KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2009
2010
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
CRABV 52 COM 794
CRABV 52 COM 794
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
VOLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
HAMBRE DES REPRÉSENTANTS
DE
B
ELGIQUE
B
EKNOPT
V
ERSLAG
C
OMPTE
R
ENDU
A
NALYTIQUE
C
OMMISSIE VOOR DE
F
INANCIËN EN DE
B
EGROTING
C
OMMISSION DES
F
INANCES ET DU
B
UDGET
Dinsdag
Mardi
23-02-2010
23-02-2010
Namiddag
Après-midi
CRABV 52
COM 794
23/02/2010
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2009
2010
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
i
INHOUD
SOMMAIRE
Samengevoegde vragen van
1
Questions jointes de
1
- de heer Bruno Tobback aan de vice-
eersteminister en minister van Begroting over "de
bespreking van het stabiliteitsprogramma 2009-
2012 in het Overlegcomité van 3 februari 2010"
(nr. 19219)
1
- M. Bruno Tobback au vice-premier ministre et
ministre du Budget sur "l'examen du programme
de stabilité 2009-2012 en comité de concertation
du 3 février 2010" (n° 19219)
1
- mevrouw Muriel Gerkens aan de vice-
eersteminister en minister van Begroting over "het
niet-naleven van de verdeling tussen de federale
Staat en de deelstaten in het nieuwe
stabiliteitsprogramma voor 2011" (nr. 19275)
1
- Mme Muriel Gerkens au vice-premier ministre et
ministre du Budget sur "le non-respect de la
répartition entre l'État fédéral et entités fédérées
en 2011 dans le nouveau programme de stabilité"
(n° 19275)
1
- de heer Jan Jambon aan de vice-eersteminister
en
minister
van
Begroting
over
"het
stabiliteitsprogramma
en
het
samenwerkingsfederalisme" (nr. 19447)
1
- M. Jan Jambon au vice-premier ministre et
ministre du Budget sur "le programme de stabilité
et le fédéralisme de coopération" (n° 19447)
1
Sprekers: Muriel Gerkens, voorzitter van de
Ecolo-Groen!-fractie, Guy Vanhengel, vice-
eersteminister en minister van Begroting
Orateurs: Muriel Gerkens, président du
groupe Ecolo-Groen!, Guy Vanhengel, vice-
premier ministre et ministre du Budget
Samengevoegde vragen van
5
Questions jointes de
5
- de heer Bruno Tobback aan de vice-
eersteminister en minister van Begroting over "de
ongerustheid op de financiële markten over de
Belgische begrotingssituatie" (nr. 19294)
5
- M. Bruno Tobback au vice-premier ministre et
ministre du Budget sur "l'inquiétude des marchés
financiers à propos de la situation budgétaire de
la Belgique" (n° 19294)
5
- de heer Hagen Goyvaerts aan de vice-
eersteminister en minister van Begroting over "de
toenemende ongerustheid op de financiële
markten over de Belgische begrotingstoestand"
(nr. 19328)
5
- M. Hagen Goyvaerts au vice-premier ministre et
ministre du Budget sur "l'inquiétude croissante
des marchés financiers à propos de la situation
budgétaire de la Belgique" (n° 19328)
5
Sprekers:
Hagen
Goyvaerts,
Guy
Vanhengel, vice-eersteminister en minister
van Begroting
Orateurs: Hagen Goyvaerts, Guy Vanhengel,
vice-premier ministre et ministre du Budget
Vraag van de heer Kristof Waterschoot aan de
vice-eersteminister en minister van Begroting over
"de
sale-and-lease-backoperaties
met
overheidsgebouwen" (nr. 19316)
7
Question de M. Kristof Waterschoot au vice-
premier ministre et ministre du Budget sur "les
opérations de sale-and-lease-back concernant
des bâtiments publics" (n° 19316)
7
Sprekers:
Kristof
Waterschoot,
Guy
Vanhengel, vice-eersteminister en minister
van Begroting
Orateurs:
Kristof
Waterschoot,
Guy
Vanhengel, vice-premier ministre et ministre
du Budget
Vraag van de heer Jan Jambon aan de vice-
eersteminister en minister van Begroting over "de
vervroegde aflossing van de staatswaarborg aan
Dexia" (nr. 19443)
8
Question de M. Jan Jambon au vice-premier
ministre et ministre du Budget sur "le
remboursement anticipé de la garantie de l'État
accordée à Dexia" (n° 19443)
8
Sprekers: Jan Jambon, voorzitter van de N-
VA-fractie,
Guy
Vanhengel,
vice-
eersteminister en minister van Begroting
Orateurs: Jan Jambon, président du groupe
N-VA, Guy Vanhengel, vice-premier ministre
et ministre du Budget
CRABV 52
COM 794
23/02/2010
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2009
2010
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
1
COMMISSIE VOOR DE FINANCIËN
EN DE BEGROTING
COMMISSION DES FINANCES ET
DU BUDGET
van
DINSDAG
23
FEBRUARI
2010
Namiddag
______
du
MARDI
23
FEVRIER
2010
Après-midi
______
De vergadering wordt geopend om 10.10 uur en
voorgezeten
door
de
heer François-Xavier
de Donnea.
La réunion publique est ouverte à 10 h 10 par
M. François-Xavier de Donnea, président.
01 Samengevoegde vragen van
- de heer Bruno Tobback aan de vice-
eersteminister en minister van Begroting over
"de bespreking van het stabiliteitsprogramma
2009-2012
in
het
Overlegcomité
van
3 februari 2010" (nr. 19219)
- mevrouw Muriel Gerkens aan de vice-
eersteminister en minister van Begroting over
"het niet-naleven van de verdeling tussen de
federale Staat en de deelstaten in het nieuwe
stabiliteitsprogramma voor 2011" (nr. 19275)
- de heer Jan Jambon aan de vice-eersteminister
en
minister
van
Begroting
over
"het
stabiliteitsprogramma
en
het
samenwerkingsfederalisme" (nr. 19447)
01 Questions jointes de
- M. Bruno Tobback au vice-premier ministre et
ministre du Budget sur "l'examen du programme
de stabilité 2009-2012 en comité de concertation
du 3 février 2010" (n° 19219)
- Mme Muriel Gerkens au vice-premier ministre et
ministre du Budget sur "le non-respect de la
répartition entre l'État fédéral et entités fédérées
en 2011 dans le nouveau programme de stabilité"
(n° 19275)
- M. Jan Jambon au vice-premier ministre et
ministre du Budget sur "le programme de
stabilité et le fédéralisme de coopération"
(n° 19447)
01.01 Muriel Gerkens (Ecolo-Groen!): Volgens
een aanbeveling van de Hoge Raad van Financiën
zou entiteit 1 in 2011 3,3 procent en entiteit 2
0,5 procent
moeten
besparen.
Het
stabiliteitsprogramma voorziet in een saldo van
minder dan 3,6 procent voor entiteit 1 en van
minder dan 0,8 procent voor entiteit 2, waardoor
een inspanning van 0,3 procent of een miljard euro
wordt afgewenteld op de deelgebieden. Volgens de
deelgebieden wordt de verdeelsleutel (65 procent
voor de federale overheid en 35 procent voor de
deelgebieden) daardoor niet meer in acht genomen.
Hoe rechtvaardigt de regering die verschuiving naar
de andere beleidsniveaus?
Bovendien schroeft u de voor 2010 en 2011
geplande inspanningen terug tot 700 miljoen, wat
gecompenseerd moet worden door een extra
inspanning van 3,5 miljard in 2011-2012. Het feit dat
2011 een verkiezingsjaar is, zou daar niet vreemd
01.01 Muriel Gerkens (Ecolo-Groen!): Le Conseil
supérieur des finances préconise, pour 2011, un
effort réparti en moins 3,3 % pour l'entité 1 et moins
0,5 % pour l'entité 2. En prévoyant un solde de
moins 3,6 % pour l'entité 1 et de moins 0,8 % pour
l'entité 2, le plan de stabilité reporte un effort de
0,3 %, soit un milliard, sur les entités fédérées,
selon lesquelles la clef de répartition (65 % pour le
fédéral et 35 % pour les entités fédérées) n'est dès
lors plus respectée. Comment le gouvernement
justifie-t-il ce report sur les autres niveaux de
pouvoir?
Vous diminuez en outre l'effort prévu pour 2010-
2011 à 700 millions en le compensant par un
surcroît de 3,5 milliards pour 2011-2012. Est-ce dû
au fait, comme le prétend la rumeur, que 2011 est
une année électorale? Sinon, quelle est la raison de
23/02/2010
CRABV 52
COM 794
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2009
2010
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
2
aan zijn. Klopt dat gerucht? Zo niet, wat is de reden
voor deze ongelijke verdeling? Zal u, als u er niet
komt, eenmalige maatregelen treffen?
cette répartition inéquitable? Prendrez-vous, si vous
n'y parvenez pas, des mesures one shot?
01.02 Minister Guy Vanhengel (Frans): Men mag
het stabiliteitsprogramma, dat België sinds 1998
jaarlijks bij de Europese Commissie indient en
waarin de evolutie van het saldo van alle Belgische
overheidsbesturen tot en met 2012 wordt
aangegeven,
niet
verwarren
met
het
samenwerkingsakkoord, waarin de individuele
doestellingen van de Gemeenschappen en
Gewesten zijn opgenomen.
Met betrekking tot het stabiliteitsprogramma is de
instemming van alle regeringen niet vereist, en tot
dusver werd geen enkel van de twaalf ingediende
programma's op de agenda van het overlegcomité
geplaatst. Dat is enkel gebeurd met de aanvulling
van september jongstleden en het programma van
2010 omdat alle deelgebieden daar wegens de
opgelopen vertraging akte moesten van nemen.
Tijdens de interministeriële conferentie van
26 januari 2010 werd aangekondigd dat de federale
regering vóór het einde van de week een nieuw
stabiliteitsprogramma moest indienen. De cijfers
voor de Gemeenschappen en Gewesten werden
gewoonweg
overgenomen
uit
hun
meerjarendoelstellingen
of
uit
hun
regeerakkoorden. De aankondiging van die
vertraging
heeft
geen
enkele
reactie
teweeggebracht.
01.02 Guy Vanhengel, ministre (en français): Il ne
faut pas confondre le programme de stabilité, que la
Belgique introduit auprès de la Commission
européenne chaque année depuis 1998 et qui
indique l'évolution du solde de l'ensemble des
administrations publiques belges jusque 2012
inclus, et l'accord de coopération, qui intègre les
objectifs individuels des Communautés et Régions
Aucun accord de l'ensemble des gouvernements
n'est requis pour le programme de stabilité, aucun
des douze programmes introduits jusqu'à présent
n'a été inscrit au comité de concertation. Seuls le
complément de septembre dernier et le programme
de 2010 l'ont été, parce qu'il fallait, en raison du
retard encouru, une prise d'acte par toutes les
entités fédérées.
Lors
de la Conférence
interministérielle du 26 janvier 2010, il avait été
annoncé que le gouvernement fédéral devait
introduire un nouveau programme de stabilité avant
la fin de la semaine. Les chiffres pour les
Communautés et Régions ont été simplement
repris de leurs objectifs pluriannuels ou de leurs
accords de gouvernement. L'annonce de ce retard
n'avait provoqué aucune réaction.
Voor het samenwerkingsakkoord betreffende de
specifieke begrotingsnormen per deelgebied is
evenwel het akkoord van de diverse regeringen
vereist.
De
heisa
over
de
vraag
of
een
stabiliteitsprogramma al dan niet op de agenda van
het overlegcomité moet staan, is dus eenvoudigweg
toe te schrijven aan enige verwarring tussen de
begrippen
stabiliteitsprogramma
en
samenwerkingsakkoord.
De discussies over de inhoud verbazen me
enigszins. De Europese Commissie heeft België
gevraagd om de norm van drie procent al in 2012 te
bereiken.
De
federale
regering
heeft
de
noodzakelijke bijkomende inspanningen echter
geenszins afgewenteld op de deelgebieden: hun
begrotingsdoelstellingen
en
regeerakkoorden
werden als dusdanig overgenomen.
L'accord des différents gouvernements est toutefois
requis pour l'accord de coopération relatif aux
normes budgétaires spécifiques par entité fédérée.
L'agitation relative à l'inscription ou non à l'ordre du
jour du comité de concertation n'est donc rien de
plus que le résultat d'une confusion entre
programme de stabilité et accord de coopération.
Je suis étonné des discussions sur le contenu. La
Commission européenne a demandé à la Belgique
d'atteindre la norme des 3 % déjà en 2012. Or le
gouvernement fédéral n'a aucunement répercuté
les efforts supplémentaires nécessaires sur les
entités fédérées: leurs objectifs budgétaires et leurs
accords de gouvernement ont été repris tels quels.
Dat punt met betrekking tot de lokale besturen was
trouwens de enige kwestie die nog niet beslecht
was na afloop van de interministeriële conferentie
van
21 januari
2010,
waarop
het
Ce point relatif aux pouvoirs locaux était d'ailleurs le
seul débat subsistant à l'issue de la Conférence
interministérielle du 21 janvier 2010, au cours de
laquelle l'accord de coopération a été discuté. Le
CRABV 52
COM 794
23/02/2010
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2009
2010
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
3
samenwerkingsakkoord werd besproken. In het
stabiliteitsprogramma
wordt
het
tekort
van
0,2 procent uit het vorige programma als
uitgangspunt genomen; de Hoge Raad van
Financiën raamde het tekort voor 2011 en 2012
begin januari op 0,3 procent. Het debat gaat over
het minieme percentage van 0,08 procent van het
bbp.
Ofwel
nemen
de
Gewesten
hun
verantwoordelijkheid op bij een tekort of een
overschot van de lokale besturen, ofwel doen ze dat
niet, zoals vandaag het geval is, en dan zal de
federale overheid die tekorten moeten ramen.
De federale regering heeft zich er dus toe
verbonden het begrotingstekort tegen 2012 terug te
brengen
tot
3 procent
en in 2015 een
begrotingsevenwicht voor te leggen zonder
bijkomende inspanningen te vragen van de
deelgebieden of de lokale besturen, maar legt zich
daarbij de discipline op om begrotingsoverschotten
niet uit te geven en zal indien nodig uitzonderlijke
maatregelen nemen.
Vlaanderen hoeft zich helemaal niet gebelgd te
voelen.
programme de stabilité reprend le déficit de 0,2 %
prévu par le programme précédent; le Conseil
supérieur des finances avait estimé, début janvier,
un déficit de 0,3 % pour 2011 et 2012. Le débat
porte sur le pourcentage infime de 0,08 % du PIB.
Ou bien les Régions assument leurs responsabilités
en cas de déficit ou excédent des pouvoirs locaux,
ou bien elles ne le font pas, comme c'est le cas
aujourd'hui, et ce sera au fédéral d'estimer ces
déficits.
Donc, le gouvernement fédéral s'est engagé à
atteindre les 3 % en 2012 et l'équilibre en 2015
sans demander d'effort supplémentaire aux entités
fédérées ou aux pouvoirs locaux, mais en
s'imposant la discipline de ne pas dépenser les
surplus budgétaires ou en prenant des dispositions
exceptionnelles si nécessaire.
Je n'offense pas non plus la Flandre.
Ik stel enkel vast dat Vlaanderen het begrotingsjaar
heeft afgesloten met een tekort van 1,2 miljard
euro, terwijl dat volgens het samenwerkingsakkoord
van december 2009 slechts een miljard mocht
bedragen.
De federale regering zou weinig inspanningen
leveren in 2010-2011. Deze inspanningen bedragen
ongeveer drie miljard euro, en enkel de federale
regering
heeft
zich
ertoe
verbonden
de
overschotten die voorvloeien uit de groei, te
gebruiken om haar saldo te verbeteren, wat de
deelgebieden niet willen doen met de extra dotaties
van ongeveer 300 miljoen euro die ze zullen
ontvangen.
Je ne fais que constater que la Flandre a clôturé
l'année budgétaire avec un déficit de 1,2 milliard,
alors que le déficit prévu dans l'accord de
coopération de décembre 2009 était d'un milliard.
Le gouvernement fédéral fournirait peu d'efforts en
2010-2011. Ces efforts se chiffrent à trois milliards
et il est le seul gouvernement a avoir pris
l'engagement d'utiliser les surplus découlant de la
croissance à l'amélioration de son solde, ce que les
entités fédérées ont refusé de faire avec les
dotations supplémentaires de quelque 300 millions
qu'elles recevront.
Het
is
de
federale
regering
die
de
onsamendrukbare uitgaven, zoals de pensioenen
van de ambtenaren, de werkloosheidsuitkeringen
en de interesten op de overheidsschuld, voor haar
rekening neemt. De primaire uitgaven van de
federale overheid (met uitzondering van de
overheidspensioenen en de naar de sociale
zekerheid
en
naar
Europa
overgehevelde
ontvangsten)
bedragen
19 miljard,
tegen
42,8 miljard
voor
alle
uitgaven
van
de
Gemeenschappen en de Gewesten. Bovendien
heeft de federale overheid geopteerd voor een
begrotingsstrategie waarbij de duurzame groei
wordt versterkt, in tegenstelling tot de Vlaamse
regering, die haar uitgaven voor wetenschappelijk
onderzoek heeft teruggeschroefd en de lasten op
C'est le gouvernement fédéral qui prend en charge
les dépenses non-compressibles: pensions des
fonctionnaires, chômage et intérêts de la dette
publique. Les dépenses primaires du fédéral (à
l'exclusion des pensions publiques et des recettes
transférées à la sécurité sociale et à l'Europe)
s'élèvent à 19 milliards contre 42,8 milliards pour
l'ensemble des dépenses des Communautés et des
Régions. En outre, le fédéral a opté pour une
stratégie budgétaire renforçant la croissance
durable, contrairement au gouvernement flamand,
qui a diminué ses dépenses en recherche et
développement et a augmenté les charges sur le
travail.
23/02/2010
CRABV 52
COM 794
KAMER
-4
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2009
2010
CHAMBRE
-4
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
4
arbeid heeft verhoogd.
Bovendien
wordt
de
stijging
van
de
ambtenarenpensioenen met 675 miljoen als volgt
verdeeld: 213 miljoen voor de federale overheid,
262 voor het Vlaams Gewest, 183 voor het Waals
Gewest, 16 voor het Brussels Gewest en 1,7 voor
de Duitstalige Gemeenschap; de gewestelijke
ambtenaren zijn dus goed voor 68,5 procent van de
stijging!
De plus, les 675 millions d'augmentation des
pensions des fonctionnaires se répartissent en
213 millions pour les fédéraux, 262 pour les
flamands, 183 pour les wallons, 16 pour les
bruxellois et 1,7 million pour les germanophones;
les fonctionnaires régionaux représentent donc
68,5 % de l'augmentation!
Volgens de Nationale Bank ten slotte stegen de
primaire
uitgaven
van
de
federale
Staat
(2,3 procent) minder snel dan die van de Gewesten
en de Gemeenschappen (2,5 procent) en van de
lokale besturen (2,9 procent).
In uw tweede vraag verwijst u naar het advies van
de Hoge Raad van Financiën. Voor entiteit 2 werd
er
rekening
gehouden
met
de
begrotingsdoelstellingen en de regeerakkoorden
van elk Gewest en elke Gemeenschap; het leek ons
immers raadzaam geen interne discussies te doen
oplaaien op het niveau van de deelgebieden. Er
werden ook aanzienlijke inspanningen geleverd bij
de opmaak van de begroting 2010. Ik zal de lijst
daarvan aan de commissie bezorgen.
Indien iedereen dezelfde verbintenissen aangegaan
was als de federale regering wat de bijkomende
ontvangsten en de beperking van de uitgaven
betreft, zou het minder moeilijk zijn geweest om een
sluitende federale begroting op te maken.
Enfin, selon la Banque nationale, les dépenses
primaires de l'État fédéral (2,3 %) ont augmenté
moins vite que celles des Régions et Communautés
(2,5 %) et des pouvoirs locaux (2,9 %).
Dans votre deuxième question, vous renvoyez à
l'avis du Conseil supérieur des finances. Pour
l'entité 2, il a été tenu compte des objectifs
budgétaires et des accords de gouvernement de
chaque Région et Communauté; il semblait en effet
plus judicieux de ne pas créer de débats internes au
sein des entités fédérées. Des efforts considérables
ont également été fournis lors de la confection du
budget 2010. J'en communiquerai la liste à la
commission.
Si tout le monde avait pris les mêmes engagements
relatifs aux recettes supplémentaires et aux
moindres dépenses que le gouvernement fédéral, il
aurait été moins difficile de boucler le budget
fédéral.
01.03 Muriel Gerkens (Ecolo-Groen!): Men had er
verstandig aan gedaan de deelgebieden te
informeren over het overleg inzake de te leveren
inspanning. U hebt het over een negatief saldo van
0,5 procent, gebaseerd op de marges van de
deelgebieden. Ik begrijp niet hoe u aan andere
cijfers komt dan degene die voortvloeien uit de
verdeelsleutel. Ofwel loopt de communicatie mank,
ofwel gaat u uit van verschillende referentiecijfers.
01.03 Muriel Gerkens (Ecolo-Groen!): Il aurait été
judicieux d'informer les entités fédérées des
concertations à propos de l'effort à faire. Vous
parlez d'un solde négatif de 0,5 % basé sur les
marges d'efforts des entités fédérées. Je ne
comprends pas comment vous arrivez à des
chiffres différents de ceux de la répartition. Ou la
communication n'est pas bonne, ou vous avez des
références différentes.
01.04 Minister Guy Vanhengel (Frans): De
gemeenschaps- en gewestregeringen leggen hun
trajecten en regeerakkoorden geheel autonoom
vast, zonder rekening te houden met de
stabiliteitsprogramma's van de federale overheid.
Er werden tal van interministeriële vergaderingen
georganiseerd en iedereen heeft alle informatie
gekregen. Er zijn evenwel communicatieproblemen
gerezen op het niveau van de deelgebieden zelf.
01.04 Guy Vanhengel, ministre (en français): Les
gouvernements communautaires et régionaux
définissent leurs trajectoires et accords de
gouvernement de façon indépendante sans tenir
compte des programmes de stabilité préconisés par
le fédéral.
De nombreuses réunions interministérielles ont eu
lieu et toutes les informations ont circulé. Mais des
problèmes de communications sont survenus au
sein même des entités fédérées.
01.05 Muriel Gerkens (Ecolo-Groen!): Aangezien
er regelmatig overleg gepleegd wordt, moet het,
ondanks de korte termijnen, toch mogelijk zijn om
01.05 Muriel Gerkens (Ecolo-Groen!): Sachant
que tout le monde se met régulièrement autour de
la table, il me semble possible, même si les délais
CRABV 52
COM 794
23/02/2010