Schriftelijke vraag en antwoord nr : 0734 - Zittingsperiode : 54

Recentelijk bereikte mij volgende getuigenis: een vrouwelijke advocate werd aangesteld in het kader van de juridische tweedelijnsbijstand voor een gedetineerde momenteel verblijvend in de gevangenis in Gent. Toen zij daar aankwam voor een inleidende consultatie weigerde de man, een moslim, met haar te praten en eiste hij een mannelijke advocaat. Dit werd zonder probleem toegestaan. Iedereen heeft volgens de grondwet toegang tot het recht. De persoon in kwestie heeft dan ook wegens zijn detentie (vermoeden van onvermogen) automatisch recht op een pro-Deoadvocaat. In principe is er een vrije keuze van advocaat in het pro-Deosysteem, maar in dit geval heeft de rechtzoekende van dat recht kennelijk geen gebruik willen maken aangezien hem een advocaat werd toegewezen door het bureau voor juridische bijstand. De hiervoor aangehaalde feiten zijn vanzelfsprekend zeer discriminerend. Niet enkel wordt hiermee het grondwettelijk en universeel recht van gelijkheid tussen man en vrouw flagrant geschonden. Het betekent ook een inkomensverlies voor de betrokken vrouwelijke advocate én een meerkost binnen het systeem van de tweedelijnsbijstand omdat ook de inleidende consultatie van de opvolgende advocaat zal moeten worden vergoed. 1. Heeft u nog weet van dergelijke praktijken in andere gevangenissen? 2. Ziet u enige mogelijkheid om hiertegen op te treden en eventueel initatieven te nemen om de rechtzoekenden in dergelijke gevallen te sanctioneren door de aanstelling van een nieuwe advocaat te weigeren?

De minister van Justitie komt niet tussen in de aanstelling van een pro-Deoadvocaat in individuele dossiers. Dit wordt georganiseerd door de Bureaus voor Juridische Bijstand (BJB) van de balies. Verder is de relatie tussen een advocaat en zijn cliënt een vertrouwensrelatie waar de minister van Justitie niet in tussenkomt, ook niet wanneer de cliënt een beroep doet op een advocaat in het raam van de juridische tweedelijnsbijstand. Wanneer een pro-Deocliënt een advocaat weigert of nadien de aanstelling verbreekt, kan een nieuwe advocaat worden aangesteld in opvolging indien er een vertrouwensbreuk of andere ernstige reden is in hoofde van de cliënt ten aanzien van de advocaat die werd aangesteld. Het is uiteindelijk het Bureau voor juridische bijstand dat dit beoordeelt. Indien dit negatief wordt beoordeeld, kan worden beslist om de opvolging door een andere advocaat voorlopig of definitief niet toe te staan. Er kan bezwaarlijk worden ingegaan op het concrete voorbeeld dat het geachte lid aanhaalt, maar het spreekt voor zich dat de gelijkheid tussen mannen en vrouwen een fundamenteel principe is dat mij zeer na aan het hart ligt. De weigering van een advocaat louter op basis van diens geslacht lijkt geen ernstige reden uit te maken die de opvolging door een andere advocaat zou rechtvaardigen. Het Bureau voor juridische bijstand zal dit in concreto moeten beoordelen op basis van alle elementen in het dossier.