KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2008
2009
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
CRABV 52 COM 484
CRABV 52 COM 484
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
VOLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
HAMBRE DES REPRÉSENTANTS
DE
B
ELGIQUE
B
EKNOPT
V
ERSLAG
C
OMPTE
R
ENDU
A
NALYTIQUE
C
OMMISSIE VOOR DE
J
USTITIE
C
OMMISSION DE LA
J
USTICE
dinsdag
mardi
10-03-2009
10-03-2009
namiddag
après-midi
CRABV 52
COM 484
10/03/2009
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2008
2009
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
i
INHOUD
SOMMAIRE
Vraag
van
mevrouw
Katia della Faille de Leverghem aan de minister
van Justitie over "het opnemen van de naam van
de meemoeder op de geboorteakte van een kind
dat geboren wordt binnen een lesbische relatie na
kunstmatige inseminatie" (nr. 11649)
1
Question de Mme Katia della Faille de Leverghem
au ministre de la Justice sur "l'inscription du nom
de la co-mère sur l'acte de naissance d'un enfant
né d'une relation lesbienne après insémination
artificielle" (n° 11649)
1
Sprekers: Katia della Faille de Leverghem,
Melchior Wathelet, staatssecretaris voor
Begroting en Gezinsbeleid
Orateurs: Katia della Faille de Leverghem,
Melchior Wathelet, secrétaire d'État au
Budget et à la Politique des Familles
CRABV 52
COM 484
10/03/2009
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2008
2009
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
1
COMMISSIE VOOR DE JUSTITIE
COMMISSION DE LA JUSTICE
van
DINSDAG
10
MAART
2009
Namiddag
______
du
MARDI
10
MARS
2009
Après-midi
______
De vergadering wordt geopend om 14.08 uur en
voorgezeten door mevrouw De Schamphelaere.
La réunion publique est ouverte à 14 h 08 par
Mme De Schamphelaere, présidente.
01
Vraag
van
mevrouw
Katia della Faille de Leverghem aan de minister
van Justitie over "het opnemen van de naam van
de meemoeder op de geboorteakte van een kind
dat geboren wordt binnen een lesbische relatie
na kunstmatige inseminatie" (nr. 11649)
01
Question de Mme Katia della Faille
de Leverghem au ministre de la Justice sur
"l'inscription du nom de la co-mère sur l'acte de
naissance d'un enfant né d'une relation lesbienne
après insémination artificielle" (n° 11649)
01.01 Katia della Faille de Leverghem (Open
Vld): Een nieuwe wet die in het Verenigd Koninkrijk
op 6 april in werking treedt, geeft lesbiennes die
kinderen krijgen via kunstmatige bevruchting, de
mogelijkheid om de naam van hun partner te laten
vermelden op de geboorteakte. Voor lesbische
koppels gebeurt dat automatisch, alleenstaande
vrouwen kunnen een tweede ouder laten noteren
als die daarmee akkoord gaat. De tweede ouder
krijgt hierdoor een aantal wettelijke verplichtingen.
De maatregel stuit ook op kritiek omdat hierdoor de
geboorteakte de genetische afstamming niet meer
zal weergeven.
Kent de staatssecretaris het Britse wetsvoorstel?
Kan dit voor ons land als voorbeeld dienen? Welke
problemen zou het in ons land doen rijzen? Komt er
een voorstel op basis van het Britse voorstel?
Tegen wanneer? Welk alternatief stelt de
staatssecretaris anders voor?
01.01 Katia della Faille de Leverghem (Open
Vld) : Une nouvelle loi entrée en vigueur au
Royaume-Uni le 6 avril dernier offre la possibilité
aux lesbiennes qui accouchent après une
insémination artificielle de faire mentionner le nom
de leur partenaire sur l'acte de naissance. Cette
règle est appliquée automatiquement pour les
couples lesbiens. Les femmes isolées peuvent faire
inscrire un deuxième parent si celui-ci est d'accord.
Ce dernier doit se soumettre ainsi à une série
d'obligations légales.
La mesure est également l'objet de critiques parce
que l'acte de naissance ne mentionnera plus la
filiation génétique.
Le secrétaire d'État a-t-il connaissance de la
proposition de loi britannique ? Notre pays pourrait-il
s'en inspirer ? Quels problèmes susciterait-elle
dans notre pays ? Une proposition sera-t-elle
formulée sur la base de la proposition britannique ?
Quand ? Quelle autre solution le secrétaire d'État
proposera-t-il ?
01.02 Staatssecretaris Melchior Wathelet
(Nederlands): Sectie 42 van het tweede deel van de
Human Fertilization and Embryology Act 2008
bepaalt dat bij een medisch begeleide voortplanting
bij een vrouw die op dat ogenblik partner was in een
civil partnership, de andere partner als ouder wordt
beschouwd, tenzij bewezen is dat die niet heeft
01.02 Melchior Wathelet, secrétaire d'État (en
néerlandais) : La section 42 du deuxième volet de la
Human Fertilization and Embryology Act 2008
stipule qu'en ce qui concerne la procréation
médicalement assistée d'une femme qui à cet
instant était partenaire dans le cadre d'un civil
partnership, l'autre partenaire est considéré comme
10/03/2009
CRABV 52
COM 484
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2008
2009
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
2
ingestemd met de medisch begeleide voortplanting.
Secties 43 en 44 regelen het ouderschap als er
geen vader is en geen andere vrouw ouder is op
basis van sectie 42. Sectie 48 bepaalt dat dit
ouderschap geldt voor alle doeleinden.
parent, à moins qu'il ne soit démontré qu'il s'est
opposé à la procréation médicalement assistée. Les
sections 43 et 44 règlent la question de la parenté
en l'absence de père si aucune autre femme n'est
parent en vertu de la section 42. La section 48
stipule que cette parenté est valable pour tous les
objectifs.
De Belgische wetgever maakte in 2003 al een
duidelijke keuze door de invoering van artikel 143, 2
in het Burgerlijk Wetboek, dat het vermoeden van
vaderschap uitsluit bij een homoseksueel huwelijk.
Deze
huwelijken
hebben
dus
geen
afstammingsrechtelijke gevolgen. De wetgever
vond dat dit een te grote abstractie zou maken van
de werkelijkheid. Tijdens de parlementaire
werkzaamheden werd het voorbeeld aangehaald
van een huwelijk tussen twee vrouwen; een kind
geboren binnen dit huwelijk stamt met zekerheid
niet af van beide vrouwen. De afstand tussen recht
en werkelijkheid zou anders te groot worden.
De wet van 18 mei 2006 heeft de mogelijkheid
ingevoerd voor personen van hetzelfde geslacht om
te adopteren. In het debat kwamen drie opties naar
voren: ingrijpen via de afstammingswetgeving,
invoeren van zorgouderschap, en adoptie.
Men
heeft
niet
geopteerd
voor
het
afstammingsrecht, onder meer omdat men toen
werkte
aan
het
afstammingsrecht.
Het
meemoederschap zou een te grote juridische fictie
vormen. Er werd geopteerd voor de meer coherente
optie van de adoptie, een al bestaande kunstmatige
afstammingsband. Hierdoor kunnen lesbische
meemoeders als volwaardige ouders worden
beschouwd.
En 2003 déjà, le législateur belge a opéré un choix
clair en insérant dans le Code civil un article 143,
alinéa 2, excluant la présomption de paternité en
cas de mariage homosexuel. Ces mariages n'ont
donc pas d'effets en matière de filiation, le
législateur estimant que cela reviendrait à trop faire
abstraction de la réalité. Lors des travaux
parlementaires, le mariage entre deux femmes a
été cité à titre d'exemple. Il est certain qu'un enfant
né au sein d'un tel mariage ne descend pas des
deux femmes. La distance entre le droit et la réalité
serait trop grande.
La loi du 18 mai 2006 a créé la possibilité d'adopter
pour les personnes du même sexe. Dans le cadre
du débat, trois options se sont dégagées : une
intervention par le biais de la législation en matière
de filiation, l'instauration de la parentalité sociale et
l'adoption.
L'option de la législation en matière de filiation n'a
pas été retenue, notamment parce qu'on travaillait à
l'époque au droit de la filiation. La co-maternité
constituerait une trop grande fiction juridique. Il a
été opté pour l'option plus cohérente de l'adoption,
un lien de filiation artificiel déjà existant. Les co-
parentes lesbiennes peuvent dès lors être
considérées comme des parents à part entière.
Het regeerakkoord wil een grondige modernisering
van het familierecht en nodigt de meerderheid uit
om initiatieven te nemen of te steunen, onder meer
op gebied van een juridisch statuut voor het
zorgouderschap, zonder afbreuk te doen aan het
juridisch of biologisch ouderschap. Dit moet een
aantal
problemen
oplossen
voor
nieuw
samengestelde gezinnen, maar kan ook toegepast
worden op koppels van hetzelfde geslacht.
L'accord de gouvernement prévoit la modernisation
fondamentale du droit de la famille ; il invite la
majorité à prendre des initiatives ou à les soutenir,
notamment en ce qui concerne le statut de la
parentalité sociale, sans porter préjudice à la
parenté juridique ou biologique. Ces initiatives
doivent résoudre une série de problèmes qui se
posent aux ménages recomposés et pourront
s'appliquer également aux couples de même sexe.
01.03 Katia della Faille de Leverghem (Open
Vld): Bij ons heeft de meemoeder na de geboorte
geen juridische band met het kind, ook als dat
geboren is binnen een lesbisch koppel. Het kind
wordt ingeschreven als kind van een alleenstaande
moeder. Pas daarna kan een adoptieprocedure
worden opgestart en de meemoeder moet een
cursus volgen. Daarom vind ik het Britse voorbeeld
niet slecht. Vermits er plichten aan verbonden zijn,
01.03 Katia della Faille de Leverghem (Open
Vld) : Chez nous, la co-parente n'a pas de lien
juridique avec l'enfant après la naissance, même si
cet enfant est né au sein d'un couple lesbien.
L'enfant est inscrit en tant qu'enfant d'une mère
isolée. Ce n'est qu'ensuite qu'une procédure
d'adoption peut être ouverte et la co-parente doit
suivre un cours. C'est la raison pour laquelle le
modèle britannique me paraît intéressant. Il
CRABV 52
COM 484
10/03/2009
KAMER
-3
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2008
2009
CHAMBRE
-3
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
3
zal het niet tot misbruik leiden. Ik vind het een debat
waard.
n'entraînera pas d'abus puisqu'il comprend des
obligations. Cela mérite un débat, à mon estime.
01.04 Staatssecretaris Melchior Wathelet
(Nederlands): Het debat werd gevoerd tijdens de
vorige zittingsperiode en het Parlement heeft een
andere keuze gemaakt.
Zelfs bij twee getrouwde vrouwen is het mogelijk dat
er bij de geboorte een biologische vader is.
01.04 Melchior Wathelet, secrétaire d'État (en
néerlandais) : Le débat a été mené au cours de la
législature précédente et le Parlement a fait un
autre choix.
Même un enfant né au sein d'un couple de deux
femmes mariées peut avoir un père biologique.
01.05 Katia della Faille de Leverghem (Open
Vld): Ik heb het hier over kunstmatige bevruchting.
01.05 Katia della Faille de Leverghem (Open
Vld) : Ma question concernait l'insémination
artificielle.
01.06
Staatssecretaris
Melchior
Wathelet
(Nederlands): Ofwel is er een kunstmatige
bevruchting, ofwel is er een biologische vader. In
het tweede geval kan die ook rechten vragen. Het
bepalen van het onderscheid wordt ingewikkeld. Dit
kan tot andere debatten, onder andere over niet-
discriminatie, leiden.
01.06 Melchior Wathelet, secrétaire d'État (en
néerlandais) : Soit il est question d'insémination
artificielle, soit il y a un père biologique. Dans ce
dernier cas, celui-ci pourrait également revendiquer
des droits. Il devient difficile d'établir la distinction
entre les différentes situations. Cette question
pourrait susciter d'autres débats, notamment relatifs
à la non-discrimination.
01.07 Katia della Faille de Leverghem (Open
Vld): Ik begrijp de problemen, maar mijn vraag ging
specifiek over kunstmatige bevruchting binnen een
lesbisch koppel.
01.07 Katia della Faille de Leverghem (Open
Vld) : Je comprends les problèmes, mais ma
question concernait spécifiquement l'insémination
artificielle au sein d'un couple de lesbiennes.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
De behandeling van de vraag eindigt om 14.24 uur.
La discussion de la question se termine à 14 h 24.