KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
CRABV 52 COM 184
CRABV 52 COM 184
B
ELGISCHE
K
AMER VAN
V
OLKSVERTEGENWOORDIGERS
C
HAMBRE DES REPRÉSENTANTS
DE
B
ELGIQUE
B
EKNOPT
V
ERSLAG
C
OMPTE
R
ENDU
A
NALYTIQUE
C
OMMISSIE VOOR DE
J
USTITIE
C
OMMISSION DE LA
J
USTICE
dinsdag
mardi
29-04-2008
29-04-2008
Avond
Soir
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
i
INHOUD
SOMMAIRE
Masterplan
2008-2012
voor
een
gevangenisinfrastructuur
in
humane
omstandigheden.
1
Masterplan 2008-2012 pour une infrastructure
pénitentiaire de détention humaine.
1
Samengevoegde vragen van
1
Questions jointes de
1
- de heer Bert Schoofs aan de vice-eerste
minister en minister van Justitie en Institutionele
Hervormingen over "het zogenaamde Masterplan
voor de gevangenissen" (nr. 4760)
1
- M. Bert Schoofs au vice-premier ministre et
ministre de la Justice et des Réformes
institutionnelles sur "le Masterplan 2008-2012
pour les prisons" (n° 4760)
1
- de heer Servais Verherstraeten aan de vice-
eerste minister en minister van Justitie en
Institutionele
Hervormingen
over
"het
zogenaamde Masterplan voor de gevangenissen"
(nr. 4771)
1
- M. Servais Verherstraeten au vice-premier
ministre et ministre de la Justice et des Réformes
institutionnelles sur "le Masterplan 2008-2012
pour les prisons" (n° 4771)
1
- de heer Renaat Landuyt aan de vice-eerste
minister en minister van Justitie en Institutionele
Hervormingen over "het Masterplan 2008-2012
voor de gevangenissen" (nr. 4779)
1
- M. Renaat Landuyt au vice-premier ministre et
ministre de la Justice et des Réformes
institutionnelles sur "le Masterplan 2008-2012
pour les prisons" (n° 4779)
1
- de heer Stefaan Van Hecke aan de vice-eerste
minister en minister van Justitie en Institutionele
Hervormingen over "het Masterplan 2008-2012
voor de gevangenissen" (nr. 4790)
1
- M. Stefaan Van Hecke au vice-premier ministre
et ministre de la Justice et des Réformes
institutionnelles sur "le Masterplan 2008-2012
pour les prisons" (n° 4790)
1
- de heer Bert Schoofs aan de vice-eerste
minister en minister van Justitie en Institutionele
Hervormingen over "de beschikbaarheid van
gevangeniscapaciteit met het oog op de
uitvoering van gevangenisstraffen van minder dan
drie jaar" (nr. 4946)
1
- M. Bert Schoofs au vice-premier ministre et
ministre de la Justice et des Réformes
institutionnelles sur "la disponibilité de capacité
carcérale en vue de l'exécution des peines
d'emprisonnement de moins de trois ans"
(n° 4946)
1
- de heer Robert Van de Velde aan de vice-eerste
minister en minister van Justitie en Institutionele
Hervormingen over "het Masterplan 2008-2012
voor de gevangenissen" (nr. 4959)
1
- M. Robert Van de Velde au vice-premier ministre
et ministre de la Justice et des Réformes
institutionnelles sur "le Masterplan 2008-2012
pour les prisons" (n° 4959)
1
Sprekers:
Jo
Vandeurzen,
vice-eerste
minister en minister van Justitie en
Institutionele Hervormingen, Bert Schoofs,
Renaat Landuyt, Stefaan Van Hecke, Robert
Van de Velde, Carina Van Cauter, Fouad
Lahssaini, Raf Terwingen, Bart Laeremans,
Clotilde Nyssens
Orateurs: Jo Vandeurzen, vice-premier
ministre et ministre de la Justice et des
Réformes institutionnelles, Bert Schoofs,
Renaat Landuyt, Stefaan Van Hecke, Robert
Van de Velde, Carina Van Cauter, Fouad
Lahssaini, Raf Terwingen, Bart Laeremans,
Clotilde Nyssens
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
1
COMMISSIE VOOR DE JUSTITIE
COMMISSION DE LA JUSTICE
van
DINSDAG
29
APRIL
2008
Voormiddag
______
du
MARDI
29
AVRIL
2008
Matin
______
De vergadering wordt geopend om 10.25 uur en
voorgezeten door mevrouw Mia De Schamphelaere.
La réunion publique est ouverte à 10 h 25 par
Mme Mia De Schamphelaere, présidente.
01
Masterplan
2008-2012
voor
een
gevangenisinfrastructuur
in
humane
omstandigheden.
01 Masterplan 2008-2012 pour une infrastructure
pénitentiaire de détention humaine.
02 Samengevoegde vragen van
- de heer Bert Schoofs aan de vice-eerste
minister en minister van Justitie en Institutionele
Hervormingen over "het zogenaamde Masterplan
voor de gevangenissen" (nr. 4760)
- de heer Servais Verherstraeten aan de vice-
eerste minister en minister van Justitie en
Institutionele
Hervormingen
over
"het
zogenaamde Masterplan voor de gevangenissen"
(nr. 4771)
- de heer Renaat Landuyt aan de vice-eerste
minister en minister van Justitie en Institutionele
Hervormingen over "het Masterplan 2008-2012
voor de gevangenissen" (nr. 4779)
- de heer Stefaan Van Hecke aan de vice-eerste
minister en minister van Justitie en Institutionele
Hervormingen over "het Masterplan 2008-2012
voor de gevangenissen" (nr. 4790)
- de heer Bert Schoofs aan de vice-eerste
minister en minister van Justitie en Institutionele
Hervormingen over "de beschikbaarheid van
gevangeniscapaciteit met het oog op de
uitvoering van gevangenisstraffen van minder
dan drie jaar" (nr. 4946)
- de heer Robert Van de Velde aan de vice-eerste
minister en minister van Justitie en Institutionele
Hervormingen over "het Masterplan 2008-2012
voor de gevangenissen" (nr. 4959)
02 Questions jointes de
- M. Bert Schoofs au vice-premier ministre et
ministre de la Justice et des Réformes
institutionnelles sur "le Masterplan 2008-2012
pour les prisons" (n° 4760)<br>- M. Servais Verherstraeten au vice-premier
ministre et ministre de la Justice et des Réformes
institutionnelles sur "le Masterplan 2008-2012
pour les prisons" (n° 4771)<br>- M. Renaat Landuyt au vice-premier ministre et
ministre de la Justice et des Réformes
institutionnelles sur "le Masterplan 2008-2012
pour les prisons" (n° 4779)<br>- M. Stefaan Van Hecke au vice-premier ministre
et ministre de la Justice et des Réformes
institutionnelles sur "le Masterplan 2008-2012
pour les prisons" (n° 4790)<br>- M. Bert Schoofs au vice-premier ministre et
ministre de la Justice et des Réformes
institutionnelles sur "la disponibilité de capacité
carcérale en vue de l'exécution des peines
d'emprisonnement de moins de trois ans"
(n° 4946)<br>- M. Robert Van de Velde au vice-premier ministre
et ministre de la Justice et des Réformes
institutionnelles sur "le Masterplan 2008-2012
pour les prisons" (n° 4959)</b>
02.01 Minister Jo Vandeurzen (Nederlands): De
regering
heeft
het
Masterplan
voor
een
gevangenisinfrastructuur
met
humane
detentieomstandigheden goedgekeurd. Het gaat om
een principiële beslissing gebaseerd op de huidige
02.01 Jo Vandeurzen, ministre (en néerlandais) :
Le gouvernement a approuvé le Masterplan destiné
à mettre en place une infrastructure pénitentiaire
offrant des conditions de détention humaines. Il
s'agit d'une décision de principe basée sur la
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
2
capaciteit en toestand waarin de infrastructuur zich
bevindt.
Er worden drie doelstellingen nagestreefd. Ten
eerste willen we de geloofwaardigheid van de
strafuitvoering herstellen. Er wordt voortgebouwd op
het principe waarvoor ik reeds gepleit heb in mijn
beleidsnota; eerst moet ervoor worden gezorgd dat
de infrastructuur van de gevangenissen een goede
organisatie van de strafuitvoering mogelijk maakt,
waardoor onder meer straffen van minder dan drie
jaar behoorlijk uitgevoerd kunnen worden. Dat wil
niet zeggen dat we kiezen voor een meer repressief
beleid, maar wel dat we de huidige wetgeving
inzake strafuitvoering naar behoren kunnen
uitvoeren.
Ten tweede willen we ervoor zorgen dat de
gevangenisstraffen in humane omstandigheden
kunnen worden uitgezeten. Het bezoek aan de
gevangenis van Vorst toonde de noodzaak daarvan
aan. De maatregelen voor capaciteitsuitbreiding
moeten rekening houden met een menswaardige
strafuitvoering en met de voorbereiding van de
terugkeer in de samenleving van de gedetineerden.
Een grotere capaciteit zou er ook voor kunnen
zorgen dat we de wet-Dupont volledig kunnen
uitvoeren.
Ten
derde
moet
dit
Masterplan
de
arbeidsvoorwaarden van de penitentiair beambten
beter organiseren.
Dit plan van aanpak moet nu financieel worden
onderbouwd. Het gaat enkel om een principiële
beslissing, die nog budgettair vertaald moet worden.
Het is dus geen financieel plan.
Dit plan bouwt voort op de beslissingen van vorige
regeringen. Onder meer de maatregelen met
betrekking tot de rechtspositie, de internering en de
bouw van nieuwe gevangenissen kunnen worden
uitgevoerd, eventueel versneld. Er zijn bijvoorbeeld
geen problemen voor de bouw van de nieuwe
gevangenis in Dendermonde, de instellingen voor
geïnterneerden in Gent en Antwerpen of de nieuwe
jeugddetentiecentra van de Vlaamse overheid.
Andere vroegere beslissingen blijken technisch niet
altijd haalbaar. Zo laat de ondergrond de bouw van
een nieuwe gevangenis in Florennes niet toe.
capacité et l'état actuels de l'infrastructure existante.
Trois objectifs sont visés. Notre but est avant tout
de rétablir la crédibilité de l'exécution des peines.
Pour cela, nous allons continuer à oeuvrer sur la
base du principe pour lequel j'ai déjà plaidé dans
ma note de politique ; il faut d'abord veiller à ce que
l'infrastructure des prisons autorise la bonne
organisation de l'exécution des peines, ce qui
devrait permettre, entre autres, l'exécution correcte
des peines de moins de trois ans. Cela ne signifie
pas que nous optons pour une politique plus
répressive. Nous voulons seulement que la
législation actuelle en matière d'exécution des
peines puisse être appliquée correctement.
Ensuite, nous voulons faire en sorte que les peines
d'emprisonnement puissent être purgées dans des
conditions humaines. Une visite à la prison de
Forest nous en a montré la nécessité. Les mesures
d'extension de la capacité doivent tenir compte
d'une exécution des peines qui respecte la dignité
humaine et de la préparation de la réintégration des
détenus dans la société. Une plus grande capacité
pourrait
également
permettre
d'appliquer
intégralement la loi Dupont.
Enfin, ce Masterplan doit également améliorer les
conditions
de
travail
des
fonctionnaires
pénitentiaires.
Ce plan doit bien sûr encore être étayé
financièrement. Il ne s'agit pour l'instant que d'une
décision de principe, qui doit encore être
budgétisée. Il ne s'agit donc pas d'un plan financier.
Le plan s'inscrit dans le prolongement de décisions
prises par les gouvernements précédents. C'est
ainsi, par exemple, que les mesures concernant
entre autres le statut juridique, l'internement et la
construction de nouvelles prisons peuvent être
mises en oeuvre et éventuellement accélérées.
Aucun problème ne se pose ainsi pour la
construction de la nouvelle prison de Termonde,
des institutions pour personnes internées de Gand
et d'Anvers ou encore des centres de détention
pour jeunes des autorités flamandes. D'autres
décisions antérieures s'avèrent par contre parfois
irréalisables sur le plan technique, ce qui est
notamment le cas de Florennes dont le sous-sol ne
permet pas la construction d'une nouvelle prison.
In de begroting 2008 is al rekening gehouden met
een aantal zaken in het plan, maar het is duidelijk
dat we de consequenties van het plan nog zullen
moeten vertalen in budgettaire prioriteiten.
Le budget 2008 tient déjà compte d'un certain
nombre d'éléments du plan mais il est clair que
nous devrons encore traduire les effets de ce
dernier dans les priorités budgétaires.
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
3
Het plan bevat de wensen van Justitie, zoals die
onderschreven zijn door de regering. Het is evident
dat de Regie der Gebouwen een cruciale rol zal
spelen bij de uitvoering. Daarom voorziet het plan
ook in een nieuwe vorm van samenwerking met de
Regie, namelijk een soort gemeenschappelijke
taskforce. Ook binnen de Regie is er een aantal
organisatorische herschikkingen gebeurd. Dit alles
moet het mogelijk maken de zaken op het terrein
van heel dichtbij op te volgen.
Voor de jeugddetentiecentra viel de keuze op
Achênes en Everberg. Het zal echter nog enkele
jaren duren om de nodige infrastructuur te bouwen.
Daarom zullen we ook naar een tijdelijke oplossing
zoeken. We zijn er ons namelijk van bewust dat er
een antwoord moet worden geboden op dringende
problemen. De federale overheid wil haar
engagement ten aanzien van de Gemeenschappen
nakomen om op korte termijn voor infrastructuur te
zorgen. Daarover is er enkele weken geleden al
overleg geweest. Met de Regie moeten we nu nog
bekijken hoe de reeds genomen beslissingen
uitgevoerd kunnen worden. Over de pedagogische
omkadering zullen we het gesprek met de
Gemeenschappen voortzetten.
Le plan englobe les souhaits de la Justice soutenus
par le gouvernement. Il va de soi que la Régie des
Bâtiments jouera un rôle crucial dans leur
réalisation. Le plan prévoit donc également une
nouvelle forme de collaboration avec la Régie, à
savoir une espèce de task force commune. Au sein
de la Régie également, quelques ajustements
organisationnels ont été opérés. Ces mesures
doivent permettre de suivre la situation de très près
sur le terrain.
En ce qui concerne les centres de détention pour
jeunes, le choix s'est porté sur Achênes et
Everberg. Quelques années seront néanmoins
nécessaires pour mettre en place l'infrastructure
nécessaire. Nous rechercherons dès lors une
solution provisoire. Nous sommes en effet
conscients que les problèmes urgents doivent être
résolus. Les autorités fédérales veulent respecter
leur engagement vis-à-vis des Communautés pour
qu'une infrastructure soit disponible à court terme.
Une concertation a eu lieu à ce sujet il y a quelques
semaines. Nous devons à présent examiner avec la
Régie comment les décisions déjà prises peuvent
être exécutées. En ce qui concerne l'encadrement
pédagogique, nous poursuivrons la discussion avec
les Communautés.
02.02 Medewerker van de minister, Jo Baret,
(Nederlands):
Het
Masterplan
voor
het
gevangeniswezen maakt deel uit van een groter
plan voor een geloofwaardig strafrechtelijk beleid.
Om te beginnen breng ik even de toestand van het
gevangeniswezen in België in herinnering.
02.02 Jo Baret, collaborateur du ministre (en
néerlandais) : Le Masterplan pour l'administration
pénitentiaire s'inscrit dans un plan plus large pour
une politique pénale crédible. Je rappelle tout
d'abord la situation de l'administration pénitentiaire
en Belgique.
(Frans) Wat de huidige toestand van het Belgische
gevangeniswezen betreft, telt ons land 34
strafinrichtingen
die
onderverdeeld
zijn
in
arresthuizen, inrichtingen voor veroordeelden en
inrichtingen voor geïnterneerden. Momenteel
worden al die functies gecombineerd. Slechts 12
van de 34 inrichtingen werden in de twintigste eeuw
gebouwd, de overige dateren van de negentiende
eeuw. Het probleem van de overbevolking is
bovendien algemeen bekend.
(En français) Pour ce qui est de l'état des lieux des
prisons
belges,
trente-quatre
établissements
pénitentiaires sont répartis en maisons d'arrêt,
établissements pour condamnés et établissements
pour internés. Actuellement, toutes ces fonctions
sont mélangées. Sur les 34 établissements, seuls
douze ont été construits au
XX
e
siècle, les autres
datent du
XIX
e
siècle. Par ailleurs la situation de
surpopulation est bien connue.
(Nederlands) Er is maar één recente instelling.
Daarnaast is er uiteraard het probleem van de
overbevolking.
(En néerlandais) Une seule est récente. Par
ailleurs, il y a évidemment le problème de la
surpopulation.
(Frans) De nota's die u gekregen hebt, bevatten
een overzicht van de gevangeniscapaciteit in 2007;
een onderverdeling in personen in voorlopige
hechtenis, de veroordeelden en de anderen;
gegevens betreffende de vrouwelijke populatie en
de buitenlandse populatie.
(En français) Les notes qui vous ont été transmises
donnent : un aperçu de la situation de la capacité
carcérale en 2007 ; la répartition entre les
personnes en détention préventive, les condamnés
et les autres ; des indications sur la population
féminine et la population étrangère.
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
4
(Nederlands) Er is een populatie van ruim 9900
gevangenen, terwijl er slechts een capaciteit is voor
ongeveer 8400 gevangenen. Er is een structureel
tekort van 1500 cellen. Het actieplan wil een
oplossing bieden voor dit tekort.
(En néerlandais) On dénombre un peu plus de
9.900 détenus pour une capacité d'environ 8.400
places. Le déficit structurel se chiffre donc à 1.500
cellules. Le plan d'action vise à remédier à ce
problème.
(Frans) Uit de statistieken van Eurostat blijkt dat de
gevangeniscijfers overeenkomen met het Europese
gemiddelde.
(En français) Les statistiques d'Eurostat montrent
que les chiffres d'incarcération de la Belgique sont
dans la moyenne.
(Nederlands) Het actieplan volgt een meervoudige
aanpak. We moeten de cellen in overeenstemming
brengen met de normen, om te komen tot een
opsluiting in humane omstandigheden. Om te
beginnen zullen we in de periode 2008-2009 266
cellen recupereren door renovatiewerken uit te
voeren in de gevangenissen van Vorst, Sint-Gillis,
Doornik, Hoogstraten en Turnhout.
(En néerlandais) Le plan d'action repose sur une
approche plurielle. Nous devons adapter les cellules
aux normes pour garantir des conditions de
détention humaines. Dans un premier temps, nous
récupérerons 266 cellules au cours de la période
2008-2009 en réalisant des travaux de rénovation
dans les prisons de Forest, de Saint-Gilles, de
Tournai, de Hoogstraten et de Turnhout.
(Frans) Het gaat om kleine werken die worden
uitgevoerd om cellen te recupereren, naar
aanleiding van doucheproblemen bijvoorbeeld. In
Sint-Gillis staat een vleugel leeg omwille van
onderbroken werkzaamheden, zodat we daar
capaciteit verliezen.
(En français) Il s'agit de petits travaux de
récupération de cellules, en raison de problèmes de
douches par exemple. À Saint-Gilles, une aile est
inoccupée en raison de travaux qui ont été
interrompus, ce qui fait que nous perdons de la
capacité.
(Nederlands)
In
Hoogstraten
loopt
een
meerjarenprogramma en in Turnhout zijn de
werkzaamheden aan de sectie voor geïnterneerden
reeds beëindigd.
Op die manier kunnen we op vrij korte termijn al
366 plaatsen recupereren, wat overeenkomt met de
capaciteit van een volledige instelling.
De tweede stap is dan de bouw van bijkomende
cellen. De Regie der Gebouwen wijst erop dat er op
de bestaande sites nog mogelijkheden zijn om
bijkomende capaciteit te creëren, door de bouw van
bijkomende celblokken of het vrijmaken van ruimtes
die nu voor administratieve functies worden
gebruikt. Bij de bouw van de oudste gevangenissen
in de negentiende eeuw heeft men uiteraard niet in
ruimte voorzien voor psychologen, maatschappelijk
werkers en dergelijke. Noodgedwongen heeft men
daarvoor dus celcapaciteit moeten opofferen. In
Leuven neemt de psychosociale dienst bijvoorbeeld
een hele vleugel in beslag.
(En néerlandais) À Hoogstraten, un programme
pluriannuel est en cours et, à Turnhout, les travaux
dans la section des internés sont déjà terminés.
Ainsi, nous pourrons déjà récupérer assez
rapidement 366 places, ce qui correspond à la
capacité d'un établissement à part entière.
Dans
un
deuxième
temps,
des
cellules
supplémentaires seront construites. La Régie des
Bâtiments a attiré l'attention sur la possibilité
d'encore créer de la capacité supplémentaire sur
les sites existants, par la construction de blocs de
cellules supplémentaires ou la libération d'espaces
actuellement
utilisés
pour
des
fonctions
administratives. Lors de la construction des plus
anciennes prisons au dix-neuvième siècle, on n'a
évidemment pas prévu de place pour les
psychologues, les travailleurs sociaux, etc. Il a donc
fallu sacrifier une partie de la capacité cellulaire à
cet effet. À Louvain, le service psychosocial occupe
par exemple toute une aile.
(Frans) Het meerjarenplan voor renovatie in
Doornik zou eind 2009 afgerond moeten zijn. De
instelling is open gebleven tijdens de uitvoering van
de werken, met alle risico's voor de veiligheid. Ik
kom hier later op terug.
(En français) À Tournai, un programme de
rénovation établi sur plusieurs années devrait
prendre fin en 2009. L'établissement est resté
ouvert pendant la réalisation des travaux, ce qui
peut présenter des risques sur le plan de la
sécurité. J'y reviendrai.
Door kleine werken uit te voeren, kunnen we de Nous pourrons augmenter la capacité de presque
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
5
capaciteit met bijna 400 cellen uitbreiden. We zullen
60 cellen recupereren in Merksplas en een vleugel
in Sint-Gillis. In Everberg komt er een uitbreiding
voor de jeugddelinquentie.
400 cellules en réalisant de petits travaux. À
Merksplas, nous allons récupérer 60 cellules. À
Saint-Gilles, une aile. Une nouvelle extension est
prévue à Everberg pour les jeunes délinquants.
(Nederlands) In Turnhout wordt er een bijkomend
blok van 72 eenheden neergezet.
De recuperatie van 266 cellen verloopt parallel met
de werkzaamheden.
In Leuven zijn voorbereidende werkzaamheden
bezig. In Sint-Gillis wordt vleugel B volledig
gerenoveerd.
(En
néerlandais)
À
Turnhout,
un
bloc
supplémentaire de 72 unités sera construit.
La récupération de 266 cellules s'effectuera
parallèlement aux travaux.
À Louvain, des travaux préparatoires sont en cours
et à Saint-Gilles, l'aile B sera entièrement rénovée.
(Frans) Door het bijbouwen van een blok met zestig
plaatsen kunnen we vleugel B recupereren.
(En français) L'ajout d'un bloc de soixante
personnes nous permettra de récupérer l'aile B.
In de cellen van de gevangenis van Vorst is er nog
steeds geen sanitair. Doordat eerst de werken in
Sint-Gillis
uitgevoerd
worden,
kunnen
de
gedetineerden in twee fasen worden overgeplaatst.
Zo komen de vleugels in Vorst vrij en kunnen ze
worden gerenoveerd. Op die manier zullen er
honderd cellen bijkomen.
Il n'y a toujours pas de sanitaires dans les cellules à
Forest. Suite aux travaux à Saint-Gilles, les détenus
seront transférés en deux phases pour libérer les
ailes à Forest et les rénover. Nous parviendrons à
réaliser une extension de 100 cellules.
(Nederlands) In Leuven zal men eerst een
administratief blok bouwen tussen de vleugels. In
een volgende fase kan vleugel B gerenoveerd
worden met sanitair. Zo komt er capaciteit bij.
(En néerlandais) À Louvain, on construira tout
d'abord un bloc administratif entre les ailes. À un
stade ultérieur, l'aile B pourra être équipée de
nouveaux sanitaires. Une capacité supplémentaire
sera ainsi créée.
(Frans) Het derde luik van ons actieplan bestaat uit
een uitbreiding. Eerst moeten een aantal
beslissingen van de vorige regering, meer bepaald
met betrekking tot Dendermonde, Gent en
Antwerpen, bevestigd worden.
(En français) Le troisième volet de notre plan
d'action consiste en une extension. Il convient
d'abord de confirmer certaines décisions déjà prises
par le gouvernement précédent, notamment à
Termonde, Gand et Anvers.
(Nederlands)
Het
centrum
op
Antwerpen-
Linkeroever zal plaats bieden aan 120 personen.
Dat zijn beslissingen van de regering uit het
verleden. Daar zijn de voorbereidingen bezig.
(En néerlandais) Le centre de la rive gauche
d'Anvers pourra accueillir 120 personnes. Les
décisions à cet égard ont été prises précédemment
par le gouvernement. Les préparatifs sont en cours.
(Frans) De regering is de Regie der Gebouwen en
de minister gevolgd in hun voorstel om in Achêne
een jeugdinstelling te vestigen die als een
uitbreiding van de Franstalige afdeling van Everberg
zal worden beschouwd.
(En français) Le gouvernement a confirmé la
proposition faite par la Régie des bâtiments et le
ministre de réserver Achêne pour un établissement
de jeunes. Il sera considéré comme étant une
extension d'Everberg, section francophone.
(Nederlands) We hebben voorgesteld om via
alternatieve
financiering
per
Gewest
een
gevangenis te bouwen met een capaciteit van
telkens 300 personen. Heel wat instellingen
verkeren in een slechte toestand. Er zal de
volgende jaren een bijzondere inspanning nodig zijn
om de bestaande instellingen van de achttiende en
negentiende eeuw te renoveren. In 2012 zal er bij
een
groeinorm
van
2
procent
een
gevangenispopulatie zijn die ligt tussen 10.200 en
10.250 gedetineerden. Als alle werkzaamheden
(En néerlandais) Nous avons proposé de construire,
par Région, une prison d'une capacité de 300
personnes par le biais d'un financement alternatif.
De nombreux établissements sont en mauvais état.
Un effort particulier sera nécessaire au cours des
prochaines années pour rénover les établissements
existants datant des 18
e
et 19
e
siècles. Dans
l'hypothèse d'une norme de croissance de 2 %, la
population carcérale sera de 10.200 à 10.250
détenus en 2012. Lorsque tous les travaux seront
achevés, nous disposerons d'une capacité de
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
6
afgerond zijn, staat daar een capaciteit tegenover
van 10.680.
Die buffer is nodig omdat er - in veilige
omstandigheden - zware renovatiewerkzaamheden
moeten worden doorgevoerd gedurende de
volgende jaren. De buffer moet het ook mogelijk
maken om werkzaamheden binnen aanvaardbare
termijnen door te voeren.
Volgens de normen is een capaciteit tussen 300 en
400 het meest aangewezen om in veilige en
humane omstandigheden een gevangenis te
kunnen organiseren.
10.680 places.
Cette marge est nécessaire parce que d'importants
travaux de rénovation devront être effectués dans
les conditions de sécurité requises au cours des
prochaines années. La marge doit également
permettre de réaliser les travaux dans des délais
acceptables.
Selon les normes, une capacité comprise entre 300
et 400 places est idéale pour la gestion d'une prison
en toute sécurité et dans des conditions humaines.
(Frans) We hebben tevens gekozen voor de
klassieke
Ducpétiauxindeling,
met
een
administratief gedeelte en tal van nieuwe diensten.
(En français) Nous avons également opté pour le
système classique de Ducpétiaux qui comprend
une partie administrative et de nombreux nouveaux
services.
(Nederlands) Het forensisch psychiatrisch centrum
in Gent was een beslissing van de vorige regering.
Men is volop bezig met de uitwerking van het
project, samen met de verantwoordelijken van de
Regie der Gebouwen. Men werkt met trajectzones.
Het gaat om een instelling die een ruimere
omkadering vereist.
Het vierde project dat parallel moet lopen in het
Masterplan, heeft te maken met werkzaamheden
inzake de beveiliging, verbetering, renovatie en
herconditionering van de instellingen. Op die manier
kan men een humaan regime hanteren en de
nodige garanties bieden aan de gedetineerden en
de werknemers.
De werken hebben onder meer te maken met
security en safety, hygiëne, de optimalisering van
de perifere bewakingsmodules en camerabewaking.
Er zijn ook klassieke werken om het sanitair te
verbeteren.
De
wandelkoeren
worden
ook
aangepakt,
zowel
met
het
oog
op
de
leefomstandigheden als de beveiliging.
(En néerlandais) La décision de créer un centre de
psychiatrie légale à Gand a été prise par le
gouvernement précédent. La mise en oeuvre de ce
projet, en collaboration avec les responsables de la
Régie des Bâtiments, bat son plein. Nous travaillons
sur la base de zones de trajet. Il s'agit d'un
établissement qui nécessitera un encadrement plus
important.
Le quatrième projet, dont la réalisation devra se
faire parallèlement dans le cadre du Masterplan,
concernera les travaux nécessaires dans les
domaines de la sécurisation et de l'amélioration, de
la rénovation et du reconditionnement des
infrastructures. Nous pourrons ainsi mettre en place
un régime humain tout en offrant aux détenus et
aux travailleurs les garanties indispensables.
Ces travaux porteront notamment sur les notions de
security et safety, l'hygiène, l'optimisation des
modules de surveillance périphérique et la vidéo-
surveillance. Des travaux de type classique seront
également réalisés afin d'améliorer les sanitaires.
Nous nous attacherons aussi à rénover les préaux
afin d'améliorer à la fois les conditions de vie des
détenus et la sécurité.
(Frans) Dat alles betreft dus de veiligheid.
"Veiligheid" is trouwens een slechte vertaling van
"safety".
(En français) Tout cela concerne donc la sécurité ;
« sûreté » est une mauvaise traduction de
« safety ».
(Nederlands) Het gaat ook om gsm-beveiliging en
de beveiliging tegen inbraak via helikopters. Alle
werkzaamheden zijn gepland Sommige zijn al in
uitvoering
en
gebudgetteerd
op
de
meerjarenprogramma's
van
de
Regie
der
Gebouwen, sector Justitie.
(En néerlandais) Il s'agit également d'une
sécurisation concernant les GSM et d'une
protection contre les intrusions par hélicoptère.
Tous les travaux sont planifiés et certains sont déjà
en cours d'exécution et budgétisés au plan
pluriannuel de la Régie des Bâtiments, secteur
Justice.
(Frans) Hier ziet u de planning voor de uitvoering
van het capaciteits- en renovatieplan voor de
(En français) Voici un aperçu du calendrier avancé
pour la réalisation de ce plan de capacité et de
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
7
strafinrichtingen. Sommige werken zijn nu aan de
gang. Voor de grote projecten worden er reeds
studies uitgevoerd.
rénovation des établissements pénitentiaires.
Certains travaux sont en cours. En ce qui concerne
les grands projets, certaines études sont déjà en
cours.
(Nederlands) Het plan dat het departement Justitie
voorstelt is ambitieus en is kenschetsend voor een
hernieuwde samenwerking met de Regie der
Gebouwen.
(En néerlandais) Le projet présenté par le
département de la Justice est ambitieux et
caractéristique d'un nouveau type de coopération
avec la Régie des bâtiments.
(Frans) Er is uitstekend samengewerkt met de
diensten van de Regie der Gebouwen en het
kabinet van de heer Reynders.
We hebben beslist een protocolakkoord op te
stellen dat voorziet in samenwerking op het niveau
van de ministers, de directie en het management
van de Regie der Gebouwen en van de
strafinrichtingen.
(En français) La collaboration avec les services de
la Régie des bâtiments et le cabinet de M.
Reynders a été très bonne.
Nous avons convenu de rédiger un protocole
d'accord prévoyant une collaboration au niveau des
ministres, de la direction et du management de la
Régie des bâtiments et ceux des établissements
pénitentiaires.
(Nederlands) De financiering gebeurt in drie fasen.
In de eerste plaats zijn er de kredieten die zijn
ingeschreven op de begroting van de Regie der
Gebouwen. Enerzijds zijn er de specifieke
budgetten voor het meerjarenplan Justitie.
Daaronder vallen de gerechtgebouwen en de
penitentiaire inrichtingen. Anderzijds zijn er
middelen voor allerlei onderhoudswerken en
kleinere projecten, het fysisch programma van de
Regie. Voor de renovatie en beveiliging werd een
eerste enveloppe van 60 miljoen euro ingeschreven
op het fysisch programma.
Naast de financiering via de Regie, is er ook een
alternatieve financiering.
(En néerlandais) Le financement sera réalisé en
trois phases.
Premièrement, il a les crédits inscrits au budget de
la Régie des bâtiments. Il s'agit d'une part des
budgets spécifiques dégagés pour le plan
pluriannuel de la Justice. Les palais de justice et les
établissements pénitentiaires relèvent de ces
budgets. D'autre part, des moyens sont prévus pour
divers travaux d'entretien et petits projets,
constituant le programme physique de la Régie.
Pour la rénovation et la sécurisation, une première
enveloppe de 60 millions d'euros a été inscrite au
programme physique.
Un financement « de substitution » vient s'ajouter à
ce financement prévu par le biais de la Régie.
(Frans) In de nota aan de ministerraad worden de
grondbeginselen van een alternatieve financiering,
in overleg met de Regie, omschreven. Er worden
ook samenwerkingsformules met de privésector
overwogen.
Over de voorwaarden van die samenwerking en die
alternatieve financiering worden thans studies
uitgevoerd en wordt er overleg gepleegd.
(En français) La note au Conseil des ministres
décrit les grands principes d'un financement
alternatif, en concertation avec la Régie. Des
formules de collaboration avec le secteur privé sont
envisagées.
Les modalités de cette collaboration et de ce
financement alternatif font actuellement l'objet
d'études et de concertations.
De voorzitter: We komen nu aan de vragen over
dit onderwerp.
Le président : Nous passons à présent aux
questions relatives à ce point.
02.03 Bert Schoofs (Vlaams Belang): De
aanwezigheid van de meerderheid bij de
voorstelling
van
het
Masterplan
is
niet
overweldigend. De PS is zelfs helemaal afwezig.
Het enige waarmee ik de minister kan
complimenteren,
is
de
mooie
PowerPoint-
02.03 Bert Schoofs (Vlaams Belang): On ne peut
pas dire que la majorité soit présente en nombre
pour la présentation du Masterplan.
Le ministre mérite seulement d'être félicitée pour la
belle présentation Powerpoint. Tout ce que nous
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
8
voorstelling. Alles wat wij vandaag hebben gehoord,
hebben wij eerder al kunnen vernemen in de pers.
Vandaag wordt alles samengebracht, maar een
masterplan kan ik dit niet noemen. Een masterplan
is een gedetailleerde blauwdruk, met duidelijke
keuzes inzake timing en financiering. Het
Masterplan van de minister vertoont een gebrek aan
visie.
De plannen in verband met de geïnterneerden en
de jeugdcriminaliteit zijn opgenomen in het
Masterplan voor de gevangenissen. Dat gebeurt in
Nederland ook, maar daar is er ruimte om
geïnterneerden op een meer beschaafde manier op
te vangen. Dat ontbreekt hier. In Vlaanderen heeft
men ambulante zorgcircuits opgebouwd. Het is
jammer dat de minister niet voor een trendbreuk
met
het
paarse
beleid
zorgt.
Het
geïnterneerdenbeleid
zou,
net
zoals
de
jeugdgevangenissen, uit het gevangeniswezen
kunnen worden gelicht. Alles wordt echter op één
hoop gegooid.
avons entendu aujourd'hui, nous l'avions déjà
appris par la presse. Il s'agit d'un bric-à-brac de
mesures que l'on peut difficilement qualifier de
masterplan. Un masterplan est un projet détaillé,
avec des choix précis en matière de calendrier et
de financement. Le Masterplan de la ministre se
caractérise par un manque de vision.
Les plans relatifs aux internés et à la criminalité des
jeunes sont repris dans le Masterplan pour les
établissements pénitentiaires. C'est également le
cas aux Pays-Bas, mais dans ce pays existent des
infrastructures permettant d'accueillir les internés
dans des conditions plus dignes. En Belgique, nous
en sommes dépourvus. La Flandre a mis en place
des circuits de soins ambulants. Il est dommage
que le ministre ne rompe pas avec la politique
menée par la coalition violette. La politique
concernant les internés et celle concernant les
prisons pour jeunes pourrait être menée hors du
cadre de la politique pénitentiaire. Tout est ici
mélangé.
Er is een celcapaciteit nodig van 13.000 cellen. Er
wordt over een structureel tekort van 1500 cellen
gesproken, maar dat is slechts de noodcapaciteit
waarin zal moeten voorzien. Er is een werkelijk
structureel tekort van 3000 plaatsen.
Volgens de minister zijn instellingen met 300 tot 400
cellen ideaal. Waarom zal het Forensisch
Psychiatrisch Centrum in Antwerpen dan maar 150
cellen tellen? Waarom wordt er niet overal gemikt
op instellingen met 300 plaatsen? Een andere vraag
is waar in Vlaanderen die 300 plaatsen zullen
komen. Is er al in locaties voorzien? Daar kruipt
immers veel tijd in. Als er nog geen locaties zijn,
vrees is dat 2012 niet zal worden gehaald.
De
minister
verklaarde
tijdens
de
begrotingsbespreking dat hij 626 extra cipiers wil
rekruteren op korte termijn. Waar en voor wie zullen
die worden aangesteld? Wij hebben daarover
vandaag niets gehoord.
Une capacité carcérale correspondant à 13.000
cellules est nécessaire. Une carence structurelle de
1.500 cellules est évoquée mais elle ne représente
que la capacité de secours qu'il faut prévoir
impérativement. La carence structurelle réelle est
de 3.000 places.
Selon le ministre, des établissements de 300 à 400
cellules sont idéaux. Pourquoi, dans ce cas, le
centre de psychiatrie légale à Anvers ne comptera-
t-il que 150 cellules ? Pourquoi ne pas se fixer
comme objectif de créer partout des établissements
de 300 places ? Autre question : où ces 300 places
seront-elles prévues en Flandre ? Des sites
adéquats ont-ils déjà été sélectionnés ? Car cela
prend beaucoup de temps et si l'on n'a pas encore
effectué cette sélection, je crains fort que la date
butoir de 2012 ne puisse être respectée.
Pendant les discussions budgétaires, le ministre a
déclaré qu'il avait l'intention de recruter 626
gardiens supplémentaires à brève échéance. Où, et
pour quel établissement, ces gardiens seront-ils
désignés ? Aujourd'hui, le ministre n'a apporté
aucun élément de réponse à toutes ces
interrogations.
De financiering is het zwakste element van het plan.
Op welke wijze en op welke termijn zal de minister
over de middelen beschikken? Wij hebben geen
gedetailleerde timing of duidelijke cijfers gehoord.
Waar zal het geld vandaan komen?
Le talon d'Achille de ce plan est son mode de
financement. Comment le ministre s'y prendra-t-il
pour se doter des moyens financiers nécessaires ?
Dans quel délai ? Il ne nous a, en effet,
communiqué ni échéancier précis ni chiffres clairs.
Où trouvera-t-il les fonds nécessaires ?
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
9
Over de capaciteit op korte termijn blijf ik op mijn
honger zitten. Wat zal de minister op korte termijn
doen? Ook over de realisaties op een termijn van
18 tot 25 jaar heb ik vandaag niet veel gehoord.
Beschouwt de minister die als realistisch?
Op bladzijde 17 van het Masterplan lees ik dat de
noodzakelijke kredieten zullen moeten worden
ingeschreven in de begroting van 2008, maar
daarnet zei de minister dat de middelen reeds
opgenomen zijn in de begroting. Wat is het nu? Is
alles in orde of is er nog een begrotingswijziging
nodig?
S'agissant de la capacité à court terme, je reste sur
ma faim. Que compte faire le ministre à brève
échéance ? Il n'a pas dit grand-chose non plus au
sujet des réalisations indispensables dans un délai
de 18 à 25 ans. Le ministre les juge-t-il réalistes ?
Je lis à la page 17 du Masterplan que les crédits
nécessaires devront être inscrits au budget de
2008. Or le ministre vient de dire que les moyens
étaient déjà budgétés. Qu'en est-il ? Tout est-il déjà
réglé ou faudra-t-il procéder à un ajustement
budgétaire ?
02.04 Renaat Landuyt (sp.a+Vl.Pro): Wat de
presentatie betreft: PowerPoint is weliswaar een
zeer goed middel om een mooi overzicht te krijgen
van wat er wordt gezegd, maar het kan ook een
scherm zijn waarachter iets minder inhoud
schuilgaat.
02.04 Renaat Landuyt (sp.a+Vl.Pro) : Pour ce qui
est de la présentation, PowerPoint est, certes, un
très bon moyen de fournir un aperçu élégant de ce
que l'on promet de mettre en oeuvre mais il peut
aussi être un écran derrière lequel se cache en
réalité un contenu indigent.
Wij steunen de projecten, laat daar geen twijfel over
bestaan. Bijkomende cellen zijn nodig, zowel om
humane redenen als om redenen van efficiëntie en
geloofwaardigheid bij de strafuitvoering. Ik vind het
zelfs ontgoochelend dat vroegere beslissingen een
jaar worden uitgesteld. Gevaarlijker is nog de
verwijzing naar alternatieve financiering. We staan
voor een aantal principiële beslissingen waar
tijdslimieten bijhoren en waarbij 2012 hoe dan ook
geldt als uiterste datum. Dat zal zeer krap zijn in het
geval van bouwprojecten, waar men toch al snel
spreekt van een bouwduur van minimaal twee jaar.
Er is sprake van een nieuwe gevangenis in
Vlaanderen, Brussel en Wallonië, waarvoor we dus
tegen 2009 vergunningen zullen nodig hebben en
we bijgevolg snel bouwgronden zullen moeten
vinden. Welke tijdstabel wordt gevolgd per project?
Il ne peut y avoir aucun doute sur le fait que nous
soutenons
ces
projets.
Des
cellules
supplémentaires sont nécessaires tant pour des
raisons humanitaires que pour des raisons
d'efficacité et de crédibilité dans le cadre de
l'exécution des peines. Je suis même déçu de
constater que des décisions prises antérieurement
sont reportées d'un an. Le renvoi au financement
alternatif est encore plus hasardeux. Nous devons
prendre une série de décisions de principe
soumises à certains délais et qui doivent de toute
façon être mises en oeuvre en 2012 au plus tard.
Ces délais seront très serrés en ce qui concerne les
projets de construction, dont la réalisation peut
facilement s'étendre sur deux ans minimum. Il est
question de nouvelles prisons en Flandre, à
Bruxelles et en Wallonie ; il s'agira donc d'obtenir
les permis d'ici à 2009 et de trouver rapidement des
terrains à bâtir. Quel calendrier est-il prévu pour
chacun de ces projets ?
Is er een meerjarenprogramma voor onderhouds-
en instandhoudingswerken? Wanneer wordt de
grond gekozen voor de nieuwbouwprojecten?
Hoeveel tijd moet worden gerekend voor de
vergunningen? Welke bouwtijd voorziet men,
vermits men nu reeds van twee jaar spreekt?
Er is ook een verschil tussen de toelichting in de
begroting en de begrotingstabellen zelf. Graag had
ik meer details gehad over de budgetten. Blijkbaar
wordt wat vroeger werd opgenomen in de begroting,
nu verwezen naar alternatieve financiering. Welke
kosten raamt men per bijkomende cel? Men had
het steeds over een bedrag van zowat 100.000 euro
per gevangeniscel.
Existe-t-il un plan pluriannuel pour les travaux
d'entretien et de maintien en état ? Quand choisira-
t-on les terrains pour les nouvelles constructions ?
Quel délai faut-il prévoir pour les permis ? Quel est
le délai prévu pour la construction, étant donné qu'il
est actuellement déjà question de deux ans ?
Il y a également une différence entre l'exposé des
motifs du budget et les tableaux budgétaires. Je
souhaiterais obtenir davantage de détails sur les
budgets. Apparemment, les chiffres inscrits
antérieurement dans le budget sont à présent
transférés vers le financement alternatif. Quelle est
l'estimation des coûts par cellule supplémentaire ? Il
a toujours été question d'un montant d'environ
100.000 euros par cellule de prison.
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
10
Hoeveel bedragen de exploitatiekosten per cel per
dag? In de presentatie had men het over het
voortzetten van de goede samenwerking tussen
Justitie en de Regie der Gebouwen, maar wat wordt
er ondernomen om die samenwerking nu eindelijk
eens behoorlijk te realiseren? Beschikt de Regie
der Gebouwen, wier actieterrein tenslotte alle
overheidsgebouwen betreft, over een planning? Zal
de Regie andere projecten schrappen om het
gevangenisprogramma te kunnen realiseren? Op
welke basis worden dergelijke keuzes gemaakt? Is
er
een
nieuw
meerjarenprogramma
voor
onderhouds- en instandhoudingswerken of wordt
het bestaande verder uitgevoerd? Ik vind
hieromtrent niet veel budgettaire invulling terug, wat
mij verontrust.
A combien s'élèvent les coûts d'exploitation par
cellule et par jour ? Lors de la présentation, il a été
question de la poursuite de la bonne collaboration
entre la Justice et la Régie des bâtiments, mais que
fait-on pour que cette collaboration produise
réellement ses fruits ? La Régie des bâtiments, dont
le terrain d'action concerne somme toute
l'ensemble bâtiments publics, dispose-t-elle d'un
planning ? Va-t-elle supprimer d'autres projets pour
réaliser le programme pénitentiaire ? Sur quelle
base de tels choix sont-ils opérés ? Y a-t-il un
nouveau programme pluriannuel pour l'entretien et
la maintenance ou va-t-on continuer à appliquer le
programme existant ? Je retrouve peu d'éléments à
ce sujet dans le budget et je m'en inquiète.
Bestaat er al effectief een programma van de Regie
der Gebouwen en de gevangenisadministratie? Zal
de minister dezelfde financieringswijze toepassen
als bij de bouw van het justitiepaleis van
Antwerpen? Was hij destijds vanuit de oppositie niet
tegen een dergelijke werkwijze? Houdt hij
voldoende rekening met mogelijke verrassingen?
Wordt er een beroep gedaan op externe adviseurs?
Un programme a-t-il effectivement été élaboré par
la Régie des Bâtiments et l'administration
pénitentiaire ? Le ministre aura-t-il recours à un
mode de financement identique à celui mis en
oeuvre pour la construction du palais de justice
d'Anvers ? N'était-il pas défavorable à ce
procédé lorsqu'il était dans l'opposition ? Prend-il
suffisamment en considération les déconvenues
éventuelles ? Sera-t-il fait appel à des conseillers
externes ?
Voorzitter: mevrouw Sabien Lahaye-Battheu.
Présidente : Mme Sabien Lahaye-Battheu.
02.05 Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen!): Het
Masterplan voor de gevangenissen volgt al enkele
weken na het beleidsplan van de minister van
Justitie en dat is sneller dan verwacht. De
fundamentele kritiek die mijn fractie heeft
geformuleerd naar aanleiding van de bespreking
van het beleidsplan, blijft, na de lectuur van het
Masterplan, ongewijzigd: beide plannen focussen te
sterk op het strafrechtelijke aspect van justitie en
nog meer in het bijzonder op de strafuitvoering - en
hebben te weinig aandacht voor aspecten als
bijvoorbeeld preventie. Die eenzijdige aandacht op
de strafuitvoering komt voor Ecolo-Groen! neer op
dweilen met de kraan open.
De minister gaat uit van een structureel tekort aan
cellen van circa 1500 eenheden. Hoe komt hij
eigenlijk tot dit cijfer? Ecolo-Groen! is ervan
overtuigd dat een aantal aandachtspunten die de
minister in het beleidsplan naar voren heeft
gebracht, een positieve impact kan hebben op de
problematiek van het tekort aan cellen. Wij denken
daarbij aan het wegtrekken van geïnterneerden uit
het gevangenissysteem, aan de specifieke
behandeling van plegers van drugsgerelateerde
feiten en aan een verfijning van het systeem van
alternatieve bestraffingen.
02.05 Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen!) : Contre
toute attente, le Masterplan pour les prisons suit de
quelques semaines seulement le plan de politique
du ministre de la Justice. La lecture du Masterplan
ne dissipe pas la critique fondamentale formulée
par mon groupe à l'occasion de la discussion du
plan de politique puisque tous deux se concentrent
dans une trop large mesure sur l'aspect pénal de la
Justice et, en particulier, sur l'application des
peines, et qu'ils ne mettent pas suffisamment en
avant des volets tels que la prévention. Pour Ecolo-
Groen!, cette attention trop exclusive portée à
l'exécution des peines n'est qu'un emplâtre sur une
jambe de bois.
Le ministre se fonde sur un déficit structurel de
cellules de l'ordre de 1.500 unités. Comment
obtient-il ce chiffre ? Ecolo-Groen! est convaincu
que certaines priorités du plan de politique du
ministre sont de nature à faire évoluer
favorablement la question du manque de cellules.
Nous pensons à cet égard à la sortie du système
pénitentiaire pour les personnes internées, au
traitement spécifique des auteurs de faits liés à la
drogue ainsi qu'à un affinement du système des
peines de substitution.
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
11
Ondertussen kan men zich afvragen of het
opdrijven van de capaciteit aan cellen leidt tot een
veiligere en betere samenleving. Ecolo-Groen! gaat
ervan uit dat louter investeren in stenen in plaats
van in mensen er niet toe zal leiden dat wie de
gevangenis verlaat, er ook uitkomt als een beter
mens. In plaats daarvan moet men veel meer
investeren in het opstellen van een individueel
beleidsplan per veroordeelde, naar analogie van de
wet-Dupont. In die zin acht onze fractie het
verkieslijk om kortere maar zinvollere straffen uit te
spreken, hetgeen zowel de veroordeelde, na het
verlaten van de cel, als de maatschappij ten goede
zal komen.
Dat de minister van plan is meer aandacht te
besteden aan de renovatie van de bestaande
gevangenisinfrastructuur, kunnen we alleen maar
toejuichen: de huidige toestand in sommige
gevangenissen is werkelijk hemeltergend.
Is het aantal van 266 door hun slechte staat niet-
gebruikte cellen al dan niet opgenomen in het
totaalcijfer van 8422 cellen waarover ons land
beschikt?
Dans l'intervalle, on peut se demander si
l'augmentation du nombre de cellules contribue à
rendre la société meilleure et plus sûre. Ecolo-
Groen! estime que l'investissement purement
matériel et non humain ne contribuera pas à
bonifier ceux qui sortent de prison. Il faudrait plutôt
investir davantage dans la rédaction d'un plan
d'accompagnement
individuel
pour
chaque
condamné, par analogie avec la loi Dupont. Notre
groupe estime dès lors qu'il est souhaitable de
prononcer des peines plus courtes mais plus
efficaces ; cette mesure serait bénéfique tant pour
le condamné après sa libération que pour la
société.
Nous applaudissons bien entendu à l'intention du
ministre d'accorder plus d'importance à la
rénovation
de
l'infrastructure
pénitentiaire
existante : la situation actuelle dans certaines
prisons est réellement révoltante.
Les 266 cellules non utilisées à cause de leur
mauvais état sont-elles intégrées au total de 8422
cellules dont dispose notre pays ?
Het Masterplan van de minister moet tegen 2012
gerealiseerd zijn. Dat is duidelijk een veel langere
termijn dan hetgeen in de verkiezingsprogramma
van zijn partij in 2007 werd beloofd.
Hoe
zal
het
capaciteitsprobleem
in
de
tussenperiode worden aangepakt? In dit verband
vraag ik me af wat de plannen zijn met de oude
gevangenis van Dendermonde.
Voor de financiering van de bijkomende
gevangeniscapaciteit denkt de minister aan een
systeem zoals werd aangewend voor de nieuwe
justitiepaleizen van Gent en Antwerpen. Als we zien
hoe in beide gevallen de uiteindelijke kosten de pan
uitrezen, houd ik nu al mijn hart vast.
Welke gevangenistaken wil de minster uitbesteden?
Le Masterplan du ministre devrait être mis en
oeuvre pour 2012. Ce délai dépasse largement celui
annoncé dans le programme électoral de son parti
en 2007.
De quelle manière sera-t-il remédié aux problèmes
de capacité dans l'intervalle ? Je me demande à cet
égard quelle sera l'affectation de l'ancienne prison
de Termonde.
Pour le financement de la capacité pénitentiaire
supplémentaire, le ministre envisage de recourir à
un système comparable à celui qui avait été utilisé
pour la construction des nouveaux palais de justice
à Gand et à Anvers. Au vu du coût final exorbitant
de ces deux projets, il y a de quoi s'inquiéter
sérieusement.
Quelles missions pénitentiaires le ministre entend-il
sous-traiter ?
02.06 Bert Schoofs (Vlaams Belang): Ik wil de
aandacht vestigen op de problematiek van de
veroordeelden die een gevangenisstraf van minder
dan drie jaar hebben opgelopen. Voor hen blijkt het
vervangend elektronisch toezicht geen oplossing te
bieden, omdat de wachttijd hiervoor ondertussen al
is opgelopen tot acht maanden en de veroordeelden
binnen deze termijn aan geen enkele vorm van
strafuitvoering worden onderworpen. Klopt de
verklaring van de heer Hans Meurisse, directeur-
generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen,
02.06 Bert Schoofs (Vlaams Belang) : J'aimerais
attirer l'attention sur le problème des détenus
condamnés à une peine d'emprisonnement de
moins de trois ans. Il s'avère que pour ces détenus,
le placement sous surveillance électronique à titre
de peine de substitution ne constitue pas une
solution du fait que le temps d'attente pour
bénéficier de cette mesure est déjà à huit mois et
que, pendant ce temps, les condamnés ne sont
soumis à aucune forme d'exécution des peines.
Est-il vrai, comme l'a indiqué M. Hans Meurisse,
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
12
die in een richtlijn van 11 december 2007
meedeelde dat er voor de uitvoering van
gevangenisstraffen van minder dan drie jaar geen
celcapaciteit meer voorhanden is? Is minister
Vandeurzen - of zijn voorgangster mevrouw
Onkelinx - op een of andere manier betrokken
geworden bij het opstellen van deze richtlijn? Zal de
minister deze richtlijn teniet doen? Worden er sinds
1 januari 2008 nog straffen met een duur van
minder dan drie jaar uitgevoerd? Is er voor die
veroordeelden voldoende celcapaciteit voorhanden?
directeur général de l'Exécution des peines et
mesures dans une directive du 11 décembre 2007,
que la capacité cellulaire est à saturation et ne
permet plus d'assurer l'exécution des peines de
moins de trois ans. Le ministre Vandeurzen - ou
son prédécesseur, Madame Onkelinx - ont-ils été
impliqués d'une quelconque manière dans
l'élaboration de cette directive ? Le ministre a-t-il
l'intention d'annuler cette directive ? Des peines
d'une durée de moins de trois ans ont-elles encore
été exécutées depuis le 1
er
janvier ? Dispose-t-on
de la capacité nécessaire pour incarcérer ces
condamnés ?
Wat is de vastgelegde minimum- en maximumduur
voor de strafuitvoering van straffen van minder dan
drie jaar? Hoeveel bedroeg de gemiddelde duur van
de effectief uitgezeten straf voor straffen van minder
dan drie jaar van 1 januari 2008 tot op dit moment?
Aan welke voorwaarden moet een veroordeelde
beantwoorden om een straf niet volledig uit te zitten
of om onder elektronisch toezicht te worden
geplaatst? Hoe worden veroordeelden opgevolgd
die noch hun straf volledig moeten uitzitten, noch
onder elektronisch toezicht worden geplaatst?
Quelles sont les délais minimum et maximum
prévus pour l'exécution des peines de moins de
trois ans ? Quelle était, du 1
er
janvier à ce jour, la
durée moyenne de la peine réellement purgée pour
les peines inférieures à trois ans ?
Quelles conditions une personne ayant été
condamnée doit-elle remplir pour ne pas purger
l'entièreté de sa peine ou pour bénéficier du
système de la surveillance électronique ? Comment
assurera-t-on le suivi des personnes qui ont été
condamnées mais qui ne purgeront pas l'entièreté
de leur peine et qui ne seront pas placées sous
surveillance électronique ?
02.07 Robert Van de Velde (LDD): Toen ik in De
Morgen las dat de minister met zijn gevangenisplan
geschiedenis wilde schrijven, was ik blij verrast.
Nadat de beleidsverantwoordelijken jarenlang vaag
bleven over hoe ze de gevangeniscapaciteit zouden
uitbreiden, hebben we nu eindelijk een plan waarin
effectief cijfers worden genoemd.
02.07 Robert Van de Velde (LDD) : J'ai été
agréablement surpris en lisant dans le quotidien De
Morgen que le ministre voulait entrer dans l'histoire
par le biais de son plan « prisons ». Alors que,
pendant plusieurs années, les responsables
politiques sont restés dans le vague lorsqu'il
s'agissait de l'extension de la capacité pénitentiaire,
nous disposons enfin, aujourd'hui, d'un plan
comportant effectivement des chiffres.
De uitbreiding van de gevangeniscapaciteit is wel
degelijk een noodzaak, maar als we het aantal
gedetineerden in voorlopige hechtenis en het aantal
vreemdelingen
bekijken,
moeten
we
eerst
nadenken
over
de
uitzuivering
van
de
gevangenispopulatie.
De minister heeft aangetoond dat er op dit moment
1800 bijkomende plaatsen nodig zijn. In Nederland
zijn er momenteel 23.209 cellen, waarvan 2753
voor jeugddelinquenten, terwijl er in België
momenteel 8400 cellen zijn, waarvan 282 voor
jeugddelinquenten. Als we rekening houden met het
aantal inwoners, zouden we in vergelijking met
Nederland ongeveer 13.000 cellen nodig hebben,
waarvan 1800 voor jeugddelinquenten.
Ik heb de indruk dat de minister aan
windowdressing doet. Zijn plan om op vier jaar tijd
L'extension de la capacité carcérale est bel et bien
nécessaire mais eu égard au nombre de détenus
en détention préventive et au nombre d'étrangers,
nous devons avant tout songer à épurer la
population carcérale.
Le ministre a démontré la nécessité actuelle de
créer 1.800 places supplémentaires. Les Pays-Bas
comptent actuellement 23.209 cellules, dont 2.753
pour les jeunes délinquants, alors que la Belgique
dispose aujourd'hui de 8.400 cellules, dont 282 pour
les jeunes délinquants. Par rapport aux Pays-Bas et
compte tenu du nombre d'habitants, nous devrions
disposer d'environ 13.000 cellules, dont 1.800 pour
les jeunes délinquants.
J'ai le sentiment que le ministre nous jette de la
poudre aux yeux. Son projet de créer 2.500 cellules
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
13
2500 extra cellen te creëren, staat in schril contrast
met de 978 plaatsen die werden bijgebouwd tussen
2003 en 2008. Kan de minister mij zeggen op welk
vlak zijn organisatie zo veel beter is als die van zijn
voorgangster?
Bovendien verklaart de minister dat van die 2500
bijkomende plaatsen er tegen 2012 1860
gerealiseerd moeten worden. De kans is groot dat
we tegen 2012 een andere minister van Justitie
zullen hebben, dus deze minister zal hier niet op
kunnen afgerekend worden.
supplémentaires en quatre ans contraste de
manière
criante
avec
les
978
places
supplémentaires créées entre 2003 et 2008. Le
ministre pourrait-il m'expliquer en quoi sa gestion
est tellement meilleure que celle de la ministre
précédente ?
Le ministre affirme en outre que sur ces 2.500
places supplémentaires, 1.860 devront être
réalisées d'ici à 2012. Il y a de fortes chances pour
que nous ayons un autre ministre de la Justice en
2012, auquel cas l'actuel ministre ne devra nous
rendre aucun compte à ce sujet.
Ik heb tevens de indruk dat er aan paniekvoetbal
wordt gedaan. Nu worden er bijvoorbeeld in allerijl
zeventig extra cellen voor jeugddelinquenten in
Tongeren aangekondigd. Er wordt enkel gesproken
over de uitbreiding van de gevangeniscapaciteit,
terwijl een aantal andere zaken vergeten wordt.
Van de totale gevangenispopulatie bestaat 36
procent uit gevangenen in voorlopige hechtenis. Dat
is duidelijk een groot probleem. Vaak wordt de
voorlopige hechtenis misbruikt om de verdachte
onder druk te zetten. We moeten nagaan of de
voorlopige hechtenis wel noodzakelijk is voor alle
verdachten, want hierdoor wordt het sociaal leven
van de verdachten ontwricht. Hier lijkt het mij zinvol
om de maatregel voor elektronisch toezicht uit te
breiden.
De vaststelling dat 42,6 procent van het aantal
gevangenen
bestaat
uit
vreemdelingen,
is
onthutsend. In feite financieren we dus met
Belgische
belastinggeld
de
buitenlandse
criminaliteit. Hoeveel onder hen zijn in voorlopige
hechtenis? Hoeveel komen er in aanmerking om
hun straf uit te zitten in het land van herkomst? Dat
is op dit moment een dode maatregel, want ze
wordt amper toegepast. We moeten dus eerst deze
problemen oplossen en dan pas bijkomende
gevangeniscapaciteit creëren.
De minister geeft toe dat hij nog niet weet hoe het
plan precies gefinancierd zal worden. Ik pleit ervoor
om eerst na te gaan hoeveel extra capaciteit er
precies nodig is vooraleer gevangenissen bij te
bouwen.
Het projectplan is onvolledig. Ook in de gevangenis
van Brugge is het mogelijk om via enkele kleine
aanpassingen snel tien tot twintig cellen extra te
maken, maar dat is men blijkbaar vergeten. Er is
duidelijk een gebrek aan overleg en management.
De gevangenisdirecteurs zijn niet op de hoogte van
de plannen van de minister.
J'ai également l'impression que la panique règne.
Septante cellules supplémentaires pour les jeunes
délinquants sont ainsi construites aujourd'hui dans
la précipitation à Tongres. Seul le renforcement de
la capacité pénitentiaire est à l'ordre du jour alors
que plusieurs autres aspects sont laissés de côté.
La population pénitentiaire totale est constituée à
36 % de détenus en détention préventive. Il s'agit
manifestement d'un problème grave. La détention
préventive est souvent utilisée abusivement pour
faire pression sur le prévenu. Nous devons nous
assurer
que
la
détention
préventive
est
effectivement indispensable pour l'ensemble des
prévenus car la vie sociale de ceux-ci s'en trouve
totalement bouleversée. Il me semble dès lors
opportun d'élargir la surveillance électronique.
Le constat que 42,6% des détenus sont des
étrangers est ahurissant. En fait, les impôts belges
financent la criminalité étrangère. Combien de ces
criminels sont en détention préventive ? Combien
entrent en ligne de compte pour purger leur peine
dans leur pays d'origine ? Cette mesure est
actuellement vaine car elle n'est quasiment pas
appliquée. Nous devons donc d'abord résoudre ces
problèmes avant de renforcer la capacité
pénitentiaire.
Le ministre concède qu'il ignore à ce jour quel sera
le mode de financement exact du plan. Je propose
que la capacité supplémentaire nécessaire soit
vérifiée avec précision avant que de nouvelles
prisons soient construites.
Le projet de plan est incomplet. Même à la prison
de Bruges, il est possible de construire aisément dix
à vingt cellules supplémentaires moyennant
quelques petites adaptations, mais cette possibilité
a manifestement été omise. La concertation et la
gestion font clairement défaut. Les directeurs de
prisons ne sont pas informés des intentions du
ministre.
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
14
De minister heeft blijkbaar een baksteen in de maag
en wil overal nieuwe cellen bouwen. In zijn
beleidsplan zei hij duidelijk dat gevangenisboten
geen optie zijn, maar ik pleit ervoor om ze toch in
overweging te nemen, bijvoorbeeld voor personen
in voorlopige hechtenis of voor veroordeelden met
zeer korte straffen.
Le ministre a manifestement une brique dans le
ventre et souhaite construire des nouvelles cellules
partout. Dans sa note de politique générale, il a
clairement précisé que les bateaux-prisons ne
constituaient pas une option mais je préconise tout
de même de prendre en considération cette option,
par exemple pour les personnes en détention
préventive ou pour celles qui ont été condamnées à
des peines très courtes.
02.08 Minister Jo Vandeurzen (Nederlands):
Beseft de heer Van de Velde waar hij eigenlijk voor
pleit? Hij wil mensen in voorlopige hechtenis, die
nog niet eens veroordeeld zijn, opsluiten in het
hardste regime, met de kleinst mogelijke cellen en
zonder
mogelijkheid
tot
een
wandeling.
Internationale onderzoeken hebben aangetoond dat
gevangenisboten mensonwaardig zijn en net daar
wil de heer Van de Velde mensen opsluiten
waarvan het vermoeden bestaat dat ze onschuldig
zijn.
02.08 Jo Vandeurzen, ministre (en néerlandais) :
M. Van de Velde est-il conscient de ce qu'il
préconise ? Il souhaite incarcérer sous le régime le
plus dur, dans les plus petites cellules et sans
possibilité de promenade, des personnes en
détention préventive qui n'ont même pas encore été
condamnées. Des enquêtes internationales ont
démontré que les bateaux-prisons sont dégradants
et c'est précisément là que M. Van de Velde
souhaite incarcérer des personnes supposées être
innocentes.
02.09 Robert Van de Velde (LDD): Die
mensonwaardige omstandigheden moeten we toch
enigszins nuanceren. Waar sluiten we die mensen
in voorlopige hechtenis nu op?
02.09 Robert Van de Velde (LDD) : Il convient tout
de même de nuancer quelque peu ces conditions
dégradantes. Où enfermons-nous actuellement ces
personnes en détention préventive ?
02.10 Minister Jo Vandeurzen (Nederlands):
Normaal gezien benadruk ik altijd dat we alle
mogelijkheden moeten onderzoeken, maar dit kan
ik echt niet aanvaarden.
02.10 Jo Vandeurzen, ministre (en néerlandais) :
Normalement, j'insiste toujours pour que l'on
examine toutes les possibilités mais je ne puis
vraiment pas accepter ces propositions.
02.11 Robert Van de Velde (LDD): Ik ben mijn
betoog begonnen met de opmerking dat we eerst
de gevangenispopulatie moeten zuiveren en dus
nagaan of de mensen in voorlopige hechtenis wel in
de gevangenis horen. De voorlopige hechtenis moet
kort zijn en dan heb ik er geen probleem mee dat
die korte opsluiting in andere omstandigheden
verloopt. Voor een lange straf moeten de
omstandigheden inderdaad beter zijn, maar voor
een korte straf is dat niet zo belangrijk.
Men zou beter opteren voor flexibele, tijdelijke
oplossingen en zo tijd kopen om de strafuitvoering
aan
te
passen.
Men
moet
eerst
de
gevangenispopulatie uitzuiveren, onder meer via
bilaterale akkoorden met de landen van herkomst
voor wat de vreemdelingen betreft en via het
herbekijken van de procedure van de voorlopige
hechtenis. Daarna kunnen tijdelijke oplossingen
worden uitgevoerd en kan het Masterplan worden
uitgewerkt.
Er is eindelijk beweging en dat is goed. Het
02.11 Robert Van de Velde (LDD) : J'ai
commencé mon intervention en faisant observer
que nous devrions d'abord épurer la population
carcérale, c'est-à-dire voir si les personnes en
détention préventive ont bien leur place en prison.
La détention préventive doit être de courte durée. A
partir là, je ne vois aucun inconvénient à ce qu'elle
se déroule dans d'autres conditions. Il convient
effectivement d'améliorer ces conditions pour les
peines d'emprisonnement de longue durée mais
pour celles de courte durée, cela ne me paraît pas
aussi essentiel.
Il vaudrait mieux opter pour des solutions flexibles
et temporaires, et gagner ainsi du temps pour
adapter l'exécution des peines. Mais il importe
d'abord
d'épurer
la
population
carcérale,
notamment en concluant des accords bilatéraux
avec les pays d'origine en ce qui concerne les
étrangers et en réexaminant la procédure de la
détention préventive. Ensuite, des solutions
temporaires pourront être élaborées et le
Masterplan pourra être mis en oeuvre.
Les choses bougent enfin et c'est tant mieux. Une
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
15
Masterplan heeft wel eindtermen, maar timing en
budget ontbreken. Dat moet dus worden aangevuld.
date butoir a certes été fixée pour l'achèvement du
Masterplan mais il n'y a ni calendrier ni budget. Il
importe donc de compléter le cahier des charges du
Masterplan sur ces deux points.
02.12 Carina Van Cauter (Open Vld): Het
Masterplan is maar zo goed als de mate waarin het
kan worden gerealiseerd. De beleidsnota en de
plannen in verband met de gevangenisinfrastructuur
scheppen vertrouwen. Wij zullen de minister
steunen om dit tot een goed einde te brengen en
feliciteren hem met de snelheid waarmee hij
vooruitgang boekt. Eindelijk krijgen we concrete
cijfers en plannen.
Om veilige en humane omstandigheden te creëren
in onze gevangenissen, moet eerst worden
gerenoveerd. Waar mogelijk worden bestaande
sites uitgebreid. Misschien is dat ook mogelijk voor
andere gevangenissen dan de zes die al werden
geselecteerd. Er is geen concrete timing in verband
met de renovaties, maar ik veronderstel dat in die
60 miljoen euro werd voorzien. Zijn de werken al
aangevat, zodat er over een of twee jaar effectief
zevenhonderd
plaatsen
bijkomen
in
de
gevangenissen?
Op basis van welke criteria werd een locatie per
Gewest geselecteerd voor de bouw van de drie
nieuwe
gevangenissen?
Deze
bijkomende
inrichtingen moeten er zo snel mogelijk komen.
Voor de financiering kiest men voor PPS, waarbij
een deel door de overheid moet worden
gefinancierd. Is dit al opgenomen in het
meerjarenplan van de Regie der Gebouwen?
Inzake de gesloten instellingen voor jonge
delinquenten had de minister het bij de bespreking
van de beleidsnota over overleg met de
gemeenschapsministers.
Hoe ziet men de
samenwerking? Ik vroeg al verschillende keren
cijfers in verband met de plaatsen voor jonge
delinquenten in de Waalse instellingen. Bestaan die
plaatsen wel, want de cijfers blijven achterwege?
De federale minister zorgt volgens de pers
onmiddellijk voor zeventig bijkomende plaatsen.
Neemt
de
gemeenschapsminister
zijn
verantwoordelijkheid dan niet?
02.12 Carina Van Cauter (Open Vld) : La valeur
du Masterplan dépend de la mesure dans laquelle il
peut être effectivement mis en oeuvre. La note de
politique et les projets en matière d'infrastructure
pénitentiaire donnent confiance. Nous soutiendrons
le ministre dans ses efforts pour mener ces projets
à bien et le félicitons pour la rapidité avec laquelle
ce dossier avance. On voit enfin des projets et des
chiffres concrets.
Pour créer des conditions à la fois sûres et
humaines dans nos prisons, il faut d'abord rénover
l'infrastructure. Lorsque c'est possible, les sites
existants seront agrandis. Peut-être une telle
approche est-elle également applicable à d'autres
prisons qu'aux six déjà sélectionnées. Il n'y a pas
de calendrier concret en ce qui concerne les
rénovations, mais je suppose que l'on a réservé les
60 millions d'euros nécessaires. Les travaux ont-ils
déjà commencé, de façon à ce que d'ici un an ou
deux, on dispose effectivement de 700 places
supplémentaires ?
En ce qui concerne la construction des trois
nouvelles prisons, quels critères ont-ils été retenus
pour sélectionner un emplacement par Région ?
Ces infrastructures supplémentaires devraient être
opérationnelles le plus rapidement possible. Pour le
financement, c'est la formule du PPP qui a été
retenue, ce qui veut dire qu'une partie doit être
financée par les pouvoirs publics. En a-t-il été tenu
compte dans le plan pluriannuel de la Régie des
bâtiments ?
En ce qui concerne les établissements fermés pour
jeunes délinquants, lors du débat sur la note de
politique, le ministre a parlé de concertation avec
les ministres communautaires. Comment voit-il la
collaboration avec les Communautés ? J'ai déjà
demandé plusieurs fois des chiffres sur les places
pour jeunes délinquants dans les établissements
wallons. L'absence de chiffres fait planer un doute :
ces places existent-elles réellement ? Selon la
presse, le ministre fédéral veillera à ce qu'il y ait
très rapidement 70 places supplémentaires. Le
ministre communautaire ne prendrait-il donc pas
ses responsabilités ?
02.13 Fouad Lahssaini (Ecolo-Groen!): U heeft het
volkomen bij het rechte eind uw twee vaststellingen
te gebruiken. Het Europees Comité ter preventie
van foltering (ECPF) was eerder al tot die
bevindingen gekomen. Het comité komt volgend
02.13 Fouad Lahssaini (Ecolo-Groen!) : Vous
avez parfaitement raison de partir de vos deux
constats déjà établis par le Comité européen pour la
prévention de la torture (CPT). Ce comité reviendra
visiter les prisons belges l'année prochaine et
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
16
jaar
opnieuw
de Belgische gevangenissen
controleren
en
ik
hoop
dat
het
de
detentievoorwaarden niet opnieuw zal moeten
bestempelen als 'onmenselijke en vernederende
behandeling'.
De stijging van het aantal plaatsen is geen dure
denkoefening maar kost veel meer dan enig ander
ingrijpen, vooral wanneer men met de beschikbare
plaatsen internationale regels wil naleven. Het zou
goed zijn de oorzaak van de stijging van het aantal
gevangenen op te sporen. Heeft men al enkele
jaren niet de neiging veel strengere vonnissen uit te
spreken? Wat wordt er gedaan om te voorkomen
dat bevrijde gevangenen terug in de gevangenis
belanden? We stellen vast dat twee derden van de
veroordeelden recidivist is. U zegt open te staan
voor alternatieven en discussies hierover. Ik doe u
een voorstel. De kwestie van het beheer van de
stroom gevangenen lijkt mij van heel groot belang
te zijn, vooral wanneer men weet dat de voorlopige
hechtenis goed is voor meer dan 35% van de
aanhoudingen, wat enorm is voor een land dat een
functionele en operationele justitie wil.
j'espère qu'il ne devra pas de nouveau juger les
conditions de détention comme « traitement
inhumain et dégradant ».
L'augmentation du nombre de places ne coûte pas
grand-chose en efforts de réflexion mais il coûte
beaucoup plus cher que toute autre intervention,
dont en particulier celle qui viserait à respecter les
règles internationales avec les places disponibles. Il
convient de chercher la cause de cette
augmentation du nombre de détenus. N'a-t-on pas
eu tendance à juger plus sévèrement depuis
quelques années ? Qu'est-ce qui est mis en oeuvre
pour éviter que les détenus libérés ne retournent en
prison ? On observe que deux tiers des condamnés
sont des récidivistes. Vous vous dites ouvert aux
alternatives et aux discussions sur ces questions.
Je vous en propose une. La question de la gestion
du flux des détenus me paraît capitale, surtout
sachant que la détention préventive représente plus
de 35 % des détentions, ce qui est énorme dans un
pays désireux d'une justice fonctionnelle et
opérationnelle.
De vraag hoe onze justitie werkt is niet los te zien
van het debat van vandaag.
De kwestie van de renovatie is inderdaad een
belangrijk en dringend vraagstuk. Het kostenplaatje
is echter niet zonder belang, aangezien zelfs de
recentere gevangenissen aan vernieuwing toe zijn.
In uw nota wordt niets gezegd over alternatieve
straffen. Mijns inziens houdt dat punt evenwel
verband met het capaciteitsvraagstuk. We moeten
te rade gaan bij de veldwerkers als we een
antwoord willen vinden op de vraag of het
doeltreffender is nieuwe gevangenissen te bouwen
dan wel tot een normale situatie terug te komen,
waarbij België zijn internationale verbintenissen
naleeft en de rechten van de gedetineerden
eerbiedigt.
La question de savoir comment fonctionne notre
justice est liée au débat de ce jour.
La question de la rénovation est en effet importante
et urgente. La question du coût n'est pas anodine :
même les prisons de construction plus récente sont
concernées.
Votre note ne parle pas des alternatives. Selon moi,
cette question est tout à fait liée à celle des
capacités. Nous avons besoin de l'éclairage des
acteurs de terrain pour nous prononcer sur la
question de savoir s'il est plus efficace de se lancer
dans la construction ou de revenir à une situation
normale, dans laquelle la Belgique respecterait ses
engagements internationaux ainsi que les droits des
détenus.
02.14 Raf Terwingen (CD&V - N-VA): Dit is een
goed plan, want de oppositie gaat met de meeste
ideeën akkoord en brengt er weinig tegen in. De
toekomst zal bewijzen dat het Masterplan wel
realistisch is. CD&V staat hier achter en wil haar
kiezers recht in de ogen kunnen kijken.
De grote verdienste van dit plan is dat er eindelijk
een plan is. Wij zullen de uitvoering ervan nu
jaarlijks kunnen evalueren. Ik twijfel er niet aan dat
de oppositieleden het kritisch zullen blijven
opvolgen en ik hoop dat ze dit op een constructieve
02.14 Raf Terwingen (CD&V - N-VA) : C'est un
bon plan. La preuve en est que l'opposition adhère
à ses idées-force et n'émet à son égard que peu
d'objections. Chacun se rendra compte plus tard
que ce plan était bel et bien réaliste. Le CD&V, qui
en revendique la paternité, compte bien ne pas
trahir ses électeurs sur ce dossier.
Le grand mérite du Masterplan est d'exister enfin.
Nous pourrons en évaluer la mise en oeuvre chaque
année. Je suis convaincu que les membres de
l'opposition en assureront un suivi critique et
j'espère qu'ils s'y emploieront dans un esprit
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
17
manier zullen doen.
Als Limburger wil ik ten slotte nog een opmerking
maken over het plan om de oude gevangenis van
Tongeren om te vormen voor de opvang van jonge
delinquenten. Ik vind dit een goede oplossing, want
het probleem vergt een dringende oplossing. Ik
twijfel er niet aan dat de minister ervoor zal zorgen
dat dit geen jeugdgevangenis zal worden, maar een
plaats waar de jongeren pedagogisch omkaderd
opgevangen worden.
constructif.
Enfin, en tant que Limbourgeois, je voudrais vous
livrer une dernière réflexion à propos de la
conversion de l'ancienne prison de Tongres en
centre d'accueil pour délinquants juvéniles. L'idée
me plaît car le problème de la délinquance juvénile
doit être résolu d'urgence. Je suis sûr que le
ministre veillera à ce que cet établissement ne
devienne pas une prison pour mineurs d'âge mais
bien un lieu où les jeunes bénéficient d'un
encadrement pédagogique.
02.15 Robert Van de Velde (LDD): Over dit thema
is er een aantal vragen ingeschreven op het einde
van de agenda. We hebben het hier over de
gevangenis waar men De Hel van Tanger heeft
gedraaid, en daar wil de minister nu een instelling
voor jongeren van maken!
02.15 Robert Van de Velde (LDD) : L'ordre du jour
comprend, à la fin, un certain nombre de questions
sur le même thème. Nous parlons de la prison où a
été tourné le film L'enfer de Tanger et dont le
ministre veut faire un établissement pour les
jeunes !
02.16 Raf Terwingen (CD&V - N-VA): We moeten
er inderdaad over waken dat de jongeren in
Tongeren op een humane manier worden
opgevangen.
02.16 Raf Terwingen (CD&V - N-VA) : Il convient
effectivement de veiller à ce que les jeunes pris en
charge à Tongres le soient de manière humaine.
02.17 Bart Laeremans (Vlaams Belang): Dit plan
gaat voor ons helemaal niet ver genoeg, omdat het
niet de ambitie heeft om het beleid echt om te
keren. Er zullen wel cellen worden gerenoveerd,
maar extra capaciteit is er eigenlijk niet gepland.
Men is ook niet van plan om de zogenaamde kort
gestraften opnieuw op te sluiten. Het lakse beleid
wordt
gewoon
voortgezet.
De
strafuitvoeringsrechtbanken
blijven
tot
2013
onbevoegd voor de straffen van minder dan drie
jaar. Het systeem van de automatische vrijlating
blijft dus bestaan.
Het plan zal dus eigenlijk alleen zorgen voor een
verbetering van het comfort van de gedetineerden.
In Nederland zijn er 125 gedetineerden per 100.000
inwoners. Dat zijn er een kwart meer dan bij ons. Dit
betekent dat we eigenlijk 4000 plaatsen te kort
hebben. Dit kan men alleen oplossen door ofwel
extra cellen te bouwen, ofwel meer gedetineerden
per cel toe te laten. De doelstellingen van het plan
zijn te beperkt.
Ik heb de administratie van het Gevangeniswezen
gecontacteerd met de vraag of zij mij de circulaire
inzake het elektronisch toezicht kon bezorgen, maar
ik werd doorverwezen naar de minister. Is dit soms
een geheim document waarop de parlementsleden
geen controle kunnen uitoefenen?
02.17 Bart Laeremans (Vlaams Belang) : Ce plan
ne va certainement pas assez loin, à notre estime,
puisqu'il n'ambitionne pas un changement radical
de la politique. Des cellules seront rénovées, il est
vrai, mais aucune capacité supplémentaire n'est
prévue en réalité. De même, on n'a pas l'intention
de remettre sous les verrous les personnes
condamnées à des peines prétendument courtes.
La politique laxiste se poursuit tout simplement. Les
tribunaux d'exécution des peines resteront
incompétents, jusqu'en 2013, pour les peines
inférieures à trois ans. Le système de la remise en
liberté automatique est donc maintenu.
En réalité, ce plan ne fera qu'apporter plus de
confort aux détenus. Aux Pays-Bas, l'on compte
125 détenus par 100.000 habitants, c'est-à-dire un
quart de plus que chez nous. Cela signifie qu'en
réalité, il nous manque 4000 places. Il n'y a que
deux solutions en la matière, à savoir
l'aménagement de cellules supplémentaires ou
l'augmentation du nombre de détenus par cellule.
Les objectifs poursuivis par le plan sont trop
restreints.
Lorsque j'ai demandé à l'administration pénitentiaire
de me communiquer la circulaire relative à la
surveillance électronique, celle-ci m'a renvoyé au
ministre. S'agirait-il en l'occurrence d'un document
secret, sur lequel les membres du Parlement ne
peuvent exercer de contrôle ?
Le besoin d'une prison supplémentaire se fait
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
18
Er is een grote nood aan een extra gevangenis in
Antwerpen. Daar komt nu wel een instelling voor
geïnterneerden, maar er zou op dat terrein ook
plaats zijn voor een extra gevangenis.
Mijn collega van Groen! vroeg zich af waarom de
gevangenispopulatie de laatste jaren zo sterk
gegroeid is. Het antwoord is niet ver te zoeken: dit is
een gevolg van het losgeslagen immigratiebeleid. Ik
zou daarom van de minister willen weten of hij nu
eindelijk een voorbeeld zal stellen door criminele
vreemdelingen hun straf te laten uitzitten in hun land
van herkomst. Ook dat kan de populatie naar
beneden halen.
cruellement ressentir à Anvers. Un établissement y
est prévu pour les internés, mais une prison
supplémentaire pourrait aussi être aménagée sur le
même terrain.
Mon collègue de Groen ! se demandait pourquoi la
population carcérale a tellement augmentéces
dernières années. La réponse est assez évidente :
c'est
la
conséquence
d'une
politique
de
l'immigration débridée. C'est pourquoi je voudrais
demander au ministre s'il compte enfin faire un
exemple, en imposant aux délinquants étrangers de
purger leur peine dans leur pays d'origine. C'est
également une manière de réduire la population
carcérale.
02.18 Clotilde Nyssens (cdH): Ik sta achter de
plannen van de minister. Men moet immers bij
voorrang werk maken van de strafuitvoering en zich
over het probleem van de gevangenissen buigen.
De minister houdt zich weliswaar terecht eerst bezig
met de kwestie van de gebouwen, de cellen en de
capaciteit, maar toch heb ik twee bekommernissen
met betrekking tot de echte problemen.
Zou men er niet kunnen zorgen dat de straftijd
nuttig door de betrokken gedetineerde zou kunnen
worden aangewend en dat ook de maatschappij
daar beter van wordt?
Voorts zijn er heel wat vrouwen die in de
gevangenis bevallen. Ter zake rijst er een
antropologisch probleem.
U heeft gelijk, de cijfers gaan in stijgende lijn. Het
zou interessant zijn om al degenen die zich over het
profiel van de gedetineerden hebben gebogen in de
commissie uit te nodigen. Er bestaan tal van studies
dienaangaande in ons land die onder meer door het
Nationaal Instituut voor Criminalistiek werden
uitgevoerd. Ik denk daarbij aan een studie die door
mevrouw Charlotte Vanneste werd verricht.
02.18 Clotilde Nyssens (cdH) : J'approuve le
projet du ministre. En effet, il faut travailler en
priorité au niveau de l'exécution des peines et
s'occuper des prisons. Cependant, si le ministre a
raison de s'occuper d'abord des bâtiments, des
cellules, des places, j'ai deux soucis par rapport aux
vrais problèmes.
En ce qui concerne le temps passé en prison, est-il
possible d'oeuvrer pour que ce temps soit utile à la
personne et à la société ?
Par ailleurs, beaucoup de femmes donnent
naissance à des enfants en prison. Un problème
d'ordre anthropologique se pose en la matière.
Vous avez raison, les chiffres sont en
augmentation. Ce qui serait très intéressant, c'est
d'inviter en commission tous ceux qui se sont
penchés sur le profil des personnes qui se trouvent
en prison. Il existe de nombreuses études en
Belgique, réalisées notamment par l'Institut national
de criminalistique, dont celle d'une certaine
Charlotte Vanneste.
Zij zou ons het profiel van de gedetineerden kunnen
helpen schetsen.
Bovendien zou het interessant zijn om over
nauwkeurige statistieken te kunnen beschikken met
betrekking tot de misdrijven die door vreemdelingen
worden gepleegd. Voorts zou ik graag weten met
welke
antropologische,
sociologische
of
wetenschappelijke instrumenten we kunnen werken
om het probleem op te lossen.
Jongeren worden steeds gewelddadiger. De
overheid moet dan ook het echte probleem kunnen
aanpakken. De gevangenissen zijn slechts de
afspiegeling van een maatschappij die er slecht aan
toe is.
Ik weet niet of men zin kan geven aan een leven
Elle pourrait nous aider à pointer du doigt le profil
des personnes incarcérées.
Par ailleurs, il serait intéressant de pouvoir disposer
de statistiques précises concernant les infractions
commises par les étrangers. Je voudrais également
connaître les outils anthropologiques, sociologiques
ou scientifiques dont nous disposons afin de
répondre au problème.
Les jeunes sont de plus en plus violents. Il est donc
important que l'État puisse répondre au vrai
problème qui se pose. Les prisons ne sont que le
reflet d'une société qui ne se porte pas trop bien.
Je ne sais pas si le sens de la vie peut être trouvé
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
19
binnen de gevangenismuren, ook al trekken veel
mensen zich het lot van de gedetineerden aan en
doen ze wat ze kunnen om hen te helpen. Kan men
gedetineerden niet de mogelijkheid bieden meer te
werken? Het lijkt me ook wenselijk de persoonlijke
omgang te verbeteren, met name door de
aanwezigheid
van
verenigingen
en
vertegenwoordigers van de erediensten in de
gevangenissen.
Met slogans en taboes zullen we geen resultaten
boeken. De minister moet ingrijpen en concrete
maatregelen treffen.
De voorzitter: Ik sluit mij aan bij wat mevrouw
Nyssens zegt over het werken in de gevangenis. Er
is te weinig aanbod, waardoor nog te veel
gedetineerden noodgedwongen hun dagen in
ledigheid doorbrengen op hun cel. Er is wat dat
betreft nog veel ruimte voor verbetering.
Tijdens de vorige regeerperiode was er heel wat te
doen rond de herbestemming van legerkazernes.
Nu hoor ik daar niets meer over. Is dit idee
afgevoerd?
en prison, même si de nombreuses personnes
mettent tout leur coeur et toute leur énergie pour
venir en aide aux prisonniers. Ne serait-il pas
possible de permettre aux personnes incarcérées
de travailler plus ? Il me semble également
souhaitable d'améliorer les relations personnelles
notamment via la présence d'associations et de
représentants des cultes en prison.
Ce n'est pas avec des slogans et des tabous que
nous pourrons arriver à un résultat. Il appartient au
ministre d'agir via des mesures concrètes.
Le président: Je me rallie aux propos de Mme
Nyssens sur les possibilités de travailler dans les
prisons. Cette offre est insuffisante, ce qui contraint
trop de détenus à passer leurs journées à ne rien
faire dans leur cellule. Il y a donc encore beaucoup
de marge d'amélioration à ce niveau.
La législature précédente s'est beaucoup penchée
sur le problème de la réaffectation des casernes de
l'armée. Aujourd'hui, plus personne ne semble en
parler. Cette idée a-t-elle été abandonnée ?
02.19 Minister Jo Vandeurzen (Nederlands): Met
dit plan heeft de regering de principiële optie
genomen om iets te doen aan de overbevolking van
de gevangenissen. Alle antwoorden op terechte
vragen over timing en dergelijke zullen er de
komende weken en maanden komen. De regering
heeft zeer snel na haar aantreden duidelijk gemaakt
wat het doel is, het soort plaatsen dat men wil
creëren en wat de tijdstabel voor de realisatie is.
Uit het plan moet nu inderdaad een aantal
operationele beslissingen worden afgeleid. We
zullen de bouwfase zo kort mogelijk houden en de
PPS-formule proberen toe te passen.
02.19 Jo Vandeurzen, ministre (en néerlandais) :
Par le biais de ce plan, le gouvernement a adopté
l'option de principe de prendre des mesures pour
résoudre le problème de la surpopulation
pénitentiaire. Toutes les réponses aux questions
posées à juste titre à propos du calendrier et
d'autres aspects du même acabit seront données
dans les prochaines semaines et les prochains
mois. Très rapidement après son entrée en
fonctions, le gouvernement a clairement formulé
son objectif en la matière, le type de places qu'il
désirait créer et le calendrier lié à ces mesures.
Une série de décisions opérationnelles doivent
maintenant être prises à partir de ce plan. Nous
nous efforcerons de réduire au minimum la phase
de construction la plus courte possible et
d'appliquer la formule PPP.
Door in de aanloopfase bestaande sites te
herstellen en opnieuw in gebruik te nemen, kunnen
we verstandig omgaan met de vergunningen. Het
plan is gefaseerd en gaat gepaard met
begeleidende initiatieven met betrekking tot de
alternatieven voor de gevangenisstraf, zoals het
elektronisch toezicht. We gaan niet eerst screenen,
want als we nu niet beslissen, zijn we over enkele
jaren nog niet bezig met de implementatie.
Ik ben het eens met veel van de opmerkingen, maar
En procédant dans un premier temps à un
réaménagement et une réutilisation des sites
existants, nous pouvons faire un usage réfléchi des
permis. Le plan comporte plusieurs phases et
s'accompagne d'initiatives concernant les solutions
de substitution à la peine de prison, comme la
surveillance électronique. Nous n'allons pas
procéder à un screening préalable car si nous ne
décidons pas tout de suite, nous en serons encore
dans quelques années à la phase de mise en
oeuvre.
Je suis d'accord avec de nombreuses observations
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
20
er moest in elk geval een einde worden gemaakt
aan de standstill in dit dossier. Een beslissing en
een tijdsschema waren nodig om de neuzen in
dezelfde richting te krijgen. De implementatie is de
cruciale factor. Het is bekend dat besluitvorming
soms complex kan zijn en er is ook de budgettaire
context. De beslissing moest zich enten op eerdere
beslissingen en toekomstige behoeften en
mogelijkheden.
qui ont été formulées mais il fallait en tout état de
cause mettre un terme à l'immobilisme dans ce
dossier. Il fallait qu'une décision soit prise et un
calendrier établi pour aller de l'avant. La mise en
oeuvre est le facteur le plus important. Le
processus décisionnel est parfois complexe et il y a
également le contexte budgétaire. La décision
devait prendre en compte à la fois des décisions
antérieures et des besoins et possibilités futurs.
02.20 Robert Van de Velde (LDD): Het
investeringsplan loopt over vier jaar. Niets houdt de
minister tegen om een screening te doen. Het is
geen of-of verhaal.
02.20 Robert Van de Velde (LDD) : Le plan
d'investissement s'échelonne sur quatre ans. Rien
n'empêche le ministre de réaliser un screening. Une
option n'exclut pas l'autre.
02.21 Minister Jo Vandeurzen (Nederlands): Op
een bepaald ogenblik zullen we in overleg met de
minister van Volksgezondheid kijken wie al dan niet
in aanmerking komt voor internering. Het plan is
getoetst aan een aantal parameters. We hebben
gekeken wat in België financieel en technisch
haalbaar kan zijn. We zullen duurzaam proberen te
werken.
We zijn er geen voorstander van om de exploitatie
van gevangenissen in private handen te geven. Dat
kan enkel voor de bouw en een aantal
onderhoudscontracten voor specifieke installaties.
We zullen voor elk project en voor een pakket
projecten PPS-modellen moeten ontwikkelen. De
sector heeft ons goed geïnformeerd en er is ook
veel knowhow in het buitenland.
02.21 Jo Vandeurzen, ministre (en néerlandais) :
À un moment donné, nous examinerons en
concertation avec la ministre de la Santé publique
qui entre ou non en ligne de compte pour
l'internement. Le plan sera évalué à l'aune d'un
certain nombre de paramètres. Nous avons analysé
ce
qui
est
réalisable
financièrement
et
techniquement en Belgique. Nous nous efforcerons
de prendre des initiatives durables.
Nous ne sommes pas partisans d'une exploitation
privée des prisons. La privatisation n'est possible
que pour la construction et quelques contrats
d'entretien d'installations spécifiques. Nous devrons
développer des partenariats public-privé sur une
base ponctuelle et pour une série de projets. Le
secteur nous a correctement informés et le savoir-
faire est par ailleurs important aussi à l'étranger.
In Nederland heeft men boten aangewend voor de
opvang van illegalen. Dit is geen oplossing voor de
problemen die rijzen in onze gevangenis, want er
zijn
onder
meer
kades
en
scherpe
veiligheidsmaatregelen aan de kades nodig. Dat
vergt een hele investering. Er zijn ook
veiligheidsrisico's aan verbonden. Er zijn al branden
geweest op boten. Een controle van de Raad van
Europa heeft deze oplossingen uitdrukkelijk
afgewezen. Een Belgische gevangene kost
ongeveer 100 euro per dag. Op een boot zou dat
125 tot 165 euro zijn.
Nadat we alles ernstig hebben onderzocht, kozen
we ervoor om te herstellen wat wij aan capaciteit
kunnen recupereren en bij te bouwen op sites waar
dat kan. Op sommige sites zullen we dat niet doen,
omdat we het wezen van die gevangenis niet willen
kapot maken.
Er is een groot probleem met de strafuitvoering in
ons land. Dat is door de jaren heen gegroeid.
Aux Pays-Bas, des bateaux ont été utilisés pour
accueillir des illégaux. Ce n'est pas une solution
pour les problèmes qui se posent dans nos prisons,
notamment en raison des quais et des mesures de
sécurité très strictes qu'ils requièrent. Cela
nécessite aussi tout un investissement. De plus, il y
a des risques pour la sécurité : il y a déjà eu des
incendies à bord de bateaux. Un contrôle effectué
par le Conseil de l'Europe a débouché sur un avis
explicitement défavorable à l'égard de telles
solutions. Enfin, un détenu belge coûte environ 100
euros par jour, tandis que, sur un bateau, le coût
oscillerait entre 125 et 165 euros.
Après avoir tout soigneusement examiné, nous
avons opté pour des réparations là où nous
pouvions récupérer de la capacité, et pour des
agrandissements sur les sites le permettant.
Toutefois, sur certains sites, nous ne le ferons pas,
car nous ne voulons pas dénaturer le caractère de
la prison.
Il y a un gros problème d'exécution des peines dans
notre pays. Ce problème est apparu et a crû au fil
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
21
Omdat een oplossing niet kan van vandaag op
morgen, was dit plan nodig.
des ans. Comme il n'est pas possible de tout
résoudre du jour au lendemain, nous avions besoin
de ce plan.
Ik besef dat er zich op elk ogenblik een probleem
kan voordoen in de gevangenissen.
Het plan moet gefaseerd worden uitgevoerd en dit
kan niet op het ritme van de politieke emotie van de
dag. Een capaciteit van 2500 eenheden bouwen in
de voorgestelde periode is al een megaopdracht.
Het gaat niet enkel om de vraag of we die kunnen
bouwen, maar ook over de gevolgen van de
exploitatie van die gevangenissen voor de
begroting. Dat moet men ook meenemen in de
discussie
over
het
meerjarenplan
en
in
verschuivingen tussen budgetten van de federale
Staat.
Dit plan moet een einde maken aan een chronisch
probleem. Het zal ook afhangen van de
medewerking en de bijdrage van de Regie der
Gebouwen.
Ik begrijp de kritiek van de heer Schoofs over het
gebrek aan visie niet. In de beleidsnota kiezen we,
samen met minister Onkelinx, na jaren van overleg
en debat voor een structurele oplossing vanuit
Volksgezondheid en Justitie.
Je me rends compte qu'un problème peut survenir
à chaque instant dans les prisons.
Le projet doit être réalisé en plusieurs étapes et non
pas au rythme de l'émotion politique du jour.
Construire une capacité de 2.500 places dans le
délai prévu constitue déjà une mission de grande
envergure. La question n'est pas uniquement de
savoir si nous sommes en mesure de construire
ces cellules mais aussi de connaître les
conséquences de l'exploitation des prisons pour le
budget. Il conviendra également d'aborder ce point
lors de la discussion du plan pluriannuel et des
transferts entre les budgets de l'État fédéral.
Ce projet doit mettre fin à un problème chronique. Il
dépendra également de la collaboration et de la
contribution de la Régie des Bâtiments.
Je ne comprends pas les critiques de M. Schoofs à
propos du manque de vision. Dans la note de
politique générale, nous optons, en collaboration
avec Mme Onkelinx, et après des années de
concertation et de débats, en faveur d'une solution
structurelle sous l'angle de la Santé publique et de
la Justice.
Hoewel een verblijf in de gevangenis een straf moet
zijn, moet er steeds rekening mee worden
gehouden dat de gevangene op een zeker ogenblik
moet terugkeren in de samenleving. In België is
steeds de visie gangbaar geweest dat we de
gevangenen daarop moeten voorbereiden. Een
gevangene die alleen maar de vier muren van zijn
cel heeft gezien op af en toe luchten na is een
tijdbom. Er moet dus worden geïnvesteerd in
opleidingen en zinvolle jobs. Wie beweert dan
gevangenschap dan geen straf meer is en een
gevangenis zo meer een hotel lijkt, wil ik de
verantwoordelijkheid wel eens zien nemen voor
gevangenen die zonder begeleiding terug in de
samenleving komen.
Justitie moet haar verantwoordelijkheid nemen,
maar kan de problemen van de samenleving niet
alleen oplossen. Daarvoor is er samenwerking met
de Gemeenschappen en de Gewesten nodig. Er
moet ook een appel worden gedaan op anderen
Welzijn,
VDAB
zodat
er
een
echte
gemeenschappelijke aanpak kan zijn.
Ik begrijp de positie van de groenen niet. Zij zijn
Bien que l'emprisonnement doive constituer une
peine, il faut toujours tenir compte de la nécessité
d'une réinsertion sociale ultérieure du détenu. En
Belgique, on a toujours considéré qu'il convenait de
préparer les détenus à cette transition. Un détenu
qui n'a vu que les quatre murs de sa cellule à
l'exception de quelques promenades constitue
une bombe à retardement. Il convient donc
d'investir dans des formations et des emplois
dignes de ce nom. Je défie ceux qui prétendent que
la détention ne constitue plus une peine et qu'une
prison s'apparente davantage à un hôtel d'assumer
la responsabilité d'une réinsertion sociale des
détenus sans accompagnement.
Le département de la Justice doit prendre ses
responsabilités mais ne peut résoudre à lui seul les
problèmes sociaux. À cet effet, une collaboration
s'impose avec les Communautés et les Régions. Il
faut également faire appel à d'autres acteurs, tels
que le secteur de l'aide sociale et le VDAB, pour
pouvoir développer une véritable approche
communautaire.
Je ne comprends pas la position des écologistes :
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
22
tegen een uitbreiding van het aantal cellen, maar
willen tegelijkertijd wel dat er `iets' wordt gedaan. Ik
heb een keuze gemaakt en ik ben van het principe
dat er na A ook B moet worden gezegd.
ils s'opposent à une extension du nombre de
cellules mais souhaitent en même temps que des
mesures soient prises. J'ai opéré un choix et je
considère que quand on dit A, on doit aussi dire B.
Er moet worden uitgezocht of vreemdelingen hun
straf niet in het land van herkomst kunnen uitzitten.
De vorige regering heeft daarvoor al initiatieven
genomen, maar echt veel is er nog niet
gerealiseerd. Wij zetten de inspanningen voort en
zoeken naar nieuwe partners. Momenteel voeren
wij onderhandelingen met Congo. Er is ook een
vraag van een land uit Zuid-Amerika. Verschillende
West-Europese landen kampen met dezelfde
problematiek. Als wij onze krachten zouden
bundelen, zou dat onze onderhandelingspositie
versterken.
Er is een aantal keer verwezen naar Nederland. Net
zoals veel andere West-Europese landen heeft ook
Nederland
initiatieven
genomen
om
de
gevangenisproblematiek aan te pakken. Er wordt
hier gezegd dat men in Nederland meerdere
gevangen in één cel stopt om het probleem van de
overbevolking tegen te gaan. Dat moet worden
genuanceerd.
Volgens
de
Nederlandse
staatssecretaris is het in bepaalde gevallen beter
gevangenen niet in een cel te isoleren. Daarom
verblijven sommige gevangen samen in een cel.
Hun cellen zijn daar ook op voorzien. Het is niet zo
dat men 600 mensen in een gevangenis met een
capaciteit van 300 plaatsen steekt. Op het vlak van
infrastructuur kunnen wij iets leren van Nederland,
maar op een aantal vlakken, zoals de psychosociale
hulp en de begeleiding bij de re-integratie, hoeven
wij niet onder te doen voor onze noorderburen.
Il convient d'examiner si les étrangers ne peuvent
purger leur peine dans leur pays d'origine. Le
gouvernement précédent avait déjà pris des
initiatives en ce sens mais sur le plan pratique, il
reste encore beaucoup à faire. Nous poursuivons
les efforts et nous continuons à chercher de
nouveaux partenaires. Des négociations sont
actuellement en cours avec le Congo et nous
traitons également une demande émanant d'un
pays d'Amérique du Sud. Plusieurs pays d'Europe
occidentale sont confrontés au même problème.
Joindre nos forces nous permettrait de renforcer
notre position dans les négociations.
Il a été fait allusion aux Pays-Bas à plusieurs
reprises. Tout comme de nombreux autres pays
d'Europe occidentale, les Pays-Bas aussi ont pris
des initiatives pour lutter contre le problème de
surpopulation dans leurs prisons. On dit ici que les
Pays-Bas ont résolu ce problème en plaçant
plusieurs détenus dans la même cellule. Je pense
qu'il convient pour le moins de nuancer ces propos.
Selon le secrétaire d'État néerlandais, dans certains
cas, il vaut mieux ne pas isoler les détenus dans
une cellule et c'est la raison pour laquelle plusieurs
détenus sont parfois placés dans la même cellule. Il
faut aussi dire qu'aux Pays-Bas, les cellules sont
conçues pour le permettre. Ce n'est pas comme si
on mettait 600 détenus dans une prison d'une
capacité de 300 places seulement. En ce qui
concerne l'infrastructure, nous pouvons prendre
exemple sur les Pays-Bas pour certaines choses
mais dans d'autres domaines, notamment sur le
plan
de
l'aide
psychosociale
et
de
l'accompagnement des ex-détenus lors de leur
réintégration dans la société, nous soutenons la
comparaison avec nos voisins du Nord.
De heer Schoofs verwees naar richtlijnen inzake de
uitvoering van het elektronisch toezicht. Het gaat
over de richtlijn van 11 december 2007 en over de
rondzendbrief van voormalig minister Onkelinx van
10 juli 2006.
Tot 1 september 2007 ressorteerde het Nationaal
Centrum voor Elektronisch Toezicht (NCET) onder
het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen.
Met de invoering van de wet op de externe
rechtspositie werd het NCET onder de het
directoraat-generaal Justitiehuizen geplaatst.
Bij veroordelingen tot meer dan drie jaar wordt de
beslissing over het elektronisch toezicht genomen
M. Schoofs a fait référence aux directives relatives
à la mise en oeuvre de la surveillance électronique.
Il s'agit notamment de la directive du 11 décembre
2007 et de la circulaire du 10 juillet 2006 de Mme
Onkelinx, la ministre de la Justice de l'époque.
Jusqu'au 1
er
septembre 2007, le Centre national de
surveillance électronique (CNSE) ressortissait à la
Direction générale Établissements pénitentiaires. À
la suite de l'entrée en vigueur de la loi relative au
statut juridique externe des détenus, le CNSE a été
transféré à la Direction générale Maisons de justice.
Pour les peines de plus de trois ans, la décision
relative à la surveillance électronique est prise par
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
23
door
de
strafuitvoeringsrechtbank.
Bij
veroordelingen tot drie jaar beslist de directeur van
de strafinrichting waar de veroordeelde zich bevindt
of zich aanbiedt.
le tribunal de l'application des peines. Pour les
peines de trois ans ou moins, il appartient au
directeur de l'établissement pénitentiaire où la
personne condamnée purge sa peine ou se
présente de prendre une décision.
De beslissing van juli 2006 om het elektronisch
toezicht uit te breiden ging gepaard met een
versoepeling van de selectiecriteria en het
terugschroeven
van bepaalde vormen
van
begeleiding. Na de inwerkingtreding van de wet op
de externe rechtspositie op 1 februari 2007 hebben
de administraties Penitentiaire Inrichtingen en
Justitiehuizen dienstorders verspreid over de
overdracht van het NCET.
Het blijkt dat het systeem van elektronisch toezicht
minder efficiënt is geworden. De oorzaken liggen
gedeeltelijk bij de wijziging van de selectiecriteria
het huisbezoek is nu facultatief, er is niet langer een
akkoord nodig van een meerderjarige huisgenoot
en de begeleiding kan worden teruggeschroefd.
Daarnaast is de coördinatie van de in- en uitstroom
moeilijker geworden en zijn er divergentieproblemen
in de beleidslijnen van de directoraten-generaal
Penitentiaire Instellingen en Justitiehuizen. De rol
van het NCET inzake monitoring werd beperkt en
de coördinatieopdracht is weggevallen. Door het
wegvallen van de interventiemogelijkheden van het
NCET ontstaat er een soort van straffeloosheid.
La décision prise en juillet 2006 d'étendre le
système
de
la
surveillance
électronique
s'accompagnait d'un assouplissement des critères
de sélection et d'une réduction de certaines formes
d'accompagnement. Après l'entrée en vigueur au
1er février 2007 de la loi sur le statut juridique des
détenus, les administrations des établissements
pénitentiaires et les maisons de justice ont diffusé
des ordres de service concernant le transfert du
CNSE.
Il semblerait que le système de surveillance
électronique soit devenu moins efficace. Cette
situation peut s'expliquer en partie par la
modification des critères de sélection : la visite à
domicile est à présent facultative, l'accord de la
personne majeure vivant sous le même toit n'est
plus nécessaire et l'accompagnement peut être
revu à la baisse. D'autre part, la coordination en
amont et en aval est devenue plus difficile et il y a
des divergences en ce qui concerne les directives
des directorats généraux des établissements
pénitentiaires et des maisons de justice. Le rôle du
CNSE en matière de monitoring a été limité et il n'y
a plus de mission de coordination. La disparition
des possibilités d'intervention du CNSE est à
l'origine d'une certaine impunité.
Met mijn beleidsplan wil ik ingrijpen om het
elektronisch toezicht weer efficiënt te maken. Sinds
januari 2008 is het aantal ET'er al gestaag
toegenomen van 560 tot 700. Om opnieuw controle
en sanctie mogelijk te maken, worden er initiatieven
genomen in het kader van het wetsontwerp inzake
de diverse bepalingen. Ook wordt het KB van 29
januari 2007 aangepast.
Het heeft geen zin de rondzendbrief zonder meer in
te trekken. Ik zal de hervormingen niet
terugschroeven, maar zal de instructies wel
bijsturen.
De
regelgeving
en
het
samenwerkingsprotocol tussen de administraties
Penitentiaire Inrichtingen en Justitiehuizen moeten
klaar zijn voor de zomer.
Van de 681 veroordeelden die straffen uitzitten van
drie jaar of minder, zijn er 286 uitgesloten van de
mogelijkheid tot strafonderbreking. Het gaat over
seksuele delinquenten en veroordeelden zonder
verblijf.
Le but de mon plan, c'est de pouvoir prendre des
mesures pour rendre à nouveau efficace le système
de la surveillance électronique. Depuis janvier 2008,
le nombre de détenus bénéficiant de ce système a
déjà connu une augmentation constante puisqu'il
est passé de 560 à 700. Je prendrai des initiatives
dans le cadre du projet de loi portant des
dispositions diverses afin de permettre de nouveau
contrôles et sanctions. De plus, j'adapterai l'arrêté
royal du 29 janvier 2007.
Retirer la circulaire n'aurait, en soi, aucun sens. Je
ne détricoterai pas les réformes. En revanche, je
rectifierai les instructions. Il est impératif de finaliser
avant l'été et la réglementation et l'accord de
coopération
entre
les
administrations
des
Etablissements pénitentiaires et des Maisons de
Justice.
286 des 681 condamnés purgeant des peines de
trois ans maximum ne peuvent solliciter une
mesure d'interruption de peine. Il s'agit de
délinquants sexuels et de condamnés sans titre de
séjour.
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
24
Ik heb momenteel geen cijfers over de gemiddelde
duur.
Je ne dispose pas actuellement de données
chiffrées relatives à la durée moyenne des
surveillances électroniques.
Momenteel kan de gevangenisdirecteur een
voorafgaand maatschappelijk onderzoek vragen
alvorens een beslissing te nemen inzake het
elektronisch toezicht. De justitieassistent kan dan
onder bepaalde voorwaarden een maatschappelijk
onderzoek in het thuismilieu van de veroordeelde
uitvoeren, waarna de dienst een beslissing neemt
over het al dan niet toekennen van elektronisch
toezicht.
Le directeur de la prison peut demander qu'il soit
procédé à une enquête sociale avant de prendre
une décision en matière de surveillance
électronique. L'assistant de justice peut ensuite
effectuer, sous certaines conditions, une enquête
sociale dans le milieu familial du condamné, après
quoi le service décidera ou non d'appliquer le
régime de la surveillance électronique.
02.22 Medewerker Jo Barret (Nederlands): De
bouwkosten voor een bijkomende cel bedragen
volgens de Regie der Gebouwen inderdaad 100.000
euro en de dagprijs van een cel 102 euro. In dit
laatste
bedrag
zitten
werkingskosten,
personeelskosten, dagelijks onderhoud van de
gedetineerde, medische onkosten en dergelijke
meer begrepen. Bij een verhoging van de capaciteit
moeten deze kosten worden opgenomen in de
begroting van de FOD Justitie.
Er is wel degelijk een goede samenwerking met de
Regie der Gebouwen. Zo werd een overzicht
gemaakt van hoe de gevangeniscapaciteit zuiver
technisch gesproken kan worden verhoogd. Op die
manier kan men bijvoorbeeld twintig tot honderd
extra cellen realiseren in Hasselt en tachtig tot 240
extra cellen in Brugge. Een dergelijke ingreep gaat
echter wel ten koste van de plaatselijk beschikbare
ruimte. Het voorstel inzake de ombouw van de
kazerne van Herentals bleek dan weer een te dure
operatie.
02.22 Jo Barret, collaborateur (en néerlandais) :
Selon la Régie des Bâtiments, la construction d'une
cellule supplémentaire coûte 100.000 euros et le
prix de journée unitaire, 102 euros, comprenant
notamment les frais de fonctionnement, les frais de
personnel, l'entretien quotidien du détenu et les frais
médicaux. Ces coûts doivent être inclus dans le
budget du SPF Justice en cas d'augmentation de la
capacité.
La collaboration avec la Régie des Bâtiments peut
être qualifiée de bonne et a notamment permis de
dresser un inventaire des solutions purement
techniques qui permettraient d'augmenter la
capacité carcérale. Ainsi, il serait possible de
construire 20 à 100 cellules supplémentaires à
Hasselt et 80 à 240 à Bruges, au détriment toutefois
de l'espace disponible sur place. La proposition
visant à transformer la caserne de Herentals s'est
en revanche avérée trop onéreuse.
In Merksplas of Wortel maakt het fenomeen van de
regiospreiding het moeilijk om de capaciteit te
verhogen.
Kortom, wij hebben bepaalde opties gekozen op
basis van de gemaakte kosten-batenanalyses.
Er is een samenwerking met de Regie der
Gebouwen op verschillende niveaus. Zo is er de
afspraak om één cel verantwoordelijk te stellen voor
de opvolging van werkzaamheden en voor het
bepalen van de behoefteprogramma's. Daarbij
zullen wij proberen om de programma's van Justitie
en de Regie met elkaar in overeenstemming te
brengen. Ook voor gerechtsgebouwen rijst
trouwens soms het probleem dat werken worden
uitgevoerd die niet het meest prioritair zijn. Een
centraal contactpunt is dus een grote vooruitgang.
Il est difficile d'augmenter la capacité à Merksplas
ou à Wortel en raison du phénomène de la
répartition régionale.
En un mot, nous avons choisi certaines options sur
la base des analyses coûts-bénéfices.
Il existe une collaboration avec la Régie des
Bâtiments à différents niveaux. Il a ainsi été
convenu de confier à une cellule la responsabilité
du suivi des travaux et de l'élaboration des
programmes des besoins. Nous tenterons à cet
égard de faire concorder les programmes du
département de la Justice et de la Régie des
Bâtiments. En ce qui concerne les palais de justice,
la réalisation de travaux non prioritaires constitue
parfois également un problème. La création d'un
point de contact central correspond donc à une
réelle avancée.
02.23 Bert Schoofs (Vlaams Belang): De minister 02.23 Bert Schoofs (Vlaams Belang) : Le ministre
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
25
verklaarde dat hij met de regering een principiële
optie heeft genomen. Hij zou zijn plan dan ook geen
Masterplan mogen noemen, vermits in dat soort
plan reeds alle details zijn uitgewerkt.
De principiële optie weegt volgens ons alvast te licht
en ook is ze te vaag en te onzeker in de realisatie.
Bovendien spreekt er een te lakse visie uit, zoals
het veelvuldig gebruik van de uitdrukking ultimum
remedium illustreert. De minister zet eenvoudigweg
de visie van paars voort. Wij hebben nooit beweerd
dat het niet snel genoeg gaat.
Geïnterneerden nemen momenteel plaatsen van
gevangenen in, terwijl België over onvoldoende
plaatsen beschikt. De overheid had zich veel beter
geconcentreerd op de meerderjarigen die in
strafuitvoering zitten, dat had voor meer
duidelijkheid gezorgd in het Masterplan. De cijfers
zouden dan natuurlijk nog veel lager zijn, vermits
van de 2500 bijkomende plaatsen waarover de
minister spreekt, in dat geval zeker 666 plaatsen
niet tot de effectieve strafuitvoering of tot het
normale regime zouden behoren. Er zijn dus te
weinig extra plaatsen.
De minister heeft ons ook nog niet verteld wat er
concreet in de brief van de heer Meurisse staat,
maar het laat zich raden dat er voor de
delinquenten met een korte straf geen oplossing is.
En precies dat verwijt ik de minister.
a déclaré qu'il avait pris une option de principe avec
le gouvernement. Il ne devrait donc pas qualifier
son projet de « Masterplan », dès lors que dans ce
type de programme, tous les détails sont déjà
élaborés.
L'option de principe nous semble trop légère et sa
mise en oeuvre nous paraît trop vague et incertaine.
De plus, il en émane une vision trop laxiste, comme
en témoigne l'utilisation fréquente de l'expression
ultimum remedium. Le ministre ne fait en réalité que
prolonger la vision de la coalition violette. Nous
n'avons jamais prétendu que ça n'allait pas assez
vite.
Actuellement, des internés occupent des places
normalement destinées à des détenus, alors que la
Belgique dispose déjà d'un nombre insuffisant de
places. Le gouvernement aurait bien mieux fait de
se concentrer sur les détenus condamnés à des
peines de prison de plusieurs années : cela aurait
créé davantage de clarté dans le Masterplan. Dans
ce cas, les chiffres auraient été évidemment
beaucoup plus bas, dès lors que sur les 2500
places supplémentaires évoquées par le ministre,
au moins 666 places ne relèvent pas de l'exécution
effective des peines ni du régime normal
d'application des peines. Le nombre de places
supplémentaires est donc insuffisant.
Le ministre ne nous a pas dit non plus ce qui se
trouvait concrètement dans la lettre de M. Meurisse,
mais on peut deviner qu'il n'y a pas de solution pour
les délinquants condamnés à des peines de courte
durée. Et c'est précisément ce que je reproche au
ministre.
Het plan van de minister bestrijkt vier tot vijf jaar,
maar wat er nu met die categorie moet gebeuren,
weet hij niet. Het elektronisch toezicht volstaat niet.
Een delinquent met een korte straf kan gedurende
enige tijd een enkelband dragen, maar voor
extreem korte straffen kan dit niet. Enkelbanduitloop
via elektronisch toezicht is nodig omwille van de
noodzaak van reclassering.
Het gebruik van bajesboten bij voorlopige hechtenis
is praktisch ook niet uitvoerbaar.
Le plan du ministre porte sur quatre à cinq ans mais
il ignore ce qu'il doit advenir de cette catégorie de
condamnés
aujourd'hui.
La
surveillance
électronique ne suffit pas. Un délinquant condamné
à une courte peine peut porter un bracelet de
cheville pendant quelque temps, mais dans le cas
des peines très courtes, ce n'est pas possible. Par
ailleurs, la nécessité de reclassement impose le
recours à une surveillance électronique de suivi par
bracelet de cheville.
L'utilisation des bateaux-prisons pour la détention
provisoire n'est pas réalisable sur le plan pratique.
02.24 Minister Jo Vandeurzen (Nederlands): Ik
dacht meer aan de situatie van de betrokkene zelf
dan aan de praktische problemen.
02.24 Jo Vandeurzen, ministre (en néerlandais) :
Je pensais plutôt à la situation des intéressés à
proprement parler qu'aux problèmes pratiques.
02.25 Bert Schoofs (Vlaams Belang): De minister
schermt met argumenten van Europa en dergelijke,
maar voor delinquenten met een korte straf zijn wij
voorstander van het gebruik van een bajesboot.
Men zal dan misschien tweemaal nadenken voor
men opnieuw in de fout gaat. En twee mensen in
02.25 Bert Schoofs (Vlaams Belang) : Le ministre
a beau se retrancher derrière les arguments de
l'Europe et d'autres, en ce qui concerne les
délinquants condamnés à de courtes peines, nous
sommes partisans de l'utilisation d'un bateau-
prison. Les délinquants placés sur ces bateaux-
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
26
eenzelfde cel is eigenlijk geen probleem.
De minister wil delinquenten zoveel mogelijk uit de
gevangenis
weren
om
detentieschade
te
voorkomen, maar een dergelijke visie gaat ten
koste van de gevangenisdirecteurs en de
politiemensen op het terrein. We hebben gezien in
Anderlecht waartoe straffeloosheid leidt. Op deze
visie zal de minister de komende vier jaar worden
afgerekend.
Kan hij mij zeggen wat zijn plan is met de 626
mensen die op korte termijn zullen worden
tewerkgesteld in de gevangenissen? Wat gebeurt er
met hen indien er de komende vier à vijf jaar niet
meer mensen in de gevangenissen belanden?
prisons réfléchiraient peut-être à deux fois avant de
recommencer tandis que séjourner à deux dans la
même cellule ne leur pose en fait aucun problème.
Le ministre veut sortir un maximum de délinquants
des prisons pour éviter ce qu'on appelle les effets
préjudiciables de la détention mais il défend cette
vision au détriment des directeurs de prison et des
policiers sur le terrain. L'exemple d'Anderlecht nous
a bien montré à quoi mène l'impunité. Le ministre
aura des comptes à rendre sur ce point de vue
dans les quatre prochaines années.
Peut-il me dire ce qu'il a l'intention de faire des 626
personnes qui seront engagés dans les prisons à
court terme ?
Qu'adviendra-t-il de ces personnes si le nombre de
détenus emprisonnés n'augmente pas pendant les
quatre à cinq prochaines années ?
De minister zal geschiedenis schrijven als de
promotor van de straffeloosheid.
Le ministre entrera dans l'histoire comme le
champion de l'impunité.
02.26 Renaat Landuyt (sp.a+Vl.Pro): Eigenlijk is
er geen sprake van een plan, maar van een
principiële beslissing, waarvan ik hoop dat ze
planmatig en budgettair zal worden onderbouwd.
Principiële beslissingen worden het best budgettair
ingedekt in een regering, anders zijn ze niets meer
dan loutere verklaringen. Men had beter een begin
gemaakt met de uitvoering van het bestaande
meerjarenplan voor Justitie, waarvoor er meer was
gebudgetteerd dan nu, in 2008. Er was een globaal
budget met een meerjarenbegroting. De minister
heeft die naast zich neergelegd. De verhoging van
1500 naar 2500 is nietszeggend, vermits er nog
niets gebudgetteerd is en de minister rekent op de
goede sfeer in de regering om dit te doen.
De heer Baret heeft met voorbeelden geïllustreerd
dat er nu een wil is om tot een goede samenwerking
te komen tussen de administratie van Justitie en de
Regie der Gebouwen, maar ook dit moet blijkbaar
nog gebeuren.
Hoewel men spreekt van een plan, moet men nog
beginnen aan de opstelling ervan.
02.26 Renaat Landuyt (sp.a+Vl.Pro) : En réalité,
ce n'est pas un plan mais une décision de principe
au sujet de laquelle je voudrais dire ceci : j'espère
que le ministre prévoira un calendrier pour la mettre
en oeuvre et un budget pour la financer. Lorsqu'on
prend une décision de principe, il est préférable de
garantir son application en lui allouant un budget
fixé de commun accord au sein d'un gouvernement.
Sinon, elle n'est qu'une déclaration gratuite. Il aurait
mieux valu commencer à mettre en oeuvre le plan
pluriannuel existant pour la Justice pour lequel des
moyens supérieurs à ceux de 2008 avaient été
budgétés. Un budget global avec un budget
pluriannuel avait été confectionné. Or le ministre l'a
ignoré. L'augmentation de 1.500 à 2.500 qui a été
décidée ne signifie rien puisque rien n'a encore été
budgété et que le ministre table sur un bon climat
au sein du gouvernement pour s'y employer.
M. Baret a démontré, exemples à l'appui, qu'il y
avait à présent une volonté politique de mettre en
place une bonne coopération entre l'administration
de la Justice et la Régie des Bâtiments. Mais cela
aussi, c'est encore dans les limbes.
Le ministre a parlé d'un plan. Encore faudrait-il
commencer par l'élaborer.
02.27 Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen!): De
minister is blijkbaar niet van plan een grondige
screening te laten uitvoeren om de werkelijke
capaciteitsnood aan cellen te kunnen vastleggen.
Voor Ecolo-Groen! is dit de wereld op zijn kop.
De minister gaat uit van een kostprijs van 100.000
02.27 Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen!) : Il
semblerait que le ministre ne compte pas procéder
à un screening approfondi permettant de définir les
réels besoins en matière de capacité cellulaire.
Pour Ecolo-Groen ! c'est le monde à l'envers.
Le ministre se base sur un coût de 100.000 euros
CRABV 52
COM 184
29/04/2008
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
27
euro per cel. Dat bedrag werd echter al een tiental
jaren geleden naar voren geschoven, het kan dus
onmogelijk nog accuraat zijn. Zelfs vertrekkende
van dit achterhaalde bedrag zal de bouw van
tweeduizend nieuwe en de renovatie van
vijfhonderd bestaande cellen neerkomen op een
investering van 200 à 250 miljoen euro. Als de
minister dan voor zijn plannen wil uitgaan van de
PPS-constructies voor de gerechtsgebouwen in
Antwerpen en Gent, zal de kostprijs aan het einde
van de rit wellicht het drievoudige bedragen. Dat is
natuurlijk gigantisch veel geld.
Zou het niet veel zinvoller zijn deze bedragen in te
zetten voor een betere integratie van de ex-
gedetineerden in de samenleving?
De minister houdt geen rekening meer met
alternatieven en er is geen degelijke berekening
gemaakt. Als uit objectieve gegevens zou blijken
dat de basiscapaciteit te beperkt is, zijn wij wel
bereid om mee te gaan, maar dat is nu niet het
geval.
par cellule. Or, ce montant avait déjà été avancé il y
a une dizaine d'années et ne doit dès lors plus être
d'actualité. Même si l'on se base sur ce montant
dépassé, la construction de 2.000 nouvelles cellules
et la rénovation de 500 cellules existantes
nécessitera un investissement de 200 à 250
millions d'euros. Si le ministre tient à recourir à des
partenariats public-privé comparables à ceux mis
en oeuvre lors de la construction des palais de
justice à Anvers et à Gand, le coût final pourrait
s'avérer trois fois plus élevé. Il s'agit bien
évidemment d'un montant faramineux.
Ne serait-il pas plus opportun d'affecter ces
montants à une meilleure intégration des anciens
détenus dans la société ?
Le ministre n'envisage pas de solutions de
rechange et n'a demandé aucun calcul digne de ce
nom. S'il ressortait de données objectives que la
capacité de base est insuffisante, nous serions
disposés à le suivre, mais ce n'est pas le cas
aujourd'hui.
02.28 Robert Van de Velde (LDD): Door het
manke
asielbeleid
van
de
minister
van
Binnenlandse Zaken en waarschijnlijk ook het
dralen van de minister van Buitenlandse Zaken,
wordt Justitie opgezadeld met 144 miljoen euro
extra kosten per jaar, 102 euro op jaarbasis maal
4000.
Vooraleer we investeren in extra capaciteit, zouden
we dus moeten nagaan hoe we meer
vreemdelingen hun straf kunnen laten uitzitten in
hun land van herkomst en hoe we de voorhechtenis
kunnen aanpakken. We zijn al aan het investeren
alvorens we zeker zijn dat de bestaande capaciteit
juist benut wordt.
De minister heeft bedenkingen bij het gebruik van
gevangenisboten, maar gaat zelf zwaar uit de bocht
met zijn beslissing in verband met Tongeren. Het is
niet voor niets dat De Hel van Tanger daar is
opgenomen. Het is bovendien ook niet zo dat de
kwaliteit van elke cel op dit ogenblik perfect is. We
moeten echte criminelen trouwens op een redelijk
straffe manier aanpakken: de gevangenis moet
geen hotel worden.
De minister zegt dat hij geen ad-hocbeslissingen
meer zal nemen, maar de beslissing in verband met
Tongeren is precies zo een beslissing. Met de
tijdelijke oplossingen die wij hebben voorgesteld,
zou de minister verder geraken dan door telkens
weer in bakstenen te investeren.
02.28 Robert Van de Velde (LDD) : En raison de
la politique d'asile boiteuse du ministre de l'Intérieur
et probablement aussi en raison des atermoiements
du ministre des Affaires étrangères, le département
de la Justice doit faire face à des frais
supplémentaires de l'ordre de 144 millions d'euros
par an, soit 102 euros sur base annuelle fois 4000.
Avant d'investir dans une augmentation de la
capacité, il s'agit de vérifier ce qu'il conviendrait de
faire pour qu'un plus grand nombre d'étrangers
purgent leur peine dans le pays d'origine et de se
préoccuper également du problème de la détention
préventive. Nous commençons à investir sans être
certains de la bonne utilisation de la capacité
existante.
Alors que le ministre se pose des questions à
propos du recours à des bateaux-prisons, il commet
lui-même un sérieux dérapage avec sa décision
concernant Tongres. Ce n'est pas un hasard si
certaines scènes du film "L'enfer de Tanger" y ont
été tournées. Par ailleurs, toutes les cellules ne
disposent pas pour l'heure d'un confort optimal. Il
n'y d'ailleurs pas lieu de ménager outre mesure les
véritables criminels : la prison ne doit pas devenir
un hôtel.
Le ministre affirme qu'il ne prendra plus de
décisions ad hoc, alors que la décision concernant
Tongres est un exemple type de ce genre de
décision. Le ministre ferait mieux de prendre en
compte les solutions temporaires que nous avons
proposées plutôt que d'investir encore et toujours
dans la brique.
29/04/2008
CRABV 52
COM 184
KAMER
-2
E ZITTING VAN DE
52
E ZITTINGSPERIODE
2007
2008
CHAMBRE
-2
E SESSION DE LA
52
E LEGISLATURE
28
02.29 Bart Laeremans (Vlaams Belang): Mag de
brief van december door de leden van deze
commissie worden ingekeken?
02.29 Bart Laeremans (Vlaams Belang) : La lettre
de décembre peut-elle être consultée par les
membres de cette commission ?
02.30 Minister Jo Vandeurzen (Nederlands): Het
gaat niet om een rondzendbrief maar om een
interne dienstorder. Ik laat deze vraag onderzoeken.
02.30 Jo Vandeurzen, ministre (en néerlandais) :
Il ne s'agit pas d'une circulaire mais d'une note de
service interne. Je ferai examiner cette question.
Het incident is gesloten.
L'incident est clos.
De openbare commissievergadering wordt gesloten
om 13.23 uur.
La réunion publique de commission est levée à
13 h 23.