SÉANCE PLÉNIÈRE

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

AGALEV-ECOLO

Anders gaan leven / Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales

CD&V

Christen-Democratisch en Vlaams

FN Front

National

PRL FDF MCC

Parti Réformateur libéral Front démocratique francophone-Mouvement des Citoyens pour le Changement

PS Parti

socialiste

PSC Parti

social-chrétien

SP.A

Socialistische Partij Anders

VLAAMS BLOK

Vlaams Blok

VLD

Vlaamse Liberalen en Democraten

VU&ID Volksunie&ID21

Afkortingen bij de nummering van de publicaties :

Abréviations dans la numérotation des publications :

DOC

0000/000

Parlementair document van de 50e zittingsperiode +

basisnummer en volgnummer

DOC 50 0000/000

Document parlementaire de la 50e législature, suivi du n° de
base et du n° consécutif

QRVA

Schriftelijke Vragen en Antwoorden

QRVA

Questions et Réponses écrites

CRIV

Integraal Verslag,met links het definitieve integraal verslag en
rechts het vertaald beknopt verslag van de toespraken (op wit
papier, bevat ook de bijlagen)

CRIV

Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu
intégral définitif et, à droite, le compte rendu analytique traduit
des interventions (sur papier blanc, avec les annexes)

CRIV

Voorlopige versie van het Integraal Verslag (op groen papier)

CRIV

Version Provisoire du Compte Rendu Intégral (sur papier vert)

CRABV Beknopt Verslag (op blauw papier)

CRABV Compte

Rendu Analytique (sur papier bleu)

PLEN

Plenum (witte kaft)

PLEN

Séance plénière (couverture blanche)

COM

Commissievergadering (beige kaft)

COM

Réunion de commission (couverture beige)

Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers
Bestellingen :
Natieplein 2
1008 Brussel
Tel. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.deKamer.be
e-mail : alg.zaken@deKamer.be

Publications officielles éditées par la Chambre des représentants
Commandes :
Place de la Nation 2
1008 Bruxelles
Tél. : 02/ 549 81 60
Fax : 02/549 82 74
www.laChambre.be
e-mail : aff.generales@laChambre.be

CRIV 50

COM 629

15/01/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

INHOUD

SOMMAIRE

Samengevoegde vragen van

Questions jointes de

- de heer Jef Valkeniers aan de staatssecretaris
voor Ontwikkelingssamenwerking, toegevoegd
aan de minister van Buitenlandse Zaken, over "de
opmerkingen van het Rekenhof over 'Het
Internationaal Huis'" (nr. 6064)

- M. Jef Valkeniers au secrétaire d'Etat à la
Coopération au développement, adjoint au
ministre des Affaires étrangères, sur "les
observations de la Cour des comptes concernant
'La Maison Internationale'" (n° 6064)

Sprekers: Dirk Pieters, Jef Valkeniers, Eddy
Boutmans, staatssecretaris voor Ontwikke-
lingssamenwerking

Orateurs: Dirk Pieters, Jef Valkeniers, Eddy
Boutmans, secrétaire d'Etat à la Coopération
au développement

Interpellatie van de heer Jef Valkeniers tot de
vice-eerste minister en minister van Buitenlandse
Zaken en tot de staatssecretaris voor
Ontwikkelingssamenwerking, toegevoegd aan de
minister van Buitenlandse Zaken, over "de
noodzakelijkheid van een financieringsprogramma
voor vier pilootscholen in Centraal-Afrika"
(nr. 1040)

Interpellation de M. Jef Valkeniers au vice-premier
ministre et ministre des Affaires étrangères et au
secrétaire d'Etat à la Coopération au
développement, adjoint au ministre des Affaires
étrangères, sur "la nécessité de prévoir un
programme de financement pour quatre écoles
pilotes en Afrique centrale" (n° 1040)

Sprekers: Jef Valkeniers, Eddy Boutmans,
staatssecretaris voor Ontwikkelingssamen-
werking, Mark Eyskens, Dirk Van der
Maelen, voorzitter van de SP.A-fractie

Orateurs: Jef Valkeniers, Eddy Boutmans,
secrétaire d'Etat à la Coopération au
développement, Mark Eyskens, Dirk Van der
Maelen, président du groupe SP.A

Vraag van de heer Jef Valkeniers aan de
staatssecretaris voor Ontwikkelingssamen-
werking, toegevoegd aan de minister van
Buitenlandse Zaken, over "de
samenwerkingsverbonden tussen NGO's
onderling en NGO's en VZW's" (nr. 6060)

Question de M. Jef Valkeniers au secrétaire d'Etat
à la Coopération au développement, adjoint au
ministre des Affaires étrangères, sur "les liens de
coopération entre les ONG ainsi qu'entre les ONG
et les ASBL" (n° 6060)

Sprekers: Jef Valkeniers, Eddy Boutmans,
staatssecretaris voor Ontwikkelingssamen-
werking

Orateurs: Jef Valkeniers, Eddy Boutmans,
secrétaire d'Etat à la Coopération au
développement

Samengevoegde vragen van

Questions jointes de

- de heer Jef Valkeniers aan de staatssecretaris
voor Ontwikkelingssamenwerking, toegevoegd
aan de minister van Buitenlandse Zaken, over "de
evolutie van ontwikkelingssamenwerking op
Europees vlak" (nr. 6063)

- M. Jef Valkeniers au secrétaire d'Etat à la
Coopération au développement, adjoint au
ministre des Affaires étrangères, sur "l'évolution
de la coopération au développement au niveau
européen" (n° 6063)

Sprekers: Jef Valkeniers, Eddy Boutmans,
staatssecretaris voor Ontwikkelingssamen-
werking

Orateurs: Jef Valkeniers, Eddy Boutmans,
secrétaire d'Etat à la Coopération au
développement

Vraag van de heer Jef Valkeniers aan de
staatssecretaris voor Ontwikkelingssamen-
werking, toegevoegd aan de minister van
Buitenlandse Zaken, over "opmerkingen van het
Rekenhof betreffende BTC" (nr. 6062)

Question de M. Jef Valkeniers au secrétaire d'Etat
à la Coopération au développement, adjoint au
ministre des Affaires étrangères, sur "les
observations de la Cour des comptes concernant
la CTB" (n° 6062)

CRIV 50

COM 629

15/01/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

COMMISSIE VOOR DE

BUITENLANDSE BETREKKINGEN

COMMISSION DES RELATIONS

EXTÉRIEURES

van

DINSDAG

JANUARI

2002

15:00 uur

______

MARDI

JANVIER

2002

15:00 heures

______

De vergadering wordt geopend om 15.10 uur door de heer Pierre Chevalier, voorzitter.
La séance est ouverte à 15.10 heures par M. Pierre Chevalier, président.

De voorzitter: Collega's, ik stel voor dat wij met het tweede
agendapunt beginnen, de samengevoegde vragen van de heren Jef
Valkeniers en Dirk Pieters. Voor het overige komen vandaag alleen
vragen en een interpellatie van de heer Valkeniers aan bod. De heer
Pieters heeft bijgevolg de mogelijkheid om de vergadering na zijn
vraag te verlaten als hij dat wenst.

Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de voorzitter, ik moet in de commissie
voor de Justitie straks ook een wetsvoorstel verdedigen. Maar ik ben
het ermee eens dat de heer Pieters met zijn vraag begint.

De voorzitter: Mijnheer Valkeniers, als u weggaat, is hier niemand
meer om vragen te stellen. De diensten van de Kamer vinden dat
onmiddellijk goed.

01 Samengevoegde vragen van

- de heer Dirk Pieters aan de staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking, toegevoegd aan de
minister van Buitenlandse Zaken, over "de opmerkingen van het Rekenhof in verband met de
oprichting, werking en financiering van de VZW Internationaal Huis" (nr. 5986)
- de heer Jef Valkeniers aan de staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking, toegevoegd aan de
minister van Buitenlandse Zaken, over "de opmerkingen van het Rekenhof over 'Het Internationaal
Huis'" (nr. 6064)

01 Questions jointes de

- M. Dirk Pieters au secrétaire d'Etat à la Coopération au développement, adjoint au ministre des
Affaires étrangères, sur "les observations de la Cour des comptes concernant la création, le
fonctionnement et le financement de l'ASBL Maison internationale" (n° 5986)
- M. Jef Valkeniers au secrétaire d'Etat à la Coopération au développement, adjoint au ministre des
Affaires étrangères, sur "les observations de la Cour des comptes concernant 'La Maison
Internationale'" (n° 6064)

01.01 Dirk Pieters (CD&V): Mijnheer de voorzitter, collega's, ik vind

het vriendelijk dat ik mag voorgaan.

Mijn vraag is gebaseerd op het 58

ste

boek van het Rekenhof. Het

Rekenhof becommentarieert in dat boek de stand van een aantal
dossiers in enkele sectoren. Eén van die dossiers is de Vereniging
Zonder Winstoogmerk "Het Internationaal Huis". Daarover werd aan
de staatssecretaris al een aantal vragen gesteld. Na de antwoorden
van de staatssecretaris blijven enkele vragen toch nog onbeantwoord.

01.01 Dirk Pieters (CD&V): Dans

son 158

cahier d'observations, la

Cour des comptes formule
certaines remarques à l'adresse
du secrétaire d'État en ce qui
concerne l'ASBL "La Maison
internationale", à propos de
laquelle la réponse du secrétaire
d'État n'a pas dissipé toutes les

15/01/2002

CRIV 50

COM 629

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Enkele aandachtspunten hebben blijkbaar nog niet de gewenste
oplossing gekregen. Met onze vraag willen wij de verdere
standpunten van de staatssecretaris vernemen.

Het Rekenhof maakt drie opmerkingen.

Ten eerste, het Rekenhof dringt aan op een duidelijk onderscheid
tussen de werkingssubsidies en projectsubsidies en op een duidelijke
bestemming van een positief exploitatieresultaat. Voorts moet
dubbele subsidiëring worden vermeden. Daarmee bedoel ik dat
exploitatiekosten soms tweemaal ten laste van het departement
worden gelegd. De eerste keer worden ze door de VZW "Het
Internationaal Huis" aangerekend op de werkingssubsidie, de tweede
keer worden ze door die VZW afzonderlijk gefactureerd aan het
departement. Mijnheer de staatssecretaris, hoe zal u daaraan
tegemoet komen?

Ten tweede, elke wettelijke machtiging om bepaalde staatstaken aan
de VZW Het Internationaal Huis te delegeren, ontbreekt. Met de
oprichting van de VZW Het Internationaal Huis ging volgens het
Rekenhof zelfs een bevoegdheidsoverschrijding gepaard, omdat in
beginsel alleen de wetgever de uitvoering van een op de staat
berustende opdracht kan toevertrouwen aan een privaatrechtelijke
instelling. De staatssecretaris zou die wettelijke basis verlenen via de
programmawet. Voor zover ik weet, is dat echter niet gebeurd.

Ten derde, het Rekenhof laakt dat tot op heden de overeenkomst niet
aan haar werd voorgelegd waarin afspraken zouden worden
vastgelegd over het beheer, de huur, de uitrusting, de functie en de
activiteiten, het personeel en de subsidiëring. Mijnheer de
staatssecretaris, zal u die overeenkomst alsnog voorleggen? Zo ja,
wanneer?

interrogations.

La Cour des comptes insiste pour
qu'une nette distinction soit établie
entre les subventions de
fonctionnement et les subventions
destinées aux projets et pour que
le résultat positif d'exploitation
reçoive une affectation claire. Il
faut éviter un double
subventionnement. Comment le
secrétaire d'État donne-t-il suite à
ces remarques?

Il n'y a pas d'habilitation légale
permettant de déléguer des
missions de l'État à l'ASBL. Seul le
législateur peut confier une
mission de l'État à une institution
de droit privé. Le secrétaire d'État
allait résoudre ce problème par le
biais de la loi-programme. L'a-t-il
fait?

La Cour des comptes dénonce le
fait que la convention qui contient
des dispositions relatives à la
gestion, à la location, à
l'équipement, à la mission et aux
activités, au personnel et aux
subventions ne lui a pas été
soumise. Quand cela sera-t-il fait?

01.02 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

staatssecretaris, collega's, het Rekenhof blijft aandringen op een
duidelijke scheiding tussen de werkingssubsidies en de
projectsubsidies voor Het Internationaal Huis. Het Rekenhof dringt
ook aan op een adequate maatregel om een dubbele subsidiëring te
vermijden. Tot nu toe zou elke wettelijke machtiging nog steeds
ontbreken om bepaalde staatstaken aan de VZW Het Internationaal
Huis te delegeren. Ook werd de overeenkomst waarin afspraken
zouden worden vastgelegd over het beheer, de huur, de uitrusting, de
functie en de activiteiten, het personeel en de subsidiëring nog niet
aan het Rekenhof voorgelegd.

Mijnheer de staatssecretaris, hoe en wanneer zal u of uw
departement aan die opmerkingen tegemoetkomen?

Mijnheer de staatssecretaris, ik weet dat u het Internationaal Huis van
uw voorganger hebt geërfd. Ik weet ook dat u, vooral in het begin, niet
positief tegenover dit initiatief stond. Ik hoor onder meer geruchten dat
u hieraan een andere bestemming wilt geven. Kunt u daarom niet
alleen antwoorden op de specifieke vragen van de heer Pieters en
mijzelf, maar kunt u ook iets over uw intenties terzake zeggen?

01.02 Jef Valkeniers (VLD): La

Cour des comptes continue de
réclamer avec insistance une
séparation claire des subventions
de fonctionnement et des
subventions destinées aux projets
pour "La Maison internationale",
ainsi que des mesures permettant
d'éviter un double
subventionnement. Jusqu'à
présent, il n'existe aucune
habilitation permettant de déléguer
des missions de l'État à une
ASBL.

Quand le département donnera-t-il
suite à ces observations? Je suis
bien sûr conscient que le ministre
a hérité ce dossier de son
prédécesseur.

01.03 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer de voorzitter,

collega's, op 24 december 2001 heb ik aan de directie van de VZW
Internationaal Huis geschreven dat ik de subsidiëring van deze

01.03 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: Le 24 décembre 2001, j'ai
signifié par courrier écrit à la

CRIV 50

COM 629

15/01/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

instelling vanaf 2003 niet meer kan garanderen. Wat ging daaraan
vooraf? De heer Valkeniers zei al dat dit een erfenis is. Ik heb het
Internationaal Huis niet opgericht. Het Rekenhof zegt dat de oprichting
van de VZW volstrekt onwettig is gebeurd. Ik heb dit dossier
aangetroffen terwijl het reeds in volle uitvoering was. Er was reeds
personeel aangeworven en er waren reeds kosten gemaakt.

Ik ben vrij snel naar de algemene vergadering van de VZW gegaan
om mijn twijfels over de constructie van deze VZW, over dit schrijlings
op publiek en privaat recht steunend, onduidelijk instituut, kenbaar te
maken. Toen was er nog geen brief van het Rekenhof. Mijn
voorganger had grote plannen voor de VZW, die op zich niet zo
verkeerd waren. Ik heb daar gezegd dat ik met de mensen van het
Internationaal Huis, dat nu eenmaal bestond, naar een constructieve
oplossing wilde zoeken.

Wij zijn nu twee jaar verder. Ten eerste, hebben wij samen met de
Inspectie van Financiën, informeel ook met de mensen van het
Rekenhof en de administratie, naar een oplossing gezocht. Dat leidde
ertoe dat ik de VZW in de programmawet - ik heb dat ook aan het
Rekenhof geschreven - een wettelijke basis zou geven. Het ontbreken
van een wettelijke basis was immers een van de voornaamste
bezwaren. Wij hebben dan een artikel voor de programmawet
ontworpen dat inderdaad in het voorontwerp van de programmawet
was opgenomen. De Raad van State heeft daarop het volgende
advies gegeven; ik citeer: "Deze bepaling strekt ertoe rechtsgrond te
verlenen aan het toekennen van staatssubsidies aan de VZW
Internationaal Huis. Zoals het voorontwerp van wet gesteld is, lijkt het
alleen aan die vereniging bepaalde opdrachten toe te vertrouwen die
als openbare dienst worden beschouwd." Dat was het doel van de
regularisatie. Ik vervolg: "Die techniek lijkt in dit geval noch deugdelijk,
noch dienstig te zijn". De Raad van State zegt dus dat geen wet kan
worden gemaakt die één bepaalde privaatrechtelijke instelling met
subsidies begunstigt zonder het gelijkheidsbeginsel te respecteren.
Daarom hebben wij dit uit de programmawet teruggetrokken en
hebben wij voor de financiering een voorlopige oplossing gezocht,
namelijk door de VZW onder te brengen onder de
financieringsregeling van de Nationale Loterij met de daaraan
verbonden controles.

Ten tweede, ik ben na herhaaldelijk overleg met de mensen van het
Internationaal Huis tot de conclusie gekomen dat zij er na twee jaar
niet in zijn geslaagd aan te tonen dat zij een meerwaarde
vertegenwoordigen tegenover andere bestaande instellingen, onze
eigen diensten en tal van organisaties en VZW's.

De aangelegenheden die het voorwerp waren van specifieke klachten
van het Rekenhof, zoals de dubbele aanrekening wat volgens mij te
goeder trouw gebeurde werden uiteraard geregulariseerd.

De overeenkomst met het Internationaal Huis van juni 2001 werd, met
enige vertraging evenwel, aan het Rekenhof overgemaakt. Wellicht
berustte het niet verzenden ervan op een vergetelheid, maar dit is
inmiddels rechtgezet.

Juridisch gezien is alles aldus geregeld, al ben ik niet overtuigd van
de duurzaamheid van deze oplossing op institutioneel vlak noch dat zij
aanvaardbaar is voor de Raad van State en het Rekenhof. Ik ben

direction de l'ASBL "La Maison
internationale" que je ne pourrais
plus garantir leur subsidiation
publique à partir de 2003.

"La Maison internationale" est, en
réalité, un héritage du passé que
j'ai découvert lorsque j'ai pris les
rênes du département. La Cour de
comptes a fait observer que la
création de cette ASBL ne s'était
pas déroulée selon les règles.
Personnellement, j'ai toujours
douté de ce projet. Mon
prédécesseur au département
nourrissait de grands projets pour
cette ASBL. Les conditions de sa
création et son mode de
fonctionnement ont toutefois
toujours posé problème.

Depuis mon courrier à la direction,
nous avons réfléchi ensemble à
une solution pratique afin de
rencontrer les critiques de la Cour
des comptes. L'avant-projet de loi-
programme contenait une
disposition à ce sujet. Le Conseil
d'État a cependant jugé cette
disposition anticonstitutionnelle.
Nous avons donc dû retirer du
projet de loi-programme la
réglementation relative à l'ASBL
Maison internationale. La
régularisation du financement
public de cette ASBL se fera
désormais par le biais du budget
de la Loterie nationale.

Après plus de deux ans, "La
Maison internationale" n'est pas
parvenue à me convaincre qu'elle
présentait une valeur ajoutée par
rapport à d'autres institutions.

Les doubles facturations établies
de bonne foi ont été régularisées.
Dans l'intervalle, la convention de
juillet 2001 a également été
transmise à la Cour des comptes.

Deux activités organisées au sein
de "La Maison internationale" sont
très utiles mais elles ne sont pas
totalement dépendantes de
l'existence de la Maison. En
l'occurrence, les deux activités
concernées sont le centre fair

15/01/2002

CRIV 50

COM 629

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

evenmin overtuigd van de reële meerwaarde terzake, zodat ik aan de
directie heb laten weten dat de werking van de instelling enkel nog
voor dit jaar en de volgende in stand kan worden gehouden.

Twee activiteiten die erin zijn ondergebracht houden volgens mij
echter wel een meerwaarde in, maar zij zijn niet essentieel verbonden
aan de instelling, namelijk het fair trade centrum en de coördinatie van
kleur bekennen, met andere woorden de campagne voor sensibilisatie
en informatieverstrekking omtrent ontwikkelingssamenwerking, via
het onderwijs. Voor deze twee onderdelen wordt de continuïteit voor
2003 en de volgende jaren gegarandeerd.

trade et la coordination de la
campagne "Annoncer la couleur",
dont la continuité est garantie.

01.04 Dirk Pieters (CD&V): Mijnheer de staatssecretaris, uw

antwoord laat ons toe de huidige situatie goed in te schatten.

Ik ben geen specialist terzake, maar wellicht zullen andere collega's
terugkomen op deze materie.

01.04 Dirk Pieters (CD&V): Je ne

suis pas un spécialiste en la
matière mais mes collègues
pourront prendre connaissance de
cette réponse.

01.05 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de staatssecretaris, het lijkt mij

aangewezen de notulen van de oprichting van Het Internationaal Huis
even in te kijken.

Destijds formuleerde ik in dat verband vragen en interpellaties en van
bij de aanvang wees ik op de middelen die zouden worden
uitgetrokken voor een overbodige instelling die van bij het ontstaan
naar werk zou moeten zoeken, wat zich trouwens ook voordeed.

Gezien de investeringen die terzake werden gedaan 80 miljoen bij
de start als ik het mij goed herinner - moet men toegeven dat dit een
voorbeeld is van slecht bestuur.

Het is zinloos een instelling op te richten met alles erop en eraan,
infrastructuur en dergelijke, om zich nadien af te vragen wat de
personen die er werken zouden kunnen doen. Eerst moet de nood
bestaan en pas nadien kan men beslissen tot de oprichting van een
dergelijk instituut. In deze zaak ging men werkelijk andersom tewerk.
Trouwens, van personen die deel uitmaakten van de eerste raad van
beheer vernam ik dat er van bij het begin plannen werden gesmeed
om een tijdschrift uit te geven, waarbij men meteen in de clinch ging
met de vertegenwoordigers van 11.11.11 die erop wezen dat men
zich op hun terrein begaf.

Het verheugt mij dat het overbodige karakter van Het Internationaal
Huis uiteindelijk werd ingezien, al geef ik toe dat er zich wel een paar
nuttige activiteiten afspelen. Voor die enkele activiteiten was het
evenwel niet nodig het instituut op te richten. Men had zich terzake
veel bescheidener kunnen opstellen.

01.05 Jef Valkeniers (VLD): Dès

le départ, j'ai considéré qu'il
s'agissait-là d'une dépense
superflue: l'institution devait elle-
même trouver à s'occuper. Il faut
d'abord qu'un besoin existe pour
qu'ensuite une institution soit
créée. Quelques activités sont
utiles mais je me réjouis que l'on
se rende à présent compte du
caractère superflu de cette
institution.

01.06 Staatssecretaris Eddy Boutmans: In Het Internationaal Huis

worden inderdaad nuttige activiteiten vervuld en er kan bezwaarlijke
worden beweerd dat het allemaal weggegooid geld is. Over de
werkelijke meerwaarde ervan heb ik evenwel ook mijn twijfels.

Mijnheer Valkeniers, ik weet dat u zich van bij de aanvang vrij
sceptisch opstelde en ik herinner mij dat u mij in dat verband tal van
vragen stelde, waarop ik u enkele keren antwoordde dat wij zouden
trachten aan het instituut een nuttige functie te verlenen aangezien
het startkapitaal reeds werd besteed wat overigens niet tot mijn

01.06 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: L'argent dépensé aura
quand même servi à quelque
chose: quelques éléments utiles
ont vu le jour dans le contexte de
"La Maison internationale". La
réglementation que nous allons
adopter constitue cependant la
meilleure solution pour résoudre le
problème de cette ASBL.

CRIV 50

COM 629

15/01/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

verantwoordelijkheid behoorde.

Welnu, volgens mij getuigt het huidig resultaat van een goed bestuur.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

02 Interpellatie van de heer Jef Valkeniers tot de vice-eerste minister en minister van Buitenlandse

Zaken en tot de staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking, toegevoegd aan de minister van
Buitenlandse Zaken, over "de noodzakelijkheid van een financieringsprogramma voor vier
pilootscholen in Centraal-Afrika" (nr. 1040)

02 Interpellation de M. Jef Valkeniers au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères et au

secrétaire d'Etat à la Coopération au développement, adjoint au ministre des Affaires étrangères, sur
"la nécessité de prévoir un programme de financement pour quatre écoles pilotes en Afrique centrale"
(n° 1040)

(Het antwoord zal worden verstrekt door de staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking, toegevoegd
aan de minister van Buitenlandse Zaken.)
(La réponse sera fournie par le secrétaire d'Etat à la Coopération au développement, adjoint au ministre
des Affaires étrangères.)

02.01 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

staatssecretaris, collega's, ik zal proberen bondig te zijn, want ik heb
een belangrijk wetsvoorstel te verdedigen in de commissie voor de
Justitie. Ik vrees dat men mij daarvoor zeer binnenkort zal oproepen.

Mijnheer de staatssecretaris, sinds 1994 heeft de Afrikaanse regio
van de Grote Meren te kampen met chronische onzekerheid en
diverse uitdagingen. Uit een recente studie, uitgevoerd door het
Réseau Européen Congo of REC de Europese Unie is de
voornaamste geldschieter van de Democratische Republiek Congo,
Burundi en Rwanda blijkt de dringende noodzaak om structurele
hulp te bieden op het vlak van de volksgezondheid, het onderwijs en
de infrastructuur. Men moet vooral rekening houden met de extreme
armoede van de bevolking en de almaar toenemende moeilijkheid
voor de staat om de diensten die ze normaal moet verzekeren, op
zich te nemen.

Op het ogenblik staat in Centraal-Afrika het onderwijs op zijn laagste
peil. Indien men de staten de mogelijkheid wil aanreiken om zich te
herstructureren, is er dringend nood aan de opleiding van bekwame
mensen. In dat opzicht zijn de behoeften enorm, zowel op financieel
vlak als op het vlak van human resources. Bij het begin van zijn
onafhankelijkheid heeft Congo buitenlandse onderwijskrachten
contractueel aangetrokken onder het statuut van gouvernementele
technische hulp. Op die manier konden de onderwijzers in de jaren
die volgden op de onafhankelijkheid, aan de slag. Vanaf 1970 zien wij
echter een inkrimping van het aantal contractuelen. Daartegenover
stond de toename van een voluntariaat dat als gevolg van het wettelijk
kader van 1965, de onderwijstaken in Congo, Rwanda en Burundi
overnam.

De vroegere Belgische scholen, actief in de drie landen van de Grote
Meren, konden tot begin van de jaren '80 op Belgische technische
hulp rekenen. Rond die periode zien de scholen hun toelage
verminderen en moeten zij een beroep doen op Belgische, niet-
gouvernementele organisaties, via dewelke zij onderwijskrachten
aantrekken. Die onderwijzers werken onder een statuut van vrijwilliger

02.01 Jef Valkeniers (VLD):

L'enseignement en Afrique
centrale a atteint son niveau
minimal depuis des années. Après
l'indépendance du Congo, de
jeunes contractuels ont été
engagés mais, depuis 1970, leurs
effectifs se sont réduits comme
peau de chagrin. Dans les années
80, les subventions aux écoles ont
chuté. Les enseignants étaient
fournis par les ONG belges. En
1994, la coopération officielle a été
suspendue et le personnel des
ONG a été ramené à un minimum.
Les problèmes financiers auxquels
les écoles doivent faire face ont
entraîné irrémédiablement une
hausse des frais de scolarité et
une diminution du nombre
d'élèves. Pour l'année scolaire
2000-2001, la Wallonie a
subventionné quatre enseignants.
Les écoles belges sont peuplées
pour moitié d'autochtones et pour
moitié d'Européens. Pour rendre
ces écoles belges accessibles aux
autochtones, l'appui du
gouvernement belge est
souhaitable. L'aide belge a permis
de conserver l'infrastructure
scolaire dans un état relativement
intact mais le statut et la
rémunération des enseignants
laissent à désirer.

Un programme de financement

15/01/2002

CRIV 50

COM 629

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

volgens het koninklijk besluit van 1964. Dat statuut werd later, bij
koninklijk besluit van 1991, vervangen, zodat zij voort konden werken
onder het statuut van coöperator. Die situatie duurde tot het midden
van de jaren '90. In 1994 viel de beslissing tot de intrekking van de
officiële coöperatie met de afschaffing van het koninklijk besluit van
1991. Dat had tot gevolg dat het aantal NGO-coöperanten tot een
minimum werd herleid. Mede door een verminderde Belgische
aanwezigheid werden de scholen tot hun kleinste uitdrukking herleid.
Vanaf dat ogenblik werd ook het grootste deel van de toelagen van de
federale overheid tot niets herleid. De financieel moeilijke situatie had
een stijging van het schoolgeld en de afname van het aantal
leerlingen-onderwijskrachten als logisch gevolg.

Op het ogenblik zijn er nog entiteiten overgebleven. Ik spreek over
een school in Bujumbura, een school in Kigali en twee entiteiten in de
Democratische Republiek Congo, verdeeld over vier locaties:
Kinshasa, Lubumbashi, Kolwezi en Likasi.

Sinds het begin van het schooljaar 2000-2001 financiert de
Franstalige Gemeenschap vier onderwijskrachten. Op basis van de
meest recente statistieken stellen wij vast dat de schoolpopulatie voor
50% uit autochtonen bestaat en voor 50% uit Europese leerlingen. De
vier entiteiten beschikken over ongeveer 100 leerkrachten, waarvan
40% in het basisonderwijs en 60% in het secundair onderwijs is
ingezet. De schooldirecties trekken buitenlands personeel aan dat
evenwel geen sociale tussenkomst, noch bijkomende verzekering
geniet. De kosten van de vliegtuigtickets zijn niet altijd verzekerd. De
vergoedingen van de leerkrachten zijn arbitrair bepaald, zonder dat
met anciënniteit of kwaliteit rekening wordt gehouden. De
arbeidsonzekerheid is een factor van onstabiliteit en werkt
ontmoedigend op het lerarenkorps. Om de zogenaamde Belgische
scholen toegankelijk te maken voor een meerderheid van autochtone
en Europese leerlingen een multiculturele aanpak geeft een
meerwaarde op het vlak van de samenwerking en de onderlinge
verstandhouding , is het wenselijk dat zij opnieuw Belgische
overheidssteun zouden genieten.

Zoals ik eerder heb vermeld, staat het onderwijs in de drie landen op
zijn laagste peil. België heeft gedurende vele jaren de lokale entiteiten
gesteund, zodat de infrastruur, alles in acht genomen, tamelijk in tact
is gebleven. Dat men is kunnen blijven doorgaan met lesgeven, is te
danken aan de niet-aflatende inzet van de raden van bestuur. Om het
budget echter in evenwicht te houden, moeten de bestuurders een
beroep doen op een verhoogd schoolgeld. Ook de schaarste aan
financiële middelen en het stellen van financiële prioriteiten gaan ten
koste van de pedagogische kwaliteiten. Iedereen is er nochtans van
overtuigd dat de aanwezigheid van kwaliteitsonderwijs een onmisbare
uitnodiging is opdat de Europeanen zich ter plaatse zouden vestigen
en aldus bijdragen aan de economische en sociale ontwikkeling van
die landen.

De lokale overheden zijn vragende partij. Wij kunnen rekenen op een
grote en duurzame sympathie voor het Belgisch initiatief vanwege de
doelgroep, de autochtone bevolking. Een van onze basisopdrachten is
de toekenning van het statuut van de leerkracht. Zoals ik reeds heb
opgemerkt, hebben degenen die thans zijn aangeworven, geen
statuut of sociale verzekering. Finaal zouden wij er moeten in slagen
om voor die leerkrachten een statuut uit te werken dat geldig is voor

pour les quatre écoles du Congo,
du Ruanda et du Burundi
s'impose, afin que puisse être
dispensé un enseignement de
qualité sanctionné par des
diplômes également reconnus en
Belgique. Il est avant tout
primordial d'accorder un statut à
part entière aux enseignants.
Ensuite, un cahier des charges
aussi complet que possible doit
être dressé, qui décrit en détail les
tâches concrètes et le
fonctionnement pratique des
écoles. Je songe notamment aux
projets pédagogiques, à
l'infrastructure, aux rémunérations,
à l'inspection etc. Il faut en outre
désigner un coordinateur
réunissant les différentes écoles
sous sa compétence de
coordination et de contrôle.

L'ensemble des frais de cette
indispensable restructuration est
estimé à 136 millions environ. Le
secrétaire d'Etat rejoint-il mon
point de vue? Dans l'affirmative, le
département de la Coopération au
développement pourra-t-il
supporter le budget nécessaire à
la restructuration?

CRIV 50

COM 629

15/01/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

alle lokale schooldirecties.

Een tweede basisopdracht is te komen tot een zo volledig mogelijk
lastenboek, waarbij omstandig de rechten en de plichten van alle
partijen zijn opgenomen.

De pilootschoolentiteit moet wil zij de tenlasteneming van het
onderwijzend korps door de Belgische overheid genieten een
lastenboek onderschrijven, dat onder meer voorziet in een
substantiële vermindering van het schoolgeld en dat de toegang
verzekert voor alle leerlingen die de schoolplichtige leeftijd hebben
bereikt.

Voorts zal het lastenboek voorzien in de organisatie van
buitenschoolse activiteiten, die ook open moeten staan voor leerlingen
uit anderen scholen, zoals bijvoorbeeld het gebruik van de bibliotheek,
culturele activiteiten, uitwisseling tussen klassen en opvang van lokale
stagiairs, met het oog op een permanente vorming.

Het financieringsprogramma moet worden ingediend uiterlijk op 30 juli
vóór het nieuwe schooljaar, voor hetwelke de tenlasteneming van de
leerkracht wordt verzekerd.

De aanwerving van de leerkrachten moet in gemeenschappelijk
overleg gebeuren tussen lokale schoolbesturen en de tijdelijke
vereniging die het programma stuwt. De aanwerving zal uiterlijk op 30
juli voor het volgende schooljaar worden afgesloten.

Het lastenboek zal leerprogramma's bevatten die zoveel mogelijk
overeenstemmen met de programma's, zoals ze onderwezen worden
voor de Franstalige Gemeenschap voor de leerlingen die opteren voor
het Franstalig onderwijs, en de programma's, zoals ze onderwezen
worden voor de Nederlandstalige Gemeenschap voor leerlingen die
kiezen voor het Nederlandstalig onderwijs.

Twee inspecteurs van de homologatiecommissie zullen jaarlijks de
vier pilootscholenentiteiten bezoeken.

Ten slotte moet in het lastenboek worden voorzien dat de andere
leerkrachten, die dus niet in het project zijn opgenomen, een
gelijkwaardig statuut zullen genieten.

Ten einde het onderwijzerskorps in goede banen te leiden en te
houden, moet er een coördinator worden aangesteld.

De human power is de motor van het onderwijs. Er moet worden
voorzien in een tenlasteneming van een 20-tal leerkrachten per
pilootschool, hetzij een totaal van 80 onderwijzers of
onderwijzeressen.

De aan te werven coördinator moet kunnen beschikken over een
voldoende kennis van personeelsbeleid. Een kantoor moet door de
lokale directies in elk van de scholen te zijner beschikking worden
gesteld. Hij moet worden aangeworven door de tijdelijke verenigingen
en onder haar hoofdelijke verantwoordelijkheid. Alle kosten, wedden
en vergoedingen moeten worden gedragen door het programma.

Het verblijf van inspecteurs is vastgelegd voor een periode van twee

15/01/2002

CRIV 50

COM 629

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

weken per schooljaar. De transportkosten, het verblijf en de
overnachtingen moeten ten laste vallen van het programma.

De verplaatsingskosten van de coördinator, die binnen de zone
werkzaam is, met name Congo, Burundi en Rwanda, moeten ten laste
vallen van het programma. Er moet in minimaal één verplaatsing om
de twee maanden naar elke schoolentiteit worden voorzien. Het
verblijf mag ten hoogste drie dagen duren.

De totale kostprijs van het project zou ongeveer 136 miljoen
bedragen.

Graag vernamen we de houding van uw departement tegenover de
problematiek, mijnheer de staatssecretaris. Ziet uw departement de
kans om de kosten te dragen?

Mijnheer de staatssecretaris, ik doe opmerken dat ik mijn interpellatie
ook gericht had tot de minister van Buitenlandse Zaken zelf, gezien de
besprekingen van vandaag. Daaruit blijkt duidelijk zijn bezorgdheid
om de streek van de Grote Meren en zijn voornemen om er de zaken
opnieuw in orde te brengen.

02.02 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer de voorzitter,

collega's, de problematiek van de Belgische scholen in de gewezen
kolonies of mandaatgebieden, is bekend en ligt al enkele jaren ter
discussie. Daarover werd trouwens een beslissing genomen op de
interministeriële conferentie Buitenlands Beleid van 24 februari 2000.

Wat is het probleem? Ten eerste, de minister van Buitenlandse Zaken
en nog heel wat anderen zouden graag zien dat die scholen zouden
blijven bestaan en goed zouden functioneren.

Ten tweede, het zijn scholen die in hoofdzaak onderwijs verschaffen
aan Belgen en andere Europeanen in die landen en in mindere, maar
wel reële mate aan lokale inwoners, vooral de gegoede klasse.

Ten derde, ons criterium is de ontwikkelingsrelevantie. In de wet op
de internationale samenwerking is onderwijs een van de prioritaire
sectoren. Het voornaamste criterium daarin is de armoedebestrijding
die gemeten wordt aan de hand van criteria van
ontwikkelingsrelevantie. Ontwikkelingsrelevantie heeft onder meer te
maken met de mate waarin de maatregelen bijdragen tot de
bestrijding van de armoede en de versterking van de lokale
capaciteiten en structuren. In hoeverre bestaat er een partnerschap
met de lokale autoriteiten? Dat laatste is hier zeker niet het geval,
aangezien het om verenigingen zonder winstoogmerk naar lokaal
recht gaat met een bestuur en kaders die volledig Belgisch zijn.

Er is overleg geweest met de gemeenschappen. Daaruit is gebleken
dat de gemeenschappen wel interesse hebben maar niet om te
financieren. De problematiek van erkenning van diploma's, controle
op de kwaliteit en inspectie door de gemeenschappen is klaarblijkelijk
niet op te lossen. Voor ons is het vanuit ontwikkelingsrelevantie niet
prioritair in vergelijking met alle andere, meestal niet-
gouvernementele acties in de sector onderwijs die wij in die landen
steunen. Om die reden is het probleem vandaag zoals u het hebt
geschetst.

02.02 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: Nous n'ignorons pas le
problème des écoles belges dans
les anciennes colonies et les
anciens territoires sous mandat.
On cherche à assurer la survie de
ces écoles qui accueillent des
enfants non seulement belges
mais également autochtones,
issus surtout de milieux nantis. La
coopération au développement est
fondée en particulier sur le critère
de la pertinence. Une concertation
a été menée avec les
Communautés, qui se sont
montrées intéressées mais ne
souhaitent pas contribuer au
financement. Pour nous, ces
écoles ne constituent pas une
priorité sous l'angle de la
pertinence en matière de
coopération au développement. Il
en résulte que la situation
correspond à celle décrite par
l'interpellateur. J'estime qu'il ne
nous appartient pas de financer
ces écoles, auxquelles je ne suis,
par ailleurs, pas opposé.

CRIV 50

COM 629

15/01/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

Ik vind niet dat die scholen ik heb tegen die scholen op zichzelf
uiteraard geen bezwaar in voldoende mate aansluiten bij een
ontwikkelingsrelevant beleid in de betrokken landen opdat ze op onze
begroting zouden moeten worden gefinancierd.

02.03 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de staatssecretaris, u vergeet

natuurlijk één element. Wanneer wij van plan zijn om die landen er
bovenop te helpen door hen onder meer te helpen met onderwijs,
gezondheid en justitie, dan moeten wij experts sturen. Wanneer wij
experts sturen, zijn sommigen onder hen getrouwd en hebben zij
kinderen. U weet zeer goed dat u met een probleem zit als u aan die
experts moet zeggen dat er in Congo, Rwanda of Burundi geen
enkele school is die een diploma uitreikt dat in België wordt erkend.
Volgens mij is dat een zwakte wanneer het hulpprogramma op dreef
zal komen.

Ik kom dan bij mijn tweede opmerking over de
ontwikkelingsrelevantie. Onderwijs heeft in ontwikkelingslanden
volgens mij altijd een ontwikkelingsrelevantie.

Ten derde, u zegt dat wij de lokale capaciteit moeten versterken. Kunt
u de lokale capaciteit op een betere manier versterken dan door de
lokale bevolking goed onderwijs te verstrekken waardoor zij een
diploma kunnen behalen waarmee zij in België aan de universiteit
kunnen studeren?

Werd het antwoord opgesteld in akkoord met de minister van
Buitenlandse Zaken? Ik zou dat willen weten, want ik heb de indruk
dat men op een verschillende golflengte zit.

02.03 Jef Valkeniers (VLD): Le

secrétaire d'Etat oublie que de
nombreux experts engagés dans
le cadre de la coopération au
développement ont des enfants.
Ces coopérants seront-ils encore
disposés à se rendre dans ces
pays s'ils n'y trouvent plus aucune
école délivrant des diplômes
reconnus en Belgique?

L'enseignement satisfait toujours
au critère de la pertinence en
matière de coopération au
développement. La mise en place
d'un enseignement de qualité
constitue le meilleur moyen de
renforcer la capacité locale. Cette
réponse a-t-elle été rédigée en
concertation avec le ministre des
Affaires étrangères? J'ai
l'impression que le secrétaire
d'Etat et le ministre ne sont pas
sur la même longueur d'onde.

02.04 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer Valkeniers, ik ben

begonnen met te zeggen dat de minister van Buitenlandse Zaken
en met hem een hele reeks instanties graag zou zien dat die
scholen zouden voortbestaan. De minister heeft mij ook uitdrukkelijk
gevraagd mede namens hem te zeggen dat wij daarom bij de
gewesten en de gemeenschappen zullen aandringen om het nodige
te doen.

Mijnheer Valkeniers, uw vraag naar een school waar diploma's
worden uitgereikt die in België erkend worden, kan ik niet
beantwoorden, want de federale regering heeft terzake zoals u weet
geen enkele bevoegdheid. De eventuele bevoegdheid voor zo'n
project komt de gemeenschappen toe.

02.04 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: À l'instar du ministre
Michel, de nombreuses instances
officielles de notre pays veulent la
survie de ces écoles, ce qui
implique néanmoins que les
Communautés apportent leur
pierre à l'édifice. Celles-ci sont, en
effet, les seules qui puissent
reconnaître officiellement les
diplômes délivrés par ces écoles
pour notre pays.

02.05 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de staatssecretaris, de

federale regering neemt wel vaker samen met de gemeenschappen
initiatieven, zelfs inzake de financiering van bepaalde projecten ik
denk hier aan de eventuele oprichting van een nieuwe
luchtvaartmaatschappij. Ik denk dat ook het project waarvan sprake
is, in overleg met de gemeenschappen tot stand moet kunnen komen.
Het zou me dus verheugen van u te vernemen dat u bereid bent om
terzake bepaalde initiatieven te nemen, eventueel in samenwerking
met de minister van Buitenlandse Zaken.

02.05 Jef Valkeniers (VLD): Le

gouvernement fédéral ainsi que
les Communautés et les Régions
prennent pourtant de nombreuses
initiatives communes. Un tel
accord de coopération
conviendrait parfaitement à ces
écoles.

02.06 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer Valkeniers, de

minister van Buitenlandse Zaken vraagt mij u mee te delen ik sluit
mij daar natuurlijk graag bij aan dat wij voor het goede functioneren
van de betrokken scholen zijn. Daarom zullen wij bij de gewesten en

15/01/2002

CRIV 50

COM 629

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

de gemeenschappen aandringen om het nodige te doen.

02.07 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de staatssecretaris, ik dank u

voor uw antwoord. Ik hoop dat het nodige vlug gebeurt.

02.08 De voorzitter: Mijnheer de staatssecretaris, ik wil hier graag

een persoonlijke opmerking aan toevoegen. Ik ben het eens met de
analyse van de heer Valkeniers. Ik vind dat er eindelijk een eind moet
komen aan de laksheid van de jongste tijd. Ik wil daarover een stevig
gesprek voeren met de minister van Buitenlandse Zaken. Wanneer
wij het initiatief nemen om onder andere elektriciteitscentrales te
leveren aan Congo, via een lening van staat tot staat, krijgen we de
kritiek van bepaalde oppositieleden maar ook van bepaalde leden
van de meerderheid dat we dat soort initiatieven niet moeten
nemen. Wanneer het over onderwijs gaat, zegt men dat dat niet de
bevoegdheid van de federale staat is, maar van de gewesten en de
gemeenschappen. Zo is er altijd wel iets. Ik begin dat beu te worden.

Het is misschien onze verantwoordelijkheid niet, maar uw voorganger,
de heer Moreels, heeft wel het initiatief genomen om de betrokken
scholen te sluiten. Hij heeft de mensen dus in de steek te laten. Ik
weet dat zeer goed, want als advocaat heb ik zelf nog de Belgische
Staat gedagvaard, opdat hij zijn verantwoordelijkheid op zich zou
nemen en zijn engagementen naleven. België heeft de betrokken
leraars, ouders en kinderen gewoonweg in de steek gelaten. Ik weet
overigens de uitkomst van het proces niet, want in de loop van de
procedure ben ik in 1999 lid geworden van de regering, en
sindsdien heb ik de kwestie uiteraard niet meer gevolgd. Toch wil ik
zeggen dat ik het een pure schande vind. In ons land is er altijd wel
iets. Ofwel gaat het om een humanitaire actie van NGO's, ofwel gaat
het om een bevoegdheid van de gewesten en de gemeenschappen.
De regering moet stilaan leren de zaken op een behoorlijke manier
aan te pakken.

Welk beeld laat België achter in het buitenland? Gelukkig zijn er nog
enkele privé-bedrijven om de gezondheidszorg in Congo te
verzekeren, want er is niemand anders die zich er iets van aantrekt.
Gisteren heb ik nog een gesprek gehad met iemand die de situatie in
Congo zeer goed kent. Enkele professoren van de faculteit
Geneeskunde zeggen dat de Belgische Staat en het departement
Ontwikkelingssamenwerking zich niets van hen aantrekken en dat ze
alles zelf moeten doen. NGO's bij de zaak betrekken is allemaal goed
en wel, maar zij gaan engagementen aan waarvan de Staat dan zegt:
wij willen ze dit jaar voor 75% subsidiëren, maar volgend jaar moeten
jullie het zelf maar zien te redden. Hoe kan er dan continuïteit zitten in
het Belgische ontwikkelingsbeleid?

02.08 Le président: Je partage

les remarques de M. Valkeniers. Il
est temps de mettre fin à un
certain laxisme qui a cours dans
notre pays en matière de
coopération au développement. Il
est grand temps que nous nous
investissions plus concrètement.
On se rend trop peu compte que
l'État avait carrément laissé
tomber ces écoles et avait mis les
enseignants à la porte. C'est
scandaleux!

En Belgique, on souffle toujours
en même temps le chaud et le
froid. D'un côté on critique, par
exemple, la fourniture de centrales
électriques au Congo, mais quand
on veut remédier à la situation
problématique de ces écoles, ce
n'est pas bien non plus! J'en ai
plus qu'assez de ce genre de
comportements! En attendant, il
ne se passe rien sur le terrain.

02.09 Mark Eyskens (CD&V): Mijnheer de voorzitter, ik ben zeer blij

met uw opmerking, die blijkbaar uit het hart komt. Wij zijn allemaal
enigszins verantwoordelijk voor de huidige toestand. Om een lang
verhaal kort te maken: artikel 1 van de Belgische Grondwet is een
vrome leugen. België is geen federale staat, maar een hybride staat.
Daarvoor betalen we elke dag het gelag. Dat is de waarheid.

Wat u zegt, klopt: het is nooit iemands verantwoordelijkheid. Iedereen
verschuilt zich achter iedereen. En uiteindelijk gebeurt er niets. Ik heb
vroeger als minister ook met de scholen in Congo te maken gehad. Zij
zijn van essentieel belang, indien men nog Belgen als

02.09 Mark Eyskens (CD&V): Je

me réjouis de la remarque du
président, qui vient visiblement du
fond du coeur. Mais nous sommes
tous un peu responsables de cette
situation. Les écoles au Congo
sont d'un intérêt capital si nous
voulons continuer à envoyer des
coopérants belges au Congo. On
pourrait tenter l'expérience des
écoles multiculturelles et

CRIV 50

COM 629

15/01/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

ontwikkelingshelpers ter plekke wil sturen. Anders krijgen we daar
niemand meer naartoe. Ik weet wel en de staatssecretaris heeft er
allusie op gemaakt dat onze interventie wat elitair overkomt en dat
onze medewerkers soms als een Fremdkörper in de lokale
gemeenschap functioneren, maar er zijn toch methoden om daar iets
aan te doen. Men kan bijvoorbeeld experimenteren met een echt
multiculturele en een multiraciale school.

Wij zouden nog meer kunnen doen. Zo zouden we beurzen kunnen
toekennen aan mensen ter plaatse die, mits ze slagen voor een
toegangsexamen, in die scholen mogen gaan studeren. Wij kunnen
verschillende interessante formules opzetten rond de Belgische
scholen in landen van Centraal-Afrika. Als wij daaronder nu een
streep trekken, maken wij het ontwikkelingsbeleid voor de toekomst in
grote mate onmogelijk. Het ontwikkelingsbeleid is namelijk in eerste
instantie een kwestie van human capital. Als u dat ter plekke niet
hebt, kunnen we het vergeten. Ik deel de mening van de heer
Valkeniers en de voorzitter dus volledig.

multiraciales. Nous pourrions
accorder des bourses belges à la
population locale moyennant la
réussite d'un examen d'entrée. Le
capital humain constitue, en effet,
un facteur essentiel de la
coopération au développement.
S'il n'est pas présent sur le terrain,
on peut oublier la coopération au
développement.

02.10 De voorzitter: Mijnheer de staatssecretaris, ik neem aan dat u

en de minister van Buitenlandse Zaken rekening zullen houden met
de wens die in onze commissievergadering is uitgedrukt om aan dat
probleem eindelijk eens iets te doen.

Ik herinner mij nog de verhalen van een voormalig eerste minister, die
de heer Eyskens ongetwijfeld nog heeft gekend, over zijn bezoeken
aan het rijksonderwijs in Centraal-Afrika. Ik herinner eraan dat niet
alleen het katholiek onderwijs ruim vertegenwoordigd was in die regio.
Ook het rijksonderwijs denken we maar aan de athenea - stond op
erg hoog niveau in Congo. Dat is nu allemaal verdwenen. Wij hebben
daar niets aan gedaan, we hebben het gewoon kapot laten gaan. Uw
voorganger heeft daartoe de beslissingen genomen. Mijnheer de
staatssecretaris, u kunt daaraan iets doen. Errare humanum est,
perseverare diabolicum, zegt de wijze.

02.10 Le président: J'espère que

le secrétaire d'État et le ministre
des Affaires étrangères tiendront
compte du souhait de cette
commission et prendront
clairement des initiatives. Nous
avons, dans le passé, laissé
l'enseignement de l'État se
détruire.

02.11 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer de voorzitter,

mijne heren, ik heb geluisterd en ik zal uw boodschap ook
overbrengen aan minister Louis Michel.

Sta me toe een stukje voor te lezen uit een nota van een
vertegenwoordigster van het kabinet van Vlaams minister van
Onderwijs Vanderpoorten bij een van die vergaderingen: "Wij
veronderstellen dat die Belgische ouders ofwel ontwikkelingshelpers
zijn ofwel tewerkgesteld zijn bij een Belgisch of buitenlands bedrijf. In
het eerste geval is er een financiële tussenkomst voorzien voor de
kinderen van coöperanten vanwege het federale departement
Ontwikkelingssamenwerking". Dat is trouwens een aanzienlijke
bijdrage. Ik lees voort: "In het tweede geval mag men van de
bedrijven verwachten dat ook zij een financiële bijdrage leveren in het
onderwijs van de kinderen van hun werknemers. Vandaar onze vraag:
dragen de bedrijven waar de Belgische ouders tewerkgesteld zijn
financieel bij voor het onderwijs in deze Belgische scholen?" Het
antwoord op die vraag ken ik niet.

02.11 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: La ministre flamande de
l'Enseignement nous demande si
les entreprises qui occupent les
parents participent aux frais de
cette école. Sous l'angle de
l'importance en termes de
développement, il ne s'agit pas
pour nous d'une priorité.

02.12 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de staatssecretaris, neem mij

niet kwalijk, maar voor mij klinkt dat wat hypocriet.

02.13 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer Valkeniers, ik geef

15/01/2002

CRIV 50

COM 629

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

u mijn persoonlijke mening. Ik vind dat het hier niet gaat om een
prioritaire tussenkomst bekeken vanuit de ontwikkelingsrelevantie. Ik
stel vast dat u beiden daarover een andere mening hebt.

02.14 De voorzitter: Wat is dan wel prioritair?

02.15 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de staatssecretaris, om de

ontwikkelingshulp en samenwerking maximaal te laten opbrengen u
bent zinnens meer experts erheen te sturen is subsidie voor het
onderwijs volgens mij een conditio sine qua non.

Ik ben eerlijk gezegd blij dat ik gesteund word door de voorzitter van
de commissie en de voormalige minister van Buitenlandse Zaken. Het
lijkt mij dat u, de minister van Buitenlandse Zaken en zeker de
Vlaamse minister van Onderwijs er zich te gemakkelijk vanaf maken.

02.12 Jef Valkeniers (VLD): Il

s'agit d'une condition sine qua non
si l'on veut envoyer des experts
compétents. La ministre flamande
de l'Enseignement se débarrasse
trop facilement du problème.

02.16 De voorzitter: Mijnheer de staatssecretaris, het lijkt mij dat u

de ernst van het probleem niet ziet. Ik vraag mij af wat dan wel
prioritair is. Nemen we de gezondheidszorg, maar gezondheidszorg
zonder geneesheren is onmogelijk. Diploma's van geneesheren
worden in Congo momenteel gewoon verkocht. Wie zich inschrijft aan
de faculteit Geneeskunde, krijgt een diploma van geneesheer voor 10
of 15 dollar. Ontwikkelingshulp begint toch altijd bij het onderwijs?

02.16 Le président: S'il ne s'agit

pas d'une priorité, de quoi s'agit-il
alors? Des diplômes de médecin
sont actuellement vendus au
Congo. Tout commence par
l'enseignement.

02.17 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer de voorzitter,

daarover zijn wij het nu allen wel eens. Het actieplan is ook maar een
onderdeel van een oplossing die in Congo zelf gevonden moet
worden. U hebt hier het debat gevoerd over de situatie in Centraal-
Afrika. De problematiek is gigantisch. Ik vind niet dat de Belgische
scholen in Congo slecht zijn, maar volgens mij zijn zij geen essentieel
instrument. We hebben gelet op de beperkte middelen mijns
inziens relevantere keuzes gemaakt, zowel op het vlak van de
gezondheidszorg als op dat van onderwijs. Daarover kunnen wij
uiteraard van mening verschillen. Dat zal ik niet betwisten.

02.17 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: C'est avant tout au Congo
même qu'il faut trouver la solution.
Je persiste à dire que les écoles
belges locales ne peuvent être
prioritaires dans la répartition de
mon budget.

02.18 Mark Eyskens (CD&V): Mijnheer de voorzitter, aangezien er

blijkbaar eensgezindheid over de problematiek bestaat, doe ik graag
de volgende suggestie. Laten we de staatssecretaris vragen dat hij zo
spoedig mogelijk overlegt met zijn bevoegde collega's uit de
gewestregeringen tot er een rationele oplossing uit de bus komt.

Als zij samen beslissen om een einde te maken aan de Belgische
scholen, is dat een belangrijk politiek feit en dan zullen wij daaraan de
politieke conclusies verbinden.

02.18 Mark Eyskens (CD&V): Je

propose que tous les
responsables politiques, tant des
Communautés que du pouvoir
fédéral, règlent une fois pour
toutes cette problématique des
écoles belges en Afrique.

02.19 Dirk Van der Maelen (SP.A): Mijnheer de voorzitter, ik zou

willen verwijzen naar de afspraak die wij vorige week hebben
gemaakt. U herinnert zich dat wij in deze commissie hebben
afgesproken om om de drie maanden het beleid ten aanzien van
Centraal-Afrika te bespreken. Die afspraak bestond ook in de vorige
legislatuur. Het is altijd zo geweest dat wij voor de politieke aspecten
de minister van Buitenlandse Zaken hoorden. Vorige week is dat
gebeurd. Ik heb u vorige week meegedeeld dat wij een juist overzicht
van de Belgische initiatieven in Afrika wensen te krijgen. U zou dat
met de staatssecretaris afspreken.

Ik meen dat wij in deze commissie ik denk eind juni 2001 een
actieplan hebben goedgekeurd. In het kader van dat actieplan hebben

02.19 Dirk Van der Maelen

(SP.A): J'aimerais obtenir un
aperçu des réalisations concrètes
de notre pays en Afrique. Pourquoi
ne pourrait-on organiser un débat
à ce sujet, en posant comme point
de départ le Plan d'action pour le
Congo, approuvé l'an dernier?

Je rejoins le secrétaire d'Etat
Boutmans lorsqu'il souligne le
caractère non prioritaire de l'aide
envers les écoles non belges. J'ai

CRIV 50

COM 629

15/01/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

wij niet alleen over politieke oriëntaties, maar ook over de
voorwaarden gesproken. Op voorwaarde dat er vrede, good
governance en een Congolose dialoog is, kan België stappen zetten
inzake hulp en samenwerking. Het zou gepast zijn mocht de
staatssecretaris ons daarover volgende week of binnen veertien
dagen komen inlichten. Omwille van het Europese voorzitterschap
hebben wij over die kwestie in de tweede helft van vorig jaar niet
gesproken. Kan de staatssecretaris nog eens vertellen, vertrekkend
vanuit het actieplan, wat de regering heeft beslist en wat wij in de
Kamer hebben goedgekeurd? Welk hulpplan had u voor Congo
opgesteld? Welke aspecten hebt u daarvan kunnen uitvoeren?

Ik denk dat de staatssecretaris gelijk heeft als hij zegt dat deze
kwestie niet in het actieplan, goedgekeurd door de regering en deze
commissie, is opgenomen. Men is altijd vrij om van mening te
veranderen. Bij de evaluatie kunnen wij daarover discussiëren, maar
ik ben eerder geneigd om de staatssecretaris te volgen en te denken
dat dit geen prioriteit is. Ik kan uiteraard van mening veranderen,
maar ik heb de indruk ik kan verkeerd zijn dat sommigen willen
terugkeren naar het soort van samenwerking dat wij vroeger met
Congo hebben gehad. Toen hebben wij duizenden blanken liefst
Belgen naar ginder gestuurd om, in plaats van de Afrikanen, het
land te helpen bestuderen.

l'impression que certaines
personnes ici ont encore la
nostalgie de notre collaboration
passée avec l'Afrique, lorsque des
dizaines de milliers de belges
étaient actifs sur le sol africain.

02.20 Jef Valkeniers (VLD): Zij vragen er zelf om.

02.20 Jef Valkeniers (VLD): La

population locale ne demande pas
mieux.

02.21 Dirk Van der Maelen (SP.A): Excuseer mij, collega. Ik nodig

alle collega's uit om alle recente literatuur en wetenschappelijk
onderzoek te lezen over de manier waarop men de samenwerking
met Afrikaanse landen het beste kan organiseren. U zult zien dat men
in alle lectuur vertrekt van de vaststelling dat een maximale
verantwoordelijkheid voor de Afrikanen zelf voorop moet staan.

Men spreekt over dokters. Er zijn zonder twijfel duizenden
Congolezen die een goede vorming als dokter achter de rug hebben.
Het slechtste dat men kan doen, is in plaats van Congolese dokters,
blanke dokters naar ginder sturen om daar de gezondheidszorg te
leiden en te organiseren. In alle literatuur beveelt men aan om mee te
helpen aan de oprichting van een Afrikaans kader, waarbinnen een
goede gezondheidszorg kan worden geleverd. Daartoe ben ik bereid.
Nu ben ik misschien al een beetje in het debat terechtgekomen dat wij
binnen veertien dagen kunnen voeren, maar dit is de visie die alle
specialisten inzake internationale samenwerking delen. Men doet nu
alsof men vroeger op een goede manier tewerk ging. Laten wij niet
vergeten, collega's, dat wij tussen 1960 en 1990 260 miljard Belgisch
geld in Congo hebben gestoken en waar stonden wij in 1990?

02.21 Dirk Van der Maelen

(SP.A): L'ensemble de la littérature
moderne concernant l'aide au
développement plaide pour que la
responsabilité la plus grande
possible soit laissée à la
population locale, tout en tenant
compte de la situation concrète
sur place.

02.22 De voorzitter: Mijnheer Van der Maelen, u moet er geen

karikatuur van maken. Er is niemand in deze commissie die eraan
denkt om tienduizenden Belgen opnieuw naar ginder te sturen. Dat
weet u zeer goed.

Ik denk niet graag in sjablonen en zeker niet in "wit-zwart"-situaties.
Dat is een eerste zaak.

Ten tweede, ik verwijs naar de suggestie van de heer Eyskens. Men

02.22 Le président: M. Van der

Maelen ne doit pas verser dans la
caricature. Personne au sein de
cette commission n'a l'intention
d'envoyer des dizaines de milliers
de blancs en République du
Congo. Je sais que la situation en
matière de soins de santé et
d'enseignement

y est

15/01/2002

CRIV 50

COM 629

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

mag redeneren over gezondheidszorg, maar men moet goede
dokters opleiden, zich ter plekke informeren en ter plaatse gaan. Ga
niet in Kinshasa met drie personen van UDPS spreken, of met twee
mensen uit de omgeving van Kabila, maar ga ter plaatse, in het
binnenland. U zult dan kunnen vaststellen wat ik u heb gezegd.

Mijnheer Vandermaelen, ik denk niet dat u veel terreinervaring hebt.
Trouwens, niemand hier. De Belgen beweren vaak dat ze veel
terreinervaring hebben, maar dat hebben ze niet meer. Ik weet echter
zeker dat de situatie in de gezondheidszorg dramatisch is. Dit geldt
ook voor het onderwijs.

De suggestie van de heer Eyskens vind ik zeer valabel. Ik vraag dan
ook dat ze zou worden uitgevoerd, met name dat de staatssecretaris
met zijn bevoegde collega's van de gemeenschappen contact zou
opnemen en ons dan meedeelt welke dan wèl de prioriteiten zijn.

Ik ben toevallig ook te kortstondig in mijn visie, te lang misschien
voor anderen ooit verantwoordelijk geweest voor het departement
Onderwijs. Ik heb kunnen vaststellen hoeveel geld de Vlaamse
Gemeenschap besteedt aan exotische projecten in Aruba, waar we
waarschijnlijk veel minder kunnen doen en met veel minder
rentabiliteit dan in Centraal Afrika. Ik meen dat we veel met veel
minder kunnen doen.

Bijgevolg stel ik voor dat de staatssecretaris zijn opdracht uitvoert en
dat we opnieuw een geactualiseerd debat voeren over de prioriteiten.
Mijns inziens kunnen we, als mensen van goede wil, tot oplossingen
komen.

Het gaat immers om een van dag tot dag pijnlijker wordende situatie.
Oplossingen moeten worden gezocht, zonder in excessen te
vervallen. Ik denk dat iedere politieke partij behalve één, waarvan ik
hoop dat ze nog lang in de oppsitie mag zitten haar deel van de
verantwoordelijkheid heeft genomen inzake die 260 miljard, waarvan
u zegt dat ze verspild is. Misschien is één deel daarvan toch op de
juiste plaats terechtgekomen, terwijl een ander deel misschien op de
verkeerde plaats is gestrand. We moeten uit onze fouten leren, maar
daarom toch niet volledig afwezig blijven.

Mijns inziens moet daarvoor geen motie worden ingediend. Er is in
deze commissie immers een goede verstandhouding, zodat het
zonder moties en zonder emoties - kan gebeuren.

catastrophique.

Je soutiens la proposition de mon
collègue M. Eyskens et demande
au Secrétaire d'Etat d'examiner
quels sont les besoins précis. Je
suis également partisan d'un
débat d'actualité à propos des
priorités. Tous les partis ont leur
part de responsabilité.

02.23 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Ik ben uiteraard ter

beschikking om te antwoorden op de andere vraag van de heer Van
der Maelen. Dat moet nog worden afgesproken.

02.24 De voorzitter: We zullen dat organiseren, rekening houdend

met uw agenda en de kalender van uw verplaatsingen.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

03 Vraag van de heer Jef Valkeniers aan de staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking,

toegevoegd aan de minister van Buitenlandse Zaken, over "de samenwerkingsverbonden tussen
NGO's onderling en NGO's en VZW's" (nr. 6060)

03 Question de M. Jef Valkeniers au secrétaire d'Etat à la Coopération au développement, adjoint au

CRIV 50

COM 629

15/01/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

ministre des Affaires étrangères, sur "les liens de coopération entre les ONG ainsi qu'entre les ONG et
les ASBL" (n° 6060)

03.01 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

staatssecretaris, vier jaar geleden, onder uw voorganger, heeft men
het totstandkomen van samenwerkingsverbanden tussen NGO's
onderling en tussen NGO's en VZW's gestimuleerd door hen te
verplichten gezamenlijk een programma in te dienen, dit door hun
eigen bijdrage te verminderen van 25% tot 18%. Het gaat dus niet om
15% zoals in alle mogelijke publicaties verkeerdelijk wordt vermeld.
Als men de verplichte formule toepast, komt men immers niet aan
15% maar aan 18%. Vandaag stellen we vast dat bij Coprogram de
consensus bestaat dat dit geen gunstige gevolgen heeft gehad. Heel
wat NGO's zijn failliet gegaan of zijn ermee opgehouden. Andere
NGO's hebben zich teruggetrokken uit hun samenwerkingsverband
en zijn zelfstandig verder gegaan of hebben aansluiting gezocht bij
een ander samenwerkingsverband. Voor alle
samenwerkingsverbanden heeft dit veel extra werk meegebracht aan
administratie en vergaderingen zonder dat men echt grote voordelen
heeft kunnen vaststellen.

Moeten deze samenwerkingsverbanden niet in vraag worden gesteld
nu er tegen eind mei nieuwe programma's moeten worden ingediend?
Ik heb intussen de nota gelezen die uitgaat van uw kabinet. Ik had die
nog niet toen ik de vraag heb ingediend. Ik zie dat u voorstander blijft
van deze samenwerkingsverbanden. Ik heb daar zeer grote vragen
bij. Als men bij Coprogram gaat luisteren naar de NGO's, moet men
toegeven dat ook daar veel vragen blijven bestaan en dat er absoluut
geen enthousiasme is om dit systeem voort te zetten.

03.01 Jef Valkeniers (VLD): Voici

quatre ans, on a tenté de stimuler
la coopération entre ONG et entre
les ONG, d'une part, et les ASBL,
d'autre part, en les obligeant à
déposer des programmes
communs et en réduisant leur
contribution propre de 25% à 18%.
Cette mesure n'a pas eu d'effets
favorables. Ce constat est
unanime.

Depuis lors, de nombreuses ONG
ont fait faillite ou ont mis fin à leurs
activités. D'autres ONG se sont
retirées des structures de
coopération et ont poursuivi de
manière autonome leurs activités
ou ont adhéré à une autre
structure. Il n'en a résulté qu'un
surcroît de travail.

Ne faut-il pas rediscuter de ces
structures de coopération?

03.02 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer Valkeniers, wat

dat laatste punt betreft, wij hebben zeer geregeld overleg met onder
andere Coprogram. Ik zie eigenlijk het grote probleem niet. Het gaat
hier immers niet om een verplichting. Het koninklijk besluit van 18 juli
1997 bepaalt dat het aangaan van samenwerkingsverbanden NGO's
de mogelijkheid biedt om hun eigen bijdrage voor het uitvoeren van
een vijfjarenprogramma te verminderen. Dat is een stimulans voor
samenwerking. Het is de bedoeling de beleidsvisie te verwezenlijken.
Er is misschien te veel versnippering, er zijn te veel kleine NGO's. Wij
willen op dat punt niet directief ingrijpen maar we willen wel
samenwerking stimuleren. Dat gebeurt op vrijwillige basis en er is een
beloning voor voorzien. Daarover is ook geregeld overleg.

In uw vraag hebt u het verband gelegd met het faillissement van
enkele NGO's. Dat kan natuurlijk te maken hebben met het feit dat zij
niet gekozen hebben voor het systeem van
samenwerkingsverbanden. Als zij daar wel voor gekozen hebben, dan
moesten ze minder eigen bijdrage leveren en kon het faillissement
daar moeilijk aan liggen.

Ik denk dat de ervaringen met de samenwerkingsverbanden
wisselend zijn. Sommige samenwerkingsverbanden zijn uit elkaar
gevallen maar er zijn ook nieuwe tot stand gekomen, zoals onlangs
Protos en Cares. Sommige samenwerkingsverbanden hebben zelfs
geleid tot fusies, echte samensmeltingen, zoals de fusie van
Broederlijk Delen met Rechtvaardigheid en Vrede. Er is dus een
waaier van mogelijkheden, gaande van volledig alleenstaande kleine
NGO's over samenwerkingsverbanden tot fusies en een volledig

03.02 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: Nous nous sommes
concertés régulièrement. L'arrêté
royal du 18 juillet 1997 encourage
la coopération. Beaucoup trop
d'ONG sont morcelées. Celles-ci
ont à présent la possibilité de
coopérer sur une base volontaire.
Si elles le font, elles sont
récompensées. La faillite de
quelques ONG peut difficilement
être imputée à cette
réglementation.

Les expériences en ce qui
concerne les structures de
coopération sont variables.
Certaines d'entre elles ont éclaté,
d'autres ont fusionné et quelques
nouvelles structures viennent
d'être créées. Quoi qu'il en soit,
celui qui y est opposé, n'est pas
tenu d'y adhérer.

Je ne vois pas où est le problème.
Il n'y a pas de raisons suffisantes
pour supprimer le système.

15/01/2002

CRIV 50

COM 629

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

samengaan met grotere NGO's. Ik denk dat dit meer mogelijkheden
biedt. Wie er tegen is, hoeft er niet aan deel te nemen. Ik zie dus
eigenlijk het grote probleem niet. Begin 2001 hebben de beide grote
NGO-federaties deelgenomen aan structureel overleg ter herziening
van de regelgeving. Daarbij is er eigenlijk nauwelijks discussie
geweest over dit principe omdat de waardering van de NGO's
gemengd en nogal genuanceerd is. Men ziet in dat er geslaagde en
minder geslaagde voorbeelden zijn. Alles bij elkaar zijn er naar mijn
mening onvoldoende redenen om dit af te schaffen.

03.03 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de staatssecretaris, dit is

inderdaad geen verplichting en het gebeurt op vrijwillige basis. Door
het feit dat dit financieel wordt aangemoedigd, bestaat er echter geen
echte vrijheid meer. Het gaat dan in feite om discriminatie. Als men
toetreedt tot een koepel of samenwerkingsverband, wordt men beter
betoelaagd dan wanneer men alleen blijft werken.

Hetzelfde geldt voor de centrale inning in de ziekenhuizen. Als er
centraal wordt geïnd, krijgt het ziekenhuis een bonus. Om die reden
worden de dokters onder druk gezet om centraal te laten innen. Hier
is precies hetzelfde aan de hand. Door het feit dat zij die een
samenwerking aangaan beter worden betoelaagd, worden ze onder
druk gezet. Ik heb uw mening vernomen.

In het verleden heb ik reeds gezegd dat ik niet van mening ben dat dit
een positieve inbreng is voor de sector van de
ontwikkelingssamenwerking. Zoals ik uit uw woorden heb begrepen,
is er niet echt sprake van een groot enthousiasme. Het gaat hier bijna
om gedwongen huwelijken. We weten allemaal dat die soms lukken
maar soms ook niet. U moet toch toegeven dat er niet echt sprake is
van een groot enthousiasme.

Ondertussen heb ik uw nota gelezen. Ik had deze vraag echter reeds
ingediend vóór uw nota publiek is gemaakt.

03.03 Jef Valkeniers (VLD): En

encourageant financièrement
l'adhésion à une structure de
coopération, on limite le caractère
volontaire de la démarche. Si l'on
est récompensé, on franchit
souvent le pas à contre-coeur.

Je persiste à croire que la
législation a favorisé certains
mariages de raison. Je ne dis pas
que ceux-ci sont, par définition,
voués à l'échec,

au contraire

même, mais ce système n'a
jamais vraiment provoqué
l'enthousiasme des ONG.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

04 Samengevoegde vragen van

- de heer Jef Valkeniers aan de staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking, toegevoegd aan de
minister van Buitenlandse Zaken, over "de Europese samenwerking betreffende armoedebestrijding"
(nr. 6061)
- de heer Jef Valkeniers aan de staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking, toegevoegd aan de
minister van Buitenlandse Zaken, over "de evolutie van ontwikkelingssamenwerking op Europees
vlak" (nr. 6063)

04 Questions jointes de

- M. Jef Valkeniers au secrétaire d'Etat à la Coopération au développement, adjoint au ministre des
Affaires étrangères, sur "la coopération européenne en matière de lutte contre la pauvreté" (n° 6061)
- M. Jef Valkeniers au secrétaire d'Etat à la Coopération au développement, adjoint au ministre des
Affaires étrangères, sur "l'évolution de la coopération au développement au niveau européen"
(n° 6063)

04.01 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

staatssecretaris, op 3 december 2001 stemde de
begrotingscommissie van het Europees Parlement er mee in dat de
commissie de vrije hand heeft in de sectorale begroting van de
regionale begrotingslijnen. Alle begrotingslijnen voor
Ontwikkelingssamenwerking kunnen nu vrij worden besteed en

04.01 Jef Valkeniers (VLD): Par

sa décision du 3 décembre, la
commission du Budget du
Parlement européen laisse le
champ libre à la Commission pour
les affectations sectorielles des

CRIV 50

COM 629

15/01/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

worden daadwerkelijk instrumenten van het buitenlands beleid. Heeft
de Europese samenwerking nu nog eigen mogelijkheden en eigen
doelstellingen die primair op armoedebestrijding zijn gericht? Is dit wel
een gunstige evolutie? Mij lijkt dat op bevoogding. Het doet mij wat
denken aan wat er in België is gebeurd bij het opnemen van uw ambt.
Ik doel op de strijd tussen Buitenlandse Zaken en
Ontwikkelingssamenwerking. Daar hebben wij het later nog over.

lignes budgétaires régionales.
Celles-ci deviennent, dès lors des
instruments de la politique
étrangère. Voilà qui témoigne, à
mon estime, d'une attitude
paternaliste. La situation évolue-t-
elle bien dans le bon sens?

04.02 De voorzitter: U kunt dat nu misschien ook al vragen.

04.03 Jef Valkeniers (VLD): Ik kan dat misschien ineens vragen,

want dit hoort eigenlijk samen.

Met de hele reorganisatie van de Ontwikkelingssamenwerking in het
afgelopen jaar en de oprichting van EuropAid zien we dat
commissaris Patten voorzitter is van de commissie, terwijl
commissaris Nielson zich chief executive officer noemt.
Ontwikkelingssamenwerking is dus afhankelijk van en ondergeschikt
aan de commissaris voor Buitenlandse Betrekkingen. Is deze situatie
nog omkeerbaar? Greep hierover een politiek debat plaats in het
Europees Parlement? Hoe ziet u de verdere evolutie van
Ontwikkelingssamenwerking? Ik denk dat dit samenhangt. Graag uw
antwoord.

04.03 Jef Valkeniers (VLD): En

raison de la réorganisation de la
coopération au développement au
niveau européen et de la création
d'Europe Aid, M. Patten
Commissaire européen, est
devenu président de la
commission compétente alors que
M. Nielson est devenu "chief
executive officer". En d'autres
termes, la coopération au
développement est subordonnée
aux Affaires étrangères. Cette
situation est-elle définitive? Cette
question a-t-elle fait l'objet d'un
débat au sein du Parlement
européen?

04.04 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer de voorzitter,

collega's, deze problematieken hangen samen en geven inderdaad
een tendens aan om Ontwikkelingssamenwerking meer onder de
vleugels van het buitenlands beleid te plaatsen. Ik breng evenwel een
aantal nuances aan.

De beslissing van de begrotingscommissie van het Europees
Parlement ligt een beetje in die lijn. U moet dat toch ook zien in relatie
tot het geheel van de Europese wetgeving. Er zijn regionale
budgetlijnen voor de Middellandsezeegebieden, het Azië-Latijns-
Amerikaprogramma, de kandidaat-lidstatenprogramma's en de
vroegere Sovjetunie, die nu zijn geïntegreerd in het communautair
budget en waarvoor het Europees Parlement bevoegd is. Sommige
daarvan hebben trouwens geen betrekking op ontwikkelingslanden:
niet alle Oost-Europese landen zijn ontwikkelingslanden. Het
overgrote budget ten aanzien van ontwikkelingslanden is natuurlijk het
budget voor het Europees Ontwikkelingsfonds. Dat valt onder een
zeer specifiek statuut en buiten de regeling die door u werd
bekritiseerd. In die zin moet ik toch al nuanceren. U weet dat het
Europees Ontwikkelingsfonds onder gemeenschappelijk beheer van
de EU en de ACS-landen valt.

Bovendien zijn er nog andere thematische budgetlijnen die ook te
maken hebben met internationale solidariteit. Ik denk daarbij aan
volksgezondheid, dat evenmin met deze beslissing te maken heeft.
Ten slotte zijn er ook nog verordeningen die regels stellen inzake het
gebruik van het geld. Het blijft altijd een medebeslissingsprocedure,
behalve het Europees Ontwikkelingsfonds. Het Europees Parlement
moet zich daar dus ook over uitspreken. De regels die wij proberen te
stellen inzake Europese ontwikkelingssamenwerking hebben begin

04.04 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: Les deux problèmes sont
liés: ils amorcent une tendance
selon laquelle la coopération au
développement relève des Affaires
étrangères.

Il faut néanmoins nuancer cette
question. Des lignes budgétaires
régionales sont désormais
intégrées au fonds de
développement européen. Ce
fonds, qui bénéficie du budget le
plus important, ne ressortit pas à
cette mesure. En outre, il existe
des lignes budgétaires
thématiques dont les modalités
d'affectation sont fixées par des
règlements. Le 8 novembre, le
Conseil a adopté une série de
directives politiques.

Europe Aid relève de la
compétence de la Commission. Le
Parlement européen et les Etats
membres n'ont guère voix au
chapitre en la matière, même s'ils
expriment parfois des critiques. Il
est exact que M. Chris Patten, le
Commissaire européen, assume

15/01/2002

CRIV 50

COM 629

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

vorig jaar geleid tot een goedkeuring van een duidelijk
beleidsdocument van de EC over de bestrijding van armoede en de
rol van ontwikkelingssamenwerking daarin. Daarover werden
sindsdien verscheidene toepassingsdocumenten goedgekeurd, die
richtsnoeren geven over hoe ontwikkelingsgeld moet worden besteed.

Tijdens de vergadering van de Europese Ministerraad op 8 november
2001 hebben wij uitdrukkelijk een reeks beleidsdocumenten
goedgekeurd, bijvoorbeeld inzake visserij, te weten: aan welke
normen moet een Europese visserijbeleid ten opzichte van
ontwikkelingslanden voldoen?

Mijnheer Valkeniers, in verband met uw volgende vraag kan ik zeggen
dat EuropAid werd opgericht in het kader van de hervorming van de
Europese Commissie om de Europese hulp aan alle partnerlanden
efficiënter te maken. De hervorming is een interne aangelegenheid
van de Commissie. Het Europees Parlement en de lidstaten hebben
daar dus weinig aan te zeggen. Wel hebben wij op de Europese
Ministerraad en anderen in het Europese Parlement - terzake al
vragen gesteld, soms erg kritische vragen. Het klopt dat Europees
commissaris Chris Patten de voorzitter is van het beheerscomité van
EuropAid en dat commissaris Poul Nielson de titel van chief executive
heeft opgenomen.

Volgens mij en daarin deel ik blijkbaar uw mening wordt op die
manier wat onduidelijkheid gecreëerd. Ik ben daar niet gelukkig mee.
In de commissie voor de Ontwikkelingssamenwerking van het
Europees Parlement zijn terzake herhaaldelijk vragen gesteld, maar,
voor zover ik weet, zijn daar geen duidelijke of voldoening gevende
antwoorden op gekomen.

Als commissaris voor Ontwikkelingssamenwerking heeft commissaris
Nielson niettemin wel degelijk zijn zeg in de ontwikkelingsgerichte
onderdelen van het Europese buitenlands beleid, zelfs als het ruimer
is dan de groep van ACS-landen. We zullen moeten zien hoe de
situatie zich in de toekomst ontwikkelt. Het Europees Parlement
nodigt gewoonlijk beide commissarissen uit en zij verantwoorden zich
dan samen, of in onderlinge afspraak, voor het Europees Parlement.
Wij moeten er in elk geval over blijven waken dat het
ontwikkelingsbeleid van de Europese Unie de grootste donor van de
wereld wel degelijk de armoede bestrijdt en dat het alles wat uit de
millenniumdoeleinden voortvloeit, blijft ondersteunen, en dat daarbij
geen andere overwegingen de bovenhand halen. Ik deel dus uw
bezorgdheid terzake.

la présidence alors que son
collègue, M. Nielson, occupe la
fonction de Chief Executor. Je
crois effectivement que cette
situation prête à confusion. M.
Nielson a toujours son mot à dire à
propos de la coopération au
développement, même pour les
matières qui dépassent le cadre
des ACP.

L'Union s'est bel et bien fixé pour
but de lutter contre la pauvreté.

04.05 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de staatssecretaris, bij uw

aantreden heb ik een gelijklopend probleem gezien. U had toen een
discussie met de minister van Buitenlandse Zaken waarbij u erop
stond uw eigen budget te beheren. Ik heb de indruk dat uw collega
Nielson in de Europese Commissie afstand gedaan heeft van zijn
bevoegdheden ten voordele van commissaris Patten. Ik was er dus bij
voorbaat van overtuigd dat u met de gebruikte formule niet zeer
gelukkig zou zijn.

04.05 Jef Valkeniers (VLD): En

fait, telle que je viens de la décrire,
la situation au niveau européen est
plus ou moins comparable à la
situation en Belgique. Chez nous
aussi, nous avons une discussion
au sujet de la répartition des
compétences entre le secrétaire
d'Etat et le ministre Michel.

04.06 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer Valkeniers, ik heb

mijn mening gezegd, maar ik heb ook gezegd hoe de zaak
institutioneel in mekaar zit. Het probleem beperkt zich tot een deel van

04.06 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: La remarque de M.
Valkeniers sur la situation

CRIV 50

COM 629

15/01/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

het beleid. Het budget voor Ontwikkelingssamenwerking blijft
specifiek onder de bevoegdheid van commissaris Nielson wanneer
het de ACS-landen betreft.

européenne ne vaut que pour une
partie de la compétence dans le
domaine de la coopération au
développement.

04.07 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de staatssecretaris, beslist de

heer Nielson autonoom over dat budget?

04.07 Jef Valkeniers (VLD): Le

Commissaire Nielson décide-t-il en
toute autonomie de l'affectation de
sa partie du budget?

04.08 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer Valkeniers, hij

deelt de bevoegdheid uiteraard met de ACS-landen. Er bestaat
terzake een overlegstructuur.

04.08 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: Il y a bien sûr la procédure
de concertation consacrée.

04.09 De voorzitter: In België zou een dergelijk probleem opgelost

worden aan de hand van het subsidiariteitsbeginsel. De bevoegdheid
zou aan de gemeenschappen en de gewesten worden toevertrouwd.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.

05 Vraag van de heer Jef Valkeniers aan de staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking,

toegevoegd aan de minister van Buitenlandse Zaken, over "opmerkingen van het Rekenhof
betreffende BTC" (nr. 6062)

05 Question de M. Jef Valkeniers au secrétaire d'Etat à la Coopération au développement, adjoint au

ministre des Affaires étrangères, sur "les observations de la Cour des comptes concernant la CTB"
(n° 6062)

05.01 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de

staatssecretaris, in het verslag van het jaar 2000 over het Rekenhof,
werden inzonderheid de volgende punten belicht in verband met BTC.

Er werden vertragingen opgelopen bij de toepassing van de wet
inzake de Belgisch internationale samenwerking, inzonderheid de
bilaterale samenwerking en de wet houdende de oprichting van de
BTC.

Het juridisch kader waarbinnen voornoemde vennootschap haar
activiteiten uitvoert, in het bijzonder de beheerscontracten, is uiterst
gedetailleerd en dwingend, waardoor de door de wetgever
nagestreefde autonomie wordt aangetast. Omslachtige procedures
brengen bovendien de doeltreffendheid in het gedrang.

Het huidig financieringsstelsel moet snel worden gewijzigd. Hoewel
het toekennen van een voorschot op de vergoeding van een prestatie
was bedoeld om de BTC te laten beschikken over een thesaurie die
voldoende belangrijk was om haar verplichtingen na te komen en de
continuïteit van de openbare dienst te waarborgen, heeft dit systeem
de vennootschap ertoe genoodzaakt leningen aan te gaan.

Ik weet wel, mijnheer de staatssecretaris, dat u niet erg enthousiast
was over de oprichting van de BTC wat u overigens van uw
voorganger erfde die in bepaalde mate werd gekopieerd van het
Duitse systeem, waarvan de Duitsers trouwens inmiddels reeds zijn
afgestapt. In feite was het systeem reeds achterhaald van bij de
oprichting van de BTC.

Graag had ik vernomen hoe u thans zal tegemoetkomen aan de

05.01 Jef Valkeniers (VLD): Dans

son 158

cahier d'observations, la

Cour des comptes note que la
coopération bilatérale et la
création de la CTB ont pris du
retard. Le cadre juridique est à ce
point détaillé et contraignant qu'il
nuit à l'autonomie et à l'efficacité.
Pour garantir la continuité du
service public, il faut modifier
rapidement le système de
financement.

Que fera le département pour
donner suite à ces observations?

15/01/2002

CRIV 50

COM 629

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

opmerkingen van het Rekenhof terzake.

05.02 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer de voorzitter,

collega's, in tegenstelling tot wat ik voordien zei in verband met Het
Internationaal Huis, waarbij ik van bij de aanvang de sceptische
houdingen deelde, maar er meteen aan toevoegde dat zou worden
getracht er een positieve constructie aan te geven, was ik geen
enthousiaste aanhanger van de BTC.

De BTC kwam evenwel tot stand ingevolge een hervorming, in
naleving van een wet die door het Parlement werd goedgekeurd.
Goed bestuur vereist dat deze hervorming wordt doorgevoerd want
mocht deze opnieuw ter discussie worden gebracht, zou dat tot grote
moeilijkheden leiden.

Van bij de aanvang liet ik niet de minste twijfel bestaan over mijn
standpunt, met name dat de hervorming, zoals beslist door de vorige
regering, moest worden doorgevoerd, evenwel rekening houdend met
de beperkingen die door dezelfde regering werden opgelegd.
Trouwens, alvorens verdere stappen te zetten moet dit alles
nogmaals worden geëvalueerd.

Het Rekenhof stelde terzake pertinente vragen, onder andere over de
gebrekkige wetgeving.

05.02 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: D'emblée, je n'ai pas
manifesté un enthousiasme
débordant pour cette institution.
Mon point de vue a cependant
toujours été de respecter
pleinement cette loi votée par le
Parlement. J'ai donc mis en oeuvre
la réforme telle qu'elle avait été
décidée par le précédent
gouvernement mais à condition
toutefois qu'il soit procédé ensuite
à une évaluation.

05.03 Jef Valkeniers (VLD): Voor de oprichting werd nochtans een

goed betaald advocatenkantoor geraadpleegd.

05.04 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Dat meende ik ook ergens

te hebben gelezen, al ken ik de naam er niet meer van.

Hoe dan ook, het Rekenhof legde ons op die rekening ten laste van
de BTC te leggen, maar meer weet ik er niet over, want dat dateert
van voor mijn ambtstermijn.

Het probleem omtrent de gebrekkige wetgeving werd inmiddels
opgelost, onder meer doordat de Kamer een wijziging van de wet
inzake de BTC goedkeurde, waardoor de mogelijkheid wordt geboden
om bij de herziening van het beheerscontract waarover de
besprekingen overigens bijna zijn afgerond, een veel soepeler
betalingsmechanisme te hanteren.

In de loop van de maand mei overlegden wij met het Rekenhof en
met de Inspectie van Financiën. Beide instellingen waren zeer
behulpzaam bij de begeleiding van een slecht geformuleerde
hervorming. Immers, op een bepaald ogenblik moesten alle kranen
worden dichtgedraaid. Inderdaad, als een wet bepaalt dat alle
bilaterale programma's de exclusiviteit van de BTC - met
onmiddellijke ingang, dus zonder overgangstermijn, moeten worden
uitgevoerd, dan moet zij aldus worden nageleefd. Toen ik in functie
trad bestond de BTC nog slechts in het Staatsblad. Eigenlijk mocht er
gedurende een jaar niet meer aan ontwikkelingssamenwerking
worden gedaan. Welnu, in overleg met voornoemde instanties heeft
men getracht dit probleem op te lossen, wellicht niet op een
volmaakte manier, maar de continuïteit van de programma's kon toch
worden verzekerd. Dit is volgens mij een daad van goed bestuur.

Ik ben van mening dat op de pertinente vragen en bedenkingen het

05.04 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: La Cour des comptes nous
a imposé de faire supporter la
facture par la CTB. La modification
de la loi relative à la CTB permet
d'appliquer un régime de paiement
plus souple lors de la révision du
contrat de gestion.

Les instances de contrôle des
Finances ont fait preuve de
beaucoup de bonne volonté, si
bien que la continuité de la
coopération au développement
peut être assurée. Avec la Cour
des comptes, nous voulons tendre
vers un net accroissement de
l'efficacité. Voici deux ans et demi,
personne n'aurait cru que nous
arriverions où nous sommes. La
menace d'une catastrophe a pu
être écartée grâce à l'engagement
soutenu et aux nerfs d'acier des
fonctionnaires. Notre collaboration
au développement fonctionne
mieux que par le passé et soutient
largement la comparaison avec
d'autres pays. J'en suis fier.

CRIV 50

COM 629

15/01/2002

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

waren eerder beleidssuggesties - van het Rekenhof werd ingegaan.
Vergeet immers niet dat er een wetswijziging moest worden
doorgevoerd in verband met de maandelijkse voorschotten, in die zin
dat deze moesten worden herleid tot driemaandelijkse voorschotten.
De bepaling van de wet om de voorschotten maandelijks te storten
was totaal inefficiënt aangezien de wet eveneens stipuleerde dat deze
voorschotten slechts gebeuren zodra de afrekening van de vorige
maand volledig was gecontroleerd.

Dat kwam erop neer dat we eigenlijk elke maand een probleem van
een bottleneck moesten hebben! Wij hebben toen de wet
voorzichtig gezegd zeer soepel nageleefd, maar steeds in overleg
met de controle-instanties.

Nu hebben wij de wet op dat punt gewijzigd en zullen wij in de
toekomst werken met een jaarlijks voorschot en geregelde
afrekeningen. Ik meen dat wij nu de instrumenten in handen hebben
om verbeteringen aan te brengen. Het nieuwe beheersplan zal de
procedures ook aanzienlijk moeten versoepelen. Wij voeren daarover
zeer grondige discussies. Wij willen meer decentralisatie naar de
buitenlandse posten. Er zal dus zeker nog veel veranderen in de
werking van ons departement, maar dat zal wel op een geleidelijke,
begeleide manier geschieden. Het is een hervorming waar een visie
achter zit en die ons moet toelaten efficiënter te werken. Het mag
geen hervorming om de hervorming zijn.

Ik meen dat wij, samen met het Rekenhof, naar een aanzienlijk
grotere efficiëntie evolueren. Tweeënhalf jaar geleden had niemand
durven te verwachten dat wij nu zo ver zouden staan. Dat is geen
voorpaginanieuws, maar ik durf te beweren dat wij een dreigende
catastrofe hebben kunnen vermijden met stalen zenuwen en keiharde
inzet van onze ambtenaren. Dat alles gebeurde in zeer moeilijke
omstandigheden, want die medewerkers moesten ook nog hun
integratie in Buitenlandse Zaken verteren. Los van de vraag of zij
daarmee wel zo gelukkig waren, moesten zij een aantal praktische
zaken verhuizingen, nieuwe procedures, nieuwe
computerprogramma's aanpakken. Twee jaar later durf ik te zeggen
dat Ontwikkelingssamenwerking nu beter en efficiënter functioneert
dan voordien. Ons departement kan de vergelijking met de meeste
andere landen ruimschoots doorstaan. Ik ben daar in niet geringe
mate trots op.

05.05 Jef Valkeniers (VLD): Mijnheer de voorzitter, ik ga met de

staatssecretaris akkoord dat men zeker in de BTC op tweeënhalf jaar
tijd zeer veel werk heeft geleverd. Ik kan echter moeilijk begrijpen
waarom de directeur-generaal, het hoofd van de dienst, plots weg
moest. Dat komt mij eigenaardig over. Iemand die een dienst op de
rails zet, die als ik het zo mag zeggen goed inrijdt en alles in orde
maakt, moet op het ogenblik dat de kar rijdt, verdwijnen. Dat heeft mij
altijd een beetje verwonderd, maar dat is natuurlijk niet het onderwerp
van mijn vraag.

05.05 Jef Valkeniers (VLD): Je

suis convaincu, moi aussi, que la
CTB a fourni du bon travail ces
dernières années. Je n'ai toutefois
jamais compris le renvoi du
directeur général.

05.06 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer de voorzitter, ik wil

daarop antwoorden. Begin 2001 heb ik een brief gekregen van de
heer D'Haese, waarin hij meedeelde dat hij, nu de BTC de
startperiode goed had doorgemaakt en op volle toeren draaide, per 31
augustus ontslag nam. Wij hebben in zijn vervanging voorzien op een
manier die correct is verlopen. Daarmee meen ik uw vraag

05.06 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: En janvier ou février 2001,
j'ai reçu de l'intéressé une lettre de
démission.

15/01/2002

CRIV 50

COM 629

KAMER

-4

E ZITTING VAN DE

E ZITTINGSPERIODE

2001

2002

CHAMBRE

-4

E SESSION DE LA

E LEGISLATURE

beantwoord te hebben.

05.07 De voorzitter: Het was een spontane vraag van hem? Hij is

daar niet een beetje toe aangezet?

05.07 Le président: S'agissait-il

d'une démission spontanée ou a-t-
il subi des pressions?

05.08 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Mijnheer de voorzitter, ik

had maandelijkse gesprekken met de heer D'haese, maar ik heb hem
niet verplicht om ontslag te nemen. Noch de regering noch het
Parlement heeft een dergelijke eis gesteld.

05.08 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: Il n'a certainement jamais
été contraint de démissionner, si
c'est à cela que vous faites
allusion.

05.09 De voorzitter: Hebt u hem gesuggereerd om ontslag te

nemen?

05.09 Le président: On prétend

pourtant que des pressions ont été
exercées en douceur.

05.10 Minister Eddy Boutmans: Mijnheer de voorzitter, als iemand

een brief schrijft waarin hij ontslag neemt en er is geen groot
schandaal mee gemoeid wat niet het geval is , dan is het voor
iedereen goed om het daarbij te laten. Dat is mijn eerlijke mening.

05.11 De voorzitter: Ik kan begrijpen dat u dat goed vindt, maar het

Parlement mag toch volledig worden ingelicht? Hoe is het precies
gebeurd?

05.12 Minister Eddy Boutmans: Ik verberg u geen schandaal.

Iemand kan toch persoonlijke redenen hebben waarover hij liever niet
in het publiek verantwoording aflegt?

05.13 De voorzitter: Er wordt ook gezegd en ik vraag dat u daar

met ja of nee op antwoordt dat u hem onder zachte dwang hebt
gezet om ontslag te nemen. Zegt u dat het niet zo is?

05.14 Minister Eddy Boutmans: Het antwoord is dat hij onder de

vorige regering werd benoemd, ik denk voor vijf of zes jaar. Ik zou
hem zelfs niet hebben kunnen ontslaan indien dat al mijn bedoeling
zou zijn geweest.

05.14 Eddy Boutmans, secrétaire

d'Etat: Monsieur Dhaese avait été
nommé pour cinq ans. Il s'agit bel
et bien d'une décision personnelle
de l'intéressé. J'ai certes été saisi
de questions de diverses
personnes «intéressées» à ce
propos.

05.15 De voorzitter: Kwam het u dan goed uit dat hij zelf zijn ontslag

aanbood? Ik stel de vraag.

05.16 Staatssecretaris Eddy Boutmans: Wij hebben een correcte

procedure gevolgd. Er werd mij vaak gezegd: u wil de heer D'Haese
weg om er één van uw vriendjes te plaatsen. De persoon die nu ter
plaatse is heb ik voor het eerst in mijn leven gezien tijdens de
selectieprocedure.

Wel werden mij suggesties gedaan om daar andere mensen te
plaatsen, maar de procedure is correct verlopen.

Het incident is gesloten.
L'incident est clos.