COMMISSIE VOOR DE VOLKSGEZONDHEID, HET LEEFMILIEU EN DE MAATSCHAPPELIJKE HERNIEUWING

Le développement des questions et interpellations commence à 11.41 heures. La réunion est présidée par Mme Thérèse Snoy et d'Oppuers.

De behandeling van de vragen en interpellaties vangt aan om 11.41 uur. De vergadering wordt voorgezeten door mevrouw Thérèse Snoy et d'Oppuers.

01 Vraag van mevrouw Tinne Van der Straeten aan de minister van Klimaat en Energie over "de omzetting van richtlijn 2008/101/EG (ETS en luchtvaart)" (nr. 19108)

01 Question de Mme Tinne Van der Straeten au ministre du Climat et de l'Énergie sur "la transposition de la directive 2008/101/EC (ETS et navigation aérienne)" (n° 19108)

01.01 Tinne Van der Straeten (Ecolo-Groen!): Mijnheer de minister, via het decreet van 8 mei 2009 heeft het Vlaams Gewest eenzijdig het initiatief genomen om de richtlijn inzake ETS en luchtvaart om te zetten in Vlaamse decreetgeving. Het Vlaams Gewest deed dat via een spoedprocedure zonder het resultaat van het overleg af te wachten, dat was georganiseerd in een daartoe opgerichte werkgroep ad hoc door het Overlegcomité. Er was immers onenigheid over de bevoegdheidsverdeling tussen de federale overheid en de gewesten. Wij hebben daarover in onze commissie al verschillende keren gepraat, waarbij u het standpunt genegen was dat het zou gaan om materie waarvoor de federale overheid bevoegd is.

Op 29 januari 2010 werd in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt dat tegen het decreet een annulatieberoep bij het Grondwettelijk Hof door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd ingediend.

Mijnheer de minister, op basis van artikel 85, samen gelezen met artikel 76, van de bijzondere wet op het Grondwettelijk Hof, beschikken de Ministerraad, de regeringen, de voorzitters van de wetgevende vergaderingen en de belanghebbende personen over een termijn van 45 dagen om tussenbeide te komen in de procedure bij het hof door de indiening van een memorie. Zal de federale overheid tussenbeide komen in de procedure, of heeft ze dat al gedaan, gelet op het eerdere standpunt van de federale overheid? Waarom wel of waarom niet?

Er was een ad-hocwerkgroep opgericht. Heeft die nog vergaderd sinds het Vlaams Gewest eenzijdig is overgegaan tot de omzetting van de richtlijn, of heeft hij ook nog vergaderd nadat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beroep heeft ingediend? Wat was de uitkomst van de eventuele vergaderingen? Zal de werkgroep op korte termijn nog samenkomen en wanneer?

Wat is de consequentie van het beroep met betrekking tot de aspecten van de richtlijn die reeds tegen 31 augustus 2009 moesten zijn omgezet? Er is dus ook een timingprobleem.

Wat is de stand van zaken in verband met de omzetting van de andere delen van het klimaatpakket, meer bepaald met betrekking tot de organisatie van de veiling en de toewijzing van de veilingopbrengsten?

Ten vijfde, wat is de stand van zaken in verband met de omzetting van het klimaatpakket betreffende de interne lastenverdeling tussen de Gewesten?

Voor de twee laatste punten, welke timing wordt vooropgesteld?

01.02 Minister Paul Magnette: Mevrouw Van der Straeten, de Ministerraad van 22 januari 2010 heeft beslist tussenbeide te komen in de procedure tot vernietiging van het Vlaamse decreet van 8 mei die door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor het Grondwettelijk Hof werd ingediend. Onze raadslui zijn op dit moment een ontwerp van memorandum aan het opstellen, dat ter goedkeuring aan de Ministerraad zal worden voorgelegd vooraleer het op 1 maart bij het hof wordt overgelegd.

Zoals u terecht hebt opgemerkt, ik heb vastgesteld dat de verplichtingen die voortspruiten uit de richtlijn, uitsluitend onder federale bevoegdheid vallen. De tussenkomst van de Ministerraad wordt gestaafd door het argument volgens hetwelk het Vlaams Gewest zich aan bevoegdheidsoverschrijding heeft schuldig gemaakt, zoals door de bijzondere wet van 8 augustus 1980 vastgelegd.

Zowel het Grondwettelijk Hof als de gewone rechtbanken hebben vele malen bevestigd dat het afzien van bevoegdheden die vastgelegd zijn bij bijzondere wet, zelfs indien dat door de overheidsniveaus bij consensus is aanvaard, volstrekt uitgesloten is, buiten de wetgevende wijziging ervan. Bevoegdheidsverdeling is inderdaad een zaak van openbare orde. De federale overheid bevindt zich derhalve in de objectieve toestand tussenbeide te komen ter ondersteuning van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Het beroep tot vernietiging voor het Grondwettelijk Hof schort de toepassing van de maatregelen in kwestie, die opgenomen zijn in het besluit van de Vlaamse regering met uitvoering van het decreet van 8 mei 2009, niet op. Er dient evenwel te worden verduidelijkt dat de toepassing van de maatregelen België niet betekent dat de verplichtingen inzake de omzetting worden nageleefd, aangezien het toepassingsgebied niet het geheel van de luchtvaartbedrijvigheden waarvoor België krachtens de richtlijn verantwoordelijk is, dekt.

De interacties tussen de verschillende elementen van pakket Energie en Klimaat zijn groot en sterk, zoals de bijdrage tot de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen om de doelstellingen inzake hernieuwbare energie te behalen. Die doelstellingen zijn op betrekkelijke wijze opgesteld, in procenten van het energieverbruik.

Op mijn aanzet hebben de Nationale Klimaatcommissie en de groep CONCERE/ENOVER een ad-hocwerkgroep samengesteld, die door het Planbureau wordt voorgezeten en die uitsluitend is samengesteld uit vertegenwoordigers van de federale en gewestelijke besturen. Het mandaat van de werkgroep is het terrein voor te bereiden door het op een samenhangende manier uitstippelen van het geheel van de opties die kunnen worden overwogen voor de inwerkingstelling in België van de verschillende elementen van het pakket, met inbegrip van de verdeling van de lasten tussen de Gewesten en het federale niveau, en de toekenning van de opbrengst van de veiling van uitstootrechten.

Het verslag van de groep wordt verwacht medio maart 2010 om zo spoedig mogelijk vooruitgang te boeken inzake inwerkingstelling van de maatregelen. Er is dus een band met de internationale agenda inzake klimaat.

De modaliteiten voor de organisatie van de veilingen zijn het onderwerp van discussie op Europees niveau via de procedure van comitologie. Het Belgisch standpunt tijdens de debatten wordt voorbereid met de medewerking van de federale en gewestelijke deskundigen inzake handel in uitstoot tijdens de technische werkgroepen dienaangaande van de Nationale Klimaatcommissie en het CCIM. Mijn standpunt ter zake, dat het standpunt is dat op Belgisch niveau werd aangehouden, is dat ons land er alle belang bij heeft om zich aan te sluiten bij een Europese structuur van veiling van quota. Ik ben voorstander van een harmonisatie van de regels betreffende onder meer de frequentie van de veilingen, de niet-discriminatie van de deelnemers, de samenwerking met het register van broeikasgassen en de vastlegging van een reserveprijs.

Ten slotte voorzag de beslissing van de raad van 12 december 2008 erin dat de opbrengst als gevolg van de inwerkingstelling van de ETS-richtlijn aangewend diende te worden naar rato van 50 % voor de inwerkingstelling van vormen van klimaatbeleid die opgenomen staan in negen verschillende categorieën.

Het is mijn standpunt dat een betekenisvol aandeel van de Belgische bijdrage zou moeten dienen voor het behalen van de doelstellingen die in het akkoord van Kopenhagen werden vastgelegd, namelijk de verbintenis om voor 2020 100 miljard dollar per jaar te wijden aan de ontwikkelingslanden.

01.03 Tinne Van der Straeten (Ecolo-Groen!): Mijnheer de minister, ik dank u voor het antwoord. U hebt dat op 1 april gezegd en u hebt het nu herhaald. De omzetting van het pakket maakt het bewaren van een aantal evenwichten noodzakelijk. Ik hoop dat door de discussie die is ontstaan met de verschillende Gewesten over de luchtvaart, de noodzakelijke evenwichten in het pakket niet worden gehypothekeerd. Ik deel die vrees.

Over het volgende punt wou ik eigenlijk niets zeggen, maar u hebt er iets over gezegd. Wat de opbrengsten van de veiling betreft, heeft de Europese Raad een aanbeveling gedaan. Europa kan niet formeel afdwingen dat die opbrengsten effectief worden gebruikt voor klimaatbeleid. Ik denk wel dat de inwoners in ons land ervan overtuigd zijn dat het moet gebeuren. U hebt dat ook gezegd. Het moet gaan om minstens 50 %, waarvan een deel voor de ontwikkelingslanden. Ik hoop dat dat inzicht bij alle regeringen en vooral bij bepaalde partijen in ons land zal groeien.

In verband met het beroep van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de discussie over de richtlijn zelf, ETS en luchtvaart vertrouw ik op uw oordeel en uw beoordelingen van de materie. Ik hoop dat de procedure voor het Grondwettelijk Hof niet te lang duurt.

Het incident is gesloten.

L'incident est clos.

La réunion publique de commission est levée à 11.51 heures.

De openbare commissievergadering wordt gesloten om 11.51 uur.