IC863_FIN.doc

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

AGALEV-ECOLO

Anders gaan leven / Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales

CD&V

Christen-Democratisch en Vlaams

Front National

Mouvement réformateur

Parti socialiste

cdH

centre démocrate Humaniste

SP.A

Socialistische Partij Anders

VLAAMS BLOK

Vlaams Blok

VLD

Vlaamse Liberalen en Democraten

VU&ID

Volksunie&ID21

Afkortingen bij de nummering van de publicaties :

Abréviations dans la numérotation des publications :

DOC 50 0000/000 Parlementair document van de 50e zittingsperiode +

basisnummer en volgnummer

DOC 50 0000/000

Document parlementaire de la 50e législature, suivi du n° de
base et du n° consécutif

QRVA

Schriftelijke Vragen en Antwoorden

QRVA

Questions et Réponses écrites

CRIV

Integraal Verslag,met links het definitieve integraal verslag en
rechts het vertaald beknopt verslag van de toespraken (op wit
papier, bevat ook de bijlagen)

CRIV

Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu
intégral définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit
des interventions (sur papier blanc, avec les annexes)

CRIV

Voorlopige versie van het Integraal Verslag (op groen papier)

CRIV

Version Provisoire du Compte Rendu Intégral (sur papier vert)

CRABV

Beknopt Verslag (op blauw papier)

CRABV

Compte Rendu Analytique (sur papier bleu)

PLEN

Plenum (witte kaft)

PLEN

Séance plénière (couverture blanche)

COM

Commissievergadering (beige kaft)

COM

Réunion de commission (couverture beige)

Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail :

publicaties@deKamer.be

Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail :

publications@laChambre.be

CRIV 50

COM 863

05/11/2002

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

COMMISSIE VOOR HET

BEDRIJFSLEVEN, HET

WETENSCHAPSBELEID, HET
ONDERWIJS, DE NATIONALE

WETENSCHAPPELIJKE EN

CULTURELE INSTELLINGEN, DE

MIDDENSTAND EN DE

LANDBOUW

COMMISSION DE L'ECONOMIE, DE

LA POLITIQUE SCIENTIFIQUE, DE

L'EDUCATION, DES INSTITUTIONS

SCIENTIFIQUES ET

CULTURELLES NATIONALES, DES

CLASSES MOYENNES ET DE

L'AGRICULTURE

van

DINSDAG

NOVEMBER

2002

10:00 uur

______

MARDI

NOVEMBRE

2002

10:00 heures

______

De vergadering wordt geopend om 10.07 uur door de heer Jos Ansoms, voorzitter.
La séance est ouverte à 10.07 heures par M. Jos Ansoms, président.

01 Vraag van mevrouw Trees Pieters aan de staatssecretaris voor Energie en Duurzame

Ontwikkeling, toegevoegd aan de minister van Mobiliteit en Vervoer, over "de handel in
broeikasgas-uitstootrechten" (nr. A216)

01 Question de Mme Trees Pieters au secrétaire d'Etat à l'Energie et au Développement durable,

adjoint à la ministre de la Mobilité et des Transports, sur "le commerce de droits d'émission de
gaz à effet de vue" (n° A216)

01.01 Trees Pieters (CD&V): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

minister, de Europese richtlijn tot regeling van de handel in
broeikasgasuitstootrechten die op dit ogenblik ter bespreking voorligt,
is cruciaal voor het Belgisch bedrijfsleven. Een onoordeelkundige
invoering van de handel in emissierechten dreigt de Belgische
economie in het algemeen en de energie-intensieve bedrijfstakken in
het bijzonder op te zadelen met een onoverbrugbare
concurrentiehandicap tegenover Europese concurrenten. Dit zou
natuurlijk ernstige gevolgen kunnen hebben voor de economische
activiteit, de investeringen en de werkgelegenheid in ons land. Op 10
oktober keurde het Europees Parlement een ontwerprichtlijn goed die
een lineaire vermindering van de broeikasgassen inhoudt zonder
rekening te houden met de energie-efficiëntie van de
ondernemingen. Bovendien werd een amendement goedgekeurd dat
bepaalt dat 15% van de initiële rechten zou worden geveild. Het
Belgisch bedrijfsleven heeft zich al scherp verzet tegen de actuele
modaliteiten die ingeschreven zijn in de ontwerprichtlijn. Zij
waarschuwen dat een cap and trade-aanpak catastrofale gevolgen
zou hebben voor de ontwikkeling van de in België gevestigde
energie-intensieve bedrijfstakken. Bovendien zou een veiling van de
rechten de schaarse financiële middelen van de bedrijven afromen,
middelen die de ondernemingen anders zouden kunnen aanwenden,
onder meer voor investeringen in rationeel energiegebruik. Door de

01.01 Trees Pieters (CD&V): La

directive européenne qui régit les
échanges commerciaux de droits
d'émission de gaz à effet de serre
revêt une importance capitale
pour les entreprises belges. Avec
l'introduction inadéquate du
commerce en droits d'émission,
les sociétés belges risquent de se
retrouver face à un handicap
irrattrapable sur le plan de la
compétitivité.

Le 10 octobre dernier, le
Parlement européen a adopté un
projet de directive visant à réduire
linéairement les émissions de gaz
à effet de serre, sans tenir compte
des performances énergétiques
des entreprises. Les sociétés
belges ont déjà émis de vives
protestations contre les modalités
de ce projet de directive. Une

05/11/2002

CRIV 50

COM 863

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

relatief sterke reductiedoelstelling voor België zouden de Belgische
energie-intensieve ondernemingen zich bij een dergelijke veiling
immers meer en/of duurdere broeikasgasuitstootrechten moeten
aanschaffen dan de Europese concurrenten.

Mijn vraag is dan ook vierledig. Welk standpunt neemt de Belgische
regering in over de concrete bepalingen in deze richtlijn?

Is de minister het ermee eens dat de regeling zoals ze nu is
ontworpen perverse effecten op het milieu zou kunnen hebben, in die
zin dat de Belgische energie-efficiënte bedrijven zouden worden
benadeeld ten gunste van minder energie-efficiënte bedrijven in het
buitenland?

Wordt met de voorliggende aanpak van cap and trade geen afbreuk
gedaan aan de geharmoniseerde Europese markt omdat er geen
level playing field meer zal zijn?

Ten slotte, hoe zal de regering de belangen van de Belgische
bedrijven actief verdedigen? Welke initiatieven neemt zij daartoe?

vente publique grèverait
notamment les faibles moyens
financiers des entreprises, la
Belgique s'étant vu imposer un
objectif de réduction relativement
important.

Quelle est la position du
gouvernement belge par rapport à
la directive? La réglementation
peut-elle avoir pour effet pervers
que les entreprises efficaces sur
le plan énergétique soient
desservies en faveur d'entreprises
moins efficaces dans ce domaine
et établies à l'étranger?
L'approche cap and trade ne
constitue-t-elle pas une atteinte au
marché européen harmonisé?
Comment le gouvernement belge
compte-t-il défendre activement
les intérêts des entreprises
belges?

01.02 Minister Olivier Deleuze: Ik dank u, mevrouw Pieters, voor uw

vraag. Eerst en vooral zou ik erop willen wijzen dat het Kyoto-
protocol absolute emissieplafonds vastlegt voor de totale uitstoot van
broeikasgassen in België. De Europese Gemeenschap zal onder het
protocol als één aparte partij beoordeeld worden. Indien de Europese
doelstelling niet gehaald wordt, zullen de lidstaten individueel
aansprakelijk worden gesteld. De juridische en economische
consequenties van niet-nalevingen zijn verregaand. Elke lidstaat die
zijn doelstelling niet haalt, zal het tekort aan emissierechten moeten
herstellen en een bijkomende boete van 30% van dit tekort opgelegd
krijgen. Wordt de Europese doelstelling gehaald, dan stelt de
Verenigde Naties geen enkele lidstaat in gebreke. Daarom stelde de
Europese Commissie eind 2001 de richtlijn over emissiehandel in
broeikasgassen voor. Op basis van dit voorstel zouden er in de
periode 2005-2012 emissierechten verhandeld worden binnen een
Europese markt en voor een aantal industriële sectoren. De richtlijn
legt dus een objectieve verantwoordelijkheid vast voor deze
doelgroepen. De richtlijn laat toe om de uitstoot van broeikasgassen
binnen de Europese Gemeenschap te verminderen tegen lagere
marginale reductiekosten binnen de totale toegelaten emissieruimte.
België staat volledig achter het concept en de belangrijkste principes
van de richtlijn emissiehandel zoals ze door de Commissie werd
voorgesteld eind 2001. Ik heb dit standpunt verdedigd op de
Europese Raad voor het Leefmilieu van 10 oktober laatstleden. De
rechten die aan industriële installaties worden toegekend op basis
van nationale toewijzingsplannen, gelden aanvankelijk van 2005 tot
2007 en worden daarna om de vijf jaar herzien.

De lidstaten moeten bij toekenning rekening houden met hun
nationale reductieverplichtingen, met de Europese concurrentieregels
en met een aantal geharmoniseerde randvoorwaarden die als bijlage
in de richtlijn zijn opgenomen. Bij de verdeling moet de
verantwoordelijkheid van de industriële actoren afgewogen worden
tegen de inspanning van huishoudens, transportsector en andere

01.02 Olivier Deleuze, secrétaire

d'État: Le protocole de Kyoto fixe
des plafonds absolus pour les
émissions totales de gaz à effet
de serre en Belgique. Dans le
cadre de ce protocole, l'Union
européenne sera jugée comme
une seule partie. Si les objectifs
européens ne sont pas atteints, la
responsabilité en incombera
individuellement aux différents
Etats membres, avec les graves
conséquences juridiques et
économiques qui peuvent en
découler. C'est pour cette raison
que la Commission européenne a
proposé, fin 2001, une directive
permettant le commerce des
droits d'émission au sein du
marché européen pour une série
de secteurs, entre 2005 et 2012.
La Belgique adhère pleinement à
ce principe.

Les droits octroyés aux
installations industrielles en
fonction de plans d'attribution
nationaux seront initialement
valables de 2005 à 2007 et seront
ensuite revus tous les cinq ans.
L'octroi des droits doit tenir
compte des engagements
nationaux de réduction et des
règles européennes en matière de

CRIV 50

COM 863

05/11/2002

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

doelgroepen die niet onder de richtlijn vallen.

De toekenning van emissierechten in de pre-Kyoto-periode, het is te
zeggen 2005-2007, zou in eerste instantie gratis gebeuren op basis
van een nationaal toewijzingsplan. De economische kostprijs voor
het bedrijfsleven zal dus uitermate beperkt blijven. Het Europees
Parlement heeft inderdaad op 10 oktober 2002 beslist dat de
toekenning van emissierechten vanaf 2008 gedeeltelijk gratis voor
85% - en gedeeltelijk door veiling voor 15% - zal moeten gebeuren.
Het laatste voorstel van het Deense voorzitterschap stelt voor om de
toewijzing vanaf 2008 vast te leggen op basis van de ervaring tussen
2005 en 2007. Hierover zal nog verder moeten onderhandeld
worden. Een Europese regeling van emissiehandel is om diverse
redenen nodig. De lidstaten en hun maatschappelijke doelgroepen
zijn samen veel beter in staat om de kosten omlaag te brengen dan
wanneer zij dit op eigen houtje proberen te bereiken. Dank zij dit
initiatief voorkomt men dat de emissiemarkt versnipperd raakt en dat
lidstaten eigen normen opstellen die de concurrentieverhoudingen
scheeftrekken.

concurrence. Jusqu'en 2007,
l'octroi serait gratuit. A partir de
2008 il ne le sera plus qu'à
concurrence de 85 pour cent, les
15 pour cent restants étant vendus
aux enchères. La présidence
danoise a proposé que les octrois,
à partir de 2008, soient fixés en
fonction de l'expérience acquise
entre 2005 et 2007 mais rien n'a
encore été décidé à ce sujet.

Ensemble, les Etats membres
peuvent comprimer les coûts bien
plus efficacement que seuls. La
directive permet d'éviter un
morcellement du marché des
émissions et une distorsion de la
concurrence.

Bovendien kunnen lidstaten belangrijke praktijkervaring opdoen
vooraleer het protocol in werking treedt. Ik ben er met andere
woorden van overtuigd dat de huidige richtlijn de juiste manier is om
Belgische en Europese bedrijven te behoeden voor
concurrentievervalsingen in het buitenland. Indien de richtlijnen
aanvullende investeringen in energie-efficiëntie veroorzaken, dan
kan ik dit alleen maar toejuichen. Het zal onze energie-intensieve
bedrijven op korte termijn een belangrijk concurrentieel voordeel
opleveren. De Europese richtlijn met cap and trade-aanpak versterkt
juist de geharmoniseerde markt en creëert een uitzonderlijk
ingenieus level playing field zoals u het noemt in uw vraag. Naast de
vijftien lidstaten van de Europese Gemeenschap zullen vanaf 2005
alle kandidaat-lidstaten in het systeem zitten en bovendien zullen
Noorwegen, IJsland en Zwitserland zeer waarschijnlijk deelnemen.

Tijdens de Europese onderhandeling met betrekking tot deze richtlijn
is België een van de grote pleitbezorgers geweest om een maximaal
geharmoniseerd systeem te verzekeren. Zo stelden wij dat de richtlijn
geen uitzonderingsmaatregelen mag bevatten die geschreven zijn op
maat van individuele lidstaten. België uitte zich tegen het
zogenaamde opt-outprincipe, tegen de opt-in en pleitte voor een
maximale harmonisatie van deze allocatiecriteria in de nationale
toewijzingsplannen. Dit komt uiteraard onze bedrijven ten goede.
Toch had ik graag verduidelijkt dat deze thematiek alle
maatschappelijke doelgroepen aanbelangt. Emissierechten kunnen
namelijk slechts een keer uitgegeven worden.

Si le système génère des
investissements supplémentaires
dans le cadre de l'efficacité
énergétique, je ne puis que m'en
réjouir. A court terme, cela
représentera toutefois un
avantage concurrentiel certain
pour nos entreprises qui
consomment de l'énergie de
manière importante.

La directive européenne vise
précisément à renforcer
l'harmonisation du marché. Tous
les Etats membres candidats
participeront à ce système à partir
de 2005 et la Norvège, l'Islande et
la Suisse très probablement
aussi.

Lors des négociations, la Belgique
a été l'un des plus fervents
défenseurs d'une harmonisation
maximale du système. Nous nous
opposons aux mesures
d'exception taillées sur mesure
pour certains Etats membres et au
principe opt in/opt out.

De voorzitter: Dank u wel, mijnheer de staatssecretaris. Een reactie?

01.03 Trees Pieters (CD&V): Dank u, mijnheer de voorzitter.

Mijnheer de staatssecretaris, ik dank u voor het uitgebreide antwoord
waardoor wij dan toch min of meer de zekerheid hebben dat er in
dezen goed gewerkt werd. Ik heb alleen twee vragen om toelichting.
Wanneer u zegt dat er een verhandeling mogelijk is binnen de markt
en binnen de economische sectoren, zou het dan mogelijk zijn om
dat even te verduidelijken? U zegt ook dat België wat natuurlijk

01.03 Trees Pieters (CD&V): Le

secrétaire d'Etat peut-il fournir
davantage de précisions sur la
possibilité de négocier des droits
d'émission au sein des secteurs
économiques? La Belgique a
préconisé une harmonisation

05/11/2002

CRIV 50

COM 863

KAMER

-5

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2002

2003

CHAMBRE

-5

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

positief is gepleit heeft voor een maximum aan harmonisatie
tussen de lidstaten en dat er dus geen uitzonderingen kunnen tot
stand komen op basis van de individuele lidstaten, dat u dus
geopteerd hebt voor het opt-outprincipe. Bent u er zeker van dat dit
gehonoreerd wordt, of zijn er nog altijd escapaderoutes mogelijk?

maximale entre les Etats
membres. Le secrétaire d'Etat est-
il certain que cette harmonisation
sera réalisée?

01.04 Minister Olivier Deleuze: Mevrouw Pieters, wat uw eerste

vraag betreft. De richtlijn bepaalt in de bijlage een aantal sectoren
die de richtlijn zullen kunnen gebruiken. Zo zal het gebeuren.
Natuurlijk, het is geldig voor heel Europa. Bijvoorbeeld de
energiesector, zowel van België als van de veertien andere lidstaten,
zal volgens de richtlijn in staat zijn om emissiehandel te doen in
Europa. Ik spreek wel voor de richtlijn, dus het is op het Europese
territorium. Zo vermijdt men concurrentie tussen de bedrijven van
een land tot een ander, want natuurlijk de marginale prijs van een ton
CO

-verlaging zal dezelfde zijn, gezien de handel die nu plaatsvindt.

Wat uw tweede vraag betreft, is het probleem het volgende.
Sommige landen wilden de mogelijkheid hebben om een of meer
sectoren daarvan uit te sluiten. Die zouden niet de richtlijn gebruiken,
maar andere systemen.Sommige landen wensten ook die
mogelijkheid te hebben. De eerste optie is "opt out": wij mogen
sectoren nemen uit de richtlijn. Het tweede punt is "opt in". Het is te
zeggen, sommige landen wilden de mogelijkheid hebben om andere
sectoren daarin onder te brengen. Er is geen beslissing. De volgende
raad voor Leefmilieu daarover is eind november of begin december.
Men verwacht een akkoord eind november of begin december.

Het standpunt van België is het volgende. Ten eerste, wij wensen
geen "opt in" noch "opt out". Wij denken dat de richtlijn moet zeggen
welke sectoren deelnemen. Punt aan de lijn.

Ten tweede, ingeval een aantal belangrijke landen zijn het daar
niet mee eens - zij opt-in- en opt-outmogelijkheden wensen te
hebben, pleiten wij voor twee beperkingen. Op dit punt staan we
zeker niet geïsoleerd. De eerste beperking is te weten of dit
uitsluitend geldig is voor de eerste pre-Kyoto-periode 2005-2007 en
niet voor de periode 2008-2012. De tweede beperking is te weten
welke de voorwaarden zijn voor deze opt-in en opt-out. Ik geef twee
voorbeelden. Wat de opt-in betreft, moet men de emissies van deze
sectoren kennen. Wat landbouw betreft, moeten we de emissies
kennen die geen CO

zijn maar een ander broeikasgas zoals CH

methaan. We moeten weten of er op dit ogenblik inventarissen
bestaan van methaan en hoe die gecontroleerd zullen worden.
Landbouw is vele kleine bronnen en niet een paar grote. We zeggen
neen tegen opt-in. Als we het toch toelaten, mag dit alleen gedurende
de eerste periode en moeten we zekerheid hebben over de meting
en berekening. Ook de opt-out willen wij alleen toestaan tijdens de
eerste periode 2005-2007. Ook op dit vlak moet de Commissie het
mandaat krijgen om zeker te zijn dat de sectoren die gedurende de
eerste periode uit het systeem zouden vallen een zelfde type
beperkingen wordt opgelegd. Mocht een land beslissen dat zijn
elektrische sector niet wordt opgenomen in de richtlijn, dan moet de
Commissie de gelegenheid hebben te zeggen dat dit kan voor de
periode 2005-2007 en moet ze weten welke maatregelen het land zal
nemen om er zeker van te zijn dat het zijn elektrische sector ook
beperkingen zal opleggen inzake de CO

-uitstoot.

01.04 Olivier Deleuze, secrétaire

d'État: La directive englobe tous
les secteurs. Elle s'applique à tous
les pays de l'Union européenne et
vise à réprimer la concurrence
déloyale.

Certains pays souhaitaient avoir la
possibilité de retrancher du
système un ou plusieurs secteurs
ou, au contraire, d'en ajouter. Il
s'agit du principe "opt in, opt out".
Une décision sera certainement
prise à ce sujet fin novembre ou
début décembre. La Belgique est
opposée à ce système. S'il devait
malgré tout être approuvé, nous
souhaitons fixer deux limites : les
exceptions peuvent uniquement
être tolérées jusqu'en 2007 et les
conditions spécifiques doivent être
clairement précisées. Ainsi, le
taux d'émission des secteurs doit
être précisément connu.