder propaganda voor een product.

donc tout simplement distribués à
un groupe qui ne lésine pas, en
revanche, sur d'autres types de
dépenses.

Je crois que les intentions du
ministre sont autres. Les
mutualités socialistes ont mené au
printemps une nouvelle grande
campagne en vue d'attirer les
jeunes par une majoration du
remboursement des moyens
contraceptifs.

Les chèques seront-ils distribués
aux mineurs sans consultation
préalable des parents? Ceux-ci
constituent les premiers
responsables et personnes de
confiance. Les campagnes ne
peuvent ignorer la famille.

La pilule sera-t-elle disponible sans
intervention du médecin
généraliste? Un suivi des jeunes
filles n'est-il pas indispensable?

Distribuer des chèques pour un
produit pharmaceutique déterminé
relève de la propagande. Comment
concilier cela avec la frilosité
habituelle dont notre pays fait
preuve s'agissant de la publicité
pour les médicaments?

04/11/2003

CRIV 51

COM 039

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Hoe rijmt u dit met de terughoudendheid die wij in ons land steeds
hebben gehad tegenover reclamevoering door farmaceutische bedrijven,
tegenover het rechtstreeks aanspreken van de consument wat betreft
het gebruik van geneesmiddelen of medische zaken in het algemeen.

01.03 Annelies Storms (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, mijnheer

de minister, via de pers hebben wij vernomen dat uw plan voor het
invoeren van die anticonceptiecheques bedoeld is om het aantal
tienerzwangerschappen terug te dringen. Er zijn heel wat verdeelde
reacties gekomen op uw plan.

Onder andere uw voornemen om een minimumleeftijd van 15 jaar te
bepalen voor het verkrijgen van die cheques heeft een aantal reacties
opgeroepen, vooral vanuit preventief standpunt. Als men hierbij
bijvoorbeeld het cijfer over het aantal abortussen neemt, dan ziet men
dat bij jongeren meisjes uiteraard onder de 15 jaar het aantal
abortussen gestegen is van 37 in 1996 tot 75 in 2001. Wanneer men
weet dat bij meisjes jonger dan 15 jaar drie op de vier
zwangerschappen eindigt in een abortus, dan denk ik dat het
misschien wel het overwegen waard is om de leeftijd voor die
anticonceptiecheques niet te bepalen op 15 jaar. Men zou vanuit
preventief standpunt beter geen minimumleeftijd bepalen.

In de iets hogere leeftijdscategorie van 20 tot 24 jaar ziet men toch
ook dat er nog een vrij hoge abortusratio bestaat, namelijk 16
abortussen op 100 zwangerschappen. Ik weet niet of u eraan denkt om
eventueel de maatregel uit te breiden tot die leeftijdscategorie.

In de reactie viel wel op dat alle experts van oordeel zijn dat de toegang
tot anticonceptie zo laagdrempelig mogelijk moet worden gehouden. Ik
vraag mij dan ook af of het verspreiden van die cheques via het
ziekenfonds of via de centra voor gezinsplanning in dat opzicht wel een
juiste keuze is. De vorige vraagstellers hebben u reeds gevraagd wat de
rol van de huisarts en eventueel ook de rol van de scholen en de centra
voor leerlingenbegeleiding terzake is.

Ik heb ook moeten vaststellen dat er eigenlijk heel weinig gegevens of
cijfers bekend zijn over de sociale achtergrond van de
tienerzwangerschappen of van vrouwen die zijn overgegaan tot abortus.

Het zou wel nuttig zijn om over die informatie te beschikken, om
maatregelen te differentiëren naargelang de doelgroep waarvoor men
werkt. Mijnheer de minister, uw plannen bevinden zich waarschijnlijk
nog in een initiële fase, maar ik heb toch al een aantal specifieke
vragen.

Waarom kiest u voor de anticonceptivacheques en niet voor bijvoorbeeld
een volledige terugbetaling via de ziekenfondsen? Blijft deze
terugbetaling ook nog een mogelijkheid voor de minister? Waarom geldt
er een minimumleeftijd van 15 jaar? Is er geen uitbreiding nodig, vanuit
preventief standpunt, naar lagere leeftijden? Waarom is er ook een
maximumleeftijd van 20 jaar? Acht u het opportuun om het huidige
driemaandelijkse pilvoorschrift te herzien naar bijvoorbeeld een
voorschrift voor meerdere jaren? Bent u ervan overtuigd dat de
verspreiding van de cheques via de ziekenfondsen en de centra voor
gezinsplanning de juiste keuze is in het kader van een zo
laagdrempelig mogelijke toegang tot die anticonceptiva?

Mijnheer de minister, beschikt u over gegevens betreffende de sociale
achtergerond van tienerzwangerschappen en abortussen? Als dat nog
niet het geval is, bent u dan van plan om acties te ondernemen om die

01.03 Annelies Storms (sp.a-

spirit): Le plan du ministre visant à
réduire le nombre de grossesses
chez les adolescentes par le biais
de chèques soulève une série de
questions. D'abord, on peut se
demander s'il est opportun de fixer
l'âge minimum à quinze ans. D'une
manière plus générale, est-il
opportun de fixer un âge minimum?
Ensuite, la catégorie des 20-24 ans
est aussi demandeuse. Ces
personnes peuvent-elles également
bénéficier de cette mesure?
Troisièmement, selon les experts,
l'accès aux moyens de
contraception doit rester aussi aisé
que possible pour tous. Le projet
de distribution de chèques
constitue-t-il dès lors la meilleure
solution? Ne faut-il pas disposer
d'informations supplémentaires sur
le contexte social des grossesses
et des avortements chez les
adolescentes? Le ministre a-t-il
l'intention de récolter des
informations supplémentaires? Le
ministre envisage-t-il également un
remboursement intégral de la part
des mutuelles? Le ministre a-t-il
par ailleurs l'intention d'organiser
une concertation avec les
Communautés?

CRIV 51

COM 039

04/11/2003

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

kennis te vergaren? Ik heb ook nog een opmerking in verband met het
overleg met de Gemeenschappen. De Gemeenschappen zijn bevoegd
inzake preventie. Ik denk dat het nuttig zou zijn dat er een coherent
beleid op de verschillende bestuursniveaus wordt gevoerd.

01.04 Josée Lejeune (MR): Monsieur le président, je serai brève, les

collègues ayant déjà exposé une partie de la problématique. En fait, il
est question de chèques-contraception de 3 euros destinés aux jeunes,
garçons et filles, de 15 à 20 ans, qui couvriraient tous les moyens
contraceptifs, c'est-à-dire la pilule pour les filles mais également le
préservatif. Ils seraient distribués une fois par mois. Au moment où
chacun s'accorde à dire que le rôle de la famille est important, ne
pensez-vous pas que la création de ces chèques aura pour effet d'isoler
le jeune du cercle familial?

- Plus concrètement, pourquoi la tranche des 15-20 ans a-t-elle été
choisie comme cible de cette action?
- Le chèque sera-t-il accompagné d'une information expliquant les
risques d'une relation non protégée?
- Quelles sont les modalités de distribution de ces chèques?
- Quel est le rôle de la famille? Quel rôle la famille pourra-t-elle encore
jouer dans le domaine de l'information à la sexualité et à la prévention?
- Le remboursement de la pilule existant actuellement sera-t-il
maintenu?

Pourriez-vous nous confirmer que la prescription médicale reste
obligatoire à l'obtention de la pilule?

01.04 Josée Lejeune (MR)

Waarom werd de leeftijdscategorie
van de 15- tot 20-jarigen als
doelgroep uitgekozen? Zal de
cheque voorzien zijn van informatie
over de risico's van niet-
beschermde betrekkingen? Welke
rol is weggelegd voor de familie?
Zal de men de pil blijven
terugbetalen?

Zal de pil, zoals nu het geval is,
enkel op voorschrift verkrijgbaar
blijven?

01.05 Colette Burgeon (PS): Monsieur le président, monsieur le

ministre, le gouvernement fédéral a fixé le budget de l'assurance-
maladie à 16,258 milliards d'euros pour 2004, respectant en cela son
engagement d'augmenter le budget des soins de santé de 4,5 % en
termes réels. L'une des initiatives nouvelles proposées est celle des
chèques-contraception ou "chèques-love" d'une valeur de 3 euros,
permettant l'achat de pilules et de préservatifs qui vont être mis à la
disposition de tous les jeunes de moins de 21 ans.

L'objectif affiché est de réduire le nombre de grossesses non désirées
et de freiner la transmission du sida. L'idée est donc de mettre à
disposition des adolescents, via les centres de planning familiaux et
sans doute les mutuelles, un chèque mensuel de 3 euros donnant
l'accès à un moyen contraceptif.

Au début de l'été, la Communauté française s'inquiétait déjà du nombre
de nouveaux diagnostics HIV en 2002 (973), à nouveau en hausse
après la baisse des années 1990. On évoquait également les 65
grossesses non désirées enregistrées chez les 12-15 ans en 2002.

Nous saluons évidemment cette initiative et l'intérêt d'un tel chèque,
permettant d'assurer une souplesse quant au type de contraception
choisi mais aussi respectant l'autonomie et la confidentialité des
jeunes.

Prévu pour 2004, il reste deux mois pour la mise en oeuvre pratique de
l'initiative. Pourriez-vous, monsieur le ministre, nous donner les
modalités pratiques de la mise en oeuvre de cette initiative? Ces trois
euros sont-ils suffisants quand on compare le prix de la pilule en
pharmacie qui varie de 12 à 27 euros? Comment ces chèques seront-
ils distribués? Sur quelle base? Le remboursement de la pilule sera-t-il
maintenu?

01.05 Colette Burgeon (PS): Bij

het begin van de zomer maakte de
Franse Gemeenschap zich al
zorgen over het nieuwe aantal HIV-
gevallen in 2002 en over de 65
ongewenste zwangerschappen bij
de 12- tot 15-jarigen in datzelfde
jaar.

Wij verheugen ons over dat initiatief
van de regering, maar zullen die
drie euro volstaan, wanneer men
weet dat de prijs van de pil in de
apotheken varieert van 12 tot 27
euro? Op welke manier zullen die
cheques worden verspreid? Op
welke basis? Zal de terugbetaling
van de pil gehandhaafd blijven?

04/11/2003

CRIV 51

COM 039

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

01.06 Catherine Doyen-Fonck (cdH): Monsieur le ministre, votre

projet a eu pour mérite de remettre sur la table le débat relatif à
l'information et à l'éducation des jeunes en matière de sexualité, même
si mes collègues ont souligné qu'il persiste des imprécisions quant à
l'aspect logistique et pratique. Je voudrais attirer votre attention sur un
aspect très précis, à savoir la problématique des tranches d'âge. Mme
Storms a évoqué la catégorie d'âge des moins de quinze ans dans
laquelle, selon le rapport 2002 de la commission, les interruptions
volontaires de grossesse s'élèvent à seulement 0,5% du total. C'est un
moyen de contraception très particulier et catastrophique si l'on en croit
les chiffres de la commission.

Par contre, je suis plus intéressée par la tranche d'âge des 15-19 ans
qui seront couverts par ces chèques-contraception, mais surtout par la
tranche d'âge des 20-24 ans, puisque plus de 40% des femmes qui ont
recours à une IVG appartiennent à une de ces deux classes d'âge, la
moitié ayant de 15 à 19 ans et l'autre de 20 à 24 ans.

Par ailleurs, toujours selon cette même étude de la commission
d'évaluation, les données socio-économiques montrent que la cause du
recours à l'IVG est la détresse matérielle pour les femmes de 20 à 30
ans et plutôt un problème relationnel pour les 25 à 35 ans.

Ma question est très précise. Pourquoi avoir limité le bénéfice de cette
mesure aux jeunes de moins de 20 ans? Chacun sait que les revenus
des moins de 25 ans sont aléatoires du fait qu'ils sont encore aux
études, sans emploi ou en début de carrière. Pourquoi ne pas
envisager la mesure pour les moins de 25 ans et pas seulement pour
les moins de 20 ans, compte tenu du fait que les jeunes de cet âge
sont rarement autonomes financièrement?

01.06 Catherine Doyen-Fonck

(cdH): Van de 40 % van de vrouwen
die een abortus laten uitvoeren,
behoort de ene helft tot de
leeftijdscategorie van 15 tot 19 jaar
en de andere helft tot de
leeftijdscategorie van 20 tot 24 jaar.
Volgens de studie van de
evaluatiecommissie kiezen vrouwen
van 20 tot 30 jaar voor de ingreep
wegens een materiële noodsituatie;
bij vrouwen van 25 tot 35 jaar zijn
relatieproblemen de drijfveer.

Ik vraag me dan ook af waarom de
contraceptiecheques niet werden
uitgebreid tot de jongeren van 20 tot
25 jaar, die zelden financieel
onafhankelijk zijn?

01.07 Luc Goutry (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, collega's, gezien het een actualiteitsdebat is, sluiten wij ons
graag aan om twee opmerkingen te geven, één die principieel van aard
is en één die gaat over de methode die hier wordt gebruikt.

Graag stellen wij de volgende principiële vraag. Er wordt zomaar
zonder overleg, zonder overeenkomst, zonder commissie, zonder RIZIV
een hap genomen uit het budget van de verplichte ziekteverzekering.
Wij twijfelen geenszins aan het belang van anticonceptie. Wij twijfelen
niet aan het belang van gezondheidsopvoeding, noch aan het belang
van preventie inzake tienerzwangerschappen. Wij vragen ons wel af wat
dit te maken heeft met het verplicht verzekeren tegen risico's van ziekte
en invaliditeit. Daar gaat onze discussie toch dagelijks over. Daarover
proberen we toch voortdurend, met de middelen die ter beschikking
zijn, het debat te voeren.

Ik geef een concreet voorbeeld dat me erg heeft gestoord. De mensen
hebben mij dat verteld. Ik spreek over Rilatine, het geneesmiddel dat
wordt gebruikt voor heel wat overbeweeglijke of hyperkinetische
kinderen; de ADHD-aandoeningen. Dit zijn drama's in heel wat
gezinnen. Die mensen gebruiken daarvoor Rilatine omdat op dit
ogenblik niets anders en beters op de markt is. Nu wordt er doodleuk
aangekondigd dat de prijs daarvan maal drie zal gaan. Gezinnen
worden geconfronteerd met probleemkinderen waarbij de prijs voor
noodzakelijke geneesmiddelen maal drie gaat. Daarop reageert
niemand. Daarover zwijgt de minister in alle talen en ondertussen zijn
we leuk bezig met het geven van cheques aan jonge mensen voor
anticonceptie en dergelijke zaken, terwijl dit bij mijn weten geen
enkele band vertoont met levensnoodzakelijke geneesmiddelen
waarover men moet kunnen beschikken om aan verzorging te doen. Dit

01.07 Luc Goutry (CD&V): Nous

ne doutons nullement de
l'importance de la contraception ni
de la nécessité de mettre en place
des mesures de prévention contre
les grossesses d'adolescentes.
Nous nous posons toutefois la
question de principe suivante: quel
est le rapport avec l'obligation
d'assurance contre les risques de
maladie et d'invalidité? Dans le
même temps, il a été décidé de
tripler le prix de la Rilatine, seul
médicament sur le marché destiné
aux enfants atteints de ADHD. Il en
va de même pour le secteur des
personnes âgées, où des milliers
de personnes attendent de pouvoir
bénéficier d'une prise en charge
adéquate et de soins de qualité.
Certes, la prévention est
nécessaire, mais elle relève de la
compétence des Communautés.
En cas d'insuffisance des moyens
financiers à ce niveau, des
initiatives devront êtres prises.
J'espère toutefois qu'elles ne
puiseront pas dans l'assurance-
maladie obligatoire.

CRIV 51

COM 039

04/11/2003

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

is een kwestie van preventie. Dat is nodig, maar het is eigenlijk een
bevoegdheid van de Gemeenschappen. Daar is geld te weinig. Daar
moeten alle mogelijke acties worden ondernomen, maar toch niet vanuit
het pakket van de verplichte ziekteverzekering?

Daar breek ik mijn verstand op. Ik begrijp dat niet. Enkele mensen, ook
van de meerderheid ik denk aan mevrouw De Block hebben
daarover stilletjes zij mogen dat niet zo luid zeggen als ik hun niet
mis te verstane kritiek uitgesproken. Dat het erg is dat men dit nu
zomaar als een prioriteit naar voren schuift, zonder dat het wordt
bediscussieerd.

Ik verwijs naar de bejaardensector. In de begroting van het RIZIV die
we straks zullen bespreken is in geen frank voorzien voor de
bejaardenzorg. Terwijl duizenden mensen staan te wachten om een
noodzakelijke opvang en goede verzorging te krijgen, spenderen wij
budgetten voor het geven van anticonceptiecheques.

Dat is een eerste principieel punt.

Mijn tweede punt gaat over de methode. Het is hier al gezegd, maar het
woord cheque is een ramp. Dat wijst op iets mercantiels, iets dat met
consumptie heeft te maken. We liggen allemaal wakker van de
overconsumptie in de geneeskunde en nu gaan we cheques geven.
Cheques creëren het beeld dat men het voor niets krijgt en dat men het
dus moet gebruiken. Anders is men natuurlijk dom, want als men de
cheque niet gebruikt, is men de cheque kwijt. Dit gebeurt zonder debat
vooraf en het biedt een zeer slecht perspectief dat helemaal niets met
preventie heeft te maken, toch niet in de zin zoals wij het zien. Er wordt
terecht gezegd dat dit binnen een eerstelijnsbeleid moet worden
geplaatst. Dit moet met de centra voor seksuele opvoeding, de
huisartsen en de schoolprojecten worden bekeken. Dan moet men op
een zinvolle manier een middel bedenken om eventueel als dat de
bedoeling zou zijn die tienerzwangerschappen te vermijden.

Dergelijk voorstel vindt in onze ogen geen genade. Bovendien zijn die
cheques geldig tot 21 jaar. We gaan nu met moeite een maatregel
goedkeuren dat is goed van de minister, ere voor wie ere toekomt
om de maximumfactuur uit te breiden voor jongeren van 16 tot 18 jaar.
We slagen er nog niet in om de maximumfactuur bij zware kosten
bijvoorbeeld voor jongeren die kanker krijgen die een zeer zware
impact hebben op het budget van de gezinnen, tot 21 jaar terug te
betalen. We geven wel cheques tot 21 jaar die te maken hebben met
anticonceptie. In die zin is de maatregel eigenlijk een beetje dom.

Ik zie voortdurend collega's reageren. Zij lijken te denken: welke
vergelijking maak je hier nu?

En outre, le terme «chèque» laisse
à penser que l'on reçoit quelque
chose gratuitement, alors que nous
nous soucions du problème de la
surconsommation médicale. Il est
préférable d'inscrire la prévention
dans le domaine des grossesses
d'adolescentes dans le cadre de la
politique de première ligne.

Par ailleurs, les chèques sont
valables jusqu'à 21 ans. Je suis
heureux que le ministre compte
également faire bénéficier les
jeunes de 16 à 18 ans du
maximum à facturer. Il s'agit d'une
mesure urgente, mais qui ne verra
que difficilement le jour. Les jeunes
de 21 ans pourront prétendre aux
chèques-contraception alors que,
dans le même temps, nous ne
parvenons pas à étendre à cette
catégorie d'âge le bénéfice du
maximum à facturer en cas de frais
importants, par exemple lorsqu'un
jeune est atteint d'un cancer.

01.08 Bart Tommelein (VLD): U maakt er een hutsepot van.

01.08 Bart Tommelein (VLD): M.

Goutry mélange tout.

01.09 Luc Goutry (CD&V): Ik zal u straks die hutsepot laten ontleden,

dan zal ik weten wat erin zit. U bent waarschijnlijk een kenner van het
budget van de ziekteverzekering. U weet waarschijnlijk wat de
budgetten zijn en de verschillende enveloppen. U hebt echter niet graag
dat ik dit hier zeg, want dat is niet populair. Dat is de politique
populaire: een cheque geven links en snoepjes rechts, zonder te kijken.
Ondertussen zijn wij aan het vechten om het budget van de verplichte
ziekteverzekering in evenwicht te houden, mijnheer Tommelein. Dat is
de kern van de zaak. De mensen komen mij dan vragen hoe bepaalde
zaken mogelijk zijn.

01.09 Luc Goutry (CD&V): M.

Tommelein n'aime guère entendre
ce que j'ai à dire parce que ce n'est
pas populaire. En

politique

populaire, il faut distribuer un
chèque à gauche et des bonbons à
droite, sans se préoccuper des
conséquences. Mais entre-temps,
nous devons nous battre pour
maintenir le budget de l'assurance

04/11/2003

CRIV 51

COM 039

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

maladie obligatoire en équilibre.
Voilà le noeud de l'affaire. La
population ne comprend pas ce
manque de cohérence.

01.10 Bart Tommelein (VLD): U sleurt alles door elkaar.

01.11 Luc Goutry (CD&V): Ik sleur niets door elkaar. Het gaat over

mensen die bij mij komen tijdens mijn spreekuur en zich afvragen hoe
het mogelijk is dat men nu voorziet in de terugbetaling van cheques
voor anticonceptie, terwijl men geen geld genoeg heeft om
geneesmiddelen voor bijvoorbeeld probleemkinderen te betalen. Dit zijn
uitspraken van de mensen. Dit zijn niet mijn uitspraken, mijnheer
Tommelein. Blijkbaar haalt u zelf alles door elkaar. De mensen
begrijpen niet waarmee dit te maken heeft.

01.12 Yolande Avontroodt (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, er zijn hier heel zinvolle zaken gezegd. Ik heb eigenlijk maar
één vraag, mijnheer de minister. In welke mate hebt u hierin het advies
van het Raadgevend Comité voor Bio-ethiek gevolgd en bestaat er
daarvan ook een verslag? Ik denk dat u wel het advies hebt van het
Raadgevend Comité. Hebt u daarvan een verslag? Ik denk dat het zinvol
is om dat naar de leden te verspreiden.

01.12 Yolande Avontroodt

(VLD): Dans quelle mesure le
ministre s'est-il conformé à l'avis du
Comité consultatif de Bioéthique?
Un rapport a-t-il été rédigé à ce
sujet? Il serait utile de le distribuer
aux membres de la commission.

01.13 Rudy Demotte, ministre: Monsieur le président, d'abord

quelques réactions sur les dernières interventions.

M. Goutry sait très bien que l'augmentation du prix de la "rilatine" a été
accordée sur base d'une demande faite au ministère de l'Economie...

En ce qui concerne maintenant ma préoccupation - je répondrai à
Mme Colen et j'y reviendrai dans le détail - évidemment, j'ai aussi le
souci des familles. Tout qui examine le problème de la sexualité dans
la famille sait qu'il y a un échange important entre parents et enfants; il
reste quand même des zones qui tiennent de l'indépendance des uns
par rapport aux autres et des difficultés à communiquer,
malheureusement. J'y reviendrai dans ma réponse.

En ce qui concerne l'inspiration de la mesure, l'écho me surprend. En
effet, pour moi, la mesure qui avait le sens symbolique le plus fort de
toutes les mesures gouvernementales était la lutte contre la douleur
des enfants ; elle me tenait le plus à coeur et j'aurais voulu que ce soit
celle-là dont on parle le plus. Il doit y avoir un effet de tabou quand il est
question de sexe et, immédiatement, on a commencé à développer ce
thème. Ce n'est ni une mesure d'inspiration démagogique, ni une
mesure sans relation avec la santé publique: quand il s'agit de
prévention, on songe à la prévention active mais aussi à la prévention
passive.

La prévention médicale est de notre champ de compétence: prendre
une pilule ou se servir d'un contraceptif permet de ne pas tomber
enceinte, parfois dans des conditions difficiles. Les chiffres donnés par
Mme Doyen indiquent 40% de demandes d'avortement dans la tranche
d'âge 15-25 ans, dont la moitié en dessous de 20 ans.

Sur le plan qualitatif, on peut reconnaître par intuition, sans disposer de
davantage d'informations, qu'une gamine de quinze ans qui tombe
enceinte a été mal informée: on ne tombe pas enceinte volontairement
à cet âge vu tous les outils de prévention disponibles; ceux qui pensent
le contraire ne seraient pas dignes de siéger dans cette assemblée.
Ensuite, il faut aussi considérer le drame humain que représente

01.13 Minister Rudy Demotte: De

heer Goutry weet dat de
prijsverhoging van Rilatine werd
toegekend op basis van een
aanvraag ingediend bij het
ministerie van Economische Zaken.

Mevrouw Colen, iedereen weet dat
kinderen en ouders veel met elkaar
praten. Anderzijds bewaren ze een
zekere afstand tegenover elkaar en
treden er soms
communicatiestoornissen op.

Deze maatregel is niet
demagogisch van aard en staat niet
los van de volksgezondheid. Door
een pil in te nemen of een
voorbehoedsmiddel te gebruiken
kan men, soms in moeilijke
omstandigheden, een
zwangerschap voorkomen. Als een
meisje van vijftien zwanger wordt
dan betekent dit bovendien dat ze
onvoldoende ingelicht was. Men
mag tevens het menselijk drama
van een
zwangerschapsonderbreking niet
uit het oog verliezen.

Vandaag de dag kan de eerste
seksuele betrekking tot de dood
leiden. Samen, meerderheid en
oppositie, moeten we een antwoord
kunnen bieden op dit trauma, ook
al schiet dit antwoord op sommige
punten tekort.

CRIV 51

COM 039

04/11/2003

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

l'intervention chirurgicale invasive de l'avortement. Si l'avortement a été
un jour autorisé dans notre pays, personne ne l'a voulu avec l'idée qu'il
s'agissait d'une bonne solution.

Je ne fais pas un débat démagogique et je ne répondrai pas de manière
polémique aux questions. Le débat est grave et il concerne un autre
relais de santé publique qui me touche particulièrement: aujourd'hui, il
existe un traumatisme du fait que la première relation sexuelle peut
aussi être une cause de mort. Nous devons voir ensemble, majorité et
opposition unies, à apporter des réponses, même imparfaites.
Personne à ma place ne pourrait avancer de solution parfaite et
complètement satisfaisante. J'en suis conscient. C'est avec cette
modestie que j'avance cette proposition.

J'ajoute qu'elle n'est pas susurrée, inspirée par une mutualité
quelconque. Je rappelle à Mme Colen que la Mutualité socialiste n'est
pas la mutualité du parti socialiste et que dans mon cabinet, j'ai des
gens d'autres mutualités, notamment la Mutualité chrétienne, et j'en
suis très content car je me sens parfois philosophiquement proche des
uns et des autres.

J'en arrive à la réponse sur le fond. Cette mesure doit être proposée
aux garçons et aux filles. Il ne s'agit pas seulement d'une mesure à
proposer aux filles. On a souvent focalisé sur la pilule. Les garçons
sont pleinement acteurs de la prévention, ils n'en sont peut-être pas
suffisamment conscients, c'est un fait culturel. Effectivement, le
préservatif est à la fois un moyen de prévention, au sens conceptionnel
ou anti-conceptionnel du terme mais il est également un moyen de
prévention sur le plan des maladies sexuellement transmissibles. Vous
parliez du sida, c'est la maladie qui frappe le plus le collectif aujourd'hui
mais il y en a bien d'autres. L'hépatite C, par exemple, est beaucoup
plus pernicieuse et on trouve aujourd'hui six fois plus de cas dont
l'issue est équivalente à celle du sida. Nous avons, collectivement, à
nous préoccuper de cela. Quand le garçon accepte, culturellement, de
porter le préservatif, cela a un effet indéniable sur la santé publique. J'ai
dû prendre une disposition en cette matière, j'y reviendrai, en tenant
compte de ce qui existe comme moyens d'intervention du fédéral. Je ne
peux aller au-delà de ce que le fédéral permet comme moyens
d'intervention.

On constate que les diagnostics HIV sont à nouveau en forte hausse.
Je ne vais pas citer de chiffres, j'ai une note complète que je peux vous
remettre. Mme Burgeon a raison, on connaît à nouveau une forte
hausse. Pourquoi? Parce que le pays compte davantage de personnes
qui se comportent avec moins de précautions. C'est peut-être aussi lié
à une responsabilité collective de la société, dans le sens où nous
avons laissé penser, à un moment donné, par la communication sur les
usages thérapeutiques en cours, que peut-être le sida était une
maladie qu'on pouvait au moins contenir. Il faut être très clair sur ce
point: contracter le sida est, par définition, mortel. Il ne s'agit pas du
tout de laisser croire que l'affaire est réglée puisque l'évolution des
trithérapies récentes permet de postposer un certain nombre d'effets. Il
y a là un message à avoir qui tient au coeur de notre débat
d'aujourd'hui.

Quant à la proposition aujourd'hui sur la table du parlement, je
rappellerai à Mme Storms que ce n'est pas dans la presse que je fais
mes déclarations, j'ai d'abord communiqué en répondant à des
questions orales à la Chambre et au Sénat. Je tiens à ce qu'il y ait une
relation de confiance entre nous.

J'ai appuyé ma décision sur autre chose que la volonté du ministre ou

Die maatregel kwam er niet op
vraag van een of ander ziekenfonds
en richt zich ook niet uitsluitend op
meisjes.

Daarnaast is het condoom ook een
middel om niet alleen aids, maar
ook allerlei seksueel overdraagbare
ziekten, zoals hepatitis C, te
voorkomen. Indien jongens bereid
zijn een condoom te gebruiken,
heeft zulks een onmiskenbaar
effect op de volksgezondheid. Ik
diende ter zake een maatregel te
nemen, maar ben verplicht binnen
de grenzen van de federale
bevoegdheid te blijven.

Het aantal HIV-diagnoses gaat
opnieuw duidelijk de hoogte in,
omdat men minder voorzorgen
neemt en misschien ook omdat de
indruk werd gewekt dat aids een
ziekte is die op zijn minst onder
controle kan worden gehouden. Met
aids besmet worden is en blijft
echter dodelijk.

Het klopt niet dat de pers eerst
werd ingelicht omtrent het voorstel
dat in het Parlement ter tafel ligt,
eerdere verklaringen in dat verband
deed ik in antwoord op mondelinge
vragen in Kamer en Senaat.

Ik hield rekening met de
aanbevelingen van de
interministeriële werkgroep over
anticonceptie bij jongeren onder de
twintig.

De maatregel "anticonceptie voor
jongeren" verandert niets aan het
huidige systeem. De regeling geldt
enkel voor wie in het bezit is van
een voorschrift; tevens is de arts
een spilfiguur in die dynamiek van
advies aan de jongeren die tot
stand moet worden gebracht.

De kwestie van de
leeftijdscategorieën werd in
overweging genomen. De
vaststelling van de minimumleeftijd
vormt een probleem. Waarom 15
jaar? Wij moeten inspelen op de
realiteit en niet uitgaan van onze
eigen denkbeelden. Het probleem
waarmee wij voor de 20-25-jarigen
worden geconfronteerd, is dat wij
niet over de nodige

04/11/2003

CRIV 51

COM 039

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

sa sensibilité. J'ai tenu compte des recommandations du groupe de
travail interministériel sur la conception des jeunes de moins de 20 ans.
Les conclusions ont été remises par ce collège, déjà à la fin de l'année
2001.

Je sais qu'on n'en a rien fait, mais ce n'est pas une raison pour que je
m'endorme sur ces conclusions. J'ai d'ailleurs voulu les utiliser.

Pour répondre à la préoccupation exprimée par Mmes De Block et
Colen, je dirai que les médecins ne seront pas exclus de cette
initiative. Ce serait d'ailleurs absurde.

La mesure "contraception jeunes" ne change rien au système
d'examen et à la prescription actuelle des contraceptifs. Les effets
hormonaux, notamment de la pilule contraceptive ne sont pas un jeu.
On ne peut pas faire de l'automédication en matière de contraception
pas plus que dans d'autres matières quand il s'agit de médicaments.
La prescription reste la condition préalable de l'entrée dans le système.
Le médecin garde dès lors totalement son rôle, en ce compris la
dimension de conseil. Si on a envie de réconcilier la société avec le
corps médical, il faut revaloriser le médecin dans toutes ses fonctions.
Or cette fonction de conseil aux jeunes n'est pas la moindre. Elle est
aussi une façon de répondre à la question de l'argument de la famille.
Parfois, on n'a pas envie cela se trouve d'ailleurs dans le code
déontologique médical - d'aller consulter le médecin si on a 16, 17 ou
18 ans, avec papa ou maman. On a plutôt envie d'avoir une relation
directe avec le médecin. Le médecin est, pour moi comme pour vous
d'ailleurs, un élément fondamental de cette dynamique à mettre en
place.

Je vais répondre à d'autres questions avant de commencer mon
intervention en néerlandais. Les tranches d'âge ont été évoquées et il
est vrai qu'elles ont été prises en considération.

Permettez-moi de vous parler très librement, sans la contrainte du
texte que j'ai sous les yeux, sans la contrainte morale, ni aucune autre
contrainte que celle de ma libre-conscience. Fixer l'âge minimum est
un problème. Pourquoi 15 ans? Et si on supprimait l'âge minimum?
Que se passerait-il dans le cas où un gamin de 8 ans se présente à la
pharmacie ? Je sais que c'est un non-sens, mais je réagis de manière
absurde. Il faut discuter de cette question de la qualification de l'âge. Je
sais que ce que vous avez dit tout à l'heure est fondé sur les premières
relations sexuelles. Je ne dis pas que je préjuge de l'issue de la
discussion. Je ne suis d'ailleurs pas habilité à le faire d'un point de vue
scientifique. Cela pose quand même a priori un problème d'approche.
Nous devons répondre à la réalité et non à notre volonté artificiellement
exprimée.

La même question se pose pour la tranche d'âge supérieure. Quel est
le problème auquel nous sommes confrontés pour ce qui concerne les
20- 25 ans? Nous ne disposons pas des budgets nécessaires. Je vous
dis simplement la vérité. Je pourrais faire de longues périphrases mais
je préfère prononcer un mot: budget. Nous avons des comptes à rendre
en termes d'arbitrage. On a fait des choses dans le secteur hospitalier,
en matière d'honoraires ainsi que sur le plan de la contraception.

On en revient au budget par le biais du montant: 3 euros. Mme Burgeon
sait que ce que nous visons avec les 3 euros, c'est un calcul théorique.
De quoi s'agit-il? On prend les pilules dites de la deuxième génération
ce ne sont donc pas les plus récentes, mais elles sont satisfaisantes
dans leur usage et quand on retire le ticket dit modérateur, il reste 3
euros à payer. C'est donc le coût de ces pilules de la deuxième

begrotingskredieten beschikken.

Via het bedrag van 3 euro belanden
wij terug bij het budget. Men neemt
de pil van de tweede generatie en
na aftrek van het remgeld blijft er
nog 3 euro te betalen.

Wat de voorbehoedsmiddelen
betreft is de problematiek
ingewikkelder omdat de prijzen
hoger zijn. Het bedrag van 3 euro
werd niet berekend aan de hand
van dit soort voorbehoedsmiddelen.

We zijn van plan een
minimumbedrag te geven voor de pil
van de tweede generatie, maar dat
bedrag zal voor sommigen
onvoldoende hoog zijn.

Wij hebben het verlenen van de
ouderlijke instemming niet nader
bepaald omdat dit in zou gaan
tegen de deontologische logica van
de relatie met de geneesheer. Dit is
tevens een delicaat onderwerp. Wij
proberen een gulden middenweg te
vinden en willen geen open oorlog
met de gezinnen.

CRIV 51

COM 039

04/11/2003

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

génération. Si on dit à une jeune que le médecin prescripteur lui délivre
une pilule de la deuxième génération, cela signifie qu'elle paie le prix de
la pilule.

En ce qui concerne les préservatifs, le problème est évidemment plus
complexe. Pourquoi? Parce que les prix sont plus élevés. Je n'ai plus
les chiffres précis sous les yeux mais ils sont de l'ordre de 40 à 60
centimes l'unité. Cela montre que l'on crée excusez-moi de
m'exprimer ainsi un rapport inégalitaire dans l'usage du contraceptif,
même si le contraceptif masculin est très différent du contraceptif
féminin en termes de fréquence d'emploi. La pilule garantit le côté anti-
conceptionnel pendant tout un mois, mais sans garantie de protection
sanitaire, tandis que le préservatif masculin coûte beaucoup plus cher,
ainsi d'ailleurs que d'autres types de préservatifs féminins. Je pense
notamment aux préservatifs comme les stérilets hormonaux, les
implants sous-cutanés ou encore ceux de type latex utilisés aujourd'hui
également par les femmes. Ceux-ci n'ont pas les mêmes coûts. Par
conséquent, la somme de 3 euros n'est pas basée sur ce type de
contraceptifs.

Nous avons l'intention de fixer un montant minimum qui couvre la pilule
de deuxième génération mais nous savons que ce montant ne satisfera
pas tout le monde.

Je termine sur la question délicate de l'octroi de l'accord parental.
Pourquoi n'avons-nous pas défini l'octroi de l'accord parental? D'abord,
précisément parce qu'il entre en confrontation avec la logique
déontologique dont je parlais tout à l'heure de la relation avec le
médecin. Ensuite, parce que nous savons également que ce sujet est
parfois délicat. Je vais vous donner un exemple extrême mais vous
avez aussi dans certaines familles des cas d'inceste. Dans les
tranches d'âge les plus basses qui recourent à l'avortement je ne dis
pas que c'est général mais cela peut exister , imaginez que le
consentement parental soit inexistant. Nous essayons de trouver une
voie du juste milieu. Vous comprenez que nous ne sommes pas entrés
dans une logique de guerre frontale contre les familles. Ce n'est
absolument pas le but.

Het voorschrift met een geldigheidsduur voor verschillende jaren, zoals
voorgesteld door mevrouw Annelies Storms, slaat in werkelijkheid op
een ander aspect van de toegang tot anticonceptie. Het lijkt mij a priori
niet opportuun, omdat men inzake anticonceptie weet dat de
continuïteit in het gebruik van voorbehoedsmiddelen beter wordt
ondersteund door een regelmatig contact - ik heb het vandaag al een
paar keer gezegd - met de voorschrijvende artsen. Die kunnen bij die
gelegenheid immers met de jongeren de aspecten van safe sex
bespreken en het nemen van eventuele risico's zien. Men weet ook dat
de methodes van anticonceptie die het meest aangepast zijn aan een
bepaald persoon, nog met de leeftijd van die persoon kan evolueren.

De preciezere modaliteiten van de maatregel anticonceptie voor
jongeren moeten nog worden gefinaliseerd. Ik neem niet graag de
woorden sekscheques, lovecheques of anticonceptiecheques in de
mond. Het is immers een woord dat ikzelf nooit heb gebruikt. Ik moet
het echter doen omdat ik zie dat de media het zo uitleggen om het te
karikaturiseren en te doen verstaan en omdat men weet dat het niet
alleen over de pil gaat, maar ook over andere contraceptiemiddelen.

Ik zal hierover overleg plegen met de actoren van de sector, met name
met álle ziekenfondsen, de geneesheren, de apothekers en tevens de
actoren die meer betrokken zijn bij de problematiek van
jongerenseksualiteit en anticonceptie zoals de centra voor

Le principe d'une prescription qui
reste valable plusieurs années ne
me paraît pas bon. Les contacts
avec le médecin favorisent en effet
l'utilisation régulière de moyens
contraceptifs. Un médecin
informera également le patient sur
les rapports sexuels protégés et
adaptera le choix du moyen
contraceptif à l'évolution des
besoins de l'utilisateur.

La mesure visant à promouvoir
l'utilisation de contraceptifs chez
les jeunes sera encore affinée. Il
est quelque peu caricatural de
parler de "chèques-sexe". Une
concertation sera organisée à ce
propos avec tous les intéressés et
nous examinerons les implications
pour les écoles. Cette mesure est
un moyen supplémentaire pour
communiquer à propos d'une
sexualité responsable.

04/11/2003

CRIV 51

COM 039

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

gezinsplanning. In dit kader kan men de vraag naar de implicatie van de
scholen stellen. De invoering van deze maatregel zal ertoe leiden dat
men een extra gelegenheid creëert tot contact met jongeren over
verantwoorde seksualiteit, preventie en ongewenste zwangerschappen.
De controle op het feit dat het uitsluitend door jongeren wordt gebruikt
en dat zij de anticonceptie van hun keuze kunnen aanwenden, zal al
mijn aandacht genieten. Ik zal er echter prioritair naar streven de
toegang te vergemakkelijken. Ik wil niet, onder het voorwendsel van
marginale risico's van ontsporing, de toegang tot deze maatregel aan
banden leggen. Deze maatregel moet immers voldoende soepel blijven
om de jongeren aan te trekken.

De volledige terugbetaling door het ziekenfonds, zoals voorgesteld door
mevrouw Storms, zou betekenen dat alle bedoelde
anticonceptiemiddelen door het ziekteverzekeringsstelsel worden
terugbetaald. Dat is niet correct. Tot op heden worden condooms en de
meest recente anticonceptiemiddelen nog niet terugbetaald. In de
huidige omstandigheden is de forfaitaire tussenkomst het beste middel
om de anticonceptiekosten van jongeren te dekken.

Ik heb reeds herhaaldelijk gewezen op de minimumleeftijd. Dit punt
moet nog met een aantal actoren worden besproken. Wat de
maximumleeftijd betreft, heb ik reeds geantwoord aan mevrouw Doyen-
Fonck. Volgens ons is het nodig de maximumleeftijd vast te leggen op
25 jaar. Ik wil echter eerlijk zijn en geef toe dat we op dit ogenblik
daarvoor niet over de nodige budgettaire middelen beschikken.
Misschien is dat in de toekomst en na evaluatie van het huidige
systeem wel mogelijk.

Ik heb aangekondigd dat we voor 1 januari 2004 een plan zullen
voorstellen. De exacte modaliteiten zijn nog niet vastgelegd. Waarom
niet? Ik wens dit met de verschillende actoren te bespreken. Als ik
sneller zou opereren loop ik het risico fouten te maken.

De gegevens die de commissie voor de evaluatie van de wet van 3 april
1990 betreffende de zwangerschapsafbreking heeft verzameld is een
belangrijk werkinstrument. Bovendien stellen deze gegevens ons in
staat de noodsituaties op het spoor te komen die aan financiële
problemen te wijten zijn.

Een verder doorgedreven bevraging over de sociale omstandigheden
een suggestie van mevrouw Doyen-Fonck - lijkt me niet noodzakelijk.
Al te persoonlijke vragen kunnen de reeds verkregen informatie in
gevaar brengen. Hoe meer details men vraagt, hoe zwaarder het
systeem zal worden en mogelijks ook minder efficiënt.

Wat de vraag van mevrouw Colen betreft, wens ik duidelijk te maken dat
boodschappen inzake de toegankelijkheid en preventie geen deel
uitmaken van de reclame en bijgevolg niet onder het verbod op reclame
zullen vallen. Deze materie valt niet onder het verbod op reclame. Dat is
een duidelijk antwoord.

Il est évident qu'une forme de
contrôle sera instaurée pour veiller
à ce que cette mesure profite
exclusivement aux jeunes. Je ne
suis cependant pas partisan d'une
sévérité draconienne sous le
prétexte de risques marginaux.
Cette réglementation doit rester
souple.

Le remboursement intégral des
moyens de contraception en
question n'est pas indiqué. Dans
les circonstances actuelles, une
intervention forfaitaire dans les
coûts des contraceptifs en faveur
des jeunes me semble être la
meilleure solution. Il reste à
déterminer l'âge minimum. L'âge
maximum devrait idéalement être
fixé à 25 ans, mais l'argent manque
pour le moment.

Nous présenterons avant le 1

janvier 2004 un plan dûment
préparé. Ce délai est nécessaire
pour mener les discussions avec
les intéressés. Les données
concernant les interruptions
volontaires de grossesse
constitueront un outil important. A
mon estime, il ne paraît pas
opportun de combiner la mesure
avec un interrogatoire détaillé sur la
situation sociale.

Les communications concernant
l'accès aux moyens de
contraception et de prévention ne
tombent pas sous l'interdiction de
faire de la publicité pour les
médicaments.

Le président: Vous rendez-vous bien compte que nous ne respectons absolument pas le Règlement. Je veux
bien que tout le monde fasse une courte réplique mais n'entrons pas dans un grand débat. Il est déjà 12h20.

Je me permets un petit mot puis je vous donnerai la parole, n'ayez crainte!

Quand je parle des Love-chèques, je ne fais pas d'humour grivois sur la question. Je pense sincèrement qu'il
faut parler le langage des 15-20 ans. Ceux qui savent ce qu'est un chèque anti-conception n'ont pas besoin
de vos mesures. Ils sont dans un univers culturel leur permettant d'y accéder. Par contre, si l'on veut toucher
ceux qui n'ont pas accès à ces choses, il faut parler leur langage, c'est-à-dire, le langage actuel, le langage
MTV. Il faut parler le langage des jeunes.

CRIV 51

COM 039

04/11/2003

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Je ne fais pas de l'humour bon marché mais je préfère parler de Love-chèque ça, ils savent ce que c'est
plutôt que de parler de chèque anti-conception dans le dictionnaire cela ne va pas déjà être très facile à
trouver. Ceci était une remarque personnelle mais je tenais à la faire.

01.14 Maggie De Block (VLD): Mijnheer de voorzitter, ik zal zeer kort

zijn.

Mijnheer de minister, ik denk dat wij door dit minidebat toch een kleine
bijdrage hebben kunnen leveren aan het belangrijke feit dat jonge
mensen zich moeten beschermen bij zelfs occasionele seksuele
contacten. Dat gaat over bescherming tegen zwangerschap op jonge
leeftijd en tegen seksueel overdraagbare aandoeningen. Ik had ook een
beetje een probleem met de term anticonceptiecheque. Ik weet niet of
daar een alternatief voor bestaat. Ik heb gezegd dat condooms eigenlijk
wel zeer nuttig zijn tegen die drie zaken waarover wij hebben gepraat.
Op het moment dat men verliefd is, dat men een partner heeft, denkt
men niet ver na en zal men ook niet meer naar een centrum voor
gezinsbegeleiding lopen. Ik zou dus voorlopig willen pleiten voor een
soort condoomreflex bij de jongeren. Reflex komt misschien een beetje
tegemoet aan termen die; zoals de voorzitter zegt, op MTV aan bod
komen. Condoom en reflex zijn in elke taal verstaanbaar, ook bij
jongeren. Dan kunnen we zowel de jongens als de meisjes hun
verantwoordelijkheid laten opnemen.

01.14 Maggie De Block (VLD):

Les jeunes doivent se protéger lors
de rapports sexuels occasionnels,
se protéger contre les maladies et
contre les grossesses non
désirées. Les jeunes gens
amoureux ne se rendent pas dans
un centre de planning familial, ils
ont besoin d'une protection
immédiate. Le terme 'chèque' ne
constitue peut-être pas un choix
très heureux, mais les préservatifs
peuvent s'avérer très utiles. Pour
utiliser une expression à la mode,
tâchons de cultiver un réflexe du
préservatif.

01.15 Catherine Doyen-Fonck (cdH): Monsieur le ministre, je vous

remercie pour votre réponse. Pour ma part, j'aimerais revenir sur deux
éléments relatifs à la problématique de la tranche d'âge supérieure.

J'ai bien compris que vous étiez tributaire de contraintes budgétaires
extrêmement importantes. Ceci m'amène à formuler deux remarques:

- La première, c'est qu'un effet positif ne se remarquera que d'ici
quelques années, puisque le pourcentage restera important dans la
tranche d'âge 20-24 et de surcroît, dans la tranche d'âge des 25-30.
- La deuxième, c'est que le jeune âge de la première grossesse est un
facteur de risque de recours répété à une IVG. Voilà qui risque de
nouveau, en l'absence de couverture de cette tranche d'âge des 20-25
ans, de poser des problèmes de répétition d'IVG.

Par ailleurs, ne serait-il pas nécessaire à moins que vous ne l'ayez
inclus dans ce chèque d'envisager d'améliorer l'accessibilité à la
pilule du lendemain, qui permettrait de ne pas recourir à une véritable
interruption volontaire de grossesse?

01.15 Catherine Doyen-Fonck

(cdH): De maatregel zal pas na
verloop van enkele jaren zijn
vruchten afwerpen. Het percentage
ongewenste zwangerschappen zal
immers hoog blijven in de
leeftijdscategorie 20-24 én 25-30.
Hoe jonger men is wanneer de
eerste ongewenste zwangerschap
zich voordoet, hoe groter de kans
dat er nog volgen. Het risico van
verscheidene ongewenste
zwangerschappen is dus niet
denkbeeldig.

Is het niet wenselijk maatregelen te
nemen om de aanschaf van de
morning-afterpil laagdrempeliger te
maken?

01.16 Alexandra Colen (VLAAMS BLOK): Mijnheer de minister, ik

meen dat u oprecht begaan bent met de problematiek van de
tienerzwangerschap en van seksueel overdraagbare ziekten, maar ik
geloof nog altijd niet dat dit de oplossing kan zijn, ook niet preventief.

Ik denk dat het effect op het gedrag van jongeren in het algemeen er
niet een zal zijn van het aanbrengen van meer verantwoordelijkheidszin,
maar veeleer zal stimuleren tot lossere recreatieve seks, want men
heeft zijn cheque toch op zak.

Ik denk dat dit de algemene tendensen zijn en in die zin denk ik ik
begrijp ook de controverse daarover en ik hoor het ook van mensen uit
mijn omgeving dat de boodschap eigenlijk verkeerd overkomt.
Vandaar de argwaan bij mensen, zeker bij mensen die verantwoordelijk
zijn voor jongeren, tegenover uw initiatief. Bovendien, enerzijds worden
we voortdurend, ook in de pers, om de oren geslagen met het argument

01.16 Alexandra Colen

(VLAAMS BLOK): Je pense que le
ministre est sincèrement concerné
par la problématique de la
grossesse chez les adolescentes
et des maladies sexuellement
transmissibles. Les chèques ne
peuvent toutefois pas apporter de
solution. Il importe d'inculquer aux
jeunes le sens des responsabilités
plutôt que de leur distribuer des
chèques légitimant leurs moeurs
dissolues.

La mesure s'inscrit dans l'air du
temps mais on est en droit de se

04/11/2003

CRIV 51

COM 039

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

over prioriteiten binnen de gezondheidszorg en met het argument dat er
budgettaire beperkingen zijn en dat er keuzes gemaakt moeten worden.
Anderzijds komt u nu met een maatregel voor iets wat modieus is,
populair, tot de flitsende jongerencultuur behorend waarvoor u geld
kunt vrijmaken, terwijl er inderdaad duizenden mensen zijn in allerlei
situaties die wachten op de terugbetaling van meer levensnoodzakelijke
geneesmiddelen, die niet te maken hebben met hun keuze van
levensstijl. Mensen die ook geen politieke lobby of geen populaire lobby
bij de media hebben om plots postmodieus te worden, krijgen geen
aandacht. Want het is zo, wat modieus is krijgt aandacht en daar wordt
van alles voor gedaan. Daarom denk ik dat heel deze discussie - dan
sluit ik mij aan bij de heer Goutry - veel dieper gaat dan doodgewoon
die anticonceptiecheques zelf, hetgeen ik vroeger ook al gezegd heb.
Het gaat om de legitimiteit van de ziekteverzekering, zoals ze op dit
moment in ons land bestaat. De keuzes die gemaakt worden, zullen
bepalen of die legitimiteit blijft of niet.

demander si elle se justifie dans un
système de sécurité sociale aussi
sollicité que le nôtre. La discussion
dépasse la question des chèques,
elle concerne la légitimité de
l'assurance maladie. Les choix qui
sont opérés détermineront si cette
légitimité reste de mise ou pas.

01.17 Annelies Storms (sp.a-spirit): Mijnheer de minister, ik denk dat

de grote verdienste erin bestaat dat u het taboe, dat nog altijd rust
onder de jongeren op seks, bespreekbaar maakt. Het is vreemd dat in
de zogezegde open informatiemaatschappij waarin wij leven, er toch
een stijging is van het aantal tienerzwangerschappen. Ik denk dat er
daar echt een groot taboe op rust. Ik denk dat het een grote verdienste
is van u, om dat taboe bespreekbaar te maken door die maatregelen in
te voeren. U heeft ook aangekondigd dat er over gesproken zal worden
zowel op school als onder de jongeren. Ik denk dat dit op zich al een
heel grote verdienste is van deze maatregel. Wat het effect op termijn
zal zijn, zullen we ook op termijn moeten zien.

Ik had nog willen vragen hoe u eigenlijk het overleg of een eventuele
samenwerking ziet met de Gemeenschappen, of met de scholen
inzake een preventiebeleid. Ik denk dat dit een aspect is dat u daarnet
niet echt heeft aangehaald.

01.17 Annelies Storms (sp.a-

spirit): Un des grands mérites de la
mesure est qu'elle permet d'aborder
un sujet tabou, à savoir la vie
sexuelle des jeunes. Il faudra
mesurer l'effet de la mesure à plus
long terme. Je n'ai pas obtenu de
réponse à ma question concernant
les modalités de la coopération
avec les Communautés.

Le président: Je donne la parole à Mme Lejeune car ce sont d'abord ceux qui ont posé des questions qui
peuvent intervenir. Le Règlement prévoit l'intervention d'une personne par groupe mais je permets de déroger à
cette règle car je considère que tout le monde a le droit de parler.

01.18 Josée Lejeune (MR): Monsieur le président, je voudrais féliciter

M. le ministre pour la qualité de sa réponse. Je souhaite que ce projet
rencontre un franc succès. J'ajoute qu'il est très important de tout
mettre en oeuvre pour accompagner cette distribution de chèques car il
ne faudrait pas que l'on soit de "simples" distributeurs.

Monsieur le ministre, vous avez raison d'avoir attiré l'attention sur la
nécessité d'impliquer tous les acteurs de terrain. Il faut attendre le
temps nécessaire pour avoir un projet qui tienne la route. Aller trop vite
serait une grosse erreur. Il y a encore du travail à réaliser au niveau des
modalités et je vous encourage dans cette voie, monsieur le ministre.

01.18 Josée Lejeune (MR): Ik

hoop dat dat plan een groot succes
wordt. De diverse actoren moeten
daarbij worden betrokken en het
zou een vergissing zijn om
overhaast te werk te gaan, maar ik
kan u alleen maar aanmoedigen om
op de ingeslagen weg voort te
gaan.

01.19 Colette Burgeon (PS): Monsieur le président, monsieur le

ministre, je me réjouis du débat que nous venons de mener car il nous
a permis d'éclaircir quelque peu la situation et de disposer de plus de
renseignements que ceux parus dans la presse.

Effectivement, nous aurions peut-être dû lire les questions orales mais
nous ne l'avons pas fait.

Ce qui est important également, c'est que le débat que nous venons
d'avoir ici à la Chambre, nous permettra de parler un peu plus du
problème qui constitue une forme de mise en garde pour les jeunes.

01.19 Colette Burgeon (PS): Dit

debat geeft ons de gelegenheid om
de jongeren die de aids-discussies
in de jaren 1990 niet hebben
gekend, te waarschuwen.

Ik denk niet dat kinderen hun
ouders in vertrouwen zullen nemen
telkens wanneer zij een nieuwe
relatie aangaan, ook al is hun
onderlinge verstandhouding

CRIV 51

COM 039

04/11/2003

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

Quand nous avons parlé du problème du sida dans les années '90, les
jeunes qui ont 15 ans ou plus aujourd'hui, n'en avaient que 5 ou 10 à
l'époque et ne se préoccupaient nullement de la question. C'est
pourquoi le travail est à remettre à chaque fois sur le métier.

On a parlé des parents et des familles. A ce propos, je ne suis pas
certaine que les enfants se confieront à leurs parents à chaque fois
qu'ils auront une relation et ce, même si l'entente est excellente. Ce
sont des choses très personnelles et je ne suis pas sûre que le
dialogue ait lieu aussi facilement.

Les trois euros dont on a parlé constituent une forme de
remboursement total de certaines pilules. A terme, nous pourrions
peut-être espérer un remboursement généralisé.

Pour conclure, quand M. Goutry dit que l'on consacre de l'argent à ce
problème, je lui réponds que, même si cela ne permet d'éviter qu'un
seul avortement, indépendamment de son coût, avoir inventé ces
chèques, quelle que soit leur dénomination, est une grande victoire
tant budgétaire que morale.

uitstekend.

Het bedrag van 3 euro stemt
overeen met de totale terugbetaling
van bepaalde pillen. Op termijn
zouden wij op een algemene
terugbetaling kunnen hopen.
Mijnheer Goutry, de idee van die
cheques is een grote budgettaire
en morele overwinning, ongeacht de
resultaten die zij zullen opleveren.

01.20 Luc Goutry (CD&V): Mijnheer de voorzitter, misschien is er

toch een belangrijke conclusie aan dit debat vast te knopen, in die zin
dat iedereen, mijnheer de minister, het er roerend over eens is dat dit
een probleem is bij jongeren, dat daar iets moet aan gedaan worden,
dat er absoluut actie moet ondernomen worden. Ons punt gaat dus
helemaal niet daarover, voor alle duidelijkheid.

Ons punt gaat erover met wiens geld en wiens bevoegdheid men hier
speelt. En dit is ons werk ook, denk ik, als legislateur. Wij moeten hier
niet vanuit een emotionele reactie zeggen dat dit interessant en nodig
is. Natuurlijk is dit nodig, maar wij zijn ook diegenen die scherprechter
moeten spelen wat de budgetten betreft en die duidelijk moeten
bepalen waar het geld voor zoiets kan vandaan komen. Welnu, en dat
blijf ik herhalen, ik vind het stuitend dat er voor heel wat behandelingen,
bijvoorbeeld van kankerpatiëntjes, jonge kinderen - stel je maar voor in
gezinnen wat dit betekent -, geen efficiënte middelen voorhanden zijn
en dat die mensen in de problemen komen, terwijl men anderzijds van
datzelfde budget middelen neemt die eigenlijk thuishoren in de
preventie. Dit is een preventieproject, dit is een geïntegreerd project, dit
moet met de Gemeenschappen besproken worden, dit is een zaak van
scholen, van jeugdverenigingen, enz.

Dan is er nog de vraag wat de meest efficiënte methode is om zoiets
aan te pakken. Ik denk niet deze; dat is mijn persoonlijke mening, maar
ik blijf op de lijn, dat is veel belangrijker, dat er tenminste voor die
doelgroep iets moet gebeuren. Dat moet echter niet met het geld van
de ziekteverzekering, want hier bent u - zonder dat u het weet - een
probleem aan het medicaliseren. Dat is geen medisch probleem, dat is
een probleem van mentaliteit, dat is een probleem van
omgangsvorming, dat is een relationeel probleem, van opvoeding, maar
dat is geen probleem alleen van medische aard. Voor de
ziekteverzekering moeten we ons beperken tot de medische
problemen. Mensen hebben situaties die ze niet kunnen voorzien, of ze
worden met zware ziektes geconfronteerd, dan moet er een absolute
dekking zijn uit de verplichte verzekering. Zolang dat niet 100%
gegarandeerd is, zal ik mij nooit met dergelijke acties kunnen akkoord
verklaren.

Mijnheer de minister, ik zou zelfs een tussenvoorstel willen doen,
aangezien u zegt dat u toch nog uw voorstel niet hebt afgerond. Ik zou

01.20 Luc Goutry (CD&V): De

l'avis général, il est urgent de
prendre des mesures. Mais deux
inconnues subsistent : la
provenance des fonds et l'instance
compétente. Il ne faut pas
confondre assurance-maladie et
prévention. Tant que la couverture
de graves problèmes médicaux,
tels que le cancer chez les enfants,
ne sera pas garantie, je
n'approuverai pas ces actions. Si
l'assurance-maladie devait malgré
tout financer ce projet, je pourrais
éventuellement proposer que le
contraceptif soit uniquement
prescrit par le médecin généraliste.
Nous sommes farouchement
opposés à ce que le problème des
grossesses chez les adolescentes,
les MST et les avortements soit
banalisé par la distribution
spectaculaire de chèques pour
l'obtention de la pilule ou de
préservatifs.

04/11/2003

CRIV 51

COM 039

CHAMBRE

-2

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

2003

2004

KAMER

-2

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

misschien zeggen, als u het dan toch op het budget van de
ziekteverzekering inschrijft - want ik zal dat uiteraard niet kunnen
verhinderen - dan zou ik het in uw plaats doen op voorschrift van de
artsen. Dan zou ik er minstens voor zorgen dat daar een contact is,
een consultatie met de huisarts die de gezinstoestand kent, die ook
inzake preventie iets kan doen, en dat men daar tenminste ook een
interactie krijgt met de artsen. Zomaar op een sympathieke manier, op
een flitsende manier dingen ronddelen en dus eigenlijk een probleem
banaliseren, daar zijn wij absolute tegenstander van.

01.21 Maya Detiège (sp.a-spirit): Mijnheer de voorzitter, ik zou toch

even wel kort willen antwoorden. Als men anticonceptie gaat vergelijken
met geneesmiddelen tegen kanker, dan is dat een heel groot verschil in
budget voor het RIZIV en voor de overheid.

Ten tweede, ik vind dat de minister een heel goed initiatief neemt. Ik
heb echter zelf een paar kleine, praktische bedenkingen.

Wat de minimumleeftijd betreft, denk ik dat het beste zou zijn om geen
minimumleeftijd te bepalen. Uiteindelijk beslist immers de arts, het
centrum of de jongere zelf of zij de anticonceptie al dan niet moet
nemen. Stel dat het om iemand van 13 jaar gaat, wat weliswaar
uitzonderlijk zal zijn, dan moet deze persoon in elk geval ook de
toelating kunnen krijgen voor de anticonceptiecheque.

Men zal misschien via de mutualiteiten de cheque aan de jongere willen
geven. Ikzelf ben er een beetje tegen. Zoals Annelies Storms zegt, is er
immers al een zekere schroom bij de jongere. Naar de huisarts stappen
is al een moeilijke stap voor een 13-, 14- of 15-jarige. Als de jongere
dan ook nog eens naar het loket moet stappen, zal de stap dubbel zo
moeilijk zijn. Ik ben eerder voorstander om de cheque rechtstreeks via
de huisartsen of de centra af te geven.

Mijn laatste punt is eerder technisch van aard. De pil kan wel op
voorschrift voor een jaar worden meegegeven door de huisarts. Dat is
technisch mogelijk.

01.21 Maya Detiège (sp.a-spirit):

Un contraceptif ne peut être
comparé à des médicaments
contre le cancer dans le cadre
d'une discussion sur des budgets.

Il n'appartient pas au politique de
fixer l'âge minimal. Cette
responsabilité relève du médecin et
du jeune lui-même. Des jeunes de
treize ans doivent pouvoir avoir
accès, eux aussi, au chèque-
contraception. Il ne convient pas
non plus de distribuer le chèque par
le biais des mutualités, la
consultation du médecin
généraliste constituant déjà une
démarche difficile. En fin de
compte, il est parfaitement
possible, d'un point de vue
technique, de délivrer des
prescriptions pour la pilule
contraceptive valables pour une
durée d'un an.

01.22 Rudy Demotte, ministre: Monsieur le président, je voudrais dire

à Mme Avontroodt que je viens seulement de recevoir la réponse à ses
questions. Il n'y a pas eu de consultation du comité de bioéthique
parce que nous nous basions, je l'ai rappelé tout à l'heure, sur la
conférence interministérielle qui avait déjà déposé ses rapports en
2001. Si nous devions maintenant recourir à la commission de
bioéthique, cela prendrait encore 6 à 8 mois.

01.22 Minister Rudy Demotte:

Het Comité voor bio-ethiek
raadplegen zou 6 tot 8 maanden in
beslag hebben genomen. Wij
hebben ons gebaseerd op de
Interministeriële Conferentie, die
haar verslagen in 2001 heeft
ingediend.

L'incident est clos.
Het incident is gesloten.

La réunion publique de commission est levée à 12.35 heures.
De openbare commissievergadering wordt gesloten om 12.35 uur.